GAM Gaming
Game je op de PC of Console of toch liever mobiel of in je browser? Kom je maar niet door een level heen, of is er juist een nieuwe game aangekondigd die je vet lijkt? Hier kun je het hebben over games in de breedste zin van het woord.
FIFA Ultimate Team (FUT)
In deze modus kun je zelf je ultieme team samenstellen met spelerskaarten die je in pakjes kan vinden.
Linkjes:
- FUT handleiding: http://forum.ea.com/uk/posts/list/76513.page
- FUT Forum: http://forum.ea.com/uk/categories/show/33.page
- Web App: http://www.ea.com/uk/football/fifa-ultimate-team/app
- Prijzen opzoeken: http://futbin.com/
- Ultimate Team Noobs Lees Dit: http://forum.ea.com/uk/posts/list/997271.page
- Perfect Links: http://forum.ea.com/uk/posts/list/2333806.page
- Perfect Links: http://www.futwiz.com/en/chemistry/position/gk-cb/gold
- Squad Builder en spelerinformatie: www.wefut.com
Ik presenteer u, in bijna willekeurige volgorde:
In deze modus kun je zelf je ultieme team samenstellen met spelerskaarten die je in pakjes kan vinden.
Linkjes:
- FUT handleiding: http://forum.ea.com/uk/posts/list/76513.page
- FUT Forum: http://forum.ea.com/uk/categories/show/33.page
- Web App: http://www.ea.com/uk/football/fifa-ultimate-team/app
- Prijzen opzoeken: http://futbin.com/
- Ultimate Team Noobs Lees Dit: http://forum.ea.com/uk/posts/list/997271.page
- Perfect Links: http://forum.ea.com/uk/posts/list/2333806.page
- Perfect Links: http://www.futwiz.com/en/chemistry/position/gk-cb/gold
- Squad Builder en spelerinformatie: www.wefut.com
Ik presenteer u, in bijna willekeurige volgorde:
SPOILEROm spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.SPOILER: de gamertagsOm spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.SPOILEROm spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.De 10 geboden van dit topic:
1. Gij zult niet maveren; (zie 10)
2. Gij zult niet alle Brabanders adoreren;
3. Gij zult het Trapzionisme verspreiden;
4. Gij zult Viola aanbidden;
5. Gij zult niet het blik met mongolen openen;
6. Gij zult Tobi's naaktfotos bezoedelen;
7. Gij zult uw medemens met een Mocrobox uitlachen en vernederen;
8. Gij zult zeker niet geband worden voordat 2Happy4U U waarschuwt;
9. Gij zult WEFUT.com gebruiken voor squadbuilden;
10. Gij zult niet babbelen met mods.
De FUT SC speltips/regels.
Speltip 1: Praat niet over FUT (met chicks) maar wel over chicks.
Speltip 2: Niet wedden op Italiaanse clubs in Europa.
etc etc
Zoals? Het kan Friezen, het kan dooien?quote:Op maandag 10 november 2014 14:41 schreef DarkSonic2 het volgende:
[..]
Altijd die opmerkingen over Friezen.NAC Breda
RèsbaargeEen speler die Viola heet uit de Turkse competitie.quote:
[..]
Deze begrijp ik niet, Viola Holt?
Afschermen en de Noordzee op duwen, kut Frieslandquote:
[..]
Zoals? Het kan Friezen, het kan dooien?Waarschijnlijk door GlitchCastle er bij gezetquote:
[..]
Deze begrijp ik niet, Viola Holt?
e: o hij heeft al heel lang geen topic geopend
ach word verwerkt in een milkshake, kut club tt'squote:Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapz
@POTS je zal mooi kijken als er in ene 6000 FIFA-points op je account staan.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzIk was toch echt in de veronderstelling dat ik mijn wachtwoord had aangepast.quote:Op maandag 10 november 2014 14:49 schreef FCsuarez het volgende:
@POTS je zal mooi kijken als er in ene 6000 FIFA-points op je account staan.NAC Breda
Rèsbaargeis het vertrouwen zo matigquote:
[..]
Ik was toch echt in de veronderstelling dat ik mijn wachtwoord had aangepast.
Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzNee. Maar in een vak als het mijne luidt de lijfspreuk:quote:
Vertrouwen is goed, controle of voorkomen is beter.
- POTSNAC Breda
Rèsbaargehey norris ff dimmen jaquote:
[..]
Waarschijnlijk door GlitchCastle er bij gezet
e: o hij heeft al heel lang geen topic geopendIk ben geen helpdeskmedewerkerquote:
is trapz wel echt helpdeskmedewerker ?
Rock you in your face and stab your brain with your noseboneKoffiejuffrouw?quote:
[..]
Ik ben geen helpdeskmedewerkerPak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzEcht wel.quote:
[..]
Ik ben geen helpdeskmedewerkerje moet eens weten wat ik allemaal kan combineren met fok.quote:
Wel knap dat je het plaatsen van kozijnen kan combineren met het posten op FOKPak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzZal je moeder is FOK!en.quote:
[..]
je moet eens weten wat ik allemaal kan combineren met fok.
Coïtus?quote:
[..]
je moet eens weten wat ik allemaal kan combineren met fok.ik heb laatst je zusje vol gefokt terwijl ik je sausijzenbroodjes heb opgegeten.quote:Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzGriezmann 30k minderquote:Op maandag 10 november 2014 15:04 schreef Reemi het volgende:
Wtf, Schurrle 6k omlaag sinds die packs gisteren
IF FCsuarezquote:
[..]
ik heb laatst je zusje vol gefokt terwijl ik je sausijzenbroodjes heb opgegeten.Ik eet worstenbroodjes geen saucijzenbroodjes. Sausijzenquote:
[..]
ik heb laatst je zusje vol gefokt terwijl ik je sausijzenbroodjes heb opgegeten.quote:
[..]
Ik eet worstenbroodjes geen saucijzenbroodjes. Sausijzen
Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzSmieuw zei dat ik je moest aanpakken. skkltjequote:Rock you in your face and stab your brain with your noseboneCM of CAMquote:
Modric of Games Rodriguez? Ik neig naar eerstgenoemdePak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzJAMES.quote:
Modric of Games Rodriguez? Ik neig naar eerstgenoemdeJamesquote:
[..]
CAM in 4-3-3 4
Of Iniesta bedenk ik mij netPak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzGuusje hoopt te verliezen, kan ie weg.quote:
L. de Jong opgeroepen voor Oranje i.p.v. N. de Jong
Logisch, want PSV.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzKlinkt goed.quote:
[..]
Kan ook allebei doen aangezien ik toch geen CDM's nodig heb
Xavi --- James --- ModricNAC Breda
RèsbaargeDoe dan Iniesta- James - Modric.quote:
[..]
Kan ook allebei doen aangezien ik toch geen CDM's nodig heb
Xavi --- James --- Modric
Voetballend vermogen
quote:
[..]
ik heb laatst je zusje vol gefokt terwijl ik je sausijzenbroodjes heb opgegeten.Hala Madrid !
Champions League : 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1966, 1998, 2000, 2002,2014 10x
Op woensdag 21 maart 2012 18:51 schreef Toefjes het volgende:
Ja, als je me nog 1 keer pedo noemt, dan nemen we afscheid van je :)Zo is t, as jij de bal heb kenne hunnie niet scoren.quote:
[..]
Kan ook allebei doen aangezien ik toch geen CDM's nodig heb
Xavi --- James --- ModricPak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzNee, ik ben echt fan geworden van Xaviquote:
[..]
Doe dan Iniesta- James - Modric.
Voetballend vermogenOh ik vind Iniesta juist wel een baas.quote:
[..]
Nee, ik ben echt fan geworden van XaviJames en Modric hebben tenminste nog iets van kracht en loopvermogen.quote:
[..]
Xavi als CAM en James en Modric op CM? Klinkt niet logisch.
Beter helemaal geen Xavi, maar als je hem zo nodig wilt dan op een plek waar zijn zwakke punten het minst tot uiting komen.Ik had dus een 2e team met Xavi als ''Yolo'' speler en dan als RCM, maar ik vond hem echt heel goed. Moeilijk van de bal te krijgen, vaak op de goede plek en zijn passing is echt heel erg goed. Ik had in mijn '1e' team dan IF Rakitic op zijn plaats en dat vind ik maar een rampquote:
[..]
James en Modric hebben tenminste nog iets van kracht en loopvermogen.
Beter helemaal geen Xavi, maar als je hem zo nodig wilt dan op een plek waar zijn zwakke punten het minst tot uiting komen.
Beetje net als Pedro. Leek mij echt 3x niks, maar hij deed het erg goed.Maar de defending van James is dan weer een stuk minder. En eerlijk gezegd vind ik een middenvelder met wat minder pace best te handelen. Ik speel al weken met Alberto Costa als meest verdedigende CM, maar dat is echt een baasquote:
[..]
James en Modric hebben tenminste nog iets van kracht en loopvermogen.
Beter helemaal geen Xavi, maar als je hem zo nodig wilt dan op een plek waar zijn zwakke punten het minst tot uiting komen.NAC Breda
RèsbaargeHala Madrid !
Champions League : 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1966, 1998, 2000, 2002,2014 10x
Op woensdag 21 maart 2012 18:51 schreef Toefjes het volgende:
Ja, als je me nog 1 keer pedo noemt, dan nemen we afscheid van je :)bohh klinkt goed.quote:quote:Rock you in your face and stab your brain with your noseboneHet zijn wel vaker die 'yolo' spelers die het erg goed doen bij mijquote:
[..]
Ik had dus een 2e team met Xavi als ''Yolo'' speler en dan als RCM, maar ik vond hem echt heel goed. Moeilijk van de bal te krijgen, vaak op de goede plek en zijn passing is echt heel erg goed. Ik had in mijn '1e' team dan IF Rakitic op zijn plaats en dat vind ik maar een ramp
Beetje net als Pedro. Leek mij echt 3x niks, maar hij deed het erg goed.
i'm black, i'm white, i'm a facking zebraEigenlijk zijn ze alle 3 te blank voor het middenveld.
geen grote negers op het middenveld = geen goed team.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzHet gaat niet om meest verdedigende middenvelder, het gaat om de veldbezetting, op een driemansmiddenveld heb ik gewoon loopvermogen nodig aan de zijkanten. In het midden kan best een tragere speler, of dat nu een aanvaller of verdediger is (zo had ik vorig jaar Xabi Alonso en Gourcuff in twee van mijn beste teams)quote:
[..]
Maar de defending van James is dan weer een stuk minder. En eerlijk gezegd vind ik een middenvelder met wat minder pace best te handelen. Ik speel al weken met Alberto Costa als meest verdedigende CM, maar dat is echt een baasquote:
Eigenlijk zijn ze alle 3 te blank voor het middenveld.
geen grote negers op het middenveld = geen goed team.
Mijn middenveld Di Maria, Vidal, Marchisio en Iniesta doet het uitstekend hoor. Ongeslagen in div 1.Yeah right.quote:
[..]
Mijn middenveld Di Maria, Vidal, Marchisio en Iniesta doet het uitstekend hoor. Ongeslagen in div 1.Rock you in your face and stab your brain with your nosebonegourcuff is toch niet traagquote:
[..]
Het gaat niet om meest verdedigende middenvelder, het gaat om de veldbezetting, op een driemansmiddenveld heb ik gewoon loopvermogen nodig aan de zijkanten. In het midden kan best een tragere speler, of dat nu een aanvaller of verdediger is (zo had ik vorig jaar Xabi Alonso en Gourcuff in twee van mijn beste teams)Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzallemaal leugens in dit topicquote:
[..]
Ik ben geen helpdeskmedewerker
Wat doe je dan voor werk?Hangt ook wel van je speelstijl af. Ik had met dat team Wijnaldum Bernard Xavi en ik won allesquote:
Eigenlijk zijn ze alle 3 te blank voor het middenveld.
geen grote negers op het middenveld = geen goed team.Je mag mij gewoon geloven hoor..quote:
[..]
allemaal leugens in dit topic
Wat doe je dan voor werk?NAC Breda
RèsbaargeSystem Administratorquote:
allemaal leugens in dit topic
Wat doe je dan voor werk?Rock you in your face and stab your brain with your noseboneWat voor werk doe jij eigenlijk?quote:
[..]
allemaal leugens in dit topic
Wat doe je dan voor werk?Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzhadden wij maar een koffiejuffrouw, dan hoefde ik niet elke keer zelf te lopen.quote:
wij hebben alleen een officemanager.....Als Alberto Costa traag is, dan Gourcuff ook, dat scheelt maar weinig...quote:
En ik kom maar bar weinig mensen tegen met een 68 pace speler op CAM.quote:
[..]
Dat zeg ik. Binaire klusjes
Jij bent de enige die naar mij luistert...
Rock you in your face and stab your brain with your noseboneVorige week kwam de secretaresse je nog aardbeienthee brengen?quote:
[..]
hadden wij maar een koffiejuffrouw, dan hoefde ik niet elke keer zelf te lopen.
wij hebben alleen een officemanager.....
Naar mij luistert niemandquote:
[..]
Jij bent de enige die naar mij luistert...NAC Breda
Rèsbaarge1 keer in de maand....quote:
[..]
Vorige week kwam de secretaresse je nog aardbeienthee brengen?
dat schiet niet echt op.
wel scherp trouwensIk wel.quote:
[..]
Naar mij luistert niemand
Altijd
Precies. Thee is heel wat anders dan koffie.quote:
[..]
Vorige week kwam de secretaresse je nog aardbeienthee brengen?NAC Breda
Rèsbaargecontrole is beter dit dat.quote:
[..]
Je mag mij gewoon geloven hoor..Nee jij hoort me aan, en denkt vervolgens bij jezelf: "het zal allemaal wel ouwe"...en gaat vervolgens rustig door met je eigen ding.quote:NAC Breda
RèsbaargeIk altijdquote:
[..]
Naar mij luistert niemand
Ik weet nog dat jij het irrant vond dat je om de 5 minuten een foto kreeg van je nichtje. Ik weet nog dat jij elke dag over de moerdijkbrug moet rijden. enz enz.Rock you in your face and stab your brain with your noseboneWan luvquote:
[..]
Ik altijd
Ik weet nog dat jij het irrant vond dat je om de 5 minuten een foto kreeg van je nichtje. Ik weet nog dat jij elke dag over de moerdijkbrug moet rijden. enz enz.
NAC Breda
RèsbaargeEgt niet.quote:
[..]
Nee jij hoort me aan, en denkt vervolgens bij jezelf: "het zal allemaal wel ouwe"...en gaat vervolgens rustig door met je eigen ding.Ik weet nog dat jij een scheur in je broek hadquote:
[..]
Nee jij hoort me aan, en denkt vervolgens bij jezelf: "het zal allemaal wel ouwe"...en gaat vervolgens rustig door met je eigen ding.Neuh. Ticket inschieten en dan hopen dat ik er binnen een maand op reageer.quote:
[..]
2e lijns storingen, als het opnieuw opstarten niet helpt, dan krijg je Trapz aan de lijnRock you in your face and stab your brain with your noseboneIs system administrator niet gewoon een kek woordje voor systeem beheerder?quote:
[..]
2e lijns storingen, als het opnieuw opstarten niet helpt, dan krijg je Trapz aan de lijn
#durftevragenIk zeg altijd maar zo, liever een scheur in je broek dan een broek in je scheur.quote:
[..]
Ik weet nog dat jij een scheur in je broek hadWij weten allemaal dat jij iets met risico shit doetquote:
Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzJa, dat moet je me dan weer niet kwalijk nemen, want ik ken amper het verschil tussen een admin en een programmeur. Ieder zo zijn hobby.quote:
binaire klusje = programmeur.
system administrator = systeembeheerder.NAC Breda
RèsbaargeBeton toch? Origineel spandoek bij nakquote:
[..]
Ik zeg altijd maar zo, liever een scheur in je broek dan een broek in je scheur.Jup maar werk in een internationaal bedrijf. Ze hebben ook kekke titels als: Customer Coördinator en Facility manager maar die doen eigenlijk geen fuck.quote:
[..]
Is system administrator niet gewoon een kek woordje voor systeem beheerder?
#durftevragenRock you in your face and stab your brain with your noseboneIk weet nog dat jij Gerben heetquote:
[..]
Ik weet nog dat jij een scheur in je broek hadNAC Breda
RèsbaargeIk was bij de Albert Heijn logistiek manager.quote:
[..]
Jup maar werk in een internationaal bedrijf. Ze hebben ook kekke titels als: Customer Coördinator en Facility manager maar die doen eigenlijk geen fuck.Ik bij de Plus. En Head of the Bottled Groceries' Lane.quote:
[..]
Ik was bij de Albert Heijn logistiek manager.NAC Breda
RèsbaargeBohhquote:
[..]
Ik was bij de Albert Heijn logistiek manager.Rock you in your face and stab your brain with your noseboneBohh...met zo'n schortje omquote:
[..]
BohhNAC Breda
RèsbaargeKek hoorquote:
[..]
Ik bij de Plus. En Head of the Groceries' Lane.
Staat mooi bovenaan je CV zeker, omdat je er extra trots op bent.Ik was chef groentequote:
[..]
Ik was bij de Albert Heijn logistiek manager.En een koeienkut op mijn hoofd.quote:
In de avond naar huis gaan met de bus en dan iedereen je raar aankijken omdat je helemaal onder het bloed zat.Rock you in your face and stab your brain with your noseboneIk was bij de super de boer mister condescending director zuivelPak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzBovenaan, en tevens de enige eervolle vermelding.quote:
[..]
Kek hoor
Staat mooi bovenaan je CV zeker, omdat je er extra trots op bent.NAC Breda
RèsbaargeDan was jij ook een logistiek manager.quote:
ik was bij de kijkshop de man die de pakjes in de lift deed.quote:
[..]
Dan was jij ook een logistiek manager.Wow...jij hebt een goeie carrieremove gemaakt, want in de kozijnen zit pas echt #gouwenhandelquote:
Ik was bij de super de boer mister condescending director zuivelNAC Breda
RèsbaargeBij de meeste supermarkten worden de zuivelafdelingen gerund door een mentaal incapabel figuur toch? Of was dat bij jullie niet zo?quote:
Ik was bij de super de boer mister condescending director zuivelRock you in your face and stab your brain with your noseboneHet een sluit het ander niet uit.quote:
[..]
Bij de meeste supermarkten worden de zuivelafdelingen gerund door een mentaal incapabel figuur toch? Of was dat bij jullie niet zo?Ik moet me echt inhouden om niet weer over die ene uitkeringsregeling te beginnenquote:
[..]
Bij de meeste supermarkten worden de zuivelafdelingen gerund door een mentaal incapabel figuur toch? Of was dat bij jullie niet zo?NAC Breda
RèsbaargeTuurlijk niet, echte koningen deden zuivel, fris en bier.quote:
[..]
Bij de meeste supermarkten worden de zuivelafdelingen gerund door een mentaal incapabel figuur toch? Of was dat bij jullie niet zo?
en op zondag zo min mogelijkPak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzDe echte koningen hakte de koppen van de kipjes en paneerde de schnitzels nadat ze die hadden geslacht.quote:
[..]
Tuurlijk niet, echte koningen deden zuivel, fris en bier.
en op zondag zo min mogelijkRock you in your face and stab your brain with your noseboneDat deden ze bij ons niet.quote:
[..]
De echte koningen hakte de koppen van de kipjes en paneerde de schnitzels nadat ze die hadden geslacht.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzSowieso werken op zondagquote:
[..]
Tuurlijk niet, echte koningen deden zuivel, fris en bier.
en op zondag zo min mogelijk
Tenzij profsporter.Zit je op ps4?quote:
nog 3 uur en 6 minuten....
ik heb nu 30000 coins...
ik ga het vast niet halen.Werken op zondagquote:
[..]
Sowieso werken op zondag
Tenzij profsporter.
Vaak 150/200% betaald200% krijgen op zondag, kijken of je dan nog steeds niet wilquote:
[..]
Sowieso werken op zondag
Tenzij profsporter.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzGewoon een speler van 5.5k er voor 5k opzetten en hij is gelijk weg in de aasgierenmarkt.quote:
nog 3 uur en 6 minuten....
ik heb nu 30000 coins...
ik ga het vast niet halen.200% van het hongerloontje wat je in de supermarkt krijgt is nog steeds het nest uitkomen niet waard neequote:
[..]
200% krijgen op zondag, kijken of je dan nog steeds niet wilSeasons spelen, elke wedstrijd verliezen. Bij degradatie krijg je ook bonus coins.quote:
nog 3 uur en 6 minuten....
ik heb nu 30000 coins...
ik ga het vast niet halen.
Ik bedoel quitten. Ivm de tijdsdruk.Maar diep van binnen lach ik.komt een beetje vreemd over als ik op mijn werk fifa ga spelen.quote:
[..]
Seasons spelen, elke wedstrijd verliezen. Bij degradatie krijg je ook bonus coins.Gastquote:
[..]
200% van het hongerloontje wat je in de supermarkt krijgt is nog steeds het nest uitkomen niet waard nee
Op mijn 15/16/17de was ik maar wat blij met dat geld hoor. Kon ik mooi elk weekeind van zuipen.Ja, dan heb je gewoon je tijd niet goed ingedeeld.quote:
[..]
komt een beetje vreemd over als ik op mijn werk fifa ga spelen.Maar diep van binnen lach ik.Dit.quote:
[..]
Gast
Op mijn 15/16/17de was ik maar wat blij met dat geld hoor. Kon ik mooi elk weekeind van zuipen.
En ik verdiende trouwens niet slecht voor een jong iemand.Rock you in your face and stab your brain with your noseboneMisschien mag ieder dat voor zich bepalen? Ik vond het best de moeite waard, toen ik een jaar of 14 was. En toen ik 18 was nog steeds trouwens.quote:
[..]
200% van het hongerloontje wat je in de supermarkt krijgt is nog steeds het nest uitkomen niet waard neeNAC Breda
RèsbaargeNog erger, je op zaterdagavond klem zuipen en dan op zondag werken, waarschijnlijk nog heel vroeg op staan ook.quote:
[..]
Gast
Op mijn 15/16/17de was ik maar wat blij met dat geld hoor. Kon ik mooi elk weekeind van zuipen.
Nee, dan heb ik liever maar wat minder geld.Same here. Ik heb nooit minimumloon gehad ofzo.quote:
[..]
Dit.
En ik verdiende trouwens niet slecht voor een jong iemand.NAC Breda
RèsbaargeDit, verdiende in mijn laatste jaren daar gewoon 24 euro in t uur op zondagquote:
[..]
Gast
Op mijn 15/16/17de was ik maar wat blij met dat geld hoor. Kon ik mooi elk weekeind van zuipen.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzBohh als 18 jarige 8 euro per uur verdienen.quote:
[..]
Misschien mag ieder dat voor zich bepalen? Ik vond het best de moeite waard, toen ik een jaar of 14 was. En toen ik 18 was nog steeds trouwens.Rock you in your face and stab your brain with your noseboneJa, ik geef toch MIJN mening. Ik bepaal voor mezelf dat ik het niet de moeite waard vind.quote:
[..]
Misschien mag ieder dat voor zich bepalen? Ik vond het best de moeite waard, toen ik een jaar of 14 was. En toen ik 18 was nog steeds trouwens.En zie waar dit je gebracht heeft in het leven, de kelder.quote:
[..]
Ja, ik geef toch MIJN mening. Ik bepaal voor mezelf dat ik het niet de moeite waard vind.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzJOUW mening wordt in ieder geval niet door de meerderheid gedeeld, in dit geval.quote:
[..]
Ja, ik geef toch MIJN mening. Ik bepaal voor mezelf dat ik het niet de moeite waard vind.NAC Breda
RèsbaargeJa fijn dat jij JOUW mening geeft maar daar vroeg niemand om dus donder maar weer op stuk tuig.quote:
[..]
Ja, ik geef toch MIJN mening. Ik bepaal voor mezelf dat ik het niet de moeite waard vind.Mensen die niet hebben gewerkt om hun weekenden te bekostigen.Rock you in your face and stab your brain with your noseboneEn maar lenen bij leen van frisia om je rijbewijs te bekostigenquote:
Mensen die niet hebben gewerkt om hun weekenden te bekostigen.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzGekregen van mijn oudersquote:
[..]
En maar lenen bij leen van frisia om je rijbewijs te bekostigenRock you in your face and stab your brain with your noseboneAls de meerderheid het altijd voor het zeggen had zou de mensheid het niet lang uitgehouden hebben.quote:
[..]
JOUW mening wordt in ieder geval niet door de meerderheid gedeeld, in dit geval.
Maar het is wel grappig hoe jullie zeggen dat ieder iets voor zichzelf moet uitmaken, maar als iemand dan iets anders voor zichzelf uitmaakt neergesabeld wordt omdat hij afwijkt van de meerderheidHoi Mark van camping powned.quote:
[..]
Als de meerderheid het altijd voor het zeggen had zou de mensheid het niet lang uitgehouden hebben.JE MOET GEWOON WERKEN!#!@#$!! VUILE UITZUIGERT!quote:
[..]
Als de meerderheid het altijd voor het zeggen had zou de mensheid het niet lang uitgehouden hebben.
Maar het is wel grappig hoe jullie zeggen dat ieder iets voor zichzelf moet uitmaken, maar als iemand dan iets anders voor zichzelf uitmaakt neergesabeld wordt omdat hij afwijkt van de meerderheidRock you in your face and stab your brain with your nosebonequote:
[..]
Als de meerderheid het altijd voor het zeggen had zou de mensheid het niet lang uitgehouden hebben.
Maar het is wel grappig hoe jullie zeggen dat ieder iets voor zichzelf moet uitmaken, maar als iemand dan iets anders voor zichzelf uitmaakt neergesabeld wordt omdat hij afwijkt van de meerderheidDenk dat het meer het denigrerende toontje is. Plus je ventileert het als een feit en niet als een mening.quote:
[..]
200% van het hongerloontje wat je in de supermarkt krijgt is nog steeds het nest uitkomen niet waard neeMaar diep van binnen lach ik.bedoelde de paupers die hier niet voor werkte, of het niet kregen. had ook zo'n gozer in de klas. maximaal lenen maar zelf niet werkenquote:
heb je je eerste baan wil je een huis kopen sta je nog tegen een schuld aan te kijkenPak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzAh er niet bij werken en maximaal lenen is wel dom ja.quote:
[..]
bedoelde de paupers die hier niet voor werkte, of het niet kregen. had ook zo'n gozer in de klas. maximaal lenen maar zelf niet werken
heb je je eerste baan wil je een huis kopen sta je nog tegen een schuld aan te kijkenRock you in your face and stab your brain with your noseboneStraks heeft iedereen dat als stufi geen gift meer is, maar een leenstelsel.quote:
[..]
bedoelde de paupers die hier niet voor werkte, of het niet kregen. had ook zo'n gozer in de klas. maximaal lenen maar zelf niet werken
heb je je eerste baan wil je een huis kopen sta je nog tegen een schuld aan te kijkenLigt eraan wat je dan met je tijd doetquote:
[..]
Ah er niet bij werken en maximaal lenen is wel dom ja.
Een bestuursfunctie staat wel mooi op het cv \Mooi verwoord, dat was het ook meer ja.quote:
[..]
[..]
Denk dat het meer het denigrerende toontje is. Plus je ventileert het als een feit en niet als een mening.NAC Breda
RèsbaargeJa ok maar met je chipshanden aan je slurf trekken de hele dag niet.quote:
[..]
Ligt eraan wat je dan met je tijd doet
Een bestuursfunctie staat wel mooi op het cv \Rock you in your face and stab your brain with your noseboneDat klopt ja.quote:
[..]
Ja ok maar met je chipshanden aan je slurf trekken de hele dag niet.gezien DSL zijn post over zaterdag klem zuipen en niet vroeg je nest uit gaan denk ik niet dat hij op zondag een bestuursfunctie bekleeddequote:
[..]
Ja ok maar met je chipshanden aan je slurf trekken de hele dag niet.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzWe hadden het dan ook niet over scholieren meer maar over cursisten/studenten.quote:
[..]
gezien DSL zijn post over zaterdag klem zuipen en niet vroeg je nest uit gaan denk ik niet dat hij op zondag een bestuursfunctie bekleeddeHeeft DSL niet gestudeerd dan?quote:
[..]
We hadden het dan ook niet over scholieren meer maar over cursisten/studenten.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapz2 dagen school
3 dagen stage
2 dagen werken en de week was weer om.
ik vond het nog leuk ook
prestatie beurs + stage vergoeding + loonde tijden van 40 uur in de week stage en dan in het weekend nog werken waren wel zwaarquote:
2 dagen school
3 dagen stage
2 dagen werken en de week was weer om.
ik vond het nog leuk ook
2 vrije dagen in de maandPak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzdat zou ook teveel geweest zijn, maar op school deden we toch niet veel meer.quote:
[..]
de tijden van 40 uur in de week stage en dan in het weekend nog werken waren wel zwaarDaarom ook een stage vinden die een normale stage vergoeding geeft zodat je niet hoeft te werken.quote:
[..]
de tijden van 40 uur in de week stage en dan in het weekend nog werken waren wel zwaarDon't worry about the future. Or know that worrying is as effective as trying to solve an algebra equation by chewing bubble gum.tegenwoordig mag je blij zijn als je überhaupt een stage plek vind.quote:
[..]
Daarom ook een stage vinden die een normale stage vergoeding geeft zodat je niet hoeft te werken.
ik had gewoon geluk.Loop liever gratis stage bij een leuk bedrijf dan betaalde maar kut stage.quote:
[..]
Daarom ook een stage vinden die een normale stage vergoeding geeft zodat je niet hoeft te werken.
Maar dat is MIJN mening.Dat heb ik nooit gedaan. Heb twee fulltime stages gehad, maar daarnaast ging ik er niet nog eens bij werken.quote:
[..]
de tijden van 40 uur in de week stage en dan in het weekend nog werken waren wel zwaar
2 vrije dagen in de maandik bleef altijd werken hoor naast mijn stage, vrijdag avond zaterdag en zondag 1 keer in de 2weken. was wel altijd rijk die maandenquote:
[..]
Daarom ook een stage vinden die een normale stage vergoeding geeft zodat je niet hoeft te werken.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzDaarom bij de overheid, standaard stagevergoedingquote:
[..]
tegenwoordig mag je blij zijn als je überhaupt een stage plek vind.
ik had gewoon geluk.Ik heb juist eerder het idee dat veel bedrijven juist alleen maar stagiaires aannemen omdat die lekker goedkoop zijn, Van de rest weet ik het ook niet want ik werk nu al 4 jaar bij het bedrijf waar ik begon als stagiair.quote:
[..]
tegenwoordig mag je blij zijn als je überhaupt een stage plek vind.
ik had gewoon geluk.Don't worry about the future. Or know that worrying is as effective as trying to solve an algebra equation by chewing bubble gum.Eriksonquote:
Eriksen in dit team is jizzz
[ afbeelding ]
balotelliGelukkig liep ik bij een leuk bedrijf stage en kreeg ik een leuke vergoeding.quote:
[..]
Loop liever gratis stage bij een leuk bedrijf dan betaalde maar kut stage.
Maar dat is MIJN mening.
Don't worry about the future. Or know that worrying is as effective as trying to solve an algebra equation by chewing bubble gum.Ja dat is natuurlijk mooi meegenomen. Maar dat is natuurlijk niet op iedereen van toepassing.quote:
[..]
Gelukkig liep ik bij een leuk bedrijf stage en kreeg ik een leuke vergoeding.Ik kreeg gewoon bijna een normaal maandsalaris bij mijn stagebedrijf.Rock you in your face and stab your brain with your noseboneheb ik ook een tijdje gedaan.quote:
[..]
Daarom bij de overheid, standaard stagevergoeding
Ik elke dag aanwezig en die bejaarden hun vrije dagen proberen op te maken.
was gewoon niet meer normaal hoeveel vrij hun hadden.Dat is ook wat ze bij ons aanraden. Ga altijd voor de stage die je het leukste lijkt en ga niet op zoek naar een stage waar je een leuke stage vergoeding krijgt, want kans is groot dat je of niks vindt of het niet leuk zal zijn.quote:
[..]
Loop liever gratis stage bij een leuk bedrijf dan betaalde maar kut stage.
Maar dat is MIJN mening.Herb is the healing of a nation, alcohol is the destruction.Ja niet normaalquote:
[..]
heb ik ook een tijdje gedaan.
Ik elke dag aanwezig en die bejaarden hun vrije dagen proberen op te maken.
was gewoon niet meer normaal hoeveel vrij hun hadden.Zijn al die spellen toch zo'n beetje?quote:
Maar AC ga ik niet downloaden. Heb mijn lesje geleerd met CoDIemand hier al gepost over die actie van Depay om dat 8-jarig jongetje over het hem te tillen bij die opstootjes? BazenactieNAC Breda
Rèsbaargepics, gifs, movies pl0x.quote:
Iemand hier al gepost over die actie van Depay om dat 8-jarig jongetje over het hem te tillen bij die opstootjes? BazenactieRock you in your face and stab your brain with your nosebonewatte?quote:
Iemand hier al gepost over die actie van Depay om dat 8-jarig jongetje over het hem te tillen bij die opstootjes? BazenactiePak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzDat inklok systeemquote:
[..]
Ja niet normaal
"ik ga vast naar huis wil jij mij even uitklokken straks "Dat deed hij goed inderdaadquote:
Iemand hier al gepost over die actie van Depay om dat 8-jarig jongetje over het hem te tillen bij die opstootjes? BazenactieFucking mongooltjes die van Heracles trouwens. Gaan ze verhaal halen bij de ouders van die kinderen. Rot toch op joh. Supporters zouden eigenlijk gewoon random door elkaar moeten zitten. Moeten ze gelijk ruzie gaan lopen schoppen, omdat er een paar kinderen juichenquote:
Iemand hier al gepost over die actie van Depay om dat 8-jarig jongetje over het hem te tillen bij die opstootjes? BazenactieHerb is the healing of a nation, alcohol is the destruction.quote:
[..]
Verscheen op mijn FB. Offside.nl ofzo.
wat een baas.Rock you in your face and stab your brain with your noseboneJa wat een held hequote:
Iemand hier al gepost over die actie van Depay om dat 8-jarig jongetje over het hem te tillen bij die opstootjes? BazenactieSerieus?quote:
[..]
Fucking mongooltjes die van Heracles trouwens. Gaan ze verhaal halen bij de ouders van die kinderen. Rot toch op joh. Supporters zouden eigenlijk gewoon random door elkaar moeten zitten. Moeten ze gelijk ruzie gaan lopen schoppen, omdat er een paar kinderen juichen
Zelf gaan zitten huilen als er een paar Feyenoord supporters in het thuisvak zitten omdat het eng is maar wel ouders met kleine kinderen aanvallen.Rock you in your face and stab your brain with your noseboneDeze hele reeks staat vol met ongenuanceerde meningen en denigrerende toontjes, en er is niemand die telkens "ik vind" daarbij plaatst.quote:
[..]
Mooi verwoord, dat was het ook meer ja.
Maar ga vooral jullie gang en val maar weer over mij heen.#wevindenjewelliefookalhebjenooitgewerktvoorjecenten.quote:
[..]
Deze hele reeks staat vol met ongenuanceerde meningen en denigrerende toontjes, en er is niemand die telkens "ik vind" daarbij plaatst.
Maar ga vooral jullie gang en val maar weer over mij heen.Rock you in your face and stab your brain with your noseboneJe doet net alsof jij hier wekelijks de zondebok bent ofzo? Kan me niet herinneren dat ik in het laatste half jaar 'over je heen ben gevallen'.quote:
[..]
Deze hele reeks staat vol met ongenuanceerde meningen en denigrerende toontjes, en er is niemand die telkens "ik vind" daarbij plaatst.
Maar ga vooral jullie gang en val maar weer over mij heen.
Of is HulkHeld jouw kloon?NAC Breda
RèsbaargeMaver denk ik zelf.quote:
[..]
Je doet net alsof jij hier wekelijks de zondebok bent ofzo? Kan me niet herinneren dat ik in het laatste half jaar 'over je heen ben gevallen'.
Of is HulkHeld jouw kloon?Rock you in your face and stab your brain with your noseboneDutchSL = Nederlandse Subsidie Liker = Wajong = Maver.Rock you in your face and stab your brain with your noseboneWtfOnmogelijk, daarvoor heeft hij teveel intellect.quote:
DutchSL = Nederlandse Subsidie Liker = Wajong = Maver.NAC Breda
RèsbaargeHallo. Ben eens even normaal.quote:
WtfJa, echt te triest voor woordenquote:
[..]
Serieus?
Zelf gaan zitten huilen als er een paar Feyenoord supporters in het thuisvak zitten omdat het eng is maar wel ouders met kleine kinderen aanvallen.Herb is the healing of a nation, alcohol is the destruction.Niet meer zeuren johquote:Op maandag 10 november 2014 16:41 schreef rolls-reus het volgende:
Oh heb wel de gratis pack gekregen
Die herdenkingsdienst nog gevolgd/gezien?NAC Breda
RèsbaargeZou er zelfs naartoe gaan als school op het allerlaatste moment school niet zo sneu deed met vrij gevenquote:
[..]
Niet meer zeuren joh
Die herdenkingsdienst nog gevolgd/gezien?ik hou van dit soort spelletjes:quote:
DutchSL = Nederlandse Subsidie Liker = Wajong = Maver.
DutchSL = Nederlandse Subsidie Liker = Wajong = Maver = Maher = Adem = Eva = SLang = Nederlandse slang.Ik heb het helemaal gemist, was het mooi?quote:
[..]
Zou er zelfs naartoe gaan als school op het allerlaatste moment school niet zo sneu deed met vrij geven= Python = Efteling = Sprookjequote:
[..]
ik hou van dit soort spelletjes:
DutchSL = Nederlandse Subsidie Liker = Wajong = Maver = Maher = Adem = Eva = SLang = Nederlandse slang.Herb is the healing of a nation, alcohol is the destruction.Jij doet constant dom tegen iedereen.quote:
[..]
Je doet net alsof jij hier wekelijks de zondebok bent ofzo? Kan me niet herinneren dat ik in het laatste half jaar 'over je heen ben gevallen'.
Of is HulkHeld jouw kloon?blablablablaJa.quote:
[..]
alles goed met jou darksonic?Sneu zegquote:
[..]
Zou er zelfs naartoe gaan als school op het allerlaatste moment school niet zo sneu deed met vrij geven
Hoorde net op de radio dat het wel een hele mooie dienst was.NAC Breda
RèsbaargeJazeker!quote:
[..]
Ik heb het helemaal gemist, was het mooi?In vergelijking met Clasie wel jaquote:
[..]
Dus de rest kan er helemaal niks van?
quote:
[..]
Jij doet constant dom tegen iedereen.
Oke.NAC Breda
RèsbaargeHij heeft wel een beetje gelijk. gr grquote:Rock you in your face and stab your brain with your noseboneIk ben nog even op zoek naar Iedereen. Maar zou goed kunnen ja.quote:
[..]
Hij heeft wel een beetje gelijk. gr grNAC Breda
RèsbaargeWaar komt dit niet werken beeld nu opeens vandaan? Omdat ik niet op zondag wil werken?quote:
[..]
#wevindenjewelliefookalhebjenooitgewerktvoorjecenten.
Ik heb vanaf mijn +- 12e tot afronden van mijn studie zat bijbaantjes gehad (zwart en wit), ben heus niet vies van werken. Hypocriet als ik ben, daar hebben ongetwijfeld zelfs ook wat zondagen bij gezeten hebben.
Kom ook bepaald niet uit een rijke familie met een alleenstaande werkloze moeder en een vader waar ik mijn hele leven geen cent van heb gekregen, dus het moest ook wel.
En sinds afronden studie ook gewoon altijd fulltime baan gehad (al is dit geen zwaar werk).Rustig joh.quote:
[..]
Waar komt dit niet werken beeld nu opeens vandaan? Omdat ik niet op zondag wil werken?
Ik heb vanaf mijn +- 12e tot afronden van mijn studie zat bijbaantjes gehad (zwart en wit), ben heus niet vies van werken. Hypocriet als ik ben, daar hebben ongetwijfeld zelfs ook wat zondagen bij gezeten hebben.
Kom ook bepaald niet uit een rijke familie met een alleenstaande werkloze moeder en een vader waar ik mijn hele leven geen cent van heb gekregen, dus het moest ook wel.
En sinds afronden studie ook gewoon altijd fulltime baan gehad (al is dit geen zwaar werk).Rock you in your face and stab your brain with your noseboneNee hahaquote:
[..]
vraag je nooit hoe het met de ander gaat? faggot
Hoe kan eigenlijk alles goed gaan met ienand? Ik denk dan: veel gaat goed maar niet alles.jongen is toch een overduidelijke trollquote:
[..]
Waar komt dit niet werken beeld nu opeens vandaan? Omdat ik niet op zondag wil werken?
Ik heb vanaf mijn +- 12e tot afronden van mijn studie zat bijbaantjes gehad (zwart en wit), ben heus niet vies van werken. Hypocriet als ik ben, daar hebben ongetwijfeld zelfs ook wat zondagen bij gezeten hebben.
Kom ook bepaald niet uit een rijke familie met een alleenstaande werkloze moeder en een vader waar ik mijn hele leven geen cent van heb gekregen, dus het moest ook wel.
En sinds afronden studie ook gewoon altijd fulltime baan gehad (al is dit geen zwaar werk).Dit.quote:
[..]
jongen is toch een overduidelijke trollRock you in your face and stab your brain with your noseboneAre you kiidding me, you'll never be like mequote:
[..]
I wish that I could be like the cool Kiid.Ik blijf het prachtig vinden hoe jij zo blij kan worden van een trip naar de supermarkt.quote:Rock you in your face and stab your brain with your noseboneIk zing alleen maar mee met een liedje op de radio joh. Geen denken aan dat ik ooit met een zwart-rood sjaaltje rondloop.quote:
[..]
Are you kiidding me, you'll never be like meNAC Breda
RèsbaargeIk snapte dat filmpje niet.quote:
[..]
Net geweest, de Monster is verbannen omdat het satanisch is.
gr grGeen swagger willen hebben.quote:
[..]
Ik zing alleen maar mee met een liedje op de radio joh. Geen denken aan dat ik ooit met een zwart-rood sjaaltje rondloop.Rock you in your face and stab your brain with your noseboneElan heeft wel gelijk, POTS loopt iedereen maar te bashen.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzReageer niet alleen op jou, maar op alle reacties op mij van de afgelopen pagina's.quote:
[..]
Rustig joh.
Vergelijkingen met Maver, subsidies, heeft DSL wel gestudeerd etc. Damn.
Pest me dan maar met die kelder, dat gaat tenminste nog ergens over.Gast, je hebt (bijna) een koopwoningquote:
[..]
Reageer niet alleen op jou, maar op alle reacties op mij van de afgelopen pagina's.
Vergelijkingen met Maver, subsidies, heeft DSL wel gestudeerd etc. Damn.
Pest me dan maar met die kelder, dat gaat tenminste nog ergens over.= Waaah nachtmerrie van 44rdbei = voor troost wanken op foto van Andersenquote:
[..]
Clasie = Goed = Feyenoord = Kampioen = Droom = Wakker wordenRock you in your face and stab your brain with your nosebone
De verhuisdoos op de hoek?quote:
[..]
Gast, je hebt (bijna) een koopwoningVraag ik me alleen nog af waarom ik het "weer" op jou zou hebben gemunt..?quote:
[..]
Reageer niet alleen op jou, maar op alle reacties op mij van de afgelopen pagina's.
Vergelijkingen met Maver, subsidies, heeft DSL wel gestudeerd etc. Damn.
Pest me dan maar met die kelder, dat gaat tenminste nog ergens over.NAC Breda
RèsbaargeGrapje moet kunnen toch? Mij pesten ze ook altijd met mijn grote anaconda en ik heb die haat weten te gebruiken om sterker te worden.quote:
[..]
Reageer niet alleen op jou, maar op alle reacties op mij van de afgelopen pagina's.
Vergelijkingen met Maver, subsidies, heeft DSL wel gestudeerd etc. Damn.
Pest me dan maar met die kelder, dat gaat tenminste nog ergens over.
Haters maken je sterker.Rock you in your face and stab your brain with your noseboneRustig wachten tot het over gaat. is bij alles zo, de lol is er vanzelf vanaf. Al zijn sommige wat volhardendquote:
[..]
Reageer niet alleen op jou, maar op alle reacties op mij van de afgelopen pagina's.
Vergelijkingen met Maver, subsidies, heeft DSL wel gestudeerd etc. Damn.
Pest me dan maar met die kelder, dat gaat tenminste nog ergens over.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzquote:
[..]
Grapje moet kunnen toch? Mij pesten ze ook altijd met mijn grote anaconda en ik heb die haat weten te gebruiken om sterker te worden.
Haters maken je sterker.quote:Haters maken me sterkertm
- Choo choo, 2014Ik heb niet gezegd dat jij specifiek het op mij hebt gemunt.quote:
[..]
Vraag ik me alleen nog af waarom ik het "weer" op jou zou hebben gemunt..?Ik blijf je lekker bashen hoor Sjon.quote:
[..]
Rustig wachten tot het over gaat. is bij alles zo, de lol is er vanzelf vanaf. Al zijn sommige wat volhardend
Sjon eet 's ochtends bammetjes met kozijnenkaas hihaho.NAC Breda
RèsbaargeSjon kreeg bij zijn geschiedenisproefwerk een 1 omdat hij dacht dat Julius Caesar een Kozijn was. hihahoquote:
[..]
Ik blijf je lekker bashen hoor Sjon.
Sjon eet 's ochtends bammetjes met kozijnenkaas hihaho.Rock you in your face and stab your brain with your nosebonegoede counter wel.quote:
[..]
= Waaah nachtmerrie van 44rdbei = voor troost wanken op foto van AndersenSjon verslikte zich laatst in een kozijnenbol.quote:
[..]
Sjon kreeg bij zijn geschiedenisproefwerk een 1 omdat hij dacht dat Julius Caesar een Kozijn was. hihahoNAC Breda
Rèsbaargeik merk dat je vroeger gepest bentquote:
[..]
Reageer niet alleen op jou, maar op alle reacties op mij van de afgelopen pagina's.
Vergelijkingen met Maver, subsidies, heeft DSL wel gestudeerd etc. Damn.
Pest me dan maar met die kelder, dat gaat tenminste nog ergens over..... de logica ontgaat mij hier volledig.quote:
[..]
Sjon kreeg bij zijn geschiedenisproefwerk een 1 omdat hij dacht dat Julius Caesar een Kozijn was. hihaho
romein, kozijnPak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzquote:
[..]
.... de logica ontgaat mij hier volledig.
romein, kozijnNAC Breda
RèsbaargeCaesar werd op 13 juli 100 v.Chr. geboren in de Subura, één van de dichtstbevolkte wijken van Rome. Dit was niet bepaald een wijk waar men als lid van een oude voorname patricische familie wenste geboren te worden, maar de Caesares waren door de eeuwen heen verpauperd. Omdat de vader van Caesar druk doende was zijn sporen te verdienen in de Romeinse politiek, werd de jonge Caesar door zijn moeder Aurelia Cotta opgevoed. Ze deed dit zo goed dat zelfs iemand als Tacitus - niet bepaald bekend om zijn respectvolle houding tegenover vrouwen - haar prees.[4] Rond zijn tiende jaar ontving Caesar onderwijs van Marcus Antonius Gnipho (Suet., De Grammaticis VII.), een bekend specialist in de Griekse en Latijnse letteren, waarbij hij de werken van Homerus in het Grieks en in de oude Latijnse vertalingen van Lucius Livius Andronicus las. Hij leerde ook paardrijden, zwemmen en zwaardvechten.quote:
[..]
.... de logica ontgaat mij hier volledig.
