W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
14-08-2009
Radiotelescoop brengt super-planetaire nevels aan het licht
Sterrenkundigen hebben een nieuw type object in het heelal gevonden: super-planetaire nevels. Gewone planetaire nevels zijn de uitdijende gasschillen die door sterren zoals de zon aan het eind van hun leven de ruimte in worden geblazen. Super-planetaire nevels bevatten veel meer gas, en worden geproduceerd door sterren die tot acht keer zo zwaar zijn als de zon. Het bestaan van planetaire nevels rond zwaardere sterren was al wel voorspeld, maar ze waren nog nooit ontdekt.
De vijftien nieuw ontdekte super-planetaire nevels bevinden zich in de Grote en de Kleine Magelhaense Wolk - twee kleine begeleiders van ons Melkwegstelsel. Met Australische radiotelescopen waren ongeïdentificeerde bronnen van radiostraling in de Magelhaense Wolken gevonden. Vervolgonderzoek met optische telescopen bracht het bestaan van de nevels aan het licht.
Dat de super-planetaire nevels veel radiostraling zouden uitzenden, was niet verwacht. Waarom vergelijkbare objecten tot nu toe niet in ons eigen Melkwegstelsel zijn waargenomen, is ook niet bekend. De ontdekking wordt gepubliceerd in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society .
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Radiotelescoop brengt super-planetaire nevels aan het licht
Sterrenkundigen hebben een nieuw type object in het heelal gevonden: super-planetaire nevels. Gewone planetaire nevels zijn de uitdijende gasschillen die door sterren zoals de zon aan het eind van hun leven de ruimte in worden geblazen. Super-planetaire nevels bevatten veel meer gas, en worden geproduceerd door sterren die tot acht keer zo zwaar zijn als de zon. Het bestaan van planetaire nevels rond zwaardere sterren was al wel voorspeld, maar ze waren nog nooit ontdekt.
De vijftien nieuw ontdekte super-planetaire nevels bevinden zich in de Grote en de Kleine Magelhaense Wolk - twee kleine begeleiders van ons Melkwegstelsel. Met Australische radiotelescopen waren ongeïdentificeerde bronnen van radiostraling in de Magelhaense Wolken gevonden. Vervolgonderzoek met optische telescopen bracht het bestaan van de nevels aan het licht.
Dat de super-planetaire nevels veel radiostraling zouden uitzenden, was niet verwacht. Waarom vergelijkbare objecten tot nu toe niet in ons eigen Melkwegstelsel zijn waargenomen, is ook niet bekend. De ontdekking wordt gepubliceerd in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society .
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-08-2009
Superreus Betelgeuze blaast bellen uit
Betelgeuze, een van de grootste sterren die men kent, is bezig zichzelf op te koken. Dat hebben astronomen afgeleid uit de meest gedetailleerde waarnemingen die tot nu toe aan deze ster zijn verricht (binnenkort te verschijnen in Astronomy & Astrophysics). Van Betelgeuze is bekend dat hij grote hoeveelheden gas verliest, de gehele massa van de zon in tienduizend jaar, maar hoe dat precies gebeurt was niet duidelijk. De nieuwe waarnemingen laten zien dat het gas niet overal gelijkmatig uit het oppervlak wegstroomt, maar in de vorm van reusachtige bellen die door dieperliggende convectiebewegingen uit de ster worden weggeduwd.
Betelgeuze is een heldere ster in het sterrenbeeld Orion, op ongeveer 600 lichtjaar van de aarde. Het is een superreus, een heel zware ster die het einde van een kort leven nadert. Hij ontstond enkele miljoenen jaren geleden – toen op aarde de eerste mensachtigen verschenen – en heeft nog enkele (tien)duizenden jaren te gaan. Dan is zijn energie op en explodeert hij. De ster is nu zo groot dat hij op de plaats van de zon gezet tot bijna de baan van Jupiter zou reiken. Vanaf de aarde gezien is het echter toch maar een piepklein schijfje en om dat te bestuderen zijn speciale technieken nodig.
Eén groep astronomen werkte met een 8 meter-telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili. Die is voorzien van een systeem dat de beeldverstorende werking van de aardatmosfeer opheft. Een tweede groep astronomen combineerde het licht van drie kleinere telescopen, om zo één reuzentelescoop van 48 meter diameter te simuleren. Hierdoor konden details ter grootte van circa 0,01 boogseconde worden onderscheiden: een knikker gezien op een afstand van duizend kilometer.
Zo konden de astronomen waarnemen dat het oppervlak van Betelgeuze plaatselijk met snelheden tot 15 meter per seconde op en neer beweegt. Deze convectiebewegingen – vergelijkbaar met die in een pan kokend water – leiden er toe dat reusachtige gasbellen de ster verlaten, om zich in de ruimte te verspreiden en op te lossen. Rond de ster werden drie uitgestrekte gaspluimen waargenomen die de overblijfselen daarvan zouden zijn. De grootste strekt zich uit tot minstens zes maal de diameter van de ster, ofwel de afstand zon-Neptunus. Het sterfbed van Betelgeuze heeft dus de omvang van ons zonnestelsel.
(nrc)
Superreus Betelgeuze blaast bellen uit
Betelgeuze, een van de grootste sterren die men kent, is bezig zichzelf op te koken. Dat hebben astronomen afgeleid uit de meest gedetailleerde waarnemingen die tot nu toe aan deze ster zijn verricht (binnenkort te verschijnen in Astronomy & Astrophysics). Van Betelgeuze is bekend dat hij grote hoeveelheden gas verliest, de gehele massa van de zon in tienduizend jaar, maar hoe dat precies gebeurt was niet duidelijk. De nieuwe waarnemingen laten zien dat het gas niet overal gelijkmatig uit het oppervlak wegstroomt, maar in de vorm van reusachtige bellen die door dieperliggende convectiebewegingen uit de ster worden weggeduwd.
Betelgeuze is een heldere ster in het sterrenbeeld Orion, op ongeveer 600 lichtjaar van de aarde. Het is een superreus, een heel zware ster die het einde van een kort leven nadert. Hij ontstond enkele miljoenen jaren geleden – toen op aarde de eerste mensachtigen verschenen – en heeft nog enkele (tien)duizenden jaren te gaan. Dan is zijn energie op en explodeert hij. De ster is nu zo groot dat hij op de plaats van de zon gezet tot bijna de baan van Jupiter zou reiken. Vanaf de aarde gezien is het echter toch maar een piepklein schijfje en om dat te bestuderen zijn speciale technieken nodig.
Eén groep astronomen werkte met een 8 meter-telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili. Die is voorzien van een systeem dat de beeldverstorende werking van de aardatmosfeer opheft. Een tweede groep astronomen combineerde het licht van drie kleinere telescopen, om zo één reuzentelescoop van 48 meter diameter te simuleren. Hierdoor konden details ter grootte van circa 0,01 boogseconde worden onderscheiden: een knikker gezien op een afstand van duizend kilometer.
Zo konden de astronomen waarnemen dat het oppervlak van Betelgeuze plaatselijk met snelheden tot 15 meter per seconde op en neer beweegt. Deze convectiebewegingen – vergelijkbaar met die in een pan kokend water – leiden er toe dat reusachtige gasbellen de ster verlaten, om zich in de ruimte te verspreiden en op te lossen. Rond de ster werden drie uitgestrekte gaspluimen waargenomen die de overblijfselen daarvan zouden zijn. De grootste strekt zich uit tot minstens zes maal de diameter van de ster, ofwel de afstand zon-Neptunus. Het sterfbed van Betelgeuze heeft dus de omvang van ons zonnestelsel.
(nrc)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-08-2009
Spectaculaire meteoor te zien
Heel wat mensen keken gisteravond vreemd op toen een grote vuurbol omstreeks 22u langs de horizon flitste. "Een meteoor", zegt Volkssterenwacht Urania. "Heel spectaculair". Er kwamen waarnemingen van overal in Vlaanderen en Brussel.
Volgens Urania-directeur Marc Van den Broeck ging het om een vuurbol of meteoor. "Dat zijn stofdeeltjes die oplossen in de dampkring. Bij een vuurbol is het iets groter, en zijn het steentjes die in de dampkring komen". Uitzonderlijk aan de waarneming was de omvang van de meteoor en het tijdstip. Normaal zijn vallende sterren, vuurbollen of meteoren in de late nacht, tegen het ochtendgloren te zien. Nu gebeurde het omstreeks 22u en was de vuurbol goed te zien.
"Het schemerde, veel mensen waren nog buiten", aldus Van den Broeck. "In de 25 jaar dat ik met sterrenkunde bezig ben, heb ik dat nog maar een vijftal keer meegemaakt. Het was erg spectaculair". (belga/bdr)
(HLN)
hier baal ik nou echt van!
Ik stond gisteravond de sterren te bewonderen met de sterrenkijker, maar pas vanaf 23:00 uur... Heb ik weer, na de overbewolking tijdens de¨Perseïden, iets spectaculairs gemist
Spectaculaire meteoor te zien
Heel wat mensen keken gisteravond vreemd op toen een grote vuurbol omstreeks 22u langs de horizon flitste. "Een meteoor", zegt Volkssterenwacht Urania. "Heel spectaculair". Er kwamen waarnemingen van overal in Vlaanderen en Brussel.
Volgens Urania-directeur Marc Van den Broeck ging het om een vuurbol of meteoor. "Dat zijn stofdeeltjes die oplossen in de dampkring. Bij een vuurbol is het iets groter, en zijn het steentjes die in de dampkring komen". Uitzonderlijk aan de waarneming was de omvang van de meteoor en het tijdstip. Normaal zijn vallende sterren, vuurbollen of meteoren in de late nacht, tegen het ochtendgloren te zien. Nu gebeurde het omstreeks 22u en was de vuurbol goed te zien.
"Het schemerde, veel mensen waren nog buiten", aldus Van den Broeck. "In de 25 jaar dat ik met sterrenkunde bezig ben, heb ik dat nog maar een vijftal keer meegemaakt. Het was erg spectaculair". (belga/bdr)
(HLN)
hier baal ik nou echt van!
Ik stond gisteravond de sterren te bewonderen met de sterrenkijker, maar pas vanaf 23:00 uur... Heb ik weer, na de overbewolking tijdens de¨Perseïden, iets spectaculairs gemist
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ik baal mee....quote:Op maandag 17 augustus 2009 02:44 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
16-08-2009
Spectaculaire meteoor te zien
-KNIP-
hier baal ik nou echt van!
Ik stond gisteravond de sterren te bewonderen met de sterrenkijker, maar pas vanaf 23:00 uur... Heb ik weer, na de overbewolking tijdens de¨Perseïden, iets spectaculairs gemist
Het werdt ookal in het Perseïden 2009 topic vermeldt door een paar ooggetuigen.
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">[b]Vereniging voor weerkunde en klimatologie[/b]</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">[b]ESTOFEX[/b]</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">[b]ESTOFEX[/b]</a>
17-08-2009
Geen tijd om geschiedenis te schrijven
De Apollo-astronauten waren slechts testpiloten. In een project dat nu gekkenwerk zou heten.
‘Een toekomstige vlucht zou uitgevoerd moeten worden door een dichter, een priester en een filosoof. Misschien krijgen we dan een veel beter beeld van wat we hebben gezien.’
Aldus maanreiziger Michael Collins, vijf jaar nadat de eerste mensen de maan hadden bezocht. Het was allemaal zo snel gegaan; en het programma was overvol geweest. Ettelijke miljarden waren er uitgegeven aan de droom van president Kennedy: een Amerikaan op de maan, en toen het grote moment in 1969 dan eindelijk naderbij kwam, was de NASA doodsbenauwd dat de mannen op de maan niets te doen zouden hebben, dat ze zouden gaan lanterfanten – alsof al dat geld slechts uitgegeven was aan een snoepreisje. Dus was het programma tot op de seconde volgestopt met het uitpakken en inschakelen van allerlei wetenschappelijke instrumenten. Tijd om even te pauzeren, om stil te staan bij dat historische moment, was er niet. Een Amerikaanse vlag planten, en dat op een hemellichaam zonder atmosfeer, dat domme nationalistische gebaar was de enige fotogenieke daad die in het draaiboek was opgenomen.
Het waren onschuldige tijden. De media mochten meekijken, verder niet. Pas op het laatste moment kwam iemand op het idee de astronauten een fotocamera mee te geven. Ze hadden er nauwelijks aandacht en tijd voor, en op een paar beroemde beelden na (de haarscherpe afdruk van een schoen in het stof, Aldrin in de houding naast de Stars and Stripes) zijn die foto’s allemaal in de vergetelheid geraakt. Veertig jaar na dato heeft Piers Bizony ze herontdekt – en ze vertellen dat ongelooflijke verhaal opnieuw, direct, volkomen fris.
Veertig jaar nadat de eerste auto over straat tufte, waren auto’s doodnormaal. Veertig jaar na de gebroeders Wright kon iedereen in een vliegtuig stappen. En nu, veertig jaar na de landing op de maan, is de maan nog steeds even onbereikbaar als daarvoor. Misschien is die afstand alleen maar groter geworden.
Daar zijn politieke, technologische en psychologische redenen voor te geven. Het Apollo-project was alleen maar bedoeld om de Russen ‘in te halen’, en dat hoeft niet meer; het project was een volstrekt on-Amerikaans staaltje van centraal geleide technologische planning, vergelijkbaar met een Russisch vijfjarenplan. Zoiets komt nooit meer voor. En tot slot: we willen niet meer zo nodig naar de maan. We hebben hier op aarde problemen genoeg.
De drijvende krachten achter het project (onder de bezielende leiding van James Webb), waren zich daar maar al te zeer van bewust. Dit was de kans om de maan te bereiken, en die kans kwam maar één keer voorbij. Zodra er een ramp zou gebeuren, en ook: zodra er dan eindelijk een Amerikaan op de maan zou staan, zou de politieke steun voor het project ineenzakken. En zo geschiedde. Maar voor het zo ver was, liet een aantal zorgvuldig geselecteerde testpiloten zich vrijwillig opsluiten in krappe ruimtescheepjes bovenop ongekend krachtige, vaak nauwelijks geteste raketten. En zowaar, ze bereikten de maan, en keerden veilig terug. De risico’s die daarbij genomen werden waren ongehoord, en zouden nu onaanvaardbaar zijn. Ook dat maakt de Apollovluchten uniek.
Wie de heroïek van die eerste maanlanding opnieuw wil beleven, kan terecht bij Missions to the Moon, een boek verrijkt met indrukwekkende facsimiles van rapporten, foto’s en andere documenten. (Maar veel, erg veel onvervangbare documenten zijn in de jaren zeventig simpelweg in de vuilcontainer verdwenen.) Wie achter de heroïek wil kijken, moet Bizony’s boek ter hand nemen. Na enkele uitstekende, kritische essays, die het verhaal vertellen ontdaan van elke vorm van retoriek, volgen die ‘mislukte’ foto’s van de eerste maanreizigers. We zien de krappe ruimten, de warwinkel aan draden en instrumenten, het gezweet en gezwoeg, en ondertussen daarbuiten: de absolute leegte van de ruimte, het deprimerend dode maanlandschap en al die tijd ergens daartussenin, de blauwe aarde. Niet meer dan een knikker waarop ze ooit nog eens terug hopen te keren. Zo nu en dan voelt de lezer de wanhoop, de volstrekte waanzin van deze reusachtige onderneming. Drie man overgeleverd aan nauwelijks geteste technologie. Ware helden onder het zweet en stof, zonder tijd om stil te staan bij hun ongehoorde prestatie.
