Rasbeschrijving
De Holstein is wereldwijd het meest verspreide melkras, de dieren zijn superieur voor wat betreft melkproductie, zijn stijlvol, zwart en wit van kleur (met uitzondering van de Red-holstein). Ze hebben bijna altijd zwarte oren, witte hoeven en een wit staartuiteinde.
![3f5d4e035d.jpg]()
De dieren komen oorspronkelijk uit Friesland (Nederland), waar ze reeds in de jaren voor Christus ontstonden uit een kruising van de plaatselijke runderen die reeds in die tijd gekend waren voor hun melkproductie.
In de 18-19de eeuw werden Holsteins, toen nog Friesians genaamd massaal (zo'n 8800 stuks) geimporteerd door Nederlandse migranten in de VS. Ondertussen brak er een ziekte uit onder het vee in Europa, waardoor de import werd gestopt.
Terwijl de Friesian in Europa een dubbeldoelras was en bleef, werd in Amerika vooral op melk geselecteerd waardoor de meltypische Amerikaanse dieren na verloop van tijd erg verschillend werden van de wat robuustere Friesians in Europa en de naam Holstein kregen.
In Europa begonnen de Friesians steeds meer problemen te vertonen met doorgezakte uiers, slecht beenwerk, enz.. Daardoor werden er in de 20ste eeuw enkele Amerikaanse Holsteins geimporteerd in Duitsland en ingekruist op de plaatselijke Friesian veestapel. De resultaten waren verbluffend en al gauw werd overal in Europa de Friesian omgevormd tot de Holstein zoals we die vandaag kennen.
![holsteinuier2.jpg]()
Red-holstein:
De roodbonte variant produceert gemiddeld gezien ongeveer 700 kg melk minder, met hogere gehaltes aan eiwit en vet, dan een zwartbonte Holstein. Voor de rest is het hetzelfde ras alleen een andere kleur.
Oorspronkelijk was het een bastaardras afkomstig van de zwartbonte versie en werd als rasonzuiver bestempeld, pas rond 1964 werden de roodbonte dieren erkend door het stamboek.
De zwarte kleur is dominant over de rode kleur. Een zwarte koe gekruist met een rode stier, geeft een zwartbont kalfje met de roodbont factor (RF). In de tabel staat de kans welke kleur het kalf kan krijgen (roodfactor = zwartbont met roodfactor).
De Holstein is veruit het ras met het grootste fokprogramma, geen enkel ras heeft zo'n vooruitgang geboekt voor melkproductie en uiervorm, de dieren zijn gemiddeld tot groot, scherp en melktypisch. Dit in combinatie met een vlotte melkbaarheid en goed karakter maakt dat de Holstein erg geliefd is bij elke professionele melkveehouder.
![e24ad35c19.jpg]()
Doch komen de laatste jaren steeds meer mankementen van het ras naar boven, Een hoge melkproductie eist veel van de koeien, en deze éénzijdige selectie op melk heeft ertoe geleidt dat de veestapel ondanks een goed en verbeterd management steeds meer te kampen heeft met uierontsteking, vruchtbaarheidsproblemen, kreupele koeien, sterfte, enz..
M.a.w. om de hoge producties vol te houden blijken de andere belangrijke (gezondheids) schakels te zwak.
Op deze gezondheidskenmerken wordt momenteel sterker geselecteerd dan enkele jaren terug, zo hoopt men het ras duurzamer te maken.
Maar ook het effect van inteelt op de gezondheid word door veel foktechnici zwaar onderschat.
Velen denken het probleem op te lossen door zogenaamde 'Outcross'stieren te gebruiken, doch zijn deze dieren binnen het ras praktisch onmogelijk te vinden, de Holsteinpopulatie van vele miljoenen dieren is genetisch gezien niet groter dan een kudde van 100 koeien.
![cd8a135d3f.jpg]()
De superieure kwaliteiten, en uniformiteit van het ras is net zoals bij de meeste rassen bekomen door een bepaalde vorm van inteelt, alle dieren binnen het ras stammen af van dezelfde voorouders, stieren zoals 'Osborndale Ivanhoe' en 'Pawnee Farm Arlinda Chief' hun zonen, kleinzonen, enz.. komen vele malen terug in de stamboom van elke goede Holstein.
Zolang men het probleem van inteelt niet erkend zal het erg moeilijk zijn om enkel via selectie binnen het ras het gezondheidsniveau van de Holstein op te krikken.
Om outcross toe te voegen lijkt inkruisen met een ander ras de beste oplossing, niet alleen worden de zwakkere schakels van de holstein meteen aangepakt, ook blijken de dieren een betere levenslust om te produceren te vertonen.
Of je nu kiest voor de zuivere fokkerij of het inkruisen, elke veehouder dient er zich van bewust te zijn dat een koe niet meer kan produceren dan zijn zwakste schakel toelaat.
Destijds bracht de Holstein veel beterschap door in te kruisen op de Europese Friesians, misschien is het terug tijd voor wat vernieuwing...