De jonge Caesar leek aanleg te hebben voor de redenaarskunst en hij zal dan ook vaak het Forum Romanum bezocht hebben waar redenaars op de rostra hun redevoeringen afstaken. Nadat hij op 15 maart 85 v.Chr. uit handen van zijn vader de toga virilis (het teken van volwassenheid) had ontvangen, kon de carrière van de jonge Caesar beginnen, maar nog voor Caesar de leeftijd van 16 had bereikt, overleed zijn vader onverwacht toen hij zich 's ochtends aankleedde. Hierdoor werd Caesar pater familias met de patria potestas (absolute gezag over alle leden van zijn familie), hoewel zijn moeder in de praktijk haar invloed liet gelden op Caesar. Caesar schreef intussen enkele tragedies en gedichten.[5]
Begin van een loopbaan
Toen Caesar in 84 v.Chr. voorgedragen werd als flamen Dialis - priester van Jupiter en meest sacrale persoon van Rome - verbrak hij zijn verloving met de dochter van een eques om de patricische Cornelia Cinna minor, dochter van de leider van de populares Lucius Cornelius Cinna, te huwen. Maar de dood van zijn schoonvader en de dictatuur van Lucius Cornelius Sulla, de leider van de optimates, staken daar een stokje voor. Het is moeilijk in te schatten in hoeverre het ambt van flamen Dialis - dat door allerlei regels gebonden was - Caesars carrière zou hebben belemmerd. De flamen Dialis mocht immers geen leger onder de wapenen zien, wat Caesars verovering van Gallië niet zou hebben bevorderd.
Hoewel Sulla er bij hem op aandrong te scheiden van zijn vrouw, die door haar vader met de populares verbonden was, weigerde Caesar dit te doen en kwam hij zelfs in levensgevaar. Gelukkig kon hij zijn belagers afkopen met 48 000 sestertii, toen dezen hem vonden in het Sabijns gebergte. Gevlucht voor Sulla in 82 v.Chr. diende de nu negentienjarige Caesar als officier in de staf van de Sullaanse propraetor Marcus Minucius Thermus van de provincia Asia. Bij de belegering van de stad Mytilini op Lesbos in 80 v.Chr. verdiende hij de corona civica ("burgerkroon"), voor zijn moed in de strijd en het redden van een medeburger. In 75 voor Chr. werd de 25-jarige Caesar tijdens een reis naar Rhodos, in de Egeïsche Zee gevangengenomen door Cilicische piraten. Er werd een losprijs van 20 talenten geëist, wat Caesar eigenhandig tot 50 talenten liet verhogen. Na 38 dagen werd hij vrijgelaten en organiseerde een strafexpeditie tegen zijn kidnappers. Uiteindelijk werden de meeste van hen opgesloten in Pergamon en gekruisigd.
Om de belegering te bekorten, werd Caesar op diplomatieke missie naar het hof van koning Nicomedes IV van Bithynië gestuurd. Geruchten deden de ronde dat Caesars relatie met Nicomedes van een homoseksuele aard zou zijn. Homoseksueel gedrag was in de hellenistische wereld min of meer geaccepteerd, voor een Romeinse gezant was in Romeinse ogen daarentegen onacceptabel dat Caesar de passieve partner in een dergelijke verhouding zou zijn geweest en het gerucht dat hij "de vrouw van Nicomedes was geweest" deed afbreuk aan Caesars reputatie.[6]
Caesars politieke loopbaan neemt een vlucht
Nu Caesar zich bewezen had in de strijd en zijn trouw aan de populares had getoond, werd het tijd dat hij zijn verdiensten in politieke winst kon omzetten. De gelegenheid zou zich weldra voordoen om zijn politieke carrière te lanceren en aldus te beginnen aan wat toen nog een doorsneecarrière leek te zullen worden.
Quaestor in Hispania Ulterior
Caesar was in 69 v.Chr., het jaar waarin zijn echtgenote Cornelia Cinna minor en zijn tante Iulia, de echtgenote van Gaius Marius, overleden zijn, quaestor en hield een opvallende lijkrede voor beide dames, die als propaganda voor de populares diende. Zijn ambt als quaestor in Hispania Ulterior vervulde hij zonder noemenswaardige incidenten. Hij zou later als propraetor terugkeren naar deze provincia. In 67 v.Chr. was hij nog curator van de Via Appia. Datzelfde jaar zou hij ook Pompeia Sulla huwen. Intussen was Gnaius Pompeius bezig zijn bliksemcarrière uit te bouwen door de Middellandse Zee van piraten - die ook Caesar gevangen hadden genomen - te ontdoen en vervolgens tegen Mithridates VI van Pontus ten strijde te treken.
Hoewel hij samen met Marcus Calpurnius Bibulus aedilis curulis was in 65 v.Chr., kreeg Caesar de meeste eer voor de spelen die ze beiden financierden. Zo liet Caesar 320 paren gladiatoren aantreden, die getraind waren in eigen kazernes, wat sommige senatoren met afschuw deed terugdenken aan de recente gebeurtenissen met Spartacus.
Het jaar daarop werd hij aangesteld als iudex quaestorius (rechter). In 63 v.Chr., het jaar dat Marcus Tullius Cicero consul was, werd Caesar tot pontifex maximus gekozen. Het was in dit jaar dat de Catilinarische samenzwering uitkwam, waarin Caesar misschien een rol heeft gespeeld. Hij verzette zich in ieder geval tegen het terechtstellen van burgers, ook al waren het samenzweerders. Het jaar daarop werd Caesar verkozen als praetor en zou hij zich laten scheiden van Pompeia Sulla, nadat Publius Clodius Pulcher zich op ongehoorde wijze het huis van Caesar had weten binnen te werken. In 61 v.Chr. werd hij als propraetor naar Hispania Ulterior gestuurd, een gebied dat hij zoals gezegd al als quaestor bezocht had.
Triumvir en consul
Tot zover leek Caesars carrière niet opvallend, maar dat weerhield hem er niet van grote ambities te koesteren. Hij had zijn zinnen gezet op het consulaat, maar zag in dat de inimicitia (vijandschap) tussen Crassus en Pompeius een constante bedreiging was voor zijn carrière. Hij besloot dus te doen wat nog nooit iemand voor hem gedaan had: hij zou trachten de inimicitia tussen de twee voornaamste mannen van Rome te overbruggen. Het volgende jaar slaagde Caesar in zijn opzet.
Caesar sloot in 60 v.Chr. het eerste triumviraat met Marcus Licinius Crassus en Gnaius Pompeius Magnus. De triumviri (driemannen) kwamen overeen dat er in de staat niets zou gebeuren dat een van de triumviri tegenstond. Met de hulp van Crassus en Pompeius zou Caesar tot het ambt van consul worden gebracht. Eens consul moest hij dan een wet doordrukken die Pompeius' veterani grond schonk en nieuwe pachtbelastingen voor de provincia Asia. Om de triumviri nauwer met elkaar te verbinden huwt Pompeius in 59 v.Chr. Caesars dochter Iulia en Caesar Cornelia. Caesars medeconsul Marcus Calpurnius Bibulus liet zich echter niet als werktuig in de plannen van het driemanschap inpassen en moest onschadelijk worden gemaakt. Gedurende de laatste acht maanden van het consulaat kon hij zijn woning niet verlaten uit angst om door aanhangers van Caesar te worden vermoord.
Proconsul van Gallia en Illyria
Nuvola single chevron right.svg Zie Gallische Oorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Na zijn consulaat werd Caesar aangesteld als proconsul van Gallia en Illyria voor een periode van vijf jaar.
Burgeroorlog
Nuvola single chevron right.svg Zie Burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Nadat Caesar de Rubicon was overgestoken en dus buiten zijn ambtsgebied optrad met zijn legioenen, werd hij tot hostis ("staatsvijand") uitgeroepen. In 49 v.Chr. beval de senaat hem onmiddellijk zijn bevoegdheden af te leggen. Caesar lag met zijn leger aan het riviertje de Rubicon, de grens tussen Gallia Cisalpina en Italia. De hele avond moet hij peinzend langs het water hebben gelopen. Hier sprak hij in het Grieks woorden die in het Latijn vertaald werden als "Alea iacta est"). De volgende dag trok hij met zijn leger in geforceerde dagmarsen naar Rome. En niet om het voor de stadspoorten te ontbinden, zoals Pompeius eertijds deed. De senaatspartij en Pompeius, die nu volledig samenwerkten, hebben de stad niet verdedigd. Toen zij merkten dat de Italische steden voor Caesar kozen en dat Caesar door zijn milde optreden iedereen voor zich won, gaf men Italië op. De zwakte van hun positie was het gevolg van een nederlaag die één van Pompeius' medestanders tegen Caesar had geleden. Diens troepen marcheerden nu met de overwinnaar mee op Rome af. Pompeius en de senaatspartij staken over naar Griekenland. Caesar versloeg eerst Pompeius' medestanders in Spanje en volgde hem daarna naar Albanië, Kosovo en Griekenland. Daar versloeg hij Pompeius - na een aanvankelijke nederlaag bij Dyrrhachium (48 v.Chr.) - in de Slag bij Pharsalus. Pompeius vluchtte naar Egypte, waarheen Caesar hem achtervolgde.
Dictator
Caesar was de eerste levende Romein die op een Romeinse munt werd afgebeeld: een denarius met een gelauwerde buste van Caesar met omschrift CAESAR IM P M en een halvemaan erachter op de voorzijde en Venus met Victoria in haar hand en het omschrift L. AEMILIV[S] BVCA (muntslager) op de keerzijde (februari-maart 44 v.Chr.).
De senaat stelde Caesar aan tot dictator voor een periode van 10 jaar, met de opdracht de Republiek te herstellen.
Huwelijkspolitiek
Caesar huwde in 85 of 84 v.Chr. Cornelia Cinna minor, de dochter van consul Lucius Cornelius Cinna, die de leider van de populares was. Hij verbreekt voor dit huwelijk zelfs zijn verloving met Cossutia, de dochter van een rijke equitesfamilie, hoewel dit mogelijk ook te maken had met zijn ambitie om flamen Dialis te worden: deze moest immers getrouwd zijn volgens het confarreatio (een huwelijk met een speltkoek), dat voorbehouden was voor huwelijken binnen de patricische families.
In 68 v.Chr., één jaar na de dood van Cornelia, huwt Caesar Pompeia Sulla, de kleindochter van Quintus Pompeius Rufus maior en Lucius Cornelius Sulla, beiden overtuigde optimates die als consules van 88 v.Chr. zich fel verzet hebben tegen de tribunicia potestas, het voornaamste wapen van de populares. De intussen pontifex maximus geworden Caesar, die toentertijd ook praetor was, zal in 62 v.Chr. van haar scheiden nadat Publius Clodius Pulcher een opmerkelijke entree in diens huis gemaakt zou hebben. Hoewel Pompeia geen directe schuld trof, vond Caesar dat het zijn vrouw niet betaamde zelfs maar vermeld te worden in dergelijke roddels.
In 59 v.Chr. huwde Caesar tenslotte Calpurnia Pisonis, de dochter van Lucius Calpurnius Piso Caesoninus, die was verkozen tot consul voor 58 v.Chr.[7].
In de winter 48 v. Chr. - 47 v.Chr. kreeg Caesar een affaire met de Egyptische koningin Cleopatra bij wie hij een zoon Ptolemaeus XV Caesarion verwekte. Deze affaire duurde vermoedelijk tot zijn dood.
Caesars droom
In de eerste weken van maart zou Caesar, volgens Suetonius, door een waarzegger (augur) zijn gewaarschuwd voor de Idus van maart. Deze dag in het midden van de maand zou gevaar brengen. Waarzeggerij in velerlei vorm was in Rome populair en werd ook van staatswege gebruikt. Caesar hechtte aan de voorspelling geen geloof. Caesars vrouw Calpurnia Pisonis vertelde haar man van de dromen waarin zij werd gewaarschuwd voor gevaar; ook deze dromen negeerde Caesar.
Caesars dood
Toch bleef Caesar ook in Rome politieke tegenwind ondervinden. De leden van de senaatspartij waren het niet eens met de reorganisatie van het staatsbestel (dictatuur), omdat de laatste keer dat zij een koning hadden (Lucius Tarquinius Superbus) hij de Romeinen alle rechten ontnam. Dus wilden zij het Republikeinse staatsbestel behouden, hoewel dat oude systeem slecht berekend was op de gigantische omvang die het Rijk gekregen had. Op 15 maart, de Iden van maart (volgens de overlevering had een waarzegster hem al onheil voorspeld voor deze dag) vond er een aanslag op zijn leven plaats.
De dood van Julius Caesar (reproductie naar een anoniem schilderij, 1904).
Op 15 maart van het jaar 44 v.Chr. werd de vergadering van de senaat gehouden in de curia van het Theater van Pompeius. De Curia Julia op het Forum was op dat moment buiten gebruik door een grote brand. Zodra Caesar binnenkwam, stonden alle senatoren op als teken van respect. Enkele mannen gingen achter de stoel van Caesar staan terwijl de rest naar hem toeliep. Cimber trok met beide handen de mantel van Caesars rug waarbij Caesar uitriep: "vanwaar dit geweld", waarna Casca zijn dolk trok en Caesar in de nek probeerde te steken. Caesar kon zich echter nog net omdraaien, zodat hij alleen een ondiepe snee opliep. Caesar stak Casca met zijn griffel waarbij hij de arm van Casca doorboorde. Geen van de senatoren en toeschouwers die dit zagen durfde iets te doen en allen deinsden geschrokken achteruit. Ze durfden niet weg te rennen en ook niet te proberen Caesar te helpen. Vervolgens trokken alle samenzweerders hun wapens en duwden ze Caesar heen en weer terwijl ze hem met hun messen en zwaarden steek- en snijwonden toebrachten. De moordenaars raapten hem op en duwden hem tegen het standbeeld van zijn oude vijand Pompeius. Ze probeerden hem zo vaak mogelijk te raken en liepen hierbij ook zelf verwondingen op. Uiteindelijk liep Caesar 23 dolksteken op.
Volgens sommige bronnen sprak Caesar zijn laatste woorden toen hij onder zijn aanvallers het gezicht van Marcus Junius Brutus zag, die hij min of meer als zijn zoon beschouwde. Hij riep in het Grieks "καὶ σύ, τέκνον;" ("kai su, teknon?").[8] Dat kan vertaald worden met: "ook jij, mijn kind?". Deze uitspraak is ook bekend in latere, Latijnse versies: "Et tu, Brute?" ("Ook gij, Brutus?") of "tu quoque, fili mi?" ("ook jij, mijn zoon?"). Hierna trok Caesar zijn mantel over zijn hoofd en stortte op de grond. Dit lijkt echter een geromantiseerde voorstelling van de gebeurtenis te zijn, die in latere eeuwen is verzonnen. De 2e-eeuwse geschiedschrijvers Suetonius en Cassius Dio meldden expliciet dat Caesar stierf zonder een woord te zeggen.
Enkele dagen na de moord organiseerde men een uitvaartplechtigheid voor Caesar op het Forum Romanum.
Politiek na de dood van Caesar
De moordenaars hadden echter een fout gemaakt: ze hadden Marcus Antonius laten leven, omdat het volgens Brutus fout zou zijn geweest hem ook te doden; het was tenslotte alleen hun bedoeling te voorkomen dat Caesar keizer werd. Marcus Antonius zette een wraakactie op touw om de moordenaars te straffen, maar die waren allen gevlucht voor de woede van het Romeinse volk, dat bepaald niet blij was met de moord op Caesar. Marcus Antonius bracht het dode lichaam van Caesar naar buiten en liet het op een baar leggen. Naast de dode Caesar onthulde hij de namen van de moordenaars, en na een melodramatische necrologie las hij het testament van Caesar voor. De dictator bleek zijn tuinen aan de stad te hebben vermaakt en aan iedere burger 300 sestertiën, dat was 10 weken loon. De menigte stond verbijsterd. De scepsis ten opzichte van Caesar sloeg om in een wilde verering. De mensen richtten een gigantische brandstapel op van allerlei materiaal. En aan de vlammen die hoog om Caesars lijk opvlamden, ontstaken zij fakkels om de huizen der moordenaars in brand te steken. Zo kreeg Marcus Antonius de macht binnen Rome in handen. Maar de samenzweerders bezetten verscheidene provinciae, terwijl Marcus Brutus en Cassius met een legertje in de buurt van Rome lagen. Er diende zich evenwel een onverwachte concurrent voor Antonius aan, Caesars neef en adoptiezoon Octavianus. Hij was nog geen 19 jaar. Brutus sloeg de hand aan zichzelf toen hij twee jaar later, in 42 v.Chr., door Marcus Antonius bij de stad Philippi in Griekenland verslagen was. Caesar liet bijna al zijn rijkdommen na aan Octavianus. Na nog een aantal jaren van burgeroorlogen wist Octavianus zijn meeste tegenstanders uit te schakelen en verleende de senaat hem in 27 v.Chr. de eretitel Augustus (de verhevene). Verder kende de senaat Augustus een aantal bevoegdheden toe waardoor hij als keizer kon regeren en de rust in het rijk herstellen. Zo werd de jonge Octavianus de alleenheerser die Caesar had willen zijn en kreeg het Romeinse volk alsnog één grote almachtige leider. Na Octavianus volgden nog vele andere keizers.
Caesar als literator
Caesar hield zich veel bezig met redevoering en literatuur. Van zijn werken hebben we enkel nog Commentarii de bello Gallico en Commentarii de bello civili. Deze bestaan respectievelijk uit zeven en drie boeken. Caesar schreef naast proza ook poëzie (onder andere epigrammen), maar die zijn helaas verloren gegaan, evenals zijn redevoeringen, de Anti-Cato (een pamflet gericht tegen de nagedachtenis van Cato, hoewel aan Caesars auteurschap getwijfeld wordt), en de analogica (een grammaticale verhandeling).
In De bello Gallico wordt over de verovering van Gallia verteld. Later werd er aan dit werk door zijn adjudant Aulus Hirtius een achtste boek toegevoegd over de jaren 51 en 50 v.Chr. De bello civili handelt over de twee eerste jaren van de burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar in 49 en 48 v.Chr. Aulus Hirtius voegde ook hier een boek aan toe over de verdere strijd in Alexandrië; anderen voegden er nog aan toe over de strijd in Africa en Hispania.
Caesar als innovator
Caesar was niet alleen actief als politicus en militair, maar voerde als pontifex maximus ook een nieuwe kalender, de Juliaanse kalender in. De nieuwe kalender, ingevoerd vanaf 1 januari 45 v.Chr., een bedenksel van de sterrenkundige Sosigenes, was niet meer gebaseerd op de cyclus van de maan, maar volgde het zonnejaar. Hij voerde als eerste de schrikkeldag in, maar plaatste hem wel achter aan de maand waar vroeger de schrikkelmaand op volgde. Hij zou ook als eerste gebruik hebben gemaakt van een Caesarcijfer.
Caesar als veldheer
Geschiedkundigen beschouwen de veldheerkunst van Caesar als van hetzelfde niveau als die van militaire genieën als Alexander de Grote, Hannibal, Dzjengis Khan, Napoleon Bonaparte en Saladin. Hoewel hij zo nu en dan tactische nederlagen leed, zoals bij de Slag bij Gergovia en de Slag bij Dyrrhachium gedurende de Burgeroorlog, heeft Caesar zijn tactische talent meer dan eens aangetoond door zulke daden als de omwalling van Alesia gedurende de Gallische Oorlog, het verpletterend verslaan van de strijdkrachten van Pompeius gedurende de Burgeroorlog en de complete vernietiging van het leger van Pharnaces II bij de Slag bij Zela. Dat Caesar in staat was om succesvol campagne te voeren op elk terrein en onder alle weersomstandigheden is te danken aan de strikte maar faire discipline van zijn legionairs, wier bewondering en toewijding wijd en zijd bekend waren. Dit omdat hij legionairs promoveerde op basis van bekwaamheid en niet op basis van (nobele) geboorte. Caesars infanterie en cavalerie waren eersteklas en hij maakte zwaar gebruik van de formidabele Romeinse artillerie; andere factoren die hem zo effectief op het slagveld maakten, waren de voortreffelijke ingenieurskwaliteiten van zijn leger (in het leger wordt dit onderdeel van de strijdkrachten de genie genoemd) en de legendarische snelheid waarmee hij zijn troepen wist te verplaatsen. (Caesars leger marcheerde soms tot 40 mijl per dag). Zijn leger bestond uit 40.000 infanterie en vele cavaleristen, met enige bijzondere legereenheden, zoals de genie. Hij verhaalt in zijn Commentarii de bello Gallico dat gedurende de belegering van een Gallische stad welke gebouwd was op een erg steil en hoog plateau, zijn genie in staat was een tunnel te graven door vast gesteente en het begin van de bron te vinden waarmee de stad van water werd voorzien, en deze om te leiden ten nutte van het leger. De stad, afgesneden van zijn eigen watertoevoer, capituleerde onmiddellijk.
Persoonlijkheid
Wij kennen Caesar door zijn gepubliceerde en bewaard gebleven relaas van de verovering van Gallië, door zijn daden en door de beschrijvingen die anderen van hem geven.
Caesar in zijn eigen voorstelling
Caesar laat zich in zijn De bello Gallico kennen als een koelbloedig man. Hij neemt, in een originele verteltrant, een zekere afstand van zijn eigen gedrag door het verhaal in de derde persoon te schrijven. Hij schrijft dus "Hij belegerde" wanneer hij over zichzelf schreef.
«Eo cum de improviso celeriusque omnium opinione venisset, Remi, qui proximi Galliae ex Belgis sunt, ad eum legatos Iccium et Andebrogium miserunt.»
«Bij zijn door niemand verwachte en onverwacht snelle aankomst zonden de Remers, de Belgen die het dichtst bij Gallië wonen, hun leiders Iccius en Andecombogius, als gezanten tot hem.»
CAES., De bello Gallico II 3.1.
Gezien zijn verdere optreden kan dit niet als bescheidenheid worden begrepen.
Ook spreekt hij vaak van zijn "gebruikelijke genade" bij de behandeling van vijanden.
Caesars publieke en private optreden
Caesar was in de eerste plaats ambitieus. Hij wist zich, als aristocraat, voorbestemd om over Rome te regeren. Zijn welbespraaktheid, militair inzicht en politieke genie waren de basis van zijn succes. Caesar had ten tijde van zijn dood de republiek geknecht, maar het is onduidelijk gebleven welke toekomst hij voorzag voor de Romeinse republiek. Een aangeboden kroon, teken van het herstel van het koningschap, weigerde hij.
Caesar in de ogen van zijn biografen
Tijdgenoten en de biografen uit de eerste eeuw na Caesars dood schreven over Caesar in de wetenschap dat zijn erfgenamen en opvolgers de absolute macht in Rome bezaten. Zij konden niet vrijuit over Caesar schrijven.
In de De Vita Caesarum van Gaius Suetonius Tranquillus wordt Caesar dan ook geportretteerd als een militair genie dat slachtoffer wordt van politieke intriges.
Het beeld van Caesar in latere eeuwen
«He was as great as a man can be without being moral.»
Ronald Syme over Caesar.
Caesar was al in de Middeleeuwen, samen met Alexander de Grote, één van de typische helden van de hofcultuur en de ridderromans. In de renaissance bleef zijn aanzien groot. William Shakespeare maakte van Caesar ook een toneelheld en in de twee grafredes in het drama wordt Caesar zeer gunstig, als een ambitieus, maar nobel mens en weldoener beschreven.
Tijdens de Franse Revolutie stond Brutus in hoger aanzien dan Caesar, maar onder Napoleon I was Caesar de inspiratie voor Napoleons rol als keizer.
Gaius Suetonius Tranquillus, kanselier van keizer Hadrianus, is een belangrijke bron van kennis over Caesar. Voor zijn De Vita Caesarum, een politieke biografie van de twaalf eerste imperatores kon hij immers putten uit het voor ons verloren gegane Romeinse rijksarchief. Suetonius schetst Caesar als een ongewoon hardnekkig man. Al vroeg, tijdens de samenzwering van Catilina, was hij, de praetor, slechts met dreiging met geweld ertoe te bewegen om de reddeloos verloren zaak van Catalina te laten rusten. Ook als rechter kenmerkten drammerigheid en een opvallende vooringenomenheid Caesars optreden.
