En dan bedoel ik niet de laagconjunctuur die de laatste jaren gaande is, maar een algehele trend in de Westerse muziek over de afgelopen eeuwen.
Het begon zo simpel met religieuze liederen, vaak monofoon en heterofoon: het organum. Gregoriaanse liederen zijn hier een mooi voorbeeld van. Langzaam durfden een aantal Fransen, Léonin en Pérotin meerdere zanglijnen te gebruiken en zie daar: de polyfonie was geboren.
Tijdens de late Middeleeuwen en vroege Renaissance werd dit prachtig geoptimaliseerd in motets en madrigals door meerdere bekende componisten waarvan de Palestrina een extra vermelding verdient.
In de late Renaissance en Barok werd dit polyfonische concept mede door componisten zoals JS Bach tot een hoogtepunt geheven: melodielijnen in cantates en fuga's die bijna bovenaards in elkaar verweven zijn tot prachtige harmonieen.
Vanaf hier begint het verval. Het classicisme en romantische met hun over-the-top gepingel, opera's die niet om aan te horen zijn (enkele uitzonderingen daargelaten), Waltzen en Mazurka's (zeg maar gewoon Polka of hoempapa) en wat dies meer zij. De nervositeit straalt ervan af.
Het rustige en kalmerende, haast liefkozende muziek voor de ziel werd omgeruild voor het panische, het kijk mij eens 463 noten per minuut-spelende en het opgejaagde. Waarschijnlijk hadden we toen al behoefte aan extra complexiteit, waardoor je concepten ging krijgen als de verschrikkelijke atonaliteit (ik vervloek u Wagner!).
Dan blijven een aantal idioten deze groteske muziek spelen terwijl aan de andere kant van de oceaan de jazz en blues worden geboren.
De jazz gaat nog een stapje verder: ze stoppen alle noten van een madrigale in een zakje, husselen het even door elkaar, 'bleeh gadver, alweer een kwint, dit moet een b5 worden en laten we lukraak een aantal kruisen plaatsen voor de andere noten', en zie daar: jazz.
Erg handig om een hersenbloeding uit te lokken. Oh, laten we niet vergeten 5 akkoorden per maat te spelen, want dat luistert zo lekker weg. Als Mozart een neger was met een gitaar, dan zou ie jazz spelen.
De blues doet het net iets anders: ze flikkeren in elk akkoord een b7, spelen slechts 1 akkoord in 5 maten en krijsen daarover hoe erg discriminatie is of waarom hun geliefde ze in de steek heeft gelaten. Wat denk je zelf, als je zulke jankmuziek maakt?
Nou goed, de blues werd dus rock/pop/metal etc. door de negers te vervangen door blanken en de jazz...tsja, die bleef de panische jazz, met als dieptepunt de fusion of free jazz.
Toen kwam er een reactie hierop door een aantal mensen met vroegtijdige kaalheid die graag in de sportschool kwamen en niet zo hielden van al dat ingewikkelde gedoe. House heeft meer raakvlakken met Bach dan je in eerste instantie zult denken. Alleen zijn 180 bpm wel een béétje veel.
Vanaf hier is de neerwaartse spiraal eigenlijk kapot gesprongen. We kregen
zoiets als covers. Covers van covers. En covers van covers van covers. Af en toe springt er een bandje uit, maar grosso modo is het verse-chorus-verse, veel playbacken, nog meer merchandise en nog veel meer gehypte teringzooi zoals de hele vrouwelijke singer-songwriter scene (emancipatie!) en emo-mannekes met zwart haar en blauwe lokken.
Waarom luisteren alleen nog oude lullen naar Barok of Renaissance? Waarom is deze prachtige muziek uit zwang geraakt? Waarom moet alles sneller, gekker, dissonanter en incoherenter?
Wat ik wil is rust. Innerlijke rust...