Met uitsterven Bedreigd

21-05-2009

Veel Europese reptielensoorten bedreigd

Ruim twintig procent van de reptielen- en amfibieënsoorten die in Europa voorkomen wordt met uitsterven bedreigd. Dat blijkt uit onderzoek dat de EU woensdag heeft gepubliceerd.

Het onderzoek werd uitgevoerd door internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN. Van alle Europese soorten amfibieën staat nu 23 procent op de zogenoemde Rode Lijst, de lijst met bedreigde dier- en plantsoorten. Van de Europese reptielensoorten staat 21 procent op de lijst.



Ernstig bedreigd worden onder andere de reuzenhagedis van Hierro (Canarische Eilanden), de Karpathoskikker (Griekenland) en de Montsenysalamander (Spanje).

Volgens de Europese Commissie leven in Europa 151 reptielen- en 85 amfibieënsoorten.

(depers.nl)

22-05-2009

Tasmaanse duivel bedreigde diersoort

AMSTERDAM - Het voortbestaan van de Tasmaanse duivel loopt gevaar door de verspreiding van een besmettelijke vorm van kanker. Vrijdag werd de soort op een lijst met bedreigde diersoorten geplaatst.

Het vraatzuchtige buideldier, ter grootte van een vos, stond al te boek als een 'kwetsbare soort', maar het dreigingsniveau werd vrijdag officieel verhoogd door het Australische ministerie voor milieuzaken.

De Tasmaanse duivel komt in het wild alleen voor op Tasmanië, al wordt in dierentuinen over de hele wereld met de dieren gefokt om ze voor uitsterven te behoeden.

Snuit

Het aantal Tasmaanse duivels is met zeventig procent afgenomen sinds in 2007 ontdekt werd dat een groot aantal van de dieren aan een vorm van kanker aan de snuit leed.

Het probleem is dat Tasmaanse duivels elkaar niet alleen bij ruzies om eten, maar ook tijdens paringsrituelen regelmatig in de snuit bijten en elkaar op die manier de kankercellen doorgeven.

Enorme tumoren voorop de kop zijn het gevolg, waardoor de dieren uiteindelijk niet meer kunnen eten. De meeste zieke Tasmaanse duivels verhongeren binnen enkele maanden.

Onderzoek

De Australische regering heeft de afgelopen vijf jaar al zes miljoen euro uitgegeven aan kankeronderzoek en fokprogramma's, maar volgens experts is er nog veel meer geld en onderzoek nodig om te voorkomen dat de dieren in het wild uitsterven.

Warner Brothers, de filmmaatschappij die de rechten bezit op de populaire tekenfilmfiguur Taz, ook een Tasmaanse duivel, heeft al geld bijgedragen. Ook Ted Turner, oprichter van CNN en Cartoon Network heeft een bedrag geschonken voor onderzoek.

De schatting is dat er momenteel nog tienduizend Tasmaanse duivels in het wild leven. Volgens kenners betekent dat dat de soort in het wild binnen twintig jaar uitgestorven kan zijn.

© Novum

(nu.nl)

18-06-2009

Mekongdolfijnen sterven uit door giftig water



Een van de zeldzaamste dolfijnsoorten is acuut met uitsterven bedreigd. In de Mekongrivier tussen Cambodja en Laos zijn er waarschijnlijk nog maar 64 tot 76 Irrawaddydolfijnen. Dat deelt de natuurorganisatie WWF mee. 88 van hen zijn de afgelopen zes jaar gestorven, 60 procent daarvan babydolfijntjes, die minder dan twee weken oud waren.



Bacteriële ziekte
WWF acht gif in het water daarvoor verantwoordelijk. De Irrawaddydolfijnen (Orcaella brevirostris) leven in een 190 kilometer lange strook van de Mekongrivier tussen Cambodja en Laos. "Bij het onderzoek van de kadavers van de dolfijntjes werd een bacteriële ziekte vastgesteld", aldus dierenarts Vernè Dove van WWF in Cambodja. "De ziekte alleen was niet dodelijk, indien het immuunsysteem van de dieren niet was aangetast. Dat is hier echter wel het geval, en wel door milieuvergiftiging.



Gevaarlijk voor mensen
Volgens WWF werden in de kadavers toxische hoeveelheden van pesticides als DDT en organische milieuvervuilers zoals PCB gevonden. Enkele bevatten ook hoge doses kwikzilver. Die giffen zijn ook gevaarlijk voor de mensen, die aan de rivier leven, het water drinken of de vissen eten. "De milieuvervuiling is wijdverbreid en kan uit verschillende landen afkomstig zijn, waar de Mekong doorstroomt", meende Dove.

De WWF eist een grensoverschrijdend programma ter bescherming van de laatste dolfijnen. "De dieren zijn van hun soortgenoten geïsoleerd en hebben onze hulp nodig", zei WWF-directeur voor Cambodja, Seng Teak. (belga/gb)

(HLN)

25-06-2009

Een derde haaien staat op punt van uitsterven

GLAND - Een derde van de haaiensoorten die in de oceaan leven, wordt met uitsterven bedreigd. Vooral de grote hamerhaai, de geschulpte hamerhaai en de grote duivelsrog hebben het zwaar.

In gebieden waar veel gevist wordt, staat zelfs de helft van de haaiensoorten onder druk.

Dat blijkt uit een onderzoek van natuurbeschermingsorganisatie IUCN. De organisatie die ook de Rode Lijst van bedreigde diersoorten bijhoudt, bekeek hoe het er met 64 soorten haaien voorstond. Ruim 30 procent bleek met uitsterven bedreigd.

Nog eens 24 procent valt in de categorie gevoelig, wat inhoudt dat veel van deze dieren in de toekomst zullen verdwijnen.

Lekkernij

Volgens het IUCN is de slechte stand van de haai vooral te wijten aan de visserij. Voorheen werden haaien gezien als bijvangst, maar de laatste jaren is het dier een gewilde lekkernij geworden, vooral in Azië.

Veel overheden hebben maatregelen genomen tegen de haaienvisserij, maar volgens de natuurbeschermingsorganisatie is dat onvoldoende omdat er te weinig gecontroleerd wordt.

Portugese schepen

De EU kent sinds 2003 een verbod op het ontvinnen van nog levende haaien.Toch zou dit vooral op Spaanse en Portugese schepen nog veel gebeuren. De EU lanceerde daarom in februari een plan om de haaien beter te beschermen.

Naast de aanpak van het levend ontvinnen, kunnen daardoor gebieden waar haaien paren gesloten worden voor vissers en wordt harder opgetreden tegen bijvangst.

(nu.nl)

02-07-2009

Minstens 17.000 diersoorten met uitsterven bedreigd



Wereldwijd zijn naar schatting zeventienduizend diersoorten met uitsterven bedreigd. Dat blijkt uit een rapport van de International Union for the Conservation of Nature (IUCN).

Mens
De IUCN wijst erop dat niet enkel de opwarming van het klimaat een bedreiging vormt voor de dieren. De schade die rechtstreeks door de mens wordt aangericht, is in veel gevallen nog verwoestender. Onder meer vervuiling, boskap, overbevissing en ongewenste bijvangst zijn desastreus voor de natuur.

Noodplan
Volgens de Unie moet er dringend een internationaal noodplan worden opgesteld, naar het voorbeeld van de reddingsplannen voor de economische crisis. Enkel op die manier kan het aantal bedreigde diersoorten worden teruggedrongen, aldus Jean-Christophe Vié, een van de auteurs van de vierjaarlijkse studie.

Onderschatting
De IUCN heeft 44.838 diersoorten onder de loep genomen die op de lijst staan van soorten die gevaar lopen. Minstens 16.928 daarvan zijn met uitsterven bedreigd. De Unie spreekt zelfs van een grote onderschatting, omdat slechts 2,7 procent van de 1,8 miljoen bekende diersoorten onderzocht werden.

In gevaar
Zoals de organisatie al eerder dit jaar meedeelde zijn een derde van de haai- en rogsoorten in de oceanen in gevaar. Daarnaast loopt ook een derde van de amfibieën, een vierde van de zoogdieren en een achtste van de vogels kans om binnen afzienbare tijd van de aardbol te verdwijnen. (dpa/gb)

(HLN)

13-07-2009

"Visvangst bedreigt bruinvissen"



De bijvangst van vissersboten vormt een grote bedreiging voor bruinvissen, kleine walvisachtigen. Dat blijkt uit een nieuw rapport van het International Fund for Animal Welfare (IFAW). De voorbije maanden spoelden opnieuw honderden bruinvissen aan op de Europese stranden. De milieu-organisaties rekenen op Europa om de vismethodes bij te sturen.

Passieve visserij
Bijvangst vormt de belangrijkste bedreiging voor het voortbestaan van alle walvisachtigen, stelt het IFAW. "Bruinvissen behoren tot de grootste slachtoffers. Elk jaar worden er duizenden incidenteel gevangen en gedood bij passieve visserij", aldus Jan Haelters van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN), dat meewerkte aan de studie. Op de Belgische stranden spoelen er elk jaar tussen 50 en 100 aan.

De bruinvissen verdwenen in de jaren vijftig uit de zuidelijke gebieden van de Noordzee. In het midden van de jaren negentig doken ze opnieuw op. "Vermoedelijk door een tekort aan voedsel in het noorden", aldus Haelters. "In totaal zitten er naar schatting 250.000 in de Noordzee."

Visnetten
De dieren beschikken over een verfijnd sonarsysteem, maar dat is niet in staat om visnetten te detecteren. De bruinvissen raken vervolgens verstrikt en stikken, omdat ze slechts enkele minuten onder water kunnen blijven.

Omwille van economische overwegingen zijn veel vissers de voorbije jaren overgeschakeld op staande netten. Die kilometerslange netten worden gewoon in zee geplaatst en moeten niet worden voortgesleept door een boot. De nieuwe vismethode is echter desastreus voor de walvissen.

"We hebben een goed contact met de vissers, maar er is natuurlijk een conflict tussen economische en ecologische overwegingen", aldus Haelters. De milieu-organisaties rekenen op Europa om het probleem aan te pakken. (belga/sam)

(HLN)

18-08-2009

'Reuzenpanda mogelijk binnen twee generaties uitgestorven'

AMSTERDAM - De reuzenpanda zal mogelijk binnen twee of drie generaties uitsterven. Dat voorspelt een Chinese deskundige van het Wereld Natuur Fonds.

© ANPDe reuzenpanda wordt volgens WNF-onderzoeker Fan Zhiyong voornamelijk bedreigd door de aanleg van nieuwe wegen in China.

Het leefgebied van de dieren wordt steeds verder opgedeeld in kleine stukken. De pandas kunnen daardoor nauwelijks nog een partner vinden om mee te paren. Ook dreigt er gevaar voor inteelt.

Genen

Als de panda niet kan paren met zijn soortgenoten uit andere gebieden, is het dier mogelijk binnen twee of drie generaties uitgestorven, verklaart Zhiyong in de Chinese krant Global Times. De aanleg van wegen in natuurreservaten bedreigt niet alleen het leefgebied van de dieren, maar ook de migratiepatronen, het paargedrag en de uitwisseling van gezonde genen tussen verschillende pandas.

