F&L Filosofie & Levensbeschouwing
Een plek om te discussiëren over filosofische vragen, filosofen, religieuze vraagstukken of religie en levensbeschouwing in het algemeen.
Kijk, dergelijke OP's wil ik vaker zien in F&L. 
Een mooi stukje, al heb ik er wel het één en ander op aan te merken.
In je tekst maak je nogal vaak het onderscheid tussen individualisme en collectivisme, waarbij het ene voor de Nederlandse cultuur staat en de laatste voor de Russische. Het punt is dat dergelijke termen nogal breedsprakig zijn en je lijkt ze een beetje te pas en te onpas als etiketjes op bepaalde fenomenen te plakken.
Individualisme betekent voor mij een bepaalde morele houding, politieke filosofie/ideologie die de nadruk legt op "the moral worth of the individual". Aanhangers van het individualisme promoten het naleven van ieders idealen en verlangens en zodoende de onafhankelijkheid en zelfredzaamheid van de mens.
Collectivisme betekent voor mij een bepaalde morele houding, politieke filosofie/ideologie die de nadruk legt op de afhankelijkheid van de mens aan elkaar in groepsverband en geeft de prioriteit van de gemeenschappelijke doelen boven de individuele doelen.
Als we deze definities hanteren snap ik ook een uitspraak niet zo goed:
Ik denk dat het bovenstaande van enorm belang is. Wat ben ik zonder de erkenning van de ander? Het individualisme lijkt mij in die zin ook een vorm van grootheidswaanzin; denken dat je op de één of andere manier los staat van de maatschappij. Het is ook iets wat je tussendoor zegt:
[ Bericht 0% gewijzigd door #ANONIEM op 16-01-2011 17:02:11 ]
Een mooi stukje, al heb ik er wel het één en ander op aan te merken. In je tekst maak je nogal vaak het onderscheid tussen individualisme en collectivisme, waarbij het ene voor de Nederlandse cultuur staat en de laatste voor de Russische. Het punt is dat dergelijke termen nogal breedsprakig zijn en je lijkt ze een beetje te pas en te onpas als etiketjes op bepaalde fenomenen te plakken.
Individualisme betekent voor mij een bepaalde morele houding, politieke filosofie/ideologie die de nadruk legt op "the moral worth of the individual". Aanhangers van het individualisme promoten het naleven van ieders idealen en verlangens en zodoende de onafhankelijkheid en zelfredzaamheid van de mens.
Collectivisme betekent voor mij een bepaalde morele houding, politieke filosofie/ideologie die de nadruk legt op de afhankelijkheid van de mens aan elkaar in groepsverband en geeft de prioriteit van de gemeenschappelijke doelen boven de individuele doelen.
Als we deze definities hanteren snap ik ook een uitspraak niet zo goed:
Ik snap wel dat je de cognitieve afhankelijkheid van experts ziet als een soort afhankelijkheid in groepsverband, maar dat is niet precies wat het collectivisme behelst. Waar het collectivisme kritiek op heeft is een bepaald beeld van het zelf: dat kan niet als atomair iets gedacht worden. Zoals de metafoor gaat, "geen mens is een eiland". Het ik kan slechts bestaan in een wereld die hem als ik erkent. De erkenning van de ander is dan een manier om de subjectieve vrijheid van het ik te verenigen met de objectiviteit van een wereld. Die discussie loopt nu nog steeds tussen het liberalisme en communitarianisme.quote:Op zaterdag 15 januari 2011 15:21 schreef Helena1989 het volgende:
Geluk en succes heeft ook niks met individualisme te maken. Individualisme ontstaat per definitie als iemand niks van de wereld kan verwachten behalve tegenstand of in het beste geval onverschilligheid. Succes heb je per definitie dankzij de wereld. Individualisme betekent dat je uit jezelf moet putten om het gebrek aan geluk te compenseren. Dat is iets waar Russen erg goed in zijn en de Nederlanders juist niet. In Nederland wordt het zelfs zo erg dat scholieren rekenmachines moeten gebruiken om sommen te doen op school. Zo leren ze alleen maar gedachteloos toetsen indrukken en de uitkomst overschrijven. Hun eigen intelligentie wordt overgenomen door een externe intelligentie, door iemand anders gemaakt. En mensen gaan tegenwoordig steeds meer naar een psycholoog om gewone problemen te bespreken als het overlijden van een familielid of een verbroken relatie. Als dat dingen zijn die gewoon bij het leven horen, dan moet iedereen daar ook zelf mee kunnen omgaan. Als mensen in staat zijn om dergelijke emoties te ervaren, dan moeten ze ook een vermogen hebben om hen te overwinnen. Hoe kun je jezelf laten overmeesteren door jezelf. Maar blijkbaar verliezen we dit vermogen en hebben we hulp van experts nodig. En dat, mijn dames en heren, heet collectivisme en het is niet goed als het zo ver doorslaat. In Rusland slaat juist de noodzaak tot zelfredzaamheid door, want mensen kregen daar altijd erg weinig empathie en tegemoetkoming.
Ik denk dat het bovenstaande van enorm belang is. Wat ben ik zonder de erkenning van de ander? Het individualisme lijkt mij in die zin ook een vorm van grootheidswaanzin; denken dat je op de één of andere manier los staat van de maatschappij. Het is ook iets wat je tussendoor zegt:
Juist in dat gelukkig zijn en onze zoektocht naar authenticiteit zijn we afhankelijk van de mening van anderen. Een realistisch zelfbeeld kan niet zonder iemand anders die je de spiegel voorhoud; ik kan mijzelf als niet-sociaal wezen denken.quote:Individualisme heeft imho weinig te maken met voor jezelf opkomen en dingen voor jezelf eisen. Dan ben je juist afhankelijk van de buitenwereld. Een echte individualist heeft overal schijt aan en kan ook onder moeilijke omstandigheden gelukkig zijn.
[ Bericht 0% gewijzigd door #ANONIEM op 16-01-2011 17:02:11 ]
Klinkt als de beruchte 'Russische Ziel'.quote:
[..]
Met "heidens" bedoel ik afkeerd hebbend voor datgene wat objectief juist is. Dus dat kun je best tegenover rationeel stellen. Het is bijvoorbeeld een feit dat veel alcohol drinken slecht voor je is. De Russen weten dit en desondanks gaan ze door met zichzelf doodzuipen. Voor hun heeft het een andere waarde dan alleen maar hun lichaam vergiftigen. Ze hebben schijt aan hun belangen. Dat is wat Dostojevski omschreef als een 2x2=5 mentaliteit: een eigen, subjectieve dimensie toevoegen aan de werkelijkheid. (Orwell beschreef de 2+2=5 toestand, maar hij bedoelde daarmee de ontkenning en vervalsing van feiten, da's wat anders).
Ook vind ik het speculeren naar een bepaalde volksaard een beetje mythevorming. Ik geloof er niet zo in dat de mens van nature op verschillende plaatsen in de wereld anders wordt (al zeg je dit niet zo letterlijk). Wel geloof ik erin dat mensen, door situationele omstandigheden, zich anders gaan gedragen. Een leuk voorbeeldje hiervan geeft Michael Sandel wel in onderstaande video:
Dat is ook wel een beetje het probleem: de moraliteit van mensen lijkt gevormd te worden door dit soort prikkels. Kapitalisme kan dus, net zo goed als een planeconomie zoals je in je tekst zegt, immoreel of ongewenst gedrag opwekken. De dominantie van de markt kan bepaalde zaken die goed zijn gewoon wegschuiven door bepaalde mechanismen.
[ Bericht 0% gewijzigd door #ANONIEM op 16-01-2011 14:30:55 ]
Dat is ook wel een beetje het probleem: de moraliteit van mensen lijkt gevormd te worden door dit soort prikkels. Kapitalisme kan dus, net zo goed als een planeconomie zoals je in je tekst zegt, immoreel of ongewenst gedrag opwekken. De dominantie van de markt kan bepaalde zaken die goed zijn gewoon wegschuiven door bepaalde mechanismen.
[ Bericht 0% gewijzigd door #ANONIEM op 16-01-2011 14:30:55 ]
Ook al vind ik je analyse hier wel goed, met 'individualisering' hoeft niet per se iets slechts bedoeld te worden. Kijk bijvoorbeeld naar hoe we steeds meer keuzes hebben: tegenwoordig kun je zelfs je Ikea-meubels volledig customizen. Dat is ook een vorm van individualisering: steeds meer zaken worden speciaal voor jou op maat gemaakt.quote:
Daarom kan ik er ook niet tegen als mensen praten over hoe individualistisch het Westen is en wat een collectivistische cultuur Rusland wel niet heeft. Nederland is zo'n fatsoenlijk en poppetjesachtig landje, je staat hier nooit alleen. Vergeleken daarmee is Rusland een halfbeschaafd land. Dus als mensen hier gaan klagen/opscheppen over de "individualisering", dan is dat voor mij gewoon te pijnlijk. En omgekeerd, in Rusland hebben mensen altijd alleen maar op zichzelf kunnen rekenen. Dat land werkt je in het slechtste geval tegen, in het beste geval is het onverschillig. En als ik hier dan naar allemaal Vinex-intellectuelen moet luisteren die denken dan Russen domme beertjes zijn die niet zonder leiding kunnen, dan kan ik dat gewoon niet verdragen.
Wat men trouwens meestal in negatieve zin bedoelt met 'individualisering' is dat we steeds meer in een maatschappij leven van het dikke-ik.
De mens is naar mijn inziens juist vrij wanneer het in harmonie met de natuur leeft. Wat de natuur van ons verlangt ligt voor onze handen. Ver weg van het chaotische, ver weg van de massa. Ver weg van het collectieve dat ons gemoedsrust bestookt met allerlei schadelijke elementen. 'Homo homini lupus', oftewel de mens is een wolf voor zijn medemens. De animale warmte van de mensenmassa, zo confronterend en treffend weergegeven door Schopenhauer die als metafoor het beeld van de stekelvarkens gebruikt. Een groep stekelvarkens geconfronteerd door de kou, waardoor ze genoodzaakt zijn om tegen elkaar aan te kruipen zodat ze de barre winterse omstandigheden kunnen trotseren. Al snel in aanraking gekomen met elkaars stekels waarop ze zich van elkaar verwijderen. Totdat de drang en behoefte naar warmte ze weer naar elkaar toe drijft en hetzelfde tafereel weer plaatsvindt. Het metafoor van de stekelvarken, door Schopenhauer in het leven geroepen om de menselijke behoefte aan gezelschap te typeren. De behoefte aan gezelschap die uit de leegte en eentonigheid van het eigen innerlijk geboren wordt en de mensen naar elkaar toe drijft, maar weldra geconfronteerd wordt met de vele 'onaangename eigenschappen en onverdraaglijke fouten' hen van elkaar afstoot. 'De gematigde afstand, die ze tenslotte uitvinden en waarbij een samenleving kan bestaan, is de beleefdheid en haar gewoonten. Krachtens deze wordt weliswaar de behoefte aan wederzijdse verwarming slechts onvolkomen bevredigd, maar daardoor ook het prikken van de stekels niet gevoeld.quote:
Individualisme wordt in het Westen geassocieerd met vrijheid; collectivisme met dwang en armoede. Volgens mij zit het net omgekeerd. Als je erover nadenkt, als je een mensje aan de rauwe wereld uitlevert, wat stelt het dan voor? Helemaal niks. De natuur heeft geen interesse in je behoeftes en voorkeuren, dus het wordt vechten en met de kraan open dweilen.
Wij zijn allemaal galeislaven van de wil die door ons jaagt, we zijn geketend aan een blinde drang tot overleven en de ketting waar we aan vastgeklonken zijn, snoert ons tegelijk vast aan anderen, waardoor iedere beweging die we maken, pijn bij anderen veroorzaakt.
De enige vrijheid is die van de filosofie.
- Schopenhauer.quote:''De filosofie is een hoge alpenweg. Daarheen voert slechts een steil pad over scherpe steen en stekelige doornen. Het is eenzaam en wordt steeds woester hoe hoger men komt, en wie het bewandelt mag niet bang zijn, maar moet alles achter zich laten en zich rustig door de koude sneeuw zelf een weg banen. Vaak staat hij plotseling aan de afgrond en ziet beneden zich het groene dal. Duizeligheid trekt hem met geweld naar beneden, maar hij moet zich staande houden, al zou hij met zijn eigen bloed zijn voetzolen aan de rots moeten vastkleven. Als tegenprestatie ziet hij spoedig de wereld met haar zandwoestijnen en moerassen onder zich verdwijnen, haar oneffenheden heffen elkaar op, haar wanklanken dringen niet tot boven door, haar ronding manifesteert zich. Hijzelf staat steeds in de zuivere koele alpenlucht en ziet reeds de zon, wanneer het beneden nog donker is.''
