Conclusie over Paulus m.b.t. de historische JezusJe weet het mooi te brengen Albert, maar eigenlijk is het echt een verschrikkelijk slecht argument, ik kan er niks anders van maken. Je beargumenteert enkel vanuit een 'argument from silence'. Dit terwijl deze zogenaamde 'stilte' van Paulus goed te verklaren is (hij schrijft al aan christenen die op de hoogte zijn van de verhalen). Maar het punt is ook dat Paulus helemaal niet 'stil' is. Hij geeft details over het leven van Jezus en beschrijft hem als mens van vlees en bloed. Waarom zou hij schrijven dat een niet-historisch, mythisch godmens een broer op aarde heeft rondlopen die een doodgewone sterveling is? Waarom schrijft hij dat het mythische godmens Jezus een afstammeling is van de (historische) koning David? Dat hij uit een vrouw geboren is? Gekruisigd en begraven is?
Paulus is misschien stiller dan jij zou willen, maar dat maakt hem geenszins stil. Paulus beschrijft duidelijk de historische Jezus, zoals ook Ridderbos laat zien. Maar gelukkig hoef ik me niet alleen te baseren op Ridderbos, nagenoeg het hele geleerdencircuit ziet dat hetzelfde. Dat maakt jouw opmerking dat het een 'feit' is des te belachelijker. Dat een of andere schrijver met een aardige pen en twijfelachtige 'credentials' dat vindt, maakt het nog geen feit. En dat ik dit niet enkel afdoe op basis van een autoriteitsargument moge duidelijk zijn, gezien mijn uitvoerige beargumentering op dit punt. Je slaat de plank finaal mis.
quote:
Rereformed schreef het volgende:
De latere gnostiek kunnen we in de discussie eenvoudig links laten liggen. Het gaat er hier om dat het evangelie van Thomas geen lijdensgeschiedenis van Jezus en geen opstandingsverhalen van hem kent.
Van de latere gnostiek kunnen we veel leren over de vroegere gnostiek. In de gnostiek speelt de lijdensgeschiedenis en opstanding van Jezus logischerwijs geen grote rol, omdat het lijden en opstaan van Jezus niet binnen hun theologie past. Een verlossing van onze zonde d.m.v. het lijden en opstaan van Jezus is niet nodig, omdat enkel de 'gnosis' ons kan verlossen.
Dat het lijden en opstaan van Jezus gebagatelliseerd wordt in het Evangelie van Thomas is dus precies wat je mag verwachten.
quote:
Rereformed schreef het volgende:
Uiteraard had hij er een reden voor, maar de reden die jij geeft kan niet waar zijn, want in die oude overlevering die Paulus aanhaalt wordt niet gesproken over een leeg graf.
Niet expliciet, maar zeker wel impliciet. Joden destijds geloofden in een lichamelijke opstanding (zie bijv. 2 Baruch 50, 1 Enoch 51). Dus als Paulus zegt dat Jezus begraven en opgestaan is (1 Kor. 15), impliceert dat voor Paulus duidelijk een leeg graf. Het zal waarschijnlijk niet eens in hem opgekomen zijn over een leeg graf te praten, aangezien dat voor hem overduidelijk was. Als Jezus begraven is en hij is opgestaan, is het graf leeg.
quote:
Rereformed schreef het volgende:
Het gaat bij Paulus om visionaire verschijningen, dezelfde soort van verschijningen als die hijzelf heeft ervaren en die hysterische mensen vandaag de dag nog steeds ervaren.
De verschijning bij Paulus is absoluut niet te vergelijken met zomaar een 'visioen' of iets dat veel mensen vandaag de dag ervaren. Toen Paulus Jezus zag vlakbij Damascus werd hij voor 3 dagen verblind, het licht was zo fel dat Paulus' medereizigers het ook zagen.
Bovendien ga je er zonder reden maar van uit dat de andere verschijningen genoemd in 1 Kor. 15 allemaal precies hetzelfde waren als die van Paulus. Wat voor reden heb je daarvoor? Paulus was in dit credo de laatste aan wie Jezus verscheen. Dat deze verschijning anders is geweest is vanuit christelijk perspectief te verwachten, aangezien Paulus Jezus pas ontmoet ruim na de '40 dagen' die Jezus nog na de opstanding op aarde zou hebben geleefd. Paulus ontmoette dus de hemelse (Hemelvaart is al geweest) Jezus terwijl de apostelen, discipelen, etc. de aardse, opgestane Jezus ontmoetten.
Het lijkt eerder waarschijnlijk dat deze verschijningen in 1 Kor. 15 corresponderen met wat er in de evangeliën staat. Zoals Lukas (of welke schrijver jij wenst) bijvoorbeeld in Handelingen schrijft over de bijzondere verschijningen van Jezus aan Paulus maar deze duidelijk anders typeert dan de verschijningen van Jezus aan de apostelen en discipelen in het evangelie van Lukas.
quote:
Rereformed schreef het volgende:
Markus is er uiteraard stil over omdat er helemaal geen enkele traditie is van verschijningen van een Jezus uit een graf, een Jezus tegen wie men kan spreken en die antwoordt, die nog 40 dagen op aartde onderricht geeft, die eet en drinkt en aangeraakt kan worden (oftewel de verzinsels die latere evangelisten bijelkaar gefantaseerd hebben).
De stilte van Markus en de laatste woorden van zijn evangelie (“[De vrouwen] gingen naar buiten en vluchtten weg bij het graf vandaan, want ze waren bevangen door angst en schrik. Ze waren zo erg geschrokken dat ze tegen niemand iets zeiden”) is het grootste dilemma voor christenen, want het is volstrekt uitgesloten dat Markus stil zou zijn over verschijningen indien hij ervan geweten had en zijn laatste zin zou eenvoudig een absurditeit zijn indien iedereen wist dat de vrouwen wel degelijk meteen naar de andere volgelingen van Jezus waren gegaan en verteld hadden van het lege graf (zoals Matteüs beweert). Het einde van Marcus is alleen zinnig indien Marcus hier iets probeert aan de man te brengen waar de traditie helemaal geen weet van had. Zijn laatste zin is duidelijk bedoeld als een uitleg voor waarom niemand ooit eerder gehoord had van het verhaal van het lege graf.
Dit is nogal gevaarlijk beredeneerd. Des te meer omdat we niet precies weten hoe het evangelie van Markus werkelijk eindigt. Dat het stuk vanaf vers 9 een latere toevoeging is, moge duidelijk zijn. Maar het is ook goed mogelijk dat het origineel niet eindigde bij vers 8.
quote:
Among the scholars who reject Mark 16:9–20, a debate continues about whether the ending at 16:8 is intentional or accidental. Some scholars consider the original ending to have been verse 8. Others argue that Mark never intended to end so abruptly: either he planned another ending that was never written, or the original ending has been lost. C. H. Turner argued that the original version of the Gospel could have been a codex, with the last page being especially vulnerable to damage. Whatever the case, many scholars, including Rudolf Bultmann, have concluded that the Gospel most likely ended with a Galilean resurrection appearance and the reconciliation of Jesus with the Eleven,[33] even if verses 9–20 are unautographic.
http://en.wikipedia.org/wiki/Mark_16#Scholarly_opinionsHoe dan ook, zelfs als het eindigt bij vers 8, impliceert Markus wel andere verschijningen. Zoals de verschijning aan Petrus e.a. en de verschijningen in Galilea:
Markus 16:7 Ga terug en zeg tegen zijn leerlingen en tegen Petrus: “Hij gaat jullie voor naar Galilea, daar zullen jullie hem zien, zoals hij jullie heeft gezegd.”’ en eerder nog
Markus 14: 27 Jezus zei tegen hen: ‘Jullie zullen allemaal ten val komen, want er staat geschreven: “Ik zal de herder doden, en de schapen zullen uiteengedreven worden.” 28 Maar nadat ik uit de dood ben opgewekt, zal ik jullie voorgaan naar Galilea.’ Markus impliceert dus duidelijk dat men wel weet had van de verschijningen in Galilea en aan Petrus en de leerlingen. Dat is ook wat je mag verwachten als je kijkt naar de traditie van de verschijningen in 1 Kor. 15 die al langer rondging onder christenen.
quote:
Rereformed schreef het volgende:
Je walst wel bijzonder nonchalant over de informatie die de bijbel geeft! Ga de verschillende opstandingsverhalen weer eens opnieuw lezen, zou ik zeggen!
1. Het oudste evangelie kent geen enkel verschijningsverhaal. Dit is uiteraard een doorslaggevend gegeven. Indien het oudste verslag geen verschijningsverhalen kent, dan waren er dus oorspronkelijk geen verschijningsverhalen van Jezus die uit een leeg graf opstaat. Waren er verschijningsverhalen voorhanden voor Markus dan zou Markus er ongetwijfeld verslag van gemaakt hebben.
Dit heb ik hierboven al behandeld.
quote:
Rereformed schreef het volgende:
2. Matteüs kent maar één verschijning aan de discipelen. Deze verschijning heeft plaats in Galilea. In tegenstrijd met Lukas die alle verschijningen heeft in Jeruzalem en Jezus uitdrukkelijk tegen de discipelen laat zeggen dat ze Jeruzalem niet mogen verlaten. Als de één een ongeluk met klem in Amsterdam laat plaatsvinden en een ander in Leeuwarden dan is er echt geen sprake van een detail waarin één van beiden zich vergist, maar dan riekt het naar een urban legend.
Je gaat weer uit van 'of' 'of'. Omdat Matteüs en Lukas alleen verschijningen in respectievelijk Galilea en Jeruzalem laten plaatsvinden spreken ze volgens jou tegen dat er ooit andere verschijningen plaats hebben gevonden. Ze noemen ze niet, dus ze hebben niet plaatsgevonden. Weer een 'argument from silence'.
De uitspraak van Jezus in Lukas dat de discipelen in Jeruzalem moeten blijven, zou ergens hebben kunnen plaatsvinden gedurende de 40 dagen die Jezus volgens Lukas (Hand. 1:3) na zijn opstanding op aarde was. M.a.w. Jezus zou
eerst in Galilea kunnen zijn geweest, een traditie waar Lukas hoogstwaarschijnlijk wel weet van had, en
later (wellicht vlak voor zijn hemelvaart) de discipelen hebben opgedragen te wachten in Jeruzalem op 'pinksteren.'
quote:
Rereformed schreef het volgende:
3. Matteüs verzint er een Romeinse wacht bij. Dit is bepaald geen detail. Het is ondenkbaar dat alle andere bijbelse evangelisten dit niet vermelden aangezien het een cruciaal gegeven is indien het echt zo was. Maar we kunnen meteen begrijpen waarom Matteüs, of beter gezegd de latere christenen dit gegeven verzonnen: uiteraard als antwoord op joodse kritiek op hun verhalen (zoals Matteüs ook zelf laat horen; maar zijn eigen uitleg van de ware gang van zaken is nogal doorzichtig, want het betoog rammelt aan alle kanten. Zo zouden de farizeeën nooit op sabbat naar Pilatus gegaan zijn om te vragen om een wacht, en bovendien zouden ze de wacht ook al de eerste nacht erbij willen hebben indien ze bang zouden zijn dat het lichaam gestolen zou kunnen worden. Het verhaal dat de joden de romeinse wacht om zouden kunnen kopen en de zaak wel met Pilatus in orde zouden krijgen is al even ongeloofwaardig. Op het inslapen van de wacht stond de doodstraf. En indien de romeinen echt een engel hadden zien neerdalen en een aardbeving en getuige waren geweest van een echte opstanding zouden ze echt niet met een beetje geld om te kopen zijn om het tegenovergestelde te gaan vertellen, maar zouden ze christen geworden zijn).
Het is inderdaad een bijzonder slecht verhaal als Matteüs (of wie jij als schrijver van het evangelie ziet) het bedacht zou hebben. Kijk, het hele verhaal van de wacht lijkt een reactie op een gerucht dat joden zeiden dat de christenen zelf het lichaam gestolen hadden (zie bijv. ook Justinus de Martelaars
Dialogus cum Tryphone). Als Matteüs daarop dit verhaal verzint als uitleg, maakt hij een paar grove fouten:
• Zoals je terecht aangeeft, is de wacht er veel te laat. In de tussentijd hadden christenen allang het lichaam kunnen stelen.
• Waarom schrijft Matteüs dat de wacht in slaap is gevallen? Dan heeft hij nog steeds niet ontkracht dat christenen het lichaam gestolen konden hebben.
Wat voegt dit in hemelsnaam toe qua betrouwbaarheid aan het verhaal? Dan is het verhaal over de wacht in het Petrusevangelie een stuk beter bedacht. Daar zijn er meerdere wachten, inclusief een centurion, die de steen voor het graf extra goed beveiligen en bovendien niet in slaap vallen.
Het verhaal in Matteüs is een stuk zwakker en lijkt een soort overblijfsel van een polemiek onder joden en christenen over het lege graf. De polemiek zou zo gegaan kunnen zijn:
Christen: "Jezus is opgestaan, je hebt toch zelf gezien dat het graf leeg was?!?"
Jood: "Ja, maar christenen hebben het lichaam gestolen."
Christen: "Er was toch een wacht bij?"
Jood: "Die is in slaap gevallen."
Christen: "Dat zegt hij alleen omdat hij omgekocht is door de hogepriester!"
Deze polemiek zou niet snel ontstaan zijn als er niet echt een wacht bij was geweest, dan zou de Jood in kwestie eerder het aanwezig zijn van de wacht ontkennen.
Hoe dan ook, ik begrijp je kritiek. Helemaal aangezien Markus, Lukas en Johannes deze wacht niet noemen en de reactie van de wacht in kwestie inderdaad wat merkwaardig is.
Het is dan ook geen essentieel onderdeel van het opstandingverhaal, laat staan het evangelie. Het is wederom slechts een 'detail'. Ook al zou je het verhaal van de wacht als legende beschouwen, doet dit niets af van de waarschijnlijkheid van het lege graf of de opstanding.
quote:
Rereformed schreef het volgende:
4. Matteüs vermeldt een aardbeving. Hoe je van een aardbeving een detail kunt maken moet je nog maar eens overdenken. Alweer is het duidelijk een verzinsel van Matteüs. Zoals je weet is hij verzot op aardbevingen.
Dit is wat je noemt een sterk 'argument from silence'. Een aardbeving is namelijk iets wat de andere evangelieschrijvers vrijwel zeker geweten en genoemd zouden hebben. Dit hoort bij mij in het rijtje van de opgestane heiligen en de daarbijbehorende aardbeving aan het einde van Matteüs 27. Symbolische, apocalyptische taal van Matteüs om de importantie van de opstanding te benadrukken.
Wil dit dan zeggen dat het hele 'lege graf'-verhaal onzin is? Nee. Absoluut niet. Netzomin als het verhaal over de opgestane heiligen in Matteüs 27 de kruisiging en dood van Jezus onwaarschijnlijk maakt.
quote:
Rereformed schreef het volgende:
5. Paulus geeft in 1 Kor. 15 een opsomming van verschijningen. Deze opsomming wordt door theologen gezien als een bestaande (vaststaande, uit het hoofd geleerde) formule die hij ‘overgeleverd heeft gekregen’. Deze lijst van verschijningen komt op geen enkele manier overeen met die van de evangeliën. Paulus heeft geen weet van vrouwen aan wie Jezus eerst verscheen.
Weer een 'argument from silence'. Paulus
noemt ze niet dus hij heeft er geen
weet van. Ga je altijd zo kort door de bocht? Misschien formuleerde hij het op deze manier omdat dit de meest 'gewichtige figuren' waren voor de kerk van Corinthe?
Dat vrouwen eigenlijk de eerste getuigen waren was vermoedelijk een beschamend feit voor de vroege kerk. Het getuigenis van een vrouw was niets waard en vrouwen werden qua religieuze ervaringen ook niet bijster serieus genomen. Bekend is o.a. de passage waarin Celsus het opstandingsgeloof aanvalt omdat het gebaseerd is op een getuigenverslag van 'hysterische vrouwen'.
