Winter 2009/2010

quote:

Op termijn kans op winterweer. Morgen veel regen.

Toen ik ongeveer een week geleden de winterse optie van het Amerikaanse GFS-weermodel (geldend vanaf half december) ter sprake bracht, werd daar in sommige kringen nogal laatdunkend op gereageerd. Op zich vond ik dat best begrijpelijk want alleen de operationele verwachting van ‘de Amerikanen’ oogde uitgesproken koud. Bovendien ben ik er eigenlijk ook geen voorstander van om zo ver vooruit te kijken. Dat ik de ‘Amerikaanse kou’ toch noemde, had te maken met het frequent verschijnen van zeer koude Siberische luchtmassa’s boven het noordwesten van Siberië en het noordoosten van Europees Rusland. Deze ontwikkeling zou op termijn wel eens perspectief kunnen bieden.
Inmiddels zijn we week verder en nu zien we dat ook het toonaangevende Europees weermodel (ECMWF) de winter op de kaart lijkt te gaan zetten. Vooral vanaf midden volgende week is er sprake van een buitengewoon interessante winterse luchtdrukverdeling. Het operationele weermodel van het ECMWF verwacht midden volgende week blokkerende hogedruk bij IJsland en een Scandinavisch laag dat naar Rusland koerst. Aan de achterzijde breidt extreem koude lucht zich vanuit Noord-Rusland naar het zuidwesten uit. Vooralsnog verwacht ik voor onze streken lichte tot matige vorst: in Noord-Rusland zou het afhankelijk van de atmosferische omstandigheden tot zelfs 45 graden vorst kunnen komen.

Jan Visser

quote:

Het inzetten van een strakke noordelijke
hoogtestroming op maandag/dinsdag wordt door een overgrote meerderheid
van de EPS ondersteund. Hierbij lijkt de cyclonale invloed steeds vrij
groot te blijven. In de tweede helft van de volgende week zijn er
aanwijzingen dat het koudere weertype standhoudt met mogelijk nog wat
kouder weer. EPS komt met 30-50% kans op minimumtemperaturen beneden -5
graden. Daarbij ook dagelijks 30-50% kans op (winterse) neerslag.

Samenvatting EPS-periode:
60-70% kans op overgang naar een licht wisselvallig, winters weertype
met in de nacht lichte, mogelijk matige, vorst en overdag temperaturen
rond of iets boven het vriespunt.

Guidiance

quote:

Winterweer onderweg?
Modelbespreking:
De kaarten voor volgende week zijn nog niet geschud. Er is in ieder geval een kwestie. En deze is: wordt het nu wel of geen winter. Doorgaans hebben we in onze winters maar weinig van deze kwesties, dat is al heel positief.

Barre kou in grote delen van de VS en een kou-uitbraak vanuit het Poolgebied zijn waarschijnlijk de grootste veroorzakers van het wat ongewone drukpatroon wat zich de komende dagen gaat ontwikkelen.

De cruciale vraag is dus: kunnen we winterweer verwachten
volgende week: Laten we eens de drie grootste computerberekeningen
bij langs lopen.

Offenbach: gematigd winters met uitzicht op meer.
Het Duitse Offenbach laat op zaterdag een hogedrukgebied boven de Britse Eilanden zien. De aangevoerde lucht op enige hoogte (1.5 km) koelt al af. De -5 graden grens komt over het oosten van het land te liggen. In de nacht een graadje vorst en niet meer dan dat bij gebrek aan brede opklaringen.

Daarna zien we dat het hogedrukgebied terrein verliest aan een kleine storing dat vanuit Scandinavië afzakt. Deze storing is gevuld met koude lucht en geeft alleen in het kustgebied en dan vooral op maandag enige opwarming doordat de wind dan even van noordoost naar noordwest draait. Maar kan er door deze storing in de nacht naar maandag en maandag overdag wel wat sneeuw vallen.

Dinsdag en woensdag zien we dan extreme kou boven het noordwesten van Rusland waarvan een deel langzaam wat uitlekt naar het midden van Europa.

Hogedruk zien we dan terug boven Scandinavië, IJsland en Groenland. Een uitloper daarvan komt terecht tot over de Balkan waar ze weer een felle veeg van de diepvrieskou mee lijken te krijgen.