[ Bericht 0% gewijzigd door AryaMehr op 16-01-2011 18:06:32 ]
Maar onze vrije markt, valt die mensen niet erg lastig met allerlei waarden en standaarden die ze moeten hooghouden? Als dat niet zo is, waarom hebben mensen tegenwoordig zo veel minderwaardigheidsgevoelens en burnouts? Blijkbaar is dat ideaal van "haal alles uit jezelf" en "geniet van het leven" voor de mens toch onnatuurlijk. Mensen zijn er niet alleen om hun potentieel te ontwikkelen, gewoon bestaan zoals je al bent kan al goed genoeg zijn. Als iemand bijvoorbeeld niet bijzonder knap, intelligent, ondernemend of wat dan ook is, is het dan een waardeloos persoon? En mensen met een geestelijke of lichamelijke beperking, verklaar je ze eigenlijk niet (onbedoeld) voor non-personen als je de mens synoniem maakt aan ontwikkeling en productiviteit?quote:
[quote]Individualisme betekent voor mij een bepaalde morele houding, politieke filosofie/ideologie die de nadruk legt op "the moral worth of the individual". Aanhangers van het individualisme promoten het naleven van ieders idealen en verlangens en zodoende de onafhankelijkheid en zelfredzaamheid van de mens.
Volgens mij was de Sovjet-staat zo hard en leugenachtig dat dit mensen juist dwong om na te denken over wat juist is en wat niet, en onderscheid te maken tussen jezelf en de rest van de wereld.quote:Collectivisme betekent voor mij een bepaalde morele houding, politieke filosofie/ideologie die de nadruk legt op de afhankelijkheid van de mens aan elkaar in groepsverband en geeft de prioriteit van de gemeenschappelijke doelen boven de individuele doelen.
Bijvoorbeeld, de seksualiteit werd in de Sovjet-Unie in het openbare leven simpelweg ontkend. Maar mensen deden het evengoed, en niet bepaald alleen om kindjes te krijgen. Het was zelfs een daad van rebellie om je oerinstincten de vrijheid te geven en de indoctrinatie even te vergeten. Hier in Nederland wordt de seksualiteit juist uitgehold door het aan te moedigen als een kinderspel. Op die manier heeft het ook niks meer te maken met irrationaliteit en ontsnappen aan de opvoeding, omdat mensen het erg rationeel gaan bedrijven (denken wat ze allemaal nog op seksueel gebied nog willen doen of juist niet, allerlei producten kopen om het leuker te maken). Op die manier wordt geilheid juist in het systeem ingebed, het verliest zijn waarde als een uitspatting die tegen alle redelijkheid in gaat. En om te begrijpen dat dit fout is, is veel lastiger dan in de USSR waar het onderdrukt werd. Seks is toch goed voor je, dus moet je het vooral doen en de hulp gebruiken die anderen je geven, dat is toch bevrijdend, zo denken mensen. Terwijl het juist niet bevrijdend is.
Een ander voorbeeld Rusland kent enorm veel politieke moppen. In de Sovjet-tijd was het gevaarlijk om ze te vertellen en mensen deden het toch. Hier in Nederland vind ik dat mensen vergeleken met Rusland weinig met moppen hebben, zeker met politieke. Je zou verwachten dat een vrije samenleving ook voor meer kritiek en sarcasme zou zorgen, maar blijkbaar dwingt juist de openlijke propaganda en haar leugens mensen tot een ironische kijk op dingen. Hier in Nederland heb je natuurlijk cartoons en dergelijke maar... het is toch niet zo wijdverbreid zoals in Rusland, hier komt het tot de mensen, daar van de mensen.
Maar er zijn wel verschillende manieren om dit te bereiken. In primitievere samenlevingen zoals Rusland zijn mensen voor hun zelfbeeld meer afhankelijk van hun vrienden en familie, dat wil zeggen: vormen van collectiviteit die door niemand expres worden gecreeerd. Je vrienden zijn er niet alleen om je iets over jezelf duidelijk te maken maar ook voor andere dingen. En je hebt ze meestal niet zelf uitgekozen en je familie al helemaal niet. Terwijl psychotherapeuten er zijn alleen en speciaal voor dat. Dus komt er meer bewuste samenwerking bij kijken. Snap je?quote:Ik snap wel dat je de cognitieve afhankelijkheid van experts ziet als een soort afhankelijkheid in groepsverband, maar dat is niet precies wat het collectivisme behelst. Waar het collectivisme kritiek op heeft is een bepaald beeld van het zelf: dat kan niet als atomair iets gedacht worden. Zoals de metafoor gaat, "geen mens is een eiland". Het ik kan slechts bestaan in een wereld die hem als ik erkent. De erkenning van de ander is dan een manier om de subjectieve vrijheid van het ik te verenigen met de objectiviteit van een wereld. Die discussie loopt nu nog steeds tussen het liberalisme en communitarianisme.
Ik denk dat het bovenstaande van enorm belang is. Wat ben ik zonder de erkenning van de ander? Het individualisme lijkt mij in die zin ook een vorm van grootheidswaanzin; denken dat je op de één of andere manier los staat van de maatschappij. Het is ook iets wat je tussendoor zegt:
Juist in dat gelukkig zijn en onze zoektocht naar authenticiteit zijn we afhankelijk van de mening van anderen. Een realistisch zelfbeeld kan niet zonder iemand anders die je de spiegel voorhoud; ik kan mijzelf als niet-sociaal wezen denken.
De identiteit wordt zo op een natuurlijke manier geschreven. Immers, in samenlevingen als Rusland gaan mensen nog minder naar de psy om hun gevoelens van rouw te bespreken. Maar uiteindelijk verwerken ze die toch ook gewoon? Blijkbaar is daar niet zo veel moeite en samenwerking voor nodig.
Ik zeg dus niet dat mensen voor hun identiteit niet afhankelijk zijn van anderen, wel dat het in Nederland onnatuurlijke, onnodig ingewikkelde vormen aanneemt. Waarom je verdriet "verwerken" (tfoe, alleen het woord al, alsof het om afvalverwerking gaat) door er met een therapeut aan te werken, terwijl je het ook de tijd kunt geven, met je familieleden erover praten, naar het kerkhof gaan? (In Rusland gaan mensen standaard naar het kerkhof voor closure, is erg belangrijk in die cultuur. Vaak alleen. Hier hebben mensen anderen nodig die er expres voor opgeleid zijn. Vooral als ik bedenk dat veel mensen in Rusland nog veel tragischer levens hebben en tragischer aan hun einde komen, en dat hun familieleden hier zelf mee leren omgaan, kan ik het gewoon niet opbrengen om de Russen collectivisten te noemen en de Nederlanders individualisten).
In samenlevingen Rusland wordt de identiteit volgens mij nog veel meer op een natuurlijke manier geschreven, zonder menselijke bedoelingen. Er gebeuren dingen in je leven, je krijgt iets met je geboorte mee, en maakt bepaalde dingen door je medemensen mee en dat word jij. Er zit nog weinig rationele menselijke wil bij. Hier houden mensen zich er bewust mee bezig om de ander tot iets te maken. Je hebt bijvoorbeeld genoeg gevallen waarbij een leraar weet dat een bepaalde leerling niet dyslectisch is maar dat vwo voor hem te hoog gegrepen is. Maar de ouders willen zo graag een halve genie dat ze bij de psychiater een certificaat halen dat hun spruit woordblind is en toch vwo mag doen. Ze praten hun kinderen dus een valse diagnose aan, dwingen ze om boven hun niveau te presteren en dwingen de leraar om iets te respecteren wat er helemaal niet is (de woordblindheid). Ik weet ook wel dat dit in landen als Rusland bestaat, dat mensen vooral hun kinderen per se naar hun voorstellingen willen vormen. Maar hier in het Westen wordt het wel erg systematisch. In Rusland kunnen kinderen nog genoeg rondhangen en niksen, hier moeten ze allerlei cursussen enzo. Bleeeeh.
Volgens mij is dat geen individualisering maar juist collectivisering. Je talenten ontwikkelen en aan (al) je behoeften toekomen lukt niet als je alleen op een eiland woont. En collectivisme is precies dat: de kwaliteiten van individuele mensen eruit halen en voor de maatschappij gebruiken. En voor hun behoeften zorgen, want uiteindelijk kun je dat in je eentje nauwelijks. Niet dat ik zeg dat dat per definitie slecht is, wel dat het te ver kan gaan en volgens mij ook gaat, in het Westen. De psychologische druk om "iets van jezelf te maken" wordt erg groot. Dat betekent feitelijk dat alleen bestaan niet genoeg is. Je moet andere mensen iets leveren om gerespecteerd te moeten worden. En als het doorslaat, wordt dat erg fout ja. Zoals ik al eerder heb gezegd, als iemand geen opvallende kwaliteiten heeft, of een beperking, is dat een minder-waardig persoon? Volgens de logica die wij tegenwoordig hebben, luidt het antwoord volgens mij ja.quote:
[..]
Ook al vind ik je analyse hier wel goed, met 'individualisering' hoeft niet per se iets slechts bedoeld te worden. Kijk bijvoorbeeld naar hoe we steeds meer keuzes hebben: tegenwoordig kun je zelfs je Ikea-meubels volledig customizen. Dat is ook een vorm van individualisering: steeds meer zaken worden speciaal voor jou op maat gemaakt.
Wat de individualisering in Nederland betreft, in de Sovjet-Unie had je feitelijk precies hetzelfde. Voor de Revolutie waren de meeste mensen boer of misschien arbeider, professionelen waren er weinig. De individuele talenten gingen dus verloren, men hield ze voor zichzelf. Daar kwam met Stalin verandering in. Stalinisme wordt vaak in een adem genoemd met onderdrukking maar in wezen was het juist het tegenovergestelde. De totalitaire discipline was een middel, omdat je een land moeilijk zelf kunt veranderen ipv laten evolueren, zeker niet zo'n enorm land als Rusland. Emancipatie was het doel, Stalin wilde de mensen uit hun huizen, akkers en gezinnen krijgen, hun individuele talenten ontwikkelen door individueel werk. (Daarom is het ook niet raar dat veel mensen die tijd missen. Velen die anders hun hele leven boer zouden zijn geweest, konden leraar, arts of beroepsmilitair worden. Mensen waarderen aan de Sovjet-Unie dus precies hetzelfde als wat Nederlanders aan hun eigen land waarderen: de ontplooiingsmogelijkheden).
Dus, als Nederlanders hun land als geindividualiseerd beschrijven, dan moeten ze ook erkennen dat de Sovjet-Unie dat ook was
Maar, je weet waarschijnlijk wel dat deze ontwikkeling weinig te maken had met individuele bevrijding. Stalin wist dat mensen een stuk nuttiger zijn als ze naar hun talenten werken, een leger van specialisten was voor hem handiger dan een boerenmassa. En dat is ook iets wat in Nederland aan de hand is volgens mij: dat mensen hier worden aangespoord om het beste uit zichzelf te halen, komt omdat ze dan harder bezig zijn en meer geld generenen, en als mensen goed zijn in wat ze doen, doe ze dat ook beter. Zouden we tegenwoordig zo rijk zijn als we niet konden lezen? Lijkt me niet, juist dankzij geletterdheid zijn mensen bereikbaar door de propaganda, komen ze eerder in actie om dingen te consumeren en produceren, en kunnen ze veel beter samenwerken.
In de Sovjet-Unie werden mensen ook beloond voor individuele uitsloverij: stachanovisme. Die mensen gingen op een gegeven moment minder werken en meer in cafe's dansen in hun buitenlandse pakken. Natuurlijk was hun mogelijkheden een stuk lager dan hier, maar het principe was hetzelfde: jij slooft je uit voor het systeem, wij belonen je. Misschien moeten Nederlanders en andere Westerlingen daar eens over nadenken voordat ze het label individualisering hierop plakken. Ik zie dat zelf niet als individualisering maar als collectivisering. Volgens mij is het gewoon een op het individu toegespitste planeconomie. En als het al individualisering is, heeft het weinig met vrijheid te maken, hoe fijn het verder ook mag zijn. De Sovjet-Unie was vergeleken met modern Rusland vaak ook een fijne samenleving, maar geen vrije.
[ Bericht 0% gewijzigd door Helena1989 op 16-01-2011 20:07:01 ]
Goed dat je dit te berde brengt, daar heb ik ook iets over te melden. Wat ik vind is dat mensen overal ter wereld in principe hetzelfde zijn. Je hebt overal slimme en domme mensen, assertieve en onzekere, rationele en hartstochtelijke. Alleen, ik denk ook dat bepaalde kanten van de menselijke natuur in bepaalde landen door hun specifieke omstandigheden net iets intenser uitpakken dan elders. Je moet dus niet zozeer kijken naar wat een bepaald land niet heeft, maar naar wat het juist net iets meer heeft dan de andere.quote:
Ook vind ik het speculeren naar een bepaalde volksaard een beetje mythevorming. Ik geloof er niet zo in dat de mens van nature op verschillende plaatsen in de wereld anders wordt (al zeg je dit niet zo letterlijk). Wel geloof ik erin dat mensen, door situationele omstandigheden, zich anders gaan gedragen.
Zo wil ik bijvoorbeeld niet zeggen dat de Russen geen conformisme kennen want die kennen ze wel degelijk. Maar daarnaast hebben ze net iets meer de irrationele, verstorende kant, dat zie ik in Nederland minder. En ze hebben in ieder geval niet genoeg gezond conformisme om hun denken en handelen zo te synchroniseren dat ze samen iets moois bereiken, wat Nederlanders juist goed kunnen. Dat hebben ze juist nodig.
Daarom vind ik nationalisme ook zo'n onzin. Misschien begrijp ik het niet goed, maar volgens mij willen nationalisten dat een lid van een ethnische groep elke minuut van de dag en in elke handeling en gedachte zijn nationale aanhorigheid moet laten blijken. Maar je hoeft je echt niet 24/7 expres als een Rus of Nederlander te gedragen om er een te zijn. Ik heb 10 jaar in Rusland doorgebracht, nu dus net iets minder dan hier, en dat land heeft me genoeg vergiftigd om hier anders te blijven, ondanks hoe vernederlandst ik ben. Volgens mij word ik nooit helemaal hetzelfde, zelfs na 60 jaar Nederland niet... Net zoals een druppel gif genoeg is om een ton wijn giftig te maken
Dat geldt trouwens ook voor spiritualiteit/religieusiteit. Als je maar spiritueel genoeg bent, kun je gerust van de aardse geneugten proeven. Het gaat erom wat je wel hebt, niet wat je ontkent of mijdt.
En dat geldt ook voor individualisme. Mensen willen tegenwoordig dat hun hele leven aan hun smaken voldoet, hun baan, huis, kleding, relatie etc. Maar een druppel individualiteit te veel is al genoeg om uniek te zijn. Ik heb geen unieke baan (werk bij Shell), draag geen bijzondere kleding, richt mijn huis niet op een bepaalde manier in.... En toch zeggen mensen tegen mij altijd dat ik origineel ben. Dan zit het dus snor, als je er niks voor doet en het toch hebt
Oftewel: de moderne focus op het individualisme is in wezen totalitair en heeft zodoende niks met echt individualisme te maken
[ Bericht 1% gewijzigd door Helena1989 op 16-01-2011 20:40:17 ]
Ik snap niet precies hoe het een reactie is op het door mij aangehaalde citaat. Ik stelde simpelweg vast dat het begrip 'individualisering' meerdere betekenissen kan hebben, waaronder de sociologische die ik zelf gaf. Daarin wordt juist het individu tot een soort ultieme status verheven: het geeft om jouw smaak, jouw originele designmeubels enzovoort. In deze tijd zou ik juist zeggen dat we allemaal een beetje geboren worden met het waanbeeld dat we origineel of bijzonder zijn, wat nog eens versterkt wordt door dergelijke keuzemogelijkheden.quote:
[..]
Volgens mij is dat geen individualisering maar juist collectivisering. Je talenten ontwikkelen en aan (al) je behoeften toekomen lukt niet als je alleen op een eiland woont. En collectivisme is precies dat: de kwaliteiten van individuele mensen eruit halen en voor de maatschappij gebruiken. En voor hun behoeften zorgen, want uiteindelijk kun je dat in je eentje nauwelijks. Niet dat ik zeg dat dat per definitie slecht is, wel dat het te ver kan gaan en volgens mij ook gaat, in het Westen. De psychologische druk om "iets van jezelf te maken" wordt erg groot. Dat betekent feitelijk dat alleen bestaan niet genoeg is. Je moet andere mensen iets leveren om gerespecteerd te moeten worden. En als het doorslaat, wordt dat erg fout ja. Zoals ik al eerder heb gezegd, als iemand geen opvallende kwaliteiten heeft, of een beperking, is dat een minder-waardig persoon? Volgens de logica die wij tegenwoordig hebben, luidt het antwoord volgens mij ja.
Wat een heel naar randje is aan al die keuzemogelijkheden, welke je net voorzichtig al aanstipte, is dat het een nieuwe normen opwekt. In de Westerse cultuur is het idee van authentiek of origineel zijn enorm belangrijk. Feitelijk bestaan voldoet dan niet meer nee, maar dan wordt het de norm om 'alles eruit te halen'. Zodra er een mogelijkheid is, dan moet die mogelijkheid ook benut worden. Maar ik denk niet het hierin zozeer draait om het ontwikkelen van talenten, maar eerder om het vormen van identiteit. En erkenning te krijgen voor die identiteit.
Dat stipt ook precies het paradoxale aan van het individualisme: ik kan enkel als ècht individu beschouwd worden door een ander individu. Het blijft iets wat fundamenteel tussen mensen blijft. We leven in een radicaal medemenselijke wereld. Dit zie je hier ook maar weer terugkomen bij jou:
Een leuke documentaire die deze thematiek een beetje aanstipt is Alles wat we wilden. Daarin worden een aantal creatieve en ambitieuze jongeren gevolgd die allemaal stuk voor stuk wat willen maken met hun leven. Bij hun zie je die zoektocht naar erkenning (of het respect) van de ander voor hun identiteit pathologische vormen aannemen.quote:
[..]
En dat geldt ook voor individualisme. Mensen willen tegenwoordig dat hun hele leven aan hun smaken voldoet, hun baan, huis, kleding, relatie etc. Maar een druppel individualiteit te veel is al genoeg om uniek te zijn. Ik heb geen unieke baan (werk bij Shell), draag geen bijzondere kleding, richt mijn huis niet op een bepaalde manier in.... En toch zeggen mensen tegen mij altijd dat ik origineel ben. Dan zit het dus snor, als je er niks voor doet en het toch hebt
[ Bericht 13% gewijzigd door #ANONIEM op 16-01-2011 21:12:17 ]
Leuk verwoord en bedankt voor het delen..
Ik heb enkel een wajong en woon alleen op mij zelf..mijn geld gaat op aan vaste lasten, eten, en nog wat schulden die ik af moet betalen.. Ik kan niet mee doen met de gekte die reclame,s ons opleggen, h&m mode, nieuwe gadgets en heb nog steeds een oude breedbeeld tv met een mooie toeter. En ben zelf redelijk een kluizenaar, ik ga niet graag de "markt" op. Maar ik ben toch redelijk gelukkig, en heb geen behoefte mee te doen met de commerciële maatschappij..
En ik merk dat ik anders leef dan mijn vrienden die bijna bezeten zijn om aan het commerciële maatschappelijke standaard te moeten voldoen. Ze kunnen dit ook makkelijk betalen, maar zijn ongelukkig en kunnen alleen maar over hun werk praten en winkelen.. En kan me in grote lijnen wel vinden wat er in de stuk word geschreven..
Ik gebruik niet graag het woord fascisme.. Maar ik heb soms wel eens het idee dat we in een Commerciële fascisme leven. Waar alleen maar plek is voor de "hard werkende Nederlander" en zijn zijn commercie drang om erbij te horen wat ze zien in reclame folders en commercieels op tv..
Kluizenaar en weinig geld, mooie wortelen om filosofisch te denken.
Ga zo door Helena1989
Ik heb enkel een wajong en woon alleen op mij zelf..mijn geld gaat op aan vaste lasten, eten, en nog wat schulden die ik af moet betalen.. Ik kan niet mee doen met de gekte die reclame,s ons opleggen, h&m mode, nieuwe gadgets en heb nog steeds een oude breedbeeld tv met een mooie toeter. En ben zelf redelijk een kluizenaar, ik ga niet graag de "markt" op. Maar ik ben toch redelijk gelukkig, en heb geen behoefte mee te doen met de commerciële maatschappij..
En ik merk dat ik anders leef dan mijn vrienden die bijna bezeten zijn om aan het commerciële maatschappelijke standaard te moeten voldoen. Ze kunnen dit ook makkelijk betalen, maar zijn ongelukkig en kunnen alleen maar over hun werk praten en winkelen.. En kan me in grote lijnen wel vinden wat er in de stuk word geschreven..
Ik gebruik niet graag het woord fascisme.. Maar ik heb soms wel eens het idee dat we in een Commerciële fascisme leven. Waar alleen maar plek is voor de "hard werkende Nederlander" en zijn zijn commercie drang om erbij te horen wat ze zien in reclame folders en commercieels op tv..
Kluizenaar en weinig geld, mooie wortelen om filosofisch te denken.
Ga zo door Helena1989
Als alle mensen zelfvoorzienend zijn en niemand nodig hebben, dan is het leven armoedig. Daarom wordt er samengewerkt. De tegenstelling die je noemt heeft betrekking op de wijze waarop deze economische samenwerking wordt georganiseerd. Moet deze door een centrale overheid worden geregeld ( een centraal geleide planeconomie) of kan een vrije markt economie zichzelf reguleren d.m.v. vraag en aanbod? Een vrije markt is in hoge mate zelfregulerend en heeft geen externe sturing nodig (alleen wat wet en regelgeving). Dat maakt de economie vrijer. In een vrije markt economie werken mensen samen, moeten ze zich specialiseren en zijn ze niet zelfvoorzienend.quote:
Individualisme wordt in het Westen geassocieerd met vrijheid; collectivisme met dwang en armoede. Volgens mij zit het net omgekeerd. Als je erover nadenkt, als je een mensje aan de rauwe wereld uitlevert, wat stelt het dan voor? Helemaal niks. De natuur heeft geen interesse in je behoeftes en voorkeuren, dus het wordt vechten en met de kraan open dweilen. Alleen mensen zijn geinteresseerd in je belangen. Dus willen mensen toekomen aan hun geluk, dan hebben ze elkaar nodig. Ja, als een mensenleven 1000 jaar zou duren, en iedereen 1000 vierkante km tot zijn beschikking zou hebben, dat mensen dan in staat zouden zijn om helemaal zelf hun huis te bouwen, van waterleiding te voorzien, hun voedsel en kleding te maken en ondertussen ook nog plezier hebben. Maar het leven is kort, daarom moeten mensen hun verantwoordelijkheden verdelen om hun lasten te verlichten. Een individualistisch leven heeft dus niks te maken met individuele behoeften en keuzevrijheid. Als je helemaal alleen gaat leven op een eiland of zo, reken maar dat je leven dan langzaam, saai en vol herhaling is, met veel moeilijkheden en af en toe een pufje van geluk dat je niet aan jezelf te danken hebt. Als ik terugdenk aan mijn 10 jaar in Rusland, het was daar gewoon.... Nou ja, erg SAAI! Je had geen tv met 30 zenders, geen winkels vol met spullen en eten, geen pretparken. Je stond helemaal zelf tegenover de onverschillige wereld en moest jezelf zien te vermaken.
In een vrije markt economie duidt het bijvoeglijk naamwoord 'vrij' op de markt en niet de mensen. In welke economie zijn mensen nu vrijer? Een vrije markt economie is efficiënter, welvarender en dynamischer. Dat vergroot de mogelijkheden van de meeste mensen. Maar op de arbeidsmarkt worden mensen tegen elkaar uitgespeeld (concurrentie) en dat maakt het behoorlijk dwingend.
Het individualisme dat jij beschrijft duidt erop dat de economische samenwerking faalt.quote:Rusland wordt altijd een collectivistische samenleving genoemd en Nederland/het Westen individualistisch. Nou ken ik Rusland niet erg goed maar ook niet slecht. En als ik naar dat land kijk, zie ik dat er toch iets anders aan de hand is. Een paar feiten over modern Rusland:
- In verschillende landen is het experiment van Solomon Ash uitgevoerd, over conformisme. Mensen dachten dat ze een gezichtsvermogentest kregen. Ze moesten naar lijntjes van verschillende lengte kijken en dan zeggen welke hetzelfde is als lijntje 1. Er zaten acteurs bij die expres het foute antwoord gaven. Dus werd er gekeken hoe de persoon reageerde die geen acteur was. Het bleek dat mensen uit de culturen die altijd als collectivistisch bestempeld worden, zoals Japan en Rusland, een stuk minder conformisme toonden dan de Westerlingen. In Rusland was het ongeveer 2x minder dan in Amerika. En in Japan nog lager.
- Uit diverse onderzoeken blijkt dat Rusland een van de meest geindividualiseerde samenlevingen van Europa is. 75% van de mensen zegt niemand te vertrouwen behalve zijn familie. Ook binnen Rusland werden onderzoeken gedaan naar in hoeverre de leden van verschillende ethnische groepen zich daadwerkelijk deel voelden van die groep en niet alleen als los individu. Dat bleek bij de Russen het laagst te zijn. Ook de behoefte hieraan bleek laag.
- Rusland kent geen echte liefdadigheid. Bij de aardbeving in Haiti doneerden verschillende naties over de hele wereld miljoenen euro's. In Rusland hadden mensen geen prive-donaties verzameld.
- De mensen in Rusland zijn in het openbaar ongelofelijk onverschillig en zelfs grof. Als je iets vraagt, behandelen ze jou alsof het iets abnormaals is om hen aan te spreken. Als er iemand op straat valt of zit te bedelen, loopt iedereen gewoon door.
Nogmaals. Wat jij beschrijft duidt erop dat de economische samenwerking faalt. Het was een centraal geleide planeconomie. Dat wordt opgelegd. Hard werken loont niet, want de opbrengst gaat naar het collectief die het verdeeld (er is onvoldoende terugkoppeling).quote:Dit is allemaal erg interessant aangezien Rusland 70 jaar lang een totalitair, collectivistisch regime heeft gekend. Je zou dan verwachten dat ze juist heel open en conformistisch zijn ipv alleen maar voor zichzelf bezig zijn. Maar volgens mij komt het juist door de Sovjet-Unie dat de Russen zo zijn. Immers, hoe kun je echt, gezond collectivisme ontwikkelen, als de staat het door je strot duwt? Alles wat echt is, moet vanbinnenuit komen en de vrijheid krijgen om langzaam te groeien. Niet geforceerd worden. Mensen leerden daar juist onverschillig zijn, van niemand iets verwachten en voor zichzelf proberen te zorgen. Mensen denken in het Westen bij totalitarisme alleen aan dwang en verzorging. Maar totalitaire regimes laten mensen eigenlijk heel erg aan zichzelf over, juist door geen oog te hebben voor hun behoeften. Dus kregen mensen juist een prikkel om voor zichzelf te zorgen. Als mensen oog hebben voor elkaars belangen is dat per definitie collectivisme, of het nu gaat om universele belangen of individuele. Dus juist liberale regimes maken mensen lui en afhankelijk.
De term individualisme heeft in Nederland te maken met het verdwijnen van de traditionele gemeenschappen en hun sociale controle. Vroeger waren de meeste mensen (economisch) gebonden aan de lokale gemeenschap waarin men opgroeide. In de vrije markt economie is dat minder sterk en verdwijnen deze traditionele verbanden.quote:Volgens mij kunnen de Russen van nature ook helemaal niet zo goed samenwerken. Volgens mij kunnen ze juist heel irrationeel en onvoorspelbaar zijn. Ze hebben nog te veel van die dierlijke kant die de mensen in het Westen zo goed als overwonnen hebben, de kant waarmee niet valt te communiceren en die nergens goed voor is. Als ze echt zo'n gevoel hebben voor collectivisme en harmonie, waarom is Rusland altijd een land geweest waar de mensen amper meer hadden dan zichzelf? Individu betekent "het onverdeelbare" in het Latijn. Het is datgene wat overblijft als je al het externe weghaalt. En in Rusland hebben mensen bijna altijd de dingen gemist die gemist kunnen worden. Vrijheden, bezit etc. Het enige wat ze hadden is hun herinneringen en gevoelens, dingen die door niemand worden gemaakt en ook niet weggenomen kunnen worden. Terwijl mensen hier in Nederland hun identiteit ontlenen aan zaken als hun werk, kleding, hoe hun huis ingericht is etc. Dingen waarvoor ze afhankelijk zijn van anderen en die ze weer kunnen kwijtraken. Je kunt dit best beter vinden dan hoe mensen in Rusland altijd hebben geleefd. Maar waarom zou je het individualistisch noemen terwijl het niet zo is?
Het individualisme betekent dat de verbanden tussen mensen losser zijn geworden. Maar daarmee zijn mensen afhankelijker geworden van vreemden en moeten ze zichzelf voortdurend bewijzen. Daar gaat ook een grote dwang vanuit en leidt tot conformisme.quote:Volgens mij zijn mensen van nature ontevreden met wat ze hebben en streven ze naar wat ze missen. Niemand gaat geobsedeerd lopen zijn met datgene wat vanzelfsprekend voor hem is. Ik ben het ermee eens dat de persoonlijke relaties in Rusland nogal intens kunnen zijn. Maar ik ben het er niet mee eens dat dit door collectivisme komt. Rusland heeft altijd een enorm tekort gehad aan door de mens gemaakte zekerheden. Dus mensen klampen zich daar aan elkaar vast omdat ze wanhopig willen ontsnappen aan die zee van onzekerheid en eenzaamheid. En in het Westen is dat omgekeerd: dat iedereen hier bezig is met zijn individualiteit, zal wel betekenen dat het niet snor zit. Immers, als het normaal was, waarom zou je er dan extra moeite voor doen.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 17-01-2011 02:59:10 ]
The view from nowhere.
In Rusland faalt het politieke / economische systeem, waardoor mensen op zichzelf zijn aangewezen. Daardoor is het leven daar zo hard.quote:
Daarom kan ik er ook niet tegen als mensen praten over hoe individualistisch het Westen is en wat een collectivistische cultuur Rusland wel niet heeft. Nederland is zo'n fatsoenlijk en poppetjesachtig landje, je staat hier nooit alleen. Vergeleken daarmee is Rusland een halfbeschaafd land. Dus als mensen hier gaan klagen/opscheppen over de "individualisering", dan is dat voor mij gewoon te pijnlijk.
En omgekeerd, in Rusland hebben mensen altijd alleen maar op zichzelf kunnen rekenen. Dat land werkt je in het slechtste geval tegen, in het beste geval is het onverschillig. En als ik hier dan naar allemaal Vinex-intellectuelen moet luisteren die denken dan Russen domme beertjes zijn die niet zonder leiding kunnen, dan kan ik dat gewoon niet verdragen.
In Nederland zijn de mensen vrijer geworden van de vroegere verbanden en proberen hun eigen leven vorm te geven. Maar hun eigen weg vinden ze moeilijk. Ze apen elkaar natuurlijk gewoon na.
Het is de vraag of het nu in de Rus of Nederlander zit, of in de situatie. Ik denk het laatste. Er hoop voor Rusland. Die gemeenschapswaarden komen daar vast een keer van de grond. Dat Rusland zo groot is maakt het moeilijker.quote:Individualisme heeft te maken met niks verwachten van de wereld, jezelf als klein en machteloos erkennen en gewoon doen wat het leven je opdraagt. Juist dat is dapper. De grootste mensen zijn degenen die andermans borden afwassen. En ik zeg niet eens dat dat goed is. Van mij mag iedereen voor zichzelf ontdekken wat het beste bij hem past, de dierlijke onverschilligheid Russian style, of de Westerse samenwerking en conformisme. Maar ik sta er wel op dat mensen eerlijk zijn over hun talenten en tekortkomingen. Van de Russen wil ik niks meer horen over hun gemeenschapswaarden want die hebben ze toch niet. Ze zijn jaloers op de Westerse welvaart, maar begrijpen niet dat er heel veel discipline en zelfopoffering voor nodig is. Zolang ze blijven hameren op hun gemeenschapswaarden die binnenkort, nee echt binnenkort zullen aanbreken, zullen ze hun echte problemen nooit oplossen en alleen maar monstruositeiten als het stalinisme voortbrengen. Ze moeten leren leven met hun stoerheid, of er iets aan veranderen. Maar geen troost putten uit iets wat er niet is.
OK hongerige straathond, ook jij bent (hoe dan ook) deel van de wereld.quote:En de Westerlingen zijn net zo, ze missen de romantiek en authenticiteit van het leven, maar ze kunnen ook niet loslaten van hun wereld van spulletjes en regels, allemaal door mensen bedachte, kunstmatige dingen. Ze zijn jaloers op iets wat de ongelukkige volkeren als de Russen door pijn en ontbering hebben verkregen.
Het is voor mij ook een persoonlijke kwestie. Tegen mij zeggen mensen altijd dat ik exotisch en individualistisch ben enzo. Maar dat ik zo ben, komt omdat ik in mijn leven altijd als een voetbal werd rondgeschopt. Ik had nauwelijks keuzes en inspraak, daarom heb ik geleerd om onverschillig te zijn naar mijn belangen, maar ook naar de regels van de wereld. Niet bewust onverschillig, ik heb gewoon niet geleerd om de regels hoog te houden. Dat mensen los komen te staan van de wereld (individualiteit ontwikkelen) heeft alles te maken met pijn en machteloosheid. Die voorkomen namelijk dat je deel kunt worden van de wereld. Dus als ik dan zie hoe graag mensen tegenwoordig uniek willen zijn, en dit proberen te bereiken met kleding en dat soort dingen, vind ik dat gewoon zielig. Maar het is ook zielig dat ik jaloers ben op anderen. Ik heb vaak het gevoel dat andere mensen allemaal prinsjes en princesjes zijn en ik een vieze, hongerige straathond. Maar ondertussen heb ik nu veel moois wat ik zou missen als ik hun levensstijl had... Dus iedereen moet leren tevreden zijn met wat hij heeft, niet de rijkdommen van je buurman benijden.
Ook in Nederland lopen er nog heel wat mensen rond die een behoorlijke deuk hebben opgelopen. Je hoeft niet jaloers te zijn op die prinsesjes, want zij hebben ook genoeg beperkingen. Ken je trouwens dat sprookje van het lelijke eendje, die anders was dan alle andere eendjes? Die werd een zwaan.
[ Bericht 2% gewijzigd door deelnemer op 17-01-2011 03:01:01 ]
The view from nowhere.
Ik denk dat het algemeen erkend wordt dat Dostojevski niet zomaar wat keukenromannetjes schreef, maar probeerde een realistisch portret van de mensheid (zij het met hyperbolen) neer te zetten en daarmee de strijd aan te gaan met enkele wijsgerige opvattingen. Dostojevski is daarbij iemand die vaak de vraag in het midden hield; zijn boeken hebben een morele lading, maar vaak wel zodanig dat je op het verkeerde been wordt gezet en ook ziet dat moreel oordelen vaak best lastig kan zijn.quote:
Maar dat was in tsaristisch Rusland trouwens ook zo. Veel mensen begrijpen bijv niet dat Misdaad en Straf van Dostojevski niet zomaar een roman is maar filosofie in fictievorm. (Al was het kritiek op de materialistische bewegingen die juist anti-monarchie waren. Maar ook over deze zaken was vrije discussie niet mogelijk).
In zijn werk wordt felle kritiek gespuwd op van alles; op de verlichtingsutopisten, de voorlopers van de horror die het land er na zou treffen, maar de aristocratie wordt ook niet ontzien. Het christendom ook niet altijd, zij het op genuanceerdere wijze dan je bij de meeste intellectuelen sinds de verlichting ziet. Het liberalisme heeft hij nooit veel mee gehad, denk ik, al was hij ook angstig voor het opsluiten van mensen in een keurslijf. Al met al zie ik hemzelf als een conservatieve schrijver met zoveel nuances en artistiek kunnen dat je geen conservatief hoeft te zijn (althans, geen puriteinse) om iets uit zijn werk te halen.
Ik ben het overigens met veel uit je post wel eens. Het individualisme is een modespeeltje dat over de houdbaarheidsdatum aan het raken is. Ik geloof dat het in strikte zin niet haalbaar danwel wenselijk is, al is het omgekeerde er van (een dwingende, collectieve gemeenschap) ook niet zaligmakend. Altijd zal er een balans moeten ontstaan tussen deze twee uitersten.
Ik denk overigens dat je opmerking, dat het moderne Westen zijn dierlijkheid heeft overwonnen een al te gewaagde stelling is, een slip-of-the-tongue misschien. Nergens blijkt dat uit; juist hier zie je de triomf van de hang naar een oorspronkelijke natuur. Als men nu zegt: ja maar dat natuurlijk, dan is dat al bijna een morele justificatie, terwijl het paradigma lange tijd heel anders is geweest.
