OUD Ouder(s)
Alles over (on)vruchtbaarheid, opvoeding en ontwikkeling.
Afgelopen vrijdag hebben we te horen gekregen dat Sven's (Sven is 3 jaar en 8 maanden) oma ongeneeslijk ziek is. Sinds afgelopen woensdag ligt ze in het ziekenhuis en voor Sven is ze op dit moment "gewoon" ziek (eigenlijk heb ik haar nog nooit zo fris gezien als afgelopen week in het ziekenhuis bed, maar het is toch echt zo). Maar binnenkort?? is het dus "afgelopen". Nu zitten we er een beetje mee hoe we met hem hiermee om moeten gaan. Tot 3 weken geleden pastte oma iedere donderdag op hem, dus hij heeft best een goede band met haar. Om hem nu al voor te bereiden dat oma dood gaat is misschien nog wel te vroeg, wie weet duurt het nog wel een paar maanden, maar het zou ook zo maar met een paar weken over kunnen zijn (ze zijn nog van alles aan het onderzoeken, en een prognose geven ze tegenwoordig niet meer).
Ik ben in ieder geval al van plan het boekje van Dick Bruna : Lieve oma Pluis in huis te halen.
Zijn er hier "ervaringsdeskundigen"?
Hoe hebben jullie dit aangepakt?
Wat kan je wel, en wat juist weer niet vertellen.
Ik ben in ieder geval al van plan het boekje van Dick Bruna : Lieve oma Pluis in huis te halen.
Zijn er hier "ervaringsdeskundigen"?
Hoe hebben jullie dit aangepakt?
Wat kan je wel, en wat juist weer niet vertellen.
Hier had uw advertentie kunnen staan :P
ik move m ff naar OUD
en sterkte
en sterkte
If you wish to be a success in the world, promise everything, deliver nothing.
Nothing is more difficult, and therefore more precious, than to be able to decide.
Victory belongs to the most persevering
Nothing is more difficult, and therefore more precious, than to be able to decide.
Victory belongs to the most persevering
Er zijn nog meerdere boeken die dat "thema"aangaan... precies uit mijn hoofd weet ik het ook even niet.quote:Op woensdag 31 januari 2007 11:01 schreef easy-going het volgende:
Afgelopen vrijdag hebben we te horen gekregen dat Sven's (Sven is 3 jaar en 8 maanden) oma ongeneeslijk ziek is. Sinds afgelopen woensdag ligt ze in het ziekenhuis en voor Sven is ze op dit moment "gewoon" ziek (eigenlijk heb ik haar nog nooit zo fris gezien als afgelopen week in het ziekenhuis bed, maar het is toch echt zo). Maar binnenkort?? is het dus "afgelopen". Nu zitten we er een beetje mee hoe we met hem hiermee om moeten gaan. Tot 3 weken geleden pastte oma iedere donderdag op hem, dus hij heeft best een goede band met haar. Om hem nu al voor te bereiden dat oma dood gaat is misschien nog wel te vroeg, wie weet duurt het nog wel een paar maanden, maar het zou ook zo maar met een paar weken over kunnen zijn (ze zijn nog van alles aan het onderzoeken, en een prognose geven ze tegenwoordig niet meer).
Ik ben in ieder geval al van plan het boekje van Dick Bruna : Lieve oma Pluis in huis te halen.
Zijn er hier "ervaringsdeskundigen"?
Hoe hebben jullie dit aangepakt?
Wat kan je wel, en wat juist weer niet vertellen.
Je zou deze vraag ook eens kunnen stellen op http://www.achterderegenboog.nl/
Stichting Achter de Regenboog is er voor kinderen en jongeren, die van dichtbij te maken hebben (gehad) met het overlijden van een dierbare
Herinnering is een vorm van ontmoeting.
Easy, ik heb inmiddels een aardige collectie met boeken en boekjes hierover en dingen die je voor zou kunnen lezen.
Ik zal straks thuis even kijken welke titels precies enzo. Ik wil ze evt. wel naar je opsturen voor de time being, dan kan je daar mss ook nog wat dingetjes uithalen.
Ik heb onder andere:
Als je dood bent word je dan nooit meer beter?
Piet Breebaart & J. Breebaart
Beschrijving:
Een ontroerend verhaal van Piet Breebaart en zijn vijfjarige zoon Joeri, naar aanleiding van het plotseling overlijden van Joeri's tweejarige broertje Remi.
Vader en zoon maakten samen het verhaal van het konijn Fred en zijn broertje Joep, dat plotseling doodgaat. Het verhaal gaat over alles wat Fred meemaakt en voelt: de kortstondige ziekte van Joep, zijn dood, de begrafenis en de aandacht van de dieren om hen heen.
Welke ik niet heb maar die wel ook heel mooi schijnt te zijn is:
Kikker en het vogeltje
Max Velthuijs
Beschrijving:
Bij de rand van het bos ligt een vogeltje.'Kijk,' zegt Kikker, 'kapot. Hij doet het niet meer.''Hij slaapt,' zegt varkentje.Maar Haas zegt: 'Hij is dood.''Dood?' vraagt Kikker. 'Wat is dat?'
Ik zal even verder kijken voor je vanmiddag.
[ Bericht 29% gewijzigd door BE op 31-01-2007 11:36:34 ]
Ik zal straks thuis even kijken welke titels precies enzo. Ik wil ze evt. wel naar je opsturen voor de time being, dan kan je daar mss ook nog wat dingetjes uithalen.
Ik heb onder andere:
Als je dood bent word je dan nooit meer beter?
Piet Breebaart & J. Breebaart
Beschrijving:
Een ontroerend verhaal van Piet Breebaart en zijn vijfjarige zoon Joeri, naar aanleiding van het plotseling overlijden van Joeri's tweejarige broertje Remi.
Vader en zoon maakten samen het verhaal van het konijn Fred en zijn broertje Joep, dat plotseling doodgaat. Het verhaal gaat over alles wat Fred meemaakt en voelt: de kortstondige ziekte van Joep, zijn dood, de begrafenis en de aandacht van de dieren om hen heen.
Welke ik niet heb maar die wel ook heel mooi schijnt te zijn is:
Kikker en het vogeltje
Max Velthuijs
Beschrijving:
Bij de rand van het bos ligt een vogeltje.'Kijk,' zegt Kikker, 'kapot. Hij doet het niet meer.''Hij slaapt,' zegt varkentje.Maar Haas zegt: 'Hij is dood.''Dood?' vraagt Kikker. 'Wat is dat?'
Ik zal even verder kijken voor je vanmiddag.
[ Bericht 29% gewijzigd door BE op 31-01-2007 11:36:34 ]
***
Je zou het ook heel simpel aan kunnen pakken, hoe ik de kindjes eigenlijk vertel waar Thijs is...
Als ze aan mij vragen waar Thijs is, dan is hij daar op die ene wolk, of op dat ene sterretje, en zo kan hij geregeld eventjes terug naar beneden kijken.
Als ze aan mij vragen waar Thijs is, dan is hij daar op die ene wolk, of op dat ene sterretje, en zo kan hij geregeld eventjes terug naar beneden kijken.
Herinnering is een vorm van ontmoeting.
Ah, dat zou fijn zijn Brighteyes.
Dat idee had ik ook al voor als het eenmaal gebeurd is Bar.
Maar we zitten er vooral een beetje mee hoe we de periode ervoor ook aan moeten pakken. We letten er wel een beetje op met wat we zeggen, maar het is een klein potje met ontzettend grote oren. En we komen nu natuurlijk overal mensen tegen met "Goh, wat heb ik gehoord???" Het zal niet lang duren voor hij vragen gaat stellen denk ik, en dan is eerlijk zijn natuurlijk het devies. Maar hoe eerlijk??
Dat idee had ik ook al voor als het eenmaal gebeurd is Bar.
Maar we zitten er vooral een beetje mee hoe we de periode ervoor ook aan moeten pakken. We letten er wel een beetje op met wat we zeggen, maar het is een klein potje met ontzettend grote oren. En we komen nu natuurlijk overal mensen tegen met "Goh, wat heb ik gehoord???" Het zal niet lang duren voor hij vragen gaat stellen denk ik, en dan is eerlijk zijn natuurlijk het devies. Maar hoe eerlijk??
Hier had uw advertentie kunnen staan :P
easy wat erg. sterkte ermee. en wat je vraag betreft: ik heb niet direct tips voor je maar zou er denk ik zelf wel zo eerlijk mogelijk over zijn. een beetje doseren kan geen kwaad lijkt me.
sterkte ermee. en wat je vraag betreft: ik heb niet direct tips voor je maar zou er denk ik zelf wel zo eerlijk mogelijk over zijn. een beetje doseren kan geen kwaad lijkt me.