Dat juist vrouwen, en met name een vrouw met een twijfelachtig verleden, de eerste getuige is van het lege graf maakt het onwaarschijnlijk dat het verhaal is verzonnen. Het is een van de beschamende feiten die in de evangeliën zijn opgenomen en die in verzonnen propagandaverhaaltjes vermoedelijk zouden ontbreken. Paulus kan niet veel met de vrouwelijke getuigen en beperkt zich enkel tot de mannelijke getuigen.
quote:
Rereformed schreef het volgende:
Bovendien heeft hij er geen weet van dat Jezus niet aan ‘de 12’ kon verschijnen, aangezien Judas er niet meer bij was. Dit laat zien dat de evangelieverhalen over Judas dus later verzonnen zijn.
Weer zo'n verschrikkelijke kort-door-de-bocht conclusie, dat begint echt jouw specialiteit te worden. Wie waren 'de Twaalf' rond de tijd van Paulus? Dezelfde elf als voorheen met Matthias als vervanger van Judas Iskariot. Matthias is volgens Handelingen een ooggetuige van Jezus' verkondiging en opstanding dus de beschrijving van Paulus klopt feitelijk volledig.
Bovendien is 'de Twaalf' natuurlijk ook gewoon een titel. Het Nederlands Elftal wordt ook niet het 'Nederlands Tiental' genoemd als iemand een rode kaart heeft. In Johannes 24:20 wordt ook nog gesproken over de Twaalf terwijl Judas Jezus al verraden heeft en niet meer bij de Twaalf actief is.
quote:
Rereformed schreef het volgende:
Bovendien noemt hij een verschijning aan 500. Alweer is dit bepaald geen verschil in details. Indien er ook maar iets van een betrouwbare overlevering was dan zouden alle evangeliën dit gegeven genoemd hebben.
Ze noemen niet specifiek de '500' maar ze hebben het wel over verschijningen waar vermoedelijk meer mensen bij waren dan alleen de discipelen. De verschijning van Jezus bijv. op de berg in Galilea of de verschijning van Jezus voor zijn hemelvaart.
Trouwens, dat Paulus het heeft over een verschijning aan '500 ooggetuigen tegelijk' is dat niet wat problematisch voor jouw idee dat het enkel om visioenen/hallucinaties gaat? Hoe gebruikelijk is het dat 500 mensen tegelijk een visioen/hallucinatie krijgen?
quote:
Rereformed schreef het volgende:
6. Je zegt dat overal een leeg graf wordt vermeld, maar Paulus, het oudste christelijke getuigenis, vermeldt dit juist niet! Hij kent geen paasdag, hij kent geen herrijzenis van het lichaam van Jezus uit een graf.
Dit heb ik al eerder behandeld. In Paulus' joodse visie was het vanzelfsprekend dat een opstanding uit de dood lichamelijk was. Dat het graf in dat geval leeg is, behoeft geen verdere uitleg.
Paulus noemt niet specifiek de paasdag (weer ga jij er dan weer klakkeloos vanuit dat hij die niet 'kent'), maar heeft het wel over 'de derde dag'.
N.T. Wright daarover:
quote:
The phrase ‘after three days’, looking back mainly to Hosea 6:2, is frequently referred to in rabbinic mentions of the resurrection. This does not mean that Paul or anyone else in early Christianity supposed that it was a purely metaphorical statement, a vivid way of saying ‘the biblical hope has been fulfilled'.
In fact, the mention of any time-lag at all between Jesus’ death and his resurrection is a further strong indication of what is meant by the latter: not only was Jesus’ resurrection in principle a dateable event for the early Christians, but it was always something that took place, not immediately upon his death, but a short interval thereafter.
Wright, N.T. The Resurrection of the Son of God. (blz. 322)quote:
Rereformed schreef het volgende:
Integendeel, in hetzelfde hoofdstuk van de Korintenbrief waarin hij over de verschijningen spreekt (15) laat hij weten dat Christus is opgestaan ‘als de eerste van de gestorvenen’ (vers 20), op dezelfde manier zoals alle mensen ooit eens opgewekt worden (vers 21).