Reuzenpandas zijn erg kieskeurig bij het zoeken naar een partner en planten zich daardoor altijd al moeizaam voort. De diersoort komt alleen nog voor in China. Er leven op dit moment nog ongeveer 1600 reuzenpandas in het wild.

Fokprogramma's

Dat aantal wordt de laatste jaren echter kunstmatig hoog gehouden met behulp van fokprogrammas. Rond 1980 waren er nog maar ongeveer 1000 reuzenpandas in leven.

We moeten misschien bepaalde projecten voor nieuwe infrastructuur opgeven, aldus Zhiyong. Anders zal het voortbestaan van de panda nog erger bedreigd worden, dan in 1980.

(nu.nl)

26-08-2009

Axolotl dreigt uit te sterven

MEXICO-STAD - De axolotl, een amfibiesoort die nooit het larvenstadium ontgroeit, dreigt uit te sterven.

© ANP Van de soort, die ook wel de Mexicaanse wandelvis wordt genoemd, komen volgens onderzoek nog minder dan twaalfhonderd exemplaren in het wild voor. Dat meldde de BBC woensdag.

De axolotl is de enige soort die nooit de gedaante van een salamander aanneemt. Andere aanverwante soorten kunnen dat wel.

Het diertje leeft dan ook zijn hele leven onder water, waar de mannetjes en vrouwtjes paren.

Sterke daling

Het aantal axolotls is de afgelopen jaren sterk gedaald. Waren er in 1998 nog zesduizend per vierkante kilometer in de Mexicaanse regio Xochimilco, in 2004 waren het er nog maar duizend.

Vorig jaar telden de onderzoekers nog maar honderd axolotls in dat gebied, schrijven zij in een wetenschappelijk tijdschrift.

Eitjes

Door de enorme groei van Mexico-stad de afgelopen jaren is het leefgebied van de axolotl kleiner geworden.

Er zijn nog maar zes kleine gebiedjes in het waterstelsel nabij de stad waar het water schoon genoeg is voor het dier om te overleven. Ook eten veel uitgezette vissen de eitjes van de axolotl op.

© ANP

(nu.nl)

03-09-2009

"Soala's zijn met uitsterven bedreigd"



De Saola, een van de meest raadselachtige zoogdieren op deze wereld is met uitsterven bedreigd. Dat zegt een groep deskundigen die samengekomen zijn op een noodvergadering in Laos om het dier te kunnen redden.

De Soala is een vrij onbekende diersoort die door wetenschappers pas ontdekt werd in 1992. Het dier is - door de witte vlekken in het gelaat en de hoorns - het best te vergelijken met de woestijnantilopen in Arabië. Toch is de Soala meer verwant met wild vee en leeft het in de valleien van de Annamite Mountains langs de grens van Laos en Vietnam.

Klein aantal Soala's
Volgens William Robichaud van de IUCN (The International Union for the Conservation of Nature), die coördinator is van de werkgroep voor Soala's, gaat het echter niet goed met de populatie van het dier in het wild. "We zijn op een punt gekomen waar er slechts nog een kleine kans is om dit buitengewone dier te redden", aldus Robichaud, "Voor andere wilde dieren zoals de Kouprey zijn we waarschijnlijk al te laat en de deskundigen op deze vergadering willen niet dat de Soala hetzelfde lot ondergaat."

Biologen uit vier landen kwamen vorige maand samen in Vientiane (Laos) en kwamen tot de conclusie dat het aantal Soala's, sinds de ontdekking van diersoort in 1992, fors gedaald is. Bovendien lag het aantal Soala's in 1992 al niet indrukwekkend hoog. De kans op uitsterven is voor de dieren ook groter omdat ze nergens in een beschermde omgeving als dierentuinen worden gehouden.

Niet in gevangenschap
Bovendien is het volgens Barney Lang van IUCN moeilijk om de Soala's in gevangenschap te houden en te kweken. "Het ontdekken van de Soala's was al moeilijk. De dieren zijn moeilijk te fotograferen en worden ook nauwelijks opgemerkt. Bovendien is het zeer moeilijk om hen in gevangenschap in leven te houden. Er is geen enkele zoo in de wereld die een Soala bezit. En men denkt zelfs dat er in het wild slechts een tiental leven. Het zullen er in ieder geval niet meer dan honderd zijn."

Omdat er zo weinig geweten is van het dier en omdat men ook niet weet hoe men ze in gevangenschap kan houden, staat de Soala dan ook op de Rode Lijst van Meest Bedreigde Dieren van de IUCN.

Jacht grootste bedreiging
De jacht vormt het grootste gevaar voor de Soala. Vaak gaan jagers met hun honden naar de Annamite Mountains en worden Soala's het slachtoffer van hun jacht. De deskundigen zijn er dan ook van overtuigd dat Soala niet gered kan worden, tenzij er minder stropers en jagers met honden in het gebied vertoefen.

Er moet volgens de deskundigen ook een betere manier gevonden worden om de Soala's te kunnen identificeren in het wild en er moet een soort radiosysteem komen waarmee de dieren gevolgd kunnen worden om zo beter hun behoeften te begrijpen. Alleen zo zullen de Soala's misschien ooit in dierentuinen gehouden kunnen worden.

De deskundigen pleiten ook voor meer bewustmaking van het gevaar tot uitsterven van de Soala. Zo moet er meer steun komen voor de redding van de dieren. (ka)

(HLN)

04-09-2009

Geelbuikvuurpad en laatvlieger worden bedreigd

DEN HAAG - Met de gewone zeehond, het damhert en de gewone grootoorvleermuis gaat het beter dan tien jaar geleden, maar de geelbuikvuurpad, de kleine heivlinder en de laatvlieger (een vleermuis) staan er slechter voor.

© ANPDat blijkt uit de nieuwe zogeheten rode lijsten van het ministerie van LNV.

Die lijsten zijn gebaseerd op de bevindingen van vogeltellers, deVlinderstichting en andere organisaties die het goed voor hebben met de natuur in ons land. Verschil van mening is er over het konijn.

Zoogdierenvereniging VZZ stelde voor om de konijnen de status ''gevoelig'' te geven, nadat hun aantal sterk was afgenomen door het RHD-virus. Minister Gerda Verburg tekent daarbij aan dat de populatie zich de laatste jaren herstelt en plaatste het konijn niet op de rode lijst.

De rode lijsten zijn van belang, omdat de minister maatregelen neemt ter ondersteuning van bedreigde soorten.

© ANP

(nu.nl)

16-09-2009

Eén op zes Mediterrane zoogdieren in gevaar



Eén op zes mediterrane zoogdieren is met uitsterven bedreigd. Hun habitat wordt vernield door verstedelijking, landbouw en de klimaatverandering. Dat stelt het IUCN in een nieuwe studie.

Kritiek
Van de 320 zoogdieren die bestudeerd werden, verkeren 49 in gevaar. Twintig soorten kunnen nergens anders in de wereld gevonden worden. Bij drie procent van de soorten is de graad van bedreiging zelfs 'kritiek'. Daarbij horen ook de monniksrob en de Iberische lynx.

Herten
In 90 procent van de gevallen is een bedreiging van de leefomgeving de oorzaak van het probleem. Vooral in de Turkse bergen, in het noordwesten van Afrika en landen als Jordanië en Israël leven veel bedreigde diersoorten. Veel herten en konijnen worden met uitsterven bedreigd. Het Mesoptamische damhert is bijvoorbeeld al uitgestorven. (gb)

(HLN)

28-09-2009

Libellen ernstig bedreigd rond Middellandse Zee

MALAGA - Een vijfde van de libellen en waterjuffers in het Middellandse Zeegebied wordt met uitsterven bedreigd. Oorzaak is het oplopende tekort aan zoetwater in combinatie met klimaatverandering.

Dat meldde het Internationaal Comité voor Natuurbehoud (IUCN) maandag in een rapport. De IUCN onderzocht 163 soorten libellen en waterjuffers.

Vijf soorten bevinden zich in een kritieke fase van uitsterving, dertien worden bedreigd en nog eens dertien soorten zijn kwetsbaar.

Ecosystemen

Het merendeel van de bedreigde soorten leeft in ecosystemen in de Levant (Israël, Jordanië, Libanon, de Palestijnse Autoriteit en Syrië), Zuid-Turkije, de Balkan, het noordwesten van Algerije en Noord-Tunesië.

De zoetwaterecosystemen daar worden bedreigd door de menselijke waterconsumptie, verontreiniging, irrigatie en droogte.

Langlopende acties op regionaal, nationaal en internationaal niveau zijn nodig om het tij te keren, vindt de IUCN. De betrokken landen moeten hun verantwoordelijkheid nemen om deze soorten te beschermen.

© ANP

(nu.nl)

28-09-2009

Zonder emissiereducties sterft helft soorten uit

UTRECHT - Onder voortzetting van de huidige hoge uitstoot van broeikasgassen is het rond 2050 waarschijnlijk al zon 4 graden warmer, zegt het Britse KNMI. Boven de Noordpool zal dit dan oplopen tot 15 graden.

© Hier.nuEen nieuwe studie, uitgevoerd door het gezaghebbende Hadley Centre, onderdeel van het Britse Met Office, bevestigt eerdere publicaties die stellen dat klimaatverandering sneller verloopt dat de slechtste scenarios uit het laatste grote VN-klimaatrapport, van het IPCC uit 2007.

Onze resultaten laten patronen zien die vergelijkbaar zijn met de conclusies van het IPCC-onderzoek, maar ook een toenemende kans op extremere veranderingen, zegt Debbie Hemming, co-auteur van het onderzoek dat werd gepubliceerd aan de start van een klimaatconferentie aan de Universiteit van Oxford.

Uitsterven
Een temperatuurstijging van 4 graden is volgens de Britten onder de huidige trends al waarschijnlijk in het midden van deze eeuw. Bij zon snelle opwarming zou de helft van alle soorten uitsterven.

Wereldleiders hebben in juli, tijdens de G8-top, afgesproken dat klimaatverandering moet worden beperkt tot niet meer dan 2 graden. Dit is tevens het officiële klimaatdoel van de Europese Unie en de Obama-regering.

40 procent

Volgens milieuorganisaties is het behalen van dit internationale klimaatdoel alleen nog mogelijk als industrielanden tijdens de aanstaande klimaattop in Kopenhagen besluiten hun uitstoot naar het jaar 2020 met 40 procent te verlagen.

Effect boven land veel groter

De gemiddelde mondiale opwarming maskeert nog de toename van weerextremen boven land, waarschuwen de klimatologen. Een gemiddelde opwarming van 4 graden wordt boven de Noordpool uitvergroot tot maar liefst 15 graden en 10 graden in het westen en zuiden van Afrika. De Kalahari-woestijn zal hierdoor net zo onbewoonbaar worden als de Sahara.

Rond de Middellandse Zee zal volgens het Hadley Centre een vijfde minder neerslag vallen, zodat ook zuidelijk Europa dreigt te verwoestijnen. Twintig procent minder regen is heel aanzienlijk in gebieden zoals Spanje, dat al watertekorten kent, aldus Hemming.

Het is heel extreem. Ik denk niet dat het al is doorgedrongen tot de publieke belevingswereld. Door de relatief snelle opwarming van het noordelijk poolgebied zal hier bovendien nog veel methaan vrijkomen, waarschuwt de onderzoekster. Dit kan het probleem nog verder vergroten.

