Bruce Springsteen #7 - Op naar vrijdag!

quote:

Springsteen: Geen nostalgie, wel geestdrift
Van onze medewerker Gijsbert Kamer
gepubliceerd op 02 december 2007 12:18 , bijgewerkt op 3 december 2007 08:06
ARNHEM - ‘Nederland, I’m alive’, brult Bruce Springsteen zaterdag om kwart over acht door het Arnhemse Gelredome. Hij zet Radio Nowhere in, we zien de E Street Band in het zwart, en de boss zelf met de mouwen opgestroopt. Het is hem menens, de regel ‘trying to make a connection with you’ komt vanuit de tenen, en de connectie is er meteen.


De Amerikaanse rockzanger Bruce Springsteen trad zaterdagavond op in het Gelredome in Arnhem. (EPA)

Het was toch een beetje morren aan de poorten van het Gelredome waar om tien voor half zeven onder politiebegeleiding Springsteen voorin zittend in een bescheiden auto werd afgeleverd. Want behalve een muzikaal genie had hij zich ook een medisch wonder getoond door op vrijdagochtend zeker te weten die avond niet in staat te zijn om op te treden, maar een dag later wel. En dan was er nog het gedoe met de capaciteit van de zaal. Eerst moest het op verzoek van Springsteen allemaal ‘intiem’ voor achttienduizend man, later kwam hij er op terug en kon Mojo Concerts de andere zestien duizend conform de maximum capaciteit ook gaan verkopen. Wat net niet lukte, en bovendien veel fans het gevoel gaf voor niks uren lang in de rij te hebben gestaan voor de beste plaatsen.

Hoogtepunt
Nee, de boss had iets goed te maken, en dat deed hij dan ook. Vanaf het tweede liedje No Surrender is het duidelijk dat Springsteen alles geeft en zelfs ietsje meer. En wanneer Stevie Van Zandt op een akoestische gitaar Gypsy Biker inzet, en Springsteen hem met mondharmonica bijvalt, komt er een eerste hoogtepunt. Krap twintig minuten onderweg vechten de heren een gitaarduel uit op het scherpst van de snede, en zeker vooraan klinkt het zelfs nog gemener dan op de plaat.

We zijn dan pas twintig minuten onderweg, en Springsteen heeft met zijn E Street Band waarin soms wel vier gitaristen tegen elkaar inspeelden (naast hemzelf en Van Zandt ook Nils Lofgren en, een enkele keer, violiste/zangeres Soozie Tyrell). Er volgt even een rustpunt met Magic, het titelnummer van zijn laatste plaat. Daarvan wordt logischerwijs het meest gespeeld en het maakt de avond nog onvergetelijker dan vijf jaar geleden toen hij in Ahoy’ was ter ere van The Rising. Want Magic is een betere plaat die in niks onder doet voor zijn beste werk uit de jaren zeventig.

Wanneer een recent liedje als Livin’ In The Future gespeeld wordt tussen She’s The One en Promised Land, beiden dertig jaar oud, dan hoor je de klassieke Springsteen aan het werk. Geen moment roept Springsteen een gevoel van nostalgie op, wat al bijzonder is voor iemand met zijn lange staat van dienst, nog knapper is het dat oude liedjes als Candy’s Room en Night met een ongekende geestdrift gespeeld worden, alsof het de eerste keer is.

Ontwapenende grijns
En Springsteen zelf straalt een enorm spelplezier uit. De setlist die in de huidige tournee voor een derde vrije keuzes toelaat legt meer dan elders de nadruk op het hardere werk. Alleen Tunnel Of Love valt met dat onverminderd lelijke jaren tachtig-arrangement uit de toon. Maar ook achterin de zaal houdt iedereen even de adem in als drummer Max Weinberg Devil’s Arcade besluit met het ritmisch simuleren van een hartslag. Het zijn deze momenten die het concert uittillen boven het niveau van gezellig, het gaat Springsteen nog altijd ergens om, en soms is het bijna beklemmend. Maar dan is er weer die ontwapenende grijns, en een grapje in de toegift: Santa Claus Is Coming To Town, met Clarence Clemons als een soort Zwarte Piet. Zijn Born To Run dat er op volgt hebben we wel eens krachtiger gehoord, maar het wordt ook gezongen door iemand die een dag eerder nog te ziek bleek om op te treden. Als Springsteen op 18 juni in de Arena staat, maakt hij dat wel goed. Tot die tijd koesteren we de herinnering aan het meest enerverende rock concert van het jaar.

quote:

‘I’m alive’. Met die kreet doemt hij plotseling op in de duisternis van het volgepakte Gelredome (38.000 bezoekers). Voor iemand die een dag eerder nog moest afzeggen wegens verkoudheid is Bruce Springsteen inderdaad verrassend springlevend. Sterker nog: weinige keren zagen we hem zo nadrukkelijk heersen als vanavond. (nog geen actuele foto beschikbaar)
Zeker, zijn ziekte, of zijn herstel daarvan, heeft invloed op het optreden. Al was het maar dat de geluidsmensen de galm op zijn stem nog maar eens een tandje hoger hebben gedraaid. En aan het eind, na meer dan twee uur totale presence en overgave, zien we zijn gezicht op het grote scherm puffend naar het einde snakken. Bruce is moe.