De stroming in ons land wordt in deze visie meer zuid tot zuidoost en er wordt vrij koude lucht aangevoerd vanaf het continent. Na maandag wordt het volgens Offenbach dan ook kouder met lichte )0/-5) vorst in de nacht en ochtend en overdag kwikstanden rond het vriespunt. Woensdag zou een wind vanaf zee, dankzij een depressie op de Oceaan het kwik in de thermometers even wat kunnen opstuwen, maar dit lijkt een tijdelijke zaak. Dit lagedrukgebied gaat geleidelijk aan onder regie van zuidelijk georiënteerde hoogtestroming afstevenen naar Frankrijk. De ‘bovenlucht’ blijft koud en in deze visie kunnen actieve storingen vanaf de Oceaan ons niet bereiken. Samenvattend kunnen we spreken van een winters scenario waarbij het in het vanaf het weekend tot wat lichte vorst komt en maandag wat sneeuw of regen. Daarna volgt een droger weertype met lichte en mogelijk matige vorst. Waarbij er verschillen zullen ontstaan tussen het noordoosten- en zuidwesten van het land. Het noordoosten het koudst met de meeste zon, het zuidwesten is milder met wel eens kans op eens een winterse bui.

ECMWF: Na het weekend ijsdagen
Het ECMWF heeft een iets koudere visie. In grote lijnen heeft ook dit model een blokkade van hogedruk boven de Britse Eilanden en staat in nauw contact met een Poolhoog. Tot een echte fusie wil het niet komen, voor de Noorse kust ontstaat maandag een depressie en die komt woensdag afzakken richting de Noordzee.

Dat is goed nieuws voor sneeuwliefhebbers, want de kans op sneeuwbuien neemt vanaf later op dinsdag of woensdag (vooral in de kustgebieden) toe. Dat alles bij kwikstanden die landinwaarts onder het vriespunt lijken te blijven. In het kustgebied mogelijk milder door wind vanaf zee.

In de nachten daarvoor vriest het licht, meest tussen 0- en -5 graden en de nacht naar woensdag zou zelfs gemakkelijk matige vorst opkunnen leveren. Overdag komt de temperatuur vanaf maandag overwegend niet meer boven het vriespunt uit.

In het weekend begint de winterse periode al enig gestalte te krijgen door beduidend lagere temperaturen. Overdag wordt het nog maar 2 (zuidoosten) tot 4 graden en in de nacht naar zondag kans op wat lichte vorst. Ook het ECMWF berekent op zondag ook een zwakke storing die later op de dag en ook op maandag voor wat lichte neerslag (landinwaarts sneeuw) zou kunnen zorgen.

De tweede weekhelft laat het ECMWF een kans op 50 tot 60 procent bestaan voor aanhoudend winterweer, maar houdt dit model ook rekening met de invloed van de storing die op woensdag afzakt vanuit Noorwegen. Een gunstige koers kan uiteindelijk een oostelijke stroming versterken (wanneer het zuidelijk van ons land komt te liggen) maar als het op de Noordzee gaat liggen dobberen wordt de wind aflandig en dus krijgt de Noordzee invloed. De kans op een langere perioden van winterweer houdt dit model voor reëel.

Amerikanen: diepvrieskou
Tenslotte de Amerikaanse rekenbreinen. Ga er maar even goed voor zitten. Ik kan daar vrij kort over zijn. Val alle hier beschreven winterse scenario’s spannen de Amerikanen de kroon. Tot en met het maandag zijn de overeenkomsten met het ECMWF en Offenbach groot.

In deze visie valt er op maandag landinwaarts of in het zuiden nog wat sneeuw. Het kwik komt in het weekend landinwaarts al nauwelijks boven het vriespunt. In de nachten wat lichte vorst. Daarna druipt de zwakke storing snel af en maakt een sterk hogedrukgebied vanaf IJsland-Groenland tot over Scandinavië de dienst uit. Boven Rusland liggen depressie die als trekpaard fungeren en extreme diepvrieskou Europa insturen.

Als dit uitkomt dan zal heel Europa en ook ons land diep in de winter komen te liggen met in de nachten matige en mogelijk strenge vorst. De lucht op 1.5 kilometer koelt af naar 15 tot -18 graden! Bijna nooit vertoont in ons land. Ook overdag lichte en soms matige vorst. Weinig neerslag hoewel het noordelijk kustgebied wel te maken krijgt met sneeuwbuien. Op de hele lange termijn gaat dit model voor een vuile winter met sneeuw.

De conclusie van dit alles kan dan ook bijna niet anders luiden dan de kans op winterweer vanaf het weekend groot is. De details zijn nog niet in te vullen. De vraag van de afgelopen dagen of er volgende week kans is op winterweer maakt plaats voor de vraag: wordt het winters of echt winter? Ik hou u op de hoogte!

Piet Paulusma