Natuurlijke versnellers

Juist omdat deze processen tegenwoordig worden meegewogen vallen nieuwe voorspellingen hoger uit. Het laatste IPCC-rapport keek in hoofdzaak naar het directe effect van industriële broeikasgassen in de atmosfeer en niet naar de reactie in de koolstofkringloop van bossen en oceanen daaronder. Maar bijvoorbeeld verdroging van de Amazone kan zorgen voor aanzienlijke vergroting van de CO2-uitstoot.

Dat vergroot de totale CO2-hoeveelheid in de atmosfeer en versnelt daarmee de klimaatverandering, legt Hemming uit.

© Hier.nu

(nu.nl)

29-09-2009

Lepelsteur zeer waarschijnlijk uitgestorven

PEKING - Een drie jaar lange wetenschappelijke expeditie in China naar een van de grootste zoetwatervissen ter wereld heeft niets opgeleverd. Daardoor is het waarschijnlijk dat de Chinese lepelsteur is uitgestorven.

© U.S. Geological SurveyDe vis is al meer dan zes jaar niet gezien, aldus de BBC dinsdag.

De wetenschappers denken dat er nog een klein kansje is dat de lepelsteur het toch heeft overleefd. Maar de kans dat de soort het op langere termijn uithoudt, is zeer klein.

Het is waarschijnlijk dat de lepelsteur de Chinese vlagdolfijn achterna gaat. Dat dier is uitgestorven, hoewel het ooit stikte van deze rivierdolfijnen in de Yangtze.

Lepelvormige neus

De Chinese lepelsteur kon wel 7 meter lang worden met een kenmerkende lepelvormige neus. Het dier zwom aan de oppervlakte zoals een walvis en zou soms naar de zee trekken, maar er is te weinig bekend over de soort om dat zeker te weten.

In de Amerikaanse rivier de Mississippi leeft een andere soort lepelsteuren.

© ANP

(nu.nl)

16-10-2009

Kabeljauwbestand in Noordzee was er nooit slechter aan toe



De Europese Commissie is nog steeds zeer bezorgd over het kabeljauwbestand in de Europese wateren. Voor kabeljauw in de Noordzee, het oostelijk deel van het Kanaal en het Skagerrak (ten noordoosten van de Noordzee, tussen Denemarken, Noorwegen en Zweden) was de situatie in 2008 zelfs "slechter dan ooit tevoren, met het grootste vangstvolume sinds 1999".

Jonge vissen schaars
De Commissie slaakte die noodkreet bij de presentatie van haar voorstellen voor de totaal toegestane visvangsten (TAC's) voor volgend jaar, normen die per vissoort worden vastgelegd. Sinds 2002 worden pogingen ondernomen om het kabeljauwbestand te verbeteren, maar de Commissie moet toegeven dat er sinds 2005 een tekort is aan paaivissen (die zich kunnen voorttelen) en dat ook het aantal jonge vissen schaars wordt.

Minder visdagen
Om het tij te keren zullen volgens de Commissie de "instandhoudingsinspanningen verder moeten worden versterkt" en zal het kabeljauwplan dat in november vorig jaar werd goedgekeurd, uitgevoerd moeten worden. Dat plan stelt dat het aantal dagen dat kabeljauwvissers op zee mogen vissen, fors moet worden teruggeschroefd. Op die manier kan de druk op het kabeljauwbestand worden verminderd. In elk gebied zullen de kabeljauw-TAC's voor 2010 aangepast worden aan de hoeveelheid die overblijft in zee, zegt de Commissie, evenwel zonder concrete cijfers te noemen.

Tong doet het wel goed
Andere visbestanden doen het dan weer goed, zodat de TAC's (lichtjes) verhoogd kunnen worden. Dat geldt onder meer voor Noordzeetong, tong in de Golf van Biskaje en haring in het gebied ten westen van Schotland. Voor meer kwetsbare soorten stelt de Europese Commissie lagere vangsten voor: onder andere doornhaai, schelvis ten westen van Schotland, langoustine rond Ierland, zeeduivel en wijting in de Ierse zee.

Half december
Op basis van deze voorstellen van de Commissie zullen de ministers van Visserij het niveau van de TAC's voor 2010 vastleggen tijdens hun bijeenkomst op 14 en 15 december. De vangstmogelijkheden zullen daarna onder de lidstaten verdeeld worden in de vorm van quota. (belga/kh)

(HLN)

22-10-2009

Nieuwe reuzenspin wordt al door droogte bedreigd

De tot op vandaag grootste wielspin ter wereld is ten minste in Zuid-Afrika door een lange periode van droogte in haar bestaan bedreigd. De directeur van het Zuid-Afrikaanse Tembe-park verklaarde in de in Johannesburg uitgegeven krant The Times, dat het zeldzame en complexe ecosysteem daar door een al zeven jaar durende droogteperiode wordt bedreigd.

Het insectenbestand - en daardoor het voedselaanbod voor spinnen - is duidelijk teruggelopen, zei Ernest Robbertse. Wetenschappers hadden in het gebied aan de grens met Mozambique levende exemplaren van de spinnensoort Nephila komaci ontdekt.

Acht meter
De poten van een vrouwtjesspin worden tot twaalf centimeter lang en hun lijf vier centimeter. Robbertse verklaarde dat de parkwachters zich tot nu toe niet bewust waren van het belang van de spin. Vele van hun spinnenwebben worden tot acht meter groot. "We rijden normaalgezien onder hun enorme spinnenwebben, die van boom tot boom gaan", zei hij in The Times. (dpa/gb)

(HLN)

27-10-2009

Het gaat slecht met de tijger



Het aantal tijgers in het wild neemt snel af. Er is een nieuwe strategie nodig om de diersoort voor uitsterven te behoeden, hebben internationale natuurbeschermers dinsdag gezegd.

Naar schatting lopen hooguit nog maar zo'n vierduizend tijgers rond in het wild. Aan het begin van de twintigste eeuw waren dat er nog honderdduizend. Alle nog in het wild levende tijgers bevinden zich in Azië.

De grootste bedreigingen voor de tijger vormen stroperij en het verlies aan leefomgeving

(depers.nl)

28-10-2009

"Tijgers uitgestorven in 2029"



Nog amper twee decennia heeft de tijger in het wild te leven. Dan is het ermee gedaan, tenminste ALS er niet opgetreden wordt. Dat zeggen verscheidene experten. Er leven op dit moment slechts 3.500 tijgers in het wild, in twaalf Aziatische landen en in Rusland. Een eeuw geleden waren dat er nog 100.000.

De wilde tijger wordt vaak illegaal gedood voor zijn gegeerde lichaamsdelen. Azië staat daarbij bekend als trekpleister voor het verhandelen van wilde dieren. De tijgerhuid wordt verkocht als tapijt of als deken op de zwarte markt in landen als China.

Habitat verdwijnt
Maar ook het verdwijnen van de natuurlijke habitat en het slinkende aanbod van mogelijke prooien bedreigen het voortbestaan van de tijger. "Een houding van 'laat alles maar op z'n beloop' zal de ondergang betekenen van de tijgerpopulatie in de komende 15 à 20 jaar", beweerde Mahendra Shrestha, directeur van het programma 'Save the Tiger Fund' in Washington, op een congres over het behoud van tijgers.

Wereldwijde politieke wil
Shrestha stelde dat het stropen moet stoppen, dat er moet toegekeken worden op de naleving van de wet en dat de nog bestaande habitat van de tijgers moet beschermd worden. "Er is zeker hoop, we kunnen het waarmaken. Dit is geen ruimtewetenschap: het vraagt helemaal niet om een hoop nieuwe inspanningen", zei hij. "Maar er moet wel een sterke politieke wil zijn om het tijgerbestand op peil te houden, en een sterke wereldwijde steun voor de acties in landen waar de tijger leeft."

Die landen zijn (in alfabetische volgorde): Bangladesh, Bhutan, Cambodja, China, India, Indonesië, Laos, Maleisië, Myanmar, Nepal, Rusland, Thailand en Vietnam.

Wouden kappen
Volgens John Steidensticker, hoofdonderzoeker van het Smithsonian National Zoo's Conservation Ecology Center, is de habitat van de tijger ingekrompen met veertig procent tijdens de laatste tien jaar. Dat is te wijten aan het kappen van wouden. "De uitdaging is landstreken met levende tijgers waardevoller te maken dan die met gedode tijgers", zei hij. "We hebben nog een decennium voor ons waarin we kunnen kiezen om grafdelvers te zijn dan wel verzorgers." (jv)

(HLN)

03-11-2009

Amfibieën zijn meest bedreigde diersoort



Amfibieën zijn de meest bedreigde diersoort op aarde. De op het land en in het water levende soorten lijden steeds meer aan de vooral door de mens veroorzaakte wijzigingen van het milieu. Dat blijkt uit de nieuwe Rode Lijst van de IUCN (International Union for the Conservation for Nature).

Stijging
In totaal zijn van de 47.677 onderzochte dier- en plantensoorten 17.291 met uitsterven bedreigd, een stijging in vergelijking met het vorige onderzoek midden dit jaar. Volgens IUCN-experte Jane Smart bestaat er geen wetenschappelijke twijfel over dat de ernstige bedreiging van de soorten stijgt. Het voor volgend jaar gestelde doel, de terugloop van de soortenrijkdom in te perken, zal niet bereikt worden, berichtte de milieuorganisatie.

Pad
Als voorbeeld voor de bedreiging van de amfibieën door de mens werd de Kihansi vaporisator pad (Nectophrynoides asperginis) aangehaald. Deze dwergpad leeft enkel in de een kloof van de Kihansi-rivier in Tanzania. Omdat het water met 90 procent werd omgeleid voor een krachtcentrale geldt de soort, die ooit een populatie van 17.000 exemplaren telde, als uitgestorven. (dpa/gb)

(HLN)

05-11-2009

Eenderde van alle soorten wordt bedreigd


De libel Chlorocypha centripunctata uit Nigeria en Kameroen. Status: bedreigd. K. Schütte/AFP

De nieuwe Rode Lijst van natuurorganisatie IUCN telt 875 soorten die zijn uitgestorven. De lijst wordt door steeds meer academici en overheden serieus genomen.

Het is afgelopen met de kikkers die alleen bij de Kihansi-watervallen in Tanzania voorkwamen. In de nieuwste versie van de wereldwijde Rode Lijst van IUCN, een natuurbeschermingsorganisatie, schoof de kikker Nectophrynoides asperginis over de rand. Van ernstig bedreigd naar uitgestorven in het wild. Er leven alleen nog zon vierhonderd van deze rozige kikkertjes in dierentuinen.

Dinsdag verscheen de IUCN Rode Lijst 2009, de invloedrijkste inventarisatie van bedreigde soorten. Op de lijst staan 47.677 dieren en planten, en met een groot deel daarvan gaat het niet goed. Drie van de tien amfibieën ter wereld worden met uitsterven bedreigd. Twee van de tien zoogdieren. Ruim één op de tien vogels. Het uitsterven gaat in hetzelfde tempo door, kopt de International Union for Conservation of Nature in zijn persbericht. Het gaat even slecht als vorig jaar, het jaar daarvoor, en het jaar daarvoor.

