Tonijn is over een paar jaar gewoon op

Maandag staat er op de agenda van de Europese Commissie een nogal essentiële stemming: als de commissie het vertikt om blauwvintonijn op de lijst van bedreigde dieren te zetten, dan bezegelt ze het lot van de soort. Over enkele jaren zal tonijn in de Middellandse Zee en de Atlantische Oceaan dan uitgestorven zijn. En dan nog: Europa controleert zogezegd al sinds 1960 of het tonijnbestand op peil blijft. Resultaat: in nog geen vijftig jaar is 90 procent van het tonijnbestand verdwenen.

"Vissers compleet out of control"
Een paar dagen voor de stemming is een rapport van de Franse zeemacht gelekt. Daarin staat dat de controle op de hoeveelheden tonijn die Europese vissers mogen vangen "een lachertje" is en dat ongeveer alle vissers "met grote overgave" hun voeten vegen aan de door Europa opgelegde regels en vangstquota. De vissers zijn volgens het rapport "compleet out of control".



Geheim!
Het rapport, dat door de Franse regering dus als geheim document is geklasseerd, verhaalt bijvoorbeeld over een missie in de Middellandse Zee waarbij 24 schepen werden gecontroleerd. 23 waren met niks in orde, slechts eentje leefde een aantal, maar niet alle, regels na.



Dank u Japan
Bijna alle commercieel gevangen blauwvintonijn gaat naar Japan. Hij wordt daar rauw gegeten als sushi en sashimi. De blauwvintonijn wordt al meer dan 2.000 jaar in de Middellandse Zee gevangen. De Grieken, Romeinen en Feniciërs maakten melding van de jacht op de blauwvintonijn. Er zijn zelfs aanwijzingen dat de Neanderthalers die 50.000 jaar geleden aan de Straat van Gibraltar leefden blauwvintonijn gegeten hebben. Het dier trekt ieder jaar in mei - juli in grote groepen naar de Middellandse Zee om kuit te schieten. Hij is dan (te) gemakkelijk te vangen.




Overcapaciteit vissersvloot 400 %
Momenteel kent de tonijnvloot een overcapaciteit van bijna 400 % ten opzichte van het duurzaamheidsquotum, dat volgens wetenschappers ook al een lachertje is. Het enige wat de blauwvintonijn nog kan redden is een volledig vangstverbod. Europa heeft tot nu een nogal doorzichtige dubbelrol gespeeld: het probeert al een poosje de overbevissing weer terug te brengen, en geeft anderzijds subsidies aan Spaanse, Franse en Italiaanse tonijnvissers.



"We zijn er voor"
De Europese Commissie maakte op 8 september 2009 alvast bekend "er voor te zijn" om de internationale handel in de Atlantische reuzentonijn volledig te verbieden door de blauwvintonijn op CITES lijst 1 (dat zijn direct met uitsterven bedreigde dieren en planten) te plaatsen. Vraag is maar of het ook echt gebeurt en wie dat dan gaat controleren.



International Conspiracy to Catch All Tuna
Hopelijk niet de ICCAT (Internationale Commissie voor het beheer van de Atlantische Tonijn) van de EU zelf, die de tonijnpopulatie al sinds de jaren '60 in de gaten houdt, visquota opstelt, het minimumgewicht bepaalt en de duur van het visseizoen instelt. Ze doen dat zodanig goed dat sindsien het tonijnbestand met 90 procent is gedaald. De winsten die gemaakt worden door de visimporteurs zijn zodanig groot - een 200 kg zware blauwvintonijn leverde een recordbedrag van zo'n 26.000 euro op tijdens een recente veiling - en hun industriële lobby's staan daardoor zodanig sterk, dat de ICCAT verworden is tot de International Conspiracy to Catch all Tuna.



Kwik
Sedert 1950 is het tonijnbestand dus met 90 procent gedaald. Dat geldt ook voor de tonijn die gebruikt wordt voor de blikjes die wij in de supermarkt kopen. Want ook yellowfin en albacore zijn bijna allemaal opgevist. Het vlees van een tonijn heeft trouwens een betrekkelijk hoog kwikniveau vandaag de dag, net zoals dat van alle grote vissen die hoger in de voedselketen zitten. Hierdoor kan het eten van veel tonijn schadelijk zijn voor de gezondheid. De Amerikaanse Gezondheidsdienst heeft in maart 2004 al richtlijnen opgesteld waarin zwangere vrouwen, borstvoedende moeders en kinderen wordt aangeraden niet te veel tonijn te eten.

Vliegtuigen
De middelen die de tonijnhandelaars inzetten bij de visvangst worden steeds verfijnder. Zo worden moderne schepen ingezet met hoogtechnologische snufjes om de tonijnscholen steeds sneller op te sporen. Ook kleine vliegtuigjes doen dienst om scholen te lokaliseren. Oceanologen zijn er ondertussen van overtuigd dat de overbevissing momenteel neerkomt op de allergrootste bedreiging van de ecosystemen en de mensheid zelf.

In 2035 is de zee leeg
Nu al veroorzaakt overbevissing diepgaande veranderingen in onze oceanen. Commercieel waardevolle vis wordt massaal vervangen door kleinere, plankton-etende vis en kwallen. Even een keiharde realiteit: als er niet erg snel erg drastisch ingegrepen wordt, dan zullen u of uw kinderen tegen 2035 alleen nog kwallen uit de zee eten.



Vinnen
Dat is angstaanjagend snel. Maar de cijfers liegen niet: 90 procent van de grote vissen die we zo graag eten, zoals tonijn, zwaardvis, marlijn, kabeljauw, heilbot, rog en bot zijn sinds het begin van de industriële visserij in de jaren vijftig verdwenen. Elk jaar worden 200 miljoen haaien gevangen, van hun vinnen beroofd en weer teruggooid omdat het in China, Taiwan en Hongkong sjiek is om haaienvinnesoep op een feest te serveren.

Politici doen niks
De overexploitatie en het wanbeheer van visgronden heeft nu al geleid tot de spectaculaire ondergang van sommige visgronden. De kabeljauwvisgronden bij Newfoundland in Canada gingen in 1992 ten onder, wat leidde tot het verlies van ongeveer 40.000 banen. De kabeljauwvoorraad in de Noordzee en de Oostzee zijn goed op weg naar hetzelfde lot en bevinden zich vlakbij een totale ondergang. Voorlopig blijken de Europese politici immers nog steeds potdoof voor het advies van wetenschappers omtrent een goed beheer van de visgronden. (mvl)




Bron