http://www.volkskrant.nl/(...)g_te_beiuml_nvloeden quote:
AMSTERDAM - Pr-medewerkers en advocaten van de Nederlands-Britse oliehandelaar Trafigura hebben de afgelopen twee jaar zware druk uitgeoefend op mediajournalisten, milieuorganisaties advocaten en internetencyclopedie Wikipedia om de berichtgeving over de stort van chemisch afval in Ivoorkust in 2006 ten gunste van het bedrijf om te buigen.
De in Amsterdam gevestigde, maar vanuit Londen geleide grondstoffenhandelaar dwong Greenpeace tot redactionele aanpassingen van haar website. Persbureau ANP werd bewogen tot het rondsturen van een ‘verbeterde herhaling’ over de rol van Trafigura in het gifschandaal.
Schikking
Door die gifstort in 2006 zijn volgens Ivoorkust zeker acht mensen overleden. Vanwege een financiële schikking met president Laurent Gbagbo wordt Trafigura daar in het Afrikaanse land echter niet vervolgd. In Groot-Brittannië is Trafigura wel voor de rechter gedaagd, door gedupeerden van de gifdump die schadevergoeding eisen.
Met een beroep op de Britse smaadwetgeving heeft Trafigura de advocaat van slachtoffers gemaand de beschuldigingen tegen het bedrijf van de site te halen. Website Afrol News zegt door Trafigura juridisch te zijn aangesproken in Lesotho, waar media nauwelijks bescherming genieten van de wet.
Ook in Noorwegen, Estland, Groot-Brittannië en op Wikipedia zijn of worden publicaties aangevochten door Trafigura, dat in 2008 een recordomzet boekte van 73 miljard dollar, ontkent dat sprake is van een agressieve mediacampagne. Het aantal interventies is ‘minuscuul’ vergeleken met de perspublicaties over het bedrijf, aldus advocatenbureau Carter-Ruck.
Newsnight
Toen het BBC-programma Newsnight in 2007 besloot aandacht te besteden aan het gifschandaal in Ivoorkust, waar de Nederlands-Britse oliehandelaar Trafigura een jaar eerder een partij chemisch afval had laten storten met mogelijk acht doden tot gevolg, reageerde het bedrijf als door een wesp gestoken.
Een gesprek tussen de gevreesde interviewer Jeremy Paxman en Trafigura-bestuurder Eric de Turckheim over het onverantwoordelijke gedrag van de multinational in Afrika? Dat kon zomaar niet.
De redactie werd bestookt door pr-medewerkers en smaadadvocaten. Per koerier werden aangetekende brieven bezorgd. Met een stortvloed van mailtjes en telefoongesprekken probeerde Trafigura de berichtgeving zo veel mogelijk te beïnvloeden, zegt een insider van het nieuwsprogramma.
De agressieve methode had effect. De BBC-reportage werd door de eigen advocaten uitgebreid gewogen, omdat elk woord voor de rechter verantwoord zou moeten kunnen worden. Alles wat over de affaire bekend was, maar de omroep niet kon bewijzen, moest ongezegd blijven.
Afkoopsom
De BBC, eiste de oliehandelaar verder, mocht géén vragen stellen over de afkoopsom van 152 miljoen euro die Trafigura in Ivoorkust heeft betaald. Uiteindelijk haalde dat de uitzending overigens wel, maar veel verschil maakte het niet. Paxman hield het bij één vraag die hij vijf keer herhaalde: waarom stuurde Trafigura zijn gevaarlijk chemisch afval eigenlijk naar een derdewereldland?
Sinds de afvalaffaire is de reputatie van Trafigura waarschijnlijk blijvend beschadigd. Maar zakelijk floreert de grondstoffenhandelaar als nooit tevoren: vorig jaar werd een recordomzet geboekt van 73 miljard dollar. Sinds 2007 investeert Trafigura grote bedragen in een mediaoffensief tegen journalisten, mediaorganisaties, advocaten, milieuclubs en zelfs internet- encyclopedie Wikipedia, die over de gifaffaire publiceren.
Vooral op Britse media lijkt het offensief effect te hebben. Engelse kranten schrijven spaarzaam of niet over de rechtszaak die Ivoriaanse gedupeerden van de gifdump hebben aangespannen bij de rechtbank in Londen. Advocatenbureau Leigh Day, dat namens de gedupeerden optreedt, werd meteen zelf door Trafigura aangeklaagd op basis van de Britse smaadwetgeving.Greenpeace kreeg verschillende brieven van een Amsterdams advocatenkantoor namens Trafigura. De milieuorganisatie mocht niet beweren dat Trafigura zijn medewerkers in Ivoorkust heeft vrijgekocht. ‘Daar hebben we niets van teruggenomen’, zegt campagneleidster Marietta Harjono. ‘Wel hebben we besloten ons artikel van een uitgebreidere toelichting te voorzien. En uiteraard blijven we het opnemen tegen Trafigura en laten we ons niet de mond snoeren.’
