MARS - De Missies! Deel 7

21-01-2010

Marswagentje onderzoekt bijzondere steen op Mars



Het Marswagentje Opportunity heeft de afgelopen twee maanden onderzoek verricht aan een bijzonder brok gesteente. 'Marquette Island', zoals de donkere steen ter grootte van een basketbal is gedoopt, kan meer inzicht geven in de samenstelling van het inwendige van de planeet Mars.

Marquette Island wijkt duidelijk af van de tientallen stenen en meteorieten die Opportunity eerder bekeken heeft. Hij bestaat uit grofkorrelig basaltgesteente, en is dus van vulkanische oorsprong. En zijn grofkorreligheid wijst erop dat hij uit voorheen gesmolten gesteente bestaat dat langzaam is afgekoeld, waardoor zich kristallen konden vormen. Volgens de onderzoekers moet dit gesteente oorspronkelijk diep in de korst van Mars hebben gezeten: oppervlaktegesteente koelt namelijk sneller af en is fijner van textuur.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

quote:

Op woensdag 27 januari 2010 07:36 schreef NorthernStar het volgende:
Spirit geeft de geest

Gedeeltelijk iig. Vastgelopen in het zand en komt er niet meer uit.
[..]

optimist

Nu de winter nog door zien te komen.

inderdaad

26-01-2010

Marsrover heeft zijn laatste rustplaats bereikt



Het Amerikaanse Marswagentje Spirit blijft staan waar hij staat. NASA heeft besloten om geen verdere pogingen te doen om de mobiele onderzoeksrobot uit zijn benarde toestand te bevrijden. Tien maanden geleden zakten de wielen van Spirit door de dunne harde oppervlaktekorst, waardoor hij vast kwam te zitten in het losse zand dat daaronder ligt.

De beslissing om de mobiliteit van Spirit definitief op te offeren, is ingegeven door de naderende winter ter plaatse. Doordat de zon steeds lager aan de hemel komt te staan, daalt de opbrengst van Spirits zonnepanelen. Besloten is nu om de resterende manoeuvreerbaarheid te gebruiken om het Marswagentje een wat gunstigere positie te geven. Nu hellen zijn zonnepanelen een beetje naar het zuiden, terwijl de zon in het noorden staat. Dat kan enigszins worden verholpen door Spirit een klein stukje achteruit te laten rijden, zodat zijn achterkant een beetje omhoog komt. Dat is wel nodig ook, want nu is de stroomopbrengst te gering om de communicatie met Spirit tijdens de winter in stand te houden.

Een en ander betekent overigens niet dat het Marswagentje geen onderzoek meer zal kunnen doen. Vanuit zijn vaste positie kan Spirit onder meer de kleine schommelingen in de rotatie van Mars gaan meten, wat informatie oplevert over het diepe inwendige van de planeet. En de nog steeds werkzame robotarm blijft bodemonderzoek doen.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesversterrenkunde)

24-01-2010

Bewijs voor bacterieel leven op Mars?

De Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) van NASA observeerde verschillende grote 'meren' op het oppervlakte van Mars, die met op kanalen lijkende geulen met elkaar verbonden zijn. Volgens wetenschappers vertonen deze kanalen de nodige ingrediënten om door (vloeibaar) water te zijn gecreëerd. Uit de nieuwe MRO foto's blijkt niet alleen dat Mars ooit grote meren bezat, maar ook dat de meren zich veel later dan eerder gedacht vormden: 'amper' 3 miljard jaar geleden. Een best te smaken vaststelling, maar waar in het gras schuilt de wetenschappelijke adder van bacterieel leven?



Dr. Sanjeev Gupta, geoloog bij het Imperial College London, en zijn team van het Imperial College en University College London bestudeerden verschillende MRO foto's van vlakke 'indrukken' op het oppervlak van Mars, net boven de 1.700 kilometer lange 'Ares Vallis' vallei. De indrukken hebben een gemiddelde diameter van 20 kilometer en werden toegeschreven aan het instorten van lappen grond, doordat het ijs in de bodem zo'n 4 miljard jaar geleden door sublimatie verloren ging in de ijle atmosfeer van de rode planeet.

Het team vond op de gedetailleerde foto's echter een reeks kanalen die de indrukken met elkaar verbinden. Ze zijn ervan overtuigd dat deze kanalen enkel door stromend water gevormd kunnen zijn, en niet door de directe overgang van ijs naar een gasvormige fase.



Op planeten zoals Mars tellen wetenschappers de kraters in een bepaald gebied om de ouderdom van de regio te bepalen. Voor het gebied boven de Ares Vallis vallei rekende het team de indrukken terug naar de zogenaamde 'Hesperian Epoch' van Mars, circa 3,5 to 1,8 miljard jaar geleden. Een verrassende vaststelling, want van die periode werd aangenomen dat Mars toen een koude en droge planeet was zónder vloeibaar water aan de oppervlakte.

Het team van onderzoekers stelt dat Mars tijdens de Hesperian Epoch kortstondige perioden van opwarming kan ervaren hebben. Misschien ten gevolge van vulkanische activiteit, de inslag van een meteoriet of een verschuiving van de planeet in zijn baan rond de zon. Dit zou genoeg warmte ontwikkeld hebben om het ijs in de ondergrond te doen smelten, maar ook de nodige atmosferische druk om het water aan de oppervlakte van de planeet in vloeibare toestand te houden.


Gupta: "We raken er niet uit wat de aanzet was voor deze warmere periode. We hebben verschillende hypothesen. Misschien hebben locale condities op Mars voor een atmosfeer gezorgd die een klein broeikaseffect veroorzaakte, zodat de meren konden ontstaan. We weten niet hoe lang de meren gevuld waren met water, maar we weten wel hoe opwindend het is om bewijzen van (vloeibaar) water op Mars te zien."


(MRO foto van Olympus Mons Aureole)

Dr. Gupta, hoe zit het nu met bacterieel leven?

"De warmere condities op Mars kunnen ervoor gezorgd hebben dat de indrukken op de oppervlakte zich vulden met smeltwater. Uiteindelijk zouden ze ook overstromen waarbij zich kanalen vormden door de waterstroom naar lager gelegen bassins. Dit zorgt voor een ander milieu waar microbiologisch leven mogelijk is. Dit zou fossiel leven zijn. Het is een gebied dat we niet als 'een plaats om naartoe te gaan' beschouwden."

(Grenswetenschap)

03-02-2010

Belgische ploeg neemt deel aan gesimuleerde Marsmissie in Utah

Een volledig Belgische ploeg voert van 6 tot 22 februari een gesimuleerde Marsmissie uit aan boord van het 'Mars Desert Research Station' in de woestijn in het zuiden van de Amerikaanse staat Utah. Drie Vlamingen en drie Walen sluiten zich vrijwillig op in een habitat van twee verdiepingen, met een doorsnede van acht meter, volledig afgesneden van de buitenwereld. Uitjes gebeuren enkel in ruimtepakken.

Unicum
Het is voor het eerst dat een volledig Belgische ploeg aan een dergelijk experiment deelneemt. De uitverkorenen zijn Nancy Vermeulen uit Antwerpen, Nicky De Munster uit Waregem, Arjan Van der Star uit Lanaken en de Walen Pierre-Emmanuel Paulis, Nora Martiny en Margaux Hoang.

Nationale Loterij
De expeditie wordt volledig gefinancierd door de Nationale Loterij. De doelstellingen zijn zowel wetenschappelijk als pedagogisch. De experimenten situeren zich op verschillende wetenschappelijke domeinen, zoals biologie, geologie, hydrografie, weerkunde, aardrijkskunde, zonne-energie, composteren, het beschermen van de omgeving en het recycleren van water. Er zijn contacten met Belgische scholen voorzien. De missie is te volgen op www.marssociety.be. (belga/dea)

(HLN)

11-02-2010

Sedimenten in Marskrater onthullen klimaatgeschiedenis



Rond de centrale bergpiek van de 150 kilometer grote Marskrater Gale heeft zich een enorme hoeveelheid puin verzameld die een gelaagde structuur vertoont. Het onderzoek van deze puinophoping maakt veel duidelijk over de grote klimaatveranderingen die zich miljarden jaren geleden op Mars hebben afgespeeld.

Amerikaanse geologen hebben vastgesteld dat onderop de 'stapel' gesteenten, die zich in de loop van ongeveer twee miljard jaar hebben gevormd, lagen met kleimineralen liggen - mineralen die zich alleen onder natte omstandigheden vormen. Hoger gelegen lagen bevatten daarnaast ook sulfaten: ook die hebben een natte oorsprong, maar afzetting vindt pas plaats als het water waarin ze gevormd zijn verdampt. Nog hogere lagen in de puinberg blijken alleen sulfaten te bevatten en bovenaan zijn geen water-gerelateerde mineralen meer te vinden.