(depers.nl)
Geen tijd om geschiedenis te schrijven
De Apollo-astronauten waren slechts testpiloten. In een project dat nu gekkenwerk zou heten.
‘Een toekomstige vlucht zou uitgevoerd moeten worden door een dichter, een priester en een filosoof. Misschien krijgen we dan een veel beter beeld van wat we hebben gezien.’
Aldus maanreiziger Michael Collins, vijf jaar nadat de eerste mensen de maan hadden bezocht. Het was allemaal zo snel gegaan; en het programma was overvol geweest. Ettelijke miljarden waren er uitgegeven aan de droom van president Kennedy: een Amerikaan op de maan, en toen het grote moment in 1969 dan eindelijk naderbij kwam, was de NASA doodsbenauwd dat de mannen op de maan niets te doen zouden hebben, dat ze zouden gaan lanterfanten – alsof al dat geld slechts uitgegeven was aan een snoepreisje. Dus was het programma tot op de seconde volgestopt met het uitpakken en inschakelen van allerlei wetenschappelijke instrumenten. Tijd om even te pauzeren, om stil te staan bij dat historische moment, was er niet. Een Amerikaanse vlag planten, en dat op een hemellichaam zonder atmosfeer, dat domme nationalistische gebaar was de enige fotogenieke daad die in het draaiboek was opgenomen.
Het waren onschuldige tijden. De media mochten meekijken, verder niet. Pas op het laatste moment kwam iemand op het idee de astronauten een fotocamera mee te geven. Ze hadden er nauwelijks aandacht en tijd voor, en op een paar beroemde beelden na (de haarscherpe afdruk van een schoen in het stof, Aldrin in de houding naast de Stars and Stripes) zijn die foto’s allemaal in de vergetelheid geraakt. Veertig jaar na dato heeft Piers Bizony ze herontdekt – en ze vertellen dat ongelooflijke verhaal opnieuw, direct, volkomen fris.
Veertig jaar nadat de eerste auto over straat tufte, waren auto’s doodnormaal. Veertig jaar na de gebroeders Wright kon iedereen in een vliegtuig stappen. En nu, veertig jaar na de landing op de maan, is de maan nog steeds even onbereikbaar als daarvoor. Misschien is die afstand alleen maar groter geworden.
Daar zijn politieke, technologische en psychologische redenen voor te geven. Het Apollo-project was alleen maar bedoeld om de Russen ‘in te halen’, en dat hoeft niet meer; het project was een volstrekt on-Amerikaans staaltje van centraal geleide technologische planning, vergelijkbaar met een Russisch vijfjarenplan. Zoiets komt nooit meer voor. En tot slot: we willen niet meer zo nodig naar de maan. We hebben hier op aarde problemen genoeg.
De drijvende krachten achter het project (onder de bezielende leiding van James Webb), waren zich daar maar al te zeer van bewust. Dit was de kans om de maan te bereiken, en die kans kwam maar één keer voorbij. Zodra er een ramp zou gebeuren, en ook: zodra er dan eindelijk een Amerikaan op de maan zou staan, zou de politieke steun voor het project ineenzakken. En zo geschiedde. Maar voor het zo ver was, liet een aantal zorgvuldig geselecteerde testpiloten zich vrijwillig opsluiten in krappe ruimtescheepjes bovenop ongekend krachtige, vaak nauwelijks geteste raketten. En zowaar, ze bereikten de maan, en keerden veilig terug. De risico’s die daarbij genomen werden waren ongehoord, en zouden nu onaanvaardbaar zijn. Ook dat maakt de Apollovluchten uniek.
Wie de heroïek van die eerste maanlanding opnieuw wil beleven, kan terecht bij Missions to the Moon, een boek verrijkt met indrukwekkende facsimiles van rapporten, foto’s en andere documenten. (Maar veel, erg veel onvervangbare documenten zijn in de jaren zeventig simpelweg in de vuilcontainer verdwenen.) Wie achter de heroïek wil kijken, moet Bizony’s boek ter hand nemen. Na enkele uitstekende, kritische essays, die het verhaal vertellen ontdaan van elke vorm van retoriek, volgen die ‘mislukte’ foto’s van de eerste maanreizigers. We zien de krappe ruimten, de warwinkel aan draden en instrumenten, het gezweet en gezwoeg, en ondertussen daarbuiten: de absolute leegte van de ruimte, het deprimerend dode maanlandschap en al die tijd ergens daartussenin, de blauwe aarde. Niet meer dan een knikker waarop ze ooit nog eens terug hopen te keren. Zo nu en dan voelt de lezer de wanhoop, de volstrekte waanzin van deze reusachtige onderneming. Drie man overgeleverd aan nauwelijks geteste technologie. Ware helden onder het zweet en stof, zonder tijd om stil te staan bij hun ongehoorde prestatie.
(depers.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-08-2009
Raket met rat ontploft in Congo
AMSTERDAM – Wetenschappers in Congo hebben tevergeefs geprobeerd om een rat met een raket richting de ruimte te lanceren.
De lancering van de raket met de naam Troposphère V was onderdeel van een bescheiden raketprogramma van de Democratische republiek Congo, zo meldt de Belgische krant Het Laatste Nieuws.
Aan boord van de raket zat een rat met de naam Kavira, die volgens de plannen 35 kilometer de lucht zou worden gelanceerd. Het dier had het eerste Congolese wezen in de ruimte moeten worden.
Rampzalig
De lancering verliep echter rampzalig. Op een filmpje van de televisiezender Info Afrique is te zien hoe de raket al voor het opstijgen ontploft (zie onderaan bericht).
De mislukte raketlancering vond plaats in Mekao, een plaats die ongeveer 120 kilometer ten oosten van de hoofdstad Kinhasa ligt.
Eerdere lanceringen
Naar verluidt is het Congolese raketprogramma een initiatief van het particuliere bedrijf Developpement Tous Azimuts. Tot nu toe heeft het bedrijf twee keer met succes een raket gelanceerd tot op een hoogte van slechts enkele kilometers.
(nu.nl)
Raket met rat ontploft in Congo
AMSTERDAM – Wetenschappers in Congo hebben tevergeefs geprobeerd om een rat met een raket richting de ruimte te lanceren.
De lancering van de raket met de naam Troposphère V was onderdeel van een bescheiden raketprogramma van de Democratische republiek Congo, zo meldt de Belgische krant Het Laatste Nieuws.
Aan boord van de raket zat een rat met de naam Kavira, die volgens de plannen 35 kilometer de lucht zou worden gelanceerd. Het dier had het eerste Congolese wezen in de ruimte moeten worden.
Rampzalig
De lancering verliep echter rampzalig. Op een filmpje van de televisiezender Info Afrique is te zien hoe de raket al voor het opstijgen ontploft (zie onderaan bericht).
De mislukte raketlancering vond plaats in Mekao, een plaats die ongeveer 120 kilometer ten oosten van de hoofdstad Kinhasa ligt.
Eerdere lanceringen
Naar verluidt is het Congolese raketprogramma een initiatief van het particuliere bedrijf Developpement Tous Azimuts. Tot nu toe heeft het bedrijf twee keer met succes een raket gelanceerd tot op een hoogte van slechts enkele kilometers.
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
hehe, nou ja, ze lachen er zelf ook om 
RIP Kavira
RIP Kavira
For every fact, there is an equal and opposite opinion.
Twitch.tv/bensel15
Twitch.tv/bensel15
19-08-2009
Laserdetector zoekt vergeefs naar rimpelingen van de oerknal
Onderzoek met de detector LIGO heeft nieuwe inzichten opgeleverd over de prille begintijd van het heelal. En dat terwijl hij feitelijk juist niets gemeten heeft (Nature, 20 augustus).
LIGO - de afkorting staat voor Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory - is gevoelig voor zogeheten zwaartekrachtsgolven. Dat zijn kleine rimpelingen in de structuur van ruimte en tijd, die door grote bewegende massa's worden veroorzaakt. Volgens de huidige theorieën zouden bij de oerknal - de geboorte van ons heelal - een stortvloed van die rimpelingen moeten zijn ontstaan. En zelfs nu, bijna 14 miljard jaar later, zouden deze zwaartekrachtsgolven nog detecteerbaar kunnen zijn. Maar de verschillende oerknalmodellen 'voorspellen' golven van verschillende hevigheid en frequenties.
Het LIGO-onderzoek heeft een nieuwe bovengrens opgelegd aan die oerrimpelingen. Daardoor kunnen modellen die grotere rimpelingen tijdens de eerste minuut na de oerknal voorspellen geschrapt worden. Daar zitten de meest gangbare oerknalmodellen overigens niet bij.
De verwachting is dat het vervolgonderzoek met 'Advanced LIGO', dat in 2014 van start gaat, het aantal kandidaattheorieën nog verder kan indammen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Laserdetector zoekt vergeefs naar rimpelingen van de oerknal
Onderzoek met de detector LIGO heeft nieuwe inzichten opgeleverd over de prille begintijd van het heelal. En dat terwijl hij feitelijk juist niets gemeten heeft (Nature, 20 augustus).
LIGO - de afkorting staat voor Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory - is gevoelig voor zogeheten zwaartekrachtsgolven. Dat zijn kleine rimpelingen in de structuur van ruimte en tijd, die door grote bewegende massa's worden veroorzaakt. Volgens de huidige theorieën zouden bij de oerknal - de geboorte van ons heelal - een stortvloed van die rimpelingen moeten zijn ontstaan. En zelfs nu, bijna 14 miljard jaar later, zouden deze zwaartekrachtsgolven nog detecteerbaar kunnen zijn. Maar de verschillende oerknalmodellen 'voorspellen' golven van verschillende hevigheid en frequenties.
Het LIGO-onderzoek heeft een nieuwe bovengrens opgelegd aan die oerrimpelingen. Daardoor kunnen modellen die grotere rimpelingen tijdens de eerste minuut na de oerknal voorspellen geschrapt worden. Daar zitten de meest gangbare oerknalmodellen overigens niet bij.
De verwachting is dat het vervolgonderzoek met 'Advanced LIGO', dat in 2014 van start gaat, het aantal kandidaattheorieën nog verder kan indammen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
19-08-2009
VLT neemt kijkje in 'hels' stervormingsgebied
Met de Europese Very Large Telescope (VLT) in Chili zijn nieuwe, gedetailleerde opnamen gemaakt van het stervormingsgebied RCW 38. Dit gebied is enigszins vergelijkbaar met de beroemde Orionnevel: het omvat een sterrenhoop van jonge, hete sterren, omgeven door wolken van gas en stof.
Uit de VLT-beelden is onder meer gebleken dat de grote, zware ster IRS2, die in het hart van het stervormingsgebied staat, in werkelijkheid uit twee afzonderlijke sterren bestaat. Het tweetal draait op een onderlinge afstand van slechts 75 miljard kilometer om elkaar.
De intense uv-straling van de dubbelster IRS2 zorgt ervoor dat de sterren in zijn naaste omgeving veel minder materie kunnen verzamelen dan in een wat 'rustigere' omgeving het geval zou zijn geweest. Sommige zullen zich wellicht zelfs nooit tot volwaardige sterren kunnen ontwikkelen, en bij andere zal de planeetvorming worden bemoeilijkt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesovertserrenkunde)
VLT neemt kijkje in 'hels' stervormingsgebied
Met de Europese Very Large Telescope (VLT) in Chili zijn nieuwe, gedetailleerde opnamen gemaakt van het stervormingsgebied RCW 38. Dit gebied is enigszins vergelijkbaar met de beroemde Orionnevel: het omvat een sterrenhoop van jonge, hete sterren, omgeven door wolken van gas en stof.
Uit de VLT-beelden is onder meer gebleken dat de grote, zware ster IRS2, die in het hart van het stervormingsgebied staat, in werkelijkheid uit twee afzonderlijke sterren bestaat. Het tweetal draait op een onderlinge afstand van slechts 75 miljard kilometer om elkaar.
De intense uv-straling van de dubbelster IRS2 zorgt ervoor dat de sterren in zijn naaste omgeving veel minder materie kunnen verzamelen dan in een wat 'rustigere' omgeving het geval zou zijn geweest. Sommige zullen zich wellicht zelfs nooit tot volwaardige sterren kunnen ontwikkelen, en bij andere zal de planeetvorming worden bemoeilijkt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesovertserrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Heu? Het ISS is nog niet eens klaar? En dan willen ze m in 2015 afdankenquote:Scenario 1 is het huidige scenario dat NASA voor ogen heeft: de shuttle blijft vliegen tot 2011 en in 2015 wordt ISS afgedankt. ISS wordt tot 2015 bereikt met behulp van Russische Sojoez raketten, daarna de Orion, die met een Ares-I raket gelanceerd wordt. Later komt de Ares-V raket, die NASA astronauten naar de maan kan brengen. De eerste maanlanding staat dan gepland in 2024 waarna men werkt aan een maanbasis. Het nadeel van dit scenario is een lang gat in de mogelijkheden voor bemande ruimtevaart: van 2011 t/m 2018. Ook het al in 2015 afdanken van ISS ligt politiek gevoelig.
Ben ik nou gek of wat?
Eindelijk iemand die denkt wat iedereen zegt
Dat ding is echt zo belachelijk grootquote:Op zondag 16 augustus 2009 04:28 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
15-08-2009
Superreus Betelgeuze blaast bellen uit
[ afbeelding ]
Betelgeuze, een van de grootste sterren die men kent, is bezig zichzelf op te koken. Dat hebben astronomen afgeleid uit de meest gedetailleerde waarnemingen die tot nu toe aan deze ster zijn verricht (binnenkort te verschijnen in Astronomy & Astrophysics). Van Betelgeuze is bekend dat hij grote hoeveelheden gas verliest, de gehele massa van de zon in tienduizend jaar, maar hoe dat precies gebeurt was niet duidelijk. De nieuwe waarnemingen laten zien dat het gas niet overal gelijkmatig uit het oppervlak wegstroomt, maar in de vorm van reusachtige bellen die door dieperliggende convectiebewegingen uit de ster worden weggeduwd.
Betelgeuze is een heldere ster in het sterrenbeeld Orion, op ongeveer 600 lichtjaar van de aarde. Het is een superreus, een heel zware ster die het einde van een kort leven nadert. Hij ontstond enkele miljoenen jaren geleden – toen op aarde de eerste mensachtigen verschenen – en heeft nog enkele (tien)duizenden jaren te gaan. Dan is zijn energie op en explodeert hij. De ster is nu zo groot dat hij op de plaats van de zon gezet tot bijna de baan van Jupiter zou reiken. Vanaf de aarde gezien is het echter toch maar een piepklein schijfje en om dat te bestuderen zijn speciale technieken nodig.
