Een journalist van Het Belang van Limburg is op bezoek geweest in Jamaica en afgelopen weekend stond deel 2 van dit verhaal in hun krant;
quote:
“Genk hield zijn woord niet”
Treasure Beach/Kingston - Leon Bailey is amper 16 en heeft nog geen bal geraakt in de Jupiler League, maar toch heeft het Jamaicaanse supertalent zijn sporen nagelaten in het Belgische voetbal. KRC Genk stuurde zware verwijten naar Standard, Roland Duchâtelet noemde Dirk Degraen een leugenaar, de G5 is opgeblazen, Genk stuurde onlangs zijn kat naar het officiële diner op Sclessin. De vete draait al lang niet meer om Bailey, maar wij gingen op Jamaica zijn versie van het verhaal optekenen. "Politiek, politiek, voetbal is alleen maar politiek", heeft hij inmiddels begrepen.
Het is een mistig verhaal dat aan elkaar hangt met halve waarheden en hele leugens, ongeacht aan welke kant je gaat luisteren. Als je vader/voogd Craig Butler moet geloven, is hij een wilde weldoener die een goed betaalde job liet vallen om straatjongens via het voetbal uit de gevangenis te houden. Als je KRC Genk moet geloven, is hij een trainer die met Leon Bailey het grote lot getrokken heeft en daar nu zoveel mogelijk geld uit wil persen. Zoals gewoonlijk zal de waarheid ergens tussenin liggen.
*****
We ontmoeten Leon Bailey voor het eerst op het winterkamp in Treasure Beach. Een vriendelijke, welopgevoede jongen, behoorlijk volwassen voor zijn zestien jaar. Maar als ik word voorgesteld als een journalist "van die krant", schieten Baileys ogen plots vuur. Die krant, dat is Het Belang van Limburg, het dagblad waarin Gunter Jacob van KRC Genk in oktober vertelde hoe de club in de illegaliteit was verzeild door Bailey binnen te nemen. Dat vuur in Baileys ogen zien we later nog één keer terug, wanneer de naam Gunter Jacob (de sportief directeur van Genk) valt.
Bailey is voor de feestdagen terug in eigen land en traint weer met de Phoenix All Stars Academy. In Treasure Beach, een verborgen schat aan de minder ontgonnen zuidkust van Jamaica, heeft de voetbalschool van Craig Butler hoog bezoek. De trainingen worden geleid door de Nederlander Andries Ulderink, een coach en scout van Ajax. Twee weken eerder was ex-international Bryan Roy hier om dezelfde reden. Welke reden? Om de Academy te steunen en de Phoenixspelers beter te maken, zegt Butler. Om Bailey te trainen, zegt Ulderink.
De nieuwe Messi
In heel het schimmige verhaal staat één ding als een paal boven water: Leon Bailey is goed, heel erg goed. Of hij echt de nieuwe Messi is, moet nog blijken, maar 2 miljoen euro blijkt niet te gek voor zo'n belofte. Vriend en vijand moeten het Butler nageven: als coach van Bailey heeft hij goed werk afgeleverd. Bailey toont me een filmpje van toen hij acht was. "Kijk, ik kon de bal geen vier keer omhooghouden. Nu hou ik pas op als je me vraagt te stoppen. Dat heb ik bij Phoenix geleerd."
Na het avondeten kruipen de jongste voetballers hun bed in. Op de achtergrond slaan de golven op de rotsen, op het terras speelt Leon Bailey domino met Kyle Butler. Het was Kyle die aan de wieg van de Phoenix Academy stond, vertelt vader Craig Butler het begin van Phoenix.
Craig Butler: "Kyle zei me op een dag dat hij de nieuwe Ronaldinho wou worden en ik besloot hem te helpen. De jeugdopleiding in Jamaica is niet goed genoeg om zo'n droom waar te maken, want ze trainen eigenlijk maar drie maanden per jaar. Dat is te weinig om gelijke tred te houden met de Europeanen, die elf maanden trainen. Ik ben profvoetballer geweest in Jamaica en Florida en besloot Kyle en Leon zelf te gaan trainen. Eerst kwamen hun klasgenootjes aansluiten, later ook de kinderen van de naburige getto's. Zo is de groep altijd maar groter geworden. Op een gegeven moment woonden veertien kinderen in mijn huis. Kinderen uit de getto's die geen andere thuis hadden. Hun vader zat in de gevangenis of was doodgeschoten, hun moeder weg of gestorven. Ik wist niet hoe ik ervoor moest zorgen, maar ik kon ze ook niet aan hun lot overlaten. Ik ben voogd van acht jongens, waarvan er enkele intussen meerderjarig zijn."
Miss Jamaica
Phoenix werd zo een beetje een sociaal project met naast de thuisbasis in Kingston twee satellieten in Montego Bay en Treasure Beach. In dertien jaar hebben zo'n 500 jongens tussen 6 en 25 jaar meegetraind.
Butler: "Ze komen van overal en iedereen is welkom. Maar ze moeten het hart hebben. Ik moet leerzucht en passie zien en ze moeten altijd 75 procent halen op hun rapport. Uiteraard zullen ze niet allemaal profvoetballer worden en daarom hameren we ook op de rest van hun opvoeding. Mijn zus Laura, die de Miss Jamaica-verkiezing organiseert, leert ze spreken in het openbaar en een goeie eerste indruk na te laten. Wie geen profvoetballer wordt, kan dan bijvoorbeeld college lopen in Amerika. Maar niemand blijft achter. Phoenix is een manier om de kinderen van de straat en uit de problemen te houden, om ze een positief doel in hun leven te geven. In Jamaica is dat niet gemakkelijk, want er zijn heel veel kinderen zonder vader. Phoenix biedt ze een avenue om iets van zichzelf te maken. Neem Travis. Nu is hij een grote jongen. Hij heeft een goede school afgemaakt en hij is mijn rechterhand: hij leidt af en toe een training en haalt de jongens thuis op met onze bus. Zonder Phoenix was hij zoals zijn kameraden geëindigd: in een cel of dood."
Travis Blagrove bevestigt: "Deze kinderen hangen voor een stuk van mij af. Phoenix leert ze niet alleen voetballen. Het zorgt er ook voor dat ze geen overvaller worden. Zonder Phoenix was dat misschien mijn lot geweest."
Het meest sprekend is de dwerg die tussen de bende meeloopt. Butler: "Hij komt altijd terug en de jongens hebben hem graag. Hij hoort erbij. Hij kan iets met een voetbal, maar hij zal nooit prof worden. Maar we kunnen er misschien wel een goede jeugdcoach van maken."
*****
Drie dagen later zoeken we Phoenix opnieuw op, nu in de thuisbasis in de hoofdstad Kingston. De gewone spelertjes hebben tijdens de kerstvakantie vrijaf, maar de betere elementen trainen op een droog veld dat ter beschikking wordt gesteld door de nationale watermaatschappij. Op één helft staat het gras te lang en grazen drie koeien. In vogelvlucht is het maar een kilometer naar de Usain Bolt track, waar 's werelds snelste man zijn spurtjes trekt.
Op het voetbalveld moeten de aanvallers tegen de verdedigers spelen, maar gekleurde hesjes zijn er niet. Het ene team trekt gewoon zijn shirt uit en speelt in ontbloot bovenlijf. Naakte, bezwete, gespierde, gitzwarte mannenlijven, in België zou er (vrouw)volk langs de lijnen staan, maar hier staat niemand te kijken.
Op andere voetbalveldjes zie je jongens blootsvoets voetballen, of met gewone sportschoenen, maar bij Phoenix loopt iedereen op noppen. De groteren hebben hun eigen shoes, de kleineren nemen elke training een paar uit een grote zak, en geven ze achteraf door aan de volgende.
Butler: "Op de een of de andere manier slagen we er altijd in ballen, schoenen en shirts te vinden. Daar vecht ik voor. Niemand moet betalen voor zijn opleiding. Maar als het achteraf tot een transfer komt, gaat de transfersom wel naar mij. Dat is de deal. Ze komen hier als ze pakweg tien zijn, hun ouders gaan akkoord en wij zorgen voor hun ontwikkeling. Tien jaar later hopen we op een return voor de investering. We zien het op lange termijn."
200 keer pompen
De training is behoorlijk zwaar. "Veel zwaarder dan in Genk", bevestigt Leon Bailey. "Maar het was daar leuker, omdat de tegenstand van een hoger niveau was."
"Een training met Ajax of Genk is voor onze jongens stuff for sissies", grijnst Butler. "Als ze hier naast het doel schieten, moeten ze tien keer pompen. Als het schot echt hoog over gaat, wordt het twintig. Dikwijls discussiëren we al lachend of een misser tien of twintig waard is. Maar je mist al gauw twintig keer op een training. Spelenderwijze zijn ze dus 200 keer aan het pompen, zonder het te beseffen. Hun spieren komen er niet vanzelf. Maar ze pompen zonder mopperen, omdat ze opgegroeid zijn met mij. Van al deze jongens ga ik naar het oudercontact, naar hun verjaardagen, naar begrafenissen in hun familie. Ik ben hun vriend, hun vader. We vormen één familie. En al hun ouders horen bij Phoenix. Dat is de enige manier om te overleven in Jamaica."
Leon Bailey: "De mentaliteit van de Jamaicanen is niet altijd zo fraai, maar het Phoenix-project is helemaal anders. Wij zijn vastberaden om beter te worden. Niet alleen als voetballer, maar ook als mens."
Ajax Amsterdam
Na Nieuwjaar keert Bailey terug naar Ajax. De Amsterdamse club is bereid om een samenwerking op te zetten met de Phoenix Academy. Genk deed dat niet, en daar liep de samenwerking spaak. Bailey: "Ons doel was altijd om deuren te openen voor de Phoenix Academy. De betere spelers moeten een kans krijgen. Genk beloofde Phoenix te helpen, maar kwam die belofte niet na. Het wou mij in een gastgezin plaatsen en ons gezin uiteen trekken, maar dat wil ik niet. We zijn al zo lang samen. Waarom dan splitsen? Ooit moeten we uiteen, dat besef ik wel. Maar nu niet. Ik ben nog maar zestien."
De bruggen zijn helemaal opgeblazen sinds het interview met Gunter Jacob in onze krant. Bailey: "Twee dagen voor het verhaal in de krant verscheen stuurde hij me een sms. Ik heb dat bericht nog altijd. Toen ik daarna het artikel zag, kon ik het niet geloven. Ik wou hem gaan vragen waarom hij zoveel leugens vertelde. Ik ben niet geweest en nu hoeft het ook niet meer. Genk zei dat Craig ons alleen had achtergelaten en dat de club voor ons moest zorgen, ons eten moest kopen en zo. Dat was niet waar. Travis was bij ons, hij was toen 19 jaar oud. We waren nooit alleen, er was altijd een meerderjarige bij. Weet je, Craig had zijn eigen business en een goed leven. Hij heeft dat allemaal opgegeven om te investeren in de toekomst en in ons. Hij heeft deze kritiek niet verdiend."
quote:
Ajax komt Bailey trainen in Jamaica
Ajax stuurde in de maand december twee keer een coach naar Jamaica om de Phoenix groep te trainen. Andries Ulderink, gewezen trainer van De Graafschap en Go Ahead Eagles: "Denkt Ajax hier tien nieuwe Messi’s te ontdekken? Nee, dat is te veel gevraagd in een land met amper 3 miljoen inwoners. Maar Leon Bailey is wel héél belangrijk voor ons. Drie weken geleden was Bryan Roy hier, net als ik om Leon te trainen. Leon is écht heel goed, en hij is écht heel snel. Maar dat zijn ze hier allemaal. In België of Nederland kom je af en toe eens een echte snelle speler tegen. Hier hebben ze dat allemaal. Volgens mij komt dat door hun achtergrond. Ze gaan allemaal te voet naar school en de opleiding speelt een grote rol. Waarom zijn de Jamaicanen dominant in het spurten, en waarom levert Rusland zo’n goeie tennissers af? Omdat ze trainingsintensiteit opgelegd krijgen die bij ons niet meer aanvaard wordt."
De manier van werken van Craig Butler is al eens als mensenhandel omschreven. Ulderink is het daar niet mee eens: "Als je hier de sloppenwijken ziet en als je weet dat in Kingston elke dag twee moorden gebeuren, dan besef je dat die mensen geen vooruitzichten hebben in het leven. Als je dan kinderen aan een toekomst wil helpen via het voetbal, is dat dan verkeerd? Dat vind ik geen mensenhandel."
quote:
Genk ontkent elke belofte aan steun voor de Phoenix All Stars Academy
KRC Genk blijft bij zijn versie over de scheiding met de Jamaicaanse testspelers. Algemeen directeur Dirk Degraen en sportief directeur Gunter Jacob: "Wij hebben op een gegeven moment die hele familie hier gekregen met een geloofwaardige en juiste uitleg. Craig Butler had een legale verblijfsvergunning in Oostenrijk. Naarmate de tijd vorderde, stelden wij vast dat daar talentvolle jongeren bij zaten, maar ook dat het legaal-zijn in het gedrang kwam omdat zijn verblijfsvergunning kwam te vervallen. Nadat hij vier maanden wegbleef, waren ook de visa van zijn spelers verlopen. We hebben geprobeerd die situatie te regelen, maar dat is niet gelukt. Op het einde mochten de jongens hier zelfs geen wedstrijden meer spelen."
Ook over de rol van Standard blijft Genk bij zijn eerdere verklaring: "Roland Duchâtelet heeft Leon Bailey hier weggelokt met de belofte een miljoen euro in de Academy te pompen, terwijl het eigenlijk ook alleen maar in Bailey geïnteresseerd was. Wij hebben dat altijd rechtuit gezegd. We hebben alleen ooit laten vallen dat we als alles in orde was wel eens in Jamaica wilden gaan kijken. Wij hebben meer dan onze beloftes nagekomen."
quote:
Craig Butler zat vijf weken vast
Terwijl de Jamaicaanse voetballers bij KRC Genk vertoefden, zat Craig Butler vorig jaar vijf weken opgesloten in de Verenigde Staten. Dat bevestigde de Amerikaanse immigratiedienst gisteren aan onze redactie.
KRC Genk hekelde in oktober in onze krant al dat Craig Butler zich in de zomer van 2012 vier maanden niet liet zien, terwijl zijn voetballers in Genk vertoefden. Butler verklaarde nadat hij tijdens een zakenreis in Mexico overvallen, ontvoerd en beroofd was.
Uit een verklaring van het Bureau of Immigration and Custom Enforcement (ICE) blijkt nu dat hij vijf weken vast zat in San Diego. De grenscontrole pakte hem op nabij het Californische Tecate. Van 14 juli tot 23 augustus werd hij in de Otay Detention Facility gehouden, om dan naar Jamaica gedeporteerd te worden op 31 augustus 2012.
De dienst preciseert dat de instelling geen gevangenis of strafinstelling is, maar een gesloten asielcentrum met op de site zelf een immigratierechtbank. Mensen zitten er niet wegens criminele feiten, maar om administratie redenen, in afwachting van een uitspraak. Ze zitten ook niet achter tralies, wel achter gesloten deuren.
Butler houdt vol dat hij in Mexico overvallen is, dat hij zonder papieren de grens kon bereiken en dat hij daar vastgehouden werd tot zijn identiteit geverifieerd was.