LIT Literatuur, Taal en Kunst
Boekbesprekingen, vragen over schrijvers, je favoriete theaterstuk, de mooiste schilderijen of de beste musea. Een must voor alle liefhebbers van kunst, boeken, theater en taal.
Een paar taalvraagjes die op een ander forum aan mij werden gesteld. Ik weet het antwoord eigenlijk niet (zeker), dus vandaar dat ik ze hier ook even post .
"Is in de zin 'Scheldend liep hij weg' het woord 'scheldend' nou een bijwoord (want het zegt iets over de gesteldheid) of een werkwoord (want het een tegenwoordig deelwoord)? Of is het allebei goed?"
Dit is duidelijk een tegenwoordig deelwoord. Een bijwoord is immers geen werkwoord. Maar toch vind ik het niet zo gek dat de vragensteller denkt dat het een bijwoord is. Een bijwoord kan immers iets zeggen over de manier waarop iets gebeurt en dat is in dit geval niet zo.
"Is in 'een handvol pinda's' een handvol een onbepaald hoofdtelwoord of is het een bijvoeglijk naamwoord? En hoe zit het met 'een veertigtal bladzijden'?
'handvol' = onbepaald; 'veertigtal' = bepaald (bij onbepaalde vnw kun je niet aan het hoofdtelwoord aflezen om welke hoeveelheid het gaat).
Is er iemand die dit even kan bevestigen? Mijn dank is groot .
[ Bericht 3% gewijzigd door Viking84 op 18-09-2007 22:24:39 ]
."Is in de zin 'Scheldend liep hij weg' het woord 'scheldend' nou een bijwoord (want het zegt iets over de gesteldheid) of een werkwoord (want het een tegenwoordig deelwoord)? Of is het allebei goed?"
Dit is duidelijk een tegenwoordig deelwoord. Een bijwoord is immers geen werkwoord. Maar toch vind ik het niet zo gek dat de vragensteller denkt dat het een bijwoord is. Een bijwoord kan immers iets zeggen over de manier waarop iets gebeurt en dat is in dit geval niet zo.
"Is in 'een handvol pinda's' een handvol een onbepaald hoofdtelwoord of is het een bijvoeglijk naamwoord? En hoe zit het met 'een veertigtal bladzijden'?
'handvol' = onbepaald; 'veertigtal' = bepaald (bij onbepaalde vnw kun je niet aan het hoofdtelwoord aflezen om welke hoeveelheid het gaat).
Is er iemand die dit even kan bevestigen? Mijn dank is groot .
.[ Bericht 3% gewijzigd door Viking84 op 18-09-2007 22:24:39 ]
Niet meer actief op Fok!
.
Dat eerste antwoord klopt niet en die tweede vraagstelling klopt niet omdat het twee verschillende wijzen van ontleden zijn.
Die vragen komen niet van mij, maar van iemand anders .quote:Op woensdag 19 september 2007 15:26 schreef PopeOfTheSubspace het volgende:
Dat eerste antwoord klopt niet en die tweede vraagstelling klopt niet omdat het twee verschillende wijzen van ontleden zijn.
.Het gaat even om 'handvol' en 'veertigtal'. En waarom klopt die eerste niet? Het is toch een tegenwoordig deelwoord of zie ik nu iets over het hoofd .
.
Niet meer actief op Fok!
'Scheldend' is een tegenwoordig deelwoord, maar dat is woordbenoeming en niet grammaticale zinsontleding. Volgens mij is het in de zinsontleding een bijwoordelijke bepaling.
Taalkundige ontleding is het benoemen van de woordsoorten, redekundige ontleding het benoemen van de functie van de zinsdelen.
Pope had dus m.i. gelijk met te zeggen dat je twee dingen door elkaar haalt.
[ Bericht 39% gewijzigd door Lienekien op 19-09-2007 15:54:02 ]
Taalkundige ontleding is het benoemen van de woordsoorten, redekundige ontleding het benoemen van de functie van de zinsdelen.
Pope had dus m.i. gelijk met te zeggen dat je twee dingen door elkaar haalt.
[ Bericht 39% gewijzigd door Lienekien op 19-09-2007 15:54:02 ]
The love you take is equal to the love you make.
Ik weet het wel zeker, in beide gevallen.quote:Op woensdag 19 september 2007 15:38 schreef Lienekien het volgende:
'Scheldend' is een tegenwoordig deelwoord, maar dat is woordbenoeming en niet grammaticale zinsontleding. Volgens mij is het in de zinsontleding een bijwoordelijke bepaling.