Eén groep astronomen werkte met een 8 meter-telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili. Die is voorzien van een systeem dat de beeldverstorende werking van de aardatmosfeer opheft. Een tweede groep astronomen combineerde het licht van drie kleinere telescopen, om zo één reuzentelescoop van 48 meter diameter te simuleren. Hierdoor konden details ter grootte van circa 0,01 boogseconde worden onderscheiden: een knikker gezien op een afstand van duizend kilometer.
Zo konden de astronomen waarnemen dat het oppervlak van Betelgeuze plaatselijk met snelheden tot 15 meter per seconde op en neer beweegt. Deze convectiebewegingen – vergelijkbaar met die in een pan kokend water – leiden er toe dat reusachtige gasbellen de ster verlaten, om zich in de ruimte te verspreiden en op te lossen. Rond de ster werden drie uitgestrekte gaspluimen waargenomen die de overblijfselen daarvan zouden zijn. De grootste strekt zich uit tot minstens zes maal de diameter van de ster, ofwel de afstand zon-Neptunus. Het sterfbed van Betelgeuze heeft dus de omvang van ons zonnestelsel.
(nrc)
Eindelijk iemand die denkt wat iedereen zegt
Dat Ligo geen zwaartekrachtsgolven heeft gedetecteerd is inderdaad meerzeggend dan dat wanneer hij dat wel gedaan had.
Maar er zullen er toch echt moeten zijn, dat kan niet anders. Ten minste, als de huidige theorieen, waar verder niets mis mee is, kloppen.
Wanneer ze LISA lanceren moeten ze er maar al te zeker van zijn dat deze zeker in ieder geval wel gaat meten.
En ja, ISS in 2015 deorbiten is typisch NASA en heel slecht voor de ruimtevaart. Als ze er nu al vanaf willen is het dan echt een 'white elephant'?
Maar er zullen er toch echt moeten zijn, dat kan niet anders. Ten minste, als de huidige theorieen, waar verder niets mis mee is, kloppen.
Wanneer ze LISA lanceren moeten ze er maar al te zeker van zijn dat deze zeker in ieder geval wel gaat meten.
En ja, ISS in 2015 deorbiten is typisch NASA en heel slecht voor de ruimtevaart. Als ze er nu al vanaf willen is het dan echt een 'white elephant'?
Plaatje van Betelgeusequote:Op vrijdag 21 augustus 2009 01:44 schreef Parafernalia het volgende:
[..]
Dat ding is echt zo belachelijk groot
XBL: Koning Stoma
PSN: Koning_Stoma
PSN: Koning_Stoma
Mooi
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
19-08-2009
Sterren moeten opnieuw worden geteld
Decennialang dachten sterrenkundigen wel zo'n beetje te weten hoeveel meer kleine, lichte sterren er in sterrenstelsels aanwezig zijn dan grote, zware sterren.
Zo zouden er bijvoorbeeld voor elke ster van twintig zonsmassa's ongeveer 500 sterren van één zonsmassa en minder moeten zijn. Maar uit gegevens die met de NASA-satelliet Galaxy Evolution Explorer zijn verzameld, blijkt dat deze getallen nodig moeten worden bijgesteld.
De ultraviolet-telescoop van de satelliet heeft aangetoond dat er waarschijnlijk nog eens vier keer zo veel lichte sterren zijn. De eerdere onderschatting van hun aantallen is gemakkelijk te verklaren: hun relatief zwakke schijnsel verbleekt gewoon bij dat van de grote, heldere sterren in hun omgeving.
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Sterren moeten opnieuw worden geteld
Decennialang dachten sterrenkundigen wel zo'n beetje te weten hoeveel meer kleine, lichte sterren er in sterrenstelsels aanwezig zijn dan grote, zware sterren.
Zo zouden er bijvoorbeeld voor elke ster van twintig zonsmassa's ongeveer 500 sterren van één zonsmassa en minder moeten zijn. Maar uit gegevens die met de NASA-satelliet Galaxy Evolution Explorer zijn verzameld, blijkt dat deze getallen nodig moeten worden bijgesteld.
De ultraviolet-telescoop van de satelliet heeft aangetoond dat er waarschijnlijk nog eens vier keer zo veel lichte sterren zijn. De eerdere onderschatting van hun aantallen is gemakkelijk te verklaren: hun relatief zwakke schijnsel verbleekt gewoon bij dat van de grote, heldere sterren in hun omgeving.
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ik heb afgelopen zaterdag een zeer heldere vallende ster gezien. Het was een redelijk dikke streep en het leek bijna goudkleurig aan de staart. Ik liep op een slecht verlichtte camping en ik was verbaasd dat ik nergens 'ooh' en 'aah' hoorde.
Daarna heb ik nog een tijdje naar de sterren zitten staren en ik meen er nog één te hebben gezien, maar deze was in een andere richting en lang niet zo helder.
Daarna heb ik nog een tijdje naar de sterren zitten staren en ik meen er nog één te hebben gezien, maar deze was in een andere richting en lang niet zo helder.
"Everything we are, we are when we're alone."
quote:Glycine In The Grid
by Staff Writers
Greenbelt MD (SPX) Aug 20, 2009
Comet particle tracks in aerogel.
Credit: Stardust, JPL, NASA
NASA scientists have discovered glycine, a fundamental building block of life, in samples of comet Wild 2 returned by NASA's Stardust spacecraft.
"Glycine is an amino acid used by living organisms to make proteins, and this is the first time an amino acid has been found in a comet," said Dr. Jamie Elsila of NASA's Goddard Space Flight Center in Greenbelt, Md.
"Our discovery supports the theory that some of life's ingredients formed in space and were delivered to Earth long ago by meteorite and comet impacts."
Elsila is the lead author of a paper on this research accepted for publication in the journal Meteoritics and Planetary Science. The research was presented during the meeting of the American Chemical Society at the Marriott Metro Center in Washington, August 16.
"The discovery of glycine in a comet supports the idea that the fundamental building blocks of life are prevalent in space, and strengthens the argument that life in the universe may be common rather than rare," said Dr. Carl Pilcher, Director of the NASA Astrobiology Institute which co-funded the research.
Proteins are the workhorse molecules of life, used in everything from structures like hair to enzymes, the catalysts that speed up or regulate chemical reactions. Just as the 26 letters of the alphabet are arranged in limitless combinations to make words, life uses 20 different amino acids in a huge variety of arrangements to build millions of different proteins.
Stardust passed through dense gas and dust surrounding the icy nucleus of Wild 2 (pronounced "Vilt-2") on January 2, 2004. As the spacecraft flew through this material, a special collection grid filled with aerogel - a novel sponge-like material that's more than 99 percent empty space - gently captured samples of the comet's gas and dust.
The grid was stowed in a capsule which detached from the spacecraft and parachuted to Earth on January 15, 2006. Since then, scientists around the world have been busy analyzing the samples to learn the secrets of comet formation and our solar system's history.
"We actually analyzed aluminum foil from the sides of tiny chambers that hold the aerogel in the collection grid," said Elsila. "As gas molecules passed through the aerogel, some stuck to the foil. We spent two years testing and developing our equipment to make it accurate and sensitive enough to analyze such incredibly tiny samples."
Earlier, preliminary analysis in the Goddard labs detected glycine in both the foil and a sample of the aerogel. However, since glycine is used by terrestrial life, at first the team was unable to rule out contamination from sources on Earth.
"It was possible that the glycine we found originated from handling or manufacture of the Stardust spacecraft itself," said Elsila. The new research used isotopic analysis of the foil to rule out that possibility.
Isotopes are versions of an element with different weights or masses; for example, the most common carbon atom, Carbon 12, has six protons and six neutrons in its center (nucleus). However, the Carbon 13 isotope is heavier because it has an extra neutron in its nucleus.
A glycine molecule from space will tend to have more of the heavier Carbon 13 atoms in it than glycine that's from Earth. That is what the team found. "We discovered that the Stardust-returned glycine has an extraterrestrial carbon isotope signature, indicating that it originated on the comet," said Elsila.
The team includes Dr. Daniel Glavin and Dr. Jason Dworkin of NASA Goddard. "Based on the foil and aerogel results it is highly probable that the entire comet-exposed side of the Stardust sample collection grid is coated with glycine that formed in space," adds Glavin.
"The discovery of amino acids in the returned comet sample is very exciting and profound," said Stardust Principal Investigator Professor Donald E. Brownlee of the University of Washington, Seattle, Wash. "It is also a remarkable triumph that highlights the advancing capabilities of laboratory studies of primitive extraterrestrial materials."
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">[b]Vereniging voor weerkunde en klimatologie[/b]</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">[b]ESTOFEX[/b]</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">[b]ESTOFEX[/b]</a>
28-08-2009
Protoplanetaire schijven hebben last van 'tegenwind'
De stofschijven rond sterren, waarin planeten kunnen ontstaan, hebben de meest vreemde vormen. Volgens Amerikaanse sterrenkundigen zijn deze het resultaat van de beweging van de centrale ster door de ruimte (The Astrophysical Journal, 1 september).
Zo'n protoplanetaire schijf bestaat voor een belangrijk deel uit fijne stofdeeltjes, en elke keer als de ster met omringende schijf een interstellaire gaswolk passeert, ondervinden deze deeltjes daar hinder van.
Welke vorm de schijf vervolgens aanneemt, is afhankelijk van de hoek waaronder hij de gaswolk binnengaat. Als de schijf loodrecht op de bewegingsrichting staat, neemt hij een enigszins komvormig uiterlijk aan, zoals bij de ster HD 61005. Gaat de schijf zijwaarts de gaswolk in, dan ontstaat een asymmetrische schijf. Een en ander blijkt uit onderzoek met de Hubble-ruimtetelescoop.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Protoplanetaire schijven hebben last van 'tegenwind'
De stofschijven rond sterren, waarin planeten kunnen ontstaan, hebben de meest vreemde vormen. Volgens Amerikaanse sterrenkundigen zijn deze het resultaat van de beweging van de centrale ster door de ruimte (The Astrophysical Journal, 1 september).
Zo'n protoplanetaire schijf bestaat voor een belangrijk deel uit fijne stofdeeltjes, en elke keer als de ster met omringende schijf een interstellaire gaswolk passeert, ondervinden deze deeltjes daar hinder van.
Welke vorm de schijf vervolgens aanneemt, is afhankelijk van de hoek waaronder hij de gaswolk binnengaat. Als de schijf loodrecht op de bewegingsrichting staat, neemt hij een enigszins komvormig uiterlijk aan, zoals bij de ster HD 61005. Gaat de schijf zijwaarts de gaswolk in, dan ontstaat een asymmetrische schijf. Een en ander blijkt uit onderzoek met de Hubble-ruimtetelescoop.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ja gaaf is dat!quote:Op vrijdag 21 augustus 2009 02:16 schreef intraxz het volgende:
[..]
Plaatje van Betelgeuse
[ afbeelding ]
Dat ding is zo groot dat vorm etc te fotograferen is met de huidige grote telescopen.
Egregious professor of Cruel and Unusual Geography
Onikaan ni ov dovah
Onikaan ni ov dovah
31-08-2009
‘Ruimteschip kan aarde beschermen tegen asteroïde’
AMSTERDAM – Britse wetenschappers hebben een ruimteschip ontworpen, dat een eventuele inslag van een asteroïde op aarde moet voorkomen.
© NasaDe onderzoekers van het bedrijf EADS Astrium in Hertfordshire noemen hun uitvinding een ‘zwaartekracht-trekker’.
Het ruimteschip – dat alleen nog op papier bestaat - moet worden gelanceerd, zodra er een asteroïde op ramkoers met de aarde komt te liggen.
Het gevaarte heeft op papier een gewicht van 10 ton en een lengte van 30 meter. Het is de bedoeling dat het ruimteschip na de lancering naast een gevaarlijke asteroïde gaat vliegen, op minder dan 50 meter afstand.
Uit koers
Door de zwaartekracht die het voertuig dan zal uitoefenen op de asteroïde, moet de ruimtesteen uit koers raken, zodat een botsing met de aarde wordt afgewend.
Volgens de onderzoekers is het een kwestie van tijd voordat de aarde zal worden getroffen door een ruimtesteen van formaat.
“Alle asteroïden met een doorsnede van meer dan 30 meter zijn een bedreiging voor de aarde”, zo verklaart hoofdonderzoeker Ralph Cordey in de Britse krant The Daily Telegraph. “Onfortuinlijk genoeg is het niet de vraag of we zullen worden geraakt, maar wanneer het zal gebeuren.”
Natuurkunde
De werking van de ‘zwaartekracht-trekker’ is natuurkundig gezien vrij eenvoudig. “Elk object met een massa heeft een eigen zwaartekracht, die andere objecten in de omgeving beïnvloedt”, legt Cordey uit.
“De zwaartekracht-trekker kan daardoor behoorlijk grote objecten van 400 tot 300 meter verplaatsen. De asteroiden waar we over praten vliegen met 10 kilometer per seconde door ons zonnestelsel", aldus Cordey. "Ze hebben maar een klein duwtje nodig om uit koers te raken.”
Op tijd
Het nieuw ontworpen ruimteschip is volgens de onderzoekers op korte termijn en met bestaande technologie te bouwen.
De asteroïden die een bedreiging vormen voor de aarde, moeten wel op tijd worden gelokaliseerd.
‘De zwaartekracht-trekker’ kan zijn werk alleen doen als de lancering 20 jaar voordat een ruimtesteen de aarde zou raken, al plaatsvindt.
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
‘Ruimteschip kan aarde beschermen tegen asteroïde’
AMSTERDAM – Britse wetenschappers hebben een ruimteschip ontworpen, dat een eventuele inslag van een asteroïde op aarde moet voorkomen.
© NasaDe onderzoekers van het bedrijf EADS Astrium in Hertfordshire noemen hun uitvinding een ‘zwaartekracht-trekker’.
Het ruimteschip – dat alleen nog op papier bestaat - moet worden gelanceerd, zodra er een asteroïde op ramkoers met de aarde komt te liggen.
Het gevaarte heeft op papier een gewicht van 10 ton en een lengte van 30 meter. Het is de bedoeling dat het ruimteschip na de lancering naast een gevaarlijke asteroïde gaat vliegen, op minder dan 50 meter afstand.
Uit koers
Door de zwaartekracht die het voertuig dan zal uitoefenen op de asteroïde, moet de ruimtesteen uit koers raken, zodat een botsing met de aarde wordt afgewend.
Volgens de onderzoekers is het een kwestie van tijd voordat de aarde zal worden getroffen door een ruimtesteen van formaat.
“Alle asteroïden met een doorsnede van meer dan 30 meter zijn een bedreiging voor de aarde”, zo verklaart hoofdonderzoeker Ralph Cordey in de Britse krant The Daily Telegraph. “Onfortuinlijk genoeg is het niet de vraag of we zullen worden geraakt, maar wanneer het zal gebeuren.”
Natuurkunde
De werking van de ‘zwaartekracht-trekker’ is natuurkundig gezien vrij eenvoudig. “Elk object met een massa heeft een eigen zwaartekracht, die andere objecten in de omgeving beïnvloedt”, legt Cordey uit.
