De discussie over de Islam vindt alleen plaats in de marges.
Aan de ene kant heb je de extremistische kijk op de Islam. De puriteinse kijk, die van de Wahabe.
Aan de andere kant is er de seculiere kijk op de Islam. Daar is de Islam een probleem dat moet worden opgelost, het moet anders. Of de Islam is prima, maar de samenleving of de cultuur moeten veranderd. Dat zijn de enige geluiden die we nog horen over de Islam. Maar in werkelijkheid zitten bijna alle moslims rustig in het midden. Ze kunnen zich in geen van beide extremen vinden.
De Islam is constant aan het evolueren. Zelfs ten tijde van de Profeet toen het woord uit de hemel kwam werd 't aldoor veranderd en aangepast aan de veranderende behoeften van de moslimgemeenschap. De huidige moslimgemeenschap bestaat uit 1,2 miljard mensen. Dat die hetzelfde zou zijn als de Umah (natie) van 1400 jaar geleden, dat is belachelijk. De Islam is onherroepelijk aan het moderniseren en heeft dat altijd gedaan.
De extremisten en de puriteinen vertellen ons aldoor dat we terug moeten naar hoe 't was. Terug naar de tijd van de Profeet. Best. Laten we dat doen. Want daar gaan we ontdekken dat de Islam waar zij het over hebben niet die van de Profeet is. Hij sprak van vrede, van gelijkheid. Zij Islam ontwikkelde zich en groeide voortdurend.
Er is na 11 september een duidelijke verandering. Maar vergeet niet dat dat het doel was van die aanslag. Terrorisme heft als doel: de illusie van macht overeindhouden waar eigenlijk geen macht is. Ze wisten best dat een dergelijke aanval op de VS een enorme, overdreven militaire reactie zou uitlokken. Daar verheugden ze zich op. Dat wilden ze. Want dat konden ze dan een oorlog tegen de Islam noemen en zo de propaganda verspreiden dat 't oorlog is tussen Islam en 't westen. Dat is echt niet het geval. Als er al 'n oorlog is zijn het de moslims tegen elkaar. Dat is de plaatsvindende 'Jihad'. Een interne Jihad, een Fitnah. Een burgeroorlog.
Mysterieuze woorden als vrijheid, onafhankelijkheid en democratie hebben momenteel geen ambassadeur in de moslimwereld. De Islam zelf is altijd democratisch geweest. De allereerste Islamitische gemeenschap van de Profeet in Medina was enorm democratisch en gelijkwaardig. Elk lid van de gemeenschap was net zo volwaardig als ieder ander. Vrouwen hadden radicale rechten op 't gebied van echtscheiding, erfrecht en eigen bezit. Zulke rechten hadden christenvrouwen pas 1000 jaar later. En er was daar geen etnisch onderscheid. In de gemeenschap van de Profeet was etniciteit totaal onbelangrijk. Ook was religieus pluralisme erg belangrijk in die gemeenschap. We vergeten dat de Profeet ook joden en christenen, de mensen van het Boek uitnodigde in zijn Umah, zijn natie, zijn gemeenschap van gelovigen. Dat religieuze en etnische pluralisme die gelijkwaardigheid die rechten van de seksen, daar gaat 't in een moderne democratie ook om.
De Koran is een tekst in ontwikkeling. Een tekst die in 23 jaar is onthuld en die zich constant aanpaste aan de groeiende en veranderende behoeften van de moslims. De Koran is maar één klein deel van de Islamitische wetgeving. De rest is geschreven en geïnterpreteerd door mensen. En dat deel ontwikkelt zich dan ook aldoor en verandert aldoor. Er zijn altijd discussies over hoe je de Islamitische normen en waarden kunt verenigen met de veranderende werkelijkheid. Dat is al 14 eeuwen zo. Dat gaat altijd door.
Gedwongen integratie gaat echt niet helpen in de strijd tegen het extremisme. Een ideologie moet je bestrijden met een andere ideologie. Een betere. Een strijd tegen Islamitisch extremisme kun je alleen winnen met Islamitisch rationalisme. Islamitische matiging, vredelievendheid, liefde, tolerantie. Dat zijn de middelen tegen Islamitisch haat en extremisme.
Dit is de 21ste eeuw. We zijn 1000 jaar verwijderd van die tradities en ideeën. Om dan te denken dat de sociale tradities die werden toegepast en nuttig gevonden in de tiende eeuw nu nog steeds hetzelfde zijn voor ons dat is niet alleen belachelijk, maar ook beledigend voor de Islam. Dan zeg je dat de Islam dood is, dat hij in de tiende eeuw ophield. En dat wij ons nog vastklampen aan de laatste omhulsels het onveranderlijke dode lichaam van de Islam. Dat is niet mijn Islam, niet die van de meerderheid van moslims. Onze Islam leeft en ademt en is aldoor bezig met ontwikkeling en aanpassing van onze behoeften.