Animatie route Probo Koala (Tekst gaat hieronder verder)
In 2007 werd al bekend dat een pr-bureau namens Trafigura probeerde het artikel over de gifstort op de Nederlandstalige Wikipedia te veranderen. Andere gebruikers draaiden de wijzigingen drie keer terug. Voorlichters werd duidelijk gemaakt dat het not done is om de eigen geschiedenis te schrijven.
Smaadzaken
De Volkskrant ontving een reeks brieven van het in smaadzaken gespecialiseerde Londense advocatenbureau Carter-Ruck. Het verzoek de berichtgeving in de krant op diverse punten aan te passen, werd niet gehonoreerd. Dat gebeurde wel bij het persbureau ANP, dat vorig jaar bezoek kreeg van een Britse en Nederlandse pr- functionaris die namens Trafigura hun beklag kwamen doen.
‘We hebben daar een aantal dingen kunnen corrigeren’, zegt Margaret van Kempen van het publicrelationsbureau. Zoals? ‘Nou, bijvoorbeeld de bewering dat Trafigura gif heeft gestort in Ivoorkust. Dat is vrij kort door de bocht. Trafigura heeft een lading afgegeven aan een plaatselijke afvalverwerker. En over het begrip gif zou je een lang gesprek kunnen voeren.’
Het ANP bevestigt dat het gesprek gevolgen heeft gehad. Naar aanleiding ervan ‘is een verbeterde herhaling gegeven, omdat de verdenking ten aanzien van Trafigura door het ANP als feit was beschreven’, zegt chef eindredactie Rennie Rijpma.
Bedreigd
Een rondgang langs journalisten in Noorwegen, Estland, Afrika en Engeland leert dat Trafigura druk uitoefent op vrijwel iedereen die kritisch over het bedrijf rapporteert. ‘We zijn niet alleen bedreigd, maar ook op de meest laffe manier, door gebruik te maken van de zwakke bescherming van de media in Afrikaanse landen’, zegt Rainer Henning, eindredacteur van de website Afrol News. De vestiging in Lesotho – een land met zwakke mediabescherming – werd volgens hem aangeschreven via een Zuid-Afrikaans advocatenbureau dat dreigde met hoge boetes wegens smaad. ‘Dat hield op toen duidelijk werd dat Afrol News zijn juridisch hoofdkantoor in Noorwegen heeft, waar de pers betere bescherming geniet’.
Maar ook de Noorse publieke televisiezender NRK werd onder druk gezet, zegt verslaggeefster Synnøve Bakke. Aanvankelijk via dreigende brieven van advocatenbureau Carter-Ruck; daarna door het Britse pr-bureau dat ook bij het ANP op bezoek kwam. Onlangs werd ook een klacht ingediend bij de Noorse raad voor de journalistiek. Bakke: ‘De tactiek lijkt te zijn om zo lang mogelijk géén antwoord te geven op vragen, en dan een zo vaag mogelijk antwoord te geven en tegen uitzending een massieve show opvoeren bij chefs en management. Het laatste telefoontje kwam drie minuten voor uitzending in een poging die alsnog te stoppen. Dat is niet gelukt. Daarna: geen woord meer.’
Ook mediabedrijf Ekspress in Estland kreeg boze brieven namens Trafigura. ‘Het duurde even, waarschijnlijk omdat onze uitzending vertaald moest worden. Toen werd ons verweten dat we Trafigura niet om commentaar hadden gevraagd. Dat klopte trouwens niet’, zegt journalist Mihel Kärmas. ‘We beschouwden het als compliment. Als zulke slimme mensen niets kunnen vinden, hebben we ons werk kennelijk goed gedaan.’
(Tekst gaat verder onder de fotospecial)
Maar Britse journalisten waarschuwen voor een laconieke houding. De Britse smaadwetgeving is gunstig voor bedrijven die beweren dat hun reputatieschade niet door henzelf, maar door journalisten is veroorzaakt. De wet keert de bewijslast om en staat open voor misbruik van buitenlandse partijen die via de Britse rechter hun gelijk willen halen, al is er geen letter in Groot-Brittannië gepubliceerd.
Onderzoeksjournalistiek
Gecombineerd met de enorme schadevergoedingen maakt de wet fatsoenlijke onderzoeksjournalistiek vrijwel onmogelijk, waarschuwde hoofdredacteur Alan Rusbridger van The Guardian eerder dit jaar. Want zelfs als de klager niet wint, heeft de nieuwsorganisatie enorme kosten moeten maken en is kostbare tijd en mankracht verspild.
Onlangs riep columnist Nick Cohen van The Observer op ten strijde te trekken tegen de wet, waarbij onder meer Trafigura werd genoemd als afschrikwekkend voorbeeld. ‘Omdat slechte journalistiek vaak goede mensen slecht behandelt, zou je misschien geneigd zijn de wet te laten voor wat hij is. Maar het opvallende kenmerk van Britse smaadwetgeving is nu juist dat slechte mensen hem gebruiken tegen goede journalisten.’
Gaan bedrijven nu onze vrijheden en privacy inperken om hun mega-winsten veilig te stellen?
Free Assange! Hack the Planet
[b]Op
dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia