[LaTeX #3] Leer hier de TeXnische kneepjes van het vak.

quote:

Op dinsdag 4 november 2008 17:19 schreef zuiderbuur het volgende:
Bedankt , uren geploeter op Google brengen me minder op dan jouw posts. Toch heb ik een aantal vragen. Dit is stukken beter, vooral handig dat hij niet onmiddellijk de figuur daar post en enorm veel witte ruimte laat op het blad ervoor (met een referentie naar een label en een goeie caption komt dat wel in orde)

De TUG TeX FAQ is echt een welkome bron van informatie. Hier staat heel veel in.

quote:

De standaard lijkt te zijn : op oneven pagina's negentig graden in wijzerzin.
Maar hoe moet ik die clockwise juist invoeren?

Met \usepackage[clockwise]{rotating}

quote:

Ik vind het wel zonde om een volledig blad aan een heel lange matrix met maar een aantal rijen te geven. Als ik dat dan toch doe, kan daar best nog zo'n tweede onder. Maar hoe moet dat dan met "caption" en "label" als ze samen op die bladzijde moeten staan?

Je kunt ze samen labellen, wat misschien niet zo mooi is; of je kunt de subfig package gebruiken. Lees daarvoor de manual, met name de paragraaf ‘examples’.

quote:

Ik moet zeggen dat ik dacht dat $$ en \[ \] gewoon hetzelfde deden. Als jij zegt dat dat niet zo is, wil ik dat best geloven maar binnen deze rotatebox vertonen ze wel hetzelfde gedrag : ze werken allebei niet (je krijgt een foutmelding)

In principe is dacht ik met \[ ... \] beter gegarandeerd dat de witruimte blijft kloppen en beter opgevuld wordt.

quote:

Verder zit ik al de hele tijd te tobben over een manier om mijn kurkdroge tekst over afbeeldingen tussen ruimtes iets op te fleuren met een aantal diagrammen. Het probleem is dat ik er dagen over doe om zoiets eindelijk aan de praat te krijgen, en ik wil niet ontdekken dat het dan eigenlijk nog niet kan wat ik wil doen. Ik weet dat xypic relatief gemakkelijk te "installeren" is (het hoeft zeker niet?) en dat je daarmee die commutatieve diagrammen kan doen en zo. Maar ik zou pijltjes vooral willen trekken tussen (ovaalvormige) verzamelingen. Zoiets dus


/ \ ----->
| | ------>
\ / -------->


Maar dan mooi natuurlijk . Kan dat eigenlijk?
Ik heb "geogebra" al eens horen vallen, maar dat lijkt me meer iets om echt figuren over meetkunde te maken (kegelsneden, rechten,.....)

Opnieuw veel dank bij voorbaat

Heb je een voorbeeld van een plaatje of PDF op het net met iets waarvan je zegt ‘zo moet het eruit zien’? Dan kan ik je misschien iets preciezer een package aanraden.

Ik had trouwens een idee van die plaatjes, en ik ben even losgegaan. Ik wilde het eigenlijk al een keertje hier een beetje melden als tutorial, omdat veel mensen plaatjes moeten maken met LaTeX en het altijd gedoe is, en ik onlangs TikZ ondekt heb, en het heel prettig vind werken. Het basisidee is van Wikipedia gejat:



Aannemende dat je zoiets bedoelt. En dan is dit mijn ‘gepimpte’ variant in LaTeX:



Dit heb ik met TikZ gemaakt. Ik heb iets meer features gebruikt dan redelijkerwijs nuttig, maar dit is even om een idee te geven wat je ermee kunt. Het zit inmiddels standaard in de nieuwe TeX-distributies, je wilt eigenlijk wel versie 2.00 hebben. Daarvan is een uitgebreide handleiding beschikbaar (honderden pagina’s vol voorbeelden en ideeën). Het kan alles wat XYPic ook kan, maar dan niet met zo'n krampachtige syntax. Je programmeert je plaatje gewoon in je LaTeX document, en het maakt niet uit of je dvi of PDF maakt. Het heeft allerlei bibliotheken om het leven te vergemakkelijken. Het idee is vooral dat jij niet te veel nadenkt en het plaatje beschrijft in termen van ‘dit staat hier’, en ‘dat staat er 1cm naast’, en dan ‘aan de bovenkant een label’. En als je dan besluit dat het niet 1cm, maar 5cm moet zijn, dan schuift alles mee.

