Astronomie in de Achtertuin #3

donderdag 6 maart 2014
Op grote afstand linksboven de maan is de oranjerode ster Aldebaran te zien, in het sterrenbeeld Stier. Pal boven de maan staat het Zevengesternte, de beroemde open sterrenhoop in de Stier. Kijk vanaf 20.00 uur, vrij hoog in het zuidwesten.

vrijdag 7 maart 2014
Nauwe samenstand van de bijna halfverlichte maan met de ster Aldebaran in het sterrenbeeld Stier. Rond 20.00 uur staat het tweetal hoog in het zuidwesten.

zaterdag 8 maart 2014
Eerste Kwartier (14.27 uur). De maan vormt vanavond een platte, vrijwel gelijkbenige driehoek met de oranje sterren Aldebaran in de Stier en Betelgeuze in Orion.

zondag 9 maart 2014
Wijde samenstand van de maan en de reuzenplaneet Jupiter, linksboven de maan. Rond 20.00 uur staat het tweetal hoog in het zuiden.

maandag 10 maart 2014
Vanavond zie je Jupiter rechtsboven de maan. Kijk vanaf 20.00 uur, hoog aan de zuidelijke hemel.

dinsdag 11 maart 2014
Vrijwel pal onder de wassende maan staat Procyon, de hoofdster in het sterrenbeeld Kleine Hond. Kijk rond 21.00 uur, hoog aan de zuidelijke hemel.

woensdag 12 maart 2014
Tussen 05.00 en 05.30 uur zie je de planeten Saturnus en Mars aan de zuidzuidwestelijke hemel. Tegen 06.00 uur is in het zuidoosten ook Venus te zien.

donderdag 13 maart 2014
Op vrij grote afstand links van de maan zie je de ster Regulus in het sterrenbeeld Leeuw. Kijk rond 20.30 uur in het zuidoosten.

zondag 16 maart 2014
Volle Maan (18.08 uur). De Volle Maan staat altijd tegenover de zon aan de hemel. Vannacht, enkele dagen voor het begin van de lente, staat hij dicht bij het zogeheten herfstpunt, in het sterrenbeeld Maagd, waar de zon zich aan het begin van de herfst bevindt.

dinsdag 18 maart 2014
Zeer nauwe samenstand van de maan en de ster Spica in de Maagd. Kijk vanaf 22.30 uur in het zuidoosten. Vermoedelijk is een verrekijker nodig om de ster te zien, direct rechts van de maan. Op grotere afstand linksboven de maan staat de planeet Mars.

woensdag 19 maart 2014
Rond middernacht staat de maan laag in het zuidoosten. Rechtsboven de maan zie je de ster Spica en de planeet Mars; linksonder de maan komt Saturnus op.

donderdag 20 maart 2014
's Morgens rond 05.00 uur zie je de maan aan de zuidzuidwestelijke hemel. Hij wordt op grote afstand geflankeerd door de planeten Mars (rechts) en Saturnus (links). Vandaag begint ook de astronomische lente (17.57 uur). De zon beweegt van zuid naar noord over de evenaar. Rond deze datum duren dag en nacht overal op aarde even lang.

vrijdag 21 maart 2014
In de vroege ochtenduren is er een nauwe samenstand van de maan en de planeet Saturnus, pal boven de maan. Rond 04.00 uur staat het duo vrij hoog in het zuiden.

zaterdag 22 maart 2014
De afnemende maan staat 's morgens rond 05.00 uur boven de zuidelijke horizon. Op enige afstand onder de maan zie je de oranje ster Antares in de Schorpioen. Vanaf 05.30 uur, als het al schemert, kun je ook de planeet Venus proberen te vinden, laag in het oostzuidoosten. Venus bereikt vandaag zijn grootste schijnbare afstand ten westen van de zon; de verschijning aan de ochtendhemel is echter niet erg gunstig.

maandag 24 maart 2014
Laatste Kwartier (02.46 uur). Aan het eind van de nacht zie je de halfverlichte maan laag in het zuidoosten, in het sterrenbeeld Boogschutter.

dinsdag 25 maart 2014
De planeet Jupiter staat 's avonds rond 21.00 uur hoog aan de zuidwestelijke hemel, in het sterrenbeeld Tweelingen. Tussen Jupiter en de horizon is het opvallende wintersterrenbeeld Orion zichtbaar.

woensdag 26 maart 2014
Tussen 05.30 en 06.00 uur zie je de bijna halfverlichte maan en de heldere planeet Venus laag boven de zuidoostelijke horizon.

donderdag 27 maart 2014
Een mooie samenstand van de afnemende maan en de heldere planeet Venus, pal onder de maan. Bekijk het tweetal vanaf 05.30 uur, tijdens de ochtendschemerng, laag in het oostzuidoosten.

vrijdag 28 maart 2014 Rond 23.00 uur zie je de oranjerode planeet Mars boven de zuidoostelijke horizon staan. De blauwwitte ster rechtsonder Mars is Spica, de hoofdster in het sterrenbeeld Maagd.

zondag 30 maart 2014
Invoering van de zomertijd. Om 02.00 uur MET (Midden Europese Tijd) wordt de klok één uur vooruitgezet, naar 03.00 uur MEZT (Midden Europese Zomer Tijd). Vandaag is het ook Nieuwe Maan (20.45 uur MEZT).

maandag 31 maart 2014
Rond 01.00 uur (in de nacht van 31 maart op 1 april) zijn er drie heldere planeten waarneembaar: Jupiter in het westen, Mars op vrijwel dezelfde hoogte in het zuidzuidoosten, en Saturnus laag aan de zuidoostelijke hemel.

Indrukwekkende foto's!

vrijdag 4 april 2014
Rechtsonder de wassende maan is Aldebaran te zien, de hoofdster van het sterrenbeeld Stier.

zaterdag 5 april 2014
Rond 05.30 uur staan de planeten Saturnus en Mars op vrij grote onderlinge afstand aan de zuidwestelijke hemel. De blauwwitte ster linksonder Mars is Spica, de hoofdster van het sterrenbeeld Maagd.

zondag 6 april 2014
Vrij wijde samenstand van de bijna halfverlichte maan met de reuzenplaneet Jupiter, rechtsboven de maan. Bekijk het duo vanaf 22.00 uur, hoog in het westzuidwesten.

maandag 7 april 2014
Eerste Kwartier (10.31 uur). 's Avonds rond 22.30 uur zie je Jupiter op grote afstand rechts van de maan, hoog boven de westzuidwestelijke horizon.

dinsdag 8 april 2014
De rode planeet Mars staat vandaag rond 23.00 uur in oppositie met de zon, in het sterrenbeeld Maagd. Dat betekent dat hij tegenover de zon aan de hemel staat, de gehele nacht zichtbaar is, en zijn grootste helderheid bereikt.

woensdag 9 april 2014
De maan staat ongeveer halverwege de sterren Regulus in de Leeuw en Procyon in de Kleine Hond. Kijk vanaf 22.00 uur, hoog in het zuiden.

donderdag 10 april 2014
Linksboven de maan zie je de ster Regulus in het sterrenbeeld Leeuw. De twee hemellichamen staan rond 22.30 uur hoog in het zuiden.

zaterdag 12 april 2014
Rond 05.00 uur 's morgens verdwijnt de maan in het westen onder de horizon. Hoger aan de hemel, in het zuidwesten, zijn de planeten Mars en Saturnus te vinden. Vanaf 06.00 uur is ook Venus te zien, laag in het oostzuidoosten.

zondag 13 april 2014
Rond 14.00 uur staat de grote planetoïde Vesta in oppositie met de zon. Dat betekent dat Vesta rond deze tijd de gehele nacht zichtbaar is, en zijn grootste helderheid bereikt. De dwergplaneet Ceres, die nog groter maar iets minder helder is, staat op 15 april in oppositie; beide planetoïden zijn (met een verrekijker) te vinden in het sterrenbeeld Maagd.

maandag 14 april 2014
Mooie groepering van de bijna-volle maan, de ster Spica in de Maagd en de rode planeet Mars. Rond 23.00 prijkt het trio boven de oostelijke horizon. Mars bereikt vandaag overigens zijn kleinste afstand tot de aarde tijdens deze oppositie: 92,4 miljoen kilometer.

dinsdag 15 april 2014
Volle Maan (09.42 uur). Dit is de zogeheten Paasvollemaan (de eerste volle maan na het begin van de lente). Vanuit Noord-Amerika, Zuid-Amerika en Australië is een totale maansverduistering zichtbaar die 1 uur en 19 minuten duurt.

woensdag 16 april 2014
Tegen middernacht komt de vrijwel vol verlichte maan op in het zuidoosten. Direct linksonder de maan is de planeet Saturnus te zien. Later in de nacht, rond 03.30 uur, bereikt het tweetal zijn hoogste stand aan de hemel, in het zuiden.

vrijdag 18 april 2014
De reuzenplaneet Jupiter staat rond 22.30 uur hoog boven de westelijke horizon. Pal boven Jupiter zie je Castor en Pollux in het sterrenbeeld Tweelingen.
Bekijk dit

zaterdag 19 april 2014
Wijde samenstand van de maan met de ster Antares in het sterrenbeeld Schorpioen, rechtsonder de maan. Rond 04.30 uur staat het duo boven de zuidelijke horizon.

zondag 20 april 2014
Eerste Paasdag. Pasen valt altijd op de eerste zondag na de eerste Volle Maan in de lente.

maandag 21 april 2014
Mars en Saturnus staan 's morgens vroeg, rond 05.00 uur, aan de zuidwestelijke hemel. Op ongeveer gelijke hoogte in het zuidzuidoosten staat de maan.

dinsdag 22 april 2014
Laatste Kwartier (09.52 uur). Vandaag vindt ook het maximum plaats van de Lyriden, een meteorenzwerm met het vluchtpunt in het sterrenbeeld Lier. De 'vallende sterren' worden veroorzaakt doordat stofjes van komeet Thatcher in de aardse dampkring verdampen en de luchtmoleculen tot gloeien brengen.

woensdag 23 april 2014
Rond 22.30 uur is de reuzenplaneet Jupiter zichtbaar als een heldere 'ster', hoog boven de westelijke horizon.

vrijdag 25 april 2014
Tijdens de ochtendschemering, tussen 05.30 en 06.00 uur, kun je laag in het oostzuidoosten op zoek naar de planeet Venus, linksonder de afnemende maan.

zaterdag 26 april 2014
Kijk eens of je tijdens de ochtendschemering (tussen 05.30 en 06.00 uur) laag in het oostzuidoosten de maansikkel kunt vinden, met rechts ervan de planeet Venus. De kleine planeet Mercurius is rond deze tijd in ieder geval niet zichtbaar: vandaag beweegt hij (gezien vanaf de aarde) min of meer achter de zon langs. De koningsplaneet Jupiter prijkt op deze eerste Koningsdag 's avonds rond 23.00 uur aan de westelijke hemel, in het sterrenbeeld Tweelingen.

maandag 28 april 2014
Voor het aanbreken van de ochtendschemering, rond 04.30 uur, zie je de planeten Saturnus en Mars en de ster Spica in de Maagd aan de zuidwestelijke hemel.

dinsdag 29 april 2014
Nieuwe Maan (08.14 uur). Gezien vanuit Antarctica schuift de maan vandaag voor de zon langs, en is een ringvormige zonsverduistering zichtbaar.

woensdag 30 april 2014
Rond 23.30 uur zie je de planeet Saturnus vrij laag boven de zuidoostelijke horizon. Op grote afstand rechtsboven Saturnus zijn de ster Spica en de planeet Mars zichtbaar, in het sterrenbeeld Maagd.

15-04-2014

Serie van vier 'bloedmanen' in aantocht


© afp.

LIVE De komende achttien maanden kunnen liefhebbers van bijzondere hemelverschijnselen maar liefst vier maansverduisteringen spotten. Deze zogenaamde 'bloedmanen' zijn echter alleen in Amerika, Nieuw-Zeeland en Australië te zien. Vandaag komt de eerste tevoorschijn.

National Geographic legt uit dat deze maansverduisteringen alleen voorkomen wanneer een volle maan, de aarde en de zon op een lijn staan. Tijdens de verduistering bevindt de maan zich in de schaduw van de aarde waardoor er geen direct zonlicht op de maan kan vallen. Toch laat de atmosfeer van de aarde een beetje zonlicht door. Het licht wordt gebroken waardoor de lichtstralen rood worden. De maan krijgt zo een oranjerode gloed.

De eerst bloedmaan van vanavond is in België niet zichtbaar, maar van de laatste zouden we wel een glimp kunnen opvangen. Diegenen die alle bloedmanen willen bewonderen, kunnen het live volgen via de website SLOOH Observatory, of met de livestream van NASA hieronder.

(HLN)

25-04-2014

Ster is zo koud als Noordpool


© afp.

Op de meeste sterren is het kokend heet, maar niet op een nieuw ontdekt hemellichaam. Sterker nog, het vriest er. Dat blijkt uit onderzoek dat de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA naar buiten heeft gebracht.

Twee ruimtetelescopen van de organisatie, WISE en Spitzer, keken naar de ster. De temperatuur aan het oppervlak ligt tussen de 13 en 48 graden onder nul. Dat is vergelijkbaar met de Noordpool op aarde, benadrukt de NASA.

De koude ster heeft de naam WISE J085510.83-071442.5 gekregen. Het is een zogeheten bruine dwerg. Dat zijn in feite mislukte sterren. Er komt geen kernreactie op gang, dus geven ze geen energie en licht. Dat maakt ze heel moeilijk om te zien.

Omdat ze geen energie afgeven, zijn bruine dwergen erg koud, maar nog nooit is er een gevonden die zo koud is. De vorige recordhouders waren rond kamertemperatuur.

De ster staat op slechts 7,2 lichtjaar (68 biljoen kilometer) afstand van de aarde. Voor ruimtebegrippen is dat een kippeneindje. Er zijn maar een paar sterren bekend die dichterbij staan.

(allesoversterrenkunde)

maandag 5 mei 2014
Maximum van de Èta-Aquariden, een meteorenzwerm met het vluchtpunt in het sterrenbeeld Waterman. De 'vallende sterren' worden veroorzaakt doordat stofjes van komeet Halley in de aardse dampkring verdampen en de luchtmoleculen tot gloeien brengen.

dinsdag 6 mei 2014
De bijna halfverlichte maan staat 's avonds halverwege de sterren Regulus in de Leeuw en Procyon in de Kleine Hond. Kijk rond 23.00 uur in het westzuidwesten.

woensdag 7 mei 2014
Eerste Kwartier (05.15 uur). 's Avonds rond 23.00 uur zie je op vrij grote afstand linksboven de maan de ster Regulus in het sterrenbeeld Leeuw, in het zuidwesten.

vrijdag 9 mei 2014
Vanaf 22.30 uur zie je Jupiter boven de westelijke horizon.

zaterdag 10 mei 2014
Wijde samenstand van de maan en de planeet Mars, links van de maan. Bekijk de samenstand rond 23.00 uur, wanneer de twee hemellichamen in het zuiden staan. Lager in het zuidoosten staat de geringde planeet Saturnus, die rond 20.00 uur in oppositie is met de zon, in het sterrenbeeld Weegschaal. Dat betekent dat hij tegenover de zon aan de hemel staat, de gehele nacht zichtbaar is, en zijn grootste helderheid bereikt.

