Amerikanen liever beroemd dan rijk.

quote:

Paris Hiltons tijdelijke vrijlating zorgt voor nationale verontwaardiging en haar eerste interview achter tralies haalt alle voorpagina's. Hoe kan de dochter van een hotelmagnaat toch elke keer opnieuw het wereldnieuws domineren?

Honderden journalisten posten voor de villa in West Hollywood, waar Paris Hilton haar vervroegde vrijlating viert met gebakjes en een schoonheidsbehandeling. Paparazzi scheuren naast de politiewagen die de diva terugbracht naar de rechtbank en nieuwshelikopters volgen de ontwikkelingen vanuit de lucht. CNN onderbreekt de berichtgeving over Irak voor een live-verslag: Paris moet terug naar de gevangenis.

De zaak Hilton bereikte vorige week een nieuw hoogtepunt met een media-spektakel geschikt voor het bezoek van een president. De beelden deden denken aan O.J. Simpsons rechtszaak in 1994, toen de Amerikaanse tv-zenders de achtervolging van de football-ster rechtstreeks uitzonden. Alleen ging het destijds om beschuldiging van een dubbele moord. Paris zit vast omdat ze bleef doorrijden terwijl haar rijbewijs was ingetrokken.

Wat is er aan de hand in Amerika dat de gevangenisstraf van een rijke hotelerfgename het serieuze nieuws van de buis verdringt? Om te beginnen is de VS verslaafd aan beroemdheden, zegt Elayne Rapping, cultuur- en media-expert aan de universiteit van Buffalo en schrijver van Law and Justice as seen on TV. ,,Amerikanen zijn gefascineerd door rijkdom, schandalen, seks en schoonheid, alles waar Paris symbool voor staat. Als je ze vraagt wat ze liever willen zijn: rijk, succesvol, of alleen beroemd, kiest een overgrote meerderheid voor een sterrenstatus.''

Daar komt bij dat Amerikanen een enorme hoeveelheid tijd besteden aan alles wat maar met nieuws en media te maken heeft. ,,We dragen iPods, telefoons, blackberry's en laptops bij ons en we willen elke minuut van de dag weten wat er gebeurt. De vraag naar nieuws is de afgelopen jaren gigantisch toegenomen. Verhalen hebben bovendien een veel grotere omloopsnelheid. De nieuwsdrempel is daardoor lager en de grens tussen het harde nieuws en entertainment is vervaagd.'' Het resultaat is een stortvloed aan Paris-nieuws.

De Amerikanen lazen de afgelopen dagen onder meer dat Paris' gevangenistenue oranje is of bruin. Dat haar toilet recht voor de bewakingspost staat. Dat haar huid erg droog is, omdat ze wel haar gezicht mag wassen maar geen crème mag gebruiken. En dat Paris volgens een medegevangene ondergoed draagt met het woord bitch erop.

Het zou echter dom zijn om de affaire Hilton af te doen als louter een nationale obsessie of de zoveelste nieuwshype over een Hollywoodsterretje, zegt professor Toby Miller, socioloog, media- en societydeskundige aan de Universiteit van Californië. ,,Mensen vragen vaak waarom de media focussen op dit soort trivia. Maar het is heel belangrijk dat ze schrijven over Paris Hilton. De zaak Hilton vertelt ons heel veel over het Amerika van nu.''

Want Paris heeft e_SEmD ook al zal ze daar zelf van opkijken e_SEmD wel degelijk een maatschappelijke functie, legt Miller uit. ,,De sterren zijn Amerika's royalty. Landen met een koninklijke familie gebruiken hun monarch als een voorbeeld en diens gedrag grijpen ze aan om allerlei maatschappelijke problemen te bespreken die anders onbesproken blijven; bijvoorbeeld of het gepast is om buiten je stand te trouwen en of je kunt scheiden of niet. Kijk maar hoe prinses Diana het onderwerp van een ongelukkig huwelijk bespreekbaar maakte. Amerikanen doen hetzelfde met de sterren. Dankzij Paris Hilton praten ze over belangrijke kwesties als de gevaren van rijden onder invloed. Haar rechtszaak en de aandacht van de media laten ons bovendien zien met welke problemen de Amerikaanse samenleving kampt."

De grote media-aandacht voor de Hilton-zaak legde de afgelopen weken onder meer de zwakheden van het Amerikaanse rechtssysteem bloot en zorgde voor een heftige discussie over klassenjustitie.

Vanaf het moment dat Paris werd veroordeeld tot 45 dagen, was duidelijk dat ze waarschijnlijk maar de helft hoefde uit te zitten. De cellen van Los Angeles zijn zo overvol, leerden de Amerikanen, dat in praktijk geen gevangene zijn tijd volledig uitzit. De meeste delinquenten komen vrij als ze tien procent van de straf achter de rug hebben. Meer dan 200.000 gevangenen ontliepen zo de afgelopen jaren al de cel.

Vlak voordat Paris zich meldde voor haar glamoureuze mugshot deed ze op de rode loper bij de MTV-awards nog een opmerkelijke onthulling over de gang van zaken in Los Angeles. Trots kondigde ze aan dat ze had gekozen voor de gewone cel en niet voor de 'betaalgevangenis'. Betaalgevangenis? De meeste Amerikanen hadden er nog nooit van gehoord. Het bleken exclusieve inrichtingen, waarvoor je goede contacten moet hebben om te weten dat ze überhaupt bestaan. Gevangenen die een relatief milde overtreding hebben begaan, kunnen daar in relatieve luxe hun straf uitzitten. Voor honderd dollar per dag mag je gewoon je mobiele telefoon en iPod meenemen.

