Waarom de PVV weer de grootste is...

De Haagse elite doet er achter de schermen alles aan om de PVV uit te sluiten van regeren. De hoofdrol wordt gespeeld door de koningin.

Beatrix zei naar aanleiding van de verkiezingsuitslag, waarbij de PVV als grootste overwinnaar uit de bus kwam, dat ze zich 'grote zorgen' maakt. En nu weten we hoe die zorgen zich in politieke daden laten uitwerken.

De eerste informateur Rosenthal zag al in de terughoudende houding van het CDA genoeg reden om bij zijn eindconclusie de PVV uit te sluiten van verdere onderhandelingen, en stelde voor op basis van een PvdA-VVD as te werken aan 'een breed midden kabinet'. De PVV hoorde hier niet bij.

Hierop besloot de koningin om nog een stukje verder van de haar zo zorgen barende PVV af te wijken, door eigenhandig een PvdA informateur te benoemen, Tjeenk Willink.

En dit alles zoals gebruikelijk achter de koninklijke schermen.

Tjeenk Willink gaf aan dat hij de conclusie van Rosenthal deelt dat de PVV een gepasseerd station is. De PVV zou namelijk niet bereid zijn regeringsverantwoordelijkheid te dragen en uitgesloten zijn door de andere partijen. Waarop die conclusie gebaseerd is, weet niemand. In het openbaar is zoiets namelijk door niemand gezegd. Maar Tjeenk Willink, de tweede man na de koningin, leek uit de mond van de majesteit te spreken toen hij vaststelde over de conclusie van Rosenthal:

"Zijn conclusie is dat 5 partijen bereid zijn regeringsverantwoordelijkheid te dragen. Zij sluiten elkaar niet uit, zij het dat hun voorkeuren verschillen."

Een schandalige voorstelling van zaken. Terecht dat Wilders nu woedend is. Hij zou er goed aan doen om te vragen om een Kamerdebat, waarin hij de demissionair premier bevraagt over de politieke rol die Beatrix zich hier heeft aangematigd, door te spreken over haar 'grote zorgen' over de verkiezingsoverwinning van de PVV en over haar merkwaardige keuze voor een PvdA informateur, die bovendien haar meest nabije assistent is als vice-president van de Raad van State. (Zelf is de koningin daar voorzitter van.) En hoe kwam de koningin na een lang gesprek met Tjeenk Willink tot de conclusie dat de PVV geen regeringsverantwoordelijkheid wil dragen, en is uitgesloten door andere partijen? Wat doet de koningin hier voor te weten wat wij niet weten?

Kortom: door haar politieke pion Tjeenk Willink te benoemen en de PVV uit te sluiten, heeft de majesteit haar bevoegdheid overschreden. Dit moet in de Kamer aan de orde worden gesteld. Het zou nalatig zijn als dit niet gebeurde. En Wilders is daartoe de meest aangewezen man.

Tjeenk Willink gaf op zijn beurt al gelijk de indruk een beetje ongemakkelijk te zijn onder zijn benoeming. Dat was allereerst duidelijk doordat er met nadruk werd gezegd dat het een 'lang gesprek' was geweest. Hoezo? Je mag er toch van uitgaan dat Tjeenk Willink en Beatrix elkaar vaak genoeg spreken, dus waarom was het nu nodig dat dit een zo lang gesprek was? En toen hij na zijn benoeming naar buiten trad met zijn verklaring, gaf hij aan dat er nog een hele lange weg te gaan zou zijn voor er een kabinet te vormen valt. Behoedzamer had de formulering van zijn opdracht niet kunnen wezen:

"Wat nu nodig is, is dat in elk geval overeenstemming wordt bereikt over de procedure die gevolgd moet worden om die keuze te maken en de condities die daarvoor moeten worden vervuld. Anders zou dit een belangrijk onderdeel van de onderhandelingen tussen de informateurs zijn geworden."

Vervolgens vond Tjeenk Willink het in zijn verklaring van belang om de grote rol van de koningin in dit spel naar voren te schuiven:

"De Koningin, boven de partijen staand, bewaakt de (vaak ongeschreven) staatkundige procedures."

Waar het natuurlijk om gaat is dat woord tussen haakjes: 'ongeschreven'. Dit betekent: Open voor elke interpretatie. De koningin, kortom, wikt en beschikt in dit spel. Rosenthal mag zeggen; ik wil de as VVD-PvdA, maar de koningin beslist: Ik wil allereerst de PvdA. Een kwestie van ongeschreven staatkundige procedures, begrijpt u wel?

De elite hoopt dat de opwinding over de verkiezingen wat gezakt is, in de woorden van een van de vertegenwoordigers ervan, Rosenthal. Met andere woorden: De elite kan ongezien in deze warme zomerdagen zijn plannetjes smeden. De belangrijkste politieke speler, Rutte, staat alleen vriendelijk glimlachend met alle politici op de foto. Wat hij echt wil, weet niemand. Wat Verhagen echt wil, weet ook niemand. Een schimmenspel kortom. En de kiezer? Die staat er geheel buiten. Het bekende balletje balletje spel wordt gespeeld. Op onnavolgbare wijze blijkt Beatrix ineens Cohen, de man tenslotte die haar zoon trouwde, als premier benoemd te hebben. Ja hoor. Het kan zomaar.

Het volk mort. En niet zo'n beetje. Sensationeel, maar ook volkomen begrijpelijk was de uitslag waarmee Maurice de Hond vandaag kwam:

"Mede door de ontwikkelingen bij de formatie nemen de verschuivingen bij de kiezers verder toe.

Ook deze week is de PVV weer gestegen. Het verschil met de verkiezingen is nu 6 zetels.

VVD en PvdA zijn nu 3 zetels gedaald t.o.v. de verkiezingsuitslag.

De VVD verliest 4 zetels aan de PVV en wint er 1 van het CDA.

De PvdA verliest er 3 aan D66, Groen Links en SP.

Daarmee komt de PVV uit op 30 zetels en VVD op 28 en PvdA op 27 zetels.

Het CDA staat nu op 4 zetels verlies. De 17 zetels is een all-time low voor deze partij. En staat nog maar 1 zetel voor op de SP."

De PVV is dus weer de grootste, en de drie partijen die een centrale rol spelen in het machtsspel rond het kabinet, VVD, CDA en PvdA, staan op verlies, en in het geval van het draaiende en vage CDA zelfs op het grootste verlies ooit. 17 zetels voor het CDA!

En wat betreft de peilingen van Maurice de Hond:
Kun je net als voorheen, er zeker een paar zetels bij rekenen. Hij had namelijk wel degelijk gelijk wat betreft het minimum verwachtte zetels voor de PVV, niet één keer maar meerdere keren is dit gebleken.

Met vriendelijke groet,
Jack vd Blaak