Zie hier de code:



Nu nog wat commentaar. Ik laad eerst wat bibliotheken. De arrows om de pijl te kunnen kiezen, de shapes.geometric voor de ellipse, de matrix voor het uitlijnen, de fit om de ellipse passend te maken, en vervolgens zeg ik dat het document uit twee layers bestaat, background & main, met background achter main (main is standaard, die hoef je niet aan te geven).

Je ziet dat je begint met tikzpicture, en dat je dan tussen [...] opties kunt opgeven, zoals standaard met LaTeX. De manier waarop is echter vrij uitgebreid, en als je CSS kent van HTML dan komt het je misschien bekend voor qua idee (niet qua syntax), en anders is het ook zo te snappen. Het idee is dat je stijlen definieert, waardoor je later (indien gewenst) snel je document kunt aanpassen. Ik definieer dus eerst dat een set de vorm van een ellipse heeft, en dat deze minstens 1cm breed is, maar dat er geen extra ruimte (inner sep) tussen de rand en de eigenlijke content hoeft te zitten. De linker ellipse maakt van die definitie gebruik, maar dan met een rode vulling, en de rechter is blauw. De stijl ‘pijl’ definieer ik ook zo.

Dan komt de matrix. Dat is in feite een tabel/array. Ik vertel eerst dat deze alleen maar uit math nodes bestaat, zodat ik geen $ $ hoef te typen, dan dat alles in de eerste kolom rood moet zijn, en alles in de tweede blauw, en hoe ver de rijen en kolommen van elkaar af moeten staan. Vervolgens maak ik de tabel zoals je altijd zou doen. Het |(A)| zorgt ervoor dat die cel de naam (A) krijgt, etc.

Dan staan dus de 1 t/m 4 en de D t/m A op hun plek. Dan kan ik er vier pijltjes tussen trekken. Ik gebruik daar de zojuist gedefinieerde namen. Als ik dus D & A zou verwisselen in de matrix zouden die pijlen elkaar kruisen. Omdat ik de ellips pas wil tekenen als ik de inhoud getekend heb, omdat het mooi moet passen, zet ik dat op een achtergrondlayer, want anders zou de tekst bedekt worden. Ik zeg dus, teken een ellipse, geef die de naam l, en fit die rond die 4 nodes. Als ik nou nog een extra element wil toevoegen bij de matrix, dan blijft die ellipse definitie gelijk, want die schaalt dan mee. De labels X & Y plaats ik daarna, en ik specificeer dat ze aan de bovenkant van het noordelijkste punt van de ellipsen moeten komen.

En klaar. Zou ik nu dus bedenken dat ik een groene vulling wil, of liever een rectangle-vorm, dan is dat zo gepiept. Dat is de kracht van TikZ.

Naast de manual is er een example gallery, waar ook veel (heel mooie) voorbeelden in staan, inclusief code:

(Deze staat ook in de manual uitgelegd):

quote:

Op woensdag 5 november 2008 10:47 schreef zuiderbuur het volgende:
Zoiets is eigenlijk exact wat ik wou hebben , alleen zou ik eventueel rechte pijltjes willen, en geen labels voor de elementen in de verzamelingen, maar vooral labels op de pijlen (om dus mijn afbeeldingen goed te kunnen onderscheiden). Ik neem aan dat dat dan ook geen probleem is?

