Opknappen van een 200 jaar oude boerderij

Een jaar geleden hebben we een boerderij gekocht van ca 200 jaar oud. Na een uitgebreide periode van slopen en ontwerpen met de architect, gevolgd door wintermaanden van verbouwingen door aannemers, onderaannemers, etc wordt het nu weer lente (hopen we ) en dan gaan we zelf ook weer meer klussen.

We houden al een jaar elders een blogje bij voor vrienden en familie met daarin foto's en verhaaltjes over alles wat er zoal bij komt kijken om een oude boerderij te hebben (van het omgaan met 200 jaar aan lompe boeren bouw tot aan het kortwieken van onze kippen). Echter, nu we zelf weer wat meer gaan klussen kan ik ook wel een klankbord gebruiken en lijkt het me ook weer zinnig een naslagwerk op te bouwen voor mensen die na ons ook eens een boerderij willen opknappen.

Ik zal zo beginnen met een paar fotootjes van de "before" situatie, maar eigenlijk weet ik nog niet zo goed hoe te beginnen. Misschien is het juist leuk om eerst een heel kort verslagje te maken de komende dagen van de bouw ellende die we al zijn tegen gekomen het afgelopen jaar.

Goed, zoals beloofd eerst een paar fotootjes:

Boerderij vanaf de straatkant:


Boerderij vanuit de achtertuin:


Woonkamer, inclusief meubeltjes van de vorige bewoners


Hooischuur in de boerderij (achter de grote poort, vanaf de straat gezien)


Ik zal in de komende dagen wat posts plaatsen met nog wat meer foto's van "voor", wat plattegronden en wat stappen beschrijven die we zijn doorlopen . Suggesties zijn uiteraard welkom!

quote:

Op zondag 24 maart 2013 22:45 schreef Seven. het volgende:
Dan zou ik graag suggereren om als een gek zoveel mogelijk foto's te posten. En wel NU!

Leuk, ben benieuwd.

ga ik doen! (en wel morgen, want nu naar bed )
_{ik moet even een betere website vinden om foto's te uploaden, want die ik hierboven gebruikt heb schiet niet op.}

quote:

Op zondag 24 maart 2013 23:09 schreef rulerofdeath het volgende:
ik vind de boerderij er nog niet zo heel gek oud uit zien

Dat ligt er aan waar je kijkt. De buitenmuren zijn een jaar of 40 geleden aan de buitenzijde gestukadoord en toen is het geveldak ook vervangen door een zadeldak. Dat heeft (helaas) een deel van het oude karakter weg genomen.

Echter aan de binnenkant (met name in de hooischuur bijvoorbeeld) is de binnenkant van de buitenmuren nog zichtbaar (geen spouwmuren dus) en dan zie je wel de ouderdom heel goed terug.

In tegenstelling tot eerdere bewoners, willen we proberen zo veel mogelijk van de ouderdom in het zicht te houden, echter is dit niet altijd even makkelijk. Zo zullen we bijvoorbeeld toch echt spouwmuren moeten gaan aanbrengen om het huis bewoonbaar te maken, hetgeen betekent dat we op veel plaatsen de ouderdom ongewild zullen moeten verbergen. Maar daar waar het mogelijk is laten we authentieke details in het zicht.

Andere dingen halen we juist weer doelbewust weg. Zo is in de keuken / woonkamer een heleboel nep-oud gerestaureerd. Bijvoorbeeld de balkenplafond en open haard, en ook sommige van de grote balken daar zijn gewoon nieuw en op een lelijke manier ouderwets gemaakt. Onze aanpak wordt waar mogelijk een beetje anders. We gaan voor of echt oud, voor nieuw in authentieke bouwstijl / met hergebruik van authentieke materialen, of voor modern (bijvoorbeeld strak afgewerkte wanden), en dus niets er tussenin.

quote:

Op zondag 24 maart 2013 22:46 schreef Seven. het volgende:
Trouwens! Hebben jullie de balken gehouden?

Uiteraard! (zie hierboven)
Foto's hiervan volgen binnenkort.

Toen we het huis gingen bezichtigen was het woonhuis gedeelte volledig afgetimmerd. We zagen echter van buitenaf dat het dak een beetje ingezakt was. Dit kon dus van alles betekenen, van boktor tot houtrot tot "gewoon slecht gebouwd". Er was maar 1 heel klein plekje waar we boven de plafonds konden kijken, dus daar zijn we in gekropen en met de camera in uitgestrekte armen konden we deze foto maken (met flits uiteraard).



Wat meteen duidelijk werd was dat het hout vol actieve houtworm zat (lichte kleine houtkleurige vlekjes op de balken, heel goed zichtbaar op de balk die op de foto diagonaal loopt van links beneden naar rechts boven). Ook konden we op de foto zien dat de schoorsteen roet lekte (dus dat er geen schoorsteenpijp gebruikt was).

We hebben toen een bouwkundige erbij gehaald, die in hetzelfde gat kroop, en die bevestigde al meteen alles wat we niet hoopten. Er was in ieder geval activiteit van ongedierte (houtworm?) en heel veel asbest, en inderdaad het dak was verzakt.

Later zou overigens blijken dat het houtworm, boomschorskever en boktor was

Als je boktor zegt, dan raakt iedereen in paniek. Onze boerderij had boktor, en ik snap nu ook waarom mensen ervan in paniek kunnen raken.

