abonnement bol.com Unibet Coolblue
pi_176426846
quote:
0s.gif Op woensdag 10 januari 2018 18:23 schreef Prisha het volgende:
9 cm in drie weken? Dat is nogal wat.
Ik wil ook de ruimte in! *O*
Hij had blijkbaar niet goed gemeten _O-

Japanse astronaut zegt sorry: ik ben toch niet 9 centimeter gegroeid

De Japanse astronaut Norishige Kanai is niet negen, maar slechts twee centimeter gegroeid sinds hij drie weken geleden aan boord ging van het ruimtestation ISS.

Kanai wijt zijn eerdere bewering aan een meetfout. "Het spijt me heel erg dat ik dit soort nepnieuws heb getwitterd."
https://nos.nl/artikel/22(...)imeter-gegroeid.html
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_176426859
10-01-2018

Nieuwe sterrenstromen bewijzen dat onze Melkweg een galactische ‘smeltkroes’ is


Kleurenfoto van het Dark Energy Survey-hemelgebied. De gele strepen zijn ‘sterrenstromen’. (Alex Drlica-Wagner (Fermilab), Nora Shipp (U. Chicago) & DES Collaboration)

Met de Dark Energy Survey (DES), een groot onderzoeksprogramma dat meer inzicht moet geven in de versnellende uitdijing van het heelal, is een interessante bijvangst gedaan. In de DES-gegevens zijn elf nieuwe ‘sterrenstromen’ in onze Melkweg ontdekt. Het betreft overblijfselen van kleine sterrenstelsels die (deels) door ons sterrenstelsel zijn opgeslokt.

Wanneer een klein naburig sterrenstelsel dicht in de buurt van de Melkweg komt, valt het ten prooi aan de daarbij optredende getijdenkrachten. Daardoor ontstaan langgerekte structuren van sterren met onderling vergelijkbare leeftijden, chemische eigenschappen en snelheden – zogeheten sterrenstromen.

Vanaf de jaren 70 van de vorige eeuw zijn enkele tientallen van zulke sterrenstromen ontdekt. Ze vormen het bewijs dat ons sterrenstelsel niet alleen sterren van eigen fabrikaat bevat, maar ook een flink aantal extragalactische ’immigranten’ heeft opgenomen.

Het vinden van nieuwe sterrenstromen is geen eenvoudige opgave. Ze zijn heel zwak en diffuus en strekken zich uit over een groot deel van de hemel. Dat maakt de Dark Energy Camera (DECam) van de 4-meter Blanco-telescoop van de Cerro Tololo-sterrenwacht in Chili geknipt voor het opsporen ervan.

De ontdekking van de nieuwe sterrenstromen is, samen met andere resultaten van de DES-survey, bekendgemaakt tijdens de 231ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in National Harbor in Maryland. (EE)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_176426887
10-01-2018

In deze in Egypte ontdekte steen zitten mogelijk elementen die ouder zijn dan ons zonnestelsel

In de steen zitten elementen die niet voorkomen op aarde, in bekende meteorieten of kometen of elders in ons zonnestelsel.

De steen in kwestie – Hypatia genoemd – werd in 1996 in het zuidwesten van Egypte ontdekt en in 2013 stelden onderzoekers onomstotelijk vast dat het om een buitenaards object gaat. Een paar jaar later kondigde een ander onderzoeksteam aan dat de steen heel anders in elkaar stak dan de kometen en meteorieten die ons bekend zijn. En daarmee bleef het een raadsel waar de buitenaardse steen precies is ontstaan en vandaan komt.

Nog raadselachtiger
Reden genoeg voor onderzoekers van de universiteit van Johannesburg om de steen nog eens aan een grondige analyse te onderwerpen. De resultaten van de studie zijn verrassend en maken de steen zo mogelijk nog raadselachtiger, vertelt onderzoeker Marco Andreoli. “Toen voor het eerst bleek dat Hypatia buitenaards was, was dat sensationeel, maar de laatste resultaten roepen nog grotere vragen op over zijn oorsprong.” Sterker nog: ze kunnen zelfs de huidige ideeën die er zijn omtrent het materiaal waaruit ons zonnestelsel is ontstaan, op zijn kop zetten.

Koolstof en silicium
Wat hebben Andreoli en collega’s dan precies ontdekt? Allereerst stelden ze vast dat de steen zeer rijk is aan koolstof en ongebruikelijk weinig silicium bevat. Daarmee onderscheidt deze zich duidelijk van de meteorieten die zo af en toe op aarde neerploffen. Deze bevatten namelijk weinig koolstof en veel silicium. Daarnaast blijkt Hypatia – en dat is zeer bijzonder – rijk te zijn aan polycyclische aromatische koolwaterstoffen (kortweg paks). Paks zijn een belangrijk onderdeel van interstellair stof dat reeds voor ons zonnestelsel gevormd werd, bestond. “Interstellair stof vinden we ook terug in kometen en meteorieten die gedurende een lange tijd in hun geschiedenis niet zijn verwarmd,” vertelt onderzoeker Jan Kramers.


Enkele fragmenten van de Hypatia-steen. De oorspronkelijke steen moet enkele meters breed zijn geweest, maar uiteen zijn gevallen toen deze de atmosfeer van de aarde binnendrong. Afbeelding: Dr Mario di Martino / INAF Osservatorio Astrofysico di Torino.