Hoe pakt Sven dingen aan?
Is hij snel emotioneel van slag.. (staat beetje krom nu, maar hopelijk snap je wat ik bedoel)
oma is ziek... of oma is heel erg moe en wilt graag een hele lang tijd rust vinden ofzoiets...
Ik zal ook wel eens in de informatie dingetjes springen voor je, want ook hier heel veel info
sterkte ermee in elk geval
Is hij snel emotioneel van slag.. (staat beetje krom nu, maar hopelijk snap je wat ik bedoel)
oma is ziek... of oma is heel erg moe en wilt graag een hele lang tijd rust vinden ofzoiets...
Ik zal ook wel eens in de informatie dingetjes springen voor je, want ook hier heel veel info
sterkte ermee in elk geval
Herinnering is een vorm van ontmoeting.
Ik zou alleen zeggen dat ze erg ziek is, niet direct dat ze zal overlijden, dan zadel je hem op met grotere zorgen dan dat koppie misschien aankan.
Wel eerlijk zijn als hij vraagt of ze dood zou kunnen gaan natuurlijk, maar alles in zijn tempo, kinderen kunnen je enorm overvallen met wijze vragen, maar dat doen ze alleen omdat ze er zelf aan toe zijn.
Dingen als 'ze is in slaap gevallen en wordt niet meer wakker' als ze overleden is kan voor kinderen ook heel angstig zijn, soms durven ze dan zelf niet meer te gaan slapen.
Wel eerlijk zijn als hij vraagt of ze dood zou kunnen gaan natuurlijk, maar alles in zijn tempo, kinderen kunnen je enorm overvallen met wijze vragen, maar dat doen ze alleen omdat ze er zelf aan toe zijn.
Dingen als 'ze is in slaap gevallen en wordt niet meer wakker' als ze overleden is kan voor kinderen ook heel angstig zijn, soms durven ze dan zelf niet meer te gaan slapen.
Als het pannen van daken waait
Als het gras naar je voeten graait
Als de wind langs je wangen aait, hier ben ik
Als het gras naar je voeten graait
Als de wind langs je wangen aait, hier ben ik
Noem de dingen bij hun naam
Volwassenen zeggen vaak niet letterlijk wat ze bedoelen, als ze over de dood praten. Ze gebruiken dan abstracties (vaagheid), metaforen (beeldspraak) of eufemismen (verhullend taalgebruik) omdat ze het moeilijk vinden om te zeggen waar het op staat. Bijvoorbeeld: "hij heeft ons verlaten", of "zij is op een lange reis gegaan", of "hij is ingeslapen". Maar bij kinderen kun je dat beter niet doen.
Dit soort stijlfiguren hebben weinig betekenis voor kinderen, vooral wanneer ze jonger zijn dan 6 jaar. Het kan ze ook in de war maken, bijvoorbeeld omdat het kind gelooft dat iemand die gaat slapen altijd weer wakker wordt, of dat iemand die op reis gaat weer terugkomt. Of ze durven zelf niet meer te gaan slapen of op vakantie te gaan, omdat ze dat associėren met de dood.
Daarom is het beter om concrete woorden als 'dood', 'doodgaan' en 'overlijden' te gebruiken. Dat voorkomt misverstanden, en het helpt het kind om het definitieve karakter van de dood beter te begrijpen.
Volwassenen zeggen vaak niet letterlijk wat ze bedoelen, als ze over de dood praten. Ze gebruiken dan abstracties (vaagheid), metaforen (beeldspraak) of eufemismen (verhullend taalgebruik) omdat ze het moeilijk vinden om te zeggen waar het op staat. Bijvoorbeeld: "hij heeft ons verlaten", of "zij is op een lange reis gegaan", of "hij is ingeslapen". Maar bij kinderen kun je dat beter niet doen.
Dit soort stijlfiguren hebben weinig betekenis voor kinderen, vooral wanneer ze jonger zijn dan 6 jaar. Het kan ze ook in de war maken, bijvoorbeeld omdat het kind gelooft dat iemand die gaat slapen altijd weer wakker wordt, of dat iemand die op reis gaat weer terugkomt. Of ze durven zelf niet meer te gaan slapen of op vakantie te gaan, omdat ze dat associėren met de dood.