zondag 11 mei 2014
Op flinke afstand rechtsboven de maan zie de oranjerode planeet Mars. Kijk rond 23.00 uur, vrij hoog boven de zuidelijke horizon. De ster linksonder de maan is Spica, de hoofdster van het sterrenbeeld Maagd.

maandag 12 mei 2014
De ster Spica in de Maagd staat vanavond op kleine afstand rechts van de maan. Rond middernacht bereikt het tweetal de hoogste stand aan de hemel, in het zuiden.

dinsdag 13 mei 2014
Tegen middernacht staat de maan in het zuidzuidoosten. De heldere 'ster' links van de maan is de planeet Saturnus.

woensdag 14 mei 2014
Volle Maan (21.16 uur). Rond 22.30 uur staat de maan laag in het zuidoosten; rechtsboven ervan zie je de planeet Saturnus.

donderdag 15 mei 2014
Aan het begin van de ochtendschemering, tegen 04.30 uur, staat de volverlichte maan vrij laag in het zuidwesten, met rechts ervan de planeet Saturnus.

zaterdag 17 mei 2014
Tijdens de avondschemering zijn de planeten Mercurius en Jupiter zichtbaar aan de westnoordwestelijke hemel. Om Mercurius te zien heb je een vrij uitzicht nodig. Na 23.00 uur is het echt donker, maar dan is de kleine planeet onder de horizon verdwenen.

zondag 18 mei 2014
Tegen middernacht staan de planeten Mars en Saturnus hoog aan de zuidelijke hemel. Ongeveer halverwege de twee planeten is Spica te zien, de hoofdster in het sterrenbeeld Maagd.

maandag 19 mei 2014
Bij het aanbreken van de dag (de zon komt rond 05.40 uur op) staat de afnemende maan boven de zuidelijke horizon.

woensdag 21 mei 2014
Laatste Kwartier (14.59 uur). 's Morgens rond 04.30 uur staat de halfverlichte maan vrij laag aan de zuidoostelijke hemel.

donderdag 22 mei 2014
Tijdens de avondschemering zie je Jupiter in het westnoordwesten. Rechtsonder Jupiter moet ook Mercurius zichtbaar zijn. Kijk vanaf 22.30 uur.

vrijdag 23 mei 2014
De oranjerode planeet Mars, de blauwwite ster Spica in het sterrenbeeld Maagd en de gelige planeet Saturnus staan in de loop van de avond (op grote onderlinge afstand) aan de zuidelijke hemel. Kijk rond 23.30 uur.

zondag 25 mei 2014
Het zal niet meevallen, maar als je een half uur voor zonsopkomst, rond 05.00 uur, laag in het oosten de maansikkel ziet, kun je linksonder de maan op zoek gaan naar de planeet Venus. Gebruik eventueel een verrekijker. Die heb je misschien ook nodig om 's avonds Mercurius te vinden. De kleine planeet bereikt vandaag zijn grootste schijnbare afstand ten oosten van de zon. Hij is tijdens de avondschemering te zien, vrij laag in het westnoordwesten. Verwar Mercurius niet met Jupiter, die hoger aan de hemel staat en veel helderder is.

maandag 26 mei 2014 's Morgens tussen 05.00 en 05.30 uur kun je laag aan de oostelijke hemel op zoek gaan naar de planeet Venus, met links daarvan de smalle maansikkel.
Bekijk dit hemelverschijnsel

dinsdag 27 mei 2014
Tussen 22.30 en 23.00 uur, als het nog schemert, zijn de planeten Jupiter en Mercurius zichtbaar aan de westnoordwestelijke hemel.

donderdag 29 mei 2014
Rond middernacht bereikt Saturnus bijna zijn hoogste positie aan de zuidelijke hemel, in het sterrenbeeld Weegschaal. Op grote afstand rechts van de planeet zie je de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd en de planeet Mars, die helderder is dan Saturnus.

vrijdag 30 mei 2014
De Zomerdriehoek, gevormd door de sterren Wega in het sterrenbeeld Lier, Deneb in de Zwaan en Altaïr in de Arend, staat rond middernacht boven de oostelijke horizon.