Aluminium
Maar het wordt nog gekker. Zo troffen de onderzoekers in de steen nog enkele verrassende chemische elementen aan. Bijvoorbeeld puur aluminium, iets wat je zelden of nooit op aarde of elders in het zonnestelsel ziet. Ook troffen ze een uitzonderlijke vorm van moisanniet aan. “Ook zijn er korreltjes aangetroffen bestaand uit een stof die voornamelijk uit nikkel en fosfor bestaat en weinig ijzer bevat: een samenstelling die we nog niet eerder op aarde of in meteorieten hebben gezien,” aldus onderzoeker George Belyanin.

In het gesteente zitten elementen die ouder lijken dan de zon. Maar het grootste deel van de steen zou na de zon het levenslicht hebben gezien, zo benadrukt Kramers. “Want je hebt een dichte stofwolk nodig zoals de zonnenevel om grotere hemellichamen te vormen.”

Ouder dan de zon
En met name die uit nikkel, fosfor en ijzer opgebouwde korreltjes leiden onderzoekers naar een voorzichtige, maar spannende conclusie. Ze vermoeden dat Hypatia deels (zie kader) is opgebouwd uit materiaal dat al in de ruimte rondzwierf voor de zon, de aarde en de andere planeten van het zonnestelsel ontstonden. “De manier waarop deze drie elementen in Hypatia zich tot elkaar verhouden is compleet anders dan berekend is voor de aarde of gemeten is in bekende typen meteorieten. In dat opzicht zijn ze uniek binnen ons zonnestelsel.” En de korreltjes die deze drie stofjes in vreemde verhoudingen herbergen, zouden dan ook het levenslicht hebben gezien vóór ons zonnestelsel dat deed. “We denken dat de nikkel-fosfor-ijzer-korreltjes voor de zon zijn ontstaan, omdat ze zich in het gesteente bevinden en waarschijnlijk niet zijn veranderd door schokken – zoals ontstonden toen deze de aardatmosfeer binnendrong of op het oppervlak landde – en ook omdat de samenstelling ervan zo vreemd is.”

De steen vertelt een spannend verhaal. Zelfs als vervolgonderzoek uitwijst dat deze toch niet uit elementen die ouder zijn dan ons zonnestelsel is opgebouwd. Want in dat scenario kan deze steen eigenhandig ons beeld van de interstellaire wolk waaruit ons zonnestelsel geboren werd, op zijn kop zetten. Aangenomen wordt namelijk dat deze wolk homogeen was; overal in de wolk zou hetzelfde stof te vinden zijn geweest. Maar als Hypatia niet ouder is dan het zonnestelsel, komt die aanname op losse schroeven, legt Kramers uit. “Om te beginnen zitten er in tegenstelling tot chondrieten (een bepaald type meteoriet, red.) en planeten zoals de aarde, Mars en Venus geen silicaatmineralen in. En dan zijn er nog de exotische mineralen in Hypatia. Als Hypatia niet ouder is dan het zonnestelsel zelf wijzen beide eigenschappen erop dat de zonnenevel niet overal hetzelfde stof herbergde.” Meer onderzoek is nodig om helder te krijgen hoe de geschiedenis van Hypatia – en ons zonnestelsel – nu precies is verlopen.

(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_176440391
quote:
0s.gif Op donderdag 11 januari 2018 08:50 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:

[..]

Hij had blijkbaar niet goed gemeten _O-

Japanse astronaut zegt sorry: ik ben toch niet 9 centimeter gegroeid

De Japanse astronaut Norishige Kanai is niet negen, maar slechts twee centimeter gegroeid sinds hij drie weken geleden aan boord ging van het ruimtestation ISS.

Kanai wijt zijn eerdere bewering aan een meetfout. "Het spijt me heel erg dat ik dit soort nepnieuws heb getwitterd."
https://nos.nl/artikel/22(...)imeter-gegroeid.html
_O-
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
  vrijdag 12 januari 2018 @ 09:25:35 #130
139693 Rolstoelvandaal
I once was a stuntman...
pi_176447805
Dat gaat hij nog lang mogen horen.
pi_176447916
:)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_176447926
11-01-2018

Heet van de naald: nieuws van de AAS-meeting in Washington


Hubble-foto van sterren in het centrale deel van het Melkwegstelsel. (NASA/ESA)

Deze week wordt in Washington D.C. de 231ste bijeenkomst van de American Astronomical Society (AAS) gehouden. Zoals elk jaar op de winterbijeenkomst (dit jaar bezocht door ruim 3000 astronomen) is er ook dit keer een enorme verscheidenheid aan nieuwe resultaten gepresenteerd. Sommige opmerkelijke resultaten worden in afzonderlijke nieuwsberichtjes op allesoversterrenkunde.nl besproken; hieronder volgt een beknopt overzicht (met links naar de oorspronkelijke persberichten) van nieuwe ontdekkingen die niet allemaal uitgebreid aan bod kunnen komen. (GS)

Hubble ziet oude sterren in Melkwegcentrum anders bewegen dan jonge sterren. Dankzij zijn hoge beeldscherpte heeft de Hubble Space Telescope in de loop van ca. 10 jaar minieme verplaatsingen gemeten van zonachtige sterren in de kern van het Melkwegstelsel, op ca. 26.000 lichtjaar afstand. Er is ontdekt dat sterren met een relatief hoog 'metaalgehalte' (elementen zwaarder dan waterstof en helium) sneller bewegen dan sterren met een gering metaalgehalte. Die laatste dateren uit een vroegere periode in het heelal. Het verschil in beweging zegt mogelijk iets over de ontstaansgeschiedenis van het Melkwegstelsel, maar de oorzaak van het waargenomen verschil is nog niet bekend. Persbericht

Astronomen vinden zwart gat dat twee keer boert. Superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels zijn schrokops, en ze hebben slechte tafelmanieren. Nadat zo'n zwart gat een grote hoeveelheid materiaal (gas en sterren) heeft verorberd, laat het vaak een 'boer', in de vorm van het uitstoten van een wolk heet gas. In een ver sterrenstelsel hebben astronomen nu de restanten van een eerdere oprisping gevonden, die ongeveer 100.000 jaar geleden plaatsvond, en ook al een nieuwe 'boer', van recentere datum. Voor het eerst is hiermee aangetoond dat superzware zwarte gaten in helderheid kunnen variëren ('flikkeren') op relatief korte tijdschalen. Persbericht

Zwaartekrachtlenswerking brengt extreem ver sterrenstelsel in beeld. Met de Hubble Space Telescope is een sterrenstelsel in beeld gebracht op een afstand van 13,3 miljard lichtjaar. Doordat het van het stelsel is versterkt en vervormd (het stelseltje is 'uitgerekt') door de zwaartekrachtlenswerking van een dichterbij gelegen cluster van stelsels, was het extreem zwakke object verrassend gedetailleerd te bestuderen. Het stelsel is slechts 2500 lichtjaar groot. Persbericht

Structuur in gas- en stofschijf kan ook ontstaan zónder planeten. De afgelopen jaren zijn in de platte, ronddraaiende gas- en stofschijven rond pasgeboren sterren vaak lege zones ontdekt, waarvan algemeen wordt aangenomen dat ze ontstaan door de zwaartekrachtwerking van jonge planeten. Computersimulaties van astronomen van NASA's Goddard Space Flight Center laten nu zien dat zulke structuren ook kunnen ontstaan zónder planeten, wanneer stofdeeltjes beschenen worden door ultraviolette straling van de jonge ster. Persbericht

Burgerwetenschappers ontdekken stelsel met vijf planeten. Via het Exoplanet Explorer-project zijn vijf planeten ontdekt bij de ster K2-138. Exoplanet Explorer is een online tool waarmee citizen scientists ('burgerwetenschappers') mee helpen zoeken in waarnemingsgegevens van NASA's ruimtetelescoop Kepler. De vijf planeten bewegen bovendien in banen die een onderlinge resonantie vertonen, waarbij elke planeet vrijwel exact anderhalf maal zo lang over een rondje doet dan de buurplaneet die op kleinere afstand van de moederster staat. Persbericht

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_176447992
11-01-2018

Voor het eerst vloeibaar water én complexe organische verbindingen ontdekt in meteoriet

Wetenschappers vinden ingrediënten voor leven in op aarde gelande ruimtestenen.

Onderzoekers bogen zich over twee meteorieten die – onafhankelijk van elkaar – in 1998 op aarde stortten (de ene meteoriet landde in maart in Texas, de andere klapte in augustus in Marokko neer). In beide meteorieten zijn zoutkristallen aangetroffen die de onderzoekers nu uitgebreid hebben geanalyseerd. En dat leidt tot spannende resultaten, zo schrijven de onderzoekers in het blad Science Advances.


Een zoutkristal in de meteoriet die in 1998 in Marokko neerkwam. Afbeelding: Queenie Chan / The Open University, UK.

Water
In de zoutkristallen troffen de onderzoekers microscopische sporen van water aan. Aangenomen wordt dat dit water stamt uit de kinderjaren van ons zonnestelsel, een periode die inmiddels al zo’n 4,5 miljard jaar achter ons ligt. Daarnaast troffen de onderzoekers een mix van complexe organische verbindingen aan. Je moet dan bijvoorbeeld denken aan aminozuren en koolwaterstoffen. “We kijken naar de organische ingrediënten die kunnen leiden tot de oorsprong van leven,” benadrukt onderzoeker Queenie Chan. “Waaronder aminozuren die nodig zijn om eiwitten te vormen.”

Botsing
De onderzoekers deden nog een andere opvallende ontdekking. Zo hebben ze aanwijzingen gevonden dat de ruimtestenen in de ruimte een inslag hebben meegemaakt. Je moet dan bijvoorbeeld denken aan een relatief kleine planetoïde die inslaat op een groter exemplaar. Dat de meteorieten van zo’n botsing getuigen, heeft de onderzoekers aan het denken gezet. Want in theorie moet het toch mogelijk zijn dat tijdens dergelijke botsingen organisch materiaal van de ene op de andere ruimtesteen wordt overgedragen. En dat zou weer kunnen leiden tot het ontstaan van nieuwe, nog complexere organische verbindingen.

Tijdcapsule
Wat het onderzoek daarnaast laat zien, is dat de zoutkristallen in meteorieten dienst doen als een soort tijdcapsules. Chan vergelijkt ze ook wel met barnsteen waarin we soms uitstekend bewaard gebleven insecten aantreffen. Die insecten zijn bij leven vast komen te zitten in hars en dat hars is vervolgens gefossiliseerd. Op vergelijkbare wijze kunnen biomoleculen en mogelijk zelfs primitieve vormen van leven – als die er in de beginjaren van het zonnestelsel waren – in deze zoutmoleculen vast zijn komen te zitten.

