http://www.meertens.knaw.nl/soundbites/kaart.html#quote:Unieke dialectopnamen online
Enkele honderden uren geluidsmateriaal zijn in het Soundbites-project toegankelijk gemaakt voor het publiek. Op de 'sprekende kaart' zijn authentieke gesprekken tussen dialectsprekers uit alle delen van Nederland te beluisteren.
Met de lancering van de website wordt het project ‘Soundbites uit vervlogen tijden’ van het Meertens Instituut en DANS (Data Archiving and Networked Services) afgerond precies een jaar nadat het van start ging. Soundbites is door de beide instellingen gefinancierd in het kader van het DANS-programma Kleine Dataprojecten.
Dialectopnamen uit de twintigste eeuw
Het Meertens Instituut bezit ruim duizend uur, ongeveer zes weken non-stop luisteren, aan geluidsopnamen van gesprekken in dialect tussen twee of meer mensen, zonder inmenging van de onderzoeker. Ze werden verzameld tussen 1950 en de jaren tachtig, toen de opnamen voldoende gespreid waren over Nederland.
Tot nu toe was maar een heel kleine selectie van fragmenten op de website van het Meertens Instituut te vinden als ‘de sprekende kaart’. Vanaf nu is de gehele collectie op een duurzame manier voor onderzoek toegankelijk via internet. De sprekende kaart is daarbij een hulpmiddel waarbij de verschillende dialecten kunnen worden beluisterd door te klikken op een kaart van Nederland.
Materiaal voor taalkundigen en historici
De verzameling geeft behalve van de verschillende dialecten ook een uniek beeld van het vroegere Nederland. De gesprekken gaan over zware armoede, de werkverschaffing in de crisisjaren, over de oorlogstijd, sociale tegenstellingen, lokale gebruiken, het drogeren van wedstrijdduiven met hennep, het plukken van brandnetels voor de varkens, de slechte omstandigheden op vissersboten waar het drinkwater uit de ton nagenoeg zwart was.
Voor de verschillende dialecten bestaat een groeiende wetenschappelijke belangstelling. Bij het Meertens Instituut worden plannen ontwikkeld om de verzameling op te nemen in de Europese infrastructuur CLARIN (Common Language Resources and Technology Infrastucture). De opnamen kunnen dan, met behulp van hulpmiddelen die via die infrastructuur beschikbaar komen, met andere opnamen vergeleken worden. Daarmee kunnen onderzoekers ook mogelijkheden verkennen die buiten het traditionele dialectonderzoek liggen.
http://www.meertens.knaw.(...)es.php?kloeke=L145p#quote:opnamedatum: 09-10-1969
onderwerp: landbouw; werk; veeteelt; lokale geschiedenis; familie; feest/ritueel/evenement
prijzen, huwelijk
boeren
Kattenmepper!quote:Op dinsdag 29 september 2009 23:56 schreef Heroinjunk het volgende:
http://www.meertens.knaw.(...)es.php?kloeke=L237p#
Dit is mijn dialect!
Ik denk dat ze het oorspronkelijke dialect zo veel mogelijk wilden laten horen. En ouderen spreken dat natuurlijk het beste, die zijn nog helemaal in het dorp opgegroeid zonder invloed van radio of tv.quote:Op woensdag 30 september 2009 00:04 schreef Mendeljev het volgende:
Waarom hoor je alleen maar oude mensen praten?
Mmh, Halfweg kende ik nog niet.. alleen Heelwegquote:Op woensdag 30 september 2009 00:06 schreef cerror het volgende:
http://www.meertens.knaw.(...)tes.php?kloeke=F074p
En jaren terug: http://www.meertens.knaw.(...)tes.php?kloeke=E102p
jammer dat er geen beeldmateriaal bij zitquote:Op donderdag 1 oktober 2009 00:01 schreef Noodly het volgende:
http://www.meertens.knaw.(...)es.php?kloeke=i057p#
Ik praat zelf niet zo, en vond het altijd te plat, maar nu ik er niet meer woon vind ik het wél leuk om naar te luisteren. Ik ben er toch tussen opgegroeid natuurlijk.![]()
En ik woon nu in Nijmegen en dat dialect vind ik echt verschrikkelijk.
edit: volgens mij hebben ze het over een ver familielid, ik hoorde mijn achternaam vallen.![]()
Prachtig. Mokums staat in mijn top tien van favoriete dialecten.quote:Op donderdag 1 oktober 2009 04:06 schreef DrDentz het volgende:
Moet je die Amsterdammer horen praten.Opname 13, over z'n kroegie.
Het Fries is nou juist geen "simpel voorbeeld", want het Fries is een taal op zich. Een vreselijke taal weliswaar, maat dat terzijde.quote:Op donderdag 1 oktober 2009 08:37 schreef GeorgKacher het volgende:
Heel logisch dat bejaarden het gesprek voeren want die spreken nog dialect. Het dialect is aan het uitsterven, een heel simpel voorbeeld is het Fries, een paar woordjes Fries kunnen vele Friezen wel, maar echt goed spreken en schrijven dat zie bijna niet meer. Geldt ook voor mijn geboorteplaats, daar zie je het ook. Uitzondering is Urk, prachtige taal trouwens. Wel grappig om te zien dat er in sommmige gemeenten meerdere dialecten worden gesproken, in mijn gemeente 4 en dat klopt inderdaad.
Ik vind het echt enorm irritant klinken. Het komt zo enorm lomp over.quote:Op donderdag 1 oktober 2009 04:22 schreef karottetrekker het volgende:
[..]
Prachtig. Mokums staat in mijn top tien van favoriete dialecten.
Een knappe cirkelredenering. Nu nog een bron. Door msn/internet kom je op msn met je vriendje te pak -en-beet Heemskerk niet zo ver als je Fries gaat praten. Dus praat ongeveer 3 procent van de kindertjes in NL dialect. Als 3% van de kindertjes dialect spreekt dan kun je terecht stellen dat dialect uitsterft. Met wie moeten ze spreken? Zie http://static.rnw.nl/migr(...)3_dialect-redirectedquote:Op donderdag 1 oktober 2009 15:49 schreef ultra_ivo het volgende:
Dat regionale talen uitsterven wordt al lang geroepen. Toch leven de meeste regionale talen nog. Een aantal daarvan zijn zelfs nog altijd springlevend. Zo springlevend dat ik ze onmogelijk bedreigd kan noemen.
Vroeger sprak iedereen dialect. En dat was overal in Nederlands anders. Ik ben gewoon in het Nederlands opgevoed en heb het dialect eigenlijk op straat geleerd. Ik kan alles goed verstaan maar spreek het niet echt helemaal zuiver. Mijn kinderen horen het niet thuis en ook niet op straat. Voor hen is het iets vreemds wat ze maar nauwelijks kunnen verstaan. Het sterft echt uit. We mogen al blij zijn als we het Nederlands kunnen behouden.quote:Op donderdag 1 oktober 2009 15:49 schreef ultra_ivo het volgende:
Dat regionale talen uitsterven wordt al lang geroepen. Toch leven de meeste regionale talen nog. Een aantal daarvan zijn zelfs nog altijd springlevend. Zo springlevend dat ik ze onmogelijk bedreigd kan noemen. Veranderingen zijn er altijd geweest in de regionale talen. Zo lees je bijvoorbeeld in de diverse literatuur in het Maastrichts van 100-150 jaar geleden waarschuwingen tegen teveel overnemen van Franse woorden. Pas na de 1e wereldoorlog kom je dezelfde waarschuwing tegen voor de invloed van het Nederlands. Geheid zie je over 50 jaar dezelfde waarschuwingen tegen de invloed van het Engels op het Maastrichts. Dat is een normale zaak, een taal moet zich ontwikkelen.
De Achterhoek ook niet echt hoorquote:Op donderdag 1 oktober 2009 22:09 schreef LXIV het volgende:
[..]
Vroeger sprak iedereen dialect. En dat was overal in Nederlands anders. Ik ben gewoon in het Nederlands opgevoed en heb het dialect eigenlijk op straat geleerd. Ik kan alles goed verstaan maar spreek het niet echt helemaal zuiver. Mijn kinderen horen het niet thuis en ook niet op straat. Voor hen is het iets vreemds wat ze maar nauwelijks kunnen verstaan. Het sterft echt uit. We mogen al blij zijn als we het Nederlands kunnen behouden.
De enige regio's waar mensen hun kinderen nog massaal het dialect leren zijn denk ik Limburg, Zeeland, de Achterhoek. (En Friesland, maar dat is een taal)
De mensen die ik ken wel. Maar die wonen dan ook in het achterste hoekje van de Achterhoek.quote:
Het is juist niet sociaal geaccepteerd en hoeft ook niet ongearticuleerd te zijn (in Brabant vaak wel trouwens). Maar voor hetzelfde geld was een ander dialect dan het dialect wat nu ABN is het standaardnederlands geworden.quote:Op donderdag 1 oktober 2009 22:16 schreef beeer het volgende:
Dialect is gewoon sociaal geaccepteerd mompelen. Mensen die elkaars ongearticuleerde uitspraak gewend zijn en kunnen verstaan. Niet iets wat per se in stand gehouden zou moeten worden.
Het echte pure dialect spreken sterft wel uit inderdaad. Maar mag toch hopen dat zaken als de zachte g niet uitsterven en iedereen goois praatquote:Op donderdag 1 oktober 2009 22:09 schreef LXIV het volgende:
[..]
Vroeger sprak iedereen dialect. En dat was overal in Nederlands anders. Ik ben gewoon in het Nederlands opgevoed en heb het dialect eigenlijk op straat geleerd. Ik kan alles goed verstaan maar spreek het niet echt helemaal zuiver. Mijn kinderen horen het niet thuis en ook niet op straat. Voor hen is het iets vreemds wat ze maar nauwelijks kunnen verstaan. Het sterft echt uit. We mogen al blij zijn als we het Nederlands kunnen behouden.
De enige regio's waar mensen hun kinderen nog massaal het dialect leren zijn denk ik Limburg, Zeeland, de Achterhoek. (En Friesland, maar dat is een taal)
Nou, mij is het nooit specifiek geleerd maar omdat er thuis en op straat wel eens dialect wordt gesproken, versta ik het. Er zijn natuurlijk altijd mensen die het hun kinderen wel leren maar dat ben ik in mijn omgeving niet echt tegen gekomen.quote:Op donderdag 1 oktober 2009 22:16 schreef LXIV het volgende:
[..]
De mensen die ik ken wel. Maar die wonen dan ook in het achterste hoekje van de Achterhoek.
En wat is dan niet om te huilen volgens jouquote:Op donderdag 1 oktober 2009 22:21 schreef Chain_Reaction het volgende:
Ik was die bejaarde onbenul Foppe de Haan wel een beetje gewend dacht ik, maar dat Fries is echt om te huilen.. Gronings, Drents, Limburgs, Brabants, Twents en Zeeuws overigens ook.
Er blijft nog vrij veel over toch?quote:Op donderdag 1 oktober 2009 22:24 schreef BlaZ het volgende:
[..]
En wat is dan niet om te huilen volgens jou?
Laat ik nou net in een van deze regio's wonen. Passieve kennis van het Limburgs is een voorwaarde om goed te kunnen functioneren. Die heeft dan ook vijwel iedereen. Als blijkt dat zo'n 10% van de kinderen geen Limburgs verstaat is dat al reden voor krantenkoppen hier.quote:Op donderdag 1 oktober 2009 22:09 schreef LXIV het volgende:
De enige regio's waar mensen hun kinderen nog massaal het dialect leren zijn denk ik Limburg, Zeeland, de Achterhoek. (En Friesland, maar dat is een taal)
quote:Onderzoek heeft aangetoond dat in Nederlands Limburg (populatie: 1.200.000) ongeveer 75% van de inwoners dagelijks Limburgs spreekt. Dit percentage is hoger in het zuiden en lager in het noorden en Heerlen. Het aantal sprekers in Belgisch Limburg (675.000 inwoners) is niet bekend, maar Limburgs wordt daar in gehele provincie dagelijks gesproken. Echter, in een beperkter scala aan situaties.
gast, wat er op staat dan zijn de plaatsjes waar ze oudere, male, rural speakers hebben geinterviewd. dat dat nou toevallig niet "representatief" is voor de grotere gemeentes in de omgeving (arnhem zit er ook niet bij bijvoorbeeld) betekent niet dat het onderzoek een blamage is... dit is een databank van oud verzameld materiaal, dat nu beschikbaar is gemaakt, en miswshcien niet in het huidge idee van totala representatief en exhaustive onderzoek past, maar wel prachtig moi materiaal oplevertquote:Op zaterdag 3 oktober 2009 23:40 schreef vosss het volgende:
Sorry, maar die site neem ik echt niet serieus, Baexem staat erop, Oler, Leveroy, Ell, noem het maar op, maar meen je dat Heythuysen erop staat?
Godsklere, al die kut kleine tyfusdorpen horen bij Heytse, tegenwoordig gemeente Leudal (genoemd naar het bos, wat ook gewoon bij Heytse hoort)
Wat een blamage
En dan vergeet je nog de Catalanen en Occitaniërsquote:Op zaterdag 3 oktober 2009 23:15 schreef karottetrekker het volgende:
Ik heb zelfs de indruk dat het Limburg-gevoel in België enkel bestaat omdat hun Oost-Limburgse broeders uit Nederland dat hoog in het vaandel dragen. Belgisch Limburg ofte West-Limburg is volgens mij trouwens de meest Belgisch-gezinde provincie in het Vlaamse Gewest gevolgd door West-Vlaanderen. Alsof dankzij het feit dat België dat stuk aan Nederland heeft moeten schenken dat de bekrompenheid in NL-Limburg lager is dan in B-Limburg.
Mijn probleem met Belgisch nationalisme (en ook het Vlaams nationalisme eigenlijk) is dan ook dat het te veel van eenheidsworst uitgaat... Diversiteit negeren is een slechte eigenschap in ons land dat slechts recent aan het wegebben is.
Dat eenheidsworstdenken komt regelrecht uit Frankrijk, waar België vanouds een soort kloon van was. Maar! ook bij onze zuiderburen dringt het door dat er niet één Franse mentaliteit is, al negeert men wel de niet-Romaanse minderheidsgroepen zoals de Frans-Vlamingen (waarvan men negeert dat hun taal een Nederlands dialect is), de Bretonen, de Elsaßer (waarvan men negeert dan hun taal een Duits dialect is) en de Basken.
In Antwerpen is het daarentegen zo dat het 'Vlaams' niet kan en plaats moet maken voor het 'Nederlands', gezien dat laatste het 'Vlaams' omvat als groter geheel. Wel waren er vanouds katholieke fanatici in de XIXde en vroege XXste eeuw die een gevaar zagen in elke inmenging van het Noord-Nederlands ofte 'Hoog-Hollandsch', die zou te veel protestantse invloeden met zich meebrengen. Dat taalparticularisme werd vooral geopperd in het erg katholieke West-Vlaanderen.quote:Op zondag 4 oktober 2009 00:25 schreef ultra_ivo het volgende:
[..]
En dan vergeet je nog de Catalanen en Occitaniërs
Een probleem in West-Limburg is dat Limburgs niet 'mocht' toen de taalstrijd het felst was. Het moest allemaal Vlaams zijn, iedere afwijking daarvan was een gevaar voor de positie van het Vlaams tegenover het Frans. Zeker in een provincie waarvan een deel in de frontlinie van de taalstrijd lag. Oost-Limburg heeft diverse opties gehad op een andere staatsvariant maar geen daarvan bleek in de toenmalige politieke context realiseerbaar. Tegen heug en meug moest Oost-Limburg bij Nederland blijven. West-Limburg zat wat dat betreft beter in z'n vel, dat zat bij het land waar het wilde zitten. Dat is denk ik een van de redenen waarom in Oost-Limburg de eigenheid meer benadrukt wordt. Het Nederland-gevoel is erg beperkt daardoor is er meer ruimte voor andere gevoelens. Plaatselijk en regionaal.
Franstalige Belgen krijgen vaak de leugen ingelepeld dat het 'Vlaams' een andere taal is dan het Nederlands en dat Vlamingen zich niet verstaanbaar kunnen maken in Nederland of zelfs wanneer ze maar hun streek verlaten en dat het daarom vruchteloos is hun taal te leren...quote:parce qu'il n'y a que les français qui croient que le "belge" est une langue... personne ne parle belge. On parle français (de belgique !), flamand (et non néerlandais !) et l'allemand qui lui est celui que vous connaissez.
Et le wallon aussi, vous connaissez ? 'Y a pas un pays qui a plus de langues locales que nous... parce que rien que les flamands et les wallons (je parle des patois) sont innombrables... le flamand d'Anvers ne comprend pas le flamand d'Hasselt, le wallon liégeois ne comprend pas le wallon verviétois qui est à 20km à peine de chez lui !
Le flamand n'est pas une langue belge, c'est un néerlandais déformé... nous sommes un pays qui a vécu mille conquêtes de notre territoire par plein de langues différentes, donc il est évident que nous sommes une mine à langages spécifiques à nos frontières..
Die 'Vlaamse' taal lijkt nochtans fel op een variant van het Nederlands... ahum!quote:... dat men namelijk, met de taal, ook niet de zo geheten Nederlandse literatuur, dat wil zeggen de Nederlandse boeken, zonder onderscheid gaat overnemen, lezen en verspreiden. Het is immers niemand onbekend dat deze geschiften voor een groot deel naar rationalisme rieken en vaak religieus sceptisme bevatten...
Indien onze Vlaamse taal bemind en bewaard moet worden, en behoed tegen de zuiderse demon van de Franse goddeloosheid, opdat met de taal ook het katholiek geloof van het land en de nationale christelijke zeden behouden zouden blijven, dan moet zij niet minder beschermd worden tegen de noordelijke demon van de ketterij en het rationalisme.
Ik bemerk wel de laatste tijd steeds meer verschuiving in Wallonië. OK, het aantal Walen dat Nederlands spreekt/verstaat is nog altijd minder dan het aantal Vlamingend at Frans spreekt/verstaat, het is groeiende. Mischien niet direct te merken in Vlaanderen maar als je vaak in Wallonië komt merk je het absoluut.quote:Op zondag 4 oktober 2009 01:21 schreef karottetrekker het volgende:
Lees maar eens de 'meilleure réponse' (als je Frans kan lezen): http://fr.answers.yahoo.c(...)0090329090820AA4UBL2
[..]
Franstalige Belgen krijgen vaak de leugen ingelepeld dat het 'Vlaams' een andere taal is dan het Nederlands en dat Vlamingen zich niet verstaanbaar kunnen maken in Nederland of zelfs wanneer ze maar hun streek verlaten en dat het daarom vruchteloos is hun taal te leren...
Koenen-Endepols is in dat opzicht een stuk beter. Niet vewonderlijk aangezien Koenen een Limburger is en dus een breder taalbeeld heeft.quote:Ook de woordenboeken als Prisma en Van Dale beginnen aandacht te vestigen voor het Zuid-Nederlands en men is nu werk aan het maken om specifiek Noord-Nederlands dat hier niet gebruikt wordt niet meer als standaard aan te geven maar als 'Noord-Nederlands'.
Zo zullen volgende generaties Nederlanders voor het eerst leren welke woorden enkel in Nederland gebruikt worden. Ook het onderwijs zal in beide landen de aandacht vestigen voor specifieke woordenschat uit zowel het noorden als het zuiden. Cursussen Nederlands voor anderstaligen nemen steeds meer en meer het Belgisch Nederlands op als een geaccepteerde standaard.
Dat ben ik niet met je eens. De grote periode van het politieke federalisme/zelfstandheidsstreven was in Limburg in de decennia na de Belgische onafhankelijkheid. Overigens geleid door Frans sprekende notabelen.quote:Trouwens, in Nederland zie ik een evolutie naar het federalisme toe: bepaalde partijen die streven naar autonomie in de noordelijke provincies, Limburg en Noord-Brabant winnen meer en meer aan aanhang. Dat is een mooie tendens voor mensen die het centrale bestuur uit Den Haag moe zijn (hoewel we nog jaren moeten wachten eer we de uitkomst te weten komen, zie ik deze evolutie gebeuren).
Eens kopstukken uit de grote partijen dit federalisme overnemen zie ik een mooie toekomst voor Nederland.
quote:Op zondag 4 oktober 2009 09:41 schreef ultra_ivo het volgende:
Voor wat betreft verstaanbaarheid, ik versta vrijwel alle Vlaamse varianten, alleen bij het Westhoeks en Gents moet ik passen.
|
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |