de euro heeft ons niks opgeleverd

Volgens DNB-directeur Job Swank is het reëel beschikbare inkomen van Nederlanders sinds 2000 gedaald. Dat stelde hij gisteren in de Volkskrant. Daarmee maakt Swank impliciet dus korte metten met het fabeltje dat de invoering van de euro ons “extra welvaart” zou hebben opgeleverd.

Weten we het nog? De invoering van de euro had ons precies één weeksalaris aan extra welvaart opgeleverd. Dat wist het CPB tenminste te melden in november 2011, toen het even wat rustiger leek op het eurofront en je bijna zou kunnen gaan hopen dat het allemaal met een sisser af zou lopen. Nu is het theoretisch natuurlijk mogelijk (en ook onmogelijk te controleren) dat we momenteel nog slechter af waren geweest als we vast hadden gehouden aan de gulden, maar erg waarschijnlijk is dat niet.

Gebakken lucht
Vast staat dat we er – in de letterlijke woorden van DNB-directeur Job Swank – ‘-in dertien jaar niets bij hebben gekregen’. Daarbij heeft hij het over het reëel beschikbare inkomen van de gemiddelde Nederlander, gemeten vanaf 1999. En daarmee bevestigt hij het beeld dat we een tijdperk achter ons hebben van welvaart die op niets anders was gestoeld dan op gebakken lucht. Eerst was er de internet-hausse (waarbij je ineens 80 euro moest neertellen voor één aandeeltje UPC) en in het kielzog daarvan stegen de huizenprijzen exponentieel. Tussen 1999 en het hoogtepunt in 2007 verdubbelde de gemiddelde woningprijs nog eens, tot de lucht er langzaam uit begon te lopen.

Toch zijn er nog steeds mensen als Sylvester Eijffinger die menen dat we zonder de euro “een soort Jutland” zouden zijn geworden en dat deze crisis uiteindelijk zal leiden tot “een sprong voorwaarts”. In werkelijkheid versnelt de eurocrisis de gevolgen die we toch al zouden zijn gaan voelen door het leeglopen van de internetbubble en de zeepbel op de huizenmarkt. De invoering van de euro was een soort megalomane versie van de Noord/Zuidlijn, een naïef experiment dat steeds minder makkelijk valt goed te praten en waaruit simpelweg geen weg meer terug is.

Steekpenningen
Als Eijffinger achteraf steekpenningen blijkt te hebben ontvangen voor zijn peptalk (en dat geloven we natuurlijk niet serieus), dan zal waarschijnlijk ook blijken dat hij zich heeft laten uitbetalen in dollars of in Zwitserse francs. Want over wat voor een perfect storm hebben we het precies als de eurozone straks inderdaad in de afgrond stort op het moment dat de huizenprijzen hier zijn gehalveerd? Swank probeert de nijpende situatie nog enigszins te relativeren door te schetsen dat we na Luxemburg ‘het rijkste land van de EU’ zijn, maar ook dat is slechts een papieren werkelijkheid.

De afgelopen drie jaar is het gemiddelde vermogen van huishoudens in ons land bijna gehalveerd. Dat verschil komt vrijwel geheel op conto van de gestaag dalende huizenprijzen. De hoofdmoot van onze zogenaamde ‘rijkdom’ is terug te voeren op een theoretische woningwaarde die op niets anders is gebaseerd dan riskante hypotheekvormen en veel te ruim gehanteerde hypotheeknormen. Echt spaargeld is er bijna niet en wordt momenteel in razend tempo opgesoupeerd om ons huidige consumptieniveau vast te houden. En als zelfs dat niet meer toereikend is, dan lenen mensen er gewoon nog wat bij.

Dieptepunt
Het enige wat de euro ons achteraf écht heeft gebracht, zijn huizenprijzen die er opeens best nog wel schappelijk uitzagen toen alle bedragen door een factor 2.2 moesten worden gedeeld. Vervolgens betaalden starters grif 6 ton in guldens voor een rijtjeshuis, ook omdat ze natuurlijk meteen nét zo’n groot huis wilden hebben als dat van hun ouders. Waarschijnlijk zal dat ook pas het moment zijn waarop de huizencrisis in ons land zijn dieptepunt heeft bereikt: als de prijs die je voor een huis betaalt ineens weer schappelijk klinkt wanneer je hem terugrekent in guldens.

Quote van Hp de site

Maar dat wisten we natuurlijk allang!