Ceres?
Een andere interessante vraag is natuurlijk waar deze meteorieten en de materialen die zij bevatten vandaan komen. De onderzoekers hebben daar wel ideeën over. “De resultaten onderschrijven het idee dat het organisch materiaal afkomstig is van een waterrijk of voormalig waterrijk hemellichaam: een oceaanwereld in het vroege zonnestelsel. Misschien wel Ceres.” En daarmee suggereert het onderzoek dus ook dat deze dwergplaneet in de planetoïdengordel rijk is aan organisch materiaal.

De onderzoekers zijn zeker nog niet klaar met de meteorieten. In de meteorieten zijn nog meer kristallen aangetroffen en de vraag is of ook deze water en complexe organische verbindingen herbergen. De onderzoekers hopen dat in de nabije toekomst uit te zoeken.

(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_176604391
18-01-2018

Bijzondere ster werpt nieuw licht op de activiteitscyclus van zonachtige sterren


Deze foto toont donkere vlekken en (vooral langs de rand) heldere ‘fakkels’ op de zon. (NASA/SDO)

Onderzoek van een 120 lichtjaar verre ster die als twee druppels water op onze zon lijkt, suggereert dat niet de rotatiesnelheid maar de chemische samenstelling van een zonachtige ster bepalend is voor de duur en hevigheid van zijn magnetische activiteitscyclus. Het lijkt erop dat elementen zwaarder dan helium daarbij een sleutelrol spelen (The Astrophysical Journal, 5 januari).

Het aantal zonnevlekken – koele, (relatief) donkere vlekken op het oppervlak van de zon – gaat op en neer in een cyclus die gemiddeld 11 jaar duurt. Deze zonnecyclus wordt aangedreven door de zogeheten zonnedynamo – een samenspel van magnetische velden, convectie en rotatie. Wat echter de precieze oorzaak is van dit alles, is nog onduidelijk.

Een onderzoeksteam onder leiding van de Deense astronoom Christoffer Karoff van de universiteit van Aarhus denkt nu dat de ster HD 173701 in het sterrenbeeld Zwaan meer duidelijkheid kan geven in de onderliggende fysische processen. Waarnemingen die teruggaan tot 1978 laten zien dat de cyclus van deze ster anderhalf keer zo kort duurt als de zonnecyclus. Daarnaast vertoont de ster magnetische variaties die meer dan twee keer zo sterk zijn als die van de zon.

In de meeste andere opzichten lijkt HD 173701 juist heel veel op de zon. Hij draait bijna net zo snel om zijn as, is ongeveer net zo groot, heeft dezelfde massa en is even oud. Er is echter één belangrijk verschil: hij bevat meer dan tweemaal zoveel zware elementen.

De astronomen vermoeden dan ook dat er een direct verband bestaat tussen de hevige cycli van HD 173701 en diens hoge gehalte aan zware elementen. Daar bestaan ook fysische argumenten voor. Kort gezegd komt het erop neer dat de zware elementen de ster ondoorzichtiger maken voor straling. Hierdoor schakelt het energietransport dieper in de ster over van straling op convectie (opstijgende gasbellen) en wordt het dynamo-effect versterkt. (EE)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_176604480
18-01-2018

Bedrijf dat grondstoffen van planetoïden wil halen, lanceert belangrijke satelliet

Met de satelliet wordt de kennis en kunde vergaard die nodig is om andere hemellichamen uit te buiten.

(Robotische) mijnwerkers die waardevolle grondstoffen uit een steen in de ruimte peuteren. Het lijkt misschien het scenario van een sciencefictionfilm. Maar als het aan Planetary Resources ligt, wordt het snel werkelijkheid. En met de succesvolle lancering van Arkyd-6 lijkt dat helemaal niet meer zo onaannemelijk.


De satelliet werd vorige week met succes gelanceerd. Het is een demonstratiemissie: de satelliet moet bewijzen dat deze in staat is om water te detecteren in de ruimte. De satelliet kan gezien worden als de voorloper van Arkyd-301: een serie ruimtesondes waarmee Planeetary Resources over een paar jaar zoek wil gaan naar de ‘beste mijn’ in de ruimte. Die missie zal er voornamelijk op gericht zijn om waterrijke planetoïden op te sporen en moet weer leiden tot de ontwikkeling en bouw van de eerste commerciële mijn in de ruimte.

Planetary Resources werd in 2012 opgericht. Het bedrijf heeft zich ten doel gesteld om zo snel mogelijk waardevolle grondstoffen – je kunt dan bijvoorbeeld denken aan water – van planetoïden te gaan halen en verwacht daar biljarden mee te kunnen gaan verdienen. De grondstoffen zouden naar de aarde gebracht kunnen worden voor gebruik, maar ook in de ruimte zelf kunnen worden benut (bijvoorbeeld als raketbrandstof).

(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_176628835
18-01-2018

Baanbeweging Mercurius bewijst: gravitatieconstante is heel constant


Metingen van de positie van Mercurius hebben meer inzicht gegeven in de invloed van de zon op de baanbeweging van de planeet. (NASA’s Goddard Space Flight Center)

Je merkt er bijna niets van, maar héél langzaam worden de omloopbanen van de planeten in ons zonnestelsel iets wijder. Dat komt doordat de zon geleidelijk massa kwijtraakt door processen in haar inwendige en door het uitzenden van zonnewind. Wetenschappers van NASA en het Massachusetts Institute of Technology hebben dit massaverlies nu indirect gemeten door naar subtiele veranderingen in de omloopbaan van Mercurius te kijken (Nature Communications, 18 januari).

De nieuwe meetwaarde is in overeenstemming met eerdere schattingen. Maar belangrijker is dat de nauwkeurigheid ervan groter is dan bij eerdere bepalingen. Daardoor kan nu met nog meer stelligheid worden gezegd dat de zogeheten gravitatieconstante (G) constant is. Samen met de massa en de onderlinge afstand is G bepalend voor de aantrekkingskracht tussen voorwerpen.

Omdat Mercurius zich het dichtst bij de zon bevindt, is deze planeet het meest geschikt om mogelijke afwijkingen in de zwaartekrachtsaantrekking van de zon op te sporen. Voor dat doel hebben de wetenschappers heel nauwkeurige metingen gedaan van de positie van de planeet, of eigenlijk van de ruimtesonde MESSENGER die tussen maart 2011 en april 2015 om hem heen cirkelde.

De grootste afwijkingen in de baanbeweging van Mercurius worden veroorzaakt door de zwaartekrachtsinvloed van de overige planeten en de kromming van ruimte, zoals voorspeld door de algemene relativiteitstheorie. Daarnaast zijn er nog enkele kleinere bijdragen die voor rekening komen van de zon. Eén daarvan is het gegeven dat de zon niet volmaakt rond is, maar een beetje afgeplat.

Bij het nieuwe onderzoek is het gelukt om een aantal van die factoren van elkaar te scheiden. Daaruit volgt een waarde voor het massaverlies van de zon die met ongeveer één duizendste zonsmassa per 10 miljard jaar dicht bij de theoretische verwachting ligt. Ten gevolge hiervan wordt de omloopbaan van bijvoorbeeld onze aarde anderhalve centimeter per jaar wijder.

Omdat de nieuwe meetwaarde een grotere nauwkeurigheid heeft dan eerdere bepalingen, hebben de wetenschappers de stabiliteit van de gravitatieconstante met een factor 10 kunnen aanscherpen ten opzichte van bepalingen die op de beweging van onze maan waren gebaseerd. Anders gezegd: áls G al varieert, dan zijn die variaties zeker tien keer zo klein als tot nu toe al vaststond. (EE)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_176822408
29-01-2018

Japanse astronomen maken meest gedetailleerde radiokaart van de Melkweg


Overzichtsbeeld en detailbeelden van de nieuwe radiokaart van de Melkweg. (NAOJ)

Met de Japanse 45-meter radiotelescoop van Nobeyama is de meest gedetailleerde radiokaart van de Melkweg gemaakt. De nieuwe kaart toont drie maal zo veel details als eerdere radiokaarten.

Met radiotelescopen kan koel gas in het Melkwegstelsel in kaart worden gebracht dat op andere golflengten niet waarneembaar is. Het Japanse FUGIN-project (FOREST Unbiased Galactic plane Imaging survey with Nobeyama) heeft tussen 2014 en 1017 in totaal 1100 uur waarnemingen verricht van een smalle strook aan de hemel, samenvallend met het centrale vlak van ons Melkwegstelsel, met een oppervlak dat 520 maal zo groot is als dat van de Volle Maan.

De kleinste details die op de nieuwe kaart zichtbaar zijn, hebben afmetingen van 20 boogseconden; de radiale snelheden van de talloze gaswolken zijn vastgelegd met een nauwkeurigheid van 1,3 kilometer per seconde. De waarnemingen richtten zich op drie verschillende typen koolmonoxidemoleculen.

De nieuwe kaart, gepubliceerd in Publications of the Astronomical Society of Japan, zal in de toekomst dienst doen als basis voor nieuw detailonderzoek aan gas- en stofwolken in het Melkwegstelsel. (GS)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_176822441
29-01-2018

Astrochemici onthullen de magnetische geheimen van methanol


Metingen aan methanolmoleculen leveren informatie op over magnetische velden. (Wolfgang Steffen/Boy Lankhaar/Wikimedia Commons/Ben Mills)

Een belangrijke puzzel in de astrochemie is nu eindelijk opgelost: Voor het eerst is het een team van theoretisch chemici en astronomen gelukt om te bepalen hoe je met methanol magneetvelden in de ruimte kunt meten. Dit geeft een nieuwe methode om de geboorte van sterren en planeten te onderzoeken. De onderzoekers publiceerden dit in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Astronomy op 29 januari.

Astronomen bestuderen met licht- en radiogolven van moleculen in de ruimte hoe sterren en planeten geboren worden. Van methanolmoleculen in de ruimte is al langere tijd bekend dat ze gebruikt kunnen worden om magneetvelden te meten, die een belangrijke rol spelen bij dit geboorteproces. Maar dit soort metingen bij ontwikkelende zware sterren was tot nu toe onmogelijk, doordat een goed model van de magnetische eigenschappen van het molecuul methanol ontbrak.

Nu kan deze kennis eindelijk in de praktijk gebracht worden, mede met dank aan nieuwe berekeningen van theoretisch chemici Ad van der Avoird en Gerrit Groenenboom van de Radboud Universiteit Nijmegen en astrochemicus Boy Lankhaar, Nederlander in dienst van Chalmers University in Zweden.

Bij de vorming van nieuwe sterren komen methanolmoleculen voor als zogenaamde ‘masers’ (een fenomeen vergelijkbaar met lasers, waarbij moleculen in de ruimte intense microgolf-straling uitzenden). Met radiotelescopen vangen astronomen deze straling op en gebruiken deze om informatie over de magnetische velden rond een ster te bepalen.

Methanol is een van de sterkste masers en wordt met name gevonden in gebieden waar extra zware sterren geboren worden. Deze sterren zijn verantwoordelijk voor de productie van metalen en koolstof. Door het geboorteproces van deze sterren te begrijpen, zijn onderzoekers beter in staat om de oorsprong van de verschillende chemische elementen in het heelal te bepalen.

Al meer dan 50 jaar lukte het wetenschappers niet om de magnetische eigenschappen van methanol te meten in het laboratorium. Om die reden besloot het team van astronomen en theoretisch chemici dit uit te rekenen met principes uit de quantummechanica, wat resulteerde in een model dat deze eigenschappen precies beschrijft.

Theoretisch chemicus Ad van der Avoird: "Het werd een ingewikkelder project dan gedacht, omdat we methanol tot in groot detail moesten bekijken en de bestaande theorie niet klopte. Met veel inspanning hebben we uiteindelijk het model kunnen ontwikkelen dat de astronomen nodig hadden.”

Huib Jan van Langevelde, teamlid en onderzoeker van het Joint Institute for VLBI ERIC, Dwingeloo en Sterrewacht Leiden kijkt uit naar de toekomst. "Met de nieuwe kennis over de invloed van magneetvelden op methanol kunnen we onze waarnemingen rond de vorming van zware sterren veel beter interpreteren."

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_176972781
05-02-2018

Eerst ontdekte ijsdwerg heet voortaan Albion


William Blake's voorstelling van Albion. (Wikimedia Commons)

De eerst ontdekte ijsdwerg in de buitendelen van het zonnestelsel (afgezien van de dwergplaneet Pluto) heeft eindelijk een naam gekregen. In een elektronische circulaire maakt de Internationale Astronomische Unie (IAU) bekend dat het relatief kleine, stijf bevroren hemellichaam 1992 QB1 voortaan Albion heet, naar de oermens in de scheppingsmythe van de Engelse dichter en schilder William Blake.

1992 QB1 werd in augustus 1992 ontdekt door David Jewitt en Jane Luu, met een van de telescopen op de Mauna Kea-sterrenwacht in Hawaii. Het was voor het eerst dat er - sinds de ontdekking van Pluto in 1930 - een nieuw hemellichaam werd gevonden buiten de baan van de planeet Neptunus. De ontdekking betekende het begin van de exploratie van de Kuipergordel - een brede zone van bevroren hemellichamen waarvan Pluto de grootste is. Inmiddels zijn bijna 2000 Kuipergordelobjecten bekend.

Mede-ontdekster Jane Luu wilde het nieuwe hemellichaam aanvankelijk Smiley noemen, naar de hoofdinspecteur uit de detective-boeken van de Saint die ze tijdens de lange waarneemnachten op Hawaii las. Die naam werd door de IAU echter niet goedgekeurd. Jewitt heeft regelmatig aangegeven geen belangstelling te hebben voor namen van kleine hemellichamen; hij geeft de voorkeur aan nummers. Na 10 jaar verloopt echter het alleenrecht van de ontdekker(s) om voorstellen te doen voor een naam. Wie de naam Albion heeft voorgesteld is niet bekendgemaakt. (GS)

(allesoversterrnkunde.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_177008088
05-02-2018

LISA Pathfinder-resultaten overtreffen verwachtingen


Artist’s impression van LISA Pathfinder, de Europese ruimtemissie die technologieën test voor toekomstige detectors van zwaartekrachtsgolven in de ruimte. (ESA–C.Carreau)

Vandaag zijn de definitieve resultaten gepubliceerd van de Europese LISA Pathfinder-missie (LPF). De ruimtesonde, die eind 2015 gelanceerd werd, heeft in de eerste helft van 2016 technologieën uitgetest die in de toekomst nodig zijn voor het Europese LISA-project (Laser Interferometer Space Antenna) - een ruimteproject voor het detecteren van laagfrequente zwaartekrachtgolven.

Met LISA Pathfinder zijn vooral technieken uitgetest om zogeheten testmassa's in volledig ongestoorde vrije val te brengen in een omloopbaan rond de zon. Daarvoor is een extreem 'rustige' omgeving nodig, niet beïnvloed door zonnewind, micrometeoroïden, temperatuurverschillen, etc.

In 2016 bleek al dat de resultaten voor de hogere frequenties veel beter waren dan verwacht. Nu de meetgegevens en testresultaten volledig zijn geanalyseerd, blijkt dat ook voor de lage frequenties het geval te zijn. Dat betekent dat er geen technologische 'show stoppers' meer bestaan voor de ambitieuze LISA-missie, die in de eerste helft van de jaren dertig gelanceerd moet worden. (GS)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_177039803
quote:
0s.gif Op maandag 5 februari 2018 15:55 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
05-02-2018

Eerst ontdekte ijsdwerg heet voortaan Albion

[ afbeelding ]
William Blake's voorstelling van Albion. (Wikimedia Commons)

........

Mede-ontdekster Jane Luu wilde het nieuwe hemellichaam aanvankelijk Smiley noemen, naar de hoofdinspecteur uit de detective-boeken van de Saint die ze tijdens de lange waarneemnachten op Hawaii las. Die naam werd door de IAU echter niet goedgekeurd. Jewitt heeft regelmatig aangegeven geen belangstelling te hebben voor namen van kleine hemellichamen; hij geeft de voorkeur aan nummers.

