Stelling: sharing economy zorgt voor meer ongelijkheid

Hoewel elementen van de nieuwe economie, zoals het niet betalen van sociale premies over inkomsten (SP), of het commerciele karakter van leden binnen de deeleconomie (Groenlinks) bepaalde partijen ter linker zijde van het politieke spectrum bezig houden, lijken maar weinig politici zich zorgen te maken over de fundamentele vraagstelling of een deeleconomie bijdraagt aan ongelijkheid.

Aangezien dit een minder populair of zelfs contra-intuïtief standpunt betreft, zal ik het a.d.h.v. voorbeelden trachten te illustreren. Doorgaans worden “hippe” initiatieven zoals Airbnb, Uber of Peerby toegejuicht als een waardevolle aanvulling op het bestaand aanbod: er wordt verondersteld dat ze macht van multinationals afsnoepen en ongewenste monopolies, met hoge tarieven als gevolg, bijvoorbeeld bij de taxicentrale van Amsterdam, van broodnodige concurrentie voorzien. Wat echter ook het geval is, de minder zichtbare achterzijde, is dat schoonmaaksters in hotels zonder werk komen te zitten en er minder taxichauffeurs nodig zijn. Dit zijn banen op MBO-niveau of lager, de on- of laaggeschoolde arbeid waarvan het aanbod op een gelijk niveau blijft. De industriële revolutie heeft ons twee lessen geleerd; allereerst dat er voor productie minder mensen nodig zijn én dat mensen niet minder gaan werken, maar de uitgespaarde productiemedewerkers als arbeid hun talenten zullen inzetten voor het verkopen, vermarkten en bezorgen van de geindustrialiseerde productie. Als het welvaartsniveau omhoog gaat, stijgt niet alleen de vrije tijd, maar ook de consumptie, wat tot gevolg heeft dat wij ondanks het hoge productieniveau nog steeds 40 uur per week werken.

Nu de sharing economy nabij is en ons lijkt te leren dat ook voor dienstverlening minder fulltime mensen nodig zijn, denken veel mensen dat het meer vrije tijd zal opleveren omdat de onderdelen van de transactie en bezorging uitgespaard worden en mensen kunnen bijverdienen door een kamer te verhuren of af en toe een taxiritje te maken. Dit vereist wel één belangrijk element: de toegang tot kapitaalgoederen zoals kamers en auto’s. Met andere woorden; individuen hebben hun (stabiele) baan nodig om in hun vrije tijd te kunnen bijverdienen met Airbnb of Uber. Dit is een vorm van ongelijkheid; hoogopgeleiden gaan in hun vrije tijd laagopgeleid werk doen, waar internetbedrijven zoals Uber en Airbnb met ook uitsluitend hoogopgeleiden in dienst, een marge op pakken. Net zoals de komst van het kopieerapparaat talloze typistes werkloos maakte, zal de sharing economy kamermeisjes, taxichauffeurs, barista’s, horeca-personeel en andere dienstverleners doen vervangen.

quote:

Op woensdag 27 mei 2015 15:56 schreef Paper_Tiger het volgende:
Delen gaat veel verder dan dat. In plaats van dat iedereen gereedschap koopt als dat nodig is kan dat nu van elkaar geleend worden via peerby. Deel economie is vooral erg duurzaam. Het is ook een vorm van sociaal zijn. Elkaar met gesloten beurs helpen is veel sympathieker. De Grieken doen dat van oudsher zo.

Bij Peerby is het inderdaad anders, maar Airbnb is toch echt verhuren en niet woningruil zoals onze grootouders dat deden.

quote:

Op woensdag 27 mei 2015 16:21 schreef Paper_Tiger het volgende:

[..]

Delen leidt mijns inziens tot meer gelijkheid.

Tenzij je niets hebt om te delen.

Let wel, ik ben niet tegen vooruitgang en hoef ook niet de dorpsomroeper of de lantaarnopsteker terug. Ik vraag me simpelweg af wat we gaan doen met de mensen die steeds minder en minder toegang krijgen tot dezelfde productiemiddelen die ze nodig hebben om de laagbetaalde arbeid mee te verrichten. Een taxibedrijf zonder auto's in dienst zal logischerwijs een gigarendement kennen, omdat het geld niet in kapitaalgoederen zit maar in de connectie tussen klant en aanbieder.

quote:

Op woensdag 27 mei 2015 16:36 schreef Monolith het volgende:

[..]

Ach, voor de meeste vrouwen geldt dat ze wel iets te delen hebben. Mensen met een gezin kunnen altijd hun kinderen nog weer delen.

Wat dat betreft is Thuisafgehaald een intiatief waar mensen uit de lagere klasse hun voordeel mee kunnen doen. Ook al heb je geen kamer, appartement of auto ter beschikking, bijna iedereen heeft wel eens een kliekje over en kan dat aanbieden. Met wat aardige reviews kun je tegen verwaarloosbare meerkosten voor 6 personen koken i.p.v. 4 en toch minder geld kwijt zijn.

quote:

Op woensdag 27 mei 2015 16:41 schreef KoosVogels het volgende:

[..]

Dat is toch dikke non-argumentatie, man. Zo kun je elke vorm van vooruitgang wel blokkeren.

Als hotels terrein verliezen ten opzichte van AirBnB, dan moet ze een inhaalslag zien te maken. Hoe ze dat doen, zoeken ze zelf maar uit.

Overigens prefereer ik hotels nog steeds boven AirBnB.

Ik zeg toch niet dat Airbnb gestopt moet worden?
Alleen het verheven gedoe met "hosanna, kijk ons allemaal in een circulair kringetje onze aardse bezittingen met elkaar delen, wij new-age post-materialisten" is misplaatst. Heb je niets om te delen, dan ben je beter af in een samenleving waar de grote corporaties elkaar de tent uitvechten, want dan hoef je uitsluitend je twee rechterhanden mee te nemen naar een sollicitatiegesprek. Nu moet je investeren in een auto (bouwjaar > 2005 en 4-deurs) of een koopappartement (huurwoningen mag je van de huurbaas niet ver-Airbnb'en).

quote:

Op woensdag 27 mei 2015 16:47 schreef JimmyDean het volgende:

[..]

Wat is het probleem? Dat is nu eenmaal de markt, stuk goedkoper voor ons als consument ook.

Het probleem is de dreiging van ongelijkheid.
Ik oordeel niet of het goed is voor de samenleving of slecht, maar benoem dat er een andere kant aan zit, namelijk een groeiende groep die geen taxichauffeur meer zal kunnen worden of schoonmaakster in hotels, door deze vooruitgang.

quote:

Op woensdag 27 mei 2015 16:49 schreef KoosVogels het volgende:

[..]

Je punt landt nog niet echt bij mij, maar wellicht heeft te maken met mijn eigen tekortkomingen. Jij denkt dat de share-community handelt uit een soort van ideaal, maar in mijn optiek is het gewoon pragmatisme wat deze mensen drijft.

En het werkt gewoon. Wij konden recentelijk voor een prikkie naar Berlijn. Drie overnachtingen voor nog geen honderd euro per persoon.

Doe het alleen nooit meer omdat je met vier kan in een klein kut-appartementje zit en ik een liefhebber ben van luxe.

Het is niet alleen dat ik denk dat de share-community overkomt als idealistisch, zo zetten ze zichzelf neer. Een beetje dat outsider-imago, die geur van een nieuwe generatie die de boel komt veroveren, zich verzetten tegen de dure instanties en ondertussen het lievelingetje van half hoogopgeleid Nederland doordat ze anti-economiserend lijken.

Tegelijkertijd heb je gelijk, de meeste gebruikers van Uber interesseert het echt niet of ze een hechte anti-materiele community dienen of een clubje ordinaire prijsstunters, maar de gevolgen zijn hetzelfde. Je huurt via Airbnb geen appartement in Berlijn van een minimumloner, maar van iemand die de schaapjes sowieso op het droge heeft. Je zit niet in de taxi van iemand die van beroep taxichauffeur is en een heel gezin moet voeden van een minimuminkomen, maar bij een beunhaas met een Uberpop-account.