Het Jan Vertonghen topic #1: De stille kracht van Ajax.

quote:

Vertonghen moet jeugd afschudden

Ajax hervat morgen in Nijmegen tegen NEC de competitie. Jan Vertonghen vertolkt als centrale verdediger dit seizoen een belangrijke rol bij de Amsterdammers. Maar een leider is de 21-jarige Belg nog niet. 'Om leiderschap af te dwingen, moet ik me anders gaan gedragen.' 'Ik voel me beter en sterker worden, belangrijker voor elftal.'' Jan Vertonghen zegt het met verholen trots. Hij miste geen competitiewedstrijd in de eerste seizoenshelft, waarin hij uitgroeide tot drijvende kracht van een elftal dat aan stabiliteit won. ''Vertrouwen is altijd belangrijk voor me geweest, en deze trainer geeft me dat.''

Deze trainer is Marco van Basten. De man die rigoureuze maatregelen niet schuwt en in een topsportklimaat weinig boodschap heeft aan de sociale dwarsverbanden in zijn spelersgroep. Dat Vertonghen zijn vriend en landgenoot Thomas Vermaelen uit het hart van de defensie heeft verdrongen, zal Van Basten een zorg zijn. Vermaelen is nu linksback, óók de positie van Robbert Schilder, die op zijn beurt weer een kameraad is van de twee Belgen.

''Die concurrentiestrijd zet onze vriendschap niet onder druk,'' zegt Vertonghen. ''Het zou anders zijn geweest als ik naar de trainer was toegestapt en had gezegd: 'Ik wil centrale verdediger zijn.' Maar zo is het niet gegaan. Het was voor mij ook een verrassing. Ik had niet verwacht Thomas daar snel te verdrijven.

Ik vind mezelf ook nog niet sterk genoeg als verdediger. Dat onderdeel beheerst Thomas beter dan ik. Maar ik weet waarom ik er sta: om voetballend iets extra's te brengen. Veel van de opbouw begint bij mij.''

''Waar ter wereld je ook komt: verdedigers zijn verdedigers. Maar bij Ajax moet van achteruit ook veel voetbal komen. Ik speel op een positie die het meest afwijkt van die bij andere ploegen: de plek waarop Ajax het verschil met de tegenstander wil maken. Als je uit een andere voetbalcultuur komt is dat moeilijk te bevatten. De spelopvatting van Ajax is uniek.''

En die dreef hem als zestienjarige naar Nederland. Gek, realiseert hij zich nu, dat hij eerder wel zijn bedenkingen had bij de overgang van Tielrode naar Germinal Beerschot Antwerpen, maar dat hij over Ajax, toch een veel grotere stap, geen minuut hoefde na te denken. Lachend: ''Bij mijn ouders was het precies andersom.''

Vertonghen werd ondergebracht bij een gastgezin in Ouderkerk aan de Amstel. ''Het klikte tussen mijn ouders en die familie. Ik heb veel aan het gastgezin te danken. Ik was net zestien toen ik binnenstapte, je voelt je heel stoer op die leeftijd, maar de opvoeding is feitelijk nog niet klaar. Gastouders kunnen de echte ouders nooit vervangen, maar ze hebben het uitstekend overgenomen. Net als de ouders van mijn vriendin. Zij hielpen mij integreren. Daar ben ik heel dankbaar voor.''

Bijna twee jaar geleden overleed de vader van Vertonghen aan de gevolgen van een hersentumor. Het grootste verdriet heeft hij verwerkt.

''Er hebben nog andere dingen gespeeld in de privésfeer, die niet zijn om over uit te weiden. Het zijn harde levenslessen. Andere jongens krijgen dat op hun dertigste of veertigste voor hun kiezen, ik nu al. Het maakt soms cynisch, maar ook realistisch.

Ik stel me meer open voor dingen buiten het voetbal. En je wordt erdoor gehard. Elk nadeel heeft zijn voordeel, zegt men hier. Maar ik had die nadelen liever nog niet ondervonden. Ik moet proberen het positieve in te zien van de dood van een familielid, terwijl dat eigenlijk niet kan.''

Door de dood van zijn vader is Vertonghen iets dichter naar zijn twee broers toe gegroeid. ''Emotioneel vooral. Ik zou ze liever iets vaker zien, maar het contact is redelijk.

We zijn op jonge leeftijd gescheiden van elkaar. Al op mijn twaalfde was ik tussen zeven uur 's morgens en tien uur 's avonds weg vanwege het voetbal. Buiten de weekeinden zagen we elkaar niet. Dan is het moeilijk iets op te bouwen. Onze band was sterker geweest als ik in België was gebleven.'' Niet dat heimwee hem in zijn greep houdt, integendeel. ''Amsterdam is mijn stad geworden. Ik sta te boek als rustige jongen, maar ik heb ook een uitbundige kant en die is hier tot bloei gekomen. Ik heb een huis gekocht in Zuid. Mijn vriendin woont op de Nieuwmarkt. Ik spring drie, vier keer per week op de fiets naar het centrum. Ik ben niet zo'n winkelaar, maar ik vind het leuk om mensen te kijken. Ik heb de stadsmens in mij ontdekt.''

Aan de Openbare Scholengemeenschap Bijlmer haalde Vertonghen zijn vwo-diploma. Hij zat in de klas met zijn huidige vriendin, en met Tom de Mul, die tegenwoordig voor Racing Genk voetbalt. ''Op school heb ik Amsterdam leren doorgronden. In die omgeving ben je meer onderdeel van het gewone leven dan bij de club. Ik heb er een geweldige tijd gehad, onnoemelijk gelachen en veel vrienden gemaakt uit allerlei culturen.''

''Volgende maand zijn mijn vriendin en ik vijf jaar samen. Ik ben wel een trouwe jongen. Vijf jaar is niet iets vluchtigs. Ik sta open voor haar dingen en zij voor die van mij. Ze is oprecht geïnteresseerd in voetbal geraakt. Ben ik in België voor een interland, vertelt zij me wat zondagavond bij Studio Voetbal is gezegd.

Mijn vriendin zegt vaak: 'Ik ben de enige die het met jou uithoudt.' Maar volgens mij is met Jan Vertonghen goed samen te leven. Ik ben netjes, stipt. Wisselvallig sociaal.

Ik kan de grootste gangmaker zijn in een groep, maar ik trek me soms terug met een boek. Die rust heb ik af en toe nodig.''

Met Vermaelen deelde Vertonghen vorige week een huisje in Portugal, tijdens het trainingskamp van Jan Vertonghen: 'Amsterdam is mijn stad geworden, mijn uitbundige kant is hier tot bloei gekomen.'' (DICK SINTENIE)