Maar dat mag ook wel, want wie van te voren gedacht had dat hij de andere hoofdrolspeler van vanavond (de roemruchte E Street Band, met wie hij weer herenigd is na het folky Pete Seeger-uitje van vorig jaar) de vrije teugels zou geven, kwam bedrogen uit. Met een handgebaartje hier, een kort hoofdknik daar, veel armgezwaai, of een kort als bevel uitgesproken ‘Clarence!’ of ‘Steve!’ dirigeert The Boss zijn manschappen als een ware generaal.

Heeft de E Street Band zoiets nodig? Het geluid had beter gekund, maar was nog steeds meer dan gemiddeld goed. Qua souplesse en slagkracht, is er op de wereld geen betere begeleidingsband denkbaar. Dat de door huidkanker getroffen Danny Frederici op het orgel vervangen is door nieuweling Steve Giordano, verandert niks aan het robuuste bandgeluid. Wel valt op dat violiste Soozie Tyrrel, met wie Bruce – kopstem! – een prachtig tweestemmig einde zingt in Magic, steeds prominenter de rol als sidekick van Bruce overneemt, ten koste van saxofonist Clarence Clemons. Ook treedt Roy Bittan, de fameuze pianist, vanavond niet zo nadrukkelijk op de voorgrond.

Dat is begrijpelijk, want voor de set van vanavond – en trouwens deze gehele tour – heeft Bruce zijn E Street Band in de rockstand geschakeld. En wordt daarvan afgeweken, dan is dat via een uitstapje naar folk (waarin Soozie’s viool weer goed van pas komt). Die ‘rockstand’ impliceert ook nadrukkelijke rollen voor gitaristen ‘Miami’ Steve en Nils Lofgren. En als Bruce dan ook nog de gitaar begint te attaqueren, zoals in de spetterende solo in Candy’s Room, knalt de E Street Band werkelijk van het podium. Fantastisch ook is de bijna Canned Heat-achtige uitvoering van Reason To Believe, met een onstuimige Bruce op mondharmonica, terwijl het in Bo Diddley-ritme schokkende She’s The One van Born To Run misschien wel het muzikale hoogtepunt van de avond is. Het zijn de momenten dat het optreden je de adem beneemt, zo intens en heftig wordt er gemusiceerd.

Zoals gezegd: Bruce is voortdurend in de weer, aanwezig, voor op het podium, of zelfs op de vloer voor de dranghekken. Hij spreekt zijn gebruikelijke paar woordjes Nederlands, en doet aan het eind de toegiften omslaan in een jolige boel, door met een Sinterklaas-marionet in de hand Santa Claus Is Coming To Town te zingen, waarbij hij slim genoeg is Santa Claus te vervangen door Sinterklaas en Clarence Clemmons met een hol lachende bariton de kerstmanrol op zich neemt. De avond is dan al helemaal uitgelopen op feest, met luid zingend publiek, iedereen op de banken etc. Dus kan er nog wel een donderend Born To Run achteraan (ook weer zo knettergoed gespeeld, alsof de E Street Band een betonblok de grond in wil stampen). Geweldig om een heel Gelredome ‘Tramps like us, we were born to run’ mee te horen schreeuwen.

En zo is dit een kerkdienst voor gelovigen, die bij vlagen politieke dimensies kent (Livin’ In The Future, Magic, Long Walk Home en het afsluitende American Land), enkele keren ontroert (een bloedstollend gedreven uitvoering van No Surrender, het semi-akoestische Devil’s Arcade en het ruige Gypsy Biker), soms heftig bezielt (zoals de zustersongs The Promised Land en Badlands), amuseert (in Girls In Their Summer Clothes), maar dus vooral keihard rockt en nooit verveelt. We hebben Springsteen qua setlist wel eens dieper zien gaan (geen Independence Day, The River of For You, laat staan Point Blank), maar wel de bonkende bravoure van Born To Run-troeven als Night en het al eerder genoemde She’s The One. Nummers waar de ritmesectie Max Weinberg/Gary Tallent het roer stevig in handen heeft, zij zijn cruciaal voor de E Street Band.

En zo halen we met een puffende Bruce het eind, trekt hij zijn gezicht opnieuw keer in een grimas en schokschoudert nog eens, als een dier dat stoom af wil blazen. We hebben hem ook duizend keer zien lachen, en zien genieten en horen hem tenslotte afscheid nemen: ‘See you in Amsterdam in June.’ Dat zal wel een volle ArenA worden, want zulk topentertainment als vanavond wens je nog veel meer mensen toe.
TOM ENGELSHOVEN

Gezien: GELREDOME, ARNHEM (1 DECEMBER 2007)

Setlist
Radio Nowhere
No Surrender
Lonesome Day
Gypsy Biker
Magic
Reason To Believe
Candy’s Room
She’s The One
Livin’ In The Future
The Promised Land
Darlington County
Tunnel Of Love
Night
Devil’s Arcade
The Rising
Last To Die
Long Walk Home
Badlands

Girls In The Summer Clothes
Santa Claus Is Comin’ To Town
Born To Run
Dancing In The Dark
American Land