Net een paar dagen geleden teruggekomen van 2 maanden Maleisië (+Brunei), een reis die mijn verwachtingen heeft overtroffen! Hieronder volgt een verslagje.
Zoals je zult merken heeft vooral de natuur mijn belangstelling. Helaas heb ik alleen foto's van de makkelijk te fotograferen dingen. Ik had alleen een 7 jaar oud 3Mpixel cameraatje bij me dat klein genoeg is zodat het in m'n broekzak past. Ik reis altijd op die manier omdat ik mijn reis niet door de zoeker van een camera wil zien. Door een simpele camera mee te nemen accepteer je automatisch dat de foto's toch crap worden en besteed je er ook minder aandacht aan. En daarmee blijft je aandacht bij het beleven en genieten van je reis, althans zo werkt het bij mij. De keerzijde daarvan is natuurlijk dat je veel goede foto momenten mist, vooral in de natuur, maar so be it. Een goede verrekijker ging dan weer wel mee en zeker voor een bestemming als Maleisië met veel wildlife kan ik dat iedereen aanraden want je ziet zoveel meer en je ziet het zoveel beter. Er is een groot verschil tussen een aapje ergens vaag tussen de bladeren zien en de mimiek van zijn gezicht kunnen aflezen. Anyway, hier dan het verslag:
![35609831426_b350703b79_b.jpg]()
De reis zag er als volgt uit:
Peninsular Malaysia1) Kuala Lumpur
2) Cameron Higlands
3) Georgetown
4) Penang National Park
5) Kota Bharu
6) Perhentian Islands (Kecil)
7) Taman Negara National Park
8) Mersing (alleen overnachting)
9) Tioman Islands
10) Melaka
Borneo11) Kuching
12) Bako National Park
13) Miri
14) Niah National Park
15) Mulu National Park
16) Bandar Seri Bagawan (Brunei)
17) Kota Kinabalu
18) Kota Kinabalu National Park
19) Sepilok
20) Kinabatangan
21) Sandakan
1) Kuala Lumpur. Hier ben ik eigenlijk maar 1 volle dag geweest (2 nachten). Vooral heel veel rondgezworven door het centrale gedeelte. Interessante architectuur hier en daar (mengsels van modern, victoriaans, moghul, etc). KL is ook een stuk leefbaarder dan de meeste grote steden in Z.O. Azie. Maar, niet te lang blijven hangen dus.
2) Cameron highlands. Bij aankomst in Tanah Rata was mijn eerste reactie: ow nee he

. Want het zag er allemaal zo toeristisch uit. Maar ik veranderde snel van mening toen ik daar trails ging lopen door prachtige (mist) bossen met mos begroeide bomen, apen en mooie vogeltjes waar ik de hele dag geen kip tegenkwam. Dan teruglopen via de Boh theeplantages die prachtig zijn (dan kom je dus wel weer massas toeristenbusjes tegen). Verder kon je er uitstekend eten voor weinig en had ik de goedkoopste accommodatie van de hele reis (12 riggit ofzo). Al met al heb ik me hier dus uitstekend vermaakt.
Boh teafarm3) Georgetown. Dit was een positieve verrassing. Ik had een stad verwacht zoals de meesten in Z.O.Azië, dat wil zeggen: niet bijster interessant. Maar in Georgetown is zoveel te zien dat ik langer ben gebleven dan gepland. Het barst er van de oude huizen van rijke (meestal Chinese) handelaren, tempeltjes en oude koloniale gebouwen. Daarnaast vond ik hier de grootste diversiteit aan eten van heel Maleisië, en dat ook nog tegen de laagste prijzen (concurrentie?). Dit leidde er zelfs toe dan ik ben overgeschakeld van 3 naar 4 maaltijden per dag

