“Aziatisch gokschandaal”: publiciteitsstunt of naïviteit?
Een paar weken geleden kregen de VI-journalisten Iwan van Duren en Tom Knipping een tip van de Canadese onderzoeksjournalist Declan Hill toegespeeld dat er een paar Chinezen constant stonden te bellen langs de lijn bij Jupiler League wedstrijden van FC Oss en FC Eindhoven. Ondanks het feit dat deze tip Hill wel heel goed uitkwam ter promotie van zijn nieuwe boek, namen de heren het heel serieus en gingen zelf eens langs bij deze clubs. Wederom waren de “belchinezen” present en ze dachten iets verdachts op het spoor te zijn. Genoeg reden voor hoofdredacteur Derksen om deze twee journalisten op deze zaak te zetten, en Iwan van Duren zelfs een snoepreisje naar Thailand te laten maken. Daar zou hij zogenaamd op onderzoek uitgaan naar de omkopingspraktijken rondom de Jupiler League. Er was een briljant samenwerkingsplan opgesteld, waarbij Van Duren in Bangkok polshoogte zou nemen, terwijl Knipping bij wedstrijden van de beloftes van Eredivisieclubs langs de lijn een oogje in het zeil ging houden. Eenmaal aangekomen in Thailand ging van Duren op zoek naar goklocaties. Een illegale gokclub, waarvan er in Bangkok wel honderden zijn, was hem te link, dus het bleef bij wat gesprekken met hobbygokkers. Op het formuliertje met beschikbare weddenschappen stonden wedstrijden uit alle competities ter wereld, en dus ook wedstrijden uit de Jupiler League. Van Duren belde met Knipping in Nederland, die langs de lijn stond bij Jong FC Utrecht en ja hoor: Knipping had weer twee “belchinezen” gespot. De cirkel leek rond en ze dachten echt iets groots op het spoor te zijn. Van Duren vervolgde zijn gesprekken met hobbygokkers en liet zich vertellen dat iedereen in Thailand geloofde dat er wedstrijden in de Jupiler League werden omgekocht, maar realiseerde zich niet dat deze gedachte dat alles “gefixed” wordt nou eenmaal in hun cultuur verworven zit en ze zo dus ook over andere competities ter wereld denken. Deze hobbygokker paste dit soort, op niets gebaseerde, gedachtegangen dan ook toe bij alle wedstrijden die hij voorspelde. Volgens hem was alles vooraf bepaald, ook Heerenveen-Ventspils en Hertha-Sporting Lissabon. Dat de hobbygokker slechts enkele tientjes inzette per week en ook nog eens minimaal 4 wedstrijden per ticket moest voorspellen (wat omkoping natuurlijk veel moeilijker maakt omdat je 4 wedstrijden moet beïnvloeden) zag hij niet als aanwijzing dat het weleens onzin kon zijn wat deze man verkondigde. Van Duren sprak nog meer Thaise hobbyisten en ook die waren er van overtuigd dat de uitslagen vooraf al bepaalde waren in de Jupiler League (en andere competities). Wat een ontdekking zeg! Als Van Duren naar Macedonië, Albanië of Griekenland was gevlogen had hij dezelfde gesprekken kunnen verwachten. Er zijn nou eenmaal culturen waarin er inderdaad omgekocht wordt (zoals in de Thaise competitie ook is gebeurd), en de mensen uit die landen denken dan gelijk dat dit in alle landen het geval is.
Na deze slappe en verwaarloosbare ontdekking dacht Van Duren echter wel iets concreets op het spoor te zijn gekomen: hij kreeg een tip dat er via bepaalde internetsites zoals
www.scorestip.com,
www.mx555.com,
www.want88.com en
www.tips168.com uitslagen van Jupiler League wedstrijden te koop waren. Hij startte een e-mailconversatie om hier meer over te weten te komen en constateerde dat er 3 niveaus van tips waren, waarbij het hoogste niveau een concrete uitslag betrof waarvoor $8.000 vooraf betaald diende te worden, en $22.000 achteraf als de tip goed bleek. Dit bedrag was Van Duren begrijpelijk te gortig en daarom hield hij het bij het bekijken van de eerder voorspelde wedstrijden op de sites. Op een lijstje met bijna alleen maar “winners” en af en toe voor de geloofwaardigheid een sporadische “losing” tip stonden onder andere 5 Jupiler League wedstrijden met rare uitslagen. Van Duren was echter niet slim genoeg om te bedenken dat deze tips helemaal nooit voorspeld zijn, maar enkel als lokkertje voor nieuwe klanten van de site dienen. Deze sites zijn dan ook gewoon slecht in elkaar geknutselde scam-sites en dienen enkel om goedgelovige bezoekers gebakken lucht te verkopen. Viel het Van Duren niet op dat ook wedstrijden uit de Premier League, Bundesliga en Primera Division van clubs als Manchester United, Bayern München en Barcelona in dit rijtje stonden (overigens ook PSV-Ajax)? Zouden deze clubs volgens hem dan ook hun wedstrijden laten beïnvloeden? En waarom moest men van tevoren $8.000 betalen en niet het gehele bedrag na de tip, die zogenaamd niet fout kon gaan? Als klanten een goede tip krijgen gaan ze echt nog wel vervolgtips bestellen, dus het bedrijf hoeft dan niet bang te zijn dat ze hun geld niet meer krijgen. Het mag overduidelijk zijn dat deze scam-sites gewoon $8.000 voor een uit de duim gezogen uitslag incasseren, en eventueel in het onwaarschijnlijke geval dat ze uitslag goed “voorspellen” zelfs op nog meer transacties van de klant kunnen rekenen. Klanten zullen 1 of wellicht 2 keer in de onzin trappen en daarna naar hun geld kunnen fluiten, want er moet betaald worden via het anonieme geldtransactiesysteem “Western Union” en er staan geen namen of adressen op de scam-site. Daarna proberen ze het gewoon bij nieuwe klanten nog een keer. Er zijn altijd wel weer nieuwe mensen die erin trappen. En dan nog het belangrijkste argument waarom deze tips onzin zijn: als deze sites echt de uitslagen konden beïnvloeden, waarom zouden ze deze informatie dan voor luttele bedragen van een paar duizend dollar delen, als ze zelf per tip met wel 10 tot 50 keer hun eigen inzet kunnen vermenigvuldigen? Dan zijn ze binnen een maand multimiljonair en is uitlekken riskeren door het verspreiden van de tips alleen maar oliedom.
Dan terug naar de “belchinezen”. Is dat dan nog wel verdacht? Nou, nee. Deze bellers, vaak studenten (nog meer Nederlanders dan Chinezen overigens, maar die vallen minder snel op), verdienen per wedstrijd zo’n 70 tot 80 euro door in bepaalde vooraf afgesproken codes zoals “danger home”, “free kick away”, “clear play” etcetera het wedstrijdverloop door te geven. Ze werken voor volkomen legale data-bedrijven zoals bijvoorbeeld
www.rball.com of
www.running-ball.com. Deze verkopen hun diensten weer door aan (eveneens legale) grote Aziatische bookmakers als
www.sbobet.com (hoofdsponsor van West Ham United),
www.ibcbet.com en
www.188bet.com (shirtsponsor van Bolton en Wigan Athletic). De enige reden waarom de bookmakers (waar overigens iedereen een internetaccount kan aanmaken, ook Nederlanders) deze diensten inkopen, is omdat er geen TV-beelden van deze wedstrijden beschikbaar zijn en ze toch een zo breed mogelijk aanbod aan sportweddenschappen willen aanbieden. Op deze manier via live verslaggevers kunnen ze toch live weddenschappen aanbieden gedurende de wedstrijd, en bij situaties van “danger” nemen ze even tijdelijk geen weddenschappen aan. De “belchinezen” doen dus ook niets illegaals en verdienen gewoon een aardig zakcentje op een leuke manier. Deze zijn overigens niet alleen in de Jupiler League te vinden, maar ook in de Eredivisie (alleen vallen ze daar door de volle stadions minder op) en zelfs in alle competities ter wereld. Van het vrouwenvoetbal in Japan en Nederland tot de tweede divisie van Ijsland, van de beloftenelftallen uit Bahrain tot de U19 elftallen uit Zweden. Je kan het zo gek niet bedenken en de bookmakers bieden er live weddenschappen via verslaggevers op aan. Zouden alle competities ter wereld dan opeens omgekocht zijn, omdat er overal live verslaggevers langs de lijn rondlopen?
De enige manier om indicaties van omkoping te vinden, is simpelweg naar de “odds” (Engels woord voor quoteringen) van de aangeboden wedstrijden te kijken. Als deze in korte tijd opeens flink dalen, betekent dit dat er flink op is ingezet (vaak is daar wel meer dan een ton voor nodig). Zo ben ik, al jarenlang volger van deze Aziatische bookmakers, de laatste jaren af en toe weleens een verdachte wedstrijd tegengekomen. Dit betrof echter bijna alleen maar wedstrijden uit de vroege voorrondes van de Champions League en de voormalige UEFA Cup (en Intertoto). Bij clubs uit Albanië, Macedonië en Estland was het verdacht vaak raak en zakten de odds voor een overwinning van hun tegenstanders vaak tot lager dan de helft van de oorspronkelijke odd. Bijna altijd verloren deze teams dan ook, naar het schijnt soms met rare blunders, maar dit is lastig na te gaan omdat er van deze kleine wedstrijdjes vaak geen beelden zijn (vandaar ook dat het bij deze wedstrijden gebeurt). Een concreet voorbeeld is de wedstrijd tussen Rapid Wien en het Albanese Vllaznia (5-0) in de voorronde van de Europa League in juli dit jaar, waarbij de odds op een ruime overwinning van Rapid flink kelderden en tijdens de wedstrijd nog verder zakten. Een tweede voorbeeld was de wedstrijd tussen Timisoara en Dinamo Zagreb (0-3) uit de Europa League in oktober van dit seizoen. Hierbij was Timisoara de dag voor de wedstrijd nog (zoals normaal) favoriet met een odd van rond de 2,10, maar daalden de odds op Dinamo Zagreb op de wedstrijddag (en vooral een paar uur voor de wedstrijd) enorm en dit zette zich door tijdens de live odds. Vlak na de aftrap was Dinamo Zagreb opeens zelfs favoriet, en ook na de 0-1, 0-2 en 0-3 bleven ze dik favoriet voor de “next goal”. Dit was wel erg verdacht, en is het al geen bewijs voor omkoping, dan is het op z’n minst merkwaardig dat er kennelijk zo enorm veel op de uitoverwinning is ingezet (odds dalen immers alleen door veel erop in te zetten).
De belangrijkste conclusie is echter dat ik, in de pakweg 5 jaar dat ik deze Aziatische gokmarkten volg, in de Eredivisie en Jupiler League nog nooit een verdachte oddsdaling ben tegengekomen. Verder dan een daling van pakweg 20% omdat de gokkers bijvoorbeeld doorkregen dat een team 3 geschorste spelers of veel blessures heeft, is het nooit gegaan. Ik durf dan ook te stellen dat er absoluut geen sprake is van omkoping in Nederland en de KNVB verdoet dus echt haar tijd met het onderzoeken van de 5 door Van Duren doorgespeelde wedstrijden. Ze zullen niets vinden. In België en Duitsland waren er in respectievelijk 2005 en 2004 wel omkooppraktijken die later ook bewezen zijn. Destijds heb ik ook met eigen ogen de odds van deze betreffende wedstrijden zien kelderen en was er dus echt iets aan de hand. Natuurlijk zou zoiets ook ooit in Nederland kunnen gebeuren als het in België en Duitsland ook kan, maar vooralsnog is er echt niets aan de hand. En mocht er al ooit bij offline bookmakers in het verre oosten veel zijn ingezet op Nederlandse wedstrijden, dan zou men dat binnen een paar uur ook in de odds bij de internetbookmakers moeten terugzien. De bookmakers passen zich namelijk allemaal aan elkaar aan, omdat er anders door verlaagde odds bij de offline bookmakers op de teams waarop fors is ingezet (en dus sterk verhoogde odds van hun tegenstanders) makkelijke arbitrage winsten te halen zijn door op beide teams (op de verhoogde odd offline, en nog niet verlaagde odd van de tegenstander online) in te zetten en zo een gegarandeerde winst te pakken ongeacht welk team de wedstrijd wint (in jargon ook wel “surewins” genoemd). Zolang er geen verdachte dalingen in odds bij Nederlandse wedstrijden waarneembaar zijn is dus vast te stellen dat er in ieder geval niet grof op wordt ingezet, en kan men er dan ook vanuit gaan dat er geen omkoping plaatsvindt.
Van Duren was dus uiteindelijk naar Thailand gevlogen om met wat hobbygokkers te praten en wat internetsites op te zoeken die hij ook in Nederland had kunnen bezoeken. Eenmaal thuis werden de bevindingen gebracht als een ware “scoop”. Er werd een 6-pagina’s tellend artikel in het kerstnummer van VI aan gewijd en hij kwam per telefoon in de uitzending van het RTL-programma Voetbal International. Waarschijnlijk heeft dit “gokschandaal” er wel toe bijgedragen dat de oplage van VI deze week erg hoog was, en heeft VI dus zelfs letterlijk onzin verkocht. En het is ze nog gelukt ook, want ook ik heb het kerstnummer gekocht terwijl ik normaal de VI nooit koop. Geloofde Van Duren echt in deze scam-sites, of wou hij gewoon publiciteit voor zijn kerstnummer? We zullen het de komende weken wel horen…..of niet.