Tsunami in Japan na zeer zware aardbeving (8.9)

'De Grote' die de Japanners al tijden vreesden


Ooggetuigen hadden het gevoel alsof ze 'op het dek van een boot stonden', de gebouwen 'schudden niet, maar rolden', het was 'beangstigend'. De zwaarste aardbeving die Japan de afgelopen 140 jaar heeft getroffen, heeft de inwoners in verbijstering achtergelaten. De ooggetuigen beschreven hoe ze vanwege de trillingen eerst dachten dat ze ziek werden, voordat ze beseften dat dit 'de Grote' was die ze al tijden vreesden.

De beving van rond de 8.8 op de schaal van Richter vond plaats op een diepte van tien kilometer, ongeveer 125 kilometer buiten de oostelijke kust van Japan ter hoogte van de stad Sendai. De zeebodem werd opgetild op dezelfde manier als in 2004 gebeurde voor de kust van Sumatra. Daardoor ontstond een vloedgolf die korte tijd later de kust bereikte.

Beelden vanuit het rampgebied en vanuit het 380 kilometer verder gelegen Tokio, waar de meeste tv-ploegen zitten, toonden de impact. In kantoortuinen donderde de inhoud uit de kasten, brokken puin vielen van de flats op straat, en in het rampgebied stortten viaducten in. Alleen omdat in Japan zo goed wordt gebouwd, bleven veel panden overeind staan. Gruwelijk waren de beelden van de tsunami die korte tijd later de oostelijke kustsstrook overspoelde. Een muur van water, modder en puin stroomde diep het land in en overspoelde gebouw na gebouw en weg na weg. Mensen die in auto's en vrachtwagens probeerden te vluchten, waren kansloos en werden meegevoerd. Hele huizen dreven voorbij, sommige brandend, en boten kwamen honderden meters landinwaarts terecht.

De Japanse premier Naoto Kan meldde kort daarna dat er 'schade was aangericht in een groot gebied'. Een raffinaderij ten noorden van Tokio vloog in brand - de vlammen gingen tientallen meters de lucht in - en enkele kerncentrales stopten automatisch. Volgens Kan is er aan de installaties geen schade, maar uit andere bronnen kon dat niet worden bevestigd. Het gerucht ging dat er in één kerncentrale brand zou zijn ontstaan. "Ik bied mijn diepste sympathie aan de mensen die door de ramp zijn getroffen", aldus Kan.

De premier riep iedereen op kalm te blijven. Dat was ook bedoeld voor de bevolking van Tokio en omgeving, waar de beving zelf met weinig paniek was ondergaan. De hoofdstad waar 13 miljoen mensen wonen was echter volledig tot stilstand gekomen doordat de metro en treinen werden stilgezet of uitvielen. De miljoenen forenzen die zich normaal met het openbaar vervoer naar hun werk en terug verplaatsen, hadden geen idee hoe ze na hun werkdag nog naar huis konden komen.
Terwijl Japan de klap opving, ging in de hele regio het tsunami-alarm af. Het Rode Kruis waarschuwde dat de hoogte van de golven sommige eilanden in de Stille Oceaan volledig kon overspoelen. Op de Filippijnen, Guam, Hawaii en Taiwan begonnen onmiddellijk evacuaties. "De vloedgolven kunnen urenlang doorgaan. Mensen moeten niet naar de kust gaan om de tsunami te bekijken", waarschuwden de Filippijnse autoriteiten. De eerste berichten vanuit Taiwan leken er echter op de duiden dat de schade meeviel.

In Japan lag het officiële dodental intussen al op tientallen, maar het aantal zal nog veel hoger oplopen als de zwaarst getroffen gebieden worden bereikt. Veel mensen in Tokio en andere oostelijke steden bleven op straat, ook vanwege de geregelde naschokken die nog plaatsvonden terwijl het langzaam donker werd.

TROUW