“De zwaartekracht-trekker kan daardoor behoorlijk grote objecten van 400 tot 300 meter verplaatsen. De asteroiden waar we over praten vliegen met 10 kilometer per seconde door ons zonnestelsel", aldus Cordey. "Ze hebben maar een klein duwtje nodig om uit koers te raken.”
Op tijd
Het nieuw ontworpen ruimteschip is volgens de onderzoekers op korte termijn en met bestaande technologie te bouwen.
De asteroïden die een bedreiging vormen voor de aarde, moeten wel op tijd worden gelokaliseerd.
‘De zwaartekracht-trekker’ kan zijn werk alleen doen als de lancering 20 jaar voordat een ruimtesteen de aarde zou raken, al plaatsvindt.
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
01-09-2009
Melkwegstelsel gaat niet ten onder aan galactisch bombardement
Rond ons Melkwegstelsel cirkelen ten minste enkele tientallen kleinere sterrenstelsels. Het lijkt vrijwel onvermijdelijk dat deze ooit met ons stelsel in botsing komen. Maar heeft dat ook nadelige gevolgen?
Volgens sterrenkundigen van Ohio State University niet: ook na zulke botsingen behoudt ons Melkwegstelsel zijn schijfvorm. Wel zou de schijf, die uit honderden miljarden sterren bestaat, in dikte toenemen, mate name langs de buitenrand.
Een en ander blijkt uit computersimulaties waarin zo realistisch mogelijk werd nagebootst wat er gebeurt als er een dwergstelsel ter grootte van bijvoorbeeld de Grote Magelhaense Wolk in botsing komt met een spiraalstelsel als het onze. Uit die simulaties blijkt dat zo'n botsing geen eenmalige gebeurtenis is. Het dwergstelsel passeert de schijf van het spiraalstelsel vele malen, en verliest daarbij steeds meer sterren en gas. Het wordt als het ware geabsorbeerd door het grote stelsel.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Melkwegstelsel gaat niet ten onder aan galactisch bombardement
Rond ons Melkwegstelsel cirkelen ten minste enkele tientallen kleinere sterrenstelsels. Het lijkt vrijwel onvermijdelijk dat deze ooit met ons stelsel in botsing komen. Maar heeft dat ook nadelige gevolgen?
Volgens sterrenkundigen van Ohio State University niet: ook na zulke botsingen behoudt ons Melkwegstelsel zijn schijfvorm. Wel zou de schijf, die uit honderden miljarden sterren bestaat, in dikte toenemen, mate name langs de buitenrand.
Een en ander blijkt uit computersimulaties waarin zo realistisch mogelijk werd nagebootst wat er gebeurt als er een dwergstelsel ter grootte van bijvoorbeeld de Grote Magelhaense Wolk in botsing komt met een spiraalstelsel als het onze. Uit die simulaties blijkt dat zo'n botsing geen eenmalige gebeurtenis is. Het dwergstelsel passeert de schijf van het spiraalstelsel vele malen, en verliest daarbij steeds meer sterren en gas. Het wordt als het ware geabsorbeerd door het grote stelsel.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-09-2009
Andromeda-nevel slurpt sterren op
De Andromeda-nevel lijkt zich te hebben uitgebreid met sterren die hij van andere sterrenstelsels heeft opgenomen. Tot die conclusie is Andromeda, een internationale groep wetenschappers, gekomen. Zij schrijven over hun bevindingen in het natuurwetenschappelijke tijdschrift Nature, zo meldt de Britse omroep BBC.
Beelden
Niet eerder hebben geleerden de rand van de Andromeda-nevel zo gedetailleerd in kaart gebracht. Wetenschappers hebben al eerder gesuggereerd dat Andromeda, een sterrenstelsel dat dezelfde vorm als de Melkweg heeft, maar veel groter is, sterren van andere stelsels 'opslurpte', maar de Andromedawetenschappers tonen dat nu met gedetailleerde beelden aan. Volgens hun model worden grote sterrenstelsels omringd door overblijfselen van andere stelsels die zij hebben opgenomen.
2,5 miljoen lichtjaren weg
Volgens de wetenschappers breidt de Andromeda-nevel, die ongeveer 2,5 miljoen lichtjaren van de aarde verwijderd is, nog steeds uit. Zij zagen "een sterrenstroom" van het nabijgelegen sterrenstelsel Triangulum "zich uitstrekken" in de richting van de Andromeda-nevel. (anp/mvl)
(HLN)
Andromeda-nevel slurpt sterren op
De Andromeda-nevel lijkt zich te hebben uitgebreid met sterren die hij van andere sterrenstelsels heeft opgenomen. Tot die conclusie is Andromeda, een internationale groep wetenschappers, gekomen. Zij schrijven over hun bevindingen in het natuurwetenschappelijke tijdschrift Nature, zo meldt de Britse omroep BBC.
Beelden
Niet eerder hebben geleerden de rand van de Andromeda-nevel zo gedetailleerd in kaart gebracht. Wetenschappers hebben al eerder gesuggereerd dat Andromeda, een sterrenstelsel dat dezelfde vorm als de Melkweg heeft, maar veel groter is, sterren van andere stelsels 'opslurpte', maar de Andromedawetenschappers tonen dat nu met gedetailleerde beelden aan. Volgens hun model worden grote sterrenstelsels omringd door overblijfselen van andere stelsels die zij hebben opgenomen.
2,5 miljoen lichtjaren weg
Volgens de wetenschappers breidt de Andromeda-nevel, die ongeveer 2,5 miljoen lichtjaren van de aarde verwijderd is, nog steeds uit. Zij zagen "een sterrenstroom" van het nabijgelegen sterrenstelsel Triangulum "zich uitstrekken" in de richting van de Andromeda-nevel. (anp/mvl)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-09-2009
Europese röntgensatelliet ontdekt supernova-in-wording
Met de Europese röntgensatelliet XMM-Newton is een witte dwergster ontdekt die binnen enkele miljoenen jaren als supernova zal ontploffen (Science, 4 september).
De witte dwerg, het compacte restant van een ster die aan het einde van zijn normale bestaan is gekomen, draait om een relatief nabije ster die de aanduiding HD 49798 draagt. Al in 1997 werd ontdekt dat 'iets' in de omgeving van deze ster röntgenstraling uitzendt. Maar nu pas is duidelijk geworden wat dat is: een witte dwerg dus.
Uit metingen met XMM-Newton blijkt dat de dwergster 1,3 maal zo zwaar is als onze zon - ruimschoots zwaarder dan de gemiddelde witte dwerg. Die grote massa, en het feit dat de dwerg bijna vijf keer per minuut om zijn as tolt, wijst er op dat hij bezig is materie van de naburige normale ster op te slokken.
Zodra de massa van de witte dwerg de kritieke waarde van 1,4 zonsmassa bereikt, zal hij onder zijn eigen gewicht instorten tot een neutronenster. Dat gaat gepaard met een enorme explosie die op aarde een spectaculaire hemelverschijning zal geven. Nog een miljard nachtjes slapen...
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Europese röntgensatelliet ontdekt supernova-in-wording
Met de Europese röntgensatelliet XMM-Newton is een witte dwergster ontdekt die binnen enkele miljoenen jaren als supernova zal ontploffen (Science, 4 september).
De witte dwerg, het compacte restant van een ster die aan het einde van zijn normale bestaan is gekomen, draait om een relatief nabije ster die de aanduiding HD 49798 draagt. Al in 1997 werd ontdekt dat 'iets' in de omgeving van deze ster röntgenstraling uitzendt. Maar nu pas is duidelijk geworden wat dat is: een witte dwerg dus.
Uit metingen met XMM-Newton blijkt dat de dwergster 1,3 maal zo zwaar is als onze zon - ruimschoots zwaarder dan de gemiddelde witte dwerg. Die grote massa, en het feit dat de dwerg bijna vijf keer per minuut om zijn as tolt, wijst er op dat hij bezig is materie van de naburige normale ster op te slokken.
Zodra de massa van de witte dwerg de kritieke waarde van 1,4 zonsmassa bereikt, zal hij onder zijn eigen gewicht instorten tot een neutronenster. Dat gaat gepaard met een enorme explosie die op aarde een spectaculaire hemelverschijning zal geven. Nog een miljard nachtjes slapen...
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-09-2009
'Mottenballen' ontdekt in de ruimte
Onderzoekers van de universiteit van Georgia (VS) hebben ontdekt dat sommige gaswolken tussen de sterren naftaleen bevatten. Dat is op aarde het belangrijkste bestanddeel van mottenballen.
De gaswolken waar het om gaat zenden infraroodstraling op ongebruikelijke golflengten uit, en tot nu toe was onduidelijk door welke specifieke moleculen deze straling wordt geproduceerd. Uit laboratoriumonderzoek is nu gebleken dat een deel van de infraroodstraling afkomstig is van naftaleenmoleculen die van een extra waterstofkern (proton)voorzien zijn.
Dat er naftaleen in interstellaire gaswolken zit, komt niet echt als een verrassing. Naftaleenmoleculen bestaan geheel uit waterstof- en koolstofatomen, en beide zijn rijkelijk aanwezig in de ruimte. Overigens kan het naftaleen niet het gehele infraroodspectrum van de gaswolken verklaren.
Vermoedelijk komt de rest voor rekening van andere koolwaterstoffen waar zich extra waterstofkernen aan gebonden hebben.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
'Mottenballen' ontdekt in de ruimte
Onderzoekers van de universiteit van Georgia (VS) hebben ontdekt dat sommige gaswolken tussen de sterren naftaleen bevatten. Dat is op aarde het belangrijkste bestanddeel van mottenballen.
De gaswolken waar het om gaat zenden infraroodstraling op ongebruikelijke golflengten uit, en tot nu toe was onduidelijk door welke specifieke moleculen deze straling wordt geproduceerd. Uit laboratoriumonderzoek is nu gebleken dat een deel van de infraroodstraling afkomstig is van naftaleenmoleculen die van een extra waterstofkern (proton)voorzien zijn.
Dat er naftaleen in interstellaire gaswolken zit, komt niet echt als een verrassing. Naftaleenmoleculen bestaan geheel uit waterstof- en koolstofatomen, en beide zijn rijkelijk aanwezig in de ruimte. Overigens kan het naftaleen niet het gehele infraroodspectrum van de gaswolken verklaren.
Vermoedelijk komt de rest voor rekening van andere koolwaterstoffen waar zich extra waterstofkernen aan gebonden hebben.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-09-2009
Naaste soortgenoot van het Melkwegstelsel gefotografeerd
Met de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop op La Silla (Chili) is een opname gemaakt van een nabij spiraalstelsel waarvan sterrenkundigen denken dat het veel op ons Melkwegstelsel lijkt.
Hoe groot de overeenkomst is, is niet helemaal duidelijk. Ons eigen stelsel kunnen we niet goed overzien, omdat we er middenin zitten. En de vermoedelijke soortgenoot, NGC 4945, zien we bijna van opzij.
Toch is duidelijk dat ook NGC 4945 spiraalarmen en een enigszins langgerekte kern heeft. Wel is het superzware zwarte gat in het centrum van dit stelsel actiever dan dat in het melkwegcentrum.
NGC 4945 bevindt zich op een afstand van 13 miljoen lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Centaurus.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Naaste soortgenoot van het Melkwegstelsel gefotografeerd
Met de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop op La Silla (Chili) is een opname gemaakt van een nabij spiraalstelsel waarvan sterrenkundigen denken dat het veel op ons Melkwegstelsel lijkt.
Hoe groot de overeenkomst is, is niet helemaal duidelijk. Ons eigen stelsel kunnen we niet goed overzien, omdat we er middenin zitten. En de vermoedelijke soortgenoot, NGC 4945, zien we bijna van opzij.
Toch is duidelijk dat ook NGC 4945 spiraalarmen en een enigszins langgerekte kern heeft. Wel is het superzware zwarte gat in het centrum van dit stelsel actiever dan dat in het melkwegcentrum.
NGC 4945 bevindt zich op een afstand van 13 miljoen lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Centaurus.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-09-2009
Geen zonnevlekken meer in 2015?
Volgens twee Amerikaanse zonnedeskundigen zullen er na 2015 misschien geen vlekken meer op de zon voorkomen. Absolute zekerheid is er niet, maar wellicht begint er dan een 'vlekkenloze' periode zoals die ook eind zeventiende en begin achttiende eeuw plaatsvond. Dat zogeheten Maunder Minimum viel samen met de Kleine IJstijd - een periode waarin de gemiddelde temperatuur op het noordelijk halfrond van de aarde ongeveer een graad lager was dan normaal.
Zonnevlekken zijn koele gebieden in het gasvormige oppervlak van de zon, die donker afsteken tegen hun hetere omgeving. De relatief lage temperatuur wordt veroorzaakt door sterke magnetische velden, die voorkomen dat heet gas uit het binnenste van de zon omhoog borrelt. Elke elf jaar zijn er normaalgesproken meer zonnevlekken dan gemiddeld, en momenteel bevindt de zon zich in een langdurig minimum.
Bill Livingston en Matt Penn van het National Solar Observatory in Tucson, Arizona, hebben nu metingen gepubliceerd van de magnetische veldsterkte van zonnevlekken in de afgelopen 17 jaar. Die blijkt afgenomen te zijn van ca. 3000 gauss in het begin van de jaren negentig tot ca. 2200 gauss in 2008. Als de trend zich voortzet, zal de magnetische veldsterkte over een jaar of zeven verder afgenomen zijn tot 1500 gauss - te weinig om een zonnevlek te produceren.
Livingston en Penn kunnen niet uitsluiten dat de gemiddelde magnetische veldsterkte van zonnevlekken binnenkort weer zal gaan toenemen, en dat de nieuwe zonnevlekkencyclus (nummer 24) zich alsnog zal aandienen, hoewel alles er op wijst dat die cyclus heel 'zwak' zal zijn, met een verlaat maximum rond mei 2013. Maar het is ook denkbaar dat we aan de vooravond staan van een nieuw Maunder Minimum.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Geen zonnevlekken meer in 2015?
Volgens twee Amerikaanse zonnedeskundigen zullen er na 2015 misschien geen vlekken meer op de zon voorkomen. Absolute zekerheid is er niet, maar wellicht begint er dan een 'vlekkenloze' periode zoals die ook eind zeventiende en begin achttiende eeuw plaatsvond. Dat zogeheten Maunder Minimum viel samen met de Kleine IJstijd - een periode waarin de gemiddelde temperatuur op het noordelijk halfrond van de aarde ongeveer een graad lager was dan normaal.
Zonnevlekken zijn koele gebieden in het gasvormige oppervlak van de zon, die donker afsteken tegen hun hetere omgeving. De relatief lage temperatuur wordt veroorzaakt door sterke magnetische velden, die voorkomen dat heet gas uit het binnenste van de zon omhoog borrelt. Elke elf jaar zijn er normaalgesproken meer zonnevlekken dan gemiddeld, en momenteel bevindt de zon zich in een langdurig minimum.
Bill Livingston en Matt Penn van het National Solar Observatory in Tucson, Arizona, hebben nu metingen gepubliceerd van de magnetische veldsterkte van zonnevlekken in de afgelopen 17 jaar. Die blijkt afgenomen te zijn van ca. 3000 gauss in het begin van de jaren negentig tot ca. 2200 gauss in 2008. Als de trend zich voortzet, zal de magnetische veldsterkte over een jaar of zeven verder afgenomen zijn tot 1500 gauss - te weinig om een zonnevlek te produceren.
Livingston en Penn kunnen niet uitsluiten dat de gemiddelde magnetische veldsterkte van zonnevlekken binnenkort weer zal gaan toenemen, en dat de nieuwe zonnevlekkencyclus (nummer 24) zich alsnog zal aandienen, hoewel alles er op wijst dat die cyclus heel 'zwak' zal zijn, met een verlaat maximum rond mei 2013. Maar het is ook denkbaar dat we aan de vooravond staan van een nieuw Maunder Minimum.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And now the end is near.......
quote:NASA Selects Target Crater for Lunar Impact
Sept. 11, 2009: NASA's Lunar Crater Observation and Sensing Satellite (LCROSS) is racing toward a double-impact on the moon at 7:30 am EDT on Oct. 9th. Today NASA announced exactly where the crash will take place.
The target crater is Cabeus A. It was selected after an extensive review of the best places to excavate frozen water at the lunar south pole
Above: Craters of interest around the lunar south pole. LCROSS is targeting Cabeus A. Image credit: NMSU/MSFC Tortugas Observatory
"The selection of Cabeus A was a result of a vigorous debate within the lunar science community. We reviewed the latest data from Earth-based observatories and our fellow lunar missions Kaguya, Chandrayaan-1, and the Lunar Reconnaissance Orbiter," says Anthony Colaprete, LCROSS project scientist and principle investigator at NASA's Ames Research Center. "The team is looking forward to wealth of information this unique mission will produce."
LCROSS will search for ice by plunging its spent upper-stage Centaur rocket into the permanent shadows of Cabeus A, where water might be trapped in frozen form. The LCROSS satellite will then fly into the plume of debris kicked up by the impact and measure the properties of the plume before it also collides with the lunar surface.
Sign up for EXPRESS SCIENCE NEWS delivery
The LCROSS team selected Cabeus A based on a set of conditions that includes favorable illumination of the debris plume for visibility from Earth, where astronomers will be watching closely. Cabeus A also has a high concentration of hydrogen (a constituent of water, H2O) and favorable terrain such as a flat floor, gentle slopes and the absence of large boulders.
Professional astronomers will use many of Earth's most capable observatories to monitor the impacts. These observatories include the Infrared Telescope Facility and Keck telescope in Hawaii; the Magdalena Ridge and Apache Ridge Observatories in New Mexico and the MMT Observatory in Arizona; the newly refurbished Hubble Space Telescope; and the Lunar Reconnaissance Orbiter, among others.
Amateur astronomers can monitor the impact, too. Observing tips may be found here.
"Telescopes participating in the LCROSS Observation Campaign will provide observations from different vantage points using different types of measurement techniques," says Jennifer Heldmann, lead for the LCROSS Observation Campaign at Ames. "These multiple observations will complement the LCROSS spacecraft data to help determine whether or not water ice exists in Cabeus A."
During a media briefing Sept. 11, Daniel Andrews, LCROSS project manager at Ames, provided a mission status update: The spacecraft is healthy and has enough fuel to successfully accomplish all mission objectives. Andrews also announced the dedication of the LCROSS mission to the memory of legendary news anchor, Walter Cronkite, who provided coverage of NASA's missions from the beginning of America's manned space program to the age of the space shuttle.
Above: The LCROSS mission has been dedicated to the memory of Walter Cronkite, who covered NASA missions from Mercury through the space shuttle. Image credit: CBS News. [/b]
"Dad would sure be proud to be part, if just in name, of getting humans back up to the moon and beyond," says Chip Cronkite, son of the famed news anchor.
"We're looking forward to October 9th," Andrews says. "The next 28 days will undoubtedly be very exciting."
Cabeus A, here we come!
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">[b]Vereniging voor weerkunde en klimatologie[/b]</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">[b]ESTOFEX[/b]</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">[b]ESTOFEX[/b]</a>
10-09-2009
SCIAMACHY biedt nieuwe kijk op de waterkringloop op aarde
Onderzoekers van SRON Netherlands Institute for Space Research, de Universiteit Utrecht en internationale partners zijn er voor het eerst in geslaagd wereldwijd metingen te verrichten van het waterisotoop HDO in de onderste lagen van de aardatmosfeer. De metingen zijn afkomstig van het meetinstrument SCIAMACHY, dat in een baan om de aarde draait aan boord van de Europese Space Agency (ESA) onderzoekssatelliet ENVISAT. De analyse van de metingen leidt tot nieuwe inzichten in de waterkringloop die naar verwachting een belangrijke bijdrage gaan leveren aan de ontwikkeling van klimaatmodellen De onderzoekers publiceren hun resultaten deze week in het toonaangevende tijdschrift Science .
De waterkringloop bepaalt in belangrijke mate het klimaat op aarde. Waterdamp is het belangrijkste broeikasgas in de atmosfeer. Vloeibaar water maakt onze planeet bewoonbaar. Wanneer water verdampt vanaf het zee- en landoppervlak, en wanneer het condenseert in wolken verandert de relatieve hoeveelheid van het waterisotoop HDO. De isotoop samenstelling van waterdamp in de atmosfeer weerspiegelt daarmee de geschiedenis van het water. Wetenschappers van SRON gebruikten het SCIAMACHY instrument om een mondiaal beeld te krijgen van HDO in onze atmosfeer. Zij verkregen voor het eerst gedetailleerde meetgegevens over de onderste lagen van de atmosfeer, waarin zich juist de meeste waterdamp bevindt.
De onderzoekers richtten zich in de eerste plaats op het vergelijken van de metingen met resultaten op basis van modellen voor de Sahel-zone en voor het poolgebied rond Spitsbergen. In beide gevallen bleken de gangbare modellen niet in staat om de SCIAMACHY metingen op de juiste wijze te reproduceren. Dat duidt op problemen in de modelmatige beschrijving van zowel de waterkringloop in de Tropen - subTropen als het transport van water vanuit de Tropen naar de Noordpool.
Metingen van het waterisotoop met behulp van satellietinstrumenten zoals SCIAMACHY bieden de mogelijkheid om de beschrijving van de waterkringloop in klimaatmodellen aan een gedegen test te onderwerpen en te verbeteren. Uiteindelijk zal dit een bijdrage leveren aan de voorspelling van veranderingen in de waterkringloop als gevolg van het broeikaseffect, zoals droogte of ernstige wateroverlast, en de reconstructie van historische klimaatvariaties.
De metingen van SCIAMACHY tonen aan dat de gekozen benadering werkt, wat nieuwe mogelijkheden biedt voor onderzoek. TROPOMI, het satellietinstrument dat volgens planning in 2014 zal worden gelanceerd, in ESA's Precursor Sentinel 5 missie, is in staat om nauwkeurigere metingen van het waterisotoop HDO te verrichten en daarmee de kennis van de waterkringloop verder te vergroten.
(allesoversterrenkunde)
SCIAMACHY biedt nieuwe kijk op de waterkringloop op aarde
Onderzoekers van SRON Netherlands Institute for Space Research, de Universiteit Utrecht en internationale partners zijn er voor het eerst in geslaagd wereldwijd metingen te verrichten van het waterisotoop HDO in de onderste lagen van de aardatmosfeer. De metingen zijn afkomstig van het meetinstrument SCIAMACHY, dat in een baan om de aarde draait aan boord van de Europese Space Agency (ESA) onderzoekssatelliet ENVISAT. De analyse van de metingen leidt tot nieuwe inzichten in de waterkringloop die naar verwachting een belangrijke bijdrage gaan leveren aan de ontwikkeling van klimaatmodellen De onderzoekers publiceren hun resultaten deze week in het toonaangevende tijdschrift Science .
De waterkringloop bepaalt in belangrijke mate het klimaat op aarde. Waterdamp is het belangrijkste broeikasgas in de atmosfeer. Vloeibaar water maakt onze planeet bewoonbaar. Wanneer water verdampt vanaf het zee- en landoppervlak, en wanneer het condenseert in wolken verandert de relatieve hoeveelheid van het waterisotoop HDO. De isotoop samenstelling van waterdamp in de atmosfeer weerspiegelt daarmee de geschiedenis van het water. Wetenschappers van SRON gebruikten het SCIAMACHY instrument om een mondiaal beeld te krijgen van HDO in onze atmosfeer. Zij verkregen voor het eerst gedetailleerde meetgegevens over de onderste lagen van de atmosfeer, waarin zich juist de meeste waterdamp bevindt.
De onderzoekers richtten zich in de eerste plaats op het vergelijken van de metingen met resultaten op basis van modellen voor de Sahel-zone en voor het poolgebied rond Spitsbergen. In beide gevallen bleken de gangbare modellen niet in staat om de SCIAMACHY metingen op de juiste wijze te reproduceren. Dat duidt op problemen in de modelmatige beschrijving van zowel de waterkringloop in de Tropen - subTropen als het transport van water vanuit de Tropen naar de Noordpool.
Metingen van het waterisotoop met behulp van satellietinstrumenten zoals SCIAMACHY bieden de mogelijkheid om de beschrijving van de waterkringloop in klimaatmodellen aan een gedegen test te onderwerpen en te verbeteren. Uiteindelijk zal dit een bijdrage leveren aan de voorspelling van veranderingen in de waterkringloop als gevolg van het broeikaseffect, zoals droogte of ernstige wateroverlast, en de reconstructie van historische klimaatvariaties.
De metingen van SCIAMACHY tonen aan dat de gekozen benadering werkt, wat nieuwe mogelijkheden biedt voor onderzoek. TROPOMI, het satellietinstrument dat volgens planning in 2014 zal worden gelanceerd, in ESA's Precursor Sentinel 5 missie, is in staat om nauwkeurigere metingen van het waterisotoop HDO te verrichten en daarmee de kennis van de waterkringloop verder te vergroten.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-09-2009
Planeet kan aarde rammen
Onze aarde, en eigenlijk ons hele zonnestelsel, heeft een potentiële vernietigende toekomst. Nieuwe computersimulaties laten zien dat een kleine verstoring in de banen van de planeten ertoe kan leiden dat de aarde in botsing komt met Mercurius, Mars of Venus binnen de volgende paar... miljarden jaren. Ondanks zijn geringe grootte zal Mercurius het grootste risico vormen voor ons zonnestelsel.
De resultaten van het computermodel tonen aan dat er ruwweg 1 procent kans bestaat dat het langer worden van de baan van Mercurius rond de zon er op een bepaald moment zal voor zorgen dat Mercurius de baan van Venus zal kruisen. Als dat gebeurd zal het planetaire pandemonium verstoord worden en kan volgens wetenschappers Mercurius in botsing komen met de zon of een andere planeet, en zelfs uit ons zonnestelsel gebonjourd worden.
Jacques Laskar en Mickael Gastineau van het Observatorium van Parijs lieten computersimulaties lopen met 2.501 scenario's van verschillende planetaire banen. In 99 procent van de gevallen was geen botsing te bespeuren en amper 25 simulaties leidden tot de verstoring van de baan van Mercurius. De simulaties lieten ook zien dat als de groter wordende baan van Mercurius rond de zon resulteerde in een botsing met de zon of Venus, de andere planeten daar weinig of geen last van ondervonden.
Laskar: "Bij sommige minder waarschijnlijke scenario's leidde de wijziging in de baan van Mercurius tot de volledige destabilisatie van de binnenste planeten van ons zonnestelsel. Dat zou binnen 3,3 miljard jaar kunnen leiden tot een botsing van Mercurius, Mars of Venus met de aarde. Het meest verrassende resultaat bleek een destabilisatie van de baan van de aarde en Venus te zijn. Maar om dat te laten gebeuren moet Mercurius eerst door de aantrekkingskracht van Jupiter gedestabiliseerd worden. Dat kan dan leiden tot de destabilisering van Mars die zo de aarde heel dicht zou kunnen naderen. Pas dan kan er een destabilisatie ontstaan van de baan van Venus en een botsing met de aarde."
De banen van de planeten in ons zonnestelsel lijken stabiel te zijn, maar dat zijn ze in werkelijkheid niet. En binnen miljarden jaren zullen ze nog minder stabiel zijn. Fundamenteel gezien kunnen alle planeten elkaar door een interactie van zwaartekrachten verstoren. Astronomen zeggen dat in een ver verleden enkele van onze planeten in ons zonnestelsel zich op beduidend andere plaatsen bevonden en migreerden naar hun huidige posities.
Naarmate onze zon ouder wordt zal ze zwellen en massa verliezen. Eerdere studies hebben aangetoond dat dit binnen 7 miljard jaar (of meer) ingrijpende gevolgen op de planeten zou kunnen hebben. De aarde zou dan kunnen verdampen of - door de zwaartekracht van een passerende ster - uit het zonnestelsel geknikkerd worden. In een studie van Gregory Laughlin van de universiteit van California in Santa Cruz (hij werkte toen nog bij NASA) en Fred Adams van de universiteit van Michigan uit 2001 geven ze de aarde een één op 100.000 kans dat ze daadwerkelijk uit het zonnestelsel geknikkerd zal worden.
Terwijl de planeten ondertussen rond de zon draaien kunnen dichte ontmoetingen tussen planeten - vooral met grote planeten als Jupiter - hen in een totaal andere baan dwingen. Bewijzen van dit soort gewoel is gevonden in exoplanetaire systemen. Een voorbeeld daarvan is de planemo 2M1207b, die zich gevormd zou hebben uit de botsing en fusie van twee planeten. Volgens sommige wetenschappers zou 4 miljard jaar geleden onze eigen maan ontstaan zijn na de botsing van een planeet met de aarde.
(Grenswetenschap)
Planeet kan aarde rammen
Onze aarde, en eigenlijk ons hele zonnestelsel, heeft een potentiële vernietigende toekomst. Nieuwe computersimulaties laten zien dat een kleine verstoring in de banen van de planeten ertoe kan leiden dat de aarde in botsing komt met Mercurius, Mars of Venus binnen de volgende paar... miljarden jaren. Ondanks zijn geringe grootte zal Mercurius het grootste risico vormen voor ons zonnestelsel.
De resultaten van het computermodel tonen aan dat er ruwweg 1 procent kans bestaat dat het langer worden van de baan van Mercurius rond de zon er op een bepaald moment zal voor zorgen dat Mercurius de baan van Venus zal kruisen. Als dat gebeurd zal het planetaire pandemonium verstoord worden en kan volgens wetenschappers Mercurius in botsing komen met de zon of een andere planeet, en zelfs uit ons zonnestelsel gebonjourd worden.
Jacques Laskar en Mickael Gastineau van het Observatorium van Parijs lieten computersimulaties lopen met 2.501 scenario's van verschillende planetaire banen. In 99 procent van de gevallen was geen botsing te bespeuren en amper 25 simulaties leidden tot de verstoring van de baan van Mercurius. De simulaties lieten ook zien dat als de groter wordende baan van Mercurius rond de zon resulteerde in een botsing met de zon of Venus, de andere planeten daar weinig of geen last van ondervonden.
Laskar: "Bij sommige minder waarschijnlijke scenario's leidde de wijziging in de baan van Mercurius tot de volledige destabilisatie van de binnenste planeten van ons zonnestelsel. Dat zou binnen 3,3 miljard jaar kunnen leiden tot een botsing van Mercurius, Mars of Venus met de aarde. Het meest verrassende resultaat bleek een destabilisatie van de baan van de aarde en Venus te zijn. Maar om dat te laten gebeuren moet Mercurius eerst door de aantrekkingskracht van Jupiter gedestabiliseerd worden. Dat kan dan leiden tot de destabilisering van Mars die zo de aarde heel dicht zou kunnen naderen. Pas dan kan er een destabilisatie ontstaan van de baan van Venus en een botsing met de aarde."
De banen van de planeten in ons zonnestelsel lijken stabiel te zijn, maar dat zijn ze in werkelijkheid niet. En binnen miljarden jaren zullen ze nog minder stabiel zijn. Fundamenteel gezien kunnen alle planeten elkaar door een interactie van zwaartekrachten verstoren. Astronomen zeggen dat in een ver verleden enkele van onze planeten in ons zonnestelsel zich op beduidend andere plaatsen bevonden en migreerden naar hun huidige posities.
Naarmate onze zon ouder wordt zal ze zwellen en massa verliezen. Eerdere studies hebben aangetoond dat dit binnen 7 miljard jaar (of meer) ingrijpende gevolgen op de planeten zou kunnen hebben. De aarde zou dan kunnen verdampen of - door de zwaartekracht van een passerende ster - uit het zonnestelsel geknikkerd worden. In een studie van Gregory Laughlin van de universiteit van California in Santa Cruz (hij werkte toen nog bij NASA) en Fred Adams van de universiteit van Michigan uit 2001 geven ze de aarde een één op 100.000 kans dat ze daadwerkelijk uit het zonnestelsel geknikkerd zal worden.
Terwijl de planeten ondertussen rond de zon draaien kunnen dichte ontmoetingen tussen planeten - vooral met grote planeten als Jupiter - hen in een totaal andere baan dwingen. Bewijzen van dit soort gewoel is gevonden in exoplanetaire systemen. Een voorbeeld daarvan is de planemo 2M1207b, die zich gevormd zou hebben uit de botsing en fusie van twee planeten. Volgens sommige wetenschappers zou 4 miljard jaar geleden onze eigen maan ontstaan zijn na de botsing van een planeet met de aarde.
(Grenswetenschap)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-09-2009
Komeet was tijdelijk maan van Jupiter
Komeet 147P/Kushida-Muramatsu draaide tussen 1949 en 1961 in een baan rond Jupiter. De komeet was in die periode dus tijdelijk een maan van de reuzenplaneet. Dat blijkt uit nauwkeurige positiemetingen van de komeet, waaruit berekend kon worden hoe hij in het verleden door het zonnestelsel bewoog.
Komeet Kushida-Muramatsu behoort tot de zogeheten quasi-Hilda-kometen - een groep hemellichamen die tijdens hun beweging rond de zon tijdelijk in de invloedssfeer van Jupiter terecht kunnen komen. Vermoedelijk behoorde komeet Shoemaker-Levy 9, die in 1994 op Jupiter insloeg, ook tot deze familie, evenals de ongeïdentificeerde komeet die zich afgelopen zomer in de dampkring van de planeet boorde.
Een andere quasi-Hilda-komeet, 111P/Helin-Roman-Crochett, verkeerde tussen 1967 en 1985 al drie keer tijdelijk in de zwaartekrachtsgreep van de reuzenplaneet, en zal tussen 2068 en 2086 opnieuw zes wijde banen rond Jupiter beschrijven, zo blijkt uit nauwkeurige baanberekeningen.
De nieuwe resultaten, die vandaag gepresenteerd worden op het European Planetary Science Congress in Potsdam, Duitsland, doen vermoeden dat er veel vaker kometen met Jupiter in botsing komen dan algemeen is aangenomen.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Komeet was tijdelijk maan van Jupiter
Komeet 147P/Kushida-Muramatsu draaide tussen 1949 en 1961 in een baan rond Jupiter. De komeet was in die periode dus tijdelijk een maan van de reuzenplaneet. Dat blijkt uit nauwkeurige positiemetingen van de komeet, waaruit berekend kon worden hoe hij in het verleden door het zonnestelsel bewoog.
Komeet Kushida-Muramatsu behoort tot de zogeheten quasi-Hilda-kometen - een groep hemellichamen die tijdens hun beweging rond de zon tijdelijk in de invloedssfeer van Jupiter terecht kunnen komen. Vermoedelijk behoorde komeet Shoemaker-Levy 9, die in 1994 op Jupiter insloeg, ook tot deze familie, evenals de ongeïdentificeerde komeet die zich afgelopen zomer in de dampkring van de planeet boorde.
Een andere quasi-Hilda-komeet, 111P/Helin-Roman-Crochett, verkeerde tussen 1967 en 1985 al drie keer tijdelijk in de zwaartekrachtsgreep van de reuzenplaneet, en zal tussen 2068 en 2086 opnieuw zes wijde banen rond Jupiter beschrijven, zo blijkt uit nauwkeurige baanberekeningen.
De nieuwe resultaten, die vandaag gepresenteerd worden op het European Planetary Science Congress in Potsdam, Duitsland, doen vermoeden dat er veel vaker kometen met Jupiter in botsing komen dan algemeen is aangenomen.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-09-2009
ESO publiceert spectaculair Melkweg-panorama
In het kader van het GigaGalaxy Zoom project, onderdeel van het Internationaal Jaar van de Sterrenkunde 2009, heeft de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) een 360 graden-panorama van het Melkwegstelsel gepubliceerd.
Het panorama is samengesteld uit talloze afzonderlijke opnamen, gemaakt in een periode van enkele maanden door de Franse astrofotograaf Serge Brunier.
Omdat de zon en de aarde zich in de buitengebieden van het Melkwegstelsel bevinden, zien we het stelsel in zijaanzicht. De centrale verdikking (met veel oude sterren) en de donkere stofwolken in het vlak van het Melkwegstelsel zijn duidelijk zichtbaar, evenals de twee Magelhaense Wolken, de relatief kleine begeleiders van de Melkweg (rechtsonder).
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
ESO publiceert spectaculair Melkweg-panorama
In het kader van het GigaGalaxy Zoom project, onderdeel van het Internationaal Jaar van de Sterrenkunde 2009, heeft de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) een 360 graden-panorama van het Melkwegstelsel gepubliceerd.
Het panorama is samengesteld uit talloze afzonderlijke opnamen, gemaakt in een periode van enkele maanden door de Franse astrofotograaf Serge Brunier.
Omdat de zon en de aarde zich in de buitengebieden van het Melkwegstelsel bevinden, zien we het stelsel in zijaanzicht. De centrale verdikking (met veel oude sterren) en de donkere stofwolken in het vlak van het Melkwegstelsel zijn duidelijk zichtbaar, evenals de twee Magelhaense Wolken, de relatief kleine begeleiders van de Melkweg (rechtsonder).
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
http://www.eso.org/gallery/d/136986-2/phot-32a-09-fullres.jpg
High res versie.
High res versie.
XBL: Koning Stoma
PSN: Koning_Stoma
PSN: Koning_Stoma
geeft toch aan hoe insignificant we wel niet zijn. Elke witte pixel is zo'n beetje een ster, en dit is slechts 1 van de vele miljarden sterrenstelsels
For every fact, there is an equal and opposite opinion.
Twitch.tv/bensel15
Twitch.tv/bensel15
Het plaatje is 2000 x 4000. Dat zijn 8 miljoen pixels. En dat komt nog lang niet in de buurt van het geschatte aantal sterren in de melkweg. Kun je nagaan..quote:Op dinsdag 15 september 2009 09:02 schreef Bensel het volgende:
Elke witte pixel is zo'n beetje een ster
XBL: Koning Stoma
PSN: Koning_Stoma
PSN: Koning_Stoma
Ook wel leuk is deze video van dezelfde foto..quote:Op dinsdag 15 september 2009 00:16 schreef intraxz het volgende:
http://www.eso.org/gallery/d/136986-2/phot-32a-09-fullres.jpg
High res versie.
Ware Wijsheid Liefdevolle Vrede
Peaceful Warrior "What are you?" "This Moment"
Peaceful Warrior "What are you?" "This Moment"
duh, 90% ligt ook verscholen achter andere sterren en gaswolkenquote:Op dinsdag 15 september 2009 12:20 schreef intraxz het volgende:
[..]
Het plaatje is 2000 x 4000. Dat zijn 8 miljoen pixels. En dat komt nog lang niet in de buurt van het geschatte aantal sterren in de melkweg. Kun je nagaan..
For every fact, there is an equal and opposite opinion.
Twitch.tv/bensel15
Twitch.tv/bensel15
16-09-2009
Dubbelster gehoorzaamt tóch aan Einstein
Leidse astronomen hebben een dertig jaar oud mysterie rond een dubbelster in het sterrenbeeld Hercules opgelost.
De dubbelster, DI Herculis geheten, bestaat uit twee sterren die in een ellipsbaan om elkaar heen draaien. De ligging van die ellipsbaan verandert in de loop van de tijd, maar dat gebeurt veel langzamer dan voorspeld wordt door de algemene relativiteitstheorie van Einstein.
De Canadese natuurkundige John Moffat opperde in 1984 zelfs dat DI Herculis het levende bewijs is dat Einsteins relativiteitstheorie niet klopt. De baanverdraaiing zou volgens Moffat wel in overeenstemming zijn met de alternatieve ‘niet-symmetrische gravitatietheorie’.
Simon Albrecht, die eind vorig jaar in Leiden promoveerde, en Ignas Snellen van de Leidse Sterrewacht hebben het mysterie nu opgelost. Samen met twee collega’s analyseerden ze precisiemetingen aan de dubbelster. Daaruit blijkt dat de twee sterren – tegen alle verwachtingen in – vrijwel ‘op hun zij’ liggen, met de draaiingsas ongeveer in het baanvlak.
Breng je die oriëntatie in rekening, dan klopt de gemeten baanverdraaiing wél met de voorspellingen van Einstein, zo schrijven de astronomen deze week in Nature.
Er is wel een nieuw probleem, aldus Snellen: niemand begrijpt waardoor de sterren zo’n grote ashelling hebben gekregen. Misschien is er een derde ster in het spel.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Dubbelster gehoorzaamt tóch aan Einstein
Leidse astronomen hebben een dertig jaar oud mysterie rond een dubbelster in het sterrenbeeld Hercules opgelost.
De dubbelster, DI Herculis geheten, bestaat uit twee sterren die in een ellipsbaan om elkaar heen draaien. De ligging van die ellipsbaan verandert in de loop van de tijd, maar dat gebeurt veel langzamer dan voorspeld wordt door de algemene relativiteitstheorie van Einstein.
De Canadese natuurkundige John Moffat opperde in 1984 zelfs dat DI Herculis het levende bewijs is dat Einsteins relativiteitstheorie niet klopt. De baanverdraaiing zou volgens Moffat wel in overeenstemming zijn met de alternatieve ‘niet-symmetrische gravitatietheorie’.
Simon Albrecht, die eind vorig jaar in Leiden promoveerde, en Ignas Snellen van de Leidse Sterrewacht hebben het mysterie nu opgelost. Samen met twee collega’s analyseerden ze precisiemetingen aan de dubbelster. Daaruit blijkt dat de twee sterren – tegen alle verwachtingen in – vrijwel ‘op hun zij’ liggen, met de draaiingsas ongeveer in het baanvlak.
Breng je die oriëntatie in rekening, dan klopt de gemeten baanverdraaiing wél met de voorspellingen van Einstein, zo schrijven de astronomen deze week in Nature.
Er is wel een nieuw probleem, aldus Snellen: niemand begrijpt waardoor de sterren zo’n grote ashelling hebben gekregen. Misschien is er een derde ster in het spel.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-09-2009
Swift-satelliet maakt UV-portret van Andromeda
Met een ultraviolettelescoop aan boord van de Amerikaanse Swift-satelliet is een gedetailleerd portret gemaakt van het Andromedastelsel op UV-golflengten. Ultraviolette straling is energierijker dan zichtbaar licht, en wordt vooral uitgezonden door jonge, hete sterren en sterrenhopen.
Het Andromedastelsel (M31) is de naaste grote buur van ons eigen Melkwegstelsel. Het heeft een middellijn van ongeveer 220.000 lichtjaar en staat op een afstand van 2,5 miljoen lichtjaar. Het UV-mozaïek is samengesteld uit 330 opnamen, gemaakt tussen eind mei en eind juli 2008. De totale belichtingstijd bedroeg 24 uur; in die tijd is 85 gigabyte aan data verzameld.
Op de UV-foto is duidelijk te zien dat de meeste jonge, hete sterren zich in de buitendelen van het Andromedastelsel bevinden. Opmerkelijk is de 'ring van vuur' - een gordel met een middellijn van ca. 150.000 lichtjaar waarin bijzonder veel pasgeboren hete sterren voorkomen. De ring is mogelijk het gevolg van de getijdenwisselwerking van het Andromedastelsel met een kleiner sterrenstelsel.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Swift-satelliet maakt UV-portret van Andromeda
Met een ultraviolettelescoop aan boord van de Amerikaanse Swift-satelliet is een gedetailleerd portret gemaakt van het Andromedastelsel op UV-golflengten. Ultraviolette straling is energierijker dan zichtbaar licht, en wordt vooral uitgezonden door jonge, hete sterren en sterrenhopen.
Het Andromedastelsel (M31) is de naaste grote buur van ons eigen Melkwegstelsel. Het heeft een middellijn van ongeveer 220.000 lichtjaar en staat op een afstand van 2,5 miljoen lichtjaar. Het UV-mozaïek is samengesteld uit 330 opnamen, gemaakt tussen eind mei en eind juli 2008. De totale belichtingstijd bedroeg 24 uur; in die tijd is 85 gigabyte aan data verzameld.
Op de UV-foto is duidelijk te zien dat de meeste jonge, hete sterren zich in de buitendelen van het Andromedastelsel bevinden. Opmerkelijk is de 'ring van vuur' - een gordel met een middellijn van ca. 150.000 lichtjaar waarin bijzonder veel pasgeboren hete sterren voorkomen. De ring is mogelijk het gevolg van de getijdenwisselwerking van het Andromedastelsel met een kleiner sterrenstelsel.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-09-2009
Europese 'oerknalsatelliet' Planck levert veelbelovende resultaten
De Europese ruimtevaartorganisatie heeft de eerste waarnemingsresultaten vrijgegeven die verkregen zijn door de 'oerknalsatelliet' Planck. De kwaliteit van de waarnemingen is volgens kosmologen uitmuntend.
Planck werd op 14 mei 2009 gelanceerd (samen met de infraroodkunstmaan Herschel). Vanuit een punt op anderhalf miljoen kilometer van de aarde scant de telescoop de hemel af met zeer gevoelige stralingsmeters die tot vlak boven het absolute nulpunt zijn gekoeld. Doel is het in kaart brengen van minieme temperatuurvariaties in de kosmische achtergrondstraling, het verdunde en afgekoelde overblijfsel van de energie die kort na de oerknal vrijkwam.
De eerste testwaarnemingen zijn verricht tussen 13 en 27 augustus. Daarbij werd een vijftien graden brede ring aan de hemel in kaart gebracht. Planck begint nu aan het contine waarnemingsprogramma van vijftien maanden. Voorjaar 2010 zal de gehele hemel voor het eerst zijn opgemeten.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Europese 'oerknalsatelliet' Planck levert veelbelovende resultaten
De Europese ruimtevaartorganisatie heeft de eerste waarnemingsresultaten vrijgegeven die verkregen zijn door de 'oerknalsatelliet' Planck. De kwaliteit van de waarnemingen is volgens kosmologen uitmuntend.
Planck werd op 14 mei 2009 gelanceerd (samen met de infraroodkunstmaan Herschel). Vanuit een punt op anderhalf miljoen kilometer van de aarde scant de telescoop de hemel af met zeer gevoelige stralingsmeters die tot vlak boven het absolute nulpunt zijn gekoeld. Doel is het in kaart brengen van minieme temperatuurvariaties in de kosmische achtergrondstraling, het verdunde en afgekoelde overblijfsel van de energie die kort na de oerknal vrijkwam.
De eerste testwaarnemingen zijn verricht tussen 13 en 27 augustus. Daarbij werd een vijftien graden brede ring aan de hemel in kaart gebracht. Planck begint nu aan het contine waarnemingsprogramma van vijftien maanden. Voorjaar 2010 zal de gehele hemel voor het eerst zijn opgemeten.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-09-2009
Tweede deel Melkwegpanorama online
De tweede van drie fotomozaïeken van het Melkwegstelsel is gepubliceerd door de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO).
De opname is samengesteld uit 1200 afzonderlijke foto's, gemaakt door astrofotograaf Stéphane Guisard. Het mozaïek beslaat in totaal 340 miljoen pixels.
De nieuwe foto toont de centrale delen van het Melkwegstelsel, met het zeer opvallende, kleurrijke stervormingsgebied Rho Ophiuchi.
De Melkwegpanorama's zijn gecreëerd in het kader van het GigaGalaxyZoom-project. Volgende week publiceert ESO de derde en laatste Melkwegfoto.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Hoge Resolutie
Tweede deel Melkwegpanorama online
De tweede van drie fotomozaïeken van het Melkwegstelsel is gepubliceerd door de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO).
De opname is samengesteld uit 1200 afzonderlijke foto's, gemaakt door astrofotograaf Stéphane Guisard. Het mozaïek beslaat in totaal 340 miljoen pixels.
De nieuwe foto toont de centrale delen van het Melkwegstelsel, met het zeer opvallende, kleurrijke stervormingsgebied Rho Ophiuchi.
De Melkwegpanorama's zijn gecreëerd in het kader van het GigaGalaxyZoom-project. Volgende week publiceert ESO de derde en laatste Melkwegfoto.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Hoge Resolutie
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-09-2009
Middelbare scholier ontdekt mysterieuze neutronenster
Lucas Bolyard, een middelbare scholier uit Clarksburg, West Virginia, heeft een mysterieuze neutronenster ontdekt. Het gaat om een zogeheten 'rotating radio transient' - een compacte, snel roterende ster die slechts heel incidenteel een krachtige puls van radiostraling uitzendt. De eerste rotating radio transients (RRATs) werden in 2006 ontdekt; er zijn er pas een stuk of dertig bekend. Waarom de pulsen niet bij elke rotatie van de neutronenster zichtbaar zijn, zoals bij 'gewone' radiopulsars, is niet bekend.
Bolyard ontdekte de puls van radiostraling in metingen die verricht zijn met de 100-meter Green Bank-radiotelescoop in West Virginia. Radioastronomen van het National Radio Astronomy Observatory hebben deze metingen beschikbaar gemaakt in een samenwerkingsproject met universiteiten en middelbare scholen in de omgeving, zodat scholieren en studenten ervaring kunnen opdoen met wetenschappelijke projecten en het analyseren van waarnemingsgegevens.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Middelbare scholier ontdekt mysterieuze neutronenster
Lucas Bolyard, een middelbare scholier uit Clarksburg, West Virginia, heeft een mysterieuze neutronenster ontdekt. Het gaat om een zogeheten 'rotating radio transient' - een compacte, snel roterende ster die slechts heel incidenteel een krachtige puls van radiostraling uitzendt. De eerste rotating radio transients (RRATs) werden in 2006 ontdekt; er zijn er pas een stuk of dertig bekend. Waarom de pulsen niet bij elke rotatie van de neutronenster zichtbaar zijn, zoals bij 'gewone' radiopulsars, is niet bekend.
Bolyard ontdekte de puls van radiostraling in metingen die verricht zijn met de 100-meter Green Bank-radiotelescoop in West Virginia. Radioastronomen van het National Radio Astronomy Observatory hebben deze metingen beschikbaar gemaakt in een samenwerkingsproject met universiteiten en middelbare scholen in de omgeving, zodat scholieren en studenten ervaring kunnen opdoen met wetenschappelijke projecten en het analyseren van waarnemingsgegevens.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-09-2009
Er is water op de maan
HLN update Straks maakt de Nasa bekend dat er "grote hoeveelheden water" gevonden zijn op de maan. De ontdekking gebeurde door Chandrayaan-1, de eerste Indiase maanmissie, die uitgerust was met Nasa's Moon Mineralogy Mapper (M3). Daarmee is de droom van een permanente basis op de maan ineens stappen dichterbij gekomen.
Er is meer: niet alleen zit de maan blijkbaar met een flinke waterreserve, Nasa zegt ook bewijs te hebben gevonden dat er nog steeds water gevormd wordt. Daar zorgt de zon vreemd genoeg voor.
"Sensationeel"
Bewijs van water vinden op de maan was één van de hoofddoelen van Chandrayaan-1, maar toch is iedereen verrast. Carle Pieters, planetair geoloog van Brown University en coördinator van het M3-project, zal later vandaag de vondst toelichten op een door Nasa georganiseerde persconferentie. Collega's spreken van een "sensationele ontdekking die de agenda van de ruimtevaart een nieuwe richting zal geven".
Via zonnewind zou water gevormd worden op de maan.
Omstreden
De vondst is ook een fameuze opsteker voor het omstreden ruimteprogramma van India. Dat India naar de maan ging werd door velen afgedaan als een prestigeproject in een recente Aziatische ruimterace. Want ook de Chinezen hebben ambities in de ruimte. Moest een land, dat weliswaar een explosieve economische groeit kent maar met nog zoveel armoede heeft af te rekenen als India hier wel geld insteken?
Essentieel
Water is essentieel voor het opzetten van een kolonie op de maan. Het dient immers niet alleen om te drinken. Er zou ook zuurstof uitgehaald kunnen worden om te ademen en zelfs in de vorm van waterstof als brandstof kunnen dienen.
M3 magic
Tot nu veronderstelden wetenschappers wel dat er ijs in de kraters aan de polen van de maan zou kunnen zitten, maar er was geen hard bewijs voor. Met de M3, een 'imaging spectrometer', is dat dus gelukt. De M3 detecteert electromagnetische straling van verschillende mineralen in het maanoppervlak. Dat water zit bovendien dicht aan de oppervlakte, want de M3 kan niet dieper dan een paar millimeter 'kijken'.
Chandrayaan-1 werd vorig jaar in oktober in een baan om de maan gebracht. Vorige maand moest de missie vroeger dan voorzien afgebroken worden, maar de M3 aan boord had zijn werk toen al gedaan.
LRO & LCROSS
In juni lanceerden de Amerikanen ook al twee onbemande missies om water op de maan te vinden. De Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) registreerde temperaturen van -238 graden celsius in de poolkraters op de maan en ontdekte dat er waterstof is - een sterke indicator voor de aanwezigheid van water. De Lunar Crater Observation and Sensing Satellite (LCROSS) gaat op 9 oktober een sonde in een poolkrater 'schieten'. Wetenschappers hopen dat daardoor ijs tevoorschijn komt dat ze dan nader kunnen onderzoeken.
ESA's idee van hoe de eerste maanbasis er zou kunnen uitzien.
George Bush: 2013
De vorige Amerikaanse president Bush maakte op 17 december 2005 tijdens een persconferentie in het hoofdgebouw van de NASA grootse plannen bekend voor een permanent bewoonde maanbasis. Bush zei uiterlijk in 2013 een bemand ruimtestation te willen hebben. Als het ISS af is, zouden de eerste mensen naar de Maan moeten gaan om er een station te bouwen. Amerika is niet de enige die last heeft van "maankoorts": Japan wil voor 2016 een sterrenkijker op de schaduwzijde van de Maan hebben staan.
Nasa heeft concrete plannen om weer mensen naar de maan te sturen. In 2018
Hoe water op de maan wordt gevormd
Toen 40 jaar geleden de eerste maanstenen meekwamen met de Apollo-astronauten, werden daarin ook sporen van water gevonden, maar dat werd onmogelijk geacht en Nasa verklaarde het door te stellen dat de stenen jammer genoeg 'besmet' waren toen ze al terug op aarde waren.
Chandrayaan-1 aan het werk. In augustus gaf het ding de geest.
Slechte dozen
Niemand lag daar wakker van omdat zuurstof-isotopen op de maan nu eenmaal niet te onderscheiden vallen van die op aarde en het bijgevolg toen onmogelijk was om verschillen te zien tussen zogezegd maanwater en ons water. De meest aannemelijke theorie werd bewaarheid: de dozen waarin de maanstenen bewaard werden deugden niet.
Maanoppervlak (rechts) en links zie je hetzelfde door de ogen van de M3-waterzoeker.
Twee soorten water
Nu, veertig jaar later, ziet het plaatje er ineens anders uit. Er zijn volgens de wetenschappers mogelijk twee 'soorten' water op de maan. Een eerste komt van maan zelf, zeggen ze. Het is er altijd geweest of werd 'binnengesmokkeld' door kometen die het aan boord hadden en insloegen op de maan.
Dit zou op 9 oktober moeten gebeuren: LCROSS schiet een sonde in de maan om ijs/water aan de oppervlakte te brengen.
Zonwater
Een tweede soort, en de interessantste omdat dit water nog altijd gevormd wordt, zou vreemd genoeg van de zon komen. Dat werkt zo: het maanoppervlak bestaat uit solide steen ('bedrock') en regoliet. Regoliet is de laag los, vaak verweerd materiaal aan het oppervlakte van een planeet. Het kan bestaan uit brokken gesteente, puin, mineralen en allerlei ander los materiaal. Regoliet ligt bovenop vast, geconsolideerd materiaal, dat bedrock genoemd wordt. Die twee bestaan voor 45 procent uit zuurstof (gebonden aan voornamelijk silicaten).
Het doel van LCROSS ligt al vast.
Bombardement
De zon bombardeert via de zonnewind (een stroom van geladen deeltjes die ontsnappen van het oppervlak van de ster) die steen en regoliet voortdurend met protonen (in casu subatomaire waterstofdeeltje met een positieve elektrische lading). Die positief geladen waterstofdeeltjes slaan in op de maan aan eenderde de snelheid van het licht, en da's genoeg om de zuurstofverbinding in steen en regoliet te 'ontmantelen'. De 'losgeslagen' zuurstofdeeltjes en de waterstofdeeltjes in de zonnewind zouden water vormen op de maan.
De in juni gelanceerde LRO.
Noorderlicht
Misschien vraagt u zich af waarom dat niet het geval is op aarde. Bij ons beschermd het magnetisch veld ons van de zonnewind-deeltjes. Ze stuiten op de zogenaamde Van Allen-gordels. Bij hevige activiteit van de zon kunnen de deeltjes in de buurt van de polen toch de Aarde bereiken: dan zie je het fameuze noorderlicht of aurora borealis. (mvl)
(HLN)
Er is water op de maan
HLN update Straks maakt de Nasa bekend dat er "grote hoeveelheden water" gevonden zijn op de maan. De ontdekking gebeurde door Chandrayaan-1, de eerste Indiase maanmissie, die uitgerust was met Nasa's Moon Mineralogy Mapper (M3). Daarmee is de droom van een permanente basis op de maan ineens stappen dichterbij gekomen.
Er is meer: niet alleen zit de maan blijkbaar met een flinke waterreserve, Nasa zegt ook bewijs te hebben gevonden dat er nog steeds water gevormd wordt. Daar zorgt de zon vreemd genoeg voor.
"Sensationeel"
Bewijs van water vinden op de maan was één van de hoofddoelen van Chandrayaan-1, maar toch is iedereen verrast. Carle Pieters, planetair geoloog van Brown University en coördinator van het M3-project, zal later vandaag de vondst toelichten op een door Nasa georganiseerde persconferentie. Collega's spreken van een "sensationele ontdekking die de agenda van de ruimtevaart een nieuwe richting zal geven".
Via zonnewind zou water gevormd worden op de maan.
Omstreden
De vondst is ook een fameuze opsteker voor het omstreden ruimteprogramma van India. Dat India naar de maan ging werd door velen afgedaan als een prestigeproject in een recente Aziatische ruimterace. Want ook de Chinezen hebben ambities in de ruimte. Moest een land, dat weliswaar een explosieve economische groeit kent maar met nog zoveel armoede heeft af te rekenen als India hier wel geld insteken?
Essentieel
Water is essentieel voor het opzetten van een kolonie op de maan. Het dient immers niet alleen om te drinken. Er zou ook zuurstof uitgehaald kunnen worden om te ademen en zelfs in de vorm van waterstof als brandstof kunnen dienen.
M3 magic
Tot nu veronderstelden wetenschappers wel dat er ijs in de kraters aan de polen van de maan zou kunnen zitten, maar er was geen hard bewijs voor. Met de M3, een 'imaging spectrometer', is dat dus gelukt. De M3 detecteert electromagnetische straling van verschillende mineralen in het maanoppervlak. Dat water zit bovendien dicht aan de oppervlakte, want de M3 kan niet dieper dan een paar millimeter 'kijken'.
Chandrayaan-1 werd vorig jaar in oktober in een baan om de maan gebracht. Vorige maand moest de missie vroeger dan voorzien afgebroken worden, maar de M3 aan boord had zijn werk toen al gedaan.
LRO & LCROSS
In juni lanceerden de Amerikanen ook al twee onbemande missies om water op de maan te vinden. De Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) registreerde temperaturen van -238 graden celsius in de poolkraters op de maan en ontdekte dat er waterstof is - een sterke indicator voor de aanwezigheid van water. De Lunar Crater Observation and Sensing Satellite (LCROSS) gaat op 9 oktober een sonde in een poolkrater 'schieten'. Wetenschappers hopen dat daardoor ijs tevoorschijn komt dat ze dan nader kunnen onderzoeken.
ESA's idee van hoe de eerste maanbasis er zou kunnen uitzien.