Suetonius behandelt het seksleven van zijn onderwerpen uitgebreid en methodisch. Over Caesar schrijft hij dat een zekere Ruffio een van Caesars "schandknapen" was. In verband met Caesars verblijf in Bithynië vermeldt hij de vele onweersproken geruchten over Caesars affaire met de koning en de onbarmhartige plagerijen van de Romeinse soldaten die spotversjes en liedjes over de homoseksuele en heteroseksuele escapades van Caesar, die zij als een "bok" beschreven, maakten. Verder kenschetst Suetonius Caesar als dapper, een goede en trouwe vriend en benadrukt hij Caesars vrijgevigheid. Caesars vaak genoemde gevatheid en wrange humor lijken hiermee moeilijk te verenigen en maakten veel vijanden.
Plutarchus, een Griek, putte uit bronnen die wij niet meer kennen. Ook hij benadrukt Caesars bijtende geestigheid. Wij leren Caesar kennen als plagerige en arrogante pestkop. Een, in verband met de moord veelzeggend voorbeeld daarvan was dat Caesar de tribunus plebis Marullus afzette omdat deze, na de mislukte " kroning" op het feest van de lupercaliën, diegenen die Caesar hadden toegejuicht arresteerde. Caesar noemde Marullus daarbij een "Brutus" ofwel domkop. Dat was een riskante provocatie van de republikeinen want een Brutus stichtte de Romeinse republiek. Plutarchus noemt ook Caesars vallende ziekte, die achteraf als epilepsie is geïnterpreteerd, en kaalheid.
Beroemde uitspraken
Beroemde uitspraken van Caesar zijn:
« Veni, vidi, vici » (« ik kwam, ik zag en ik overwon ») - berichtje aan de Senaat om zijn snelle overwinning (drie dagen nadat hij de grens is overgestoken) in de slag van Zela op koning Pharnaces van Pontus, zoon van Mithridates VI, samen te vatten (47 v.Chr.)[9].
« Alea iacta est » (de teerling is geworpen) - deze uitspraak zou gedaan zijn bij het oversteken van de Rubicon, maar is waarschijnlijk niet in het Latijn uitgesproken - Caesar citeerde de Griekse toneeldichter Menander.
« Aut Caesar aut nullus » (ofwel Caesar, ofwel niemand) (de lijfspreuk van Cesare Borgia)
« Divide et impera » (« verdeel en heers »), waarmee Caesar zijn strategieën en overwinningen bedoelde. Met verdeel bedoelde hij het volgende: Caesar liet soldaten, verkleed als andere Galliërs, lichte plunderingen verrichten bij Gallische stammen, waardoor deze niet meer als één groep tegenover Caesar stonden, maar als kleine groepjes. Caesar kon deze dan makkelijker overheersen (impera).
« Et tu, Brute? »[10] (Ook gij, Brutus?), volgens sommige bronnen de laatste woorden die Julius Caesar zou hebben gesproken tot Brutus, een protegé van hem, toen Brutus en zijn medesamenzweerders hem in het senaatsgebouw vermoordden. Men neemt aan dat Caesar eerder « Tu quoque, fili mi? » (« Jij ook, mijn zoon? ») gezegd zou hebben, of in het Grieks: « καὶ σὺ τέκνον; (Kai su, teknon?) »[11] (Jij ook, [mijn] kind?). Suetonius zelf[11] geloofde eerder dat hij stierf zonder iets te zeggen.
« Horum omnium fortissimi sunt Belgae, propterea quod a cultu atque humanitate provinciae longissime absunt, minimeque ad eos mercatores saepe commeant atque ea quae ad effeminandos animos pertinent important, proximique sunt Germanis, qui trans Rhenum incolunt, quibuscum continenter bellum gerunt. » - « Van hen (d.i. de Galliërs) allemaal zijn de Belgen de dappersten, omdat ze het verst verwijderd zijn van de cultuur en de beschaving van de provincia, omdat er slechts zeer zelden kooplui tot bij hen reizen en die dingen invoeren, die bijdragen tot het verwekelijken van de geesten, en ze vlak bij de Germanen, die over de Rijn wonen, met wie ze voortdurend oorlog voeren, wonen. » - Caesar schrijft over de verschillen tussen de Gallische volkeren (Commentarii de bello Gallico I 1.3.).
Trivia
Tekening van Julius Caesar
De maand juli is evenals de Juliaanse kalender vernoemd naar Julius Caesar.
De titels keizer en tsaar zijn aan Caesars naam ontleend. Dit komt doordat de Romeinen de C uitspraken zoals wij de K uitspreken en AE spraken zij uit als AI. De Romeinen zeiden dus eigenlijk Kaisar (zoals in het Duits nog altijd de uitspraak is), waarvan dan weer makkelijk in het Nederlands keizer te maken is. Caesar zelf is nochtans nooit keizer geweest, hij was wel uitgeroepen tot dictator voor het leven, in tegenstelling tot zijn adoptiezoon Octavianus. (Het is dan ook van zijn adoptiezoon dat de naam Caesar is overgeleverd, daar deze na zijn adoptie zich Gaius Iulius Caesar liet noemen.)
Van de keizersnede (sectio caesarea) beweert men dat zij die naam draagt omdat Caesar ermee zou zijn geboren, wat zeer onwaarschijnlijk wordt geacht, omdat zijn moeder zijn geboorte overleefde. Waarschijnlijker is dat de term is afgeleid van de stam in het werkwoord caedere, snijden (voltooid deelwoord caesus).
De Italiaanse schrijver Francesco Carotta beweert dat Jezus dezelfde persoon was als Caesar. Het zou alleen door de jaren heen een eigen verhaal zijn gaan vormen, waardoor het nu lijkt alsof het twee verschillende personen waren.[12] Het waarheidsgehalte van deze stelling en de kwaliteit van zijn onderzoek wordt echter in brede kring betwijfeld.[13]
Het is bekend dat Julius Caesar linkshandig was.Ow....quote:
[..]
.... de logica ontgaat mij hier volledig.
romein, kozijn
ik dacht kozijn, kozak.....Zo erg was het met jou. gr grquote:
.... de logica ontgaat mij hier volledig.
romein, kozijn jezus trapzRock you in your face and stab your brain with your noseboneNice dankje.quote:
[..]
Caesar werd op 13 juli 100 v.Chr. geboren in de Subura, één van de dichtstbevolkte wijken van Rome. Dit was niet bepaald een wijk waar men als lid van een oude voorname patricische familie wenste geboren te worden, maar de Caesares waren door de eeuwen heen verpauperd. Omdat de vader van Caesar druk doende was zijn sporen te verdienen in de Romeinse politiek, werd de jonge Caesar door zijn moeder Aurelia Cotta opgevoed. Ze deed dit zo goed dat zelfs iemand als Tacitus - niet bepaald bekend om zijn respectvolle houding tegenover vrouwen - haar prees.[4] Rond zijn tiende jaar ontving Caesar onderwijs van Marcus Antonius Gnipho (Suet., De Grammaticis VII.), een bekend specialist in de Griekse en Latijnse letteren, waarbij hij de werken van Homerus in het Grieks en in de oude Latijnse vertalingen van Lucius Livius Andronicus las. Hij leerde ook paardrijden, zwemmen en zwaardvechten.
De jonge Caesar leek aanleg te hebben voor de redenaarskunst en hij zal dan ook vaak het Forum Romanum bezocht hebben waar redenaars op de rostra hun redevoeringen afstaken. Nadat hij op 15 maart 85 v.Chr. uit handen van zijn vader de toga virilis (het teken van volwassenheid) had ontvangen, kon de carrière van de jonge Caesar beginnen, maar nog voor Caesar de leeftijd van 16 had bereikt, overleed zijn vader onverwacht toen hij zich 's ochtends aankleedde. Hierdoor werd Caesar pater familias met de patria potestas (absolute gezag over alle leden van zijn familie), hoewel zijn moeder in de praktijk haar invloed liet gelden op Caesar. Caesar schreef intussen enkele tragedies en gedichten.[5]
Begin van een loopbaan
Toen Caesar in 84 v.Chr. voorgedragen werd als flamen Dialis - priester van Jupiter en meest sacrale persoon van Rome - verbrak hij zijn verloving met de dochter van een eques om de patricische Cornelia Cinna minor, dochter van de leider van de populares Lucius Cornelius Cinna, te huwen. Maar de dood van zijn schoonvader en de dictatuur van Lucius Cornelius Sulla, de leider van de optimates, staken daar een stokje voor. Het is moeilijk in te schatten in hoeverre het ambt van flamen Dialis - dat door allerlei regels gebonden was - Caesars carrière zou hebben belemmerd. De flamen Dialis mocht immers geen leger onder de wapenen zien, wat Caesars verovering van Gallië niet zou hebben bevorderd.
Hoewel Sulla er bij hem op aandrong te scheiden van zijn vrouw, die door haar vader met de populares verbonden was, weigerde Caesar dit te doen en kwam hij zelfs in levensgevaar. Gelukkig kon hij zijn belagers afkopen met 48 000 sestertii, toen dezen hem vonden in het Sabijns gebergte. Gevlucht voor Sulla in 82 v.Chr. diende de nu negentienjarige Caesar als officier in de staf van de Sullaanse propraetor Marcus Minucius Thermus van de provincia Asia. Bij de belegering van de stad Mytilini op Lesbos in 80 v.Chr. verdiende hij de corona civica ("burgerkroon"), voor zijn moed in de strijd en het redden van een medeburger. In 75 voor Chr. werd de 25-jarige Caesar tijdens een reis naar Rhodos, in de Egeïsche Zee gevangengenomen door Cilicische piraten. Er werd een losprijs van 20 talenten geëist, wat Caesar eigenhandig tot 50 talenten liet verhogen. Na 38 dagen werd hij vrijgelaten en organiseerde een strafexpeditie tegen zijn kidnappers. Uiteindelijk werden de meeste van hen opgesloten in Pergamon en gekruisigd.
Om de belegering te bekorten, werd Caesar op diplomatieke missie naar het hof van koning Nicomedes IV van Bithynië gestuurd. Geruchten deden de ronde dat Caesars relatie met Nicomedes van een homoseksuele aard zou zijn. Homoseksueel gedrag was in de hellenistische wereld min of meer geaccepteerd, voor een Romeinse gezant was in Romeinse ogen daarentegen onacceptabel dat Caesar de passieve partner in een dergelijke verhouding zou zijn geweest en het gerucht dat hij "de vrouw van Nicomedes was geweest" deed afbreuk aan Caesars reputatie.[6]
Caesars politieke loopbaan neemt een vlucht
Nu Caesar zich bewezen had in de strijd en zijn trouw aan de populares had getoond, werd het tijd dat hij zijn verdiensten in politieke winst kon omzetten. De gelegenheid zou zich weldra voordoen om zijn politieke carrière te lanceren en aldus te beginnen aan wat toen nog een doorsneecarrière leek te zullen worden.
Quaestor in Hispania Ulterior
Caesar was in 69 v.Chr., het jaar waarin zijn echtgenote Cornelia Cinna minor en zijn tante Iulia, de echtgenote van Gaius Marius, overleden zijn, quaestor en hield een opvallende lijkrede voor beide dames, die als propaganda voor de populares diende. Zijn ambt als quaestor in Hispania Ulterior vervulde hij zonder noemenswaardige incidenten. Hij zou later als propraetor terugkeren naar deze provincia. In 67 v.Chr. was hij nog curator van de Via Appia. Datzelfde jaar zou hij ook Pompeia Sulla huwen. Intussen was Gnaius Pompeius bezig zijn bliksemcarrière uit te bouwen door de Middellandse Zee van piraten - die ook Caesar gevangen hadden genomen - te ontdoen en vervolgens tegen Mithridates VI van Pontus ten strijde te treken.
Hoewel hij samen met Marcus Calpurnius Bibulus aedilis curulis was in 65 v.Chr., kreeg Caesar de meeste eer voor de spelen die ze beiden financierden. Zo liet Caesar 320 paren gladiatoren aantreden, die getraind waren in eigen kazernes, wat sommige senatoren met afschuw deed terugdenken aan de recente gebeurtenissen met Spartacus.
Het jaar daarop werd hij aangesteld als iudex quaestorius (rechter). In 63 v.Chr., het jaar dat Marcus Tullius Cicero consul was, werd Caesar tot pontifex maximus gekozen. Het was in dit jaar dat de Catilinarische samenzwering uitkwam, waarin Caesar misschien een rol heeft gespeeld. Hij verzette zich in ieder geval tegen het terechtstellen van burgers, ook al waren het samenzweerders. Het jaar daarop werd Caesar verkozen als praetor en zou hij zich laten scheiden van Pompeia Sulla, nadat Publius Clodius Pulcher zich op ongehoorde wijze het huis van Caesar had weten binnen te werken. In 61 v.Chr. werd hij als propraetor naar Hispania Ulterior gestuurd, een gebied dat hij zoals gezegd al als quaestor bezocht had.
Triumvir en consul
Tot zover leek Caesars carrière niet opvallend, maar dat weerhield hem er niet van grote ambities te koesteren. Hij had zijn zinnen gezet op het consulaat, maar zag in dat de inimicitia (vijandschap) tussen Crassus en Pompeius een constante bedreiging was voor zijn carrière. Hij besloot dus te doen wat nog nooit iemand voor hem gedaan had: hij zou trachten de inimicitia tussen de twee voornaamste mannen van Rome te overbruggen. Het volgende jaar slaagde Caesar in zijn opzet.
Caesar sloot in 60 v.Chr. het eerste triumviraat met Marcus Licinius Crassus en Gnaius Pompeius Magnus. De triumviri (driemannen) kwamen overeen dat er in de staat niets zou gebeuren dat een van de triumviri tegenstond. Met de hulp van Crassus en Pompeius zou Caesar tot het ambt van consul worden gebracht. Eens consul moest hij dan een wet doordrukken die Pompeius' veterani grond schonk en nieuwe pachtbelastingen voor de provincia Asia. Om de triumviri nauwer met elkaar te verbinden huwt Pompeius in 59 v.Chr. Caesars dochter Iulia en Caesar Cornelia. Caesars medeconsul Marcus Calpurnius Bibulus liet zich echter niet als werktuig in de plannen van het driemanschap inpassen en moest onschadelijk worden gemaakt. Gedurende de laatste acht maanden van het consulaat kon hij zijn woning niet verlaten uit angst om door aanhangers van Caesar te worden vermoord.
Proconsul van Gallia en Illyria
Nuvola single chevron right.svg Zie Gallische Oorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Na zijn consulaat werd Caesar aangesteld als proconsul van Gallia en Illyria voor een periode van vijf jaar.
Burgeroorlog
Nuvola single chevron right.svg Zie Burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Nadat Caesar de Rubicon was overgestoken en dus buiten zijn ambtsgebied optrad met zijn legioenen, werd hij tot hostis ("staatsvijand") uitgeroepen. In 49 v.Chr. beval de senaat hem onmiddellijk zijn bevoegdheden af te leggen. Caesar lag met zijn leger aan het riviertje de Rubicon, de grens tussen Gallia Cisalpina en Italia. De hele avond moet hij peinzend langs het water hebben gelopen. Hier sprak hij in het Grieks woorden die in het Latijn vertaald werden als "Alea iacta est"). De volgende dag trok hij met zijn leger in geforceerde dagmarsen naar Rome. En niet om het voor de stadspoorten te ontbinden, zoals Pompeius eertijds deed. De senaatspartij en Pompeius, die nu volledig samenwerkten, hebben de stad niet verdedigd. Toen zij merkten dat de Italische steden voor Caesar kozen en dat Caesar door zijn milde optreden iedereen voor zich won, gaf men Italië op. De zwakte van hun positie was het gevolg van een nederlaag die één van Pompeius' medestanders tegen Caesar had geleden. Diens troepen marcheerden nu met de overwinnaar mee op Rome af. Pompeius en de senaatspartij staken over naar Griekenland. Caesar versloeg eerst Pompeius' medestanders in Spanje en volgde hem daarna naar Albanië, Kosovo en Griekenland. Daar versloeg hij Pompeius - na een aanvankelijke nederlaag bij Dyrrhachium (48 v.Chr.) - in de Slag bij Pharsalus. Pompeius vluchtte naar Egypte, waarheen Caesar hem achtervolgde.
Dictator
Caesar was de eerste levende Romein die op een Romeinse munt werd afgebeeld: een denarius met een gelauwerde buste van Caesar met omschrift CAESAR IM P M en een halvemaan erachter op de voorzijde en Venus met Victoria in haar hand en het omschrift L. AEMILIV[S] BVCA (muntslager) op de keerzijde (februari-maart 44 v.Chr.).
De senaat stelde Caesar aan tot dictator voor een periode van 10 jaar, met de opdracht de Republiek te herstellen.
Huwelijkspolitiek
Caesar huwde in 85 of 84 v.Chr. Cornelia Cinna minor, de dochter van consul Lucius Cornelius Cinna, die de leider van de populares was. Hij verbreekt voor dit huwelijk zelfs zijn verloving met Cossutia, de dochter van een rijke equitesfamilie, hoewel dit mogelijk ook te maken had met zijn ambitie om flamen Dialis te worden: deze moest immers getrouwd zijn volgens het confarreatio (een huwelijk met een speltkoek), dat voorbehouden was voor huwelijken binnen de patricische families.
In 68 v.Chr., één jaar na de dood van Cornelia, huwt Caesar Pompeia Sulla, de kleindochter van Quintus Pompeius Rufus maior en Lucius Cornelius Sulla, beiden overtuigde optimates die als consules van 88 v.Chr. zich fel verzet hebben tegen de tribunicia potestas, het voornaamste wapen van de populares. De intussen pontifex maximus geworden Caesar, die toentertijd ook praetor was, zal in 62 v.Chr. van haar scheiden nadat Publius Clodius Pulcher een opmerkelijke entree in diens huis gemaakt zou hebben. Hoewel Pompeia geen directe schuld trof, vond Caesar dat het zijn vrouw niet betaamde zelfs maar vermeld te worden in dergelijke roddels.
In 59 v.Chr. huwde Caesar tenslotte Calpurnia Pisonis, de dochter van Lucius Calpurnius Piso Caesoninus, die was verkozen tot consul voor 58 v.Chr.[7].
In de winter 48 v. Chr. - 47 v.Chr. kreeg Caesar een affaire met de Egyptische koningin Cleopatra bij wie hij een zoon Ptolemaeus XV Caesarion verwekte. Deze affaire duurde vermoedelijk tot zijn dood.
Caesars droom
In de eerste weken van maart zou Caesar, volgens Suetonius, door een waarzegger (augur) zijn gewaarschuwd voor de Idus van maart. Deze dag in het midden van de maand zou gevaar brengen. Waarzeggerij in velerlei vorm was in Rome populair en werd ook van staatswege gebruikt. Caesar hechtte aan de voorspelling geen geloof. Caesars vrouw Calpurnia Pisonis vertelde haar man van de dromen waarin zij werd gewaarschuwd voor gevaar; ook deze dromen negeerde Caesar.
Caesars dood
Toch bleef Caesar ook in Rome politieke tegenwind ondervinden. De leden van de senaatspartij waren het niet eens met de reorganisatie van het staatsbestel (dictatuur), omdat de laatste keer dat zij een koning hadden (Lucius Tarquinius Superbus) hij de Romeinen alle rechten ontnam. Dus wilden zij het Republikeinse staatsbestel behouden, hoewel dat oude systeem slecht berekend was op de gigantische omvang die het Rijk gekregen had. Op 15 maart, de Iden van maart (volgens de overlevering had een waarzegster hem al onheil voorspeld voor deze dag) vond er een aanslag op zijn leven plaats.
De dood van Julius Caesar (reproductie naar een anoniem schilderij, 1904).
Op 15 maart van het jaar 44 v.Chr. werd de vergadering van de senaat gehouden in de curia van het Theater van Pompeius. De Curia Julia op het Forum was op dat moment buiten gebruik door een grote brand. Zodra Caesar binnenkwam, stonden alle senatoren op als teken van respect. Enkele mannen gingen achter de stoel van Caesar staan terwijl de rest naar hem toeliep. Cimber trok met beide handen de mantel van Caesars rug waarbij Caesar uitriep: "vanwaar dit geweld", waarna Casca zijn dolk trok en Caesar in de nek probeerde te steken. Caesar kon zich echter nog net omdraaien, zodat hij alleen een ondiepe snee opliep. Caesar stak Casca met zijn griffel waarbij hij de arm van Casca doorboorde. Geen van de senatoren en toeschouwers die dit zagen durfde iets te doen en allen deinsden geschrokken achteruit. Ze durfden niet weg te rennen en ook niet te proberen Caesar te helpen. Vervolgens trokken alle samenzweerders hun wapens en duwden ze Caesar heen en weer terwijl ze hem met hun messen en zwaarden steek- en snijwonden toebrachten. De moordenaars raapten hem op en duwden hem tegen het standbeeld van zijn oude vijand Pompeius. Ze probeerden hem zo vaak mogelijk te raken en liepen hierbij ook zelf verwondingen op. Uiteindelijk liep Caesar 23 dolksteken op.
Volgens sommige bronnen sprak Caesar zijn laatste woorden toen hij onder zijn aanvallers het gezicht van Marcus Junius Brutus zag, die hij min of meer als zijn zoon beschouwde. Hij riep in het Grieks "καὶ σύ, τέκνον;" ("kai su, teknon?").[8] Dat kan vertaald worden met: "ook jij, mijn kind?". Deze uitspraak is ook bekend in latere, Latijnse versies: "Et tu, Brute?" ("Ook gij, Brutus?") of "tu quoque, fili mi?" ("ook jij, mijn zoon?"). Hierna trok Caesar zijn mantel over zijn hoofd en stortte op de grond. Dit lijkt echter een geromantiseerde voorstelling van de gebeurtenis te zijn, die in latere eeuwen is verzonnen. De 2e-eeuwse geschiedschrijvers Suetonius en Cassius Dio meldden expliciet dat Caesar stierf zonder een woord te zeggen.
Enkele dagen na de moord organiseerde men een uitvaartplechtigheid voor Caesar op het Forum Romanum.
Politiek na de dood van Caesar
De moordenaars hadden echter een fout gemaakt: ze hadden Marcus Antonius laten leven, omdat het volgens Brutus fout zou zijn geweest hem ook te doden; het was tenslotte alleen hun bedoeling te voorkomen dat Caesar keizer werd. Marcus Antonius zette een wraakactie op touw om de moordenaars te straffen, maar die waren allen gevlucht voor de woede van het Romeinse volk, dat bepaald niet blij was met de moord op Caesar. Marcus Antonius bracht het dode lichaam van Caesar naar buiten en liet het op een baar leggen. Naast de dode Caesar onthulde hij de namen van de moordenaars, en na een melodramatische necrologie las hij het testament van Caesar voor. De dictator bleek zijn tuinen aan de stad te hebben vermaakt en aan iedere burger 300 sestertiën, dat was 10 weken loon. De menigte stond verbijsterd. De scepsis ten opzichte van Caesar sloeg om in een wilde verering. De mensen richtten een gigantische brandstapel op van allerlei materiaal. En aan de vlammen die hoog om Caesars lijk opvlamden, ontstaken zij fakkels om de huizen der moordenaars in brand te steken. Zo kreeg Marcus Antonius de macht binnen Rome in handen. Maar de samenzweerders bezetten verscheidene provinciae, terwijl Marcus Brutus en Cassius met een legertje in de buurt van Rome lagen. Er diende zich evenwel een onverwachte concurrent voor Antonius aan, Caesars neef en adoptiezoon Octavianus. Hij was nog geen 19 jaar. Brutus sloeg de hand aan zichzelf toen hij twee jaar later, in 42 v.Chr., door Marcus Antonius bij de stad Philippi in Griekenland verslagen was. Caesar liet bijna al zijn rijkdommen na aan Octavianus. Na nog een aantal jaren van burgeroorlogen wist Octavianus zijn meeste tegenstanders uit te schakelen en verleende de senaat hem in 27 v.Chr. de eretitel Augustus (de verhevene). Verder kende de senaat Augustus een aantal bevoegdheden toe waardoor hij als keizer kon regeren en de rust in het rijk herstellen. Zo werd de jonge Octavianus de alleenheerser die Caesar had willen zijn en kreeg het Romeinse volk alsnog één grote almachtige leider. Na Octavianus volgden nog vele andere keizers.
Caesar als literator
Caesar hield zich veel bezig met redevoering en literatuur. Van zijn werken hebben we enkel nog Commentarii de bello Gallico en Commentarii de bello civili. Deze bestaan respectievelijk uit zeven en drie boeken. Caesar schreef naast proza ook poëzie (onder andere epigrammen), maar die zijn helaas verloren gegaan, evenals zijn redevoeringen, de Anti-Cato (een pamflet gericht tegen de nagedachtenis van Cato, hoewel aan Caesars auteurschap getwijfeld wordt), en de analogica (een grammaticale verhandeling).
In De bello Gallico wordt over de verovering van Gallia verteld. Later werd er aan dit werk door zijn adjudant Aulus Hirtius een achtste boek toegevoegd over de jaren 51 en 50 v.Chr. De bello civili handelt over de twee eerste jaren van de burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar in 49 en 48 v.Chr. Aulus Hirtius voegde ook hier een boek aan toe over de verdere strijd in Alexandrië; anderen voegden er nog aan toe over de strijd in Africa en Hispania.
Caesar als innovator
Caesar was niet alleen actief als politicus en militair, maar voerde als pontifex maximus ook een nieuwe kalender, de Juliaanse kalender in. De nieuwe kalender, ingevoerd vanaf 1 januari 45 v.Chr., een bedenksel van de sterrenkundige Sosigenes, was niet meer gebaseerd op de cyclus van de maan, maar volgde het zonnejaar. Hij voerde als eerste de schrikkeldag in, maar plaatste hem wel achter aan de maand waar vroeger de schrikkelmaand op volgde. Hij zou ook als eerste gebruik hebben gemaakt van een Caesarcijfer.
Caesar als veldheer
Geschiedkundigen beschouwen de veldheerkunst van Caesar als van hetzelfde niveau als die van militaire genieën als Alexander de Grote, Hannibal, Dzjengis Khan, Napoleon Bonaparte en Saladin. Hoewel hij zo nu en dan tactische nederlagen leed, zoals bij de Slag bij Gergovia en de Slag bij Dyrrhachium gedurende de Burgeroorlog, heeft Caesar zijn tactische talent meer dan eens aangetoond door zulke daden als de omwalling van Alesia gedurende de Gallische Oorlog, het verpletterend verslaan van de strijdkrachten van Pompeius gedurende de Burgeroorlog en de complete vernietiging van het leger van Pharnaces II bij de Slag bij Zela. Dat Caesar in staat was om succesvol campagne te voeren op elk terrein en onder alle weersomstandigheden is te danken aan de strikte maar faire discipline van zijn legionairs, wier bewondering en toewijding wijd en zijd bekend waren. Dit omdat hij legionairs promoveerde op basis van bekwaamheid en niet op basis van (nobele) geboorte. Caesars infanterie en cavalerie waren eersteklas en hij maakte zwaar gebruik van de formidabele Romeinse artillerie; andere factoren die hem zo effectief op het slagveld maakten, waren de voortreffelijke ingenieurskwaliteiten van zijn leger (in het leger wordt dit onderdeel van de strijdkrachten de genie genoemd) en de legendarische snelheid waarmee hij zijn troepen wist te verplaatsen. (Caesars leger marcheerde soms tot 40 mijl per dag). Zijn leger bestond uit 40.000 infanterie en vele cavaleristen, met enige bijzondere legereenheden, zoals de genie. Hij verhaalt in zijn Commentarii de bello Gallico dat gedurende de belegering van een Gallische stad welke gebouwd was op een erg steil en hoog plateau, zijn genie in staat was een tunnel te graven door vast gesteente en het begin van de bron te vinden waarmee de stad van water werd voorzien, en deze om te leiden ten nutte van het leger. De stad, afgesneden van zijn eigen watertoevoer, capituleerde onmiddellijk.
Persoonlijkheid
Wij kennen Caesar door zijn gepubliceerde en bewaard gebleven relaas van de verovering van Gallië, door zijn daden en door de beschrijvingen die anderen van hem geven.
Caesar in zijn eigen voorstelling
Caesar laat zich in zijn De bello Gallico kennen als een koelbloedig man. Hij neemt, in een originele verteltrant, een zekere afstand van zijn eigen gedrag door het verhaal in de derde persoon te schrijven. Hij schrijft dus "Hij belegerde" wanneer hij over zichzelf schreef.
«Eo cum de improviso celeriusque omnium opinione venisset, Remi, qui proximi Galliae ex Belgis sunt, ad eum legatos Iccium et Andebrogium miserunt.»
«Bij zijn door niemand verwachte en onverwacht snelle aankomst zonden de Remers, de Belgen die het dichtst bij Gallië wonen, hun leiders Iccius en Andecombogius, als gezanten tot hem.»
CAES., De bello Gallico II 3.1.
Gezien zijn verdere optreden kan dit niet als bescheidenheid worden begrepen.
Ook spreekt hij vaak van zijn "gebruikelijke genade" bij de behandeling van vijanden.
Caesars publieke en private optreden
Caesar was in de eerste plaats ambitieus. Hij wist zich, als aristocraat, voorbestemd om over Rome te regeren. Zijn welbespraaktheid, militair inzicht en politieke genie waren de basis van zijn succes. Caesar had ten tijde van zijn dood de republiek geknecht, maar het is onduidelijk gebleven welke toekomst hij voorzag voor de Romeinse republiek. Een aangeboden kroon, teken van het herstel van het koningschap, weigerde hij.
Caesar in de ogen van zijn biografen
Tijdgenoten en de biografen uit de eerste eeuw na Caesars dood schreven over Caesar in de wetenschap dat zijn erfgenamen en opvolgers de absolute macht in Rome bezaten. Zij konden niet vrijuit over Caesar schrijven.
In de De Vita Caesarum van Gaius Suetonius Tranquillus wordt Caesar dan ook geportretteerd als een militair genie dat slachtoffer wordt van politieke intriges.
Het beeld van Caesar in latere eeuwen
«He was as great as a man can be without being moral.»
Ronald Syme over Caesar.
Caesar was al in de Middeleeuwen, samen met Alexander de Grote, één van de typische helden van de hofcultuur en de ridderromans. In de renaissance bleef zijn aanzien groot. William Shakespeare maakte van Caesar ook een toneelheld en in de twee grafredes in het drama wordt Caesar zeer gunstig, als een ambitieus, maar nobel mens en weldoener beschreven.
Tijdens de Franse Revolutie stond Brutus in hoger aanzien dan Caesar, maar onder Napoleon I was Caesar de inspiratie voor Napoleons rol als keizer.
Gaius Suetonius Tranquillus, kanselier van keizer Hadrianus, is een belangrijke bron van kennis over Caesar. Voor zijn De Vita Caesarum, een politieke biografie van de twaalf eerste imperatores kon hij immers putten uit het voor ons verloren gegane Romeinse rijksarchief. Suetonius schetst Caesar als een ongewoon hardnekkig man. Al vroeg, tijdens de samenzwering van Catilina, was hij, de praetor, slechts met dreiging met geweld ertoe te bewegen om de reddeloos verloren zaak van Catalina te laten rusten. Ook als rechter kenmerkten drammerigheid en een opvallende vooringenomenheid Caesars optreden.
Suetonius behandelt het seksleven van zijn onderwerpen uitgebreid en methodisch. Over Caesar schrijft hij dat een zekere Ruffio een van Caesars "schandknapen" was. In verband met Caesars verblijf in Bithynië vermeldt hij de vele onweersproken geruchten over Caesars affaire met de koning en de onbarmhartige plagerijen van de Romeinse soldaten die spotversjes en liedjes over de homoseksuele en heteroseksuele escapades van Caesar, die zij als een "bok" beschreven, maakten. Verder kenschetst Suetonius Caesar als dapper, een goede en trouwe vriend en benadrukt hij Caesars vrijgevigheid. Caesars vaak genoemde gevatheid en wrange humor lijken hiermee moeilijk te verenigen en maakten veel vijanden.
Plutarchus, een Griek, putte uit bronnen die wij niet meer kennen. Ook hij benadrukt Caesars bijtende geestigheid. Wij leren Caesar kennen als plagerige en arrogante pestkop. Een, in verband met de moord veelzeggend voorbeeld daarvan was dat Caesar de tribunus plebis Marullus afzette omdat deze, na de mislukte " kroning" op het feest van de lupercaliën, diegenen die Caesar hadden toegejuicht arresteerde. Caesar noemde Marullus daarbij een "Brutus" ofwel domkop. Dat was een riskante provocatie van de republikeinen want een Brutus stichtte de Romeinse republiek. Plutarchus noemt ook Caesars vallende ziekte, die achteraf als epilepsie is geïnterpreteerd, en kaalheid.
Beroemde uitspraken
Beroemde uitspraken van Caesar zijn:
« Veni, vidi, vici » (« ik kwam, ik zag en ik overwon ») - berichtje aan de Senaat om zijn snelle overwinning (drie dagen nadat hij de grens is overgestoken) in de slag van Zela op koning Pharnaces van Pontus, zoon van Mithridates VI, samen te vatten (47 v.Chr.)[9].
« Alea iacta est » (de teerling is geworpen) - deze uitspraak zou gedaan zijn bij het oversteken van de Rubicon, maar is waarschijnlijk niet in het Latijn uitgesproken - Caesar citeerde de Griekse toneeldichter Menander.
« Aut Caesar aut nullus » (ofwel Caesar, ofwel niemand) (de lijfspreuk van Cesare Borgia)
« Divide et impera » (« verdeel en heers »), waarmee Caesar zijn strategieën en overwinningen bedoelde. Met verdeel bedoelde hij het volgende: Caesar liet soldaten, verkleed als andere Galliërs, lichte plunderingen verrichten bij Gallische stammen, waardoor deze niet meer als één groep tegenover Caesar stonden, maar als kleine groepjes. Caesar kon deze dan makkelijker overheersen (impera).
« Et tu, Brute? »[10] (Ook gij, Brutus?), volgens sommige bronnen de laatste woorden die Julius Caesar zou hebben gesproken tot Brutus, een protegé van hem, toen Brutus en zijn medesamenzweerders hem in het senaatsgebouw vermoordden. Men neemt aan dat Caesar eerder « Tu quoque, fili mi? » (« Jij ook, mijn zoon? ») gezegd zou hebben, of in het Grieks: « καὶ σὺ τέκνον; (Kai su, teknon?) »[11] (Jij ook, [mijn] kind?). Suetonius zelf[11] geloofde eerder dat hij stierf zonder iets te zeggen.
« Horum omnium fortissimi sunt Belgae, propterea quod a cultu atque humanitate provinciae longissime absunt, minimeque ad eos mercatores saepe commeant atque ea quae ad effeminandos animos pertinent important, proximique sunt Germanis, qui trans Rhenum incolunt, quibuscum continenter bellum gerunt. » - « Van hen (d.i. de Galliërs) allemaal zijn de Belgen de dappersten, omdat ze het verst verwijderd zijn van de cultuur en de beschaving van de provincia, omdat er slechts zeer zelden kooplui tot bij hen reizen en die dingen invoeren, die bijdragen tot het verwekelijken van de geesten, en ze vlak bij de Germanen, die over de Rijn wonen, met wie ze voortdurend oorlog voeren, wonen. » - Caesar schrijft over de verschillen tussen de Gallische volkeren (Commentarii de bello Gallico I 1.3.).
Trivia
Tekening van Julius Caesar
De maand juli is evenals de Juliaanse kalender vernoemd naar Julius Caesar.
De titels keizer en tsaar zijn aan Caesars naam ontleend. Dit komt doordat de Romeinen de C uitspraken zoals wij de K uitspreken en AE spraken zij uit als AI. De Romeinen zeiden dus eigenlijk Kaisar (zoals in het Duits nog altijd de uitspraak is), waarvan dan weer makkelijk in het Nederlands keizer te maken is. Caesar zelf is nochtans nooit keizer geweest, hij was wel uitgeroepen tot dictator voor het leven, in tegenstelling tot zijn adoptiezoon Octavianus. (Het is dan ook van zijn adoptiezoon dat de naam Caesar is overgeleverd, daar deze na zijn adoptie zich Gaius Iulius Caesar liet noemen.)
Van de keizersnede (sectio caesarea) beweert men dat zij die naam draagt omdat Caesar ermee zou zijn geboren, wat zeer onwaarschijnlijk wordt geacht, omdat zijn moeder zijn geboorte overleefde. Waarschijnlijker is dat de term is afgeleid van de stam in het werkwoord caedere, snijden (voltooid deelwoord caesus).
De Italiaanse schrijver Francesco Carotta beweert dat Jezus dezelfde persoon was als Caesar. Het zou alleen door de jaren heen een eigen verhaal zijn gaan vormen, waardoor het nu lijkt alsof het twee verschillende personen waren.[12] Het waarheidsgehalte van deze stelling en de kwaliteit van zijn onderzoek wordt echter in brede kring betwijfeld.[13]
Het is bekend dat Julius Caesar linkshandig was.jij was vroeger op school ook al goed in 1en en 0en toch jammer dat je ze nooit tegelijk haaldequote:Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzquote:
[..]
Caesar werd op 13 juli 100 v.Chr. geboren in de Subura, één van de dichtstbevolkte wijken van Rome. Dit was niet bepaald een wijk waar men als lid van een oude voorname patricische familie wenste geboren te worden, maar de Caesares waren door de eeuwen heen verpauperd. Omdat de vader van Caesar druk doende was zijn sporen te verdienen in de Romeinse politiek, werd de jonge Caesar door zijn moeder Aurelia Cotta opgevoed. Ze deed dit zo goed dat zelfs iemand als Tacitus - niet bepaald bekend om zijn respectvolle houding tegenover vrouwen - haar prees.[4] Rond zijn tiende jaar ontving Caesar onderwijs van Marcus Antonius Gnipho (Suet., De Grammaticis VII.), een bekend specialist in de Griekse en Latijnse letteren, waarbij hij de werken van Homerus in het Grieks en in de oude Latijnse vertalingen van Lucius Livius Andronicus las. Hij leerde ook paardrijden, zwemmen en zwaardvechten.
De jonge Caesar leek aanleg te hebben voor de redenaarskunst en hij zal dan ook vaak het Forum Romanum bezocht hebben waar redenaars op de rostra hun redevoeringen afstaken. Nadat hij op 15 maart 85 v.Chr. uit handen van zijn vader de toga virilis (het teken van volwassenheid) had ontvangen, kon de carrière van de jonge Caesar beginnen, maar nog voor Caesar de leeftijd van 16 had bereikt, overleed zijn vader onverwacht toen hij zich 's ochtends aankleedde. Hierdoor werd Caesar pater familias met de patria potestas (absolute gezag over alle leden van zijn familie), hoewel zijn moeder in de praktijk haar invloed liet gelden op Caesar. Caesar schreef intussen enkele tragedies en gedichten.[5]
Begin van een loopbaan
Toen Caesar in 84 v.Chr. voorgedragen werd als flamen Dialis - priester van Jupiter en meest sacrale persoon van Rome - verbrak hij zijn verloving met de dochter van een eques om de patricische Cornelia Cinna minor, dochter van de leider van de populares Lucius Cornelius Cinna, te huwen. Maar de dood van zijn schoonvader en de dictatuur van Lucius Cornelius Sulla, de leider van de optimates, staken daar een stokje voor. Het is moeilijk in te schatten in hoeverre het ambt van flamen Dialis - dat door allerlei regels gebonden was - Caesars carrière zou hebben belemmerd. De flamen Dialis mocht immers geen leger onder de wapenen zien, wat Caesars verovering van Gallië niet zou hebben bevorderd.
Hoewel Sulla er bij hem op aandrong te scheiden van zijn vrouw, die door haar vader met de populares verbonden was, weigerde Caesar dit te doen en kwam hij zelfs in levensgevaar. Gelukkig kon hij zijn belagers afkopen met 48 000 sestertii, toen dezen hem vonden in het Sabijns gebergte. Gevlucht voor Sulla in 82 v.Chr. diende de nu negentienjarige Caesar als officier in de staf van de Sullaanse propraetor Marcus Minucius Thermus van de provincia Asia. Bij de belegering van de stad Mytilini op Lesbos in 80 v.Chr. verdiende hij de corona civica ("burgerkroon"), voor zijn moed in de strijd en het redden van een medeburger. In 75 voor Chr. werd de 25-jarige Caesar tijdens een reis naar Rhodos, in de Egeïsche Zee gevangengenomen door Cilicische piraten. Er werd een losprijs van 20 talenten geëist, wat Caesar eigenhandig tot 50 talenten liet verhogen. Na 38 dagen werd hij vrijgelaten en organiseerde een strafexpeditie tegen zijn kidnappers. Uiteindelijk werden de meeste van hen opgesloten in Pergamon en gekruisigd.
Om de belegering te bekorten, werd Caesar op diplomatieke missie naar het hof van koning Nicomedes IV van Bithynië gestuurd. Geruchten deden de ronde dat Caesars relatie met Nicomedes van een homoseksuele aard zou zijn. Homoseksueel gedrag was in de hellenistische wereld min of meer geaccepteerd, voor een Romeinse gezant was in Romeinse ogen daarentegen onacceptabel dat Caesar de passieve partner in een dergelijke verhouding zou zijn geweest en het gerucht dat hij "de vrouw van Nicomedes was geweest" deed afbreuk aan Caesars reputatie.[6]
Caesars politieke loopbaan neemt een vlucht
Nu Caesar zich bewezen had in de strijd en zijn trouw aan de populares had getoond, werd het tijd dat hij zijn verdiensten in politieke winst kon omzetten. De gelegenheid zou zich weldra voordoen om zijn politieke carrière te lanceren en aldus te beginnen aan wat toen nog een doorsneecarrière leek te zullen worden.
Quaestor in Hispania Ulterior
Caesar was in 69 v.Chr., het jaar waarin zijn echtgenote Cornelia Cinna minor en zijn tante Iulia, de echtgenote van Gaius Marius, overleden zijn, quaestor en hield een opvallende lijkrede voor beide dames, die als propaganda voor de populares diende. Zijn ambt als quaestor in Hispania Ulterior vervulde hij zonder noemenswaardige incidenten. Hij zou later als propraetor terugkeren naar deze provincia. In 67 v.Chr. was hij nog curator van de Via Appia. Datzelfde jaar zou hij ook Pompeia Sulla huwen. Intussen was Gnaius Pompeius bezig zijn bliksemcarrière uit te bouwen door de Middellandse Zee van piraten - die ook Caesar gevangen hadden genomen - te ontdoen en vervolgens tegen Mithridates VI van Pontus ten strijde te treken.
Hoewel hij samen met Marcus Calpurnius Bibulus aedilis curulis was in 65 v.Chr., kreeg Caesar de meeste eer voor de spelen die ze beiden financierden. Zo liet Caesar 320 paren gladiatoren aantreden, die getraind waren in eigen kazernes, wat sommige senatoren met afschuw deed terugdenken aan de recente gebeurtenissen met Spartacus.
Het jaar daarop werd hij aangesteld als iudex quaestorius (rechter). In 63 v.Chr., het jaar dat Marcus Tullius Cicero consul was, werd Caesar tot pontifex maximus gekozen. Het was in dit jaar dat de Catilinarische samenzwering uitkwam, waarin Caesar misschien een rol heeft gespeeld. Hij verzette zich in ieder geval tegen het terechtstellen van burgers, ook al waren het samenzweerders. Het jaar daarop werd Caesar verkozen als praetor en zou hij zich laten scheiden van Pompeia Sulla, nadat Publius Clodius Pulcher zich op ongehoorde wijze het huis van Caesar had weten binnen te werken. In 61 v.Chr. werd hij als propraetor naar Hispania Ulterior gestuurd, een gebied dat hij zoals gezegd al als quaestor bezocht had.
Triumvir en consul
Tot zover leek Caesars carrière niet opvallend, maar dat weerhield hem er niet van grote ambities te koesteren. Hij had zijn zinnen gezet op het consulaat, maar zag in dat de inimicitia (vijandschap) tussen Crassus en Pompeius een constante bedreiging was voor zijn carrière. Hij besloot dus te doen wat nog nooit iemand voor hem gedaan had: hij zou trachten de inimicitia tussen de twee voornaamste mannen van Rome te overbruggen. Het volgende jaar slaagde Caesar in zijn opzet.
Caesar sloot in 60 v.Chr. het eerste triumviraat met Marcus Licinius Crassus en Gnaius Pompeius Magnus. De triumviri (driemannen) kwamen overeen dat er in de staat niets zou gebeuren dat een van de triumviri tegenstond. Met de hulp van Crassus en Pompeius zou Caesar tot het ambt van consul worden gebracht. Eens consul moest hij dan een wet doordrukken die Pompeius' veterani grond schonk en nieuwe pachtbelastingen voor de provincia Asia. Om de triumviri nauwer met elkaar te verbinden huwt Pompeius in 59 v.Chr. Caesars dochter Iulia en Caesar Cornelia. Caesars medeconsul Marcus Calpurnius Bibulus liet zich echter niet als werktuig in de plannen van het driemanschap inpassen en moest onschadelijk worden gemaakt. Gedurende de laatste acht maanden van het consulaat kon hij zijn woning niet verlaten uit angst om door aanhangers van Caesar te worden vermoord.
Proconsul van Gallia en Illyria
Nuvola single chevron right.svg Zie Gallische Oorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Na zijn consulaat werd Caesar aangesteld als proconsul van Gallia en Illyria voor een periode van vijf jaar.
Burgeroorlog
Nuvola single chevron right.svg Zie Burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Nadat Caesar de Rubicon was overgestoken en dus buiten zijn ambtsgebied optrad met zijn legioenen, werd hij tot hostis ("staatsvijand") uitgeroepen. In 49 v.Chr. beval de senaat hem onmiddellijk zijn bevoegdheden af te leggen. Caesar lag met zijn leger aan het riviertje de Rubicon, de grens tussen Gallia Cisalpina en Italia. De hele avond moet hij peinzend langs het water hebben gelopen. Hier sprak hij in het Grieks woorden die in het Latijn vertaald werden als "Alea iacta est"). De volgende dag trok hij met zijn leger in geforceerde dagmarsen naar Rome. En niet om het voor de stadspoorten te ontbinden, zoals Pompeius eertijds deed. De senaatspartij en Pompeius, die nu volledig samenwerkten, hebben de stad niet verdedigd. Toen zij merkten dat de Italische steden voor Caesar kozen en dat Caesar door zijn milde optreden iedereen voor zich won, gaf men Italië op. De zwakte van hun positie was het gevolg van een nederlaag die één van Pompeius' medestanders tegen Caesar had geleden. Diens troepen marcheerden nu met de overwinnaar mee op Rome af. Pompeius en de senaatspartij staken over naar Griekenland. Caesar versloeg eerst Pompeius' medestanders in Spanje en volgde hem daarna naar Albanië, Kosovo en Griekenland. Daar versloeg hij Pompeius - na een aanvankelijke nederlaag bij Dyrrhachium (48 v.Chr.) - in de Slag bij Pharsalus. Pompeius vluchtte naar Egypte, waarheen Caesar hem achtervolgde.
Dictator
Caesar was de eerste levende Romein die op een Romeinse munt werd afgebeeld: een denarius met een gelauwerde buste van Caesar met omschrift CAESAR IM P M en een halvemaan erachter op de voorzijde en Venus met Victoria in haar hand en het omschrift L. AEMILIV[S] BVCA (muntslager) op de keerzijde (februari-maart 44 v.Chr.).
De senaat stelde Caesar aan tot dictator voor een periode van 10 jaar, met de opdracht de Republiek te herstellen.
Huwelijkspolitiek
Caesar huwde in 85 of 84 v.Chr. Cornelia Cinna minor, de dochter van consul Lucius Cornelius Cinna, die de leider van de populares was. Hij verbreekt voor dit huwelijk zelfs zijn verloving met Cossutia, de dochter van een rijke equitesfamilie, hoewel dit mogelijk ook te maken had met zijn ambitie om flamen Dialis te worden: deze moest immers getrouwd zijn volgens het confarreatio (een huwelijk met een speltkoek), dat voorbehouden was voor huwelijken binnen de patricische families.
In 68 v.Chr., één jaar na de dood van Cornelia, huwt Caesar Pompeia Sulla, de kleindochter van Quintus Pompeius Rufus maior en Lucius Cornelius Sulla, beiden overtuigde optimates die als consules van 88 v.Chr. zich fel verzet hebben tegen de tribunicia potestas, het voornaamste wapen van de populares. De intussen pontifex maximus geworden Caesar, die toentertijd ook praetor was, zal in 62 v.Chr. van haar scheiden nadat Publius Clodius Pulcher een opmerkelijke entree in diens huis gemaakt zou hebben. Hoewel Pompeia geen directe schuld trof, vond Caesar dat het zijn vrouw niet betaamde zelfs maar vermeld te worden in dergelijke roddels.
In 59 v.Chr. huwde Caesar tenslotte Calpurnia Pisonis, de dochter van Lucius Calpurnius Piso Caesoninus, die was verkozen tot consul voor 58 v.Chr.[7].
In de winter 48 v. Chr. - 47 v.Chr. kreeg Caesar een affaire met de Egyptische koningin Cleopatra bij wie hij een zoon Ptolemaeus XV Caesarion verwekte. Deze affaire duurde vermoedelijk tot zijn dood.
Caesars droom
In de eerste weken van maart zou Caesar, volgens Suetonius, door een waarzegger (augur) zijn gewaarschuwd voor de Idus van maart. Deze dag in het midden van de maand zou gevaar brengen. Waarzeggerij in velerlei vorm was in Rome populair en werd ook van staatswege gebruikt. Caesar hechtte aan de voorspelling geen geloof. Caesars vrouw Calpurnia Pisonis vertelde haar man van de dromen waarin zij werd gewaarschuwd voor gevaar; ook deze dromen negeerde Caesar.
Caesars dood
Toch bleef Caesar ook in Rome politieke tegenwind ondervinden. De leden van de senaatspartij waren het niet eens met de reorganisatie van het staatsbestel (dictatuur), omdat de laatste keer dat zij een koning hadden (Lucius Tarquinius Superbus) hij de Romeinen alle rechten ontnam. Dus wilden zij het Republikeinse staatsbestel behouden, hoewel dat oude systeem slecht berekend was op de gigantische omvang die het Rijk gekregen had. Op 15 maart, de Iden van maart (volgens de overlevering had een waarzegster hem al onheil voorspeld voor deze dag) vond er een aanslag op zijn leven plaats.
De dood van Julius Caesar (reproductie naar een anoniem schilderij, 1904).
Op 15 maart van het jaar 44 v.Chr. werd de vergadering van de senaat gehouden in de curia van het Theater van Pompeius. De Curia Julia op het Forum was op dat moment buiten gebruik door een grote brand. Zodra Caesar binnenkwam, stonden alle senatoren op als teken van respect. Enkele mannen gingen achter de stoel van Caesar staan terwijl de rest naar hem toeliep. Cimber trok met beide handen de mantel van Caesars rug waarbij Caesar uitriep: "vanwaar dit geweld", waarna Casca zijn dolk trok en Caesar in de nek probeerde te steken. Caesar kon zich echter nog net omdraaien, zodat hij alleen een ondiepe snee opliep. Caesar stak Casca met zijn griffel waarbij hij de arm van Casca doorboorde. Geen van de senatoren en toeschouwers die dit zagen durfde iets te doen en allen deinsden geschrokken achteruit. Ze durfden niet weg te rennen en ook niet te proberen Caesar te helpen. Vervolgens trokken alle samenzweerders hun wapens en duwden ze Caesar heen en weer terwijl ze hem met hun messen en zwaarden steek- en snijwonden toebrachten. De moordenaars raapten hem op en duwden hem tegen het standbeeld van zijn oude vijand Pompeius. Ze probeerden hem zo vaak mogelijk te raken en liepen hierbij ook zelf verwondingen op. Uiteindelijk liep Caesar 23 dolksteken op.
Volgens sommige bronnen sprak Caesar zijn laatste woorden toen hij onder zijn aanvallers het gezicht van Marcus Junius Brutus zag, die hij min of meer als zijn zoon beschouwde. Hij riep in het Grieks "καὶ σύ, τέκνον;" ("kai su, teknon?").[8] Dat kan vertaald worden met: "ook jij, mijn kind?". Deze uitspraak is ook bekend in latere, Latijnse versies: "Et tu, Brute?" ("Ook gij, Brutus?") of "tu quoque, fili mi?" ("ook jij, mijn zoon?"). Hierna trok Caesar zijn mantel over zijn hoofd en stortte op de grond. Dit lijkt echter een geromantiseerde voorstelling van de gebeurtenis te zijn, die in latere eeuwen is verzonnen. De 2e-eeuwse geschiedschrijvers Suetonius en Cassius Dio meldden expliciet dat Caesar stierf zonder een woord te zeggen.
Enkele dagen na de moord organiseerde men een uitvaartplechtigheid voor Caesar op het Forum Romanum.
Politiek na de dood van Caesar
De moordenaars hadden echter een fout gemaakt: ze hadden Marcus Antonius laten leven, omdat het volgens Brutus fout zou zijn geweest hem ook te doden; het was tenslotte alleen hun bedoeling te voorkomen dat Caesar keizer werd. Marcus Antonius zette een wraakactie op touw om de moordenaars te straffen, maar die waren allen gevlucht voor de woede van het Romeinse volk, dat bepaald niet blij was met de moord op Caesar. Marcus Antonius bracht het dode lichaam van Caesar naar buiten en liet het op een baar leggen. Naast de dode Caesar onthulde hij de namen van de moordenaars, en na een melodramatische necrologie las hij het testament van Caesar voor. De dictator bleek zijn tuinen aan de stad te hebben vermaakt en aan iedere burger 300 sestertiën, dat was 10 weken loon. De menigte stond verbijsterd. De scepsis ten opzichte van Caesar sloeg om in een wilde verering. De mensen richtten een gigantische brandstapel op van allerlei materiaal. En aan de vlammen die hoog om Caesars lijk opvlamden, ontstaken zij fakkels om de huizen der moordenaars in brand te steken. Zo kreeg Marcus Antonius de macht binnen Rome in handen. Maar de samenzweerders bezetten verscheidene provinciae, terwijl Marcus Brutus en Cassius met een legertje in de buurt van Rome lagen. Er diende zich evenwel een onverwachte concurrent voor Antonius aan, Caesars neef en adoptiezoon Octavianus. Hij was nog geen 19 jaar. Brutus sloeg de hand aan zichzelf toen hij twee jaar later, in 42 v.Chr., door Marcus Antonius bij de stad Philippi in Griekenland verslagen was. Caesar liet bijna al zijn rijkdommen na aan Octavianus. Na nog een aantal jaren van burgeroorlogen wist Octavianus zijn meeste tegenstanders uit te schakelen en verleende de senaat hem in 27 v.Chr. de eretitel Augustus (de verhevene). Verder kende de senaat Augustus een aantal bevoegdheden toe waardoor hij als keizer kon regeren en de rust in het rijk herstellen. Zo werd de jonge Octavianus de alleenheerser die Caesar had willen zijn en kreeg het Romeinse volk alsnog één grote almachtige leider. Na Octavianus volgden nog vele andere keizers.
Caesar als literator
Caesar hield zich veel bezig met redevoering en literatuur. Van zijn werken hebben we enkel nog Commentarii de bello Gallico en Commentarii de bello civili. Deze bestaan respectievelijk uit zeven en drie boeken. Caesar schreef naast proza ook poëzie (onder andere epigrammen), maar die zijn helaas verloren gegaan, evenals zijn redevoeringen, de Anti-Cato (een pamflet gericht tegen de nagedachtenis van Cato, hoewel aan Caesars auteurschap getwijfeld wordt), en de analogica (een grammaticale verhandeling).
In De bello Gallico wordt over de verovering van Gallia verteld. Later werd er aan dit werk door zijn adjudant Aulus Hirtius een achtste boek toegevoegd over de jaren 51 en 50 v.Chr. De bello civili handelt over de twee eerste jaren van de burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar in 49 en 48 v.Chr. Aulus Hirtius voegde ook hier een boek aan toe over de verdere strijd in Alexandrië; anderen voegden er nog aan toe over de strijd in Africa en Hispania.
Caesar als innovator
Caesar was niet alleen actief als politicus en militair, maar voerde als pontifex maximus ook een nieuwe kalender, de Juliaanse kalender in. De nieuwe kalender, ingevoerd vanaf 1 januari 45 v.Chr., een bedenksel van de sterrenkundige Sosigenes, was niet meer gebaseerd op de cyclus van de maan, maar volgde het zonnejaar. Hij voerde als eerste de schrikkeldag in, maar plaatste hem wel achter aan de maand waar vroeger de schrikkelmaand op volgde. Hij zou ook als eerste gebruik hebben gemaakt van een Caesarcijfer.
Caesar als veldheer
Geschiedkundigen beschouwen de veldheerkunst van Caesar als van hetzelfde niveau als die van militaire genieën als Alexander de Grote, Hannibal, Dzjengis Khan, Napoleon Bonaparte en Saladin. Hoewel hij zo nu en dan tactische nederlagen leed, zoals bij de Slag bij Gergovia en de Slag bij Dyrrhachium gedurende de Burgeroorlog, heeft Caesar zijn tactische talent meer dan eens aangetoond door zulke daden als de omwalling van Alesia gedurende de Gallische Oorlog, het verpletterend verslaan van de strijdkrachten van Pompeius gedurende de Burgeroorlog en de complete vernietiging van het leger van Pharnaces II bij de Slag bij Zela. Dat Caesar in staat was om succesvol campagne te voeren op elk terrein en onder alle weersomstandigheden is te danken aan de strikte maar faire discipline van zijn legionairs, wier bewondering en toewijding wijd en zijd bekend waren. Dit omdat hij legionairs promoveerde op basis van bekwaamheid en niet op basis van (nobele) geboorte. Caesars infanterie en cavalerie waren eersteklas en hij maakte zwaar gebruik van de formidabele Romeinse artillerie; andere factoren die hem zo effectief op het slagveld maakten, waren de voortreffelijke ingenieurskwaliteiten van zijn leger (in het leger wordt dit onderdeel van de strijdkrachten de genie genoemd) en de legendarische snelheid waarmee hij zijn troepen wist te verplaatsen. (Caesars leger marcheerde soms tot 40 mijl per dag). Zijn leger bestond uit 40.000 infanterie en vele cavaleristen, met enige bijzondere legereenheden, zoals de genie. Hij verhaalt in zijn Commentarii de bello Gallico dat gedurende de belegering van een Gallische stad welke gebouwd was op een erg steil en hoog plateau, zijn genie in staat was een tunnel te graven door vast gesteente en het begin van de bron te vinden waarmee de stad van water werd voorzien, en deze om te leiden ten nutte van het leger. De stad, afgesneden van zijn eigen watertoevoer, capituleerde onmiddellijk.
Persoonlijkheid
Wij kennen Caesar door zijn gepubliceerde en bewaard gebleven relaas van de verovering van Gallië, door zijn daden en door de beschrijvingen die anderen van hem geven.
Caesar in zijn eigen voorstelling
Caesar laat zich in zijn De bello Gallico kennen als een koelbloedig man. Hij neemt, in een originele verteltrant, een zekere afstand van zijn eigen gedrag door het verhaal in de derde persoon te schrijven. Hij schrijft dus "Hij belegerde" wanneer hij over zichzelf schreef.
«Eo cum de improviso celeriusque omnium opinione venisset, Remi, qui proximi Galliae ex Belgis sunt, ad eum legatos Iccium et Andebrogium miserunt.»
«Bij zijn door niemand verwachte en onverwacht snelle aankomst zonden de Remers, de Belgen die het dichtst bij Gallië wonen, hun leiders Iccius en Andecombogius, als gezanten tot hem.»
CAES., De bello Gallico II 3.1.
Gezien zijn verdere optreden kan dit niet als bescheidenheid worden begrepen.
Ook spreekt hij vaak van zijn "gebruikelijke genade" bij de behandeling van vijanden.
Caesars publieke en private optreden
Caesar was in de eerste plaats ambitieus. Hij wist zich, als aristocraat, voorbestemd om over Rome te regeren. Zijn welbespraaktheid, militair inzicht en politieke genie waren de basis van zijn succes. Caesar had ten tijde van zijn dood de republiek geknecht, maar het is onduidelijk gebleven welke toekomst hij voorzag voor de Romeinse republiek. Een aangeboden kroon, teken van het herstel van het koningschap, weigerde hij.
Caesar in de ogen van zijn biografen
Tijdgenoten en de biografen uit de eerste eeuw na Caesars dood schreven over Caesar in de wetenschap dat zijn erfgenamen en opvolgers de absolute macht in Rome bezaten. Zij konden niet vrijuit over Caesar schrijven.
In de De Vita Caesarum van Gaius Suetonius Tranquillus wordt Caesar dan ook geportretteerd als een militair genie dat slachtoffer wordt van politieke intriges.
Het beeld van Caesar in latere eeuwen
«He was as great as a man can be without being moral.»
Ronald Syme over Caesar.
Caesar was al in de Middeleeuwen, samen met Alexander de Grote, één van de typische helden van de hofcultuur en de ridderromans. In de renaissance bleef zijn aanzien groot. William Shakespeare maakte van Caesar ook een toneelheld en in de twee grafredes in het drama wordt Caesar zeer gunstig, als een ambitieus, maar nobel mens en weldoener beschreven.
Tijdens de Franse Revolutie stond Brutus in hoger aanzien dan Caesar, maar onder Napoleon I was Caesar de inspiratie voor Napoleons rol als keizer.
Gaius Suetonius Tranquillus, kanselier van keizer Hadrianus, is een belangrijke bron van kennis over Caesar. Voor zijn De Vita Caesarum, een politieke biografie van de twaalf eerste imperatores kon hij immers putten uit het voor ons verloren gegane Romeinse rijksarchief. Suetonius schetst Caesar als een ongewoon hardnekkig man. Al vroeg, tijdens de samenzwering van Catilina, was hij, de praetor, slechts met dreiging met geweld ertoe te bewegen om de reddeloos verloren zaak van Catalina te laten rusten. Ook als rechter kenmerkten drammerigheid en een opvallende vooringenomenheid Caesars optreden.
Suetonius behandelt het seksleven van zijn onderwerpen uitgebreid en methodisch. Over Caesar schrijft hij dat een zekere Ruffio een van Caesars "schandknapen" was. In verband met Caesars verblijf in Bithynië vermeldt hij de vele onweersproken geruchten over Caesars affaire met de koning en de onbarmhartige plagerijen van de Romeinse soldaten die spotversjes en liedjes over de homoseksuele en heteroseksuele escapades van Caesar, die zij als een "bok" beschreven, maakten. Verder kenschetst Suetonius Caesar als dapper, een goede en trouwe vriend en benadrukt hij Caesars vrijgevigheid. Caesars vaak genoemde gevatheid en wrange humor lijken hiermee moeilijk te verenigen en maakten veel vijanden.
Plutarchus, een Griek, putte uit bronnen die wij niet meer kennen. Ook hij benadrukt Caesars bijtende geestigheid. Wij leren Caesar kennen als plagerige en arrogante pestkop. Een, in verband met de moord veelzeggend voorbeeld daarvan was dat Caesar de tribunus plebis Marullus afzette omdat deze, na de mislukte " kroning" op het feest van de lupercaliën, diegenen die Caesar hadden toegejuicht arresteerde. Caesar noemde Marullus daarbij een "Brutus" ofwel domkop. Dat was een riskante provocatie van de republikeinen want een Brutus stichtte de Romeinse republiek. Plutarchus noemt ook Caesars vallende ziekte, die achteraf als epilepsie is geïnterpreteerd, en kaalheid.
Beroemde uitspraken
Beroemde uitspraken van Caesar zijn:
« Veni, vidi, vici » (« ik kwam, ik zag en ik overwon ») - berichtje aan de Senaat om zijn snelle overwinning (drie dagen nadat hij de grens is overgestoken) in de slag van Zela op koning Pharnaces van Pontus, zoon van Mithridates VI, samen te vatten (47 v.Chr.)[9].
« Alea iacta est » (de teerling is geworpen) - deze uitspraak zou gedaan zijn bij het oversteken van de Rubicon, maar is waarschijnlijk niet in het Latijn uitgesproken - Caesar citeerde de Griekse toneeldichter Menander.
« Aut Caesar aut nullus » (ofwel Caesar, ofwel niemand) (de lijfspreuk van Cesare Borgia)
« Divide et impera » (« verdeel en heers »), waarmee Caesar zijn strategieën en overwinningen bedoelde. Met verdeel bedoelde hij het volgende: Caesar liet soldaten, verkleed als andere Galliërs, lichte plunderingen verrichten bij Gallische stammen, waardoor deze niet meer als één groep tegenover Caesar stonden, maar als kleine groepjes. Caesar kon deze dan makkelijker overheersen (impera).
« Et tu, Brute? »[10] (Ook gij, Brutus?), volgens sommige bronnen de laatste woorden die Julius Caesar zou hebben gesproken tot Brutus, een protegé van hem, toen Brutus en zijn medesamenzweerders hem in het senaatsgebouw vermoordden. Men neemt aan dat Caesar eerder « Tu quoque, fili mi? » (« Jij ook, mijn zoon? ») gezegd zou hebben, of in het Grieks: « καὶ σὺ τέκνον; (Kai su, teknon?) »[11] (Jij ook, [mijn] kind?). Suetonius zelf[11] geloofde eerder dat hij stierf zonder iets te zeggen.
« Horum omnium fortissimi sunt Belgae, propterea quod a cultu atque humanitate provinciae longissime absunt, minimeque ad eos mercatores saepe commeant atque ea quae ad effeminandos animos pertinent important, proximique sunt Germanis, qui trans Rhenum incolunt, quibuscum continenter bellum gerunt. » - « Van hen (d.i. de Galliërs) allemaal zijn de Belgen de dappersten, omdat ze het verst verwijderd zijn van de cultuur en de beschaving van de provincia, omdat er slechts zeer zelden kooplui tot bij hen reizen en die dingen invoeren, die bijdragen tot het verwekelijken van de geesten, en ze vlak bij de Germanen, die over de Rijn wonen, met wie ze voortdurend oorlog voeren, wonen. » - Caesar schrijft over de verschillen tussen de Gallische volkeren (Commentarii de bello Gallico I 1.3.).
Trivia
Tekening van Julius Caesar
De maand juli is evenals de Juliaanse kalender vernoemd naar Julius Caesar.
De titels keizer en tsaar zijn aan Caesars naam ontleend. Dit komt doordat de Romeinen de C uitspraken zoals wij de K uitspreken en AE spraken zij uit als AI. De Romeinen zeiden dus eigenlijk Kaisar (zoals in het Duits nog altijd de uitspraak is), waarvan dan weer makkelijk in het Nederlands keizer te maken is. Caesar zelf is nochtans nooit keizer geweest, hij was wel uitgeroepen tot dictator voor het leven, in tegenstelling tot zijn adoptiezoon Octavianus. (Het is dan ook van zijn adoptiezoon dat de naam Caesar is overgeleverd, daar deze na zijn adoptie zich Gaius Iulius Caesar liet noemen.)
Van de keizersnede (sectio caesarea) beweert men dat zij die naam draagt omdat Caesar ermee zou zijn geboren, wat zeer onwaarschijnlijk wordt geacht, omdat zijn moeder zijn geboorte overleefde. Waarschijnlijker is dat de term is afgeleid van de stam in het werkwoord caedere, snijden (voltooid deelwoord caesus).
De Italiaanse schrijver Francesco Carotta beweert dat Jezus dezelfde persoon was als Caesar. Het zou alleen door de jaren heen een eigen verhaal zijn gaan vormen, waardoor het nu lijkt alsof het twee verschillende personen waren.[12] Het waarheidsgehalte van deze stelling en de kwaliteit van zijn onderzoek wordt echter in brede kring betwijfeld.[13]
Het is bekend dat Julius Caesar linkshandig was.Jezus was een jood.quote:
[..]
.... de logica ontgaat mij hier volledig.
romein, kozijnMijn cijfers waren meer hexadecimaal. 7,8,9,A,Bquote:
[quote][ afbeelding ] Op maandag 10 november 2014 17:09 schreef MrvanTrapZ het volgende:
[..]
Zo erg was het met jou. gr gr
[/quote
jij was vroeger op school ook al goed in 1en en 0en toch jammer dat je ze nooit tegelijk haaldeRock you in your face and stab your brain with your nosebonewil jou nog wel eens een 10 zien scoren op de LTS knul. je krijgt nog geen spijker recht in de wand ben ik bang.quote:
Sjon die over cijfers op school begint
Op de LTS is het inderdaad makkelijk 10'en scoren.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzLTS? dan ben je wel heel oud.quote:
Sjon die over cijfers op school begint
Op de LTS is het inderdaad makkelijk 10'en scoren.BUUUUUUUUUUUUURNquote:
Sjon die over cijfers op school begint
Op de LTS is het inderdaad makkelijk 10'en scoren.Heren?quote:
Heren, wat een rommeltje weer.
Rommeltje?
waar dan?Het zal nooit meer goed komen.quote:
Heren, wat een rommeltje weer.Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzHij voelt zich als het godje van de gouden toren misschien maar voorlopig heeft ie nog niets klaar gespeeld in dit levenquote:Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzWat een verhaal zegquote:
[..]
Caesar werd op 13 juli 100 v.Chr. geboren in de Subura, één van de dichtstbevolkte wijken van Rome. Dit was niet bepaald een wijk waar men als lid van een oude voorname patricische familie wenste geboren te worden, maar de Caesares waren door de eeuwen heen verpauperd. Omdat de vader van Caesar druk doende was zijn sporen te verdienen in de Romeinse politiek, werd de jonge Caesar door zijn moeder Aurelia Cotta opgevoed. Ze deed dit zo goed dat zelfs iemand als Tacitus - niet bepaald bekend om zijn respectvolle houding tegenover vrouwen - haar prees.[4] Rond zijn tiende jaar ontving Caesar onderwijs van Marcus Antonius Gnipho (Suet., De Grammaticis VII.), een bekend specialist in de Griekse en Latijnse letteren, waarbij hij de werken van Homerus in het Grieks en in de oude Latijnse vertalingen van Lucius Livius Andronicus las. Hij leerde ook paardrijden, zwemmen en zwaardvechten.
De jonge Caesar leek aanleg te hebben voor de redenaarskunst en hij zal dan ook vaak het Forum Romanum bezocht hebben waar redenaars op de rostra hun redevoeringen afstaken. Nadat hij op 15 maart 85 v.Chr. uit handen van zijn vader de toga virilis (het teken van volwassenheid) had ontvangen, kon de carrière van de jonge Caesar beginnen, maar nog voor Caesar de leeftijd van 16 had bereikt, overleed zijn vader onverwacht toen hij zich 's ochtends aankleedde. Hierdoor werd Caesar pater familias met de patria potestas (absolute gezag over alle leden van zijn familie), hoewel zijn moeder in de praktijk haar invloed liet gelden op Caesar. Caesar schreef intussen enkele tragedies en gedichten.[5]
Begin van een loopbaan
Toen Caesar in 84 v.Chr. voorgedragen werd als flamen Dialis - priester van Jupiter en meest sacrale persoon van Rome - verbrak hij zijn verloving met de dochter van een eques om de patricische Cornelia Cinna minor, dochter van de leider van de populares Lucius Cornelius Cinna, te huwen. Maar de dood van zijn schoonvader en de dictatuur van Lucius Cornelius Sulla, de leider van de optimates, staken daar een stokje voor. Het is moeilijk in te schatten in hoeverre het ambt van flamen Dialis - dat door allerlei regels gebonden was - Caesars carrière zou hebben belemmerd. De flamen Dialis mocht immers geen leger onder de wapenen zien, wat Caesars verovering van Gallië niet zou hebben bevorderd.
Hoewel Sulla er bij hem op aandrong te scheiden van zijn vrouw, die door haar vader met de populares verbonden was, weigerde Caesar dit te doen en kwam hij zelfs in levensgevaar. Gelukkig kon hij zijn belagers afkopen met 48 000 sestertii, toen dezen hem vonden in het Sabijns gebergte. Gevlucht voor Sulla in 82 v.Chr. diende de nu negentienjarige Caesar als officier in de staf van de Sullaanse propraetor Marcus Minucius Thermus van de provincia Asia. Bij de belegering van de stad Mytilini op Lesbos in 80 v.Chr. verdiende hij de corona civica ("burgerkroon"), voor zijn moed in de strijd en het redden van een medeburger. In 75 voor Chr. werd de 25-jarige Caesar tijdens een reis naar Rhodos, in de Egeïsche Zee gevangengenomen door Cilicische piraten. Er werd een losprijs van 20 talenten geëist, wat Caesar eigenhandig tot 50 talenten liet verhogen. Na 38 dagen werd hij vrijgelaten en organiseerde een strafexpeditie tegen zijn kidnappers. Uiteindelijk werden de meeste van hen opgesloten in Pergamon en gekruisigd.
Om de belegering te bekorten, werd Caesar op diplomatieke missie naar het hof van koning Nicomedes IV van Bithynië gestuurd. Geruchten deden de ronde dat Caesars relatie met Nicomedes van een homoseksuele aard zou zijn. Homoseksueel gedrag was in de hellenistische wereld min of meer geaccepteerd, voor een Romeinse gezant was in Romeinse ogen daarentegen onacceptabel dat Caesar de passieve partner in een dergelijke verhouding zou zijn geweest en het gerucht dat hij "de vrouw van Nicomedes was geweest" deed afbreuk aan Caesars reputatie.[6]
Caesars politieke loopbaan neemt een vlucht
Nu Caesar zich bewezen had in de strijd en zijn trouw aan de populares had getoond, werd het tijd dat hij zijn verdiensten in politieke winst kon omzetten. De gelegenheid zou zich weldra voordoen om zijn politieke carrière te lanceren en aldus te beginnen aan wat toen nog een doorsneecarrière leek te zullen worden.
Quaestor in Hispania Ulterior
Caesar was in 69 v.Chr., het jaar waarin zijn echtgenote Cornelia Cinna minor en zijn tante Iulia, de echtgenote van Gaius Marius, overleden zijn, quaestor en hield een opvallende lijkrede voor beide dames, die als propaganda voor de populares diende. Zijn ambt als quaestor in Hispania Ulterior vervulde hij zonder noemenswaardige incidenten. Hij zou later als propraetor terugkeren naar deze provincia. In 67 v.Chr. was hij nog curator van de Via Appia. Datzelfde jaar zou hij ook Pompeia Sulla huwen. Intussen was Gnaius Pompeius bezig zijn bliksemcarrière uit te bouwen door de Middellandse Zee van piraten - die ook Caesar gevangen hadden genomen - te ontdoen en vervolgens tegen Mithridates VI van Pontus ten strijde te treken.
Hoewel hij samen met Marcus Calpurnius Bibulus aedilis curulis was in 65 v.Chr., kreeg Caesar de meeste eer voor de spelen die ze beiden financierden. Zo liet Caesar 320 paren gladiatoren aantreden, die getraind waren in eigen kazernes, wat sommige senatoren met afschuw deed terugdenken aan de recente gebeurtenissen met Spartacus.
Het jaar daarop werd hij aangesteld als iudex quaestorius (rechter). In 63 v.Chr., het jaar dat Marcus Tullius Cicero consul was, werd Caesar tot pontifex maximus gekozen. Het was in dit jaar dat de Catilinarische samenzwering uitkwam, waarin Caesar misschien een rol heeft gespeeld. Hij verzette zich in ieder geval tegen het terechtstellen van burgers, ook al waren het samenzweerders. Het jaar daarop werd Caesar verkozen als praetor en zou hij zich laten scheiden van Pompeia Sulla, nadat Publius Clodius Pulcher zich op ongehoorde wijze het huis van Caesar had weten binnen te werken. In 61 v.Chr. werd hij als propraetor naar Hispania Ulterior gestuurd, een gebied dat hij zoals gezegd al als quaestor bezocht had.
Triumvir en consul
Tot zover leek Caesars carrière niet opvallend, maar dat weerhield hem er niet van grote ambities te koesteren. Hij had zijn zinnen gezet op het consulaat, maar zag in dat de inimicitia (vijandschap) tussen Crassus en Pompeius een constante bedreiging was voor zijn carrière. Hij besloot dus te doen wat nog nooit iemand voor hem gedaan had: hij zou trachten de inimicitia tussen de twee voornaamste mannen van Rome te overbruggen. Het volgende jaar slaagde Caesar in zijn opzet.
Caesar sloot in 60 v.Chr. het eerste triumviraat met Marcus Licinius Crassus en Gnaius Pompeius Magnus. De triumviri (driemannen) kwamen overeen dat er in de staat niets zou gebeuren dat een van de triumviri tegenstond. Met de hulp van Crassus en Pompeius zou Caesar tot het ambt van consul worden gebracht. Eens consul moest hij dan een wet doordrukken die Pompeius' veterani grond schonk en nieuwe pachtbelastingen voor de provincia Asia. Om de triumviri nauwer met elkaar te verbinden huwt Pompeius in 59 v.Chr. Caesars dochter Iulia en Caesar Cornelia. Caesars medeconsul Marcus Calpurnius Bibulus liet zich echter niet als werktuig in de plannen van het driemanschap inpassen en moest onschadelijk worden gemaakt. Gedurende de laatste acht maanden van het consulaat kon hij zijn woning niet verlaten uit angst om door aanhangers van Caesar te worden vermoord.
Proconsul van Gallia en Illyria
Nuvola single chevron right.svg Zie Gallische Oorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Na zijn consulaat werd Caesar aangesteld als proconsul van Gallia en Illyria voor een periode van vijf jaar.
Burgeroorlog
Nuvola single chevron right.svg Zie Burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Nadat Caesar de Rubicon was overgestoken en dus buiten zijn ambtsgebied optrad met zijn legioenen, werd hij tot hostis ("staatsvijand") uitgeroepen. In 49 v.Chr. beval de senaat hem onmiddellijk zijn bevoegdheden af te leggen. Caesar lag met zijn leger aan het riviertje de Rubicon, de grens tussen Gallia Cisalpina en Italia. De hele avond moet hij peinzend langs het water hebben gelopen. Hier sprak hij in het Grieks woorden die in het Latijn vertaald werden als "Alea iacta est"). De volgende dag trok hij met zijn leger in geforceerde dagmarsen naar Rome. En niet om het voor de stadspoorten te ontbinden, zoals Pompeius eertijds deed. De senaatspartij en Pompeius, die nu volledig samenwerkten, hebben de stad niet verdedigd. Toen zij merkten dat de Italische steden voor Caesar kozen en dat Caesar door zijn milde optreden iedereen voor zich won, gaf men Italië op. De zwakte van hun positie was het gevolg van een nederlaag die één van Pompeius' medestanders tegen Caesar had geleden. Diens troepen marcheerden nu met de overwinnaar mee op Rome af. Pompeius en de senaatspartij staken over naar Griekenland. Caesar versloeg eerst Pompeius' medestanders in Spanje en volgde hem daarna naar Albanië, Kosovo en Griekenland. Daar versloeg hij Pompeius - na een aanvankelijke nederlaag bij Dyrrhachium (48 v.Chr.) - in de Slag bij Pharsalus. Pompeius vluchtte naar Egypte, waarheen Caesar hem achtervolgde.
Dictator
Caesar was de eerste levende Romein die op een Romeinse munt werd afgebeeld: een denarius met een gelauwerde buste van Caesar met omschrift CAESAR IM P M en een halvemaan erachter op de voorzijde en Venus met Victoria in haar hand en het omschrift L. AEMILIV[S] BVCA (muntslager) op de keerzijde (februari-maart 44 v.Chr.).
De senaat stelde Caesar aan tot dictator voor een periode van 10 jaar, met de opdracht de Republiek te herstellen.
Huwelijkspolitiek
Caesar huwde in 85 of 84 v.Chr. Cornelia Cinna minor, de dochter van consul Lucius Cornelius Cinna, die de leider van de populares was. Hij verbreekt voor dit huwelijk zelfs zijn verloving met Cossutia, de dochter van een rijke equitesfamilie, hoewel dit mogelijk ook te maken had met zijn ambitie om flamen Dialis te worden: deze moest immers getrouwd zijn volgens het confarreatio (een huwelijk met een speltkoek), dat voorbehouden was voor huwelijken binnen de patricische families.
In 68 v.Chr., één jaar na de dood van Cornelia, huwt Caesar Pompeia Sulla, de kleindochter van Quintus Pompeius Rufus maior en Lucius Cornelius Sulla, beiden overtuigde optimates die als consules van 88 v.Chr. zich fel verzet hebben tegen de tribunicia potestas, het voornaamste wapen van de populares. De intussen pontifex maximus geworden Caesar, die toentertijd ook praetor was, zal in 62 v.Chr. van haar scheiden nadat Publius Clodius Pulcher een opmerkelijke entree in diens huis gemaakt zou hebben. Hoewel Pompeia geen directe schuld trof, vond Caesar dat het zijn vrouw niet betaamde zelfs maar vermeld te worden in dergelijke roddels.
In 59 v.Chr. huwde Caesar tenslotte Calpurnia Pisonis, de dochter van Lucius Calpurnius Piso Caesoninus, die was verkozen tot consul voor 58 v.Chr.[7].
In de winter 48 v. Chr. - 47 v.Chr. kreeg Caesar een affaire met de Egyptische koningin Cleopatra bij wie hij een zoon Ptolemaeus XV Caesarion verwekte. Deze affaire duurde vermoedelijk tot zijn dood.
Caesars droom
In de eerste weken van maart zou Caesar, volgens Suetonius, door een waarzegger (augur) zijn gewaarschuwd voor de Idus van maart. Deze dag in het midden van de maand zou gevaar brengen. Waarzeggerij in velerlei vorm was in Rome populair en werd ook van staatswege gebruikt. Caesar hechtte aan de voorspelling geen geloof. Caesars vrouw Calpurnia Pisonis vertelde haar man van de dromen waarin zij werd gewaarschuwd voor gevaar; ook deze dromen negeerde Caesar.
Caesars dood
Toch bleef Caesar ook in Rome politieke tegenwind ondervinden. De leden van de senaatspartij waren het niet eens met de reorganisatie van het staatsbestel (dictatuur), omdat de laatste keer dat zij een koning hadden (Lucius Tarquinius Superbus) hij de Romeinen alle rechten ontnam. Dus wilden zij het Republikeinse staatsbestel behouden, hoewel dat oude systeem slecht berekend was op de gigantische omvang die het Rijk gekregen had. Op 15 maart, de Iden van maart (volgens de overlevering had een waarzegster hem al onheil voorspeld voor deze dag) vond er een aanslag op zijn leven plaats.
De dood van Julius Caesar (reproductie naar een anoniem schilderij, 1904).
Op 15 maart van het jaar 44 v.Chr. werd de vergadering van de senaat gehouden in de curia van het Theater van Pompeius. De Curia Julia op het Forum was op dat moment buiten gebruik door een grote brand. Zodra Caesar binnenkwam, stonden alle senatoren op als teken van respect. Enkele mannen gingen achter de stoel van Caesar staan terwijl de rest naar hem toeliep. Cimber trok met beide handen de mantel van Caesars rug waarbij Caesar uitriep: "vanwaar dit geweld", waarna Casca zijn dolk trok en Caesar in de nek probeerde te steken. Caesar kon zich echter nog net omdraaien, zodat hij alleen een ondiepe snee opliep. Caesar stak Casca met zijn griffel waarbij hij de arm van Casca doorboorde. Geen van de senatoren en toeschouwers die dit zagen durfde iets te doen en allen deinsden geschrokken achteruit. Ze durfden niet weg te rennen en ook niet te proberen Caesar te helpen. Vervolgens trokken alle samenzweerders hun wapens en duwden ze Caesar heen en weer terwijl ze hem met hun messen en zwaarden steek- en snijwonden toebrachten. De moordenaars raapten hem op en duwden hem tegen het standbeeld van zijn oude vijand Pompeius. Ze probeerden hem zo vaak mogelijk te raken en liepen hierbij ook zelf verwondingen op. Uiteindelijk liep Caesar 23 dolksteken op.
Volgens sommige bronnen sprak Caesar zijn laatste woorden toen hij onder zijn aanvallers het gezicht van Marcus Junius Brutus zag, die hij min of meer als zijn zoon beschouwde. Hij riep in het Grieks "καὶ σύ, τέκνον;" ("kai su, teknon?").[8] Dat kan vertaald worden met: "ook jij, mijn kind?". Deze uitspraak is ook bekend in latere, Latijnse versies: "Et tu, Brute?" ("Ook gij, Brutus?") of "tu quoque, fili mi?" ("ook jij, mijn zoon?"). Hierna trok Caesar zijn mantel over zijn hoofd en stortte op de grond. Dit lijkt echter een geromantiseerde voorstelling van de gebeurtenis te zijn, die in latere eeuwen is verzonnen. De 2e-eeuwse geschiedschrijvers Suetonius en Cassius Dio meldden expliciet dat Caesar stierf zonder een woord te zeggen.
Enkele dagen na de moord organiseerde men een uitvaartplechtigheid voor Caesar op het Forum Romanum.
Politiek na de dood van Caesar
De moordenaars hadden echter een fout gemaakt: ze hadden Marcus Antonius laten leven, omdat het volgens Brutus fout zou zijn geweest hem ook te doden; het was tenslotte alleen hun bedoeling te voorkomen dat Caesar keizer werd. Marcus Antonius zette een wraakactie op touw om de moordenaars te straffen, maar die waren allen gevlucht voor de woede van het Romeinse volk, dat bepaald niet blij was met de moord op Caesar. Marcus Antonius bracht het dode lichaam van Caesar naar buiten en liet het op een baar leggen. Naast de dode Caesar onthulde hij de namen van de moordenaars, en na een melodramatische necrologie las hij het testament van Caesar voor. De dictator bleek zijn tuinen aan de stad te hebben vermaakt en aan iedere burger 300 sestertiën, dat was 10 weken loon. De menigte stond verbijsterd. De scepsis ten opzichte van Caesar sloeg om in een wilde verering. De mensen richtten een gigantische brandstapel op van allerlei materiaal. En aan de vlammen die hoog om Caesars lijk opvlamden, ontstaken zij fakkels om de huizen der moordenaars in brand te steken. Zo kreeg Marcus Antonius de macht binnen Rome in handen. Maar de samenzweerders bezetten verscheidene provinciae, terwijl Marcus Brutus en Cassius met een legertje in de buurt van Rome lagen. Er diende zich evenwel een onverwachte concurrent voor Antonius aan, Caesars neef en adoptiezoon Octavianus. Hij was nog geen 19 jaar. Brutus sloeg de hand aan zichzelf toen hij twee jaar later, in 42 v.Chr., door Marcus Antonius bij de stad Philippi in Griekenland verslagen was. Caesar liet bijna al zijn rijkdommen na aan Octavianus. Na nog een aantal jaren van burgeroorlogen wist Octavianus zijn meeste tegenstanders uit te schakelen en verleende de senaat hem in 27 v.Chr. de eretitel Augustus (de verhevene). Verder kende de senaat Augustus een aantal bevoegdheden toe waardoor hij als keizer kon regeren en de rust in het rijk herstellen. Zo werd de jonge Octavianus de alleenheerser die Caesar had willen zijn en kreeg het Romeinse volk alsnog één grote almachtige leider. Na Octavianus volgden nog vele andere keizers.
Caesar als literator
Caesar hield zich veel bezig met redevoering en literatuur. Van zijn werken hebben we enkel nog Commentarii de bello Gallico en Commentarii de bello civili. Deze bestaan respectievelijk uit zeven en drie boeken. Caesar schreef naast proza ook poëzie (onder andere epigrammen), maar die zijn helaas verloren gegaan, evenals zijn redevoeringen, de Anti-Cato (een pamflet gericht tegen de nagedachtenis van Cato, hoewel aan Caesars auteurschap getwijfeld wordt), en de analogica (een grammaticale verhandeling).
In De bello Gallico wordt over de verovering van Gallia verteld. Later werd er aan dit werk door zijn adjudant Aulus Hirtius een achtste boek toegevoegd over de jaren 51 en 50 v.Chr. De bello civili handelt over de twee eerste jaren van de burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar in 49 en 48 v.Chr. Aulus Hirtius voegde ook hier een boek aan toe over de verdere strijd in Alexandrië; anderen voegden er nog aan toe over de strijd in Africa en Hispania.
Caesar als innovator
Caesar was niet alleen actief als politicus en militair, maar voerde als pontifex maximus ook een nieuwe kalender, de Juliaanse kalender in. De nieuwe kalender, ingevoerd vanaf 1 januari 45 v.Chr., een bedenksel van de sterrenkundige Sosigenes, was niet meer gebaseerd op de cyclus van de maan, maar volgde het zonnejaar. Hij voerde als eerste de schrikkeldag in, maar plaatste hem wel achter aan de maand waar vroeger de schrikkelmaand op volgde. Hij zou ook als eerste gebruik hebben gemaakt van een Caesarcijfer.
Caesar als veldheer
Geschiedkundigen beschouwen de veldheerkunst van Caesar als van hetzelfde niveau als die van militaire genieën als Alexander de Grote, Hannibal, Dzjengis Khan, Napoleon Bonaparte en Saladin. Hoewel hij zo nu en dan tactische nederlagen leed, zoals bij de Slag bij Gergovia en de Slag bij Dyrrhachium gedurende de Burgeroorlog, heeft Caesar zijn tactische talent meer dan eens aangetoond door zulke daden als de omwalling van Alesia gedurende de Gallische Oorlog, het verpletterend verslaan van de strijdkrachten van Pompeius gedurende de Burgeroorlog en de complete vernietiging van het leger van Pharnaces II bij de Slag bij Zela. Dat Caesar in staat was om succesvol campagne te voeren op elk terrein en onder alle weersomstandigheden is te danken aan de strikte maar faire discipline van zijn legionairs, wier bewondering en toewijding wijd en zijd bekend waren. Dit omdat hij legionairs promoveerde op basis van bekwaamheid en niet op basis van (nobele) geboorte. Caesars infanterie en cavalerie waren eersteklas en hij maakte zwaar gebruik van de formidabele Romeinse artillerie; andere factoren die hem zo effectief op het slagveld maakten, waren de voortreffelijke ingenieurskwaliteiten van zijn leger (in het leger wordt dit onderdeel van de strijdkrachten de genie genoemd) en de legendarische snelheid waarmee hij zijn troepen wist te verplaatsen. (Caesars leger marcheerde soms tot 40 mijl per dag). Zijn leger bestond uit 40.000 infanterie en vele cavaleristen, met enige bijzondere legereenheden, zoals de genie. Hij verhaalt in zijn Commentarii de bello Gallico dat gedurende de belegering van een Gallische stad welke gebouwd was op een erg steil en hoog plateau, zijn genie in staat was een tunnel te graven door vast gesteente en het begin van de bron te vinden waarmee de stad van water werd voorzien, en deze om te leiden ten nutte van het leger. De stad, afgesneden van zijn eigen watertoevoer, capituleerde onmiddellijk.
Persoonlijkheid
Wij kennen Caesar door zijn gepubliceerde en bewaard gebleven relaas van de verovering van Gallië, door zijn daden en door de beschrijvingen die anderen van hem geven.
Caesar in zijn eigen voorstelling
Caesar laat zich in zijn De bello Gallico kennen als een koelbloedig man. Hij neemt, in een originele verteltrant, een zekere afstand van zijn eigen gedrag door het verhaal in de derde persoon te schrijven. Hij schrijft dus "Hij belegerde" wanneer hij over zichzelf schreef.
«Eo cum de improviso celeriusque omnium opinione venisset, Remi, qui proximi Galliae ex Belgis sunt, ad eum legatos Iccium et Andebrogium miserunt.»
«Bij zijn door niemand verwachte en onverwacht snelle aankomst zonden de Remers, de Belgen die het dichtst bij Gallië wonen, hun leiders Iccius en Andecombogius, als gezanten tot hem.»
CAES., De bello Gallico II 3.1.
Gezien zijn verdere optreden kan dit niet als bescheidenheid worden begrepen.
Ook spreekt hij vaak van zijn "gebruikelijke genade" bij de behandeling van vijanden.
Caesars publieke en private optreden
Caesar was in de eerste plaats ambitieus. Hij wist zich, als aristocraat, voorbestemd om over Rome te regeren. Zijn welbespraaktheid, militair inzicht en politieke genie waren de basis van zijn succes. Caesar had ten tijde van zijn dood de republiek geknecht, maar het is onduidelijk gebleven welke toekomst hij voorzag voor de Romeinse republiek. Een aangeboden kroon, teken van het herstel van het koningschap, weigerde hij.
Caesar in de ogen van zijn biografen
Tijdgenoten en de biografen uit de eerste eeuw na Caesars dood schreven over Caesar in de wetenschap dat zijn erfgenamen en opvolgers de absolute macht in Rome bezaten. Zij konden niet vrijuit over Caesar schrijven.
In de De Vita Caesarum van Gaius Suetonius Tranquillus wordt Caesar dan ook geportretteerd als een militair genie dat slachtoffer wordt van politieke intriges.
Het beeld van Caesar in latere eeuwen
«He was as great as a man can be without being moral.»
Ronald Syme over Caesar.
Caesar was al in de Middeleeuwen, samen met Alexander de Grote, één van de typische helden van de hofcultuur en de ridderromans. In de renaissance bleef zijn aanzien groot. William Shakespeare maakte van Caesar ook een toneelheld en in de twee grafredes in het drama wordt Caesar zeer gunstig, als een ambitieus, maar nobel mens en weldoener beschreven.
Tijdens de Franse Revolutie stond Brutus in hoger aanzien dan Caesar, maar onder Napoleon I was Caesar de inspiratie voor Napoleons rol als keizer.
Gaius Suetonius Tranquillus, kanselier van keizer Hadrianus, is een belangrijke bron van kennis over Caesar. Voor zijn De Vita Caesarum, een politieke biografie van de twaalf eerste imperatores kon hij immers putten uit het voor ons verloren gegane Romeinse rijksarchief. Suetonius schetst Caesar als een ongewoon hardnekkig man. Al vroeg, tijdens de samenzwering van Catilina, was hij, de praetor, slechts met dreiging met geweld ertoe te bewegen om de reddeloos verloren zaak van Catalina te laten rusten. Ook als rechter kenmerkten drammerigheid en een opvallende vooringenomenheid Caesars optreden.
Suetonius behandelt het seksleven van zijn onderwerpen uitgebreid en methodisch. Over Caesar schrijft hij dat een zekere Ruffio een van Caesars "schandknapen" was. In verband met Caesars verblijf in Bithynië vermeldt hij de vele onweersproken geruchten over Caesars affaire met de koning en de onbarmhartige plagerijen van de Romeinse soldaten die spotversjes en liedjes over de homoseksuele en heteroseksuele escapades van Caesar, die zij als een "bok" beschreven, maakten. Verder kenschetst Suetonius Caesar als dapper, een goede en trouwe vriend en benadrukt hij Caesars vrijgevigheid. Caesars vaak genoemde gevatheid en wrange humor lijken hiermee moeilijk te verenigen en maakten veel vijanden.
Plutarchus, een Griek, putte uit bronnen die wij niet meer kennen. Ook hij benadrukt Caesars bijtende geestigheid. Wij leren Caesar kennen als plagerige en arrogante pestkop. Een, in verband met de moord veelzeggend voorbeeld daarvan was dat Caesar de tribunus plebis Marullus afzette omdat deze, na de mislukte " kroning" op het feest van de lupercaliën, diegenen die Caesar hadden toegejuicht arresteerde. Caesar noemde Marullus daarbij een "Brutus" ofwel domkop. Dat was een riskante provocatie van de republikeinen want een Brutus stichtte de Romeinse republiek. Plutarchus noemt ook Caesars vallende ziekte, die achteraf als epilepsie is geïnterpreteerd, en kaalheid.
Beroemde uitspraken
Beroemde uitspraken van Caesar zijn:
« Veni, vidi, vici » (« ik kwam, ik zag en ik overwon ») - berichtje aan de Senaat om zijn snelle overwinning (drie dagen nadat hij de grens is overgestoken) in de slag van Zela op koning Pharnaces van Pontus, zoon van Mithridates VI, samen te vatten (47 v.Chr.)[9].
« Alea iacta est » (de teerling is geworpen) - deze uitspraak zou gedaan zijn bij het oversteken van de Rubicon, maar is waarschijnlijk niet in het Latijn uitgesproken - Caesar citeerde de Griekse toneeldichter Menander.
« Aut Caesar aut nullus » (ofwel Caesar, ofwel niemand) (de lijfspreuk van Cesare Borgia)
« Divide et impera » (« verdeel en heers »), waarmee Caesar zijn strategieën en overwinningen bedoelde. Met verdeel bedoelde hij het volgende: Caesar liet soldaten, verkleed als andere Galliërs, lichte plunderingen verrichten bij Gallische stammen, waardoor deze niet meer als één groep tegenover Caesar stonden, maar als kleine groepjes. Caesar kon deze dan makkelijker overheersen (impera).
« Et tu, Brute? »[10] (Ook gij, Brutus?), volgens sommige bronnen de laatste woorden die Julius Caesar zou hebben gesproken tot Brutus, een protegé van hem, toen Brutus en zijn medesamenzweerders hem in het senaatsgebouw vermoordden. Men neemt aan dat Caesar eerder « Tu quoque, fili mi? » (« Jij ook, mijn zoon? ») gezegd zou hebben, of in het Grieks: « καὶ σὺ τέκνον; (Kai su, teknon?) »[11] (Jij ook, [mijn] kind?). Suetonius zelf[11] geloofde eerder dat hij stierf zonder iets te zeggen.
« Horum omnium fortissimi sunt Belgae, propterea quod a cultu atque humanitate provinciae longissime absunt, minimeque ad eos mercatores saepe commeant atque ea quae ad effeminandos animos pertinent important, proximique sunt Germanis, qui trans Rhenum incolunt, quibuscum continenter bellum gerunt. » - « Van hen (d.i. de Galliërs) allemaal zijn de Belgen de dappersten, omdat ze het verst verwijderd zijn van de cultuur en de beschaving van de provincia, omdat er slechts zeer zelden kooplui tot bij hen reizen en die dingen invoeren, die bijdragen tot het verwekelijken van de geesten, en ze vlak bij de Germanen, die over de Rijn wonen, met wie ze voortdurend oorlog voeren, wonen. » - Caesar schrijft over de verschillen tussen de Gallische volkeren (Commentarii de bello Gallico I 1.3.).
Trivia
Tekening van Julius Caesar
De maand juli is evenals de Juliaanse kalender vernoemd naar Julius Caesar.
De titels keizer en tsaar zijn aan Caesars naam ontleend. Dit komt doordat de Romeinen de C uitspraken zoals wij de K uitspreken en AE spraken zij uit als AI. De Romeinen zeiden dus eigenlijk Kaisar (zoals in het Duits nog altijd de uitspraak is), waarvan dan weer makkelijk in het Nederlands keizer te maken is. Caesar zelf is nochtans nooit keizer geweest, hij was wel uitgeroepen tot dictator voor het leven, in tegenstelling tot zijn adoptiezoon Octavianus. (Het is dan ook van zijn adoptiezoon dat de naam Caesar is overgeleverd, daar deze na zijn adoptie zich Gaius Iulius Caesar liet noemen.)
Van de keizersnede (sectio caesarea) beweert men dat zij die naam draagt omdat Caesar ermee zou zijn geboren, wat zeer onwaarschijnlijk wordt geacht, omdat zijn moeder zijn geboorte overleefde. Waarschijnlijker is dat de term is afgeleid van de stam in het werkwoord caedere, snijden (voltooid deelwoord caesus).
De Italiaanse schrijver Francesco Carotta beweert dat Jezus dezelfde persoon was als Caesar. Het zou alleen door de jaren heen een eigen verhaal zijn gaan vormen, waardoor het nu lijkt alsof het twee verschillende personen waren.[12] Het waarheidsgehalte van deze stelling en de kwaliteit van zijn onderzoek wordt echter in brede kring betwijfeld.[13]
Het is bekend dat Julius Caesar linkshandig was.je hebt5 m toch maar ff lekker gequote hequote:
Pak de hooivorken en fakkels. Hunt him down like a dog
#FreeTrapzAnders zou het maar een random opmerking zijnquote:
[..]
je hebt5 m toch maar ff lekker gequote heWhere, oh where, should I begin telling you about how supercilious Mr. Kiid is? How about here: I am prepared to state my views and stand by them. In the rest of this letter, I will use history and science (in the Hegelian sense) to prove that Kiid represents the most recent incarnation of the unique 20th-century phenomenon known as “parvanimous Bonapartism”. He proclaims at every opportunity that he'd never hijack our educational system and turn it into a self-cloning propaganda machine. The gentleman doth protest too much, methinks. If there is one thing I have learned, it is this: In the Old Testament, the Book of Kings relates how the priests of Baal were slain for deceiving the people. I'm not suggesting that there be any contemporary parallel involving Kiid, but Kiid feels that it is not only acceptable but indeed desirable to encourage a deadly acceptance of intolerance. Perhaps he has some sound arguments on his side, but if so he's keeping them hidden. I'd say it's far more likely that Kiid preys on the rebellious and disenfranchised, tricking them into joining his Praetorian Guard. Their first assignment usually involves turning heinsbies loose against us good citizens. The lesson to draw from this is that Kiid makes it sound like all major world powers are controlled by a covert group of “insiders”. That's the rankest sort of pretense I've ever heard. The reality is that people used to think I was exaggerating whenever I said that the only way that Kiid could convince me that human rights can best be protected by suspending them altogether would be to feed me stupid-flakes for breakfast. After seeing Kiid sidetrack us so we can't condemn his criminal ineptitude, these same people now realize that I wasn't exaggerating at all. In fact, they even realize that Kiid should think twice before he decides to offer hatred with an intellectual gloss. That much is crystal clear. But did you know that even the worst types of deplorable voluptuaries there are would think twice before sitting next to someone whose sole dream is to scrap the notion of national sovereignty? That's why I'm telling you that Kiid may have access to weapons of mass destruction. Then again, I consider him to be a weapon of mass destruction himself.
Faith is harder to shake than knowledge, love succumbs less to change than respect, hate is more enduring than aversion, and one of Kiid's most loyal apologists is known to have remarked, “Kiid's cynical entourage is a respected civil-rights organization.” And there you have it: a direct quote from a primary source. The significance of that quote is that by refusing to act, by refusing to get Kiid off our backs, we are giving Kiid the power to pursue a chthonic, paltry agenda under the guise of false concern for the environment, poverty, civil rights, or whatever. He claims that prisons exist not for punitive or rehabilitative purposes but rather to carry out an argumentative political agenda against minorities and the poor. That claim illustrates a serious reasoning fallacy, one that is pandemic in his exegeses. Then again, Kiid claims to have donated a lot of money to charity over the past few years. I suspect that the nullibicity of those donations would become apparent if one were to audit Kiid's books—unless, of course, “charity” includes Kiid-run organizations that stifle dissent. In that case, I'd say that someone has been giving Kiid's brain a very thorough washing, and now Kiid is trying to do the same to us.
At first, you might be unsure as to whether once you cut through the bravado, misconceptions, and ignorance, you'll find that Kiid's magic-bullet explanations are a pastiche of childish heathenism and snappish propagandism. But on deeper inspection, you'll indeed conclude that Kiid has never disproved anything I've ever written. He does, however, often try to discredit me by means of flagrant misquotations, by attributing to me views that I've never expressed. In the end, Kiid likes whinges that displace meaningful discussion of an issue's merit or demerit with hunch and emotion. Could there be a conflict of interest there? If you were to ask me, I'd say that he argues that we'll be moved by some heartfelt words on the glories of ultraism. I wish I could suggest some incontrovertible chain of apodictic reasoning that would overcome this argument, but the best I can do is the following: He claims that representative government is an outmoded system that should be replaced by a system of overt chauvinism. You should realize that absolutely no empirical evidence obtained by scientific means exists to support that claim. Alas, that doesn't stop Kiid from destroying the lives of good, honest people.
Kiid plans to meddle in everyone else's affairs eventually. I'd like to see him try to get away with such a plan; that should be good for a laugh. You see, most people have already observed that if Kiid sincerely believes that he is the ultimate authority on what's right and what's wrong then he must be smoking something illegal. This much is clear: The hour is late indeed. Fortunately, it's not yet too late to promote peace, prosperity, and quality of life, both here and abroad. Some people think I'm exaggerating when I say that Kiid isn't as smart as he thinks he is. But I'm not exaggerating; if anything, I'm understating the situation.
On theoretical grounds alone, Kiid's statements are so filled with errors that I feel some futility in replying to them. The destruction of the Tower of Babel, be it a literal truth, an allegory, or a mere story based upon cultural archetypes, illustrates this truth plainly. If Kiid wants to biologically or psychologically engineer simple-minded, truculent bigamists to make them even more conniving than they already are, let him wear the opprobrium of that decision. There's a chance that he will render unspeakable and unthinkable whole categories of beliefs about power before the year is over. Well, that's extremely speculative, but it is clear today that I, speaking as someone who is not a blowsy menace, respect open discourse and robust debate and think that society should remain open to a broad range of ideas and opinions as a way to create the best conditions for discovering the truth. That said, I do maintain that we can no longer afford to do nothing about Kiid's carnaptious, sinister flights of fancy. Instead, we must strike while the iron is hot and give you some background information about him.
All in all, in a recent tell-all, a former member of Kiid's coven writes that “amid the babel of false tongues all around us, even basically good people sometimes find it hard to know what is right and what is wrong”. Those are some pretty harsh words even when one considers that there's one bleeding-heart dork I know (more on him later) who thinks that violence directed at Kiid's enemies is morally justified. Of course, that's not as bad as the grotesque fugitive I ran into yesterday (more on him later as well) who was entirely unable to comprehend that Kiid looks down upon the rest of us. From his perspective, we are blind so he must tell us what to see; we are deaf so he must tell us what to hear; and we are mute so he must tell us what to say. Such views may fool lamebrained stirrers, but I profess that Kiid maintains that it's okay for him to indulge his every whim and lust without regard for anyone else or for society as a whole. This is a complete fabrication without a scintilla of truth in it. What's more, Kiid is completely inconsistent in his views. On one hand, Kiid insists that our unalienable rights are merely privileges that he can dole out or retract. But on the other hand, he favors carving out space in the mainstream for mutinous politics. How much clearer do I have to explain things before you can see his hypocrisy?
In my view, Kiid's cold, analytical approach to careerism doesn't take into account the human element. In particular, those who have been hurt by careerism know that from the perspective of those inside Kiid's lynch mob, you and I are objects for Kiid to use then casually throw away and forget like old newsprint that's performed its duty catching bird droppings. The reality, however, is that if you are not smart enough to realize this, then you become the victim of your own ignorance. I am growing weary of Kiid's repeated claims that unfounded attacks on character, loads of hyperbole, and fallacious information are the best way to make a point. Here, I invoke the Royal Society's famous motto, Nullius in verba: take no one's word for it. That is, we should rely not on opinions but on objective science and experimentation to determine whether or not Kiid's deputies are the biggest sniveling, obtrusive bohemians who have ever dirtied the face of the earth, but that's a story for another time. For now, I want to focus on the way that when he says that he is a refined gentleman with the soundest education and morals you can imagine, that's just a load of spucatum tauri.
In this land which has befriended irresponsible, indecent slackers, Kiid has conspired, plotted, undermined, prostituted, and corrupted, and—hiding to this hour behind the braver screen of ruthless mountebanks—dares to contrive and scheme the death of every principle that has protected him. His plan is to vend a closed-minded mixture of cronyism and superstition to a new generation of larcenous crypto-fascists. Kiid's shock troops are moving at a frightening pace toward the total implementation of that agenda, which includes shifting blame from those who benefit from oppression to those who suffer from it. Why do his hatchet men stick with him? I guess they must think, “Yes, Kiid is a nettlesome euphuist. But at least he's our nettlesome euphuist.”
Kiid wants to get me thrown in jail. He can't cite a specific statute that I've violated, but he does believe that there must be some statute. This tells me that I cannot believe how many actual, physical, breathing, thinking people have fallen for Kiid's subterfuge. I'm absolutely stunned.
It wasn't that long ago that I announced quite publicly that I can't help it if Kiid can't take a joke. Shortly thereafter and right on cue, a bunch of unprofessional schmoes emerged to lambaste me in a disagreeable effort to condition the public—or, more precisely, brainwash the public—into believing that granting Kiid complete control over our lives is as important as breathing air. While this lambasting was hurtful, I realize now that Kiid doubtlessly doesn't want me to direct your attention in some detail to the vast and irreparable calamity brought upon us by Kiid. Well, I've never been a very obedient dog so I intend not only to do exactly that but also to question his authority. If history follows its course, it should be evident that if we don't encourage opportunity, responsibility, and community then Kiid will direct social activity toward philanthropic flimflam rather than toward the elimination of the basic deficiencies in the organization of our economic and cultural life. This message has been brought to you by the Department of Blinding Obviousness. What might not be so obvious, however, is that Kiid says that violence and prejudice are funny. Such statements are not just wrong; they're worse than wrong. They reinforce a dangerous and insidious but sadly common misunderstanding among many people. They disguise the fact that when I say that his ideals are simply the result of vested interests striking back at a group whose actions in support of religious freedom, social reform, and government accountability have cut through those vested interests, this does not, I repeat, does not mean that obscurity, evasiveness, incomprehensibility, indirectness, and ambiguity are marks of depth and brilliance. This is a common fallacy held by brown-nosing misosophists. That's all I have to say about Mr. Kiid so I guess I'll stop writing now. Oh, and Kiid: Before you start formulating a smart reply, don't bother because I'm just not interested.tl;drquote:
Where, oh where, should I begin telling you about how supercilious Mr. Kiid is? How about here: I am prepared to state my views and stand by them. In the rest of this letter, I will use history and science (in the Hegelian sense) to prove that Kiid represents the most recent incarnation of the unique 20th-century phenomenon known as “parvanimous Bonapartism”. He proclaims at every opportunity that he'd never hijack our educational system and turn it into a self-cloning propaganda machine. The gentleman doth protest too much, methinks. If there is one thing I have learned, it is this: In the Old Testament, the Book of Kings relates how the priests of Baal were slain for deceiving the people. I'm not suggesting that there be any contemporary parallel involving Kiid, but Kiid feels that it is not only acceptable but indeed desirable to encourage a deadly acceptance of intolerance. Perhaps he has some sound arguments on his side, but if so he's keeping them hidden. I'd say it's far more likely that Kiid preys on the rebellious and disenfranchised, tricking them into joining his Praetorian Guard. Their first assignment usually involves turning heinsbies loose against us good citizens. The lesson to draw from this is that Kiid makes it sound like all major world powers are controlled by a covert group of “insiders”. That's the rankest sort of pretense I've ever heard. The reality is that people used to think I was exaggerating whenever I said that the only way that Kiid could convince me that human rights can best be protected by suspending them altogether would be to feed me stupid-flakes for breakfast. After seeing Kiid sidetrack us so we can't condemn his criminal ineptitude, these same people now realize that I wasn't exaggerating at all. In fact, they even realize that Kiid should think twice before he decides to offer hatred with an intellectual gloss. That much is crystal clear. But did you know that even the worst types of deplorable voluptuaries there are would think twice before sitting next to someone whose sole dream is to scrap the notion of national sovereignty? That's why I'm telling you that Kiid may have access to weapons of mass destruction. Then again, I consider him to be a weapon of mass destruction himself.
Faith is harder to shake than knowledge, love succumbs less to change than respect, hate is more enduring than aversion, and one of Kiid's most loyal apologists is known to have remarked, “Kiid's cynical entourage is a respected civil-rights organization.” And there you have it: a direct quote from a primary source. The significance of that quote is that by refusing to act, by refusing to get Kiid off our backs, we are giving Kiid the power to pursue a chthonic, paltry agenda under the guise of false concern for the environment, poverty, civil rights, or whatever. He claims that prisons exist not for punitive or rehabilitative purposes but rather to carry out an argumentative political agenda against minorities and the poor. That claim illustrates a serious reasoning fallacy, one that is pandemic in his exegeses. Then again, Kiid claims to have donated a lot of money to charity over the past few years. I suspect that the nullibicity of those donations would become apparent if one were to audit Kiid's books—unless, of course, “charity” includes Kiid-run organizations that stifle dissent. In that case, I'd say that someone has been giving Kiid's brain a very thorough washing, and now Kiid is trying to do the same to us.
At first, you might be unsure as to whether once you cut through the bravado, misconceptions, and ignorance, you'll find that Kiid's magic-bullet explanations are a pastiche of childish heathenism and snappish propagandism. But on deeper inspection, you'll indeed conclude that Kiid has never disproved anything I've ever written. He does, however, often try to discredit me by means of flagrant misquotations, by attributing to me views that I've never expressed. In the end, Kiid likes whinges that displace meaningful discussion of an issue's merit or demerit with hunch and emotion. Could there be a conflict of interest there? If you were to ask me, I'd say that he argues that we'll be moved by some heartfelt words on the glories of ultraism. I wish I could suggest some incontrovertible chain of apodictic reasoning that would overcome this argument, but the best I can do is the following: He claims that representative government is an outmoded system that should be replaced by a system of overt chauvinism. You should realize that absolutely no empirical evidence obtained by scientific means exists to support that claim. Alas, that doesn't stop Kiid from destroying the lives of good, honest people.
Kiid plans to meddle in everyone else's affairs eventually. I'd like to see him try to get away with such a plan; that should be good for a laugh. You see, most people have already observed that if Kiid sincerely believes that he is the ultimate authority on what's right and what's wrong then he must be smoking something illegal. This much is clear: The hour is late indeed. Fortunately, it's not yet too late to promote peace, prosperity, and quality of life, both here and abroad. Some people think I'm exaggerating when I say that Kiid isn't as smart as he thinks he is. But I'm not exaggerating; if anything, I'm understating the situation.
On theoretical grounds alone, Kiid's statements are so filled with errors that I feel some futility in replying to them. The destruction of the Tower of Babel, be it a literal truth, an allegory, or a mere story based upon cultural archetypes, illustrates this truth plainly. If Kiid wants to biologically or psychologically engineer simple-minded, truculent bigamists to make them even more conniving than they already are, let him wear the opprobrium of that decision. There's a chance that he will render unspeakable and unthinkable whole categories of beliefs about power before the year is over. Well, that's extremely speculative, but it is clear today that I, speaking as someone who is not a blowsy menace, respect open discourse and robust debate and think that society should remain open to a broad range of ideas and opinions as a way to create the best conditions for discovering the truth. That said, I do maintain that we can no longer afford to do nothing about Kiid's carnaptious, sinister flights of fancy. Instead, we must strike while the iron is hot and give you some background information about him.
All in all, in a recent tell-all, a former member of Kiid's coven writes that “amid the babel of false tongues all around us, even basically good people sometimes find it hard to know what is right and what is wrong”. Those are some pretty harsh words even when one considers that there's one bleeding-heart dork I know (more on him later) who thinks that violence directed at Kiid's enemies is morally justified. Of course, that's not as bad as the grotesque fugitive I ran into yesterday (more on him later as well) who was entirely unable to comprehend that Kiid looks down upon the rest of us. From his perspective, we are blind so he must tell us what to see; we are deaf so he must tell us what to hear; and we are mute so he must tell us what to say. Such views may fool lamebrained stirrers, but I profess that Kiid maintains that it's okay for him to indulge his every whim and lust without regard for anyone else or for society as a whole. This is a complete fabrication without a scintilla of truth in it. What's more, Kiid is completely inconsistent in his views. On one hand, Kiid insists that our unalienable rights are merely privileges that he can dole out or retract. But on the other hand, he favors carving out space in the mainstream for mutinous politics. How much clearer do I have to explain things before you can see his hypocrisy?
In my view, Kiid's cold, analytical approach to careerism doesn't take into account the human element. In particular, those who have been hurt by careerism know that from the perspective of those inside Kiid's lynch mob, you and I are objects for Kiid to use then casually throw away and forget like old newsprint that's performed its duty catching bird droppings. The reality, however, is that if you are not smart enough to realize this, then you become the victim of your own ignorance. I am growing weary of Kiid's repeated claims that unfounded attacks on character, loads of hyperbole, and fallacious information are the best way to make a point. Here, I invoke the Royal Society's famous motto, Nullius in verba: take no one's word for it. That is, we should rely not on opinions but on objective science and experimentation to determine whether or not Kiid's deputies are the biggest sniveling, obtrusive bohemians who have ever dirtied the face of the earth, but that's a story for another time. For now, I want to focus on the way that when he says that he is a refined gentleman with the soundest education and morals you can imagine, that's just a load of spucatum tauri.
In this land which has befriended irresponsible, indecent slackers, Kiid has conspired, plotted, undermined, prostituted, and corrupted, and—hiding to this hour behind the braver screen of ruthless mountebanks—dares to contrive and scheme the death of every principle that has protected him. His plan is to vend a closed-minded mixture of cronyism and superstition to a new generation of larcenous crypto-fascists. Kiid's shock troops are moving at a frightening pace toward the total implementation of that agenda, which includes shifting blame from those who benefit from oppression to those who suffer from it. Why do his hatchet men stick with him? I guess they must think, “Yes, Kiid is a nettlesome euphuist. But at least he's our nettlesome euphuist.”
Kiid wants to get me thrown in jail. He can't cite a specific statute that I've violated, but he does believe that there must be some statute. This tells me that I cannot believe how many actual, physical, breathing, thinking people have fallen for Kiid's subterfuge. I'm absolutely stunned.
It wasn't that long ago that I announced quite publicly that I can't help it if Kiid can't take a joke. Shortly thereafter and right on cue, a bunch of unprofessional schmoes emerged to lambaste me in a disagreeable effort to condition the public—or, more precisely, brainwash the public—into believing that granting Kiid complete control over our lives is as important as breathing air. While this lambasting was hurtful, I realize now that Kiid doubtlessly doesn't want me to direct your attention in some detail to the vast and irreparable calamity brought upon us by Kiid. Well, I've never been a very obedient dog so I intend not only to do exactly that but also to question his authority. If history follows its course, it should be evident that if we don't encourage opportunity, responsibility, and community then Kiid will direct social activity toward philanthropic flimflam rather than toward the elimination of the basic deficiencies in the organization of our economic and cultural life. This message has been brought to you by the Department of Blinding Obviousness. What might not be so obvious, however, is that Kiid says that violence and prejudice are funny. Such statements are not just wrong; they're worse than wrong. They reinforce a dangerous and insidious but sadly common misunderstanding among many people. They disguise the fact that when I say that his ideals are simply the result of vested interests striking back at a group whose actions in support of religious freedom, social reform, and government accountability have cut through those vested interests, this does not, I repeat, does not mean that obscurity, evasiveness, incomprehensibility, indirectness, and ambiguity are marks of depth and brilliance. This is a common fallacy held by brown-nosing misosophists. That's all I have to say about Mr. Kiid so I guess I'll stop writing now. Oh, and Kiid: Before you start formulating a smart reply, don't bother because I'm just not interested.Herb is the healing of a nation, alcohol is the destruction.Snap ik ja. Snel dumpen nu nog niet iedereen weet wat voor satanisch drankje het is.quote:
[..]
Monster is in de aanbieding bij de AH heAlex Pastoor:
"Een uitslag is altijd terecht, of het nou verdiend is of onverdiend"
Martin Verkerk:
''Ik bepaal of ik win of verlies. Als ik goed speel dan win ik, als ik slecht speel dan is de kans dat ik verlies aanwezig.''IF Benzema 387k..gewoon 55k gedropt door die debiele packsAlex Pastoor:
"Een uitslag is altijd terecht, of het nou verdiend is of onverdiend"
Martin Verkerk:
''Ik bepaal of ik win of verlies. Als ik goed speel dan win ik, als ik slecht speel dan is de kans dat ik verlies aanwezig.''Oh ik dacht dat die ook satanisch was..quote:
IF Benzema 387k..gewoon 55k gedropt door die debiele packsZit niks anders op dan een paar weken wachten op prijsstijgingenquote:
IF Benzema 387k..gewoon 55k gedropt door die debiele packsNAC Breda
Rèsbaarge
Op 
Op 
Op 
Wel eerst het stof eraf blazen he 
| Forum Opties | |
|---|---|
| Forumhop: | |
| Hop naar: | |