Deze volgorde van lagen bevestigt de resultaten van onderzoek elders op Mars. Maar de Gale-krater is tot nog toe de enige plek waar één opstapeling van gesteenten het complete verhaal vertelt. De krater is dan ook een van de mogelijke landingsplaatsen van de mobiele onderzoeksrobot Curiosity van de Mars Science Laboratory, die in 2011 wordt gelanceerd.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

16-02-2010

Mars Express onderzoekt 'holle' Marsmaan



Vanaf 16 februari brengt de Europese ruimtesonde Mars Express weer een aantal bezoekjes aan Phobos, het grootste maantje van de planeet Mars. De waarnemingscampagne zal op 3 maart zijn hoogtepunt bereiken: op die dag wordt Phobos tot op slechts 50 kilometer genaderd. De laatste nadering is op 26 maart.

De nabije verkenning van de Marsmaan is mogelijk geworden door een baancorrectie van Mars Express die in 2009 plaatsvond. Het hoofddoel van die correctie was overigens om ervoor te zorgen dat de ruimtesonde bij zijn dichtste nadering van Mars niet steeds tegen de donkere nachtzijde van de planeet aan zou kijken.

De dichtste nadering van Phobos op 3 maart zal worden aangegrepen om het zwaartekrachtsveld van het slechts enkele tientallen kilometers grote maantje te onderzoeken. Daarbij zal met name worden gelet op eventuele dichtheidsverschillen in zijn inwendige. Vermoed wordt namelijk dat Phobos geen massief object is, en dat er holtes in zijn gesteente zitten.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

24-02-2010

Gezagvoerster noemt Marssimulatie "groot succes"


Nancy Vermeulen leidde de Belgische Marssimulatie.

Conflicten tussen de teamleden en koppen als 'Op Mars waren ze dood geweest': een mens zou geneigd zijn om de Belgische Marssimulatie in de woestijn van het Amerikaanse Utah niet meteen een overdonderend succes te noemen.

Nancy Vermeulen, die eerder deze maand het gezag voerde over de groep, ziet het anders. Ze bevestigt dat er binnen de zeskoppige groep "wel eens een woordje is gevallen maar dat dit deel uitmaakt van het experiment".

"Veel uit geleerd"
"We wilden kijken hoe mensen van totaal uiteenlopende achtergrond en leeftijd twee weken in een capsule zouden werken en leven alsof het op Mars was", zegt ze in een reactie op mediaberichten over ruzie binnen het team.

Bovenop de "pure wetenschappelijke experimenten", bijvoorbeeld naar stofdeeltjes in de atmosfeer, "was het grootste experiment onszelf", zegt Vermeulen. De simulatie moest meer leren over hoe het er psychologisch aan toe gaat bij zo'n missie. "Uiteraard zijn er spanningen en conflicten. Maar het gaat erom die op te lossen. We hebben er veel uit geleerd, en de 'vluchtleiding' ook".

Jeugd enthousiasmeren
"Er zijn 25 livecontacten geweest met scholen en sterrenkundige verenigingen in België. Frank De Winne, onze peter, belde ons tijdens de missie op en feliciteerde ons met ons werk. Public outreach in de ruimtevaart is heel belangrijk, want het is de jeugd van vandaag, die over 30 jaar effectief een missie naar Mars zal uitvoeren", aldus de gezagvoerster. Er zijn 17 "ruimtewandelingen" gemaakt, onder andere om bodemstalen te nemen en te kijken hoe men zelf voedsel kan kweken tijdens een lange reis naar Mars.

Volgens de wetenschapster bij het KMI was de simulatie een groot succes, zowel qua wetenschappelijke experimenten als qua public outreach. (belga/tw)

(HLN)

01-03-2010

Europese ruimtesonde nadert Marsmaantje tot op 67 kilometer



Op woensdag 3 maart scheert de Europese ruimtesonde Mars Express rakelings langs het grootste Marsmaantje Phobos. De kleinste afstand, die om 21.55 uur 's avonds wordt bereikt, bedraagt 67 kilometer - iets meer dan aanvankelijk de bedoeling was. De scheervlucht zal worden benut om meer te weten te komen over het inwendige van het maantje.

Tijdens zijn dichte nadering wordt Mars Express een beetje uit koers gebracht door het zwaartekrachtsveld van Phobos. De afwijking zal minimaal zijn - enkele millimeters per seconde - maar niettemin voldoende om een goede indruk te krijgen van de verdeling van de materie in het maantje. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de draaggolf die de radiozender van Mars Express continu uitzendt. Kleine veranderingen in het radiosignaal zoals dat op aarde wordt ontvangen, zullen de geringe koersafwijkingen van de ruimtesonde verraden.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

02-03-2010

IJs op Mars wordt beschermd door puin



Uitgebreid radaronderzoek van het noordelijk halfrond van Mars heeft nog eens bevestigd dat er op veel plaatsen dikke ijspakketten onder het oppervlak liggen. Het onderzoek, uitgevoerd door de Mars Reconnaissance Orbiter, richtte zich op het heuvelachtige gebied Deuteronilus Mensae, ongeveer halverwege de evenaar en de noordpool van Mars. Daar blijken de ijsafzettingen zich over honderden kilometers uit te strekken.

De ijsafzettingen, die plaatselijk een kilometer dik zijn, liggen met name langs steile rotswanden, waar ze door omlaag gevallen puin tegen verdamping worden beschermd. Volgens de onderzoekers is het waarschijnlijk dat het hele gebied ooit onder een dikke laag ijs heeft gelegen, en dat het ondergrondse ijs daar het restant van is.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

03-03-2010

Mars Reconnaissance Orbiter bereikt digitale mijlpaal



De Mars Reconnaissance Orbiter, die sinds maart 2006 om de planeet Mars cirkelt, heeft een bijzondere mijlpaal bereikt. In vier jaar tijd heeft de ruimtesonde 100 terabits (100.000 gigabits) aan gegevens naar de aarde gezonden. Dat staat gelijk aan 35 uur hoge kwaliteit videobeelden en is meer dan drie keer zo veel als alle andere ruimtemissies naar planeten in ons zonnestelsel bij elkaar.

De Mars Reconnaissance Orbiter is uitgerust met een drie meter grote schotelantenne, die gegevens met een snelheid van 6 megabits per seconde naar de aarde kan zenden. Zijn wetenschappelijke instrumentarium bestaat uit drie camera's, een spectrometer, een radar en een radiometer voor atmosfeeronderzoek. Daarmee is nu ongeveer de helft van de planeet Mars nauwkeurig onderzocht.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

04-03-2010

'Marsrivier' waarschijnlijk door lava gevormd



De lange, wijdvertakte Ascraeus-geul, die in het grootste vulkanische gebied op Mars meandert, is waarschijnlijk niet het gevolg van watererosie. Sommige onderzoekers meenden dat deze structuur kon zijn ontstaan in de tijd dat er nog veel vloeibaar water was op Mars. Maar nauwkeurige analyse van delen van de 'rivierbedding' die nog niet goed bestudeerd waren, lijkt er nu op te wijzen dat deze door stromende lava is uitgesleten.

Omdat de vloeistof die het Ascraeus-geulenstelsel heeft gevormd allang verdwenen is, is het niet eenvoudig om te achterhalen wat zich hier precies heeft afgespeeld. Sommige kenmerken van het stelsel lijken sprekend op die van een drooggevallen rivier. Maar nu is ontdekt dat delen ervan 'overdekt' zijn, precies zoals dat bij lavabuizen het geval is. Deze en andere kenmerken wijzen er sterk op dat de erosie niet door water, maar door snel stromende lava is veroorzaakt.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

12-03-2010

Belg bij Europese kandidaten voor Marssimulatie


De planeet Mars

De Belg Jerome Clevers is een van de vier overgebleven kandidaten om in een "container" in Moskou een volledige vlucht naar Mars te simuleren, zo heeft het Europese Ruimtevaartbureau ESA bekendgemaakt. Het Mars-500 experiment is een zware test naar het menselijk uithoudingsvermogen.

Twee deelnemers
ESA selecteerde de laatste vier Europese kandidaten. Van de vier zullen er uiteindelijk twee echt deelnemen aan de simulatie waarvoor het viertal al met alle andere "bemanningsleden" traint in het Russisch Instituut voor Biomedische Problemen (IBMP) dat zich op de medische en psychologische kant van bemande ruimtevaart toespitst.

Mars-500 start deze zomer in een speciaal gebouwde menselijke habitat in het IBMP, met 'aan boord' zes mensen. De naam komt van 250 dagen om naar de Rode Planeet te vliegen, er 30 dagen op te werken en 240 dagen om terug te keren naar huis.

Menselijke factor
Bovenop de technische uitdagingen voor een bemand retourtje Mars speelt volgens ESA ook de menselijke factor een erg belangrijke rol: "Hoe kan men het best mensen selecteren en voorbereiden om mentaal en fysiek een ruimtevlucht van minstens anderhalf jaar te doorstaan in een gesloten ruimte, steeds tegen dezelfde gezichten aankijkend, doorlopend onder stress en geïsoleerd van familie en vrienden." (belga/ypu)

(HLN)

15-03-2010

Mogelijke landingsplaatsen op Marsmaantje gefotografeerd



Tijdens een dichte nadering op 7 maart jl. heeft de Europese ruimtesonde Mars Express gedetailleerde opnamen gemaakt van het oppervlak van de kleine Marsmaan Phobos. Daarop zijn onder meer de mogelijke landingsplaatsen van de toekomstige ruimtemissie Phobos-Grunt te zien. De Mars Express is momenteel de enige ruimtesonde die dicht in de buurt van het slechts enkele tientallen kilometers grote Marsmaantje kan komen.

Phobos-Grunt is een Russische missie, die in 2011 van start moet gaan. Geprobeerd zal worden om een bodemmonster van de Marsmaan te verzamelen en deze naar de aarde terug te brengen. Het mogelijke landingsgebied van de Phobos-Grunt bevindt zich op het 'halfrond' dat altijd van de planeet Mars afgekeerd is.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

24-03-2010

Het andere Mars



De NASA heeft schitterende stereoscopische foto's vrijgegeven van de planeet Mars. Beelden van kolossale ijswanden laten een heel ander Mars zien.

De ijsvorming op de foto's is eigenlijk slechts een deel van de 'muur' van een gigantische krater op Mars. De krater is zo'n 2,5 kilometer diep en heeft een doorsnede van circa 60 kilometer. De erosie heeft nauwelijks toegeslagen zodat wetenschappers een kleine glimp kunnen opvangen van hoe een zeer grote en complexe krater eruit ziet.

Mojave
Er zijn vele vergelijkbare kraters op Mars. De Mojave is een van de grootste en meest 'verse'. Wetenschappers denken dat het 'slechts' tien miljoen jaar oud is, erg jong voor een krater van deze omvang. Er kan water uit de Mojave hebben gestroomd en wellicht kan daardoor regen of sneeuw zijn gevallen. (hlnsydney/kh)



(HLN)

quote:

Op woensdag 24 maart 2010 17:53 schreef Dynd het volgende:
Wow! Ziet er heel aards uit.

23-03-2010

Marswagentje is slimmer geworden



Het Amerikaanse Marswagentje Opportunity, dat al meer dan zes jaar op de planeet Mars rondrijdt, heeft er een kunstje bijgeleerd. Deze winter is hij van nieuwe software voorzien die hem in staat stelt om zelf te beslissen welke steen interessant genoeg lijkt voor nader onderzoek. Daarbij wordt vooral gelet op kenmerken zoals vorm en kleur.

Het nieuwe systeem, AEGIS geheten, maakt gebruik van de groothoekbeelden die de navigatiecamera van Opportunity maakt. Voorheen werden die beelden eerst naar de aarde gezonden, zodat de vluchtleiding interessante onderzoeksobjecten kon aanwijzen. Daarbij ging soms zoveel tijd verloren, dat er van daadwerkelijk onderzoek maar weinig terechtkwam.

Inmiddels heeft Opportunity zijn eerste onderzoeksobject gekozen: een grote, donkere steen ter grootte van een rugbybal. De verwachting is dat dit autonome systeem ook bij toekomstige Marsmissies zal worden ingezet.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

24-03-2010

Jonge Marskrater onderzocht door Marswagentje Opportunity



De afgelopen weken heeft het Marswagentje Opportunity de omgeving van de 10 meter kleine en zeer jonge inslagkrater Concepción onderzocht. Van grote hoogte lijkt het of bij de inslag die deze krater veroorzaakte donker materiaal straalsgewijs is verspreid. Opportunity heeft vastgesteld dat het opgeworpen gesteente dezelfde samenstelling heeft als het bodemmateriaal dat het Marswagentje op tal van andere plekken op Mars heeft aangetroffen. Het betreft zachte, zwavelrijke zandsteen met hardere, donkere insluitsels. Deze ijzerrijke bolletjes ter grootte van peperkorrels worden ook wel 'bosbessen' genoemd.

Het materiaal waarmee het bodemgesteente in de omgeving van Concepción is bedekt, bestaat zeker voor een deel uit dicht samengepakte 'bosbessen'. Het is voor het eerst dat Opportunity deze bolletjes in zulke grote concentraties heeft aangetroffen. Of er een direct verband bestaat tussen deze concentraties en het ontstaan van de inslagkrater is nog onduidelijk. Maar het is denkbaar dat de zandsteen ter plaatse door de inslag gedeeltelijk is gesmolten, onder achterlating van de bosbessen, die tegen hogere temperaturen bestand zijn.

De bolletjes zijn overigens niet verantwoordelijk voor de donkere tint van de 'stralen' rond de inslagkrater. Deze blijken het gevolg te zijn van de schaduwwerking van de overal verspreide brokken zandsteen.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

quote:

Op vrijdag 26 maart 2010 14:47 schreef Dynd het volgende:
Is dat blauwige true colour? Ziet er heel alienachtig uit.

Weet t niet zeker, meestal worden de foto's achteraf ingekleurd.

31-03-2010

Marsfoto's gemaakt op verzoek van publiek



Met de gevoelige HiRISE-camera aan boord van de Amerikaanse planeetverkenner Mars Reconnaissance Orbiter zijn de eerste acht opnamen gemaakt van gebiedjes op de planeet Mars die zijn uitgekozen door het grote publiek.

Eerder dit jaar ontving de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA ongeveer duizend suggesties van websitebezoekers, in het kader van het programma HiWish. In de toekomst zullen meer gebiedjes op Mars gedetailleerd in beeld worden gebracht die door het grote publiek zijn uitgekozen.
Ook bij eerdere Marsverkenners (Mars Global Surveyor en Mars Odyssey) zijn dergelijke publieksprogramma's uitgevoerd.

HiRISE is de gevoeligste camera die ooit in een baan rond Mars is gebracht. Sinds 2006 zijn ongeveer dertienduizend opnamen gemaakt, waarbij extreem langgerekte, smalle stroken van het Marsoppervlak zijn vastgelegd, maar in totaal is slechts ongeveer één procent van de planeet op deze manier gedetailleerd waargenomen.

© Govert Schilling

De eerste acht Marsfoto's die gemaakt zijn in het kader van het HiWish-programma

(allesoversterrenkunde)

07-04-2010

Spectaculaire lawines gezien op Mars



Het lawineseizoen op Mars is in volle gang. In 2008 werd zo'n lawine voor het eerst gefotografeerd met de HiRISE-camera van de Mars Reconnaissance Orbiter. Dat gebeurde bij toeval, maar nu, precies een Marsjaar later, houden Marsonderzoekers de steile kliffen rond de Noordpool van de planeet scherp in de gaten. En met succes: in januari zijn al verschillende lawines waargenomen. Zo stortte op 27 januari een heel pakket kooldioxide-ijs van een 700 meter hoge ijsklif af. Dat resulteerde in spectaculaire stofwolken van tientallen meters hoog.

De lawines ontstaan als de lente is aangebroken op het noordelijk halfrond van Mars, en de eerste zonnestralen de steile ijskliffen rond de Noordpool opwarmen. Op basis van de waarnemingen van dit jaar concluderen de onderzoekers dat de meeste lawines halverwege de lente optreden. Het lijkt een jaarlijks terugkerend verschijnsel.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

12-04-2010

Water op Mars; ijs op de maan



Op Mars komt vloeibaar water voor, en in sommige kraters op de maan bevinden zich ijslagen van een paar meter dik. Dat valt te lezen in het laatste nummer van het vakblad Geophysical Research Leters van de American Geophysical Union.

Met de HiRISE-camera aan boord van de Amerikaanse Mars Reconnaissance Orbiter zijn foto's gemaakt van een zogeheten gully in een duinenveld bij de krater Russell op Mars. Gullies - 'geulen' - zijn smalle, donkere sporen op bergwanden en kraterhellingen, die vermoedelijk zijn ontstaan door stromend water. Uit de foto's blijkt dat één zo'n geul in 2007 vijftig meter langer is geworden, en in 2008 ruim honderd meter. Dat wijst erop dat er af en toe nog steeds kleine hoeveelheden water vrijkomen.

Radarmetingen van de Indiase maanverkenner Chandrayaan-1 hebben het bestaan van ijs aan het licht gebracht op de bodems van enkele diepe, permanent beschaduwde kraters in de omgeving van de noordpool van de maan. Uit de radarwaarnemingen blijkt dat de ijslagen in sommige gevallen twee à drie meter dik zijn.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)