De Grote Geschiedenisquiz 2017

quote:

Doe mee met de voorronde van de Grote Geschiedenisquiz
Voor de zestiende keer organiseert de NTR, in samenwerking met Historisch Nieuwsblad en NRC Handelsblad, De Grote Geschiedenisquiz. Speel de VOORRONDE en maak kans op een plek in de finale op televisie.

In deze finale spelen vijf teams, bestaande uit twee bekende en één onbekende geschiedenisliefhebber, tegen elkaar onder leiding van Joost Karhof. Geschiedenisleraar van het jaar Liesbeth Dirks licht een aantal vragen toe. Satirici Patrick Nederkoorn en Oscar Kocken bepalen in drie afvalrondes welk team er verder mag.

De winnaars krijgen tickets voor een historische reis. Vorig jaar wonnen Jort Kelder en Pieter Jan Hagens, geflankeerd door Marije Overmeeren, een van de winnaars van de voorronde. Prominente kandidaten van dit jaar zijn onder anderen Roos Schlikker, Eva Rovers en Tom Waes.

Meespelen kan tot en met maandag 3 april 24:00 uur. De deelnemers maken kans op een plaats in de finale de Grote Geschiedenisquiz of een van de vijf historische verrassingspakketten die we onder de deelnemers verloten. (Andere Tijden).

quote:

Het vergiftigde gebedenboek
De geschiedwetenschap drijft op grote theorieën, maar zonder kleine feiten is ze nergens. Met zijn soms absurd gedetailleerde vragen is die quiz een spelletje, een soort pubquiz met traditie. Maar het is een spel met serieuze ondertoon. Want feiten doen ertoe. Wie te weinig feiten kent mist de grote voordelen van een historisch bewustzijn. Wie niet een aantal basisfeiten kent van de Russische geschiedenis, zal bijvoorbeeld minder goed weten of je nu wel of niet bang moet zijn voor Poetin. En in het felle identiteitsdebat in de Nederlandse politiek klinkt veel hol gepraat, omdat zelden rekening wordt gehouden met de grote variëteit in die nationale identiteit door de tijden heen. Identiteit is meestal een politieke keuze.

Nationale geschiedenis is ook zo’n politieke keuze. Een klein feitelijk vraagje kan dat al duidelijk maken. Zoals: welke Hollandse graaf kwam om het leven doordat hij bladerde door de vergiftigde bladen van zijn gebedenboek?

Dat niet iedere lezer dit smeuïge verhaal kent, zegt veel over hoe wij hier al eeuwen naar de ‘vaderlandse geschiedenis’ kijken. Nog altijd begint die meestal met Willem van Oranje en de victorie van ‘protestantse vrijheid’. Die onfortuinlijke Hollandse graaf is ouder en dus oninteressant. Een gemiste kans, want in dit bizarre gegeven over graaf Jan III kunnen echt grote zaken uit de vaderlandse geschiedenis worden samengebracht. Ter herinnering: het gaat hier om ‘Jan zonder Genade’ (1374 - 1425) die zijn nichtje Jacoba van Beieren de grafelijke titel ontnam. Zijn bijnaam dankt hij aan hoe hij opstanden neersloeg toen hij als ‘bisschop-elect’ over Luik heerste.

De gebedenboek-anekdote is een onderdeel van de trage samengroeiing van gewesten die later Nederland zouden vormen – het is de tijd waarin de grote Bourgondische hertog Filips de Goede (neef van Jacoba) door overerving en handig optreden vrijwel alle Lage Landen in handen krijgt. En zelfs in de details is het verhaal een schitterende illustratie van de felle partijstrijd die in de Late Middeleeuwen ontstond door het sterker worden van het centrale gezag. In Frankrijk (Jean d’Arc!) en Engeland (War of the Roses!) zijn het beroemde onderdelen van de nationale geschiedenis, hier te lande wordt die strijd weggezet als dat vage curiosum van Hoekse en Kabeljauwse twisten.

En dit is alleen nog maar de traditionele politiek-militaire context van een adelijke gifmoord. Je kan ook kijken naar de sociale uitsluitingsmechanismes en de zorgvuldige verzoeningsrituelen van die tijd. Onze veel besproken poldermentaliteit stamt tenslotte uit de Middeleeuwen. Toch? (NRC).