Allereerst maar even het verschil tussen boktor en houtworm. Op het plaatje in een eerdere post hierboven zie je dat in de eikenhouten balk heel kleine gaatjes zitten (halve millimeter doorsnede). Dit is houtworm. Voordat houtworm een eikenhouten balk kapot heeft gemaakt gaan wel wat jaartjes voorbij en dus is het nauwelijks reden tot paniek. Natuurlijk wil je ze er niet in hebben zitten, maar eenvoudig laten bestrijden en weg is je probleem.

Boktor herken je aan de veel grotere gaten. Denk aan gaten van 5 tot 9 mm doorsnede, en vaak sterk gekarteld. In tegenstelling tot houtworm, lukt het de boktor larve zonder veel moeite om een eikenhouten balk tot pulp te vreten, en dat hebben we bij ons ook gezien. Een verdiepingsvloer van dikke eikenhouten balken was gewoon zo verwoest dat je het eikenhout van 10cm dik gewoon met je vingers kon induwen en kon doorbreken.

Overigens is er een heel makkelijke manier om even te testen of de houtworm in je huis iets heeft aangetast. Neem een schroevendraaier en probeer of je heel makkelijk een paar cm diep kunt "graven" in het hout. Vaak zul je wel een halve of een hele cm kunnen komen in de oppervlakte van het hout, maar dieper kom je niet. In dat geval is er waarschijnlijk niets aan de hand. Bij de balken die extreem waren aangetast kon je met een schroevendraaier gewoon door het hout prikken.

Zo zag dat er uit:



De hele verdiepingsvloer hebben we eruit gehaald en afgevoerd. Het grote geluk was dat de kap constructie niet of nauwelijks was aangetast, dus die hebben we alleen laten behandelen door een gespecialiseerd bedrijf

NB: Denk je dat je houtworm/boktor/iets anders hebt in je huis? laat er dan een expert naar kijken, eerst om te bepalen wat voor ongedierte het is, en ten tweede om te kijken of je huis constructief is aangetast!

Dank jullie wel voor alle leuke reacties hierboven btw

Okay, zoals beloofd, eerst maar eens wat meer fotootjes om een indruk te krijgen .

Aan de achterkant van het huis in de tuin staan nog twee bijgebouwen. Een ervan een carport (of althans, dat is het tegenwoordig) en achterin een heel lange kippenschuur. De kippenschuur bestaat uit 3 delen en is niet heel oud, maar het dak is op een leuke manier gebouwd met oude eikenhouten balken. Voorlopig hebben we geen plannen voor de schuur, maar op (lange) termijn wordt het achterste deel waarschijnlijk een gastenhuis (of een zwembad ). Fotootje hier is genomen vanuit de deuropening en kijkt naar de laatste 2 delen.


Dezelfde kippenschuur gezien vanuit de tuin . Overigens is deze foto al genomen nadat we stroom hadden aangelegd in de tuin. De vorige bewoners hebben er 40 jaar gewoond en hadden schijnbaar gewoon nog nooit behoefte gehad aan een lampje in de tuin of in de schuur


De carport is wel heel oud, en dat zie je er ook aan. De dakconstructie van dit gebouwtje was heel wankel (trekspant was niet meer verbonden), en we durfden er onze auto niet meer onder te zetten. Inmiddels wat reparaties aan gedaan, post ik later nog wel. Op midden-lange termijn moet hier nog flink wat aan gebeuren. In de planning staat: dak opnieuw dekken (dakplaten, misschien nieuwe pannen), hemelwaterafvoer repareren en vloer maken (is nu gewoon modder)


Kleine detailfoto van de grote poort aan de voorkant. De stuklaag is natuurlijk eeuwig zonde, maar verwijderen is niet mogelijk (vooral omdat we aan de hand van oude schilderijen en bestektekeningen in het gemeentearchief hebben kunnen zien dat het huis niet meer mooi is onder de laag, hetgeen meteen uitlegt waarom het gestukadoord is). Uiteindelijk gaan we de poort vervangen door een groot kozijn, maar de latei blijft sowieso zitten, en als het lukt de poort zelf ook (deze zetten we dan gewoon permanent open).


Aan de achterkant van het huis is een aanbouw (varkensstallen). Deze zijn niet meer in gebruik voor dieren, maar de gierkelder ligt er nog onder). Als je door de deur loopt achteraan dan kom je in de koeienstal.

quote:

Op maandag 25 maart 2013 20:14 schreef bleiblei het volgende:
Jeetje, wat heftig met die boktor. Moet er niet aan denken zoiets tegen te komen .
Maar is dat geen eiken? Wat gebruikt is voor de dakconstructie?
Ik dacht namelijk dat houtworm niet zo pro-hardhout is en voornamelijk zachthout wegvreet.

Het is inderdaad eiken, en ik gok dat wij dan extra lekkere eiken hadden, want het zat tjok-vol .

De boktor op zichzelf is geen probleem, zolang het hout nog niet (te erg) is aangetast. Op het moment dat je het ontdekt kun je het gewoon laten bestrijden en dan is het probleem verholpen.

quote:

Op maandag 25 maart 2013 20:18 schreef bleiblei het volgende:
Hmmm, dan moet ik mijn plannen ook maar eens heroverwegen.
Wil hier een eiken terrasoverkapping tegen de erfgrens achter plaatsen en heb al gezien dat de achterbuurman een hele stapel hout vol houtworm er pal achter heeft liggen .

Als je je hout bewerkt met een beits of verf komt er niet snel houtworm in, dat vinden ze namelijk niet lekker. Los daarvan, een houtworm in eikenhout doet niet veel schade