Uit de tienduizend bedreigde soorten bracht de IUCN dit jaar de kikker uit Kihansi in de publiciteit. Hij sneuvelde nadat een stuwdam de rivier in 2000 praktisch drooglegde. Daarvoor leefden bij de watervallen nog 17.000 kikkertjes. De dam kwam, een droog jaar volgde, welwillenden legden een sprinklerinstallatie aan om de dieren nat te houden. Die installatie ging stuk, de amfibieën raakten besmet met een dodelijke schimmelinfectie. En dat was het dan.

Als het lezen van dat soort verhalen een klap veroorzaakt, prima. Dat concludeerde het invloedrijke tijdschrift Nature vorig jaar in een redactioneel commentaar over de Rode Lijst. We hoeven niet laatdunkend te doen over de emotionele kracht van uitsterven.

De IUCN is van oorsprong een natuurorganisatie 61 jaar oud en daarmee zelfs de oudste wereldwijde organisatie voor natuurbescherming. De laatste decennia is het samenstellen van de Rode Lijst haar belangrijkste werk geworden. Die lijst kent zeven etappes op weg naar het uitsterven, van least concern (geen zorgen), via bedreigd naar extinct.

Dat er ook niet-bedreigde soorten op de Rode Lijst staan, is een innovatie van enkele jaren terug: de IUCN streeft steeds meer naar volledigheid. De lijst bevat ook uitgebreide documentatie over de behandelde soorten. Over leefgebied, populatiegrootte, bedreigingen en pogingen om ze te redden. Elk document wordt onderworpen aan peer review (commentaar van andere deskundigen), is voorzien van bronnen en kaartmateriaal, en staat openbaar op internet.

Het is, schrijven ecologen en natuurbeschermers in koor, de belangrijkste soortenlijst ter wereld. De geaccepteerde standaard. De lijst wordt gebruikt als basis voor grootschalige internationale documenten als de Millenniumdoelen en het internationale Verdrag inzake de Biodiversiteit. En meer en meer overheden maken, met de IUCN-lijst in de hand, hun eigen Rode Lijsten. Vorig jaar waren er al 99 landen met zon lijst.

De wetenschappelijke acceptatie van de lijst is van recente datum. Vijftien jaar geleden werd de lijst in de wetenschappelijke literatuur nog maar twee keer geciteerd. In 2004 de laatste keer dat iemand de moeite nam om dat te tellen was dat al bijna driehonderd maal.

De lijst is in die periode minder gevoelig geworden voor de persoonlijke overtuigingen van natuurbeschermers en biologen. Er kwamen telbare criteria om te bepalen hoe het met een soort gesteld was. Gebruikte bronnen moesten openbaar zijn. En, misschien wel het belangrijkste: de lijst werd zodanig uitgebreid dat nu van enkele diergroepen alle soorten zijn opgenomen. Dat geldt nu voor alle 9.998 vogelsoorten, 5.490 zoogdieren en bijna alle 6.433 amfibieën. Dat 12 procent van de vogels bedreigd is, is dus een betrouwbaar cijfer en ook is bekend waar ter wereld de nood het hoogst is.

Het kan nog wel veel praktischer. IUCN-medewerker M. Hoffman legde vorig jaar in Endangered Species Research uit waar het aan ontbreekt. Er zijn veel preciezere gebiedsgegevens nodig. Rot dat zoveel kikkers in Midden- en Zuid-Amerika bedreigd zijn. Maar welke maatregelen helpen wáár?

En dan is er nog een belangrijke fundamentele zwakte. Voor alles wat geen zoogdier, vogel of amfibie is, is de waarde van de lijst beperkt. Neem de bloeiende planten. Nog geen 4 procent van de bloemplanten is opgenomen, en die selectie is verre van representatief.

Er is heel veel groen bij uit Ecuador, een land waar veel soorten alleen in enkele hooggelegen nevelwouden groeien. Dat maar liefst 73 procent van de bloemplanten bedreigd is volgens de natuurorganisatie, zegt dus weinig. Op basis daarvan mondiale prioriteiten stellen voor natuurbescherming, is voor de planten onmogelijk. Hetzelfde geldt voor vissen, reptielen en alle ongewervelden.

Om dat te veranderen, is een enorme inspanning nodig. Er zijn 281.821 bloemplanten bekend. Neil Brummit van de Royal Botanic Gardens Kew in Engeland verzuchtte vorig jaar : Er is te weinig kennis, er zijn

(nrc)

26-11-2009

Siberische tijger met uitsterven bedreigd



De Siberische tijger is met uitsterven bedreigd. Volgens een onderzoek van de organisatie Wildlife Conservation Society (WCS) zouden er nog 56 exemplaren op de wereld rondlopen. Vier jaar geleden werd het aantal Siberische tijgers nog op een 500-tal geschat. Vijftien procent van de Siberische tijgers zou in Rusland leven. De onderzoekers wijten de spectaculaire daling aan stropers en het feit dat de tijgers steeds meer hun leefomgeving moeten prijsgeven.

"Dit onderzoek bewijst dat de huidige inspanningen om het aantal Siberische tijgers intact te houden, niet ver genoeg gaan", zegt een woordvoerder van het WCS. "Het goede nieuws is wel dat deze trend kan omgebogen worden als we onmiddellijk actie ondernemen."

De wetenschappers dringen nu aan op wettelijke reguleringen en een verbetering van de leefomgeving voor de tijgers om hun aantal te helpen in stand houden. (lpb)

(HLN)

26-11-2009

Bedreigde vogels hebben het moeilijk

UBBERGEN - Bijna de helft van de vogels die op de Rode Lijst van bedreigde vogelsoorten staan, heeft het moeilijk. De stand van soorten die te boek staan als ernstig bedreigd, zoals de strandplevier, de watersnip, kemphaan en de tapuit, heeft een dieptepunt bereikt.

© Inertia StockOok vogels die leven op de heide en het boerenland vergaat het slecht. De biodiversiteit in Nederland staat daarmee onder druk.

Dat blijkt uit de de Vogelbalans 2009 van de Sovon, de vereniging vogelonderzoek Nederland die vogeltellingen in Nederland houdt.

Sinds 1990 zijn de populaties van de watersnip en strandplevier gehalveerd. Van de kemphaan en draaihals is nog geen 10 procent over. ''Deze soorten zijn daarmee kandidaat om op korte termijn als broedvogel uit Nederland te verdwijnen'', concludeert de Sovon.

'Mainport' voor vogels

De Vogelbalans 2009 is speciaal gewijd aan trekvogels. Nederland is een soort 'mainport' voor winter- en trekvogels. Nergens in Europa komen op zo'n klein oppervlak zulke grote aantallen voor.

In 2008 werden maar liefst 4,8 miljoen watervogels geteld die op doorreis waren. Volgens de Sovon is van sommige soorten op enig moment meer dan de helft van de wereldpopulatie in ons land aanwezig.

Door de klimaatverandering nemen de aantallen trekvogels zelfs toe. Soorten die eerst ten zuidwesten van Nederland overwinterden, kiezen nu voor ons land wegens de mildere temperaturen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de lepelaar en de kolgans. Ook de timing verandert, weet de Sovon. Sommige soorten arriveren vroeger en gaan later weg.

Afrika

Trekvogels die lange afstanden overbruggen richting Afrika, ondervinden problemen. Van alle soorten die jaarlijks tussen Europa en het Afrikaanse continent pendelen, is 40 procent in de afgelopen decennia in aantal afgenomen.

De afname heeft te maken met extreme weersomstandigheden, roofdieren, de jacht en verandering in de natuurlijke situatie van de tussenstops. Ook op hun eindbestemming iets ten zuiden van de Sahara loeren gevaren, zoals de houtkap en het verdwijnen van moerassen. Bovendien neemt de Sahara in omvang toe, waardoor de gevaarlijke oversteek nog riskanter wordt.

© ANP

(nu.nl)

09-12-2009

Nieuwe bedreiging voor gieren

Meer dan één veemedicijn blijkt dodelijk gif

Drie soorten Aziatische gieren zijn bijna weggevaagd door de ontstekingsremmer diclofenac. Het is nu verboden om dat spul aan zieke koeien te geven, maar helaas blijkt een van de alternatieven, ketoprofen, net zo giftig te zijn..

Een luchtbegrafenis, zoals de Tibetanen dat noemen, is een bijzonder ritueel. Bijzonder onsmakelijk, zullen veel mensen ook vinden, dus die moeten zeker niet naar deze nietsverhullende fotoserie kijken - neem dan liever deze video voor alle leeftijden, die ooit op Discovery te zien was. Waar het op neer komt, is dat het lichaam van de overledene in korte tijd vrijwel volledig verdwijnt in de magen van tientallen gieren.

Dit lugubere uitvaartritueel is vrijwel onmogelijk geworden, want de gieren zijn bijna op. De oorzaak, werd enkele jaren geleden vastgesteld, is het ontstekingsremmende en pijnstillende middel diclofenac, dat zowel bij mensen als bij vee wordt gebruikt..

Een Bengaalse gier, Indische gier of dunsnavelgier hoeft hier maar weinig van binnen te krijgen om dood te gaan aan kapotte nieren. En dat gebeurde erg vaak, waardoor het aantal Bengaalse gieren in een jaar of twintig met meer dan 99,9 procent is teruggelopen. Er zijn nog enkele duizenden exemplaren in leven. De andere twee soorten doen het niet veel beter.

Het goede nieuws is, dat diclofenac in India en Pakistan inmiddels niet meer wordt verkocht als diergeneesmiddel. Er zijn prima alternatieven, waarvan de gieren geen last hebben, met als belangrijkste meloxicam, dat net zo goed werkt. En daarmee houdt het goede nieuws weer even op, want wat een groep van voornamelijk Zuid-Afrikaanse onderzoekers nu in Biology Letters meldt, valt duidelijk in een andere categorie. Vinny Naidoo en zn collegas hebben twee dompers voor gierenliefhebbers.

Zonder recept
Eén: meloxicam voor toepassing bij vee is duurder dan diclofenac voor mensen, en boeren kunnen best rekenen. Een doktersrecept heb je in landen als India niet nodig om medicijnen te kopen, dus wordt het voor gieren dodelijke spul hier en daar nog steeds aan koeien gegeven.

En twee: een ander alternatief, ketoprofen, blijkt tóch ongeveer dezelfde giftigheid voor gieren te hebben als diclofenac. Dat heeft de groep vastgesteld bij Afrikaanse verwanten van de bedreigde Aziatische gieren, die nieren van runderen te eten kregen. Vanaf drie dagen voor de slacht hadden die beesten injecties met ketoprofen gekregen. Het spul hoopt zich vooral op in de nieren, vandaar dat die organen aan de gieren werden gevoerd.

Een dosis vanaf anderhalve milligram per kilo gier kan al voldoende zijn om zon dier het hoekje om te helpen, bleek uit de proeven. Bij een inname van 5 milligram per kilo gingen zeven van de elf testgieren dood. Een achtste legde bijna het loodje, maar kon gered worden met tegengif.

Bij normaal gebruik zal het regelmatig voorkomen dat een gier zo veel binnenkrijgt, betogen de wetenschappers. Een gier die toevallig een nier van een pas met ketoprofen ingespoten koe naar binnen schrokt, is de klos, maar ook gewoon vlees van zon dier eten kan gevaarlijk zijn.

