LIT Literatuur, Taal en Kunst
Boekbesprekingen, vragen over schrijvers, je favoriete theaterstuk, de mooiste schilderijen of de beste musea. Een must voor alle liefhebbers van kunst, boeken, theater en taal.
Het is trouwens niet de kwestie of 'handvol' grammaticaal is of niet, maar wel of we het in categorie a of b onderbrengen. Daar hebben de taalgebruikers verder niet zoveel mee te maken.
The love you take is equal to the love you make.
Het verdient geen schoonheidsprijs. Wat wel gewoon gezegd wordt, is 'een flinke handvol': 762 hits op googlequote:Op donderdag 20 september 2007 14:42 schreef Viking84 het volgende:
Ik vind 'een grote handvol' niet grammaticaal.
En zelfstandig gebruik kan ook:
"Hoeveel pinda's heb jij?"
- "Een handvol."
Ten es gheen wondere, dat mi tderuen grief gheeft:
Niemant en scheet gheerne van dat hi lief heeft.
Niemant en scheet gheerne van dat hi lief heeft.
Ja, een onbepaald telwoord om precies te zijn . Voor 'aantal' gaat m.i. hetzelfde op als voor 'handvol'. Het heeft op zichzelf geen betekenis. Wel kun je er een een bijvoeglijk naamwoord voor zetten: 'een groot aantal mensen'. Maar het verschil tussen 'aantal' en 'handvol' is dat 'aantal' niet verder opgesplitst kan worden en 'handvol' vroeger uit twee woorden bestond.quote:Op donderdag 20 september 2007 14:55 schreef Lienekien het volgende:
Is 'aantal' volgens jou dan ook een telwoord?
. Voor 'aantal' gaat m.i. hetzelfde op als voor 'handvol'. Het heeft op zichzelf geen betekenis. Wel kun je er een een bijvoeglijk naamwoord voor zetten: 'een groot aantal mensen'. Maar het verschil tussen 'aantal' en 'handvol' is dat 'aantal' niet verder opgesplitst kan worden en 'handvol' vroeger uit twee woorden bestond. Ik heb mail terug van de prof:
quote:het probleem is een beetje dat nogal wat telwoorden trekjes hebben van
zelfstandige naamwoorden, waardoor de grens moeilijk te trekken is.
Dat geldt bijv voor "dozijn", dat een lidwoord krijgt, en ook een
meervoudsvormen
heeft, maar ook voor bijv. honderd, en duizend: vgl. honderden mensen,
een kleine duizend mensen, etc. Qua betekenis zijn het telwoorden, maar
syntactisch lijken het zelfstandige naamwoorden. Bij andere telwoorden,
zoals vijf, ontbreken die nominale eigenschappen deels, maar ook
daarvoor is wel voorgesteld dat het "eigenlijk" zelfstandige naamwoorden
zijn.
Bij handvol gaat het niet om een gewoon telwoord, maar om een
maatbepaling. Dat zijn vaak zelfstandige naamwoorden die dienen
als maataanduider: twee kilo aardappelen, zes bunder land,
zeven liter melk, achttien stuks kleinvee, een druppel water,
een kudde koeien, een stapel lakens, een reeks voorstellingen,
etc. Een beetje uitzonderlijk is dat er geen hoofdtelwoord voor
kan staan: een handvol boeken, niet: *twee handvol boeken,
*twee handenvol boeken, etc. Wel heb je de variant:
een handjevol mensen.
Omdat _een_ niet als bepaling kan dienen van _mensen_
in _een handvol mensen_, moet je aannemen dat _een_
een bepaling is bij _handvol_. Daaruit concludeer je dan
weer dat handvol een zelfstandig naamwoord is.
Bepaalde lidwoorden lijken me lastig: *de handvol mensen.
Wel mogelijk: dit/deze handvol mensen. (gek genoeg vind
ik beide geslachten hier goed). Ook dat voorbeeld wijst
erop dat handvol een zelfstandig naamwoord is, vermoedelijk
ontstaan uit reanalyse: een hand [ vol mensen] -> een handvol mensen.
Niet meer actief op Fok!
Precies wat ik dacht, een maataanduidend zelfstandig naamwoord. Net als 'aantal'.
Leuk dat hij zo uitgebreid antwoordt!
Leuk dat hij zo uitgebreid antwoordt!
The love you take is equal to the love you make.
Precies wat je dacht hè, achteraf .quote:Op donderdag 20 september 2007 15:09 schreef Lienekien het volgende:
Precies wat ik dacht, een maataanduidend zelfstandig naamwoord. Net als 'aantal'.
Leuk dat hij zo uitgebreid antwoordt!
Het is voor mij een nieuwe term.
Maar eigenlijk hebben we allebei een beetje gelijk . Naar de betekenis is het een telwoord, maar syntactisch lijken het zelfstandige naamwoorden.
. Naar de betekenis is het een telwoord, maar syntactisch lijken het zelfstandige naamwoorden.En waarom denk je dat ik hem mail? Juist omdat ik weet dat hij het leuk vindt zich hierin te verdiepen .
Nu moet ik eigenlijk even mijn antwoord op degene die het vroeg veranderen. Maar volgens mij gaat dit véél te ver voor een student die VWO-leerlingen moet lesgeven. Wat nu? .
.
Niet meer actief op Fok!
't Is mij allemaal best. Maar als ik middelbare scholieren zou adviseren op een forum, zou ik het woordenboek en andere geaccepteerde autoriteiten (woordenlijst, ANS) als leidraad nemen en het dan houden bij zelfstandig naamwoord.quote:Op donderdag 20 september 2007 15:11 schreef Viking84 het volgende:
[..]
Dat is voor mij een nieuwe term.
Maar eigenlijk hebben we allebei een beetje gelijk . Naar de betekenis is het een telwoord, maar syntactisch lijken het zelfstandige naamwoorden.
En waarom denk je dat ik hem mail? Juist omdat ik weet dat hij het leuk vindt zich hierin te verdiepen .
The love you take is equal to the love you make.
Je aanvankelijke analyse ging het niveau van de vraag ver te boven. Bij nader onderzoek blijkt 'handvol' als zelfstandig naamwoord te (woorden)boek te staan.quote:Op donderdag 20 september 2007 15:11 schreef Viking84 het volgende:
[..]
Nu moet ik eigenlijk even mijn antwoord op degene die het vroeg veranderen. Maar volgens mij gaat dit véél te ver voor een student die VWO-leerlingen moet lesgeven. Wat nu? .
The love you take is equal to the love you make.
Dan is 'een veertigtal' dus ook een zelfstandig naamwoord, right?quote:Op donderdag 20 september 2007 15:16 schreef Lienekien het volgende:
[..]
Je aanvankelijke analyse ging het niveau van de vraag ver te boven. Bij nader onderzoek blijkt 'handvol' als zelfstandig naamwoord te (woorden)boek te staan.
Verder merkte je op dat mijn antwoord op de eerste vraag (tegenwoordig deelwoord) onvolledig was. In welk opzicht?
Ik heb nog nooit van dit soort vragen gehad. Meestal vragen ze hulp bij taalkundige of redekundige ontleding (naamwoordelijk gezegde is zeer berucht) of moet ik een uiteenzetting / beschouwing / betoog nakijken. Ik ben er best wel een beetje van geschrokken dat mijn intuïtie en kennis van de grammatica dus niet zo formidabel zijn als ik altijd had gedacht, dus ik zal voortaan inderdaad de ANS (online? Of heb jij hem in boekvorm) raadplegen .
.
Niet meer actief op Fok!
Ik had bij die eerste vraag geantwoord dat taalkundig gezien 'scheldend' een tegenwoordig deelwoord is, en redekundig in die zin een bijwoordelijke bepaling. Ter vergelijk: De man loopt op straat. Taalkundig is '(de) man' een zelfstandig naamwoord, redekundig is het het onderwerp in de zin.
Ja, volgens mij moet je 'veertigtal' dan ook als zelfstandig naamwoord zien.
Je intuïtie en kennis zijn vast heel goed, maar niet onfeilbaar. Mijn tip is om altijd even te verifiëren wat je denkt dat juist is.
Hier heb je de elektronische versie: http://www.let.ru.nl/ans/
Ja, volgens mij moet je 'veertigtal' dan ook als zelfstandig naamwoord zien.
Je intuïtie en kennis zijn vast heel goed, maar niet onfeilbaar. Mijn tip is om altijd even te verifiëren wat je denkt dat juist is.
Hier heb je de elektronische versie: http://www.let.ru.nl/ans/
The love you take is equal to the love you make.
Oh, dus ik moet er simpelweg even bij zetten dat het 'taalkundig' een tegenwoordig deelwoord is en redekundig een bijwoordelijke bepaling. Nu snap ik de verwarring .quote:Op donderdag 20 september 2007 15:31 schreef Lienekien het volgende:
Ik had bij die eerste vraag geantwoord dat taalkundig gezien 'scheldend' een tegenwoordig deelwoord is, en redekundig in die zin een bijwoordelijke bepaling. Ter vergelijk: De man loopt op straat. Taalkundig is '(de) man' een zelfstandig naamwoord, redekundig is het het onderwerp in de zin.
Ja, volgens mij moet je 'veertigtal' dan ook als zelfstandig naamwoord zien.
Je intuïtie en kennis zijn vast heel goed, maar niet onfeilbaar. Mijn tip is om altijd even te verifiëren wat je denkt dat juist is.
Hier heb je de elektronische versie: http://www.let.ru.nl/ans/
Mijn dank is groot .
.
Niet meer actief op Fok!
Is 'scheldend' dan zowel een tegenwoordig deelwoord als een werkwoord? Of mag je dat zo niet zeggen?
Ten es gheen wondere, dat mi tderuen grief gheeft:
Niemant en scheet gheerne van dat hi lief heeft.
Niemant en scheet gheerne van dat hi lief heeft.
Het is een werkwoord en specifieker is het een tegenwoordig deelwoord. Zoiets?quote:Op donderdag 20 september 2007 15:50 schreef Rasing het volgende:
Is 'scheldend' dan zowel een tegenwoordig deelwoord als een werkwoord? Of mag je dat zo niet zeggen?
The love you take is equal to the love you make.
zo zou ik het ook zeggen. Hoofdcategorie: 'werkwoord'; subcategorie: tegenwoordig deelwoord'.quote:Op donderdag 20 september 2007 15:53 schreef Lienekien het volgende:
[..]
Het is een werkwoord en specifieker is het een tegenwoordig deelwoord. Zoiets?
Het door mij veel gebruikte grammaticagidsje 'Prisma Grammatica van het Nederlands' van Henriëtte Houët maakt tenminste dat onderscheid. Zij onderscheidt de volgende soorten werkwoorden:
infinitief (rennen)
persoonsvorm (rob rent) --> dat klopt toch niet? De persoonsvorm onderscheidt je bij redekundig ontleden.
onvoltooid deelwoord
voltooid deelwoord
Niet meer actief op Fok!
Brr, staat het er zo?quote:Op donderdag 20 september 2007 16:00 schreef Viking84 het volgende:
[..]
zo zou ik het ook zeggen. Hoofdcategorie: 'werkwoord'; subcategorie: tegenwoordig deelwoord'.
Het door mij veel gebruikte grammaticagidsje 'Prisma Grammatica van het Nederlands' van Henriëtte Houët maakt tenminste dat onderscheid. Zij onderscheidt de volgende soorten werkwoorden:
infinitief (rennen)
persoonsvorm (rob rent) --> dat klopt toch niet? De persoonsvorm onderscheidt je bij redekundig ontleden.
onvoltooid deelwoord
voltooid deelwoord
The love you take is equal to the love you make.
Wat is daar 'brr' aan?quote:
(moet wel zeggen dat ik een beetje wantrouwend tegenover dit boekje sta. Gelukkig heb ik nu een linkje van de ANS )
)
Niet meer actief op Fok!
Inversie, ook zoiets lastigs.
I make it a thing, to glance in window panes and look pleased with myself.
Een bijwoordelijke bepaling? Maar het gaat hier toch om een complement? Luif zou volgens mij zeggen dat het hier om een 'bepaling van gesteldheid' gaat.quote:Op donderdag 20 september 2007 15:31 schreef Lienekien het volgende:
Ik had bij die eerste vraag geantwoord dat taalkundig gezien 'scheldend' een tegenwoordig deelwoord is, en redekundig in die zin een bijwoordelijke bepaling. Ter vergelijk: De man loopt op straat. Taalkundig is '(de) man' een zelfstandig naamwoord, redekundig is het het onderwerp in de zin.
I make it a thing, to glance in window panes and look pleased with myself.
Ik dacht een bijwoordelijke bepaling van wijze.quote:Op donderdag 20 september 2007 16:27 schreef Claudia_x het volgende:
[..]
Een bijwoordelijke bepaling? Maar het gaat hier toch om een complement? Luif zou volgens mij zeggen dat het hier om een 'bepaling van gesteldheid' gaat.
The love you take is equal to the love you make.
Een stukje uit In verband met de zin:quote:Op donderdag 20 september 2007 16:31 schreef Lienekien het volgende:
[..]
Ik dacht een bijwoordelijke bepaling van wijze.
Het voorbeeld 'Scheldend liep hij weg' lijkt m.i. erg op zin 5. Het precieze onderscheid met de bijwoordelijke bepaling van hoedanigheid is me echter niet duidelijk. 'Sanne sprong behendig over het tuinhekje' wordt bijvoorbeeld weer een bijwoordelijke bepaling genoemd.quote:3 Hij lag wakker in bed.
4 Hij hing zijn overhemd kletsnat op.
5 Opa kwam lachend de kamer binnen.
Deze zinsdelenworden BEPALINGEN VAN GESTELDHEID genoemd. Ze kunnen iets zeggen over datgene wat door het onderwerp (zin 3 en 5) of over wat door het lijdend voorwerp (zin 4) wordt aangeduid.
I make it a thing, to glance in window panes and look pleased with myself.
Een richtlijn die overigens genoemd wordt, is dat de bepaling van gesteldheid een parafrase met terwijl toelaat:
- Hij liep weg terwijl hij schold.
- ?Sanne sprong over een hekje terwij zij behendig was.
- Hij liep weg terwijl hij schold.
- ?Sanne sprong over een hekje terwij zij behendig was.
I make it a thing, to glance in window panes and look pleased with myself.
Misschien zit het verschil hierin?:quote:Op donderdag 20 september 2007 16:49 schreef Claudia_x het volgende:
[..]
Een stukje uit In verband met de zin:
[..]
Het voorbeeld 'Scheldend liep hij weg' lijkt m.i. erg op zin 5. Het precieze onderscheid met de bijwoordelijke bepaling van hoedanigheid is me echter niet duidelijk. 'Sanne sprong behendig over het tuinhekje' wordt bijvoorbeeld weer een bijwoordelijke bepaling genoemd.
'Behendig' zegt iets over de wijze van springen (en dus over de persoonsvorm), terwijl lachend iets zegt over opa.
(die bijwoordelijke bepalingen zijn ook zo heerlijk vaag, net als bijwoorden ... ik had vorige week geen idee hoe ik aan mijn huisgenoot moest uitleggen wat een bijwoord is).
Niet meer actief op Fok!
Het is denk ik ook zinvol om te onthouden dat het in een grammatica niet om feiten gaat maar om beslissingen. De indeling in woordsoorten is een beetje gek, omdat woorden niet in isolatie maar in een context voorkomen. In een context hebben woorden een functie. Hoe zou je die functie kunnen verwaarlozen?
'Coercion' is een interessant fenomeen. Een werkwoord kan een bijvoeglijk naamwoord worden of een zelfstandig naamwoord. Taal is niet zo rigide als een classificatie in woordsoorten doet vermoeden. Het duurt niet lang voor de traditionele grammatica op de schop gaat.
'Coercion' is een interessant fenomeen. Een werkwoord kan een bijvoeglijk naamwoord worden of een zelfstandig naamwoord. Taal is niet zo rigide als een classificatie in woordsoorten doet vermoeden. Het duurt niet lang voor de traditionele grammatica op de schop gaat.
I make it a thing, to glance in window panes and look pleased with myself.
Ik wacht in vreugde op je, Claudia. .quote:Op donderdag 20 september 2007 17:08 schreef Claudia_x het volgende:
'Coercion' is een interessant fenomeen. Een werkwoord kan een bijvoeglijk naamwoord worden of een zelfstandig naamwoord. Taal is niet zo rigide als een classificatie in woordsoorten doet vermoeden. Het duurt niet lang voor de traditionele grammatica op de schop gaat.
|
|
