Etappe 9: Toulouse - Bagnères-de-Bigorre (224km)

Etappe 9: Toulouse - Bagnères-de-Bigorre (224km)

Vanuit Toulouse zakt het peloton in deze op één na langste etappe van de ronde in zuidwestelijke richting af naar de Pyreneeën, met in de finale twee bergen van de 1e categorie direct achter elkaar en aankomst na een afdaling.

In Toulouse, de hoofdstad van Midi-Pyrénées, kwam de vorige etappe al aan dus daarvoor verwijs ik terug naar de voorbeschouwing van etappe 7.

Bagnères-de-Bigorre heeft bijna 9.000 inwoners en in het departement Hautes-Pyrénées en de regio Midi-Pyrénées, 20km ten zuiden van Tarbes wat de grootste stad van dit departement is en 15km ten oosten van het wereldberoemde bedevaartsoord Lourdes. Voor de Romeinse tijd werd deze plaats gebruikt door de Gallische Bigerri-stam die hier hun god van het water Aghon vereerden, niet vreemd omdat er vele waterbronnen en riviertjes ontspringen in deze regio. De huidige nederzetting komt echter voort uit Vicus Aquensis, een in 28 voor Christus door de Romeinen gestichte plaats. In de middeleeuwen behoorde het oorspronkelijk tot het (Baskische) koninkrijk Navarra en later tot het kleine graafschap Bigorre, wat onder het hertogdom Aquitanië viel. De twee fraaiste historische gebouwen stammen beiden uit de 14e eeuw: de 35m hoge klokkentoren la Tour des Jacobins en de kerk van Saint-Vincent. Het is echter vooral een kuuroord vanwege de hete waterbronnen die hier gevonden worden, de Romeinen gebruikten het plaatsje al om deze functie terwijl de koningen van Navarra er hun buitenverblijf hadden en velen van hen hier ook trouwden. Verder liggen grote wintersport oorden (en Tour de France aankomsten) als de Tourmalet, la Mongie en Hautacam allemaal binnen een straal van 30km. De beroemdste persoon uit Bagnères-de-Bigorre is Charles Duclerc (premier Frankrijk van 1882 tot 1883).
De tweevoudige Tourwinnaar Laurent Fignon heeft hier een centrum geopend waar men workshops kan nemen om onder zeer professionele begeleiding te trainen in de bergen, maar ook op uithoudingsvermogen en techniek. Het is de vijfde keer dat een Tour etappe hier aankomt, in 1952 was de Fransman Raphael Geminiani de eerste winnaar en in 1965 won Julio Jimenez Munoz uit Spanje er als laatste. De laatste keer dat de Tour hier halt hield was in 2000, toen was het de startplaats van de etappe naar Revel waar Erik Dekker zijn 2e ritzege haalde door de toen nog vrij onbekende Santiago Botero af te bluffen. De bekendste wielrenner uit de streek is Henri Abadie (ritwinnaar Dauphiné Libéré 1991).





In de eerste échte bergrit zitten maar liefst zeven beklimmingen waarop bergpunten te verdienen zijn, meer dan welke etappe dan ook. De eerste 150km en vijf hellingen stellen echter vrij weinig voor, het fenijn zit hem duidelijk in de staart met twee bergen van 1e categorie.

De eerste 40km lopen voortdurend vals plat omhoog alvorens de eerste twee hellingen van de dag direct acht erlkaar genomen worden, de Côte de Saint-Pey (324m hoog, 1.7 km aan 4.7%) en de Côte de Sainte-Quitterie (325m hoog, 1.5km aan 5.7%). Vervolgens loopt het weer zo'n 40km vals plat door, tot er een toch wel lastige heuvelzone aanbreekt waar het 30km voortdurend op en af is met de drie laatste opwarmertjes van de dag, achtereenvolgens de Côte de Mane (418m hoog, 2km aan 5.6%), Côte de Buret (589m hoog, 4.6km aan 3.2%) en de lastigste als laatste, de Col des Ares (792m hoog, 6km aan 4.9%) van 3e categorie.

Na de afdaling en wéér 30km vals plat begint met nog 72km voor de wielen de finale met de eerste écht zware berg van deze ronde; de Col de Peyresourde (1589m hoog, 13.2km aan 7.1%). Deze klim is zeer onregelmatig met een makkelijk begin en ook halverwege een paar stukjes vals plat, het grootste deel van de klim schommelt tussen rond de 7 en 8% en ongeveer halverwege het steilste stuk van bijna 10%.
De Peyresourde werd voor het eerst beklommen in de Tour in 1910, de latere Tourwinnaar Octave Lapize was er als eerste boven. Jean Robic schreef er historie door in de eerste naoorlogste Tour van 1947 te beginnen aan een fameuze solo over de Peyresourde, Aspin, Tourmalet en Aubisque, op de finish in Pau had Robic meer dan 10 minuten voorsprong op de eerste achtervolgers. Robic zou deze Tour ook winnen, al veroverde hij het geel pas in de laatste rit op weg naar Parijs.
De enige Nederlander die de maximale bergpunten haalde was Steven Rooks in 1988, en vorig jaar was het de laatste berg van de etappe die Alexander Vinokourov won vlak voor hij uit de ronde werd gezet, Vino was ook als eerste boven.

Profiel Col de Peyresourde

Direct na de afdaling van de Peyresourde begint de Col d'Aspin (1489m hoog, 12.3km aan 6.5%). Deze is een stuk regelmatiger dan de voorganger, de eerste helft van de klim is niet steil met percentages van +- 5% en de laatste helft loopt voordurend aan ruim 7% met pieken tot bijna 9%.
Deze berg werd eveneens voor het eerst beklommen in de etappe die Octave Lapize won in 1910, Lapize was ook hier als eerste boven. Drie jaar later zou bij de fiets van Eugène Christophe de voorvork afbreken, hij moest 13km lopen naar Campan waar hij zelfs zijn fiets moest repareren bij een lokale smid, hulp was immers verboden in die dagen. Christophe zou maar liefst 14 uur verliezen in deze etappe. In 1950 kwam Kléber Piot als eerste boven in een etappe die gewonnen werd door Gino Bartali. Bartali was daarvoor op de Aspin van zijn fiets gerukt en geslagen door jaloerse Franse fans en zou puur op woede de etappe winnen in een elitesprint. De gehele Italiaanse ploeg zou uit de ronde stappen, met Fiorenzo Magni in het geel en ook Bartali zelf had nog volop kansen op de eindzege.
De enige Nederlander die de top als eerste passeerde was nota bene een sprinter: Gerben Karstens in 1976. De laatste keer dat de Aspin in het parcours was opgenomen was in 2006. Toen gingen ze er van de andere kant overheen, kwam Fabian Wegmann als eerste boven en zou Denis Menchov de rit winnen op Pla de Baret.

Profiel Col d'Aspin

Na de Aspin volgt een afdaling van ruim 25km waarin het blijft dalen tot enkele honderden meters voor de streep.