George Bush: 2013
De vorige Amerikaanse president Bush maakte op 17 december 2005 tijdens een persconferentie in het hoofdgebouw van de NASA grootse plannen bekend voor een permanent bewoonde maanbasis. Bush zei uiterlijk in 2013 een bemand ruimtestation te willen hebben. Als het ISS af is, zouden de eerste mensen naar de Maan moeten gaan om er een station te bouwen. Amerika is niet de enige die last heeft van "maankoorts": Japan wil voor 2016 een sterrenkijker op de schaduwzijde van de Maan hebben staan.
Nasa heeft concrete plannen om weer mensen naar de maan te sturen. In 2018
Hoe water op de maan wordt gevormd
Toen 40 jaar geleden de eerste maanstenen meekwamen met de Apollo-astronauten, werden daarin ook sporen van water gevonden, maar dat werd onmogelijk geacht en Nasa verklaarde het door te stellen dat de stenen jammer genoeg 'besmet' waren toen ze al terug op aarde waren.
Chandrayaan-1 aan het werk. In augustus gaf het ding de geest.
Slechte dozen
Niemand lag daar wakker van omdat zuurstof-isotopen op de maan nu eenmaal niet te onderscheiden vallen van die op aarde en het bijgevolg toen onmogelijk was om verschillen te zien tussen zogezegd maanwater en ons water. De meest aannemelijke theorie werd bewaarheid: de dozen waarin de maanstenen bewaard werden deugden niet.
Maanoppervlak (rechts) en links zie je hetzelfde door de ogen van de M3-waterzoeker.
Twee soorten water
Nu, veertig jaar later, ziet het plaatje er ineens anders uit. Er zijn volgens de wetenschappers mogelijk twee 'soorten' water op de maan. Een eerste komt van maan zelf, zeggen ze. Het is er altijd geweest of werd 'binnengesmokkeld' door kometen die het aan boord hadden en insloegen op de maan.
Dit zou op 9 oktober moeten gebeuren: LCROSS schiet een sonde in de maan om ijs/water aan de oppervlakte te brengen.
Zonwater
Een tweede soort, en de interessantste omdat dit water nog altijd gevormd wordt, zou vreemd genoeg van de zon komen. Dat werkt zo: het maanoppervlak bestaat uit solide steen ('bedrock') en regoliet. Regoliet is de laag los, vaak verweerd materiaal aan het oppervlakte van een planeet. Het kan bestaan uit brokken gesteente, puin, mineralen en allerlei ander los materiaal. Regoliet ligt bovenop vast, geconsolideerd materiaal, dat bedrock genoemd wordt. Die twee bestaan voor 45 procent uit zuurstof (gebonden aan voornamelijk silicaten).
Het doel van LCROSS ligt al vast.
Bombardement
De zon bombardeert via de zonnewind (een stroom van geladen deeltjes die ontsnappen van het oppervlak van de ster) die steen en regoliet voortdurend met protonen (in casu subatomaire waterstofdeeltje met een positieve elektrische lading). Die positief geladen waterstofdeeltjes slaan in op de maan aan eenderde de snelheid van het licht, en da's genoeg om de zuurstofverbinding in steen en regoliet te 'ontmantelen'. De 'losgeslagen' zuurstofdeeltjes en de waterstofdeeltjes in de zonnewind zouden water vormen op de maan.
De in juni gelanceerde LRO.
Noorderlicht
Misschien vraagt u zich af waarom dat niet het geval is op aarde. Bij ons beschermd het magnetisch veld ons van de zonnewind-deeltjes. Ze stuiten op de zogenaamde Van Allen-gordels. Bij hevige activiteit van de zon kunnen de deeltjes in de buurt van de polen toch de Aarde bereiken: dan zie je het fameuze noorderlicht of aurora borealis. (mvl)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-09-2009
Trillende sterren bieden zicht op evolutie heelal
Alles wijst erop dat de evolutie van subdwerg B-sterren te begrijpen is met behulp van asteroseismologie, de studie van pulserende sterren. Het promotieonderzoek van sterrenkundige Haili Hu, die op 6 oktober promoveert aan de Radboud Universiteit Nijmegen (en tegelijkertijd ook aan de Katholieke Universiteit Leuven), maakt dat duidelijk. Eerste metingen, vanaf de aarde, bevestigen haar theorie.
Hu's onderzoek is van belang omdat tot op heden weinig bekend is over de ontstaansgeschiedenis van subdwerg B-sterren. Dit is een categorie sterren die door haar afwijkingen van de 'standaardster' meer inzicht kan bieden in de evolutie van sterren. En wie daar meer over weet, weet meer over de evolutie van het leven, de aarde, het heelal. Want de oerknal was het begin, maar pas in de afkoeling daarna zijn sterren ontstaan, die elementaire bouwstoffen voor alle leven opleverden.
Uit huidige en toekomstige ruimtemissies zullen preciezere asteroseismologische gegevens voortkomen, over onder meer de subdwerg B-sterren, omdat in de ruimte met minder storing gemeten kan worden. Haili Hu zit zelf in een team dat de metingen van de Keplermissie (gelanceerd in maart 2009) aan subdwerg B-sterren en andere compacte sterren bestudeert.
(allesoversterrenkunde)
Trillende sterren bieden zicht op evolutie heelal
Alles wijst erop dat de evolutie van subdwerg B-sterren te begrijpen is met behulp van asteroseismologie, de studie van pulserende sterren. Het promotieonderzoek van sterrenkundige Haili Hu, die op 6 oktober promoveert aan de Radboud Universiteit Nijmegen (en tegelijkertijd ook aan de Katholieke Universiteit Leuven), maakt dat duidelijk. Eerste metingen, vanaf de aarde, bevestigen haar theorie.
Hu's onderzoek is van belang omdat tot op heden weinig bekend is over de ontstaansgeschiedenis van subdwerg B-sterren. Dit is een categorie sterren die door haar afwijkingen van de 'standaardster' meer inzicht kan bieden in de evolutie van sterren. En wie daar meer over weet, weet meer over de evolutie van het leven, de aarde, het heelal. Want de oerknal was het begin, maar pas in de afkoeling daarna zijn sterren ontstaan, die elementaire bouwstoffen voor alle leven opleverden.
Uit huidige en toekomstige ruimtemissies zullen preciezere asteroseismologische gegevens voortkomen, over onder meer de subdwerg B-sterren, omdat in de ruimte met minder storing gemeten kan worden. Haili Hu zit zelf in een team dat de metingen van de Keplermissie (gelanceerd in maart 2009) aan subdwerg B-sterren en andere compacte sterren bestudeert.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-09-2009
'Mens kan naar einde van zichtbare heelal reizen'
AMSTERDAM - Het is in theorie mogelijk om binnen een mensenleven naar het einde van het zichtbare heelal te reizen. Dat heeft een Australische wetenschapper berekend in een nieuwe studie.
© Novum NieuwsOnderzoekster Juliana Kwan van de universiteit van Sydney berekende dat een astronaut in een supergeavanceerde raket slechts 30 jaar nodig heeft om 15 miljard lichtjaar te reizen.
Die afstand wordt beschouwd als de straal van het zichtbare heelal, omdat het universum ongeveer 15 miljard jaar oud is en we dus geen licht kunnen ontvangen van plekken die ouder zijn.
Op aarde zou er tijdens de reis door relativiteit meer dan 70 miljard jaar verstrijken.
Donkere energie
De resultaten van de studie worden binnenkort gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Publications of the Astronomical Society of Australia.
Kwan heeft in haar onderzoek de nieuwste gegevens over donkere energie meegenomen. Daardoor komt ze uit op een kortere reistijd dan wetenschappers die eerder hebben berekend hoe lang de theoretische reis naar het einde van het zichtbare heelal zou duren.
Raket
Zo concludeerde de Canadese onderzoeker Jeremy Heyl in 2005 nog dat een astronaut 50 jaar over de trip zou doen als hij in een raket zou reizen, die elke seconde met een snelheid van 9 meter per seconde zou accelereren.
De reis naar het einde van het zichtbare heelal zal voorlopig niet in werkelijkheid kunnen plaatsvinden. Vooral de terugreis naar de aarde zou volgens Juliana Kwan erg problematisch worden.
Verdwaald
Kleine onzekerheden over de sterkte van donkere energie en de totale dichtheid van alle deeltjes in het heelal maken het bijna onmogelijk om de precieze baan van de raket te berekenen.
De kans dat een astronaut de aarde daardoor op de terugweg per ongeluk voorbij zou vliegen, is erg groot.
“Als je maar een seconde te laat begint met vaart minderen, zou je al voorbij de Melkweg schieten”, aldus Kwan in het Britse tijdschrift New Scientist. "Je zou dan letterlijk verdwalen in de ruimte."
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
'Mens kan naar einde van zichtbare heelal reizen'
AMSTERDAM - Het is in theorie mogelijk om binnen een mensenleven naar het einde van het zichtbare heelal te reizen. Dat heeft een Australische wetenschapper berekend in een nieuwe studie.
© Novum NieuwsOnderzoekster Juliana Kwan van de universiteit van Sydney berekende dat een astronaut in een supergeavanceerde raket slechts 30 jaar nodig heeft om 15 miljard lichtjaar te reizen.
Die afstand wordt beschouwd als de straal van het zichtbare heelal, omdat het universum ongeveer 15 miljard jaar oud is en we dus geen licht kunnen ontvangen van plekken die ouder zijn.
Op aarde zou er tijdens de reis door relativiteit meer dan 70 miljard jaar verstrijken.
Donkere energie
De resultaten van de studie worden binnenkort gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Publications of the Astronomical Society of Australia.
Kwan heeft in haar onderzoek de nieuwste gegevens over donkere energie meegenomen. Daardoor komt ze uit op een kortere reistijd dan wetenschappers die eerder hebben berekend hoe lang de theoretische reis naar het einde van het zichtbare heelal zou duren.
Raket
Zo concludeerde de Canadese onderzoeker Jeremy Heyl in 2005 nog dat een astronaut 50 jaar over de trip zou doen als hij in een raket zou reizen, die elke seconde met een snelheid van 9 meter per seconde zou accelereren.
De reis naar het einde van het zichtbare heelal zal voorlopig niet in werkelijkheid kunnen plaatsvinden. Vooral de terugreis naar de aarde zou volgens Juliana Kwan erg problematisch worden.
Verdwaald
Kleine onzekerheden over de sterkte van donkere energie en de totale dichtheid van alle deeltjes in het heelal maken het bijna onmogelijk om de precieze baan van de raket te berekenen.
De kans dat een astronaut de aarde daardoor op de terugweg per ongeluk voorbij zou vliegen, is erg groot.
“Als je maar een seconde te laat begint met vaart minderen, zou je al voorbij de Melkweg schieten”, aldus Kwan in het Britse tijdschrift New Scientist. "Je zou dan letterlijk verdwalen in de ruimte."
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Carl Sagan ft Stephen Hawking - 'A Glorious Dawn'
[Sagan]
If you wish to make an apple pie from scratch
You must first invent the universe
Space is filled with a network of wormholes
You might emerge somewhere else in space
Some when-else in time
The sky calls to us
If we do not destroy ourselves
We will one day venture to the stars
A still more glorious dawn awaits
Not a sunrise, but a galaxy rise
A morning filled with 400 billion suns
The rising of the milky way
The Cosmos is full beyond measure of elegant truths
Of exquisite interrelationships
Of the awesome machinery of nature
I believe our future depends powerfully
On how well we understand this cosmos
In which we float like a mote of dust
In the morning sky
But the brain does much more than just recollect
It inter-compares, it synthesizes, it analyzes
it generates abstractions
The simplest thought like the concept of the number one
Has an elaborate logical underpinning
The brain has it's own language
For testing the structure and consistency of the world
[Hawking]
For thousands of years
People have wondered about the universe
Did it stretch out forever
Or was there a limit
From the big bang to black holes
From dark matter to a possible big crunch
Our image of the universe today
Is full of strange sounding ideas
[Sagan}
How lucky we are to live in this time
The first moment in human history
When we are in fact visiting other worlds
The surface of the earth is the shore of the cosmic ocean
Recently we've waded a little way out
And the water seems inviting
[Sagan]
If you wish to make an apple pie from scratch
You must first invent the universe
Space is filled with a network of wormholes
You might emerge somewhere else in space
Some when-else in time
The sky calls to us
If we do not destroy ourselves
We will one day venture to the stars
A still more glorious dawn awaits
Not a sunrise, but a galaxy rise
A morning filled with 400 billion suns
The rising of the milky way
The Cosmos is full beyond measure of elegant truths
Of exquisite interrelationships
Of the awesome machinery of nature
I believe our future depends powerfully
On how well we understand this cosmos
In which we float like a mote of dust
In the morning sky
But the brain does much more than just recollect
It inter-compares, it synthesizes, it analyzes
it generates abstractions
The simplest thought like the concept of the number one
Has an elaborate logical underpinning
The brain has it's own language
For testing the structure and consistency of the world
[Hawking]
For thousands of years
People have wondered about the universe
Did it stretch out forever
Or was there a limit
From the big bang to black holes
From dark matter to a possible big crunch
Our image of the universe today
Is full of strange sounding ideas
[Sagan}
How lucky we are to live in this time
The first moment in human history
When we are in fact visiting other worlds
The surface of the earth is the shore of the cosmic ocean
Recently we've waded a little way out
And the water seems inviting
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
28-09-2009
ESO presenteert derde deel melkwegtrilogie
De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) heeft het derde en laatste van drie fotomozaïeken van het Melkwegstelsel online gezet. Dit 370 miljoen pixels tellende mozaïek, samengesteld uit opnamen die met de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop op La Silla (Chili) zijn gemaakt, toont het indrukwekkende stervormingsgebied van de zogeheten Lagunenevel.
Deze gasnevel beslaat aan de hemel een gebied dat in oppervlak achtmaal zo groot is als de volle maan. In werkelijkheid is de Lagunenevel ongeveer 100 lichtjaar groot; hij bevindt zich op een afstand van vier- à vijfduizend lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Sagittarius.
ESO's melkwegtrologie gecreëerd in het kader van het GigaGalaxyZoom-project, dat onderdeel is van de activiteiten rond het Internationaal Jaar van de Sterrenkunde.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
Hoge Resolutie
(allesoversterrenkunde)
ESO presenteert derde deel melkwegtrilogie
De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) heeft het derde en laatste van drie fotomozaïeken van het Melkwegstelsel online gezet. Dit 370 miljoen pixels tellende mozaïek, samengesteld uit opnamen die met de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop op La Silla (Chili) zijn gemaakt, toont het indrukwekkende stervormingsgebied van de zogeheten Lagunenevel.
Deze gasnevel beslaat aan de hemel een gebied dat in oppervlak achtmaal zo groot is als de volle maan. In werkelijkheid is de Lagunenevel ongeveer 100 lichtjaar groot; hij bevindt zich op een afstand van vier- à vijfduizend lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Sagittarius.
ESO's melkwegtrologie gecreëerd in het kader van het GigaGalaxyZoom-project, dat onderdeel is van de activiteiten rond het Internationaal Jaar van de Sterrenkunde.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
Hoge Resolutie
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