Daarom is het beter om concrete woorden als 'dood', 'doodgaan' en 'overlijden' te gebruiken. Dat voorkomt misverstanden, en het helpt het kind om het definitieve karakter van de dood beter te begrijpen.
Herinnering is een vorm van ontmoeting.
Wat doe je als iemand doodgaat in de omgeving van je kind? Begrijpt een kind ‘dood’? Neem je kinderen mee naar de begrafenis?
Elk jaar krijgen 7000 kinderen te maken met een sterfgeval binnen het eigen gezin. Maar ook andere kinderen krijgen te maken met de dood. Vroeg of laat gaat er iemand dood in de omgeving van je kind. Hoe meer verdriet je daar zelf om hebt, hoe moeilijker het is om goed na te denken over de manier waarop je kinderen ermee omgaan en hoe je hen het beste kunt begeleiden. Daarom is het geen gek idee om hier eens na te denken voordat het ook echt gebeurt.
Hoe vertel je wat er gebeurd is?
Volwassenen vinden het vaak moeilijk om aan een kind te vertellen dat iemand dood is. Niet ieder kind zal ook meteen begrijpen wat ‘dood’ is, maar het is toch belangrijk er wel over te praten. Juist als jezelf veel verdriet hebt. Een kind kan zich de raarste dingen in het hoofd halen als hij een rouwende ouder ziet en niet weet wat er aan de hand is. Kleine kinderen denken dat het met hen te maken heeft: dat zij er de oorzaak van zijn dat vader of moeder zo van de kaart is.
Voorkom dus dat kinderen zelf gaan fantaseren en vertel wat er gebeurd is, hoe moeilijk je dat zelf ook vindt. Treed niet onnodig in details (bijvoorbeeld bij zelfmoord of ernstige ziekte), maar vertel wel waar iemand aan doodgegaan is. De fantasie van een kind kan erger zijn dan de werkelijkheid.
Wat is dood?
Peuter en kleuters
Een peuter begrijpt nog niet zoveel van dood-zijn: het idee dat een bekend iemand er ineens niet meer is, dringt nog niet tot hen door. Noem het niet ‘slapen’ of ‘op reis’. Dood is gewoon dood, ook als je het niet begrijpt. Praat erover en verwijs daarbij naar ervaringen die het kind al heeft. Misschien heeft het kind al eens een dood vogeltje gezien of is er eens een huisdier overleden. Het is beslist niet gek om die vergelijking te maken als je met een peuter of kleuter praat over de dood.
Vertel ook over het voelen van verdriet. Je kunt zeggen dat jijzelf nu heel erg verdrietig bent en dat dat wel eens langere tijd zal duren, omdat je vader dood is waar je veel van hield, maar dat lang niet alle mensen dat hetzelfde hoeven te voelen. En dat je ook niet elke keer als iemand doodgaat hetzelfde verdriet voelt
Voorbereiding
Bedenk wel dat je een kind moet voorbereiden op wat komen gaat. Sommige kinderen willen vantevoren alles weten over wat er gebeuren gaat. Ook als ze daar niet zelf naar vragen, kun je het beste je kind voorbereiden door dat te vertellen. Vertel wat het kan verwachten, en vergeet niet de dingen te noemen die voor ons vanzelfsprekend zijn. Geef het kind de kans om ‘gekke’ vragen te stellen. Kun je de dode nog zien? Kun je de dode nog aanraken? Wanneer gaat de kist dicht? Wordt er begraven of gecremeerd? Wie is er allemaal en wat gaan we doen? Hoe lang gaat het duren? Gaat iedereen huilen, gaat mama huilen?
Vertel ook wat mag en wat niet. Kinderen hebben geen idee van de gebruiken. Bespreek dus ook mogelijke situaties. Mag ik naar de wc tijdens de ceremonie? Wat moet ik doen als ik moet huilen? Mag ik naar oma lopen om haar te troosten als ik zie dat ze huilt? Mag ik naar buiten als ik me verveel?
Maak een schatkist
In het werkboek Dood – Mijn boek over verdriet en verder gaan, staat een prachtige tip voor kinderen die een dierbaar ieman verliezen: maak een schatkