Zaterdag (12-02-2011)
Nat Geo (21:00): Stonehenge Decoded
De Britse archeoloog Mike Parker Pearson en zijn team doen een opmerkelijke vondst die nieuw licht werpt op Stonehenge en de mensen die het bouwden
Zondag (13-02-2011)
Nat Geo (21:00): Earth: The Making of a Planet
Waag je in een tijdperk van reuzen, waar schorpioenen zo groot als wolven, libellen zo reusachtig als adelaars en twee meter lange duizendpoten de bossen domineren. Trotseer verzengende temperaturen op een pasgeboren planeet: een kokende bal van vloeibaar gesteente waar een hele dag slechts zes uur duurt. En doorsta de koude, bevroren woestenij van een planeet die begraven is in ijskappen met een dikte van meer dan drie kilometer.
Earth: Making Of A Planet laat het verhaal zien van het ontstaan van de aarde en de turbulente miljoenen jaren van ziedende temperaturen, ijstijdperken en 's werelds omvangrijkste massa-extinctie. Kijk naar de meest meeslepende en dramatische momenten in de 4,5 miljard jaar lange geschiedenis van de aarde.
Ned 2 (23:40): Aung San Suu Kyi-Lady of no fear
Aung San Suu Kyi staat voor vrede en verzoening. Bekenden vertellen over de dochter, de echtgenote, de vriendin, de moeder, de rebel, die veel verdriet en ontberingen te verwerken kreeg.
Maandag (14-02-2011)
BBC 2 (20:00): Geert Wilders: Europe’s Most Dangerous Man?
He was once refused entry to Britain. He has called for the Qur'an to be banned and has proposed a tax on wearing headscarves. And he is also the first politician ever to stand trial on charges of 'incitement to hatred'. Geert Wilders, instantly recognisable for his quiff of platinum blond hair, is one of Holland's most controversial and well-known politicians and, some argue, Europe's most dangerous man.
Bafta-winning filmmakers Mags Gavan and Joost van der Valk follow Wilders on his campaign trail during the recent Dutch elections, meet members of the international anti-Islamic network who support him, and find out about a conspiracy theory promoting the belief that Europe is being taken over by Islam.
With anti-Islamic, anti-immigration parties on the rise all over the European continent, why has
Wilders, on the brink of real power in the Netherlands, become the poster boy for the far right?
Nat Geo (20:00): History’s Hardest Prisons
Documentaire over Fleet Prison, een gevangenis in Londen waar in de 18e eeuw gevangenen onder afschuwelijke omstandigheden vastzaten
BBC 2 (22:00): Horizon: afl. How to Mend a Broken Heart
Dr. Kevin Fong maakt kennis met enkele patiënten die een baanbrekende hartoperatie ondergaan hebben en met de wetenschappers die de lat voor cardiologische behandelingen steeds hoger leggen.
Dinsdag (15-02-2011):
Nat Geo (21:00): A Traveller’s Guide to the Planets: afl. Mars
Ga mee naar de Rode Planeet voor een schitterende rondreis langs gigantische vulkanen, diepe ravijnen en constante zonneschijn. De reiziger zal genieten van de lage zwaartekracht waardoor je ver kan springen. Nadelen? De atmosfeer maakt het onmogelijk adem te halen, en de temperaturen zijn gelijk aan die van Antarctica in het midden van de winter. Kijk naar een voorproefje hoe de eerste bemande missie naar Mars eruit zal zien – en leer waarom wetenschappers geloven dat de eerste stap op de planeet van iemand uit deze generatie zal zijn.
Canvas (21:10): Imprisoned to be Free
Documentaire over de beruchte geheime vrouwengevangenis in de voormalig DDR.