. Dat extra vet hike ik er in de loop van de vakantie wel vanaf.
Eén van de vele Chinese tempels in Georgetown
Rijke handelaren van een eeuw geleden woonden in dit soort huizen4) Penang national park. Dit is een klein park dat relatief weinig door niet-lokale toeristen wordt bezocht, maar het is behoorlijk populair bij locals. Het heeft een paar mooie trails en strandjes met makaken en monitor lizards. De strandjes worden vooral bezocht door mensen die met de boot komen (dus niet via de hikingtrails), o.a. door arabieren uit golfstaten met alleen een zwembroek aan en daarnaast een vrouw in een zwarte burka waarvan je alleen de ogen kunt zien. Bizar. Mooi voor 2 dagen/ 3 nachten. Ik heb me hier goed vermaakt, maar vergeleken met een aantal parken waar ik later kwam is het wat minder spectaculair, dus de volgorde van bezoeken was correct.
5) Kota Bharu. Conservatief islamitisch en de visa vernieuwers uit Thailand die je hier tegenkomt (het is vlak bij de Thaise grens) zijn behoorlijk out of place

. Maar ondanks het conservatisme heeft het niet dat 'sombere' wat je in het midden oosten tegenkomt. Vrouwen hebben meestal wel een hoofddoek enzo maar nemen gewoon deel aan de maatschappij, lachen vriendelijk naar je etc. Ze worden hier niet weggestopt. Ik vond het een vriendelijk plaatsje en er zijn een paar aardige musea over Maleisische tradities en cultuur en een mooi moskee complex. Er is ook een leuke kampung achter de moskee en aan te reacties te merken komen daar kennelijk weinig toeristen.
Het is even zoeken, maar er staan twee vrouwen op deze foto
Markt in Kota Bharu6) Perhentian Islands. Ik koos voor "Kecil", het kleinste eiland. Zoals verwacht erg backpackerig, maar het was niet al te erg omdat het laagseizoen was (regentijd is al begonnen). Mooie witte zandstranden en de accommodatie waar ik verbleef was uitstekend maar tevens relaxed en lekker low key. Verder lopen er monsterlijk grote monitor lizards rond (bijna 2 meter! Mijn buurvrouw riep in paniek dat er een krokodil bij haar hut zat

). Met snorkelen kwam ik o.a. zeeschildpadden en reefsharks tegen. Het koraal is wel op veel plaatsen in slechte staat, maar er is nog steeds veel moois te zien.
Eén van de monsterlijk grote monitor lizards die rondzwerven op de Perhentians7) Taman Negara National Park. Dit was echt één van de hoogtepunten van mijn reis. Ik heb hier ongeveer een week doorgebracht. Het begon al met de reis er naartoe, eerst met de "jungletrein" naar Jerantut (mooi maar niet heel spectaculair), dan de bus en dan met de boot vanaf Tembeling over de Sungai Tembeling rivier naar het national park. Die bootreis over de rivier door primair regenwoud is echt ontzettend mooi. Kwa accommodatie verbleef ik niet zoals bijna iedereen aan de overkant van de rivier direct tegenover het park HQ (druk, lawaaiig!) maar 2km ofzo buiten het stadje. Daar hoorde je alleen de geluiden van de jungle en was ik omgeven met mooie vlinders en vogeltjes. In het park zelf heb ik o.a. een 3 dagen/ 2 nachten jungle hike gedaan. Eerste nacht slapen in een grot, tweede nacht in een 'hide' om wildlife te zien (s'nachts 2 tapirs gespot). Slapend in die hide werd ik 's nachts overigens gewekt door een grote vleermuis die 50cm boven m'n hoofd hing en op m'n hoofd poepte

. Sja, je bent in de jungle... Tijdens de hike kwamen we toevallig ook nog Orang Asli tegen, de oorspronkelijke nomadische bewoners van de jungle. Dat lijken net Afrikanen! (erg donker, grote bossen kroeshaar, vrouwen met blote borsten, etc.). Eén van de hoogtepunten van de hike was nog een bezoek aan een kennelijk weinig bezochte grot (als ik afga op de weinige voetstappen in de blubber en guano) vol met vleermuizen en met een enorme laag guano vol met kakkerlakken waar je redelijk diep in wegzakte. Ik heb aardig wat grotten gezien maar deze was het meest spectaculair op dat punt. Afgezien van de hike met gids heb ik natuurlijk zelf nog veel rondgelopen met verrekijker. Ik vind wel dat het park erg (te) druk is als je te dicht bij het HQ blijft, dus om Taman Negara echt te waarderen moet je een meerdaagse tocht doen waarbij je dieper de jungle ingaat.
8) Mersing. Alleen maar overnacht zodat ik s'morgens vroeg de boot kon nemen (en natuurlijk s'avonds wel wat rondgelopen), maar dit is verder niet zo'n boeiende plaats.
9) Tioman eiland. Dit eiland is schitterend kwa natuur en heeft een paar mooie hikingtrails naar strandjes waar je apen, giant squirrels en allerlei amfibieen en reptielen kunt zien. Ook hier enorme monitor lizards en s'avonds kwamen er flying foxes aanvliegen die fruit uit de bomen aten.
10) Melaka. Leuke stad met Nederlands (VOC) erfgoed en fantastisch eten. En s'avonds natuurlijk de Chinese markt in de Jonkerstraat. Ook een aantal leuke musea, al is de indeling niet logisch en is er veel overlap tussen de musea. Als je er slechts één bezoekt, ga dan naar het (door Nederlanders gebouwde) stadhuis waar je een goed overzicht krijgt van de geschiedenis van Melaka (wel alles lezen!). Asam Laksa als ontbijt

, ook hier ben ik een dagje langer blijven hangen dan gedacht.
Eén van de vele Chinese tempeltjes in Melaka
Melaka in de avondschemering
Er is nog steeds veel Nederlands koloniaal erfgoed te vinden in Melaka zoals straten en gebouwen, maar de meer persoonlijke dingen spreken altijd het meest tot mijn verbeelding11) Kuching. Hier had ik eigenlijk wat meer van verwacht. Hoogtepunt voor mij was de sweet sour fish in het hawkercentrum bij het busstation

12) Bako national park. Dit was fantastisch! Aangezien de meesten dit bezoeken als dagtocht vanuit Kuching dacht ik dat de 3 dagen/2 nachten die ik hiervoor had gereserveerd wel voldoende zouden zijn. Fout. Helaas had ik net een paar (niet- cancelbare) vluchten geboekt en kon ik niet langer blijven. Bako is zo fantastisch vanwege de variatie (strandjes, mangroves, primair regenwoud en hele bijzondere vegetatie in de heuvels) en ik denk dat je nergens in Maleisië zo makkelijk wildlife kunt zien en nergens
ter wereld zo makkelijk de proboscis monkey (waar er gewoon maar 1000 ofzo van bestaan in het wild). Deze apen zijn goed te observeren als ze met name s'morgens vroeg en laat in de middag in de mangroves naar eten zoeken. Maar ook silver leaf monkeys zijn hier beter te volgen dan enig andere plek waar ik ben geweest. Verder heb ik flying lemur gezien (ook zien vliegen), heel veel prachtige gekleurde vogeltjes (voornamelijk sunbirds in de mangroves) en natuurlijk een scala van krabben, mudskippers en dat soort spul. Vanwege de regentijd veranderde de omgeving van de accommodatie elke avond in een moeras (geen probleem, want plankwalks) en kennelijk was het paringstijd voor de kikkers, dus s'nachts kreeg je een prachtig concert

. En kikkers trekken natuurlijk slangen aan. Op de laatste ochtend dat ik in Bako was zag ik 8 slangen (6 pitvipers, 2 vinesnakes). Een nieuw persoonlijk record. Wel oppassen voor makaken. Mijn Amerikaanse buurman had 10 blikjes bier gekocht en in een koelkast gezet. Maar iemand had de deur opengelaten van de ruimte waar die koelkast stond en toen heeft een aap al dat bier uit de koelkast gejat en opgezopen

Strandje in Bako National park, met rotsen en jungle er omheen.
Proboscis monkey in de mangroves van Bako national park. In Malay worden deze ook wel "monyet belanda" genoemd (Hollandse aap) vanwege de grote neus, dikke buik en rossig rood haar. Een erfenis van ons koloniale verleden.
Moeder met kindje.
Paringstijd voor kikkers is ook een feest(maaltijd) voor slangen, zoals deze prachtige bijna lichtgevend groene pit viper
Een flying lemur is één van de beesten met een perfecte camouflage, zowel kwa kleuren al de manier waarmee zij zich één maakt met de boomstam. De lemur op deze foto verbergt ook nog eens een jong onder zich. Dat zag ik pas toe ze wegzweefde en landde op een boom zo'n 15m verderop.13) Miri. Niet boeiend, maar dit is nu eenmaal een hub waar je niet omheen kunt als je plaatsen zoals Niah en Mulu bezoekt.
14) Niah national park. Beroemde grotten vol met swifts (200.000 ofzo) waarvan de nestjes worden geoogst voor Chinese vogelnestjes soep. Er zijn ook vleermuizen, maar de hoofdrol is hier weggelegd voor de swifts. En zoals in al die grotten heb je ook hier grote spinnen en monsterlijk grote krekels die o.a. leven van de eitjes van de swifts (!). Een beperkte groep locals heeft een vergunning om guano (mest) en vogelnestjes te oogsten op een sustainable manier. Je ziet dan ook lichtjes hoog in de krot waar locals bezig zijn om die peperdure nestjes te oogsten. S'avonds rond zonsondergang zie je de swifts de grot invliegen en de vleermuizen juist uitvliegen. Het is niet zo'n spektakel als in Mulu maar voor een natuurliefhebber evengoed schitterend. De meesten doen Niah als dagtocht vanuit Miri, maar ik heb in het park overnacht. S'morgens en laat in de middag (en s'nachts) is er geen hond maar dan is het juist het mooist. Ook het (primaire) regenwoud hier is prachtig en s'nachts zie je (net als in Bako en Mulu) het woud oplichten met lichtgevende schimmels en paddestoelen en natuurlijk vuurvliegjes. Btw: grote kans dat je de enige bent die hier overnacht. Toen ik er sliep was er maar één ander persoon: die Amerikaan uit Bako waarvan het bier door een aap was gejat.
Opening van de Niah Cave, vlak voor zonsondergang. Dat huisje linksonder in een observatie shelter om het in- en uitvliegen van de swifts en vleermuizen waar te nemen.
Ook Niah national park is prachtig primair regenwoud met hoge oude bomen met vaak enorme wortels15) Mulu national park. Hier ben ik een volle week geweest. Het was zo mooi dat ik m'n vliegticket waardeloos heb laten aflopen om 2 dagen extra te blijven. De belangrijkste attracties zijn natuurlijk de wereldberoemde grotten, maar het hele (primaire) regenwoud in dit gebied is prachtig en vol met beestjes, insecten en bijzondere planten. Ik heb daarom ook een paar dagen gewoon doelloos met de verrekijker rondgelopen om te genieten van alles wat ik op m'n weg tegenkwam. Verder natuurlijk de massale exodus van miljoenen vleermuizen rond zonsondergang die eerst een doughnut vormen om roofvogels te misleiden (het blijft evengoed fastfood voor de bathawks), krabbetjes die door miljoenen jaren evolutie in een 100% donkere grot geen ogen meer hebben en hun pigment zijn kwijtgeraakt, racersnakes die bij nauwe grotopeningen zitten en vleermuizen tijdens hun vlucht uit de lucht kunnen plukken en nog veel meer wonderen der natuur. Puur genieten. Ik ga hier gegarandeerd nog eens terugkomen.
Uitgang van de Racercave in Mulu
Eén van de vele Boomgekko's die je s'nachts tegenkomt in Mulu national park
Racersnake in een grot in Mulu. Deze slang kan een vleermuis in volle vlucht uit de lucht plukken
Deze boomkikkers brengen elke nacht een prachtige serenade. Ik slaap in de jungle altijd veel lekkerder dan in steden, hoe simpel de accommodatie ook is, met dank aan de rustgevende junglegeluiden
Ik blijf me verbazen over de efficiëntie van de camouflage van veel beestjes. Stick insects zijn overal, maar je ziet ze bijna niet, zelfs niet hele grote zoals deze
De betoverende schoonheid van sommige nachtvlinders...
Helaas geen goede foto, maar dit is zo'n krab die altijd in 100% donker leeft en na miljoenen jaren evolutie geen ogen en geen kleurpigment meer heeft
S'avonds verlaat een paar miljoen vleermuizen in groepjes de Deer Cave in Mulu. Om roofvogels (die zitten te wachten voor de opening van de grot) te misleiden vormen ze eerst een soort doughnut waarbij ze met z'n allen vliegen rondom een gemeenschappelijk zwaartepunt. De roofvogel heeft dan moeite om zich op één individu te richten.
Is de groep groot genoeg dan vliegen ze in een lang lint weg waarna ze zich later zullen verspreiden, vaak tot enkele tientallen km van de grot. Dagelijks eten ze 2/3 van hun eigen lichaamsgewicht aan insecten!16) Bandar Seri Bagawan (Brunei). 3 dagen/ 2 nachten hier doorgebracht, van s'morgens vroeg tot s'avonds laat op pad geweest en me geen moment verveeld. Er zijn een aantal prachtige moskeeën, een paar musea die de moeite waard zijn en natuurlijk de "watervillage" die niet alleen interessant is vanuit cultureel perspectief maar ook vanwege de makaken en watervogels die daar naar eten komen zoeken bij laag water.
Jame'Asr Hassanil Bolkia Moskee in Bandar Seri Bagawan, Brunei. Indrukwekkend en mooi, zowel aan de binnen als buitenkant
De Omar Ali Saifuddien moskee, met op de voorgrond een stukje van Kampong Ayer (water village)
Kampong Ayer rond zonsondergang (Brunei)17) Kota Kinabalu. 2 dagen geweest. Kwa stad niet zo bijzonder, maar wel makkelijk om even wat dingetjes te regelen. En ik heb een volle dag doorgebracht in het Wetland Centre (vroeger heette dat het "Bird Sanctuary"). Dit is een stuk mangrove op loopafstand (~45 minuten) van het centrum met plankwalks en een hide en toren waar je vogels kunt spotten. Ongelofelijk, zo dicht bij de stad en 3 verschillende soorten ijsvogels gespot net als veel andere watervogels, sunbirds en natuurlijk veel krabben en andere zooi. Als je van de natuur houdt en je hebt een keer een verloren middag in KK, dan is dit mijn tip