Zeven karkassen
Bij veldonderzoek in India, in 2006, bleek dat zeven van de 1488 karkassen ketoprofen bevatten, in concentraties die vergelijkbaar waren met die in dit onderzoek. Veel minder dan diclofenac, dat toen nog in 10 procent van de dode beesten te vinden was, maar nog steeds een bedreiging. Als niet meer dan één op de 150 karkassen een dodelijke concentratie gif bevat, halveert dat de gierenpopulatie al ieder jaar, hebben andere onderzoekers berekend.

Het gekke is, dat ketoprofen in dierentuinen zelfs aan gieren gegeven wordt om ontstekingen te bestrijden. De aangeraden dosis is 5 tot 10 milligram per kilo, een dodelijke hoeveelheid volgens dit onderzoek. Tijd om dat advies in te trekken dus.

En ook tijd om het gebruik van ketoprofen als diergeneesmiddel te verbieden in landen waar gieren voorkomen, schrijven de onderzoekers. Ook twee andere, verwante stoffen (carprofen en fluxinine) zijn verdacht, en van veel van dit soort middelen (NSAIDs) is gewoon niet bekend welk effect ze hebben op gieren.

Kortom, het wordt nog een hele klus om te voorkomen dat de Aziatische gieren in het wild uitsterven. Dat luchtbegrafenissen daardoor onmogelijk worden, is maar één van de vele problemen die dit zou opleveren. Wegens het gierengebrek is het aantal zwerfhonden in sommige streken nu al geëxplodeerd, wat een epidemie van hondsdolheid in de hand heeft gewerkt.

Elmar Veerman

Vinnny Naidoo e.a.: Toxicity of non-st4roidal anti-inflammatory drugs to Gyps vultures: a new threat from ketoprofen, Biology Letters, 8 december 2009

(Noorderlicht)

20-01-2010

Zeestijging bedreigt tijgerpopulatie

AMSTERDAM - Een van de grootste tijgerpopulaties ter wereld kan deze eeuw uitsterven omdat stijgende zeespiegels de natuurlijke leefomgeving van de roofdieren in de mangrovebossen in Bangladesh dreigen te overstromen.
Dat hebben onderzoekers van het Wereldnatuurfonds woensdag gezegd.

Als een voorspelde zeestijging van 28 centimeter langs de Bengaalse kust ten opzichte van het jaar 2000 ook daadwerkelijk plaatsvindt neemt de leefomgeving van de Bengaalse tijger in de Sundarbans af met 96 procent.

De tijger is een van de meest bedreigde diersoorten ter wereld. Als gevolg van stroperij en ontbossing leven er naar schatting nog zo'n 3200 in het wild.

In de Sundarbans, een gebied van mangrovebossen en eilanden in de monding van de rivier de Ganges, leven er vermoedelijk nog ongeveer vijfhonderd.

© Novum

(nu.nl)

25-01-2010

Oceanen worden simpel, bossen raken leeg

Papegaaien in een natuurgebied in Peru. Elders in het Amazone gebied wordt massaal bos vernietigd om economische redenen.

2010 is Internationaal Jaar van de Biodiversiteit, maar de Zesde Grote Uitsterving gaat door

Overal gaat het slechter met de natuur. De VN-doelen voor 2010 zijn niet gehaald. Het idee is nu dat biodiversiteit óók goed is voor de mens. En er zijn nieuwe doelen voor 2020.
Door onze redacteur Hester van Santen

Een nieuw ontdekt aapje in het amazonewoud in Brazilië. Er worden nog altijd veel nieuwe soorten ontdekt, maar velen van hen zijn al onmiddelijk bedreigd in hun voortbestaan. Rotterdam, 21 jan. Vijfenzestig miljoen jaar geleden stortte een meteoriet op aarde. Die roeide de dinosaurussen uit, de ammonieten, heel veel andere schelpdieren en ook veel landplanten.

En nu is er de mens. Er sterven altijd wel dieren uit, maar sinds de industriële revolutie is het tempo van verdwijning zo snel toegenomen, dat veel wetenschappers de vergelijking met die enorme meteoriet trekken. De huidige tijd is de Sixth Extinction, de zesde grote uitstervingsgolf in 3,5 miljard jaar.

Dieren en planten sterven nu vijftig tot vijfhonderd keer zo snel uit als voordat de mens bestond. De afgelopen eeuw zijn er minstens 250.000 soorten uitgestorven. Momenteel ligt het tempo nog hoger, op 3.000 tot 30.000 soorten per jaar. Overlijdensberichten zijn er niet van die organismen. Daar moeten veel insecten en andere beestjes, plantjes en schimmels bij geweest zijn die nooit iemand heeft gezien, laat staan beschreven, zo valt te berekenen.

De Verenigde Naties hebben 2010 uitgeroepen tot jaar van de biodiversiteit van de rijkdom aan levende wezens op aarde dus. De VN heeft werk te doen. Van alle 6.433 bekende amfibieën (kikkers, salamanders) is 30 procent met uitsterven bedreigd. Van de zoogdieren: 20 procent. Van de vogels: 12 procent. Op de internationale Rode Lijst van bedreigde diersoorten staan 875 soorten officieel te boek als uitgestorven. Die leven hooguit nog in dierentuinen.

In oktober van dit jaar komen regeringsleiders binnen de Verenigde Naties bij elkaar in Nagoya, in Japan. Dan moeten er nieuwe afspraken komen om te redden wat er nog te redden valt van de natuur op aarde. De vorige keer dat de VN dat probeerde, was in 2002, tijdens de grote duurzaamheidstop in Johannesburg. Toen spraken de deelnemers af dat ze, in 2010, de snelle achteruitgang van de biodiversiteit significant zouden hebben teruggedrongen.

Dat is mislukt. Dat vinden niet alleen waarnemers, maar ook de verantwoordelijke voor biodiversiteit bij de VN, de Algerijn Ahmed Djoghlaf. We hebben ons niet aan de belofte gehouden, zei Djoghlaf afgelopen maandag, in Londen bij een voorbereidende conferentie. Het doel van 2010 was gesteld zonder te bepalen hoe dat doel bereikt moest worden. Het was meer een politiek statement, zei Djoghlaf al eerder in Nature.

Honderd landen rapporteren ter voorbereiding van Nagoya hoe het met hun biodiversiteit gaat, en allemaal melden ze een voortschrijdende afname. Nederland moet zijn rapport nog inleveren binnen een maand is het klaar, denkt een woordvoerder van het ministerie van LNV. Een eerdere VN-rapportage, de Millennium Ecosystem Assessment uit 2005, meldde dat 60 procent van de ecosystemen op aarde is verarmd. En dat is vooral in de afgelopen vijftig jaar gebeurd, door menselijk gebruik.

Wetenschappers hebben inmiddels in kaart gebracht dat veel voedselketens in de oceanen simpeler zijn geworden. We hebben de grote vissoorten opgegeten, alleen kleine zeedieren blijven over. Veel koraalriffen, ooit net zo rijk aan soorten als tropische bossen, zijn verarmd. Een kwart van de riffen staat zelfs op het punt van ecologische ineenstorting. En in de tropische regenwouden zelf, in het Amazonegebied, komen veel boomsoorten van nature maar in kleine aantallen voor. Eenderde tot de helft van die zeldzame bomen is nu bedreigd.

En dat is erg, vindt de VN. Wezen natuurbeschermers voorheen vooral op de intrinsieke waarde van de natuur, nu ligt de nadruk op ecosystem services. Het is óók slecht voor de mens. Want zonder natuur verschraalt de bodem, en neemt het aanbod van voedsel en schoon water voor de bevolking af.

De inzet van de VN-conferentie in Nagoya is daarom dat er in 2050 geen dier of plant meer uitsterft door menselijk handelen. De achteruitgang van de biodiversiteit moet dan zijn gestopt. Daarnaast moeten er tussentijdse doelen gesteld worden voor 2020. De twintig doelen voor 2020 die Djoghlaf van de Verenigde Naties in een discussiestuk voor Nagoya op een rij zette, zijn ambitieus. Geen subsidies meer voor activiteiten die de biodiversiteit schaden, zoals overbevissing. Halvering van de ontbossing. Duurzaamheidscriteria voor alle landbouw. Overbemesting stoppen. Enzovoort.

Zijn overheden zo ver te krijgen om zulke vergaande maatregelen door te voeren? Er zijn beleidsmakers en wetenschappers die ja zeggen. En die wijzen vaak juist op diezelfde ecosystem services, de nuttige toepassingen van het ecosysteem, die met het verdwijnen van natuur gevaar lopen.

In 1997 schreef Stanford-hoogleraar Gretchen Daily het boek Natures Services, en sindsdien hield de aandacht voor het onderwerp niet op. Daily werkt met natuurorganisaties aan digitale kaarten waarop te zien is welke landschappen het meest waard zijn. Tegenstanders zien de methode als een vrijbrief om minder waardevolle natuur op te offeren. Vorig jaar augustus nog merkten Spaanse ecologen in Science op dat uit de eerste kaarten van ecosystem services bleek dat natuurgebieden bestemd voor behoud van biodiversiteit, toch niet altijd de nuttigste terreinen zijn.

(nrc)

25-01-2010

'Menselijk ras werd ooit met uitsterven bedreigd'

AMSTERDAM De voorouders van de moderne mens werden ongeveer 1,2 miljoen jaar geleden met uitsterven bedreigd. Dat concluderen Amerikaanse wetenschappers in een nieuwe studie.
De onderzoekers van de Universiteit van Utah berekenden dat er 1,2 miljoen jaar geleden slechts tussen de 18.500 en 26.000 vruchtbare voorouders van de mens op aarde rondliepen.

Dat zou betekenen dat de oermensen op dat moment net zo ernstig met uitsterven bedreigd werden als gorillas en chimpansees nu, zo meldt nieuwssite Physorg.com.

De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences.

Flessenhals

De wetenschappers kwamen tot hun conclusie door zogenaamde Alu-sequenties in het menselijk genoom te bestuderen. Dat zijn onderdelen van het DNA die zich soms in het genoom voegen en generaties lang op hun plek blijven.

Alu-sequenties kunnen worden gebruikt als een soort markeerpunten aan de hand waarvan de oudheid van een bepaald deel van het genoom kan worden bepaald. Ook is uit het aantal mutaties van het omringende DNA op te maken hoe groot de genetische variëteit en het aantal individuen op dat moment ongeveer was.

Genetische variatie

Het is al langer bekend dat moderne mensen veel minder genetische variatie vertonen dan andere primaten. Dat wijst er volgens hoofdonderzoeker Lynn Jorde op dat het menselijk ras in de loop van de evolutie een aantal keren door een zogenaamde flessenhals is gegaan.

Mogelijk heeft zich verschillende malen een natuurramp voltrokken waarbij slechts een beperkt aantal individuen overleefde. Die kleine groep oermensen moest er vervolgens voor zorgen dat de soort in stand bleef.

Volgens de wetenschappers is het echter ook denkbaar dat de populatie van de voorouders van de mens in de afgelopen twee miljoen jaar lange tijd chronisch laag is geweest.

© NU.nl/Dennis Rijnvis

(nu.nl)

08-02-2010

Minder dan vijftig wilde tijgers in China

PEKING - In China leven vermoedelijk nog geen vijftig tijgers in het wild. Dat heeft de Wildlife Conservation Society maandag laten weten.

Ooit leefden tijgers in grote delen van China.Volgens Xie Yan van de Wildlife Conservation Society zijn er nu nog circa tien tijgers in de zuidwestelijke provincie Yunnan, vijftien in Tibet en circa twintig in de noordwestelijke provincies Jilin en Heilongjiang.

In Tibet en in het zuiden wordt de populatie nog steeds kleiner, ondanks maatregelen van de autoriteiten om de tijger te beschermen.

Stroperij

Honderd jaar geleden waren er ongeveer 100.000 tijgers in heel Azië. Stroperij en de steeds kleiner wordende leefgebieden van de roofdieren hebben de populatie teruggebracht tot ongeveer 3500.

Zeker in China is de tijgerjacht een lucratieve bezigheid. De botten van de roofdieren zijn in trek voor het maken van traditionele geneesmiddelen.

© ANP

(nu.nl)

11-03-2010

Ziekte bedreigt zeer zeldzame Iberische lynx



De Iberische lynx, een van de zeldzaamste katachtigen ter wereld, heeft met een nieuwe bedreiging te maken. Een chronische nierziekte heeft de levens geëist van drie dieren die deel uitmaakten van een groep die in Spanje in gevangenschap wordt gehouden.

De Spaanse krant El País meldde op gezag van milieuambtenaren in de zuidelijke regio Andalusië dat drie van de 72 Iberische lynxen in Spaanse fokcentra door een nierinfectie zijn omgekomen.

Van de overige dieren in de fokcentra toont ruim een derde symptomen van de ziekte. Dierenartsen en andere deskundigen proberen te achterhalen waar de infectie vandaan komt.

Ook onderzoeken ze op welke manier zieke dieren het best kunnen worden behandeld en studeren ze op maatregelen om nieuwe besmettingen te voorkomen. De Iberische lynx is een van de meest bedreigde katachtige diersoorten in de wereld. Van de elfhonderd dieren die rond 1980 nog in het wild in Spanje leefden, waren in 2000 nog maximaal honderd volwassen dieren over. (anp/mvl)

(HLN)

23-03-2010

De Europese steur sterft uit


Een werknemer van een leverancier van kaviaar in Zwitserland snijdt de buik open van een steur. Foto AFP

Een blikje belugakaviaar kopen? Dat kan, het kost op internet 350 euro voor 100 gram, en wordt voor de liefhebber legaal geïmporteerd uit de Kaspische Zee. Maar de steureitjes komen wel van een vis die ernstig met uitsterven bedreigd is. En dat geldt voor de meeste steuren ter wereld.Achtergrond - Een vis met vingers verheldert evolutie

Dat laatste blijkt uit een wereldwijd overzicht dat de natuurorganisatie IUCN heeft gepresenteerd, het eerste in veertien jaar. Die organisatie maakt de internationale Rode Lijst, een wetenschappelijk overzicht van bedreigde diersoorten.

Steuren zijn de afgelopen decennia grotendeels verdwenen uit rivieren, meren en zeeën. Van de 27 soorten steur die wereldwijd leven, zijn er 17 ernstig bedreigd met uitsterven. Veruit de meeste wilde populaties zijn ingestort; vier van die bedreigde soorten zijn mogelijk al uitgestorven in het wild.

Primitieve vissoort

Toen de IUCN de steuren voor het laatst onder de loep nam, in 1996, bleken zes soorten ernstig bedreigd. En sindsdien is er geen enkele nieuwe maatregel genomen om de dieren te beschermen, zegt de Amerikaanse bioloog Phaedra Doukakis die meewerkte aan de analyse.

De enige steuren waarvoor het vooruitzicht goed is, leven in Noord-Amerika. De steuren van Europa, Rusland en Azië worden op een enkele soort na ernstig bedreigd. Voor verschillende soorten voorspellen de onderzoekers dat ze de komende decennia zullen uitsterven.

Steuren (en de verwante lepelsteuren) zijn primitieve vissoorten; ze bestonden 250 miljoen jaar geleden al.

Kaviaar en vlees

Twee bedreigingen zijn funest voor deze vissen: overbevissing en vernietiging van hun leefgebied. Steuren zijn gewild om hun kaviaar, maar ook het vlees wordt gegeten. De vangsten van de beluga (Huso huso) in de Kaspische Zee verminderden sinds de Tweede Wereldoorlog met 95 procent. Zulke afnames, en ook sterkere, worden voor veel steuren gemeld.

Er wordt nog steeds op veel plaatsen gevist, vertelt Doukakis van Stony Brook University (VS). Officieel mag dat in Rusland alleen voor wetenschappelijke doeleinden. Maar die vis die voor wetenschappelijke doelen gevangen wordt, komt vervolgens wel op de markt.

Andere landen, zoals Kazachstan, staan ook de commerciële vangst op steur nog toe.

Dam tussen steur en paaigebied

De aanleg van stuwdammen zoals in de Wolga, de Don en de Yangtze heeft de trek van steuren grotendeels onmogelijk gemaakt; vispassages bestaan niet of nauwelijks.

(nrc)

26-04-2010

Gevaarlijke schimmel bedreigt amfibieën

NIJMEGEN - Een schimmel die wereldwijd al verscheidene amfibiesoorten de kop heeft gekost, treft nu ook kikkers, padden en salamanders in Nederland en België.

© Chris HeijmansDat blijkt uit recent onderzoek waarvan natuurorganisatie Ravon en de Universiteit van Gent de resultaten maandag hebben bekendgemaakt.

Ravon onderzoekt nu in opdracht van het Team Invasieve Exoten van het ministerie van LNV de gevolgen van de schimmel batrachchytrium dendrobatidis voor inheemse amfibiesoorten.

Die kunnen desastreus zijn; in sommige gevallen sterft 90 tot 100 procent van een getroffen populatie.

Huid

In bijna alle Nederlandse provincies en in Vlaanderen zijn al besmette dieren gevonden. In totaal is 4 procent van alle amfibieën geïnfecteerd met de schimmel, die een aanhoudende infectie van de huid veroorzaakt.

© ANP

(nu.nl)

30-04-2010

Zorgen over achteruitgang zebra's en gnoes

NAIROBI - Natuurbeschermers zijn bezorgd over de grote afname van het aantal dieren in het nationale park Amboseli en het gebied bij de berg Kilimanjaro. Beide liggen in de buurt van de grens tussen Tanzania en Kenia.

Uit een telling is gebleken dat het aantal gnoes sinds 2007 met 83 procent tot ruim drieduizend is gezakt. Dat zei de woordvoerder van de Keniaanse natuurbeschermingsorganisatie KWS vrijdag.

Terwijl in 2007 nog meer dan 15.000 zebra's in het Amboselipark graasden, zijn dat er nu nog 4400, een achteruitgang met 71 procent.

Ook de buffels hebben fors terrein prijsgegeven. Hun aantal verminderde met 61 procent tot 231 dieren. Het aantal olifanten bleef met 1266 betrekkelijk stabiel.

Vorig jaar heeft de grote droogte in het gebied duizenden dieren het leven gekost.

© ANP

(nu.nl)

26-05-2010

Fuut op Madagascar uitgestorven

AMSTERDAM - De vale fuut, een kleine watervogel die alleen voorkwam in Madagascar, is uitgestorven. Dat heeft milieugroep BirdLife International woensdag gezegd.

De watervogel is waarschijnlijk uitgestorven doordat vissers nylon netten zijn gaan gebruiken en door kuikens etende baarzen, die voorheen niet in het gebied voorkwamen.

De laatste keer dat het dier is gezien was 25 jaar geleden. Wetenschappers wilden het dier echter niet te snel als uitgestorven beschouwen, omdat de habitat van het dier moeilijk te doorzoeken is.

"We wilden niet iets uitgestorven verklaren en dan twee jaar later het dier ineens zien opduiken", aldus Martin Fowlie van BirdLife.

Zapata-ral

Een vergelijkbaar lot wacht de Zapata-ral, die leeft in de moerassen in het westen van Cuba. Het dier wordt bedreigd met uitsterven door mangoesten en meervallen, dieren die van oorsprong niet in het gebied huisden.

Hoewel een aantal vogelsoorten uitsterft, zijn er ook soorten die zich herstellen. De goudvink en de Colombiaanse papegaai profiteren van maatregelen om de soort te behouden.

© Novum

(nu.nl)

26-05-2010

Massale antilopensterfte in Kazachstan

ALMA-ATA - Ongeveer twaalfduizend bedreigde Saiga-antilopen zijn gestorven door een mysterieuze epidemie in Kazachstan. Een expert van het Wereld Natuur Fonds (WNF) sprak van een potentiële catastrofe voor de zeldzame dierensoort.

''Het is een natuurlijke catastrofe'', zei het hoofd van de epidemologisch centrum in de Centraal-Aziatische republiek. Testen wijzen uit dat de antilopen zijn gestorven door een infectie die de longen aantast.

De Saiga-antilope leeft op de steppen van Kazachstan en op die van Mongolië en Rusland. In de afgelopen twintig jaar is hun aantal gedaald van een miljoen tot circa 100.000.

© ANP

(nu.nl)

07-06-2010

Konijnen bijna uitgestorven op 'Schier'

SCHIERMONNIKOOG - Natuurmonumenten luidt de noodklok over de snel afnemende konijnenpopulatie op Schiermonnikoog. Een woordvoerder heeft zaterdag een bericht daarover op RTV Noord bevestigd.

Begin jaren zeventig leefden er nog vele tienduizenden exemplaren op het Waddeneiland. Maar door de ziekte myxomatose en het besmettelijke virus VHS is het aantal knagende flaporen de afgelopen tien jaar in rap tempo afgenomen.

Natuurmonumenten stelt dat er momenteel nog amper honderd exemplaren op het eiland rondhupsen.

Snelheid

''Op alle Waddeneilanden loopt de konijnenpopulatie terug'', stelt een boswachter. ''Maar de snelheid waarmee het op Schier gebeurt, baart ons echt grote zorgen.''

Het is niet duidelijk waarom het aantal pluizige springers juist op dit eiland zo snel afneemt.

Toeristen

Behalve dat toeristen beginnen te klagen over de afwezigheid van de aimabele knagers, heeft de afwezigheid van konijnen ook grote gevolgen voor de bomen- en plantengroei op het eiland.

''De konijnen eten jonge boompjes op, zodat andere vegetatie ook de ruimte krijgt'', aldus de zegsman van Natuurmonumenten.

''Doordat dit niet meer gebeurt, verdwijnt langzaam maar zeker de oorspronkelijke bloemenrijkdom van het eiland.''

Programma

De natuurorganisatie treft daarom de voorbereidingen voor een herintroductieprogramma. Hiervoor zouden dan konijnen moeten worden gebruikt die resistent zijn voor ziektes als myxomatose of VHS.

© ANP

(nu.nl)

09-06-2010

Aantal slangen neemt wereldwijd af

AMSTERDAM De populaties van bijna alle soorten slangen zijn in de afgelopen jaren op plaatsen over de hele wereld afgenomen. Dat blijkt uit een telling van Britse wetenschappers.
Zeker elf soorten slangen zijn in de afgelopen 10 tot 12 jaar sterk in aantal afgenomen. Dat blijkt uit een telling van het UK Centre for Ecology and Hydrology in Oxford.

Mannetjes worden opvallend genoeg ernstiger in hun voortbestaan bedreigd dan vrouwtjes, zo schrijven de onderzoekers in het wetenschappelijk tijdschrift Biology Letters.

De wetenschappers verzamelden gegevens over slangenpopulaties in Engeland, Australië, Frankrijk, Italië en Nigeria. Van de zeventien bestudeerde populaties zijn er 11 sterk geslonken in de periode tussen 1998 en 2002. Ook in de afgelopen jaren is het aantal slangen in de verschillende gebieden laag gebleven.

Begroeiing

Volgens de onderzoekers neemt het aantal slangen waarschijnlijk af, omdat de leefgebieden van de dieren in kwaliteit achteruitgaan. Zo zou veel begroeiing verdwijnen die geschikt is voor slangen. Ook leven er in veel gebieden steeds minder prooidieren voor de reptielen.

De wetenschappers kunnen de wereldwijde afname nog niet onomstotelijk bewijzen, omdat ze maar in een beperkt aantal gebieden de slangenpopulaties hebben onderzocht.

Waarschuwing

Maar we willen wel alvast waarschuwen voor wat wij denken dat er aan de hand is, verklaart hoofdonderzoeker Christopher Reading in het Britse tijdschrift New Scientist. Andere onderzoekers kunnen hun data van slangenpopulaties nu ook gaan bestuderen, om zo te bepalen of zij hetzelfde patroon zien.

© NU.nl/Dennis Rijnvis

(nu.nl)

01-07-2010

"Mens sterft over 100 jaar uit"



Binnen 100 jaar is de mens uitgestorven. Dat denkt althans een belangrijke Australische wetenschapper. "De situatie is onomkeerbaar, wat we ook doen."

De uitspraak komt van Frank Fenner, professor microbiologie aan de Nationale Universiteit van Australië en lid van de Royal Society of London, die eveneens veel prestige geniet. Fenner zorgde voor de uitroeiing van het pokkenvirus en hij hielp de konijnenplaag in zijn land onder de knie te krijgen.

Einde van de mens
"De homo sapiens zal uitsterven, mogelijk al binnen honderd jaar", vertelde hij aan The Australian. Volgens Fenner zit de Aarde nu in het Antropoceen. Dat is geen officieel geologisch tijdperk, maar toch lijkt het zijn intrede te doen in de wetenschap. Fenner denkt dat we het slachtoffer zullen worden van de groeiende wereldbevolking en onze drang naar consumptie.

Klimaatverandering
Dit jaar zal het aantal mensen op deze planeet volgens de VN voorbij de kaap van 6,9 miljard uitstijgen. "De klimaatverandering is pas begonnen, maar we zien nu al grote veranderingen in het weer", zegt Fenner. "De menselijke soort zal uitsterven, misschien al over honderd jaar. Ook vele andere diersoorten zullen mee verdwijnen. Het valt niet meer om te keren."

Zijn collega, professor Stephen Boyden, is iets minder pessimistisch. Hij denkt dat Fenner gelijk heeft om zich zorgen te maken, maar Boyden hoopt dat we ons op tijd bewust zullen worden van de situatie, zodat we er nog iets aan kunnen veranderen. (gb)

(HLN)

26-07-010

Slecht gesteld met roofdieren Kameroen



Het gaat slecht met de populatie grote roofdieren in Kameroen. De wilde hond en de cheeta zijn zo goed als verdwenen uit het Afrikaanse land. Met de leeuw, de hyena en het luipaard gaat het niet veel beter. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Leiden, waarvan de resultaten maandag zijn bekendgemaakt.

De vleeseters zijn in de verdrukking gekomen door onder meer vernietiging van hun leefomgeving, stropen en een gebrek aan prooien. De resultaten van de studie stemmen volgens de wetenschappers somber over de wildpopulatie in heel West- en Centraal-Afrika, waar de omstandigheden vergelijkbaar zijn.



Het onderzoek van het Leidse Centrum voor Milieuwetenschappen heeft drie jaar geduurd. Aan de hand van directe observatie, interviews met de lokale bevolking, automatische camera's en het tellen van sporen, brachten de wetenschappers in kaart hoe het met de verschillende roofdiersoorten in Kameroen is gesteld.

Het is de bedoeling dat de resultaten van de studie uitmonden in effectieve manieren om de nog bestaande populaties te beschermen, en waar mogelijk te herstellen. In het geval van de cheeta zal dat laatste volgens de onderzoekers lastig worden omdat het dier ook in de landen rondom Kameroen vrijwel niet meer voorkomt.



(depers.nl)

02-09-2010

Zoetwaterdieren en -planten Afrika bedreigd

GENEVE - Een op de vijf soorten planten en dieren die in Afrika in zoet water leven, wordt met uitsterven bedreigd.

Dat blijkt uit een onderzoek van de internationale unie van natuurorganisaties IUCN, die verantwoordelijk is voor het opstellen van de Rode Lijst met bedreigde soorten.

De slechte situatie is onder meer te wijten aan de bouw van dammen, een toename van de landbouwactiviteit, overmatig watergebruik door bewoners en de komst van uitheemse soorten, die de lokale dieren en planten bedreigen, aldus de onderzoekers. De gevolgen van deze verslechtering zijn enorm, aldus IUCN. Zo komt het levensonderhoud van miljoenen mensen onder druk te staan, doordat de hoeveelheid voedsel afneemt.

In Lake Malawi is het aantal Chambo, een veel gegeten groep vissoorten, in tien jaar tijd met 70 procent afgenomen. Daardoor kunnen veel mensen die rond het meer wonen, niet meer aan voldoende vis komen. In het Victoriameer is de situatie nog slechter. Daar worden 45 van de 191 vissoorten met uitsterven bedreigd. In Afrika ten zuiden van de Sahara zijn naar schatting 7,5 miljoen mensen afhankelijk van de visserij in zoet water.

Ook met de weekdieren gaat het niet goed. In de watervallen van de lagere delen van de rivier de Congo worden elf soorten weekdieren, die slechts in honderd kilometer water voorkomen, zeer ernstig bedreigd door vervuiling.

Het door de Europese Unie gesubsidieerde onderzoek heeft vijf jaar geduurd. Per streek is bekeken hoe het gaat met de planten en dieren die er leven. Op die manier zijn 5167 soorten, waaronder libellen, vissen en schelpdieren, onderzocht door tweehonderd wetenschappers. Het IUCN hopen dat beleidsmakers de resultaten van het onderzoek gebruiken bij besluiten over de aanpak van de gebieden waar het slecht gaat.

Circa 7 procent van alle soorten planten en dieren leeft in zoet water, terwijl dat maar 1 procent van het aardoppervlak beslaat.

(Volkskrant)

02-09-2010

De keizerpinguïn sterft deze eeuw uit

Een pinguïnkolonie op de Zuidpool, in de zogenoemde Auster Rookery, het Australische deel van de pool. Foto Pete Oxford / Natura

Van de keizerpinguïn zijn er nog nooit zo veel geteld, maar de ironie wil dat de soort uitsterft. Met satellieten brengen onderzoekers het lot van het dier in kaart.

Hij is een van de grootste en mooiste vogels ter wereld. Het dier leeft ver verwijderd van de menselijke beschaving, aan de ijskoude onderkant van de aarde. Maar over honderd jaar is hij waarschijnlijk nauwelijks nog te vinden. Nog deze eeuw sterft de keizerpinguïn (Aptenodytes forsteri) uit, voorspelt de Franse ecoloog Stephanie Jenouvrier. Zij is morgen de slotspreker op de International Penguin Conference in Boston waar ruim tweehonderd pinguïnologen zich een week lang buigen over de pinguïn.

Het is de opwarming van het klimaat die het treurige lot van de keizer onder de achttien verschillende pinguïnsoorten bepaalt. Het leefgebied van de 120 centimeter lange en een dikke 40 kilo wegende vogel smelt onheilspellend snel. Jenouvrier: De keizerpinguïn leeft op ijs en is extreem gevoelig voor het stijgen van de temperatuur. Het uitbroeden van het ei in de Antarctische winter en het grootbrengen van het jong is zon delicaat proces dat verstoring van het milieu fatale gevolgen heeft.

Tegelijkertijd meldden Peter Fretwell en Phil Trathan van de British Antarctic Survey op de conferentie dat er niet 28, maar zeker 43 kolonies van keizerpinguïns op Antarctica bestaan. De Britse biologen noemen hun studie penguins from space. Met satellietfotos met hoge resolutie brachten ze alle kolonies in kaart door te zoeken naar gebieden met karakteristieke bruine poepsporen in de meestal witte wereld van Antarctica.

Het is de eerste keer dat een diersoort met behulp van hogeresolutie-satellietfotos in kaart wordt gebracht, zegt Trathan. De grote moeilijkheid bij het bestuderen van de kolonies keizerpinguïns is dat ze op slecht toegankelijke plekken liggen. Hoeveel van die vogels er zijn was daardoor niet precies bekend. Fretwell en Trathan tellen nog, maar de uitkomst ligt tussen de 200.000 tot 300.000 broedparen. Trathan: Met die informatie en de onderzoeksmodellen van Jenouvrier kunnen in de toekomst de effecten van de opwarming van de aarde voor de pinguïns nauwgezet worden gevolgd.

Met haar studie oogst de relatief jonge Jenouvrier (33), verbonden aan het oceanografisch instituut van Woods Hole in Massachusetts, grote bewondering onder haar collegas. Ze koppelde als eerste demografische informatie over de vogelpopulatie aan gegevens over klimaatverandering. Jenouvrier zegt dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat de keizerpinguïn zich aan een warmere temperatuur op aarde weet aan te passen. Verandering van gedrag van de vogel gaat veel langzamer dan de snelheid waarmee de opwarming van de aarde zich voltrekt.

De grootste pinguïn wacht volgens haar hetzelfde lot als de reuzenalk (de pinguïn van het noordelijk halfrond) die 150 jaar geleden het loodje legde, en de dodo, die ruim 300 jaar geleden op Mauritius voor het laatst werd waargenomen. Allemaal vogels die het vliegen verleerden.

Smelten van zeeijs betekent voor de keizerpinguïn niet alleen het verlies van zijn woongebied, maar het verstoort ook de voedselketen. Onder het ijs groeien algen die worden gegeten door krill, kleine garnaaltjes. Vissen eten krill en de pinguïns leven van beide diersoorten. Door het smelten van het ijs komen bovendien de net geboren pinguïns al in zee terecht, terwijl het verenkleed nog niet waterdicht is. Daardoor sterven ze, aldus Jenouvrier.

De conclusies van Jenouvrier over het naderende uitsterven van de grote vogel zijn gebaseerd op informatie die ze verzamelde bij de kolonie keizerpinguïns op Terre Adélie, op loopafstand van het Franse onderzoeksstation Dumont dUrville. Franse wetenschappers hebben daar vanaf 1962 de populatie onderzocht. Tussen 1972 en 1982 nam op die plek als gevolg van een plotselinge stijging van de temperatuur de hoeveelheid ijs met 11 procent af. Dat halveerde de populatie van de keizerpinguïns. Volgens alle modellen van het klimaatpanel van de Verenigde Naties zal het smelten van ijs zich de komende jaren sneller voltrekken. De kans op een dramatische afname van de populatie, met meer dan 95 procent bedraagt tussen de 40 à 80 procent. Het aantal broedparen van keizerpinguïns zal op Terre Adélie dalen van 6.000 naar 400 voor het einde van deze eeuw. De nog meer zuidelijke kolonies keizerpinguïns, zoals in de Ross ijszee, zijn nog stabiel, maar ook daar zal opwarming volgens haar straks haar tol eisen.