Ned 2 (21:25): Labyrint: afl. Slimme Netwerken
Het slimste netwerk is onderdeel van ons allemaal: onze hersenen. De winnaars van de Labyrint Publieksprijs bij de Academische Jaarprijs wijden hier hun onderzoek aan. Dit onderzoek houdt zich bezig met een zeer specifiek soort van storingen die op kunnen treden in ons slimme netwerk: aanvalsziekten. Iedereen is wel bekend met hoofdpijnaanvallen, slaapaanvallen en flauwvallen, maar wat als dergelijke aanvallen dag in dag uit je leven beheersen?
Volgende dinsdag in Labyrint ruim aandacht voor deze vaak onderschatte ziektes. Verder neemt Labyrint de hersenen als het voorbeeld voor het ultieme netwerk. Kunnen we wat van onze hersenmechanismen leren als we kijken naar ons huidige elektriciteitsnetwerk?
Hoewel we met zekerheid kunnen zeggen dat onze hersenen het slimste netwerk zijn, snappen we nog weinig van de werking ervan. Als we ziekten willen genezen, moeten we wel de bron begrijpen. Het onderzoek in Leiden werpt al vruchten af: ze komen steeds meer te weten over de hersenmechanismen die een rol spelen bij aanvalsgewijze ziekten.
Schakelingen in onze hersenen ondervinden tijdelijke storingen. Deze storingen kunnen door het hele brein trekken. Opvallend is dat ze zich weer automatisch herstellen.
Nat Geo (22:00): Martian Robots
In januari 2004 landde de zogehete Mars-rovers op mars, men dacht dat ze het er niet lang vol zouden houden maar vier jaar later zijn ze er nog.
Toen de Mars-rovers in januari 2004 op Mars landden, dacht men dat ze het niet lang zouden uithouden. Vier jaar later zijn ze nog steeds aan het werk. Ze hebben kilometers afgelegd over vlaktes en bergen, door zandduinen en in diepe kraters. Ze hebben alle verwachtingen overtroffen, echter de tijd begint zijn tol te eisen.
BBC 2 (22:00): The Chinese are Coming
Justin Rowlatt concludes his investigation into the spread of China's economic influence, heading for Rio de Janeiro to meet a billionaire entrepreneur who has seized the chance to supply the East with iron ore, oil and soy bean shipments. He also examines the impact of Beijing's growing financial power on America, where the steel industry has been involved in a hard-fought battle against oriental rivals, and politicians in Washington, DC are urging China to rebalance its currency and level the financial playing field. Director: Steven Grandison.
Woensdag (16-02-2011)
BBC 2 (21:00): Madagascar: Island of Marvels (met David Attenborough)
Madagascar, het oudste eiland ter wereld, scheurde van Afrika en India af en bleef meer dan 70 miljoen jaar geisoleerd. Zo kon de natuur hier op een heel unieke manier evolueren. Meer dan 80 procent van de soorten hier zijn uniek voor het eiland en komen nergens anders voor. In deze aflevering duiken de meest bizarre beelden op. De sterren van de film zijn de lemuren.
Nat Geo (21:00): Nazi Hunters: afl. Lischka
Gestapo-officier Kurt Lischka deporteerde 73.000 Joden uit Parijs. Na de oorlog leefde hij als zakenman, totdat hij werd herkend.
Nat Geo (22:00): Apocalypse: WOII: afl. American Allies
Amerika wordt de oorlog in gezogen en de strijd breidt zich uit naar Zuidoost-Azië, Noord-Afrika en Rusland. De nazi's werken aan de Endlösung.
BBC 2 (22:00): A History of Ancient Brittain: afl. Age of Ancestors
De overgang van jagen en verzamelen naar landbouw zorgde voor één van de grootste sociale formaties ooit.
