Arnold Karskens: "In mei breekt hier de revolutie uit". #14 Eindelijk!

quote:

"In mei breekt hier de revolutie uit".

Herinnert u zich de Arabische Lente? Een volksopstand tegen regeringen van het Midden-Oosten en Noord-Afrika die in 2010 begon en werd veroorzaakt door werkloosheid, oneerlijke machtsverdeling en een bevolkingsexplosie? Welnu, gelijksoortige ingrediënten vormen ook een serieus geweldsprobleem binnen de Europese Unie anno 2016. Ik voorspel daarom voor mei van dit jaar het begin van een Europese Lente. Een succesvolle revolutie voldoet aan vijf factoren.

1. Een hechte club neemt de leiding

De eerste factor is een centrale commandostructuur, een hechte club die de leiding neemt. Nationalistische partijen over heel Europa, van het Franse Front National en Geert Wilders’ PVV tot Hongaarse en Poolse partijen met daarnaast tal van buitenparlementaire extreemrechtse groepen, werpen zich op als hoeders van de westerse waarden. Zij kunnen, onder andere door sociale media als Twitter en Facebook, sturing geven aan de onvrede die leeft onder de ruim 500 miljoen EU-burgers. Velen staan huiverig tegenover de komst van de door de Europese Commissie afgelopen najaar voorspelde drie miljoen asielzoekers tot eind 2016 en de demografische gevolgen, namelijk oprukkende islamisering en daarmee gepaard gaand herlevend conservatisme. Steeds openlijker storen Europeanen zich aan het lastigvallen door allochtonen van vrouwen, zoals tijdens de nieuwjaarsnacht in de Duitse stad Keulen, het beledigen en bedreigen van homo’s of andersgelovigen als christenen en joden, en moeten leven met angst voor een gecoördineerde terreuraanslag als op 13 november in Parijs met 130 doden.

2. Economische onvrede

Ook economische onvrede vormt een belangrijke drijfveer voor een opstand. De jeugdwerkloosheid bedraagt in EU-landen als Griekenland en Spanje bijna 50 procent. Laaggeschoolden voelen de concurrentie op de arbeidsmarkt door migranten. Wie in aanmerking wil komen voor sociale huisvestiging ziet zijn kansen voorlopig verkeken. Werkloosheidsuitkeringen en pensioenen staan door Europese regelgeving onder druk terwijl de kosten voor de asielopvang schrikbarend groeien. In Nederland verdubbelt sinds 2013 nagenoeg ieder jaar het aantal asielaanvragen, in 2015 tot zo’n 60.000 personen. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek is het merendeel van de Somaliërs (68,9%) en Syriërs (62,2%) afhankelijk van een uitkering.

3. Gebrek aan leiderschap

De derde factor is een wijdverspreid gevoel van onzekerheid door gebrek aan daadkrachtig politiek bestuur. Vicevoorzitter van de Europese Unie Frans Timmermans waarschuwde afgelopen november in Amsterdam zelfs voor het voortbestaan van de 28 landen tellende Europese Unie als de vluchtelingencrisis en eurocrisis elkaar in een „perfecte storm”, versterken, zo groot is de twijfel bij de EU-top over de uitvoerbaarheid van het eigen beleid.

EU-maatregelen voor het aanpakken van het kernprobleem, de asielstroom, blijken een wassen neus. Het Europees Agentschap voor het beheer van de buitengrenzen, Frontex, heeft de laatste jaren geen enkele boot met opvarenden teruggestuurd naar Turkije of Libië, ook al is het vertrekpunt veilig. De zogenaamde grensbewakers maken het migranten juist makkelijker, door hulp bij registratie.

Ieder conflict begint met een incident. Onderschat de massaliteit van een mogelijke strijd niet
4. Een incident

Ieder conflict begint met een incident. Bij de Arabische lente was dat de zelfmoord door verbranding van de Tunesische marktkoopman Mohammed Bouazizi op 17 december 2010. De latente onvrede over corrupt bestuur en miskenning sloeg vervolgens als een steekvlam over naar zo’n tien andere landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten.

5. Gunstige weersomstandigheden

De Europese geschiedenis leert dat opstanden vooral beginnen wanneer de weersomstandigheden dat toelaten. Zelf schat ik mei 2016. Bovendien stijgt in het voorjaar de stroom migranten vanuit Turkije en Noord-Afrika opnieuw tot grote hoogte, de wind gaat liggen en het zeewater warmt op, wat een succesvolle boottocht verzekert. Reken tegen die tijd op ruim tienduizend personen per dag, tegen ongeveer vierduizend nu, die in Griekenland en Italië aan land komen. Die zullen ergens heen moeten. Uit angst voor een stuwmeer aan migranten controleert Zweden en Denemarken de grenzen. Terwijl Duitsland eigenlijk jaarlijks niet meer dan 200.000 vluchtelingen ordentelijk kan opvangen, volgens Horst Seehofer, minister-president van de Duitse deelstaat Beieren. Hongarije heeft al een fysieke barricade opgeworpen in de vorm van een hek. De kans is daarom reëel dat de eerste grote conflicten tussen plaatselijke autochtonen en opeengestapelde nieuwkomers uitbreken op de Balkan en in Griekenland. De Duitse bondskanselier Angela Merkel waarschuwde vorig jaar november in Darmstadt al voor „militaire conflicten” in die regio.

De strijd in het Midden-Oosten en Noord-Afrika richtte zich in eerste instantie tegen de dictatoriale machthebbers en ontspoorde vervolgens in gevechten tussen sjiieten en soennieten en radicale strijdgroepen onderling. Door gebrek aan sterk leiderschap zal de kladderadatsch in Europa vooral een confrontatie zijn tussen voorstanders en tegenstanders van een ruimhartig asielbeleid, tussen islamieten en christenen, joden, seculieren en tussen zwart en wit. Leger en politie staan in het midden.

Onderschat de massaliteit van een mogelijke strijd niet. Verhalen over grootschalige verkrachtingen of een terroristische aanslag kunnen de stoppen ieder moment laten doorslaan. Naast reguliere asielzoekers, die kans maken op een verblijfsstatus, zoals Syriërs, groeit ondertussen de stoet van honderdduizenden uitgeprocedeerde asielzoekers. Frustratie – wegens de afwijzing – en een gerucht over een koranverbranding vormen ook aan die kant een explosief mengsel.

De belangrijkste overeenkomst tussen de Arabische Lente en de Europese Lente – ongeacht uiteindelijk resultaat – blijft de les dat iedere rebellie ontstaat door gebrek aan kordaat, eerlijk leiderschap en het veronachtzamen van de eigen bevolking.