Ouders van Prachtige Engeltjes (7)

quote:

26-03-2007
Monument voor een verloren zoon

Zes jaar geleden verloren Inge Diepman en Sylia de Graaf hun zoon David. Hij werd vijf weken oud.

Ter nagedachtenis aan hem schreven de twee vrouwen de roman ‘Diep’, die in veel opzichten het verhaal van hun eigen leven vertelt. Over de verschillen, de overeenkomsten en over de wet van Murphy.

David noemden ze hun zoon, wat betekent: lieveling, geliefde, vriend. Deze David moest nog sterker zijn dan z’n naamgenoot die Goliath versloeg, want hij werd veel te vroeg geboren en begon meteen hierna aan een dapper gevecht in zijn couveuse.

In de roman Diep heten zijn moeders Britt en Paula en om beurten schrijven ze een hoofdstuk om de lezer te vertellen over het korte leven van hun geliefde zoon. De David uit het boek zal het gevecht verliezen, net als de David die Inge Diepman in 2001 ter wereld bracht. Samen met haar vriendin Sylia de Graaf schreef de televisiepresentatrice deze roman, ‘gekneed naar de werkelijkheid’ zoals ze beiden uitleggen.

Het is geen verwerkingsroman waarin ze hun verdriet van zich afschrijven, noch een pure autobiografie. ,,We wilden gewoon een mooi boek schrijven over David,’’ zegt De Graaf, ,,we voelden dat we in staat waren om boven ons verhaal te staan, dingen weg te laten. Als je de dood van je kind nog niet hebt verwerkt, is elk detail in jouw ogen belangrijk.’’ Diepman vult aan: ,,De werkelijkheid is veel rauwer dan ons boek, maar je wilt een roman schrijven die mensen vasthoudt en ook nog leuk is om te lezen.’’

Wel waren de ingrediënten uit hun eigen leven te mooi om te laten liggen. Zo begint als een soort running gag in een van de eerste hoofdstukken de verbouwing van hun huis die op den duur dramatisch - en heel herkenbaar - uit de hand loopt. Britt presenteert het televisieprogramma De Zondebok, de mannelijke variant op het echte programma Het Zwarte Schaap. Haar werk maakt het contrast zichtbaar tussen de zorgen die door haar hoofd spelen als haar zwangerschap niet van een leien dakje gaat en de knop die om moet om te kunnen stralen op de beeldbuis. Diepman: ,,Zo’n kijkje achter de schermen heeft natuurlijk extra attentiewaarde. Nadat David was overleden, heb ik een paar interviews over hem gegeven. Daar hebben we toen veel reacties op gekregen, onder andere van een vrouw die schreef dat zijzelf ook een kind had verloren. Ze kwam daar maar niet overheen, totdat ze las dat ik hetzelfde had meegemaakt en toen dacht ze: als zij het leven weer op kan pakken, kan ik het ook.’’ De Graaf: ,,Het verschil is dat wij nu de macht hebben gegrepen en ons verhaal in onze eigen woorden vertellen. Wij hebben dit keer bepaald wat er op papier kwam, niet de interviewer.’’

Net als in het echte leven hebben de twee vrouwen uit het boek al een dochter van drie als David wordt geboren. Paula is haar biologische moeder en ze weten dat het levensgevaarlijk is als zij nogmaals zwanger wordt. Dus besluiten ze dat Britt ditmaal aan de beurt is: We hebben gelukkig twee baarmoeders tot onze beschikking, laten we daar nou gebruik van maken. Maar dan wordt hun afspraak in het ziekenhuis afgezegd: het zou tegenover heterostellen niet eerlijk zijn om beide vrouwen het recht te geven op een zaaddonor. Pas na maanden bellen en soebatten krijgen ze hun zin omdat Britt wel alle vooronderzoeken heeft ondergaan en pas werd afgewezen nadat ze eerst was geaccepteerd.

Hoewel Diepman en De Graaf vinden dat hun partnerschap in dit verhaal niet verschilt van welk ander stel ook, moeten ze toegeven dat het ergens toch een extra laag geeft. ,,Voor ons is het vanzelfsprekend dat wij twee vrouwen zijn,’’ zegt Diepman, ,,Maar Sylia/Paula weet natuurlijk wel uit ervaring wat het is om een zware zwangerschap mee te maken en een kind te baren. Dat geeft ook frictie. Het doet Britt bijvoorbeeld extra beseffen dat háár lichaam haar in de steek laat, terwijl uit dat van Paula een gezond kind is voortgekomen.’’

Alle namen uit het boek zijn veranderd, behalve die van David. Dat brachten de schrijfsters niet op. De kleine Ingeborg werd gemodelleerd naar hun dochter Dagmar. Diepman: ,,Hoe hard het ook klinkt, als je al een kind hebt wanneer je een kind verliest, is dat een zegen: je blijft ouder voor je omgeving. Het lijkt me vreselijk wanneer zoiets gebeurt als je geen kinderen hebt. Want je bent voor de rest van je leven ouder, maar niet meer zichtbaar. Je kunt er geen uiting meer aan geven.’’

,,Een kind dwingt je ook om duidelijk te zijn,’’ vertelt De Graaf, ,,De eerste keer dat je moet zeggen dat je zoon doodgaat, is dat niet te doen. Die woorden zijn veel te hard. Maar onze dochter maakte het nodig dat je zoiets uitspreekt.’’

En zo kon het zelfs gebeuren dat de twee vrouwen, in afwachting van belangrijke onderzoeksuitslagen over David, samen met hun dochter in een pretpark belandden. De Graaf: ,,Thuis hadden we natuurlijk de verbouwing, dus daar konden we niet terecht. Britt en Paula wilden Ingeborg laten zien dat het leven ook leuk kon zijn, ondanks alles.’’

Wanneer de toestand van David toch nog onverwachts verslechtert, wordt duidelijk dat hij het niet gaat redden. Na vijf weken te hebben geleefd, wordt hij van de beademing gehaald. Zijn overlijden wordt ontroerend eenvoudig beschreven, net als de reactie van ‘Ingeborg’. Het lachwekkende gedrag van de begrafenisondernemer brengt enige verlichting.

Wat er na zijn dood volgt, valt volgens Diepman onder de wet van Murphy: alles wat mis kan gaan, gaat mis. Een van de meest bizarre momenten is de miskraam die Britt op vakantie krijgt, notabene op 11 september 2001. Ze zien op televisie hoe het vliegtuig de tweede WTC toren invliegt.

Diepman: ,,Ook dat is echt zo gebeurd. De wereld stortte in op macroniveau, het fundament onder onze westerse veiligheid werd weggeslagen. En heel micro, in mijn lichaam zelf, donderde er nog een torentje om. Iets waarvan we dachten dat het ons na David wel vergund zou zijn. Als je zoiets zou verzinnen, zouden de mensen zeggen dat het veel te ver gezocht is.’’

De titel van het boek, Diep, is afkomstig van tekstdichter en vriend Ivo de Wijs. De Graaf: ,,We hadden hem wat titels voorgelegd die hij niets vond. Toen zei hij: waarom noemen jullie het niet gewoon Diep? Hoe langer we daarover nadachten, hoe mooier we het vonden. Diep is een soort geuzennaam voor David, die uiteindelijk een Diepman was. En zo kort als de titel is, zoveel gedachten kun je eraan blijven wijden. Kort maar hevig. Het past bij hem, en bij de intense periode die we met hem beleefden.’’

‘Diep’ door Inge Diepman en Sylia de Graaf verschijnt 28 maart bij uitgeverij Archipel.

quote:

Op donderdag 29 maart 2007 15:06 schreef phluphy het volgende:

Hier staat het boompje op zijn bestemming

quote:

Op zondag 1 april 2007 13:31 schreef mama_van_pepijn het volgende:
Bah, zelfs het goede weer kan me niet opvrolijken en ik heb nog geen zin om uitgebreid over afgelopen week te schrijven.