Ned 2 (23:00): Profiel: afl. Dick Swaab
Stuurt het brein ons of sturen wij ons brein? Internationaal is er vanuit de biologie, psychologie en andere takken van wetenschap baanbrekend onderzoek gedaan naar de werking van ons brein. Nederlandse onderzoekers spelen hierin een belangrijke rol. Regelmatig stuiten zij op taboes. De conclusie dat ons gedrag wordt bepaald door processen in ons brein staat haaks op het idee van de mens met een vrije wil. Vier prominente Nederlandse onderzoekers morrelen aan de grenzen van wie we denken te zijn. Naar aanleiding van de thema's die aan de orde komen, wordt er op de site gereageerd en wordt er gedebatteerd door o.a. wetenschappers van de Universiteit voor Humanistiek, waar van oudsher veel nadruk ligt op de vrije wil, de maakbare mens.
Profiel Dick Swaab
'Wij zijn ons brein' is een gevleugelde uitspraak van Dick Swaab, hoogleraar neurobiologie aan de Universiteit van Amsterdam en tot 2006 directeur van het Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek. De hersenen bevatten onze persoonlijkheid en dat is de reden dat wat je ook doet emotioneel geladen is. Swaab ontneemt ons de illusie van een vrije keuze of vrije wil: Ons Brein leidt ons, in plaats van wij het brein.
De Nederlandse Hersenbank
Swaab ging van dierexperimenteel onderzoek over op het doen van onderzoek op hersenen van overleden mensen. Hij zette daartoe in 1985 de Nederlandse Hersenbank op, destijds een unicum in de wereld. Het hersenonderzoek kreeg hierdoor een enorme impuls. De hersenbank verstrekt hersenmateriaal van meer dan 3000 obducties aan zo’n 500 onderzoeksgroepen over de hele wereld met als resultaat honderden publicaties met nieuwe inzichten in neurologische en psychiatrische ziektebeelden.
Bedreigd
De resultaten van zijn onderzoek leiden vaak tot weerstand en emotionele reacties. Toen Swaab college gaf over de verschillen in hersenstructuur van mannen en vrouwen, vroegen feministen om een vrouwvriendelijker docent. Hij en zijn gezin werden bedreigd toen hij onderzoek publiceerde met betrekking tot verschillen in hersenen van homoseksuele mannen vergeleken met hersenen van niet-homoseksuele seksegenoten.
Hormonale en chemische factoren
Swaab is vooral bekend door zijn onderzoek naar de invloed die hormonale en (bio)chemische factoren al in de baarmoeder op de hersenontwikkeling hebben.
Omdat veel al in zo’n vroeg stadium wordt vastgelegd kun je je afvragen waarvoor iemand verantwoordelijk kan worden gehouden. Swaab is ervan overtuigd dat het opsluiten van adolescenten in jeugdgevangenissen weinig zin heeft. Beter is het te zoeken naar de meest effectieve manier om te zorgen dat ze de rest van hun leven goed doorkomen.
Boek
Op wetenschappelijk gebied is Swaab een van de belangrijkste, ook internationaal bekende Nederlandse onderzoekers. Al jaren is hij bezig met onderzoek naar de ziekte van Alzheimer en naar het ontstaan van depressies. Hij draagt zijn bevindingen met overtuiging uit en schuwt het maatschappelijk debat niet.
Van het boek 'Wij zijn ons Brein - Van baarmoeder tot alzheimer', dat in het najaar van 2010 bij Uitgeverij Contact uitkwam, zijn inmiddels al meer dan 100.000 exemplaren verkocht. In januari 2011 verscheen de tiende druk.
Ned 2 (23:40): Import: Nixon, the man you loved to hate
Op 6 november 1968 werd Richard Nixon gekozen tot de zevenendertigste president van Amerika. Zijn obsessie voor macht maakte hem tot president en diezelfde obsessie bracht hem ook ten val.
Donderdag (17-02-2011)
BBC 1 (21:00): Human Planet: afl. Grasslands-Roots of Power!