18) Kota Kinabalu national park. Nee, ik heb geen belangstelling om de gemiddeld 200 mensen die dagelijks die berg op lopen achterna te gaan. Eerlijk gezegd begrijp ik die hype niet zo. Maar het is lekker om even op een koelere plek te zijn en weer een ander type omgeving. Je hebt hier niet de diversiteit van het regenwoud maar ik heb hier wel veel giant squirrels gespot, 2 soorten spechten in mooie kleuren en nog wat vogeltjes. En op veel van de trails kwam ik tot m'n grote verbazing geen hond tegen, terwijl dit de top bestemming in Sabah is. Ook tot m'n verbazing was dit een van de goedkoopste plekken in Maleisië. Een prima (privé) kamer voor 25 ringgit (6 euro) direct naast de ingang van het park.
19) Sepilok. Zowel op de heenweg als de terugweg naar/van Kinabatangan heb ik overnacht in Sepilok. Iedereen gaat daar naar het Orang Utang Rehabilitation Centre (na KK national park de meest bezochte bestemming in Sabah) maar ik ben daar helemaal niet geweest

(ik zie die beesten liever in het wild). Daarentegen heb ik maar liefst 3 bezoeken gebracht aan het Rainforest Discovery Centre, waar een interessante exhibitie is maar vooral een goed uitgevoerde tuin met exotische planten en verder in het (primaire) regenwoud canopy walks en 3 observatietorens. Hier heb ik o.a. hornbills gezien en nog een hoop mooie vogeltjes. Maar ook zelfs als je het Discovery Centre niet ingaat, de struiken/ bloemen rond de ingang zitten vol met sunbirds.
20) Kinabatangan. 4 dagen/ 3 nachten doorgebracht in een kamp van de infamous Uncle Tan

. Heerlijk geslapen in hutjes midden in een mosquito swamp

. Ik was wel blij dat ik m'n eigen slaapzak bij me had want matrassen worden echt goor in zo'n warm vochtig regenwoud. Voor de verandering was dit een secondair regenwoud, wat als nadeel heeft dat het minder mooi is kwa bomen enzo (je mist die enorme grote oude langzaam groeiende bomen die je in primair regenwoud hebt. De rivier naar Taman Negara is bijvoorbeeld veel mooier vind ik) maar het voordeel is dat het wat meer open is en je daarom makkelijker wildlife kunt spotten. Tevens zijn er minder bloedzuigers. Ik heb genoten van mijn verblijf hier. Totaal 7 orang utangs gezien, waarvan ik er zelf 2 spotte direct vanuit het kamp aan de overkant van de rivier. Maar ook visuilen, visarends, civets, ijsvogels, slangen, een krokodil (tegen de verwachting in, in de regentijd trekken die verder weg omdat het water te diep wordt), gibbons, silverleaf monkeys, red leaf monkeys, proboscis, een enorme range verschillende eekhoorns (varierend van pigmee tot giant) en nog veel meer. Wat ik persoonlijk ook erg tof vond was het zien van een storm's stork, waarvan er op de hele wereld naar schatting nog maar 250-500 stuks bestaan! En niet te vergeten: duizenden flying foxes die elke avond over komen vliegen. Ik had die nog nooit gezien in zulke grote aantallen. Het eten was ook nog eens prima, vandaar dat ik ook hier langer ben gebleven dan oorspronkelijk gepland.
En hier slaap je dan, in een hutje in de mosquito swamp.
Spiderhunter, Kinabatangan
IJsvogels zijn overdag schuw, maar s'nachts als ze slapen kun je ze zo pakken als je dat zou willen
Boomkikkertjes zijn lief
Zonsondergang met dreigend onweer boven de Kinabatangan rivier. Het is op de foto moeilijk te zien, maar de zwarte vlekjes in de lucht zijn flying foxes. Vooral als je met de verrekijker naar de horizon keek dan zag je pas in wat voor enorme aantallen ze uitvlogen.21) Sandakan. Dit was een beetje een tegenvaller, al moet ik toegeven dat ik hier niet de moeite heb genomen om musea e.d. te bezoeken. Ik zat een beetje aan het eind van m'n latijn na deze prachtige reis van 2 maanden waarin ik zoveel heb gezien. Vanuit hier vloog ik terug naar KL en vanaf daar naar huis.
Voor de geïnteresseerden, deze reis van 2 maanden heeft me totaal ¤2100 gekost inclusief alles (heen en terugvlucht, 5 binnenlandse vluchten, eten, accommodatie, guides, malariapillen, etc).
Maleisië
[ Bericht 2% gewijzigd door SeLang op 01-07-2017 16:21:41 (Links gerepareerd) ]