(nrc)

12-09-2010

'De egel gaat einde deze eeuw misschien niet halen'

AMSTERDAM - ''De egel gaat het einde van deze eeuw misschien niet halen.'' Met deze woorden luidt Jenny Kleve, directeur van de Egelbescherming Nederland, zondag de noodklok.

© Thinkstock
Volgens de Egelbescherming holt het aantal egelopvangcentra in Nederland achteruit en neemt het aantal gewonde en zieke egels alleen maar toe.

Volgens Kleve gaat het bedroevend slecht het de egel. ''We zien veel meer zieke egels en dieren met bijvoorbeeld abcessen.''

Het aantal egels dat dood wordt gevonden is volgens de Egelbescherming de laatste jaren gehalveerd. ''Dit duidt erop dat de populatie een stuk kleiner is geworden.''

Gif

En verklaring voor het grote aantal zieke egels heeft Kleve niet direct. ''We nemen natuurlijk wel steeds meer hun leefgebied in en in Nederland wordt meer en meer gif gebruikt.''

Het valt haar ook op dat er meer egels bij opvangcentra worden binnengebracht met ziektebeelden die lijken op kanker.

Voor de zieke egels zijn minder opvangplekken. ''Door de strengere regelgeving van de overheid moeten opvangcentra, vaak in een thuissituatie bij particulieren, noodgedwongen de deuren sluiten.''

Vrijwilligers

Kleve juicht het toe dat er dieren met verstand van zaken worden geholpen, maar op deze manier maak je het mensen met goede wil heel ingewikkeld om iets voor de egel te doen. Ook zijn er volgens Kleve steeds minder vrijwilligers die zich voor lange tijd aan een organisatie willen binden.

Komende zondag, 19 september, heeft de Egelbescherming uitgeroepen tot het Nationale Egelweekend. ''Ik hoop dat mensen in de opvangcentra komen kijken naar dit fantastische dier'', zegt Kleve.

''De egel is een prehistorisch dier dat al rond liep in de tijd van de dinosaurussen en dat dier moeten wij beschermen.''

© ANP

(nu.nl)

14-09-2010

Trage narwallen bedreigd door opwarming klimaat


DIER VAN DE WEEK

Narwallen zijn de marathonlopers van de oceaan, zo hebben wetenschappers ontdekt. De walvissoort kennen een enorme uithouding en beschikt over een grotere dichtheid aan trage vezels in hun spieren. Het zorgt er ook voor dat ze bij de traagste zwemmers in de oceaan horen. En de klimaatverandering dreigt de narwal weldra in te halen.

De narwallen leven in de buurt van de Noordpool en zullen het lastig hebben als de klimaatverandering zich blijft doorzetten. Ze worden wel eens de "eenhoorns van de zee" genoemd, omdat ze over een lange slagtand beschikken. Wetenschappers van de Universiteit van Californië willen de dieren nu echter omdopen tot de marathonlopers van de oceaan. Ze zijn in staat om de hoogste hoeveelheid myoglobine van alle zeezoogdieren op te slaan. Daardoor kunnen ze ook veel zuurstof opnemen.

Atleten
Daarnaast hebben ze een extreem hoog percentage trage spiervezels. Waar bij een narwal ongeveer 87 procent van hun spiervezels van dat type zijn, ligt die hoeveelheid bij dolfijnen bijvoorbeeld maar tussen 40 en 50 procent. Bij een menselijke atleet ligt het percentage rond 90 procent waardoor de narwal redelijk vergelijkbaar is. Het jachtluipaard, een supersnel landdier, heeft meer snelle spiervezels. Die reageren dus veel sneller op bewegingen, maar ze raken ook sneller uitgeput.

Dat betekent dus echter ook dat de narwal één van de traagste zwemmers van de zee is. En die eigenschap kan een probleem worden in een veranderend klimaat, zo waarschuwen de wetenschappers. De narwallen staan al op de IUCN-lijst met bedreigde dieren als 'bijna bedreigd tot kwetsbaar'. Rond Canada en Groenland zouden nog ongeveer 75.000 narwallen leven. In dat gebied moeten de narwallen gaten in het ijs zoeken om adem te halen.

Ademnood
Ondanks hun enorme uithouding blijkt dat de narwallen na ongeveer 1,4 kilometer al naar lucht moeten happen aan het wateroppervlak. De klimaatverandering maakt de omstandigheden behoorlijk lastig aangezien grote ijsbergen zich over het oppervlak bewegen. In dat ijs is het niet eenvoudig om gaatjes te vinden. Experts vermoeden dat slechts 10 procent van het water onder bewegend ijs over luchtgaten beschikt. En dat is een probleem als de narwal na bijna anderhalve kilometer in ademnood geraakt.

Wind verandert regelmatig van richting zodat ook de ijsbergen van koers veranderen. Dat maakt het nog moeilijker te voorspellen hoe het ijs zal bewegen. Daar komt uiteraard bij dat narwallen traag zwemmen. Een verkeerde beslissing of een draaiende wind kan dus fataal zijn voor de narwal. (gb)

(HLN)

29-09-2010

Een vijfde plantensoorten bedreigd



Een vijfde van de plantensoorten in de wereld wordt bedreigd met uitsterven. Dat blijkt uit een onderzoek van de Britse nationale botanische tuin in Kew en het Natuurhistorisch Museum in Londen.

Volgens de directeur van de tuin in Kew zijn planten daardoor net zo bedreigd als zoogdieren. ,,De uitkomsten van het onderzoek bevestigen wat we al vermoed hadden'', aldus Stephen Hopper. Met de lijst van soorten kunnen wetenschappers en beleidsmakers volgens Hopper aan de slag om het tij te keren. ,,We kunnen niet achterover leunen en kijken hoe deze soorten verdwijnen'', stelde Hopper.

De onderzoekers bekeken vierduizend plantensoorten, waarvan 22 procent bedreigd bleek. Van honderden plantensoorten waren te weinig gegevens bekend om een analyse te kunnen maken.

Veel planten zijn in de verdrukking gekomen, doordat er steeds minder bos beschikbaar is. Het meest bedreigde leefgebied van de planten is dan ook het tropische regenwoud. Daar komen ook de meeste bedreigde planten voor. De meest bedreigde groep planten zijn de naaktzadigen, waar de conifeer onder valt.

(depers.nl)

03-03-2011

Zesde massale uitsterving nabij

Driekwart van de soorten verdwijnt

Het aantal plant- en diersoorten op aarde neemt snel af. Als we niet oppassen is over vier eeuwen al meer dan 75 procent van alle soorten verdwenen, denken onderzoekers van de universiteit van Californië.

Het uitsterven van dieren en planten is niks nieuws. Aan de lopende band verdwijnen er soorten van de aardbodem om nooit meer terug te keren. Er zijn in het verleden echter momenten geweest, waarop er ontzettend veel soorten in een keer uitstierven. Bij zulke massa-extincties sterft minimaal 75 procent van alle soorten ongeveer tegelijkertijd uit. De oorzaak van zulke massale uitstervingen kan liggen in plotselinge klimaatveranderingen of enorme natuurrampen zoals vulkaanuitbarstingen of meteoorinslagen.

In de afgelopen 540 miljoen jaar zijn er vijf massauitstervingen geweest, waarvan de laatste en misschien wel bekendste het uitsterven van de dinosauriërs is (hoewel de vogels, die afstammen van de dinosaurussen, die uitstervingsgolf wel overleeft hebben). Wetenschappers van de universiteit van Californië menen dat de zesde massa-extinctie op het punt staat te beginnen. En deze keer is de mensheid de enorme natuurramp die de uitsterving veroorzaakt, schrijven ze in Nature.

‘Het idee dat de zesde massa-extinctie nu bezig is, is al twintig jaar oud. Maar dit artikel bekijkt voor het eerst cijfers om het idee kracht bij te zetten. Dat is erg interessant,’ vertelt Steve Donovan, fossielendeskundige bij Naturalis.

Sinds 1500 zijn er al veel dieren- en plantsoorten uitgestorven. Dieren als de dodo, Balinese tijger en lachuil zijn verdwenen sinds de zestiende eeuw. Hoewel de uitsterven tot nu nog meevalt, zijn er daarnaast veel planten en dieren die als bedreigd te boek staan. Als deze dieren binnen een eeuw verdwijnen, zouden we al op een extinctieniveau van 53 procent zitten. Zo zou de grote zesde uitsterving binnen twee tot vijf eeuwen realiteit kunnen zijn, en dit gebeurt dan sneller en eerder dan de vorige uitstervingen.

Of we op dit moment daadwerkelijk op weg zijn naar de 75 procent soortverlies is erg lastig te zeggen. Vooral omdat de vergelijking met vorige uitstervingen niet eenvoudig te maken is. Paleontologen gebruiken fossielen om te kijken wat er in vroege perioden van de aarde is gebeurd. De grote uitstervingsperioden zijn ontdekt doordat een groot aantal verschillende soorten uit een tijdperk, niet meer gevonden werden in het volgende tijdperk. Maar deze methode is niet toe te passen op de moderne tijd, omdat er geen volgend tijdperk is om mee te vergelijken. Bovendien is maar van een klein deel van de bijna twee miljoen soorten op aarde bekend of ze bedreigd zijn of niet.

De oorzaak van de uitsterven is voor een belangrijk deel aan de mens te wijten. Er is al eerder ontdekt dat het uitsterven van grote zoogdieren vlak na de ijstijd (gedeeltelijk) werd veroorzaakt door de komst van mensen, en de invloed die mensen hebben op hun omgeving is sinds die tijd verveelvoudigd. ‘Door opwarming van de aarde verpesten we indirect ecosystemen, bijvoorbeeld die onder het poolijs leven, waar veel meer leven is dan je zou denken, of op de oceaanbodem. Maar de mensheid roeit ook directer diersoorten uit. Door gevaarlijke chemicaliën door de gootsteen te spoelen, bijvoorbeeld, verdwijnen slakken- en wormsoorten die bij riooluitgangen leven,’ aldus Steve Donovan. De invloed van de mens op (het afnemen van) de biodiversiteit is erg groot.

De auteurs van het artikel zien bij de vorige uitstervingen dat er ongewone klimaatveranderingen aanwezig waren, waardoor zoveel dieren tegelijkertijd konden uitsterven. De huidige CO2-problematiek, overbevissing, habitatvernietiging van dieren, vervuiling en de introductie van vreemde diersoorten in gebieden (zoals de vos die door Europese kolonisten in Australië werd geïntroduceerd) zijn allemaal (menselijke) factoren die volgens de auteurs de massa-extinctie dichterbij brengen. Als er niets gebeurt is er straks nog maar een kwart van de soorten dieren en planten over.

(Noorderlicht)

quote:

Op vrijdag 4 maart 2011 09:27 schreef RolStaart-Beer het volgende:
Pfff.. Overkill aan berichten zeg

Dit zijn artikels die ik op een ander forum had staan waar ik niet meer kom.
Ik had eigenlijk veel eerder dit topic willen beginnen, maar is er nooit van gekomen. Ik wilde de artikels toch met jullie delen.