De mens heeft complexe manieren ontwikkeld om te overleven in de graslanden. In Kenia hebben de jagers van Dorobostam een vernuftig maar zeer gevaarlijke strategie ontwikkeld om profijt te halen uit de grote trek van de wildebeesten. In de droge grasgebieden van Namibië wachten de bosjesmannen soms vijf dagen vooraleer een kudu neer te halen met een gifpijl waarna ze het dier soms 12 uur lang moeten volgen tot het uitgeput gedood kan worden.
Canvas (21:00): Arctic with Bruce Parry: afl. Alaska
In deze derde aflevering trekt Bruce Parry naar Alaska, 'the Final Frontier' van de Verenigde Staten. Hij bezoekt er drie gemeenschappen die elk op hun eigen manier overleven in dit land van extremen. Bruce begint zijn reis in de Prince William Fjord. Die ligt nog ten zuiden van de Poolcirkel en het krioelt er van de zalm. Door overbevissing is de zalm overal ter wereld bedreigd. Om na te gaan of dat ook hier het geval is, gaat Bruce op bezoek bij de Cabana-familie, vissers die drie maand per jaar op zee zitten. Daarna gaat Bruce zijn geluk beproeven bij een aantal moderne goudzoekers in het pioniersstadje Nome. Tot slot reist Bruce verder naar het noorden, naar de afgelegen nederzetting Kaktovik. Hij maakt er kennis met de oorspronkelijke bevolking van Alaska: de Inupiak-eskimo's.
Canvas (22:15): Alles voor de Wetenschap: afl. André van Steirteghem
André Van Steirteghem is samen met Paul Devroey een van de pioniers in vruchtbaarheidsonderzoek. Ze startten begin jaren 80 met het toepassen van in vitro fertilisatie, de jaren daarna verbaasden ze de wereld met verschillende nieuwe technieken. De grootste doorbraak kende Van Steirteghem in 1992 met de ontwikkeling van ICSI, de Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie, waarmee vooral onvruchtbare mannen konden worden geholpen
Ned 2 (23:00): Holland Doc: Het Geloof van de Vliegende Vogels
De Alevieten vormen een vrijzinnige stroming binnen de islam, die daarom ook wel Anatolisch humanisme wordt genoemd. Terwijl Nederlanders hen vaak over een kam scheren met soennitische moslims, worden zij door de meer orthodoxe moslims als afvalligen beschouwd. Want hoewel het Alevitisme verbonden is met de islam, volgen de Turkse Alevieten de regels en wetten van de orthodoxe islam niet, wat heeft geleid tot eeuwen van onderdrukking en vervolging. In het Alevitische geloof staan humanisme, democratie, vrede, solidariteit, gelijkheid en broederschap centraal. Maar op het gebied van regels en wetten bestaat er veel onzekerheid. Omdat zij hun geloof altijd in het geheim moesten beleven, is de Alevitische identiteit niet zo vastomlijnd. Net als bij veel andere geloofsgroeperingen is er daarnaast het spanningsveld tussen traditie en vooruitgang. Maar ondanks de verschillen in geloofsbeleving is er een sterk gevoel van onderlinge verbondenheid bij de Alevieten. Konig volgt onder anderen de jonge en vlotte Ugur die geboren en getogen is in Nederland. Ook hij stoeit met zijn Alevitische wortels en de rol van de islam daarin. 'Ik kan niet met overtuiging zeggen dat ik een moslim ben', zegt hij. Zijn oma kan die tweeslachtigheid goed begrijpen: 'Je bent Aleviet maar ook Nederlander, je moet je aan beide kanten aanpassen'. Heel anders is het verhaal van Nursel, een jonge vrouw die eveneens is opgegroeid in Nederland. Zij zet zich actief in voor de Alevitische gemeenschap van Deventer. 'Alleen omdat ik niet vast, niet naar de moskee ga en broeken draag, wordt mij regelmatig gevraagd of ik wel moslim ben. Ik zeg dan: wat bedoel je daarmee? Natuurlijk ben ik moslim!
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...