Taalkundige ontleding is het benoemen van de woordsoorten, redekundige ontleding het benoemen van de functie van de zinsdelen.
Pope had dus m.i. gelijk met te zeggen dat je twee dingen door elkaar haalt.
Hij liep scheltent weg
//Jij bent een user waar er meer van zouden moeten zijn, zhe devilll // Ik dacht dat je schreef Hitler ofzo//Huillie is mine!
'Een handvol' en 'een veertigtal' lijken mij geen bijvoeglijke naamwoorden. 'Handvol' en 'veertigtal' zijn zelfstandige naamwoorden.quote:Op woensdag 19 september 2007 15:28 schreef Viking84 het volgende:
Het gaat even om 'handvol' en 'veertigtal'.
'Een handvol' lijkt mij een telwoord, maar of iets een zelfstandig naamwoord en een telwoord tegelijkertijd kan zijn, weet ik niet.
Ten es gheen wondere, dat mi tderuen grief gheeft:
Niemant en scheet gheerne van dat hi lief heeft.
Niemant en scheet gheerne van dat hi lief heeft.
Nee, 'handvol' en 'veertigtal' zijn geen zelfstandige naamwoorden; het zijn telwoorden.quote:Op donderdag 20 september 2007 13:16 schreef Rasing het volgende:
[..]
'Een handvol' en 'een veertigtal' lijken mij geen bijvoeglijke naamwoorden. 'Handvol' en 'veertigtal' zijn zelfstandige naamwoorden.
'Een handvol' lijkt mij een telwoord, maar of iets een zelfstandig naamwoord en een telwoord tegelijkertijd kan zijn, weet ik niet.
Niet meer actief op Fok!
Ik zie niet in waarom ik twee dingen door elkaar haal, maar dat zal wel weer aan mij liggen. Ben niet zo helder de laatste tijd (anders had ik deze zinnen hier überhaupt niet gepost ).quote:Op woensdag 19 september 2007 15:38 schreef Lienekien het volgende:
'Scheldend' is een tegenwoordig deelwoord, maar dat is woordbenoeming en niet grammaticale zinsontleding. Volgens mij is het in de zinsontleding een bijwoordelijke bepaling.
Taalkundige ontleding is het benoemen van de woordsoorten, redekundige ontleding het benoemen van de functie van de zinsdelen.
Pope had dus m.i. gelijk met te zeggen dat je twee dingen door elkaar haalt.
Iemand legde mij deze zinnen voor met bij de eerste zin de vraag: 'is 'scheldend' een bijwoord of een tegenwoordig deelwoord?' Antwoord: een tegenwoordig deelwoord.
En bij de tweede zin wilde de vragenstelster weten of 'handvol' en 'veertigtal' bijvoeglijke naamwoorden waren of hoofdtelwoorden. Antwoord: hoofdtelwoorden en wel respectievelijk een onbepaald en een bepaald hoofdtelwoord.
Niet meer actief op Fok!
Je eerste antwoord is onvolledig. Je tweede antwoord is volgens mij fout.quote:Op donderdag 20 september 2007 13:31 schreef Viking84 het volgende:
[..]
Ik zie niet in waarom ik twee dingen door elkaar haal, maar dat zal wel weer aan mij liggen. Ben niet zo helder de laatste tijd (anders had ik deze zinnen hier überhaupt niet gepost ).
Iemand legde mij deze zinnen voor met bij de eerste zin de vraag: 'is 'scheldend' een bijwoord of een tegenwoordig deelwoord?' Antwoord: een tegenwoordig deelwoord.
En bij de tweede zin wilde de vragenstelster weten of 'handvol' en 'veertigtal' bijvoeglijke naamwoorden waren of hoofdtelwoorden. Antwoord: hoofdtelwoorden en wel respectievelijk een onbepaald en een bepaald hoofdtelwoord.
The love you take is equal to the love you make.
Het zijn zelfstandige naamwoorden. Zeg je 'een handvol' (met lidwoord ervoor dus) dan heeft dat dezelfde functie als bijvoorbeeld 'vijf' en zou je het een telwoord kunnen noemen. Maar of dat kan, weet ik niet.quote:Op donderdag 20 september 2007 13:26 schreef Viking84 het volgende:
Nee, 'handvol' en 'veertigtal' zijn geen zelfstandige naamwoorden; het zijn telwoorden.
Je hebt taalkundig en redekundig ontleden. In de zin 'ik loop naar school' is 'ik' zowel onderwerp als een persoonlijk voornaamwoord. Zo is scheldend dus zowel een onvoltooid deelwoord als een bijwoordelijke bepaling.quote:Op donderdag 20 september 2007 13:31 schreef Viking84 het volgende:
Ik zie niet in waarom ik twee dingen door elkaar haal, maar dat zal wel weer aan mij liggen. Ben niet zo helder de laatste tijd (anders had ik deze zinnen hier überhaupt niet gepost ).
[ Bericht 6% gewijzigd door Rasing op 20-09-2007 14:14:28 ]
Ten es gheen wondere, dat mi tderuen grief gheeft:
Niemant en scheet gheerne van dat hi lief heeft.
Niemant en scheet gheerne van dat hi lief heeft.
Daar zijn we het dus niet over eens . Er zijn allemaal eisen waaraan een zelfstandig naamwoord moet voldoen en als we 'een handvol' aan die eisen gaan onderwerpen, dan kun je moeilijk blijven volhouden dat er sprake is van een zelfstandig naamwoord.quote:Op donderdag 20 september 2007 13:38 schreef Rasing het volgende:
Het zijn zelfstandige naamwoorden. Zeg je 'een handvol' (met lidwoord ervoor dus) dan heeft dat dezelfde functie als bijvoorbeeld 'vijf' en zou je het een telwoord kunnen noemen. Maar of dat kan, weet ik niet.
Zo heeft 'een handvol' op zichzelf geen betekenis. Men zal vragen: 'Een handvol WAT'?
Als antwoord op de vraag: "Hoeveel pinda's heb jij?" kun je wel reageren met "een handvol" (maar dat is dus een elliptische respons).
Daarnaast kun je er geen bepaald lidwoord voor zetten: "het handvol" / "de handvol"
Ook kun je er geen bijvoeglijk naamwoord voor zetten.
Ja, uiteraard weet ik dat je zowel taalkundig als redekundig kunt ontleden. Maar de vraag was niet of 'scheldend' een tegenwoordig deelwoord of een bijwoordelijke bepaling was, maar of 'scheldend' een bijwoord of een werkwoord was. Mijn reactie op haar was wellicht niet precies genoeg, want een tegenwoordig deelwoord is weliswaar familie van het werkwoord, maar preciezer gezegd is het natuurlijk gewoon een tegenwoordig deelwoord.quote:Je hebt taalkundig en redekundig ontleden. In de zin 'ik loop naar school' is 'ik' zowel onderwerp als een persoonlijk voornaamwoord. Zo is scheldend dus zowel een onvoltooid deelwoord als een bijwoordelijke bepaling.
Niet meer actief op Fok!
Waarom? .quote:Op donderdag 20 september 2007 13:33 schreef Lienekien het volgende:
[..]
Je eerste antwoord is onvolledig. Je tweede antwoord is volgens mij fout.
Niet meer actief op Fok!
Viking, tik voor de grap eens 'handvol' in in www.woordenlijst.org.
The love you take is equal to the love you make.
'de handvol'. Ja sorry, maar ik geloof hier dus he-le-maal niets van: het komt zó ongrammaticaal op mij over. Ik sta zo langzamerhand op het punt om een prof bij taalkunde een mailtje te sturen .quote:Op donderdag 20 september 2007 13:49 schreef Lienekien het volgende:
Viking, tik voor de grap eens 'handvol' in in www.woordenlijst.org.
Niet meer actief op Fok!
Google maar eens op 'substantief' en 'handvol'.quote:Op donderdag 20 september 2007 13:51 schreef Viking84 het volgende:
[..]
'de handvol'. Ja sorry, maar ik geloof hier dus he-le-maal niets van: het komt zó ongrammaticaal op mij over. Ik sta zo langzamerhand op het punt om een prof bij taalkunde een mailtje te sturen .
The love you take is equal to the love you make.
Ik denk eigenlijk dat hier sprake is van taalverandering. Dat 'handvol' oorspronkelijk een hoofdtelwoord was, maar dat het steeds meer in combinatie met een bepaald lidwoord wordt gebruikt. De grens tussen hoofdtelwoord en zelfstandig naamwoord vervaagt kennelijk. Wel interessant dit .
Niet meer actief op Fok!
Als ik de paragrafen over bepaalde en onbepaalde hoofdtelwoorden in de ANS nog eens lees, is het mij een raadsel hoe je erbij bent gekomen om 'handvol' een hoofdtelwoord te noemen.
The love you take is equal to the love you make.
Het is een heel gewoon zelfstandig naamwoord, en in combinatie met 'een' heeft het ongeveer dezelfde functie als een telwoord.quote:Op donderdag 20 september 2007 14:01 schreef Viking84 het volgende:
Ik denk eigenlijk dat hier sprake is van taalverandering. Dat 'handvol' oorspronkelijk een hoofdtelwoord was, maar dat het steeds meer in combinatie met een bepaald lidwoord wordt gebruikt. De grens tussen hoofdtelwoord en zelfstandig naamwoord vervaagt kennelijk. Wel interessant dit .
Zou het zelfstandig naamwoord achter 'handvol' van oorsprong een genitief zijn geweest? Een handvol van pinda's? Een handvol graans?
Ten es gheen wondere, dat mi tderuen grief gheeft:
Niemant en scheet gheerne van dat hi lief heeft.
Niemant en scheet gheerne van dat hi lief heeft.
Ik vind het nog steeds behoorlijk bizar om dit te horen, want ik was er helemaal van overtuigd dat 'handvol' een onbepaald hoofdtelwoord is.
Het kan toch helemaal niet zelfstandig voorkomen? 'De handvol'. Ja, de handvol wat dan? Verder kun je er, zoals ik al zei, ook geen bijvoeglijk naamwoord voor zetten en ook kun je het niet in het meervoud zetten. Als het inderdaad al een zelfstandig naamwoord is, dan is het geen 'heel gewoon' zelfstandig naamwoord, want de kenmerken van zelfstandige naamwoorden die ik hierboven noemde, gaan niet op.
Het kan toch helemaal niet zelfstandig voorkomen? 'De handvol'. Ja, de handvol wat dan? Verder kun je er, zoals ik al zei, ook geen bijvoeglijk naamwoord voor zetten en ook kun je het niet in het meervoud zetten. Als het inderdaad al een zelfstandig naamwoord is, dan is het geen 'heel gewoon' zelfstandig naamwoord, want de kenmerken van zelfstandige naamwoorden die ik hierboven noemde, gaan niet op.
Niet meer actief op Fok!
Misschien moet je ook je definitie van zelfstandig naamwoord bijschaven.
The love you take is equal to the love you make.
Wellicht .quote:Op donderdag 20 september 2007 14:25 schreef Lienekien het volgende:
Misschien moet je ook je definitie van zelfstandig naamwoord bijschaven.
Ik mail de prof even (Hoeksema).
Niet meer actief op Fok!
Het is net zoiets als 'een kopje koffie'. Een halve handvol, een grote handvol; je kunt er dus ook een bijvoeglijk naamwoord voor zetten (vind ik).quote:Op donderdag 20 september 2007 14:22 schreef Viking84 het volgende:
Ik vind het nog steeds behoorlijk bizar om dit te horen, want ik was er helemaal van overtuigd dat 'handvol' een onbepaald hoofdtelwoord is.
Het kan toch helemaal niet zelfstandig voorkomen? 'De handvol'. Ja, de handvol wat dan? Verder kun je er, zoals ik al zei, ook geen bijvoeglijk naamwoord voor zetten en ook kun je het niet in het meervoud zetten. Als het inderdaad al een zelfstandig naamwoord is, dan is het geen 'heel gewoon' zelfstandig naamwoord, want de kenmerken van zelfstandige naamwoorden die ik hierboven noemde, gaan niet op.
Meervoud kan inderdaad niet. 'Twee handen vol pinda's' zou ik ervan maken, maar dus niet 'twee handvollen pinda's'. Dus helemaal gewoon is het niet nee, maar ook niet uniek: woorden als 'vent', 'rommel' en 'vee' hebben ook geen meervoud. Een financiën en hersenen hebben geen enkelvoud.
Ten es gheen wondere, dat mi tderuen grief gheeft:
Niemant en scheet gheerne van dat hi lief heeft.
Niemant en scheet gheerne van dat hi lief heeft.
Dan vind je dit vast leuk:quote:Op donderdag 20 september 2007 14:01 schreef Viking84 het volgende:
Ik denk eigenlijk dat hier sprake is van taalverandering. Dat 'handvol' oorspronkelijk een hoofdtelwoord was, maar dat het steeds meer in combinatie met een bepaald lidwoord wordt gebruikt. De grens tussen hoofdtelwoord en zelfstandig naamwoord vervaagt kennelijk. Wel interessant dit .
http://www.dbnl.org/tekst/vooy001nede01/vooy001nede01_0014.htmquote:Door syntaktische isolering konden met vol samengestelde adjektieven tot substantieven worden: een handvol, een bordvol, een mondjevol. Een dergelijk geval is een tijdlang = een poosje.
The love you take is equal to the love you make.
Nou, nee dat vind ik niet.quote:Op donderdag 20 september 2007 14:29 schreef Rasing het volgende:
[..]
Het is net zoiets als 'een kopje koffie'. Een halve handvol, een grote handvol; je kunt er dus ook een bijvoeglijk naamwoord voor zetten (vind ik).
Meervoud kan inderdaad niet. 'Twee handen vol pinda's' zou ik ervan maken, maar dus niet 'twee handvollen pinda's'. Dus helemaal gewoon is het niet nee, maar ook niet uniek: woorden als 'vent', 'rommel' en 'vee' hebben ook geen meervoud. Een financiën en hersenen hebben geen enkelvoud.
Ik vind 'een grote handvol' niet grammaticaal. 'Een grote hand vol' wel, maar ik zie, wellicht onterecht, een betekenisverschil tussen 'een handvol' en 'een hand vol'. Vroeger zal men wel vaak 'een hand vol' gezegd hebben en omdat die woorden zo vaak in die combinatie gebruikt werden, is op den duur de betekenis verruimd naar 'een aantal' (mijn hypothese). Dus als iemand zegt 'een handvol pinda's', dan bedoelt hij niet per se precies een hand vol: hij bedoelt gewoon 'een aantal pinda's', hoeveel het er precies zijn, geen idee. Maar als iemand zegt 'een hand vol pinda's', dan kiest hij specifiek voor deze uitdrukking (ipv dat hij zegt 'een kopje vol pinda's', 'een zakje vol pinda's') en dan lijkt me de kans groter dat hij echt een (nagenoeg) volle hand bedoelt. Snap je wat ik bedoel?
Niet meer actief op Fok!
Ik vind dat je een leuke analyse geeft. Maar dat maakt nog steeds niet dat 'handvol' geen zelfstandig naamwoord is.quote:Op donderdag 20 september 2007 14:42 schreef Viking84 het volgende:
[..]
Nou, nee dat vind ik niet.
Ik vind 'een grote handvol' niet grammaticaal. 'Een grote hand vol' wel, maar ik zie, wellicht onterecht, een betekenisverschil tussen 'een handvol' en 'een hand vol'. Vroeger zal men wel vaak 'een hand vol' gezegd hebben en omdat die woorden zo vaak in die combinatie gebruikt werden, is op den duur de betekenis verruimd naar 'een aantal' (mijn hypothese). Dus als iemand zegt 'een handvol pinda's', dan bedoelt hij niet per se precies een hand vol: hij bedoelt gewoon 'een aantal pinda's', hoeveel het er precies zijn, geen idee. Maar als iemand zegt 'een hand vol pinda's', dan kiest hij specifiek voor deze uitdrukking (ipv dat hij zegt 'een kopje vol pinda's', 'een zakje vol pinda's') en dan lijkt me de kans groter dat hij echt een (nagenoeg) volle hand bedoelt. Snap je wat ik bedoel?
The love you take is equal to the love you make.
Haha, dank je (ik heb voor mijn bachelorscriptie onderzoek gedaan naar woordverandering, vandaar ). Ik ben het er nog steeds niet mee eens dat het een zelfstandig naamwoord is . Vind jij het echt zo bizar dat ik het aanzie voor een telwoord? Anders wil ik dat ook nog wel eens uitleggen . Ik heb de prof iig ook even gemaild en ik ben benieuwd wat hij zegt . Het zou me niets verbazen als hij iets dergelijks zegt als wat ik ook al zei. Dat het ooit een telwoord was, maar nu een substantief is geworden. En misschien dat er nog geen volledige consensus over is dat 'een handvol' een zelfstandig naamwoord is (dat laatste is meer wishful thinking, eigenlijk ). Uiteindelijk bepalen de taalgebruikers of iets grammaticaal is of niet; niet een stel hoge pieven van de taalunie.quote:Op donderdag 20 september 2007 14:47 schreef Lienekien het volgende:
[..]
Ik vind dat je een leuke analyse geeft. Maar dat maakt nog steeds niet dat 'handvol' geen zelfstandig naamwoord is.
(ik heb voor mijn bachelorscriptie onderzoek gedaan naar woordverandering, vandaar 
. Vind jij het echt zo bizar dat ik het aanzie voor een telwoord? Anders wil ik dat ook nog wel eens uitleggen
Niet meer actief op Fok!
|
|