Uiteraard kun je labels op de pijlen zetten, aan het begin, in het midden, eronder, erboven, erin. En verder ook nog de pijlen laten slingeren of weet ik veel wat…

quote:

Laat dat nu een hinderpaal zijn. Ik ben een ramp op het gebied van dingen installeren. Ik werk op een Macbook, met TexShop, en ik weet eigenlijk niet waar mijn latex is, en dus waar mijn files heen moeten als ik iets nieuws download.
Ik heb jouw code geprobeerd en dan kreeg ik in mijn console als ik compileerde een foutmelding:
I can't find file pgflibriarytikzmatrix.tex

Dan denk ik dat je een oude versie van pgf/tikz gebruikt, versie 1.18. Je kunt inderdaad 2.00 dan installeren, of je kunt je hele TeX-installatie upgraden. Er is een maand geleden een hele nieuwe versie voor 2008 uitgekomen, die kun je hier vinden. Het is een grote download, maar het omvat wel alles wat je nodig hebt en het updatet je installatie naadloos (als het goed is natuurlijk). In de extra's versie vind je ook TeXShop. Anders dan geef ik hieronder even instructies.

quote:

Ik dacht dat ik dat wel kon oplossen door hier die version2.00 af te halen : link, en nu heb ik na unzippen een folder "pgf-2.00" met daarin subfolders context,doc,generic,latex, plain.
Ik weet dus niet waar die juist moeten. Die grote handleiding van vijfhonderd pagina's heb ik er dan bij genomen (die die jij me had aangeraden) en daarin zeggen ze dat files doorgaans in texmf moeten maar blijkbaar gebruikt mijn systeem dat (eigenlijk) niet. (Vroeger toen ik nog een pc met windows gebruikte had ik die wel, meen ik)

Ik ben dus opnieuw ten einde raad. Opnieuw duizendmaal dank bij voorbaat.

Op je Mac werkt het net zo, maar dan zit die directory in je Library of Bibliotheek dir onder je homedirectory. Ik ken zelf alleen de Engelse verise van OS X, maar ik vermoed dat onderstaande ongeveer hetzelfde werkt voor de Nederlandse versie als je Library door Bibliotheek vervangt…

Ga naar je homedir, in Finder, kijk dan of er een directory 'texmf' onder staat, zo niet maak je die aan. In die texmf dir maak je, indien nodig, ook de directory 'tex' aan. Nu bekijk je je uitgepakte pgf-2.00 bestand. De directory's context, generic, latex en plain sleep je naar de laatst aangemaakt texmf/tex directory, de doc directory sleep je direct onder de texmf directory. (Of gooi je weg, het gaat alleen eigenlijk om de pgfmanual.pdf die daar ergens instaat, de rest is niet zo boeiend).

Dan open je Terminal.app en type je 'texhash', dan type je nog:
kpsewhich tikz.sty

En als het goed is zegt het dan iets als:

/Users/zuiderbuur/Library/texmf/tex/latex/pgf/frontendlayer/tikz.sty

Labels op de pijlen zou je b.v. voor elkaar kunnen krijgen door de foreach te vervangen:



Je moet wel de row sep en de column sep misschien wat aanpassen in de matrix, maar voor de rest schaalt het vanzelf.

Ah, tof dat het werkt!

En over TikZ, die manual is heel uitgebreid, maar wel nuttig. Ik heb je al bovenin voorbeelden gegeven met stijlen (die kun je overigens ook globaal maken m.b.v. van \tikzset), en als je dat een beetje handig doet, dan krijg je een heel consistent document. Je kunt tikzpictures natuurlijk binnen een figure-omgeving gebruiken, en je kunt ze heel mooi schalen, waarbij het standaard de letters niet meeschaalt, zodat je geen onleesbare (of juist supergrote) tekst krijgt.

quote:

Op woensdag 5 november 2008 11:25 schreef zuiderbuur het volgende:
Mijn texmf zelf bestaat uit doc en tex. De map doc zelf bevat slechts één map generic, die slechts één map pgf bevat.
De map tex bevat de mappen context, generic, latex en plain, die allen slechts één map omvatten, telkens met de naam pgf.

Ja, dat klopt. Als je nu een extra package wilt installeren dat niet in je distributie zit, dan kun je dat in ~/Library/texmf/tex/latex/ kwijt. Of als je een nieuwere versie nodig hebt (de packages daar hebben namelijk voorrang op je distributie). Als je zo'n package daarin hebt gezet draai je weer texhash.

quote:

Verder nog over die $$ en \[ , mij is zo geleerd dat je \[ moet doen, het is maar sinds kort dat ik eigenlijk weet dat je $$ kan doen. Ik dacht dat dat identiek was, en verkoos het dan ook, omdat ik hier niet alleen op een Azerty werk, maar op een Azerty-LAPTOP, waardoor ik voor iedere [ moet doen : alt+ shift+ (

Oh, dat is irritant. Ik heb het verbod uit ‘l2tabu’ over zaken die taboe zijn in LaTeX 2e, (document staat in de OP), en die legt uit dat de witruimte niet goed gaat.

Wat je kunt doen is b.v. dit:

\let\bM=\[
\let\eM=\]

En dan kun je in plaats van \[ ... \] ook \bM .. \eM (begin-math, end-math) typen. Net zo gemakkelijk. Een groot nadeel is dat je editor het waarschijnlijk niet kent en je syntax-highlighting kapot gaat.

quote:

Op woensdag 5 november 2008 14:31 schreef zuiderbuur het volgende:
Wat ik me nu zit af te vragen is of ik best met "set" of met "nodes" werk of zo. Het is immer allemaal erg verzameling-georiënteerd bij mij, en niet zozeer met de objecten.

Dit is bijvoorbeeld wat ik in gedachten heb:

[ afbeelding ]

En dit is wat ik er dan van maak:

quote:

Bij nodes krijg je blijkbaar een cirkeltje of een rechthoekje rond een symbool met een naam, terwijl ik het liever (zoals het hoort bij verzamelingen) rechtsboven of zo heb.

Ja, dat klopt, maar dat is niet het enige doel van nodes. Je maakt nodes eigenlijk vaak genoeg zonder content. (Zie b.v. de tutorial ‘A Petrinet for Hans Hagen’. Het voordeel van nodes is namelijk ook dat ze anchors hebben. Zoals ‘south’ of ‘north’, die je kunt gebruiken om pijlen aan vast te zetten.

quote:

Is werken met nodes dan eigenlijk aangewezen (ik heb snel even gekeken naar het fenomenale gamma aan mogelijkheid in die handleiding)...

Ja, dat lijkt me wel, ik heb hier de code:



[ Bericht 0% gewijzigd door Iblis op 05-11-2008 15:50:38 ]

quote:

Op woensdag 5 november 2008 15:56 schreef zuiderbuur het volgende:
Knap!

Maar het bizarre is dat jouw code enkel werkt bij mij als ik de laatste drie commandolijnen weglaat.....

Oh… raar… ik kijk er even naar.

Het komt omdat ik een ontwikkelingsversie gebruik van TikZ, daarin gaat het wel goed, in 2.00 is dit blijkbaar een bug. Je kunt, met een iets minder mooi resultaat, wel het volgende doen:



Als laatste drie commando's. Ik gebruik hier deels ‘border anchors’, dat zijn in feite gewoon graden weer, 0 is east, 90 is noord, maar dan een beetje shape afhankelijk. Dus bij een rectangle ligt 45 op rechtsboven, en 70 tussen midden boven en rechtsboven in.

quote:

Op woensdag 5 november 2008 17:54 schreef zuiderbuur het volgende:

[ code verwijderd ]

Wat raar dat het zo ingewikkeld wordt van zodra je een titeltje erbij wil. Moet dat echt? Ik heb de handleiding gevolgd eigenlijk....;

Dat named hoeft niet, dat is alleen als je je grahics wil externaliseren (als losse PDF wilt maken b.v. omdat je een artikel moet inleveren bij een journal dat geen TikZ kent). Anders is gewoon figure - tikzpicture - caption genoeg.

Als je dat externaliseren wilt doen, dan kun je trouwens beter met de nieuwste versie van TikZ gaan werken, die is een stuk flexibeler. (Nieuwste = ontwikkelingsversie.)

Over die lussen, ik denk dat als je:

lus/.style={->,>=stealth',min distance=8mm,looseness=10,loop},

Aanpast, en de min distance groter maakt, dat de lus dan langer wordt. Verder, de labels op de pijlen zijn ook (naamloze) nodes inderdaad. Maar ik ben nu even wat drukker.

[ Bericht 1% gewijzigd door Iblis op 06-11-2008 08:40:59 ]

quote:

Op woensdag 5 november 2008 20:17 schreef Gospodin het volgende:
Meestal wel Je wilt sowieso je plaatje in een float hebben (zwevend over de pagina). Daarnaast wil je het centreren, en je wilt er dus een titeltje bij hebben. Wat ik meestal doe is:
[ code verwijderd ]

\epsfig is niet zo handig als je met pdflatex werkt, omdat pdflatex geen eps aankan. Beter kun je graphicx en \includegraphics{figuur} gebruiken. Draai (gewoon) LaTeX, dan kijkt het of figuur.eps bestaat, als je pdflatex draait, dan kijkt het of figuur.pdf bestaat (of .png of .jpg).

Op zich is qua gewoon LaTeX ook graphicx nu de geprefereerde keus, epsfig is outdated.

Het is prima, eventueel kun je dit doen in de matrix

|(2) [set]|

In plaats van |(2)| in een cell. Dan geef je die node direct de vorm van een ellipse en hoef je niet de fit te doen. Ik maak trouwens in preview screenshots met appeltje+shift+4 (komt er een crosshair en dan kun je de regio selecteren...).

quote:

Op donderdag 6 november 2008 13:44 schreef Wouser het volgende:
Wow dat Tikz is dus helemaal de max man voor plaatjes is dat nieuw ofzo...?

Redelijk ja. Eerst was er pgf, en TikZ bestaat nu 2 jaar, maar versie 2.00 is duidelijk een verbetering, en dat bestaat een half jaar. Ik geloof dat het door een kerel in Duitsland geschreven wordt… iemand zoveel tijd had dat hij twee studies kon afronden en daarna kon promoveren om voor z'n 30e prof te zijn en TeX-goeroe te worden om TikZ te schrijven.

quote:

Op donderdag 6 november 2008 14:27 schreef zuiderbuur het volgende:
column sep={2cm,between origins}] {
|(1)| 1 & |(D)| D \
|(2)| 2 & |(C)| C \
|(3)| 3 & |(B)| B \
|(4)| 4 & |(A)| A \
};

Ik begrijp toch goed dat de eerste 1 ( of 2..) hier slaat op de naam, dus dat hij die "plaats", die "node" moet onthouden onder de naam 1 , en dat dat altijd tussen |( en )| moet, terwijl die andere 1 gewoon een stuk tekst is dat even goed iets anders had kunnen zijn?

Ja, dat klopt. Je kunt hiervoor het hoofdstuk over matrices lezen. Als samenvatting, er zijn twee manieren om matrices te specificeren. Je kunt dit doen:

\matrix {
\node[opties] (naam) {inhoud}; & \node[opties] (naam2) {inhoud};
}

Of je kunt doen:

\matrix[matrix of nodes] {
|[opties] (naam)| inhoud & |[opties] (naam)|
}

Het eerste is duidelijk uitgebreider (en flexibeler als je niet per se nodes wilt, maar dat wil je heel vaak wel).

En als je zeker weet dat inhoud altijd wiskundig is, dan kun je in plaats van:

\matrix {
\node[opties] (naam) {$inhoud$}; & \node[opties] (naam2) {$inhoud$};
}

\matrix[matrix math of nodes] {
|[opties] (naam)| inhoud & |[opties] (naam)|
}


Doen. Het is dus 'gewoon' een korte notatie. Overigens kun je, als je OS X gebruikt, met Preview vrij goed zoeken in de manual. Alles staat er wel in beschreven…, dus als je matrix of nodes invult, dan komt Preview vrij snel met de plaats waar dit uitgelegd staat op de proppen – veel sneller dan Acrobat Reader.