(allesoversterrnkunde.nl)
Je gaat een planeet toch geen Smiley noemen :{
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
pi_177074215
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 19:21 schreef Prisha het volgende:

[..]

Je gaat een planeet toch geen Smiley noemen :{
Het beestje moet een naam hebben, al zou 'smiley' nou ook niet mijn eerste keuze zijn :)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_177074219
09-02-2018

Laserexperimenten ontraadselen de werking van kosmische magnetische velden


Computersimulatie van het experiment waarmee is aangetoond dat turbulenties in een plasma een versterkend effect hebben op magnetische velden. (Petros Tzeferacos/University of Chicago)

Met behulp van laserexperimenten hebben Britse en Amerikaanse wetenschappers aangetoond dat een van de meest gangbare modellen voor het ontstaan van magnetische velden in het heelal klopt. De experimenten hebben laten zien dat een turbulent plasma – een heet ‘gas’ van geladen deeltjes – een zwak magnetisch veld kunnen versterken tot het niveau dat is waargenomen in sterren en sterrenstelsels (Nature Communications, 9 februari).

Zo’n beetje alles in het heelal, van planeten tot sterren tot sterrenstelsels, heeft een eigen magnetisch veld. Astrofysici worstelen al jaren met de verklaring van deze verrassend sterke en bestendige velden, wat allerlei modellen heeft opgeleverd.

Met behulp van een van de krachtigste laserfaciliteiten ter wereld heeft een team onder leiding van wetenschappers van de universiteit van Chicago bewezen dat het zogeheten turbulente dynamomodel goed lijkt te kloppen. De onderzoekers hebben een turbulent plasma van een paar centimeter groot aangemaakt dat een paar miljardsten van een seconde standhield. Daarbij is waargenomen hoe turbulente bewegingen in dat plasma de sterkte van een zwak magnetisch veld enorm kunnen versterken.

Computermodellen hadden al aangegeven dat een turbulent plasma die uitwerking heeft, maar nu is dat voor het eerst ook echt aangetoond. Bij de experimenten is kon een zwak magnetisch veld worden opgevoerd tot een veldsterkte van 10 kilogauss – een miljoen keer de veldsterkte van het aardmagnetische veld.

Met behulp van vervolgexperimenten zal onderzocht worden hoe snel zo’n magnetisch veld in sterkte toeneemt en hoe sterk het kan worden. Ook zijn wetenschappers benieuwd in hoeverre het magnetische van invloed is op de turbulenties die het hebben versterkt. (EE)

(allesoversterrenkunde.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_177171296
13-02-2018

ESO's VLT werkt voor het eerst als grote enkelvoudige telescoop


Het ESPRESSO-instrument van ESO’s Very Large Telescope in Chili heeft voor het eerst het gecombineerde licht van alle vier de 8,2-meter Unit-telescopen gebruikt. (ESO/L. Calçada)

Het ESPRESSO-instrument van ESO's Very Large Telescope in Chili heeft voor het eerst het gecombineerde licht van alle vier de 8,2-meter Unit-telescopen gebruikt. Door het licht van deze telescopen op deze manier te combineren, is de VLT qua licht-opvangend oppervlak de grootste optische telescoop die er is.

Een van de oorspronkelijke ontwerpdoelen van ESO’s Very Large Telescope (VLT) was dat de vier Unit-telescopen zouden samenwerken als één reusachtige telescoop. Dankzij de ESPRESSO-spectrograaf, die voor het eerst het verzamelde licht van alle vier de Unit-telescopen van de VLT heeft opgevangen, is deze mijlpaal nu bereikt.

ESPRESSO-instrumentwetenschapper bij ESO, Gaspare Lo Curto, legt de historische betekenis van deze gebeurtenis uit: ‘ESO heeft een droom gerealiseerd die dateert uit de tijd dat de VLT in de jaren 80 werd ontworpen: het combineren van het licht van alle vier de Unit-telescopen op Cerro Paranal om één ​​enkel instrument te voeden!’

Wanneer de vier 8,2-meter telescopen hun licht-verzamelende vermogen bundelen om één ​​enkel instrument te voeden, is de VLT effectief de grootste optische telescoop ter wereld. Hij is dan vergelijkbaar met een enkelvoudige telescoop met een opening van 16 meter.

Twee van de belangrijkste wetenschappelijke doelen van ESPRESSO zijn het ontdekken en karakteriseren van aarde-achtige planeten en het zoeken naar mogelijke variaties in fundamentele natuurkundige constanten. Deze laatste experimenten vereisen waarnemingen van verre en zwakke quasars, en hebben het meeste baat bij het combineren van het licht van alle vier de Uni-telescopen in ESPRESSO. Voor beide doelen is het nodig dat het instrument en de referentielichtbron extreem stabiel zijn.

Door het gecombineerde licht aan één enkel instrument te voeden, krijgen astronomen toegang tot informatie die nooit eerder beschikbaar was. Deze nieuwe faciliteit betekent een doorbraak in het astronomische onderzoek met hoge-resolutiespectrografen.

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_177196196
14-02-2018

ALMA-telescoop neemt kern van sterrenstelsel M77 onder de loep


Links: Hubble-opname van het centrale deel van het spiraalstelsel M77. De ALMA-opname (rechts) toont een grote hoefijzervormige structuur van gas met daarbinnen de slechts 40 lichtjaar brede torus. (ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), Imanishi et al.)

Met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) – een grote opstelling van radiotelescopen in het noorden van Chili – is de draaiende schijf van gas en stof rond het superzware zwarte gat in het sterrenstelsel M77 vastgelegd. Het is voor het eerst dat zo’n ’torus’ zo duidelijk in beeld is gebracht.

Bijna alle sterrenstelsels hebben een kolossaal zwart gat in hun centrum. Als zo’n zwart gat ‘actief’ is – dat wil zeggen: materie uit zijn omgeving weet aan te trekken – is het omgeven door een schijf van gas en stof die – naar werd aangenomen – ronddraait.

De ALMA-waarnemingen bevestigen dat, maar ze laten ook zien dat de verdeling van het gas in die ongeveer 40 lichtjaar brede schijf of torus veel minder gelijkmatig is dan eenvoudige modellen suggereren. De torus lijkt een beetje asymmetrisch van vorm te zijn en het daarin aanwezige gas cirkelt niet netjes rond het zwarte gat, maar vertoont ook sterk willekeurige bewegingen. Dat wijst erop dat deze actieve kern een turbulente voorgeschiedenis heeft – mogelijk een fusie met een kleiner sterrenstelsel.

Overigens heeft ook ons eigen Melkwegstelsel een superzwaar zwart gat in zijn kern. Dat is momenteel echter in ruste. Voor het onderzoek van actieve kernen zijn astronomen dus aangewezen op andere sterrenstelsels. Met een afstand van ongeveer 47 miljoen lichtjaar is M77 een van de meest nabije. (EE)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_177337563
20-02-2018

Verste supernova ooit: 10,5 miljard lichtjaar



Sterrenkundigen hebben de verste supernova ooit ontdekt. Het licht van de sterexplosie heeft er 10,5 miljard jaar over gedaan om de aarde te bereiken. Dat betekent dat de explosie plaatsvond toen het heelal pas 3,3 miljard jaar oud was. De ontdekking is gedaan als onderdeel van de Dark Energy Survey (DES), een project waarbij honderden miljoenen sterrenstelsels in kaart gebracht worden om onderzoek te doen naar de mysterieuze donkere energie die verantwoordelijk wordt gehouden voor de versnellende uitdijing van het heelal. De ontdekking is gepubliceerd in The Astrophysical Journal.

DES16C2nm, zoals de verre supernova heet, is een zogeheten super-luminous supernova (SNSL); vermoedelijk gaat het om een extreem compacte neutronenster die onder invloed van materieoverdracht ineenstort tot een zwart gat. De supernova werd in augustus 2016 ontdekt op foto's van de Dark Energy Suvey; enkele maanden later werd de enorm grote afstand gemeten door grote telescopen zoals de Europese Very Large Telescope en de twee Amerikaanse Magellan-telescopen (in Chili), en de eveneens Amerikaanse Keck-telescoop op Hawaii.

Superlichtsterke supernova's zijn relatief zeldzaam; astronomen hopen dat er de komende tijd meer verre exemplaren ontdekt zullen worden, zodat er meer bekend zal worden over hun eigenschappen en de manier waarop die mogelijk veranderen in de loop van de geschiedenis van het heelal. (GS)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_177476737
23-02-2018

Maanwater zit overal en is niet mobiel



Opname van de maan, gemaakt door de Lunar Reconnaissance Orbiter. (NASA/JPL/USGS)

Bij een nieuwe analyse van gegevens van de twee onbemande maanmissies zijn aanwijzingen gevonden dat het (weinige) water op de maan min of meer gelijkmatig over het oppervlak is verdeeld en zich niet beperkt tot bepaalde gebieden of terreinen. Het water lijkt ook niet te migreren en is waarschijnlijk niet gemakkelijk winbaar.

Het nieuwe resultaat is in strijd met sommige eerdere onderzoeken, die erop leken te wijzen dat rond de polen van de maan meer water te vinden was dan elders en dat de hoeveelheid water in de maanbodem in de loop van de dag varieerde. Daaruit leidden de onderzoekers af dat watermoleculen over de maan konden ‘rondzwerven’, totdat ze in een ‘koudeval’ – een koud gebied – belandden.

Dat het nu toch anders blijkt te zijn, heeft te maken met de hoge moeilijkheidsgraad van de metingen. Daarbij wordt met behulp van sensoren aan boord van om de maan cirkelende ruimtesondes gekeken naar het zwakke infraroodlicht dat door watermoleculen wordt uitgezonden. Jammer genoeg is ook de maan zelf een bron van infraroodlicht, en het is niet eenvoudig de beide signalen van elkaar te scheiden.

Bij de nieuwe analyse is, op basis van gegevens van de Amerikaanse Lunar Reconnaissance Orbiter en de Indiase Chandrayaan-1, een nauwkeurig temperatuurmodel van de maan gemaakt. En dat heeft dus geleid tot heel andere conclusies over de verdeling van het maanwater.

Overigens staat nog steeds niet vast waar dat water vandaan komt. Veelal wordt aangenomen dat het ontstaat bij reacties tussen de zonnewind – geladen deeltjes van de zon – en het maanoppervlak. Het is echter ook denkbaar dat de watermoleculen uit het diepe inwendige van de maan zelf komen. (EE)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_177522139
^O^
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
abonnement bol.com Unibet Coolblue
Forum Opties
Forumhop:
Hop naar:
(afkorting, bv 'KLB')