Al snel werd duidelijk dat de ster ook in de 'reguliere' gevangenis niet als gewone ziel zou worden behandeld. Paris zat alleen in een cel, hoefde geen werk te verrichten, haar persoonlijke psychiater bezocht haar voortdurend en na drie dagen mocht ze vertrekken met een elektronische enkelband om haar voet.

,,Het bewijst maar weer eens hoe er met twee maten wordt gemeten in de VS en hoe groot de kloof tussen arm en rijk is'', zegt Elayne Rapping. ,,Het is schandalig. Beroemdheden komen met zoveel weg. Een hoop van deze sterretjes wordt gearresteerd voor rijden onder invloed en hoeft nooit in de cel te zitten. Maar de meerderheid van de Amerikaanse jongeren, die dankzij Hilton denken dat alles maar kan en mag, gaat gewoon de gevangenis in. En denk maar niet dat zij alleen in een cel zitten. Laat staan dat ze eerder naar huis mogen omdat ze zich niet goed voelen. Het justitiële systeem in Amerika is een aperte schande. Rijke mensen kunnen hun vrijheden kopen. Zij laten zich vertegenwoordigen door de beste juristen en kunnen medische experts inhuren, terwijl arme Amerikanen worden verdedigd door incompetente en overwerkte advocaten.''

Volgens Miller raakt de zaak-Hilton nog een fundamenteel probleem in de Amerikaanse samenleving. ,,Het laat zien hoezeer het in de VS draait om geld. In de politiek, het bedrijfsleven, maar kennelijk ook het juridische systeem. Amerika is een plutocratie, waar je met de juiste contacten en een mooi banksaldo alles voor elkaar kunt krijgen en zelfs je rechterlijke straf kunt omzeilen."

Voor Paris Hilton heette de route naar de vrijheid Lee Baca, een sheriff die er in Hollywood om bekendstaat dat hij de kant van Hollywood kiest. Andersom kan hij op steun van de sterren rekenen. Mel Gibson, Dustin Hofman en ook opa Hilton steunden zijn herverkiezing. Afgelopen zomer was Baca nog het middelpunt van een rel toen hij de antisemitische tirade van Gibson 'vergat' te rapporteren. Zelfs zijn collega's verklaarden dat 'de sheriff de neiging heeft om de rijken en beroemdheden voor te trekken'. Baca wierp alle beschuldigingen verre van zich. Paris was in acuut gevaar nadat ze dagen niet had gegeten en gedronken uit angst dat cipiers of medegevangen foto's zouden maken van haar op het toilet.

Medegevangenen geloofden er geen barst van en reageerden furieus op Hiltons vrijlating. Politie en justitie werden platgebeld door woedende burgers en advocaten vroegen zich hardop af hoe een sheriff de beslissing van een rechter naast zich kan neerleggen.

Opnieuw richtte de zaak Hilton de schijnwerper op een sluimerend probleem. Rechters en openbare aanklagers in Los Angeles ergerden zich er al jaren aan dat veroordeelde criminelen vanuit de rechtszaal soms zo weer de straat oplopen. En nu gebeurde dat ook nog eens voor het oog van de hele wereld. Dat kon de rechter niet over zijn kant laten gaan. Terwijl de Hiltons een feestje planden voor de terugkeer van hun dochter, vochten de sheriff en de rechter een onderlinge machtsstrijd uit. De rechter won, maar het was voor iedereen duidelijk dat tot nu toe de sheriff bepaalde wie in Los Angeles moest zitten en wie niet.

Paris is nu weer terug in de gevangenis, deze keer in de medische vleugel van de Twin Towers-gevangenis. Maar ook achter tralies weet ze weer elke dag de voorpagina's te halen. Zo meldden de Amerikaanse kranten dat Paris The Secret leest en de bijbel. Ze eet cornflakes en drinkt weer. En media-icoon Barbara Walters vertrouwde ze in een telefonische interview toe: ,,Ik gedroeg me dom, maar die act is niet leuk meer. Ik zou graag wat willen betekenen. God heeft me een nieuwe kans gegeven."

Zal Amerika Paris Hilton volgen in haar geestelijke make-over? Miller twijfelt of de affaire leidt tot maatschappelijke hervormingen. ,,Hilton heeft in elk geval genoeg aanknopingspunten gegeven voor een grondig zelfonderzoek. De media schreven dankzij haar over alcoholgebruik, klassenjustitie, corruptie, de rol van geld en de scheiding tussen politie en justitie. Het zou prachtig zijn als we hier iets van opsteken, want we moeten debatteren over de macht van de dollar in de VS. Maar Paris geeft alleen de voorzet. Om echte veranderingen te zien, is het essentieel dat de Amerikaanse media de grote maatschappelijke discussies achter de Hilton-zaak uitspitten. Of dat gebeurt, betwijfel ik. Daarvoor zijn de meeste kranten en de tv-zenders tegenwoordig te zeer verstrengeld met de macht in Washington en te gericht op winstmarges en kijkcijfers. Ik vrees dat we na haar vrijlating onze schouders erover ophalen en de zaak afdoen als de zoveelste rel rond een beroemdheid. En dat zou pas echt doodzonde zijn."