F&L Filosofie & Levensbeschouwing
Een plek om te discussiëren over filosofische vragen, filosofen, religieuze vraagstukken of religie en levensbeschouwing in het algemeen.
Dat experiment bedoel ik inderdaad.quote:Op maandag 8 november 2010 22:47 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Tenminste, ik neem aan dat je het Stern-Gerlach experiment bedoelt?
Misschien dat ik op de rest nog wel eens reageer maar ik heb op het ogenblik weinig tijd.
Nog een interessant artikel overigens dat ik pas geleden tegenkwam:
The quantum level of reality
Zoals deelnemer ook al opmerkte kun je in gewone QM causaliteit definieren als het idee dat, gemeten ten opzichte van een universele tijdsfunctie T, de situatie "A veroorzaakt B" de conditie "T(A)<=T(B)" nodig heeft.
Aangezien het om QM gaat zal het proces niet deterministisch zijn, maar dat lijkt me duidelijk.
Aangezien het om QM gaat zal het proces niet deterministisch zijn, maar dat lijkt me duidelijk.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
En de scheiding tussen causaliteit (probabilistisch, neem ik aan) en determinisme is hier niet meer dan het verschil tussen 'kans op' en 'noodzakelijk effect'?quote:
Zoals deelnemer ook al opmerkte kun je in gewone QM causaliteit definieren als het idee dat, gemeten ten opzichte van een universele tijdsfunctie T, de situatie "A veroorzaakt B" de conditie "T(A)<=T(B)" nodig heeft.
Aangezien het om QM gaat zal het proces niet deterministisch zijn, maar dat lijkt me duidelijk.
Alledaagse dingen worden gekarakteriseerd door eigenschappen waarvan de waarde, op ieder moment, eenduidig is. Als een kwantumdeeltje wordt beschreven als een pakketje van golven, dan heeft een eigenschap niet één, maar meerdere verschillende waarden tegelijk. Dat maakt een kwantumdeeltje wazig.quote:
[..]
En de scheiding tussen causaliteit (probabilistisch, neem ik aan) en determinisme is hier niet meer dan het verschil tussen 'kans op' en 'noodzakelijk effect'?
Wij zijn deelnemers die leven op het niveau van het alledaagse, en hebben de bril van het meetproces nodig om iets van de microscopische wereld te kunnen zien. In een meting wordt de microscopische kwantumwereld vertaalt naar het macroscopische gezichtspunt van een waarnemer (of een meetinstrument) en daarmee verdwijnt de wazigheid (want een macroscopische meetwaarde is altijd eenduidig).
Naast een bewegingswet gebruikt het formalisme van de kwantummechanica ook een interpretatiemodel voor metingen. Het meetinstrument waarmee de waarde van een eigenschap gemeten wordt, vormt een gezichtspunt met een bijbehorende verzameling basisgolven. Iedere basisgolf correspondeert met een mogelijke meetwaarde. Het gewicht van een basisgolf in het golfpakketje bepaald de kans dat de bijbehorende waarde wordt gemeten. In het formalisme wordt het resultaat van een meting voorgesteld als een projectie van het golfpakketje op één van de basisgolven (een keuze voor een van de mogelijke meetwaarden). De meting dwingt het deeltje om voor de gemeten eigenschap een concrete macroscopische waarde te kiezen.
In deze vertaling van de kwantumwereld naar het gezichtspunt van een macroscopische waarnemer wordt de keuzevrijheid van de natuur geboren. Het is net alsof God dobbelt (Einstein). Deze interpretatie van de kwantummechanica (de Kopenhaagse interpretatie) bestaat uit twee delen: een deterministische bewegingswet, die het ontwikkelingspad van een kwantumdeeltje beschrijft, en een interpretatiemodel voor metingen. Het interpretatiemodel voor metingen is het enige niet deterministische aspect. De aparte beschrijving van het meetproces is vreemd, want een meetproces is een interactieproces die ook al door de bewegingswet beschreven wordt.
