Ik heb een tijd in Hilversum gewerkt voordat ik naar de reclame wereld ging en ken de publieke ormoep goed. Geenstijl heeft groot gelijk, en eigenlijk had men dit al jaren eerder moeten doen. Veel mensen wijzen naar Geenstijl als een omroep zonder ruggegraat, wat op zich grappig is al je kijkt hoe de huidige omroepen zijn:
De publieke omroep, en het daar aan gelieerde omroepbestel is een overblijfsel uit het stenen tijdperk van de verzuiling. Tot de komst van het eerste noemenswaardige alternatief, het REM eiland, was het omroepbestel de methode om de diverse zuilen gescheiden te houden. Echter nadat de mensen achter de REM de TROS op hadden gezet en genoeg leden hadden, begon de vertrossing zoals veel omroepcoordinatoren dat toen noemde. De TROS maakte programma's die aansloten bij de wens van het volk, en de andere omroepen moesten wel mee. De VPRO van oudsher een protestantse omroep met een democratische leiding werd door hippy leden van een confessionele omroep een progressieve omroep met cultuurprogramma's en had zelfs de primeur met het eerste naakt op de Nederlandse TV. De KRO, de NCRV volgde snel en kochten ook Amerikaanse en Britse series in, toen volgde in de Jaren'70 Veronica die als eerste jongeren benaderde en weer volgende alle omroepen. De herkenning van de protestants-christelijke zuil (NCRV/VPRO) was inmiddels zo klein geworden dat de kerkgemeenten achter deze omroepen de EO oprichtte. Alles zou om identiteit moeten gaan volgens de omroepen, maar daar herken ik maar weinig van, zowel in de programmering als inhoudelijk in de programma's.Na de komst van de commercielen is dit alleen maar erger geworden. Alleen Veronica heeft haar verantwoordelijkheid genomen als omroepvereniging en heeft het bestel verlaten. Waarom de rest niet? Als je Paul de Leeuw bijna 7 ton per jaar kan betalen, dan zou je dat programma toch ook commercieel kunnen maken? En waarom koopt de NOS dure voetbalrechten? Waarom dan geen geld naar filmproducties van studenten of andere programma's waar commercieel geen geld mee te verdienen valt, zoals de betere documentaires?. En wat doen omroepen met hun geld? Een mooi voorbeeld is de samenwerking tussen de Avro, de KRO en de NCRV en hun gebouw. De drie omroepen gingen onder het mom van synergie voordelen samenwerken en zouden samen een groot pand nemen, door dat ze graag hun identiteit laten spreken kwam er een gebouw wat aan alle eisen voldeed van alle omroepen en alle discussie en gebruikersplatformen van deze omroepen met als logisch gevolg dat de belastingbetaler maar weer even bij betaald. De exorbitante salarisspiralen die bij DJs en presentatoren horen zijn veelal geiniteerd door de publieke omroep. Ook het programma Lingo, waar nog zoveel om te doen was, was weer een mooi voorbeeld van hoe de publieke omroep werkt. Het programma had genoeg kijkers, maar de omroep die het maakte had door het programma teveel verstrooing (zoals de omroepwet het noemd) en moest het weg. Een RTL of SBS had het, met succes en betalende adverteerders, gewoon op de buis kunnen houden zonder een cent subsidie.
Toen ik in Hilversum werkte merkte ik ook hoe makkelijk de PO met geld omging, voor een serie aan radio programma''s werden 6 WPM studios gemaakt (Werkplaats programma maker). Deze ruimtes voorzien van Dateq BCS25 mengtafel van 6000,-, Genelec monitorspeakers van 1250,- per stuk, een knappe DAT recorder, een effectbak en een hoge kwaliteit neumann microfoon staan nu, nu blijkt dat de formule niet aanslaat, allemaal stof te happen. Een commercieele omroep had die spullen op zijn minst nog even op Marktplaats gezet en er een DJ of een lokale omroep blij mee kunnen maken. Ook de enorme productieteams die de PO gebruikt om relatief eenvoudige programma's te maken zijn lachwekkend, bij RTL en SBS zijn deze teams compacter en lopen de lijnen korter wat uiteindelijk de programma's minder wollig maakt. Ook het VPRO 3 voor 12 team met de vele digitale themakanalen is een miljoenenverslindend project waar eigenlijk nooit een goede basis voor was.
De publieke omroep gaat er prat op meer kwaliteit te leveren dan de commerciëlen, in het geval van de docu's van de VPRO en sommige actualiteiten en discussie programma's klopt dit ook. Echter het grote aantal spelshows en de slechte drama series die er gemaakt worden zijn een duidelijk teken dat niet elke omroep even committed is aan het leveren van kwaliteit. Zelfs het journaal, wat niet politiek gekleurd zou moeten zijn loopt met 40 man achter Obama aan en stuurt maar 2 medewerkers naar McCain toe. Ook zijn de interviews van een Ferry Mingele duidelijk gekleurder dan die van Frits Wester.
De publieke omroep heeft ook een enorm arrogante houding naar alles wat commercieel is en dat is vooral te merken wanneer er meerdere journalisten bij een persbijeenkomst, bij veel interviews hebben met name vara en ncrv journalisten een vooringenomen mening, als je dan later over het zelfde onderwerp BNR hoort of naar RTL kijkt dan zie jet het zelfde verhaal alleen dan zonder kleur. Francisco van Jole, die na de MAVO, een paar jaar sociale akademie heeft gedaan (inderdaad met een K, een soort van universiteit voor provo's) heeft in zijn columns een bepaalde manier van kritiek uiten die haast tegen het fascistoïde aanligt, enige zelfreflectie heeft die man niet, kan me ook goed voorstellen dat Geenstijl, Retecool en VKmag.com die man niet mogen)
De publieke omroep heeft zichzelf als merk duidelijk links van het midden en progressief intellectueel neergezet maar krijgt te weinig prikkels om vernieuwend te zijn en als ze dingen proberen het vaak niet handig aanpakken. Iets waar een marktpartij keihard op afgerekend word (talpa!)
En precies daarom ben ik toch lid van POWNED geworden. Ik vind Geenstijl geen superomroep, ik ben absoluut niet extreem-rechts, maar ik vind wel dat het omroepbestel gewoon achterhaald is en ik zou graag de publieke omroep zien veranderen in een model zoals een ORF, WDR of BBC. Ik denk dat het pragmatisch populistisch denken van een Geenstijl als een bom in gaat slaan bij de publieken en hopelijk hun het besef geeft dat ze niet iedereen voor het lapje kunnen blijven houden. ps de DATEQ BCS 25 uit WPM G2.02 werkt heerlijk