Onder vrienden worden ik en mijn vrouw vaak het 'conservatieve setje' genoemd. Niet alleen omdat ik regelmatig, als het over politiek/maatschappij gaat, uit de rechterhoek kom zetten, maar toch ook vooral omdat wij als enigen al gesetteld zijn; getrouwd, koophuis, hond, allebei al jaren hetzelfde vaste werk (ik logistiek, zij zorg), weinig relationele spanningen, financieel niet rijk maar wel redelijk voor elkaar, enz. Weinig spanning aan, toch?quote:
En dat geldt ook voor individualisme. Mensen willen tegenwoordig dat hun hele leven aan hun smaken voldoet, hun baan, huis, kleding, relatie etc. Maar een druppel individualiteit te veel is al genoeg om uniek te zijn. Ik heb geen unieke baan (werk bij Shell), draag geen bijzondere kleding, richt mijn huis niet op een bepaalde manier in.... En toch zeggen mensen tegen mij altijd dat ik origineel ben. Dan zit het dus snor, als je er niks voor doet en het toch hebt
Oftewel: de moderne focus op het individualisme is in wezen totalitair en heeft zodoende niks met echt individualisme te maken
Anderzijds zou niemand uit datzelfde groepje ontkennen dat wij ergens juist hele sterke individuen zijn; altijd een gepeperde mening en in staat tot eindeloos door blijven discussiëren, een handjevol rotsvaste principes en gewoontes, dus een duidelijke richting kiezen, allebei redelijk harde werkers, maar gelijktijdig weldegelijk 'apart' omdat we allebei redelijk wat tattoeages hebben, wel 'ns naar harde teringherriemuziek (punk, hardcore) luisteren en dat gewoon combineren met doordeweeks hard werken voor je geld en zorgen dat je rekeningen betaald zijn.
Eerlijk gezegd denk ik dat je dan een sterker individu bent, dan wanneer je een type Herman Brood of Sid Vicious bent.
Oja, dit riekt naar borstklopperij, sorry daarvoor. maar het laat vooral zien wat ik versta onder individualiteit op een goede manier.
Schopenhauer was natuurlijk een knap schrijver en redenaar, en ik denk dat zijn misantrope pessimisme een hoop wijsheid bevatquote:
[..]
De mens is naar mijn inziens juist vrij wanneer het in harmonie met de natuur leeft. Wat de natuur van ons verlangt ligt voor onze handen. Ver weg van het chaotische, ver weg van de massa. Ver weg van het collectieve dat ons gemoedsrust bestookt met allerlei schadelijke elementen. 'Homo homini lupus', oftewel de mens is een wolf voor zijn medemens. De animale warmte van de mensenmassa, zo confronterend en treffend weergegeven door Schopenhauer die als metafoor het beeld van de stekelvarkens gebruikt. Een groep stekelvarkens geconfronteerd door de kou, waardoor ze genoodzaakt zijn om tegen elkaar aan te kruipen zodat ze de barre winterse omstandigheden kunnen trotseren. Al snel in aanraking gekomen met elkaars stekels waarop ze zich van elkaar verwijderen. Totdat de drang en behoefte naar warmte ze weer naar elkaar toe drijft en hetzelfde tafereel weer plaatsvindt. Het metafoor van de stekelvarken, door Schopenhauer in het leven geroepen om de menselijke behoefte aan gezelschap te typeren. De behoefte aan gezelschap die uit de leegte en eentonigheid van het eigen innerlijk geboren wordt en de mensen naar elkaar toe drijft, maar weldra geconfronteerd wordt met de vele 'onaangename eigenschappen en onverdraaglijke fouten' hen van elkaar afstoot. 'De gematigde afstand, die ze tenslotte uitvinden en waarbij een samenleving kan bestaan, is de beleefdheid en haar gewoonten. Krachtens deze wordt weliswaar de behoefte aan wederzijdse verwarming slechts onvolkomen bevredigd, maar daardoor ook het prikken van de stekels niet gevoeld.
Wij zijn allemaal galeislaven van de wil die door ons jaagt, we zijn geketend aan een blinde drang tot overleven en de ketting waar we aan vastgeklonken zijn, snoert ons tegelijk vast aan anderen, waardoor iedere beweging die we maken, pijn bij anderen veroorzaakt.
De enige vrijheid is die van de filosofie.
[..]
- Schopenhauer.
Maar waar komt deze 'wil' vandaan? Je bedoelt misschien een 'slaaf' van passies? Op zich kun je dat wetenschappelijk toetsen aan de hand van onze hormoonhuishouding bijv.
Het is al te pessimistisch om de wereld als een loutere strijd van allen tegen allen te zien, waarbij de beweging van de één de ander doet lijden. Elkaar helpen, samenwerken enz. dat kan zeker. Natuurlijk is er dan een verliezende derde; ga maar 'ns samen een boom kappen. Maar onder mensen gezien is er weldegelijk iets tussen het lijden en de verveling in.
En welke vrijheid biedt de filosofie dan? Je doet alsof je als filosoof opeens boven de wereld uitkijkt, met Gods oog als het ware. Kun je dat, of is dat gewoon schijn? Ik denk dat als het idee van objectiviteit überhaupt schijn is, dat het dan ook voor de filosofie geldt.
Als je naar Schopenhauer kijkt valt mij vooral op dat het 'filosofische' niet zo interessant is, maar dat hij gewoon een prachtig schrijver was. Zijn pessimisme is mooi van lelijkheid, waardoor het aanspreekt.
Je kunt niet stellen dat het 'waar' is. Wat is 'waarheid'? In elk geval toch niet de opvatting dat de wereld een hel is...ik zou zo het omgekeerde kunnen beweren. Maar Schopenhauer laat je een stuk van de wereld zien en verwoordt het gewoon mooi, zodat je je daarna nooit meer een ondubbelzinnig optimist meer toont.
Als je naar Schopenhauer kijkt valt mij vooral op dat het 'filosofische' niet zo interessant is, maar dat hij gewoon een prachtig schrijver was. Zijn pessimisme is mooi van lelijkheid, waardoor het aanspreekt.
Je kunt niet stellen dat het 'waar' is. Wat is 'waarheid'? In elk geval toch niet de opvatting dat de wereld een hel is...ik zou zo het omgekeerde kunnen beweren. Maar Schopenhauer laat je een stuk van de wereld zien en verwoordt het gewoon mooi, zodat je je daarna nooit meer een ondubbelzinnig optimist meer toont.
Niet alleen de economische maar zo'n beetje iedere samenwerking die er maar mogelijk is.quote:
Het individualisme dat jij beschrijft duidt erop dat de economische samenwerking faalt.
Maar het is onzin om te zeggen dat er geen andere waarden of gemeenschappen voor terugkomen. Volgens mij heeft Nederland wel een individualistische tijd gehad, de jaren '60-'70. Maar inmiddels zijn we weer bij onze protestantse truttigheid terug, alleen zijn de waarden geseculariseerd. Als je vroeger moest werken om in de hemel te komen en daarvoor veel van je eigenheid opofferen, dan moet je nu je eigenheid opofferen om gelukkig te worden op aarde. We zijn dus terug bij af en hebben misschien wel meer ingeleverd. Als je vroeger niet met je schoonheid/sex appeal te koop mocht lopen omdat het zondig was, dan moet je je nu schamen als je niet zo sexy bent.quote:De term individualisme heeft in Nederland te maken met het verdwijnen van de traditionele gemeenschappen en hun sociale controle. Vroeger waren de meeste mensen (economisch) gebonden aan de lokale gemeenschap waarin men opgroeide. In de vrije markt economie is dat minder sterk en verdwijnen deze traditionele verbanden.
Nee, alleen de directe verbanden zijn losser geworden. Strategisch gezien zijn de verbanden alleen maar groter. In primitievere landen als Rusland hebben mensen bijv nog een eigen moestuin waar ze voedsel kweken. Dus als daar een enorme crisis komt, kunnen mensen tenminste een deel van hun voedsel zelf maken. Als hier in Nederland de supermarkten verdwijnen, hebben we helemaal niks meer. En mensen leren in Rusland veel meer om zichzelf te vermaken. Als hier het licht uitvalt, zijn we onze tv, internet en games kwijt. Dus zijn we hier juist afhankelijker.quote:Het individualisme betekent dat de verbanden tussen mensen losser zijn geworden. Maar daarmee zijn mensen afhankelijker geworden van vreemden en moeten ze zichzelf voortdurend bewijzen. Daar gaat ook een grote dwang vanuit en leidt tot conformisme.
Mijn punt is dat het collectivisme in Nederland zo alomvattend is geworden dat mensen door de bomen het bos niet meer zien. Maar dat is eigenlijk altijd zo met dingen die normaal zijn... Het vanzelfsprekende valt niet op, maar het particuliere. Daarom denken mensen volgens mij dat Rusland een collectivistische samenleving is: de mensen creeeren daar niet zo veel buiten zichzelf als individu om, daarom hebben ze elkaar ook niet meer te bieden dan zichzelf. Daarom kunnen ze zo dicht tegen elkaar aan kruipen. Dit soort contact is misschien direct en intens, maar verder erg primitief. Mensen die Rusland daarom als een collectivistische samenleving bestempelen, denken niet hard genoeg na om te zien dat dat ook het enige is wat de Russen elkaar aan collectivisme te bieden hebben. Alles wat Rusland aan collectivisme heeft, is niet door collectieve inspanningen gecreeerd, maar is vanzelf ontstaan. De nationale, religieuze, economische, ideologische of burgerlijke verbondenheid staat op een erg laag pitje daar.
Dit heeft implicaties voor het probleem van menselijk contact dat we in Nederland hebben. Ik ben het ermee eens dat het contact hier erg armoedig is en ik vind het een slechte zaak, maar ik vind niet dat het door de individualisering komt. Mensen raken hier juist bedolven onder allerlei collectieve standaarden, waarden en doelen. Velen verdoen hun tijd bijvoorbeeld in de sportschool om er strak en sexy uit te zien. Dit doen ze ECHT niet voor zichzelf maar omdat de markt ons ideaalbeelden levert van sexy mensen. Als ze daar schijt aan zouden hebben, zouden ze die tijd juist kunnen besteden aan hun familie en vrienden. Individualisme heeft dus alles te maken met goed contact.
Ik ben het grotendeels met je eens. Maar je doorziet MI de logica van markt onvoldoende. Het gedrag is niet een slechts kwestie van moraal, maar vooral van markt logica.
Het marktmechanisme biedt een decentrale oplossing voor het coördinatie probleem in een gespecialiseerde economie. De deelnemers zijn vrij om hun eigen levensweg te kiezen, zolang ze economische zelfstandig zijn. Zo wordt een vergaande ontkoppeling tussen de deelnemers gerealiseerd:
een ontkoppeling van productie, eigendom en consumptie
een ontkoppeling van arbeid en privé leven,
een ontkoppeling van arbeid en zingeving,
het uiteen vallen van gemeenschappen in individuen,
het uiteen vallen van individuen in rollen en leefsferen.
Het heeft ertoe geleidt dat de samenleving een anonieme, onpersoonlijke, formele jungle is geworden. Het werkt het alleen, als er van de markt een grote selectie druk uitgaat. Je moet iets te bieden hebben, anders ben je waardeloos. Zo worden mensen afhankelijk van het oordeel van anderen en moeten ze zichzelf voortdurend bewijzen. Daar gaat ook een grote dwang vanuit en leidt tot conformisme.
Het alternatief voor een gedecentraliseerd marktproces is een centralistische planmatige aanpak. Het is een verleidelijke gedachte om de productie en verdeling van goederen op een meer directe, gecontroleerde manier te regelen. Maar de complexiteit van het coördinatie probleem wordt daarmee zwaar onderschat.
De kernproblemen in de hedendaagse westerse samenlevingen zijn:
1. de toenemende schaalgrote en complexiteit
2. de toenemende economische machtsconcentratie, hiërarchievorming en dwang
3. de afname van de kwaliteit van werk en leven (ondergeschikheid aan de markt)
4. dehumanisering door een kleingeestige opvatting van logica (onlogisch rationalisme)
5. dehumanisering door een kleingeestige opvatting van ethiek (onethisch moralisme)
Het marktmechanisme biedt een decentrale oplossing voor het coördinatie probleem in een gespecialiseerde economie. De deelnemers zijn vrij om hun eigen levensweg te kiezen, zolang ze economische zelfstandig zijn. Zo wordt een vergaande ontkoppeling tussen de deelnemers gerealiseerd:
een ontkoppeling van productie, eigendom en consumptie
een ontkoppeling van arbeid en privé leven,
een ontkoppeling van arbeid en zingeving,
het uiteen vallen van gemeenschappen in individuen,
het uiteen vallen van individuen in rollen en leefsferen.
Het heeft ertoe geleidt dat de samenleving een anonieme, onpersoonlijke, formele jungle is geworden. Het werkt het alleen, als er van de markt een grote selectie druk uitgaat. Je moet iets te bieden hebben, anders ben je waardeloos. Zo worden mensen afhankelijk van het oordeel van anderen en moeten ze zichzelf voortdurend bewijzen. Daar gaat ook een grote dwang vanuit en leidt tot conformisme.
Het alternatief voor een gedecentraliseerd marktproces is een centralistische planmatige aanpak. Het is een verleidelijke gedachte om de productie en verdeling van goederen op een meer directe, gecontroleerde manier te regelen. Maar de complexiteit van het coördinatie probleem wordt daarmee zwaar onderschat.