In de relativistisch QM ontstaan deeltjes spontaan en vallen deeltjes ook spontaan uiteen, zonder een aanwijsbare oorzaak waarom het verval op dat moment plaats vindt. In de QM zijn er dus 'causale bronnen' of 'spontane gebeurtenissen'. Afgezien daarvan is er sprake van een strikt causale ontwikkeling.
De filosofische consequentie van dit alles is dat de wereld fundamenteel contingent is.
[ Bericht 3% gewijzigd door deelnemer op 09-11-2010 17:48:58 ]
The view from nowhere.
Het is niet per definitie zo dat de stem van de meerderheid geldig is natuurlijk, dat bedoelde ik niet. Het gaat mij er om dat je geen toegang hebt tot 'objectiviteit' omdat je niet buiten jezelf kunt treden. Het blijft allemaal gebonden aan je eigen ervaring (en of die nu direct is of niet, doet er niet toe). Dat is geen grote handicap hoor. Het sluit enkel de mogelijkheid uit van het leggen van een filosofisch fundament.quote:
[..]
Je begrijpt niets van de natuurwetenschap, net zo min als de pragmatische filosofen waar je achteraan loopt (Rorty, Oudemans). Met de reductie waar je vanuit gaat (mathematische reductie) sluit je op voorhand iedere mogelijkheid tot kennis over de wereld uit. Het lijkt geweldig slim omdat je minder aanneemt dan ik. Maar ondertussen wordt de horizon beperkt tot het idee van menselijke consensus.
Nouja dan zou jij dat objectief mogen noemen, ook best. Het valt mij gelijk op dat er sprake is van een empirische check; het huis zien of er tegenaan lopen. Hoe filosofisch is dat eigenlijk? Is het nodig om er bij te filosoferen?quote:Als je uitgaat van mathematische reductie is de vraag waarom het ene wel werkt en het andere niet. Als ik een huis bouw, dan zal er daarna consensus ontstaan over het feit dat dat huis er staat. Ik verklaar de consensus met het idee dat dit huis er staat in objectieve zin (iedereen kan het zien of loopt er anders tegen aan). Jij verklaart de objectiviteit uit de onstane consensus. Als je je eigen alledaagse ervaringen serieus neemt dan moet het idee van objectiviteit duidelijk zijn. Door een natuurwetenschappelijke studie te doen, wordt dit idee van objectiviteit nog evidenter.
En hoe breng je dat nu in kaart? Meten, kijken, enz. Denkwerk komt er vast en zeker bij kijken, maar het volstaat niet als enige middel, terwijl dat alles is wat de filosoof tot zijn beschikking heeft (tenzij hij poseert als een soort quasiwetenschapper).quote:Dat je aanname moeilijk te weerleggen is, maakt het nog niet sterk. Het is een algemeen kenmerk van deze vorm van reductionisme, waarbij men de wereld beperkt tot het meest direct gegevene. Het nadeel is dat je jezelf daar dan ook in opsluit.
Het verschil zit hem MI ook in het feit dat het direct in de ervaring gegevene een zeer onvolledig en onsamenhangend beeld geeft van de wereld. De wereld strekt zich uit ver voorbij de grenzen van de directe menselijk ervaring. Dat in kaart brengen, geeft reele kennis van de wereld. Dat wordt in de pragmatische versie die jij schetst uitgesloten.
Ik bekritiseer niet zozeer de claim 'kennis' maar de filosofische methode en de hoop daarmee 'kennis' te vergaren. Het lijkt mij er op dat jij steeds terugverwijst naar wetenschap, empirie. Da's prima, maar mijn punt was nu juist dat het niet per se nodig is om daar iets filosofisch bij te zoeken. Het is tevens een misvatting dat reductionisme impliceert dat alles verloren gaat. Het wordt teruggebracht tot de kern; dat is reductie. Je zoekt denk ik meer achter mijn woorden dan ik zelf doe. Ik zit hier niet om de wereld op zijn kop te zetten, enkel om een paar vraagtekens te plaatsen bij de filosofie in onze tijd.
|
|