En de manier waarop mensen volgens de joodse traditie, die Paulus zeer waarschijnlijk onderschrijft, opgewekt zouden worden is lichamelijk. Vandaar ook de ‘beenderenkisten’.
Onze geliefde Bart Ehrman interpreteert de opstanding ook lichamelijk trouwens. Hij schrijft dit over 1 Kor. 15:
quote:
Sometimes this chapter is misunderstood by modern readers as an attempt to prove that Jesus was raised from the dead, for example, by citing a group of ‘witnesses’ in verses 5-8. In fact, Paul is not trying to demonstrate to the Corinthians something they don’t believe, he is reminding them of something they already know (see vv. 1 and 3), that Jesus was raised bodily from the dead.
Paul spends most of chapter 15 demonstrating that since Christ was raised bodily from the dead-and since he is the ‘first fruit’ of the resurrection, as all of the Corinthians came to believe when they accepted his gospel message-then there is going to be a future resurrection of the dead when Christians come to participate in Christ’s exalted status, that is, when they themselves are raised in glorious immortal bodies (15:12-23, 50-55)
Ehrman, Bart D. The New Testament: A Historical Introduction to the Early Christian Writings (blz. 322)quote:
Rereformed schreef het volgende:
En even later houdt Paulus zich bezig met een mogelijke tegenwerping: “Nu zou iemand kunnen vragen: ‘Maar hoe worden de doden opgewekt? Hoe zou hun lichaam eruit moeten zien?’ Uiteraard zou Paulus hier meteen hebben kunnen verwijzen naar het lichaam van Jezus zoals hij uit het graf opstand. Maar let op: Paulus doet juist het omgekeerde: “Dwaas die u bent!” Oftewel hoe dom van jullie om te denken dat men in een stoffelijk lichaam zal opstaan!
Hij heeft het vooral over een 'aards lichaam'. Dat geloven christenen natuurlijk ook niet, dat Jezus is opgestaan met een 'aards lichaam'. Jezus had inderdaad een 'hemels lichaam', een onvergankelijk 'getransformeerd' lichaam. Maar wel een
lichaam.
Wat Paulus schrijft sluit daar precies op aan. Wat na 'Dwaas die u bent!' komt, sluit er juist precies op aan. Het beeld van het vergankelijke lichaam die als een zaadje geplant wordt en dan opgaat in het nieuwe, getransformeerde, hemelse lichaam.
1 Korintiërs 15:42 Zo zal het ook zijn wanneer de doden opstaan. Wat in vergankelijke vorm wordt gezaaid, wordt in onvergankelijke vorm opgewekt, 43 wat onaanzienlijk en zwak is wanneer het wordt gezaaid, wordt met schittering en kracht opgewekt.
53 Want het vergankelijke lichaam moet worden bekleed met het onvergankelijke, het sterfelijke lichaam met het onsterfelijke. 54 En wanneer dit vergankelijke lichaam is bekleed met het onvergankelijke, dit sterfelijke met het onsterfelijke, zal wat geschreven staat in vervulling gaan: ‘De dood is opgeslokt en overwonnen.
Dit is juist precies wat het christelijke idee van Jezus' opgestane lichaam is.
quote:
Rereformed schreef het volgende:
Paulus vervolgt met een lange uitleg dat het hier niet om een stoffelijk lichaam gaat, maar men ‘een hemels lichaam’ of ‘een geestelijk lichaam’ zal krijgen. “Wat uit vlees en bloed bestaat kan geen deel hebben aan het Koninkrijk van God” (vers 50). Paulus geloofde dus beslist niet dat Jezus opgestaan was met een lichaam van vlees en bloed en een hapje zou eten en een slokje drinken, zoals de evangeliën en Handelingen (10:41) ons willen wijsmaken.
Heb je je ooit afgevraagd wat Paulus hier bedoelt met 'vlees en bloed'? Met 'vlees en bloed' benadrukt hij op symbolische manier weer het vergankelijke, het aardse van het 'aardse lichaam' t.o.v. van het hemelse/geestelijke lichaam. Het geestelijke lichaam is niet hetzelfde als een geest, het gaat nog steeds over een lichaam.