De kernproblemen in de hedendaagse westerse samenlevingen zijn:
1. de toenemende schaalgrote en complexiteit
2. de toenemende economische machtsconcentratie, hiërarchievorming en dwang
3. de afname van de kwaliteit van werk en leven (ondergeschikheid aan de markt)
4. dehumanisering door een kleingeestige opvatting van logica (onlogisch rationalisme)
5. dehumanisering door een kleingeestige opvatting van ethiek (onethisch moralisme)
The view from nowhere.
Maar het punt dat ik wil maken is dat iedere beschaving de menselijke natuur op haar eigen manier vernauwt. In de middeleeuwen vond men bijvoorbeeld dat de mens vooral een religieus wezen was en dat het leven dus in het teken moest staan van God dienen en in de hemel proberen te komen. Nationalisten vinden dat de ethnische aanhorigheid van mensen hun belangrijkste eigenschap is en dat de mensen in een bepaalde cultuur dus ook 24/7 horen te leven naar een cultuur. Racisten zien mensen als vertegenwoordigers van bepaalde genen, daarom willen ze het contact met andere "rassen" verbieden en bij de eigen mensen het gedrag dat volgens hen niet bij hun ras hoort.
En zo zijn wij ook: wij hebben de menselijke natuur vernauwd tot het streven naar veiligheid, duidelijkheid en keuzevrijheid. Maar mensen hebben behoefte aan veel meer dan dat. Ze hebben ook behoefte aan spanning, mysterie, creativiteit etc. En deze behoeften worden niet bevredigd in een samenleving als de onze. Creativiteit kan alleen tot stand komen als je geen directe keuzes en oplossingen hebt. En mysterie is ver te zoeken in een wereld van agenda's, persoonlijke ontwikkelingsplannen en straatverlichting. Ik vond het bijvoorbeeld heel mooi toen ik op mijn 18e naar Rusland ging en herontdekte wat duisternis en een sterrenhemel is. Hier in Nederland kom ik niet aan die behoefte toe.
Ik ben het ermee eens dat de mens in wezen een egoistisch dier is. Maar ik vind, net zoals Dostojevski, dat de menselijke natuur erg complex is en dat de mens ook belangen kan hebben die op het eerste gezicht absurd zijn. Daarom gaan mensen woeste zeeen bevaren of gaan ze vrijwillig het slagveld op. Mensen hebben ook behoefte aan onzekerheid, machteloosheid, pijn en gevaar. En dat deze dingen in Nederland gedemoniseerd worden, is wel degelijk onderdrukkend.
Daarom vind ik ook dat de Sovjet-Unie in bepaalde opzichten liberaler was dan onze samenleving. Ze gaf (onbedoeld) veel ruimte voor de irrationele kant van de mens. Juist omdat de Sovjet-economie een totalitaire behemoth was die niet op haar mensen reageerde, kon je er lekker schijt aan hebben en zo min mogelijk van jezelf geven. Je mocht daar niet nadenken, dus je hoefde alleen te doen wat er van je werd gevraagd en de rest van je energie en affectie bewaren voor je prive-leven. Je kon zelfs gaan stelen en dingen stukmaken, mits je ermee wegkwam natuurlijk. Hier in Nederland daarentegen, waar de economie wel van de mensen afhankelijk is, is er geen ruimte voor koppigheid en iconoclasme. Je wordt een met de economie. Mensen gaan zelfs hun uiterlijk en emoties veranderen om de boel beter te kunnen runnen. In de Sovjet-Unie kon je zo lelijk en chagrijnig op je werk komen als je wilde. Maar hier draait de economie op mensen en die houden nu eenmaal van vriendelijke, knappe mensen. Dus worden professionelen ontslagen omdat ze oud zijn en rimpels hebben. En mensen moeten verplicht lachen, ook als ze hun dag niet hebben. En secretaresses laten hun voorhoofd botoxen omdat "de maatschappij erom vraagt" dat je er "fris en representatief uitziet". Ja, want als je 4 decennia op aarde hebt geleefd krijg je nu eenmaal rimpels, en als je daarmee blijft rondlopen vertegenwoordig je jezelf. En als onderdeel van een groter geheel (je bedrijf en de economie in het algemeen) kun je je dat niet veroorloven.
Het is tegenwoordig in de mode om een baan te willen die bij je "passies en talenten" past. Mensen zien dit als individualisering, ik zie het als collectivisering. Je ontdekt iets in je ziel wat nog niet door je werk wordt gedekt (ontevredenheid) en gaat ernaar streven dat ook dit getemd wordt. Je werk doen is dan geen keuze meer, maar gaat vanzelf. Dat kan wel fijn zijn, maar je bent dan wel je autonomie kwijt. Een echte individualist heeft er geen behoefte aan om een te worden met zijn werk. En bovendien tast het de vrijheid van je medemensen aan: immers, zij maken je werkplaats tot wat het is, dus als je dingen voor jezelf gaat eisen, dwing je hen aan om zich aan te passen.
Het probleem is dat de menselijke natuur niet alleen naar geluk streeft, maar ook pijn, gevaar, nutteloosheid etc nodig heeft. 24/7 gelukkig en productief zijn is GEEN leven, geloof me. De mens heeft ook een luie, impulsieve, smerige en gewelddadige kant. We zeggen dat onze tijd draait om zelfverwezenlijking. Maar als een man in de kroeg ziet dat zijn vriendin wordt lastiggevallen door iemand anders, en die persoon in elkaar slaat, is dat ook zelfverwezenlijking. Van een emotie welteverstaan, jaloezie. Ik zeg niet dat het goed is als mensen elkaar verrot slaan. Maar het hoort bij onze natuur, dus om het te onderdrukken is onethisch. Poep is ook niet leuk, maar je verbiedt mensen niet om te poepen.
Dus wat het punt betreft dat collectivisme de belangen van het individu opoffert aan de gemeenschap: Nederland voldoet daar wel degelijk aan. We hebben slechts een waarde: een gelukkig aards leven, en onderdrukken de kant van de mens die dat verstoort. Mensen die te hard rijden worden voor schut gezet in programma's als Wegmisbruikers. Ouders die scheiden zijn verplicht een opvoedplan voor te leggen aan de rechter, om te voorkomen dat ze asociale kinderen produceren die de gemeenschap meer kosten dan opleveren. De menselijke neiging tot geweld wordt gedemoniseerd in nummers als Zinloos van Lange Frans, want in elkaar geslagen mensen moeten verzorgd worden en kosten geld, en als ze sterven ben je een belastigbetaler en consument kwijt. Scholieren moeten hun intellectuele ontwikkeling opgeven door rekenmachines te gebruiken, omdat de bedrijven en uiteindelijk de gemeenschap daar rijker van worden. Mensen moeten hun slechte humeur verbergen of hun rimpels, om er "fris en representatief" uit te zien, of nemen nep-borsten. Verkopers bij benzinestations moeten mensen lastigvallen met de aanbieding, om zo toch net iets meer chocola te slijten en de gemeenschap dus net iets rijker te maken. Mensen die van de sterrenhemel willen genieten kunnen dat niet, want een dynamische economie kan niet bestaan in combinatie met duisternis. Ouders stoppen hun kinderen vol met ritaline omdat ze er niet mee kunnen leven dat een klein kind nu eenmaal druk is. Of ze willen een kind dat per se vwo doet, en praten hem de diagnose dyslexie aan zodat het toch vwo kan doen. En nee, dit is allemaal niet zo pijnlijk als de goelags..... maar het is ook veel effectiever. Het is het soort geweld dat Foucault beschreef: geweld dat je geen pijn doet, maar dat jou verandert zonder dat je er erg in hebt. En Orwell schreef er ook over: een echt controlesysteem onderdrukt en vermoordt mensen niet maar verandert ze op zo'n manier dat ze wel in het systeem passen. In een echt extreem collectivistische samenleving controleren mensen dus zichzelf en elkaar.
Hoe kun je anders verklaren dat je Nederlanders zo makkelijk worked up kunt krijgen over allerlei sociale misstanden als "zinloos geweld" en goede doelen? Dingen die ze niet individueel raken? Toen dat nummer van Lange Frans uitkwam, zat heel Nederland voor de tv te snotteren. Maar er zijn in de hele wereld nog veel meer drama's, ook in Nederland. En daar maken Nederlanders zich niet druk over. Waarom? Omdat niemand het vraagt. De makers van Zinloos WILDEN een reactie van verontwaardiging van de mensen, en die kregen ze ook. Maar ik ben ook bijna vermoord en je kunt in Nederland nog genoeg mensen zoals ik vinden en daar een nummer over schrijven. Dat doet niemand echter, want het gaat niet om de zaak zelf maar om het conformisme en de verbondenheid. In Orwell's 1984 wordt de waarheid elke dag herschreven, het gaat de staat niet om de inhoud van de waarheid, maar dat mensen leren hun kritische verstand los te laten. Daarom hebben wij ook zo veel trends: de mobiele telefoon en tandpasta's hoeven echt niet zo vaak te veranderen en ze veranderen dan ook niet echt. Het gaat erom dat mensen geen minuut met rust worden gelaten en financieel uitgezogen.
En wat dacht je van de aardbeving op Haiti? In de Westerse landen verzamelden mensen miljoenen euro's voor de slachtoffers. In Rusland zagen mensen het op tv, namen er kennis van en gingen verder met hun leven. Eigenlijk niet goed, maar mensen die zich ergens druk om maken omdat iemand anders het wil, wat verder niks met hun eigen beleving te maken heeft, zijn ook zielig imho.
Maar mensen krijgen hier wel degelijk iets voor terug, namelijk welvaart. Dat is waar het collectivisme om draait: jezelf opofferen om aan jezelf toe te kunnen komen. Daarom is het ook zo'n onzin om de mensen in Stalin's Rusland te beschouwen als alleen maar slaven die er niks voor terugkregen, want het had voor hen wel degelijk voordelen. Vergeleken met tsaristisch Rusland hadden ze het over het algemeen beter, ze hadden nationale trots en ontplooiingsmogelijkheden. Collectivisme heeft dus niet alleen te maken met onderdrukking van het individuele maar ook met individuele rechten en behoeften. Sterker nog: om aan bepaalde rechten en behoeften toe te kunnen komen, moet je andere rechten en behoeften negeren. Dus: hoe meer een samenleving heeft, hoe meer er moet worden opgeofferd. Dat is iets wat mensen wat mij betreft over moeten nadenken. Hier in Nederland hebben we veel (welvaart) maar we betalen er ook een enorme prijs voor. In landen als Rusland hebben mensen niet zo veel, maar er wordt ook niet zo veel van hen gevraagd.
Sterker nog, ik denk dat de Russen dit precies willen. Het is onzin om sterke staten/leiders te verbinden aan collectivisme. Ze zijn juist superhandig voor onverschillige, individualistische mensen die hun sociale verantwoordelijkheid kwijt willen. Het openbare leven door zo'n entiteit laten beheersen is een prachtig excuus om te zeggen: "Ja maar, here be dragons! Daar kunnen wij niet terecht! Dus blijven we lekker thuis". In een collectivistische samenleving is juist veel interesse en zorg voor elkaar.
In landen als Rusland hebben mensen minder welvaart en keuzevrijheid maar ze hebben meer van andere dingen. Rusland is een veel minder bewerkt land, dus daar kun je nog volop genieten van een donkere nacht of allerlei geuren in de lucht. De stemmingen/sensaties zijn in dat land veel intenser, voor mij in ieder geval. Westerse mensen vinden het zielig dat de mensen in Rusland nooit een eigen mening hebben kunnen vormen/uiten. Maar hier in Nederland mis je de sensaties zoals de geuren, de mysterie en dat soort dingen. Dus die vrijheid is net zo minimaal als de meningsvrijheid in Rusland.
Dat is dus het punt dat ik wil maken: Nederland is een mooi land dat haar mensen veel geeft, maar ze pakt er ook veel voor af, want niets ontstaat tenslotte uit het niets. En mensen zijn daardoor gefrustreerd en ongelukkig, maar ze hebben niet door waar hun probleem zit, of willen het niet erkennen. Daarom proberen ze de authenticiteit/individualiteit/romantiek van het leven te herwinnen door dingen als schildercursussen, rare kleding, verre vakanties, de perfecte baan etc. Waarmee ze overigens alleen maar het systeem voeden dat dit gebrek veroorzaakt. De authenticiteit van het leven bereik je door los te laten, niet door te streven en maken.
En de Russen zijn net zo: ze willen de Westerse welvaart en geluk, maar ze willen er niet anders voor worden. Dus proberen ze het tekort aan echte samenwerking op te lossen met precies die eigenschap die het tekort veroorzaakt: fantaseren over hun spirituele gemeenschapswaarden, of met veel geweld een paradijs op aarde proberen op te bouwen. Maar dat zijn allemaal smoesjes om onverschillig en individualistisch te kunnen blijven.
Dus mensen moeten erkennen wat er aan de hand is en dan kiezen of ze zo doorgaan of dingen veranderen. Maar niet de eigenschappen van andere volkeren psychologisch proberen te stelen. De Russen moeten met hun jatten van het collectivisme afblijven want dat hebben ze toch niet. Al in de 19e eeuw klaagden filosofen dat men in Europa allang iets groters heeft ontwikkeld en Rusland alleen nog maar individuen heeft. Maar de Westerlingen moeten van het individualisme afblijven, want dat is het lot van ongelukkige landen als Rusland. Als mensen dat gaan verdraaien, kan ik daar gewoon niet tegen. Rusland heeft een gewelddadige revolutien gehad, een gruwelijke burgeroorlog, stalinisme, fascisme en daarna eigenlijk even wreed kapitalisme. Was het een land waar alle neuzen een kant op wezen, dan was dit alles nooit gebeurd. Dus om dan van Coca-Cola individualisten te horen dat de Russen dom kuddevee zijn, is gewoon onverdraaglijk.
En zo zijn wij ook: wij hebben de menselijke natuur vernauwd tot het streven naar veiligheid, duidelijkheid en keuzevrijheid. Maar mensen hebben behoefte aan veel meer dan dat. Ze hebben ook behoefte aan spanning, mysterie, creativiteit etc. En deze behoeften worden niet bevredigd in een samenleving als de onze. Creativiteit kan alleen tot stand komen als je geen directe keuzes en oplossingen hebt. En mysterie is ver te zoeken in een wereld van agenda's, persoonlijke ontwikkelingsplannen en straatverlichting. Ik vond het bijvoorbeeld heel mooi toen ik op mijn 18e naar Rusland ging en herontdekte wat duisternis en een sterrenhemel is. Hier in Nederland kom ik niet aan die behoefte toe.
Ik ben het ermee eens dat de mens in wezen een egoistisch dier is. Maar ik vind, net zoals Dostojevski, dat de menselijke natuur erg complex is en dat de mens ook belangen kan hebben die op het eerste gezicht absurd zijn. Daarom gaan mensen woeste zeeen bevaren of gaan ze vrijwillig het slagveld op. Mensen hebben ook behoefte aan onzekerheid, machteloosheid, pijn en gevaar. En dat deze dingen in Nederland gedemoniseerd worden, is wel degelijk onderdrukkend.
Daarom vind ik ook dat de Sovjet-Unie in bepaalde opzichten liberaler was dan onze samenleving. Ze gaf (onbedoeld) veel ruimte voor de irrationele kant van de mens. Juist omdat de Sovjet-economie een totalitaire behemoth was die niet op haar mensen reageerde, kon je er lekker schijt aan hebben en zo min mogelijk van jezelf geven. Je mocht daar niet nadenken, dus je hoefde alleen te doen wat er van je werd gevraagd en de rest van je energie en affectie bewaren voor je prive-leven. Je kon zelfs gaan stelen en dingen stukmaken, mits je ermee wegkwam natuurlijk. Hier in Nederland daarentegen, waar de economie wel van de mensen afhankelijk is, is er geen ruimte voor koppigheid en iconoclasme. Je wordt een met de economie. Mensen gaan zelfs hun uiterlijk en emoties veranderen om de boel beter te kunnen runnen. In de Sovjet-Unie kon je zo lelijk en chagrijnig op je werk komen als je wilde. Maar hier draait de economie op mensen en die houden nu eenmaal van vriendelijke, knappe mensen. Dus worden professionelen ontslagen omdat ze oud zijn en rimpels hebben. En mensen moeten verplicht lachen, ook als ze hun dag niet hebben. En secretaresses laten hun voorhoofd botoxen omdat "de maatschappij erom vraagt" dat je er "fris en representatief uitziet". Ja, want als je 4 decennia op aarde hebt geleefd krijg je nu eenmaal rimpels, en als je daarmee blijft rondlopen vertegenwoordig je jezelf. En als onderdeel van een groter geheel (je bedrijf en de economie in het algemeen) kun je je dat niet veroorloven.
Het is tegenwoordig in de mode om een baan te willen die bij je "passies en talenten" past. Mensen zien dit als individualisering, ik zie het als collectivisering. Je ontdekt iets in je ziel wat nog niet door je werk wordt gedekt (ontevredenheid) en gaat ernaar streven dat ook dit getemd wordt. Je werk doen is dan geen keuze meer, maar gaat vanzelf. Dat kan wel fijn zijn, maar je bent dan wel je autonomie kwijt. Een echte individualist heeft er geen behoefte aan om een te worden met zijn werk. En bovendien tast het de vrijheid van je medemensen aan: immers, zij maken je werkplaats tot wat het is, dus als je dingen voor jezelf gaat eisen, dwing je hen aan om zich aan te passen.
Het probleem is dat de menselijke natuur niet alleen naar geluk streeft, maar ook pijn, gevaar, nutteloosheid etc nodig heeft. 24/7 gelukkig en productief zijn is GEEN leven, geloof me. De mens heeft ook een luie, impulsieve, smerige en gewelddadige kant. We zeggen dat onze tijd draait om zelfverwezenlijking. Maar als een man in de kroeg ziet dat zijn vriendin wordt lastiggevallen door iemand anders, en die persoon in elkaar slaat, is dat ook zelfverwezenlijking. Van een emotie welteverstaan, jaloezie. Ik zeg niet dat het goed is als mensen elkaar verrot slaan. Maar het hoort bij onze natuur, dus om het te onderdrukken is onethisch. Poep is ook niet leuk, maar je verbiedt mensen niet om te poepen.
Dus wat het punt betreft dat collectivisme de belangen van het individu opoffert aan de gemeenschap: Nederland voldoet daar wel degelijk aan. We hebben slechts een waarde: een gelukkig aards leven, en onderdrukken de kant van de mens die dat verstoort. Mensen die te hard rijden worden voor schut gezet in programma's als Wegmisbruikers. Ouders die scheiden zijn verplicht een opvoedplan voor te leggen aan de rechter, om te voorkomen dat ze asociale kinderen produceren die de gemeenschap meer kosten dan opleveren. De menselijke neiging tot geweld wordt gedemoniseerd in nummers als Zinloos van Lange Frans, want in elkaar geslagen mensen moeten verzorgd worden en kosten geld, en als ze sterven ben je een belastigbetaler en consument kwijt. Scholieren moeten hun intellectuele ontwikkeling opgeven door rekenmachines te gebruiken, omdat de bedrijven en uiteindelijk de gemeenschap daar rijker van worden. Mensen moeten hun slechte humeur verbergen of hun rimpels, om er "fris en representatief" uit te zien, of nemen nep-borsten. Verkopers bij benzinestations moeten mensen lastigvallen met de aanbieding, om zo toch net iets meer chocola te slijten en de gemeenschap dus net iets rijker te maken. Mensen die van de sterrenhemel willen genieten kunnen dat niet, want een dynamische economie kan niet bestaan in combinatie met duisternis. Ouders stoppen hun kinderen vol met ritaline omdat ze er niet mee kunnen leven dat een klein kind nu eenmaal druk is. Of ze willen een kind dat per se vwo doet, en praten hem de diagnose dyslexie aan zodat het toch vwo kan doen. En nee, dit is allemaal niet zo pijnlijk als de goelags..... maar het is ook veel effectiever. Het is het soort geweld dat Foucault beschreef: geweld dat je geen pijn doet, maar dat jou verandert zonder dat je er erg in hebt. En Orwell schreef er ook over: een echt controlesysteem onderdrukt en vermoordt mensen niet maar verandert ze op zo'n manier dat ze wel in het systeem passen. In een echt extreem collectivistische samenleving controleren mensen dus zichzelf en elkaar.
Hoe kun je anders verklaren dat je Nederlanders zo makkelijk worked up kunt krijgen over allerlei sociale misstanden als "zinloos geweld" en goede doelen? Dingen die ze niet individueel raken? Toen dat nummer van Lange Frans uitkwam, zat heel Nederland voor de tv te snotteren. Maar er zijn in de hele wereld nog veel meer drama's, ook in Nederland. En daar maken Nederlanders zich niet druk over. Waarom? Omdat niemand het vraagt. De makers van Zinloos WILDEN een reactie van verontwaardiging van de mensen, en die kregen ze ook. Maar ik ben ook bijna vermoord en je kunt in Nederland nog genoeg mensen zoals ik vinden en daar een nummer over schrijven. Dat doet niemand echter, want het gaat niet om de zaak zelf maar om het conformisme en de verbondenheid. In Orwell's 1984 wordt de waarheid elke dag herschreven, het gaat de staat niet om de inhoud van de waarheid, maar dat mensen leren hun kritische verstand los te laten. Daarom hebben wij ook zo veel trends: de mobiele telefoon en tandpasta's hoeven echt niet zo vaak te veranderen en ze veranderen dan ook niet echt. Het gaat erom dat mensen geen minuut met rust worden gelaten en financieel uitgezogen.
En wat dacht je van de aardbeving op Haiti? In de Westerse landen verzamelden mensen miljoenen euro's voor de slachtoffers. In Rusland zagen mensen het op tv, namen er kennis van en gingen verder met hun leven. Eigenlijk niet goed, maar mensen die zich ergens druk om maken omdat iemand anders het wil, wat verder niks met hun eigen beleving te maken heeft, zijn ook zielig imho.
Maar mensen krijgen hier wel degelijk iets voor terug, namelijk welvaart. Dat is waar het collectivisme om draait: jezelf opofferen om aan jezelf toe te kunnen komen. Daarom is het ook zo'n onzin om de mensen in Stalin's Rusland te beschouwen als alleen maar slaven die er niks voor terugkregen, want het had voor hen wel degelijk voordelen. Vergeleken met tsaristisch Rusland hadden ze het over het algemeen beter, ze hadden nationale trots en ontplooiingsmogelijkheden. Collectivisme heeft dus niet alleen te maken met onderdrukking van het individuele maar ook met individuele rechten en behoeften. Sterker nog: om aan bepaalde rechten en behoeften toe te kunnen komen, moet je andere rechten en behoeften negeren. Dus: hoe meer een samenleving heeft, hoe meer er moet worden opgeofferd. Dat is iets wat mensen wat mij betreft over moeten nadenken. Hier in Nederland hebben we veel (welvaart) maar we betalen er ook een enorme prijs voor. In landen als Rusland hebben mensen niet zo veel, maar er wordt ook niet zo veel van hen gevraagd.
Sterker nog, ik denk dat de Russen dit precies willen. Het is onzin om sterke staten/leiders te verbinden aan collectivisme. Ze zijn juist superhandig voor onverschillige, individualistische mensen die hun sociale verantwoordelijkheid kwijt willen. Het openbare leven door zo'n entiteit laten beheersen is een prachtig excuus om te zeggen: "Ja maar, here be dragons! Daar kunnen wij niet terecht! Dus blijven we lekker thuis". In een collectivistische samenleving is juist veel interesse en zorg voor elkaar.
In landen als Rusland hebben mensen minder welvaart en keuzevrijheid maar ze hebben meer van andere dingen. Rusland is een veel minder bewerkt land, dus daar kun je nog volop genieten van een donkere nacht of allerlei geuren in de lucht. De stemmingen/sensaties zijn in dat land veel intenser, voor mij in ieder geval. Westerse mensen vinden het zielig dat de mensen in Rusland nooit een eigen mening hebben kunnen vormen/uiten. Maar hier in Nederland mis je de sensaties zoals de geuren, de mysterie en dat soort dingen. Dus die vrijheid is net zo minimaal als de meningsvrijheid in Rusland.
Dat is dus het punt dat ik wil maken: Nederland is een mooi land dat haar mensen veel geeft, maar ze pakt er ook veel voor af, want niets ontstaat tenslotte uit het niets. En mensen zijn daardoor gefrustreerd en ongelukkig, maar ze hebben niet door waar hun probleem zit, of willen het niet erkennen. Daarom proberen ze de authenticiteit/individualiteit/romantiek van het leven te herwinnen door dingen als schildercursussen, rare kleding, verre vakanties, de perfecte baan etc. Waarmee ze overigens alleen maar het systeem voeden dat dit gebrek veroorzaakt. De authenticiteit van het leven bereik je door los te laten, niet door te streven en maken.
En de Russen zijn net zo: ze willen de Westerse welvaart en geluk, maar ze willen er niet anders voor worden. Dus proberen ze het tekort aan echte samenwerking op te lossen met precies die eigenschap die het tekort veroorzaakt: fantaseren over hun spirituele gemeenschapswaarden, of met veel geweld een paradijs op aarde proberen op te bouwen. Maar dat zijn allemaal smoesjes om onverschillig en individualistisch te kunnen blijven.
Dus mensen moeten erkennen wat er aan de hand is en dan kiezen of ze zo doorgaan of dingen veranderen. Maar niet de eigenschappen van andere volkeren psychologisch proberen te stelen. De Russen moeten met hun jatten van het collectivisme afblijven want dat hebben ze toch niet. Al in de 19e eeuw klaagden filosofen dat men in Europa allang iets groters heeft ontwikkeld en Rusland alleen nog maar individuen heeft. Maar de Westerlingen moeten van het individualisme afblijven, want dat is het lot van ongelukkige landen als Rusland. Als mensen dat gaan verdraaien, kan ik daar gewoon niet tegen. Rusland heeft een gewelddadige revolutien gehad, een gruwelijke burgeroorlog, stalinisme, fascisme en daarna eigenlijk even wreed kapitalisme. Was het een land waar alle neuzen een kant op wezen, dan was dit alles nooit gebeurd. Dus om dan van Coca-Cola individualisten te horen dat de Russen dom kuddevee zijn, is gewoon onverdraaglijk.
Maar het is dus een onzin om te zeggen dat Nederland vrij is en geen waarden heeft behalve persoonlijke waarden. Dat aards geluk het belangrijkste is in het leven is wel degelijk een waarde. En mensen gaan elkaar wel degelijk lastigvallen en opvoeden om alle neuzen een kant op te krijgen. Dus het maakt me eigenlijk niet uit of mensen klagen of opscheppen over de individualisering. Dat zijn twee kanten van dezelfde munt, en die munt is de Nederlandse verwendheid. Zowel de voorstanders als de critici van de "individualisering" weten niet wat het echt betekent, een samenleving zonder collectieve verantwoordelijkheid, waar je nooit zeker kunt weten of de ander wel dezelfde waarden en aspiraties heeft als jij.
In Rusland heb je gevallen van gynaecologen die een patiente vermoorden door jaloezie als ze eindelijk zwanger is. Of mensen die het leuk vinden om anderen met hamers dood te slaan, just for the fun of it. Of vrouwen die inbrekers op de vloer krijgen, vastmaken aan de radiator, volstoppen met viagra enn verkrachten. Of een oude vrouw die haar man voorstelt om zich samen op te hangen, van het plan af ziet als ze hem ziet hangen en als weduwe overblijft. Dat is echt een land waar mensen nog niet zo volgens gebruiksaanwijzinen leven en dus alle kanten van de menselijke ziel nog veel puurder naar boven komen. En dat is niet per definitie goed, want het zorgt ook voor onvoorspelbaarheid en geweld.
Nederlanders moeten daarover nadenken voordat ze meer "authenticiteit" in hun leven willen. De authentieke mens is namelijk ook smerig en gewelddadig...
In Rusland heb je gevallen van gynaecologen die een patiente vermoorden door jaloezie als ze eindelijk zwanger is. Of mensen die het leuk vinden om anderen met hamers dood te slaan, just for the fun of it. Of vrouwen die inbrekers op de vloer krijgen, vastmaken aan de radiator, volstoppen met viagra enn verkrachten. Of een oude vrouw die haar man voorstelt om zich samen op te hangen, van het plan af ziet als ze hem ziet hangen en als weduwe overblijft. Dat is echt een land waar mensen nog niet zo volgens gebruiksaanwijzinen leven en dus alle kanten van de menselijke ziel nog veel puurder naar boven komen. En dat is niet per definitie goed, want het zorgt ook voor onvoorspelbaarheid en geweld.
Nederlanders moeten daarover nadenken voordat ze meer "authenticiteit" in hun leven willen. De authentieke mens is namelijk ook smerig en gewelddadig...
Leuk. Heb ook wat inhoud of is dit alles wat ik krijg?quote:Op woensdag 19 januari 2011 16:39 schreef AryaMehr het volgende:
Ik vind het maar een hoop onzin wat je hier betoogt.
Daarover zijn we het eens. Het opgeven van een deel van je individuele vrijheid maakt samenwerking mogelijk en creert daarmee mogelijkheden die je vrijheid (op een andere manier) weer vergroten. Hoe je dat afweegt, is een tweede. Maar dat is nooit een individuele keuze. Mensen in Rusland, die het Nederlandse model wel willen, kunnen daar ook niet individueel voor kiezen. Het individu is afhankelijk van wat anderen doen en laten, en heeft daarmee altijd een goede reden om zich te beklagen.quote:
Maar het punt dat ik wil maken is dat iedere beschaving de menselijke natuur op haar eigen manier vernauwt.
En zo zijn wij ook: wij hebben de menselijke natuur vernauwd tot het streven naar veiligheid, duidelijkheid en keuzevrijheid. Maar mensen hebben behoefte aan veel meer dan dat.
Dus wat het punt betreft dat collectivisme de belangen van het individu opoffert aan de gemeenschap: Nederland voldoet daar wel degelijk aan.
Maar mensen krijgen hier wel degelijk iets voor terug, namelijk welvaart. Dat is waar het collectivisme om draait: jezelf opofferen om aan jezelf toe te kunnen komen.
Hier in Nederland hebben we veel (welvaart) maar we betalen er ook een enorme prijs voor. In landen als Rusland hebben mensen niet zo veel, maar er wordt ook niet zo veel van hen gevraagd.
Sterker nog, ik denk dat de Russen dit precies willen. Het is onzin om sterke staten/leiders te verbinden aan collectivisme. Ze zijn juist superhandig voor onverschillige, individualistische mensen die hun sociale verantwoordelijkheid kwijt willen.
Dat is dus het punt dat ik wil maken: Nederland is een mooi land dat haar mensen veel geeft, maar ze pakt er ook veel voor af, want niets ontstaat tenslotte uit het niets. En mensen zijn daardoor gefrustreerd en ongelukkig, maar ze hebben niet door waar hun probleem zit, of willen het niet erkennen.
En de Russen zijn net zo: ze willen de Westerse welvaart en geluk, maar ze willen er niet anders voor worden. Dus proberen ze het tekort aan echte samenwerking op te lossen met precies die eigenschap die het tekort veroorzaakt: fantaseren over hun spirituele gemeenschapswaarden, of met veel geweld een paradijs op aarde proberen op te bouwen. Maar dat zijn allemaal smoesjes om onverschillig en individualistisch te kunnen blijven.
Dus mensen moeten erkennen wat er aan de hand is en dan kiezen of ze zo doorgaan of dingen veranderen. Maar niet de eigenschappen van andere volkeren psychologisch proberen te stelen. De Russen moeten met hun jatten van het collectivisme afblijven want dat hebben ze toch niet.
Maar de Westerlingen moeten van het individualisme afblijven, want dat is het lot van ongelukkige landen als Rusland. Als mensen dat gaan verdraaien, kan ik daar gewoon niet tegen.
Als mensen in Nederlands kiezen voor samenwerking, waarom liegen ze dan over hun vermeende individualiteit? Politiek rechts probeert daarmee zijn waarheid te verkopen. Ze verdoezelen het feit dat een gewone arbeider een loonslaaf is. En doen net alsof iedereen een ondernemers is die zijn eigen leven en arbeid in alle vrijheid vormgeeft.
Het verhaal luidt:
Een volledig vrije markt is een zelfregulerend systeem dat iedereen vrijlaat, maar geen garanties biedt. De vrije markt is toegankelijk voor iedere deelnemer. Hij betreedt de markt, met het doel zijn eigen belangen te behartigen, zo veel of weinig als hij nodig acht of wenselijk vindt. Hij kan iedere strategie of vaardigheid benutten die hem het beste past. Zo kan de deelnemer zijn leven naar eigen wens invullen. Omdat niemand verplicht is, wordt niemand gedwongen.
Maar zo simpel is het niet:
Slechts weinige spelen werkelijk de rol van een vrije ondernemer zoals de liberale vrije markt ideologie de mens graag voorspiegelt. Als consument betreden de deelnemers de vrije markt direct, maar als producent indirect, via een grote organisatie. Vanwege deze indirecte toetreding, biedt het marktmodel geen complete analyse van de werkelijke economische situatie van de gemiddelde werknemer, die fungeert als een radertje in een grote hiërarchische organisatie. De ideologie van de vrije markt is misschien aantrekkelijk voor een ondernemer die zelf aan het stuur zit en naar eigen inzicht kan handelen. Maar voor de meeste werknemers is het model inadequaat.
De ondernemer pleit voor minimale regelgeving door overheden en maximale volgzaamheid van zijn werknemers. Het gewenste omslagpunt tussen autoritair gezag en vrije zelfbeschikking scharniert altijd rond de eigen positie. Wie zich boven je bevindt, dient je vrij te laten (zelfregulatie is beter). Wie zich onder je bevindt, dient je gedwee te volgen (aanpassing is noodzakelijk). De vrijheid van de een, gaat ten koste van de vrijheid van de ander. In de onderste laag heeft de individuele werknemer of burger weinig invloed of vrijheden. De voorwaarden worden hem opgelegd door de baas, de overheid of de leverancier. Daar geldt: of de dwang nu van de overheid of de markt komt, is lood om oud ijzer.
De efficiëntie, die door de marktwerking wordt afgedwongen, dringt steeds dieper door in het leven van mensen. De dwang van formele regels, de bureaucratie van de overheid en de tucht van de markt, creëren de druk die het individu tot een slaaf maakt van bovenpersoonlijke structuren die te ver boven zijn macht liggen om te kunnen beïnvloeden. Is het individu vrij, als hij genoodzaakt is mee te huilen met de wolven in het bos, tenzij hij een radicale en riskante keuze maakt. Kun je op je werk een eigen inbreng hebben, of kun je slechts ontslag nemen? Als we de consequenties van keuzes vergroten tot alles of niets keuzes, dan neemt de vrijheid af.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 19-01-2011 18:45:31 ]
The view from nowhere.
Van deze autenticiteit wordt niemand gelukkiger. Dat was toch ook het punt van Dostojevski in 'Schuld en boete'.quote:
In Rusland heb je gevallen van gynaecologen die een patiente vermoorden door jaloezie als ze eindelijk zwanger is. Of mensen die het leuk vinden om anderen met hamers dood te slaan, just for the fun of it. Of vrouwen die inbrekers op de vloer krijgen, vastmaken aan de radiator, volstoppen met viagra enn verkrachten. Of een oude vrouw die haar man voorstelt om zich samen op te hangen, van het plan af ziet als ze hem ziet hangen en als weduwe overblijft. Dat is echt een land waar mensen nog niet zo volgens gebruiksaanwijzinen leven en dus alle kanten van de menselijke ziel nog veel puurder naar boven komen. En dat is niet per definitie goed, want het zorgt ook voor onvoorspelbaarheid en geweld.
Nederlanders moeten daarover nadenken voordat ze meer "authenticiteit" in hun leven willen. De authentieke mens is namelijk ook smerig en gewelddadig...
The view from nowhere.
Nee, het punt van "Schuld en Boete" is juist dat mensen gruwelijke dingen kunnen doen uit rationaliteit. Raskolnikov was juist niet authentiek maar vergiftigd met al die materialistische ideeen, en vond dat die vrouw nutteloos en schadelijk was en dat je haar dus mocht vermoorden om iemand anders, een nuttiger, gezonder persoon die meer voor de wereld kon doen, door middel van haar bezittingen te helpen (hij wilde zichzelf helpen). Het is juist een les voor de Westerse wereld, dat je de mens met alles erop en eraan moet accepteren, ook het nutteloze en schadelijke, en deze dingen niet moet onderdrukken. Alle mensen zijn waardevol, ook degenen die schade veroorzaken.quote:
[..]
Van deze autenticiteit wordt niemand gelukkiger. Dat was toch ook het punt van Dostojevski in 'Schuld en boete'.
En hoezo weet je dat niemand daar gelukkiger van wordt? Je hebt ook mensen die vrijwillig bij het leger gaan om naar conflictgebieden te worden gestuurd, ook al weten ze dat ze veel gruwelijkheden zullen zien en misschien ondergaan. De menselijke natuur is pervers, die kan schoonheid en betekenis ontdekken in de meest onwaarschijnlijke dingen. Of in de woorden van Alexandr Poesjkin:
Een geheime schoonheid
Zag ze in de verschrikking zelf;
Zo heeft de natuur ons geschapen:
Ze is tot tegenstrijdigheid geneigd.
En zelfs als de mens dingen te bieden heeft waar andere mensen ongelukkig van worden, wat dan nog. Het hoort bij de mens dus om het systematisch te onderdrukken is onethisch. Interventie en nazorg oke, preventie is eng. De nazi's en communisten hebben het al geprobeerd, om mensen moreler, socialer en gelukkiger te maken, en kijk eens hoeveel ellende zij hebben veroorzaakt. De mens liefhebben met alles erop en eraan is de grootste kunst die er is, dat is ook de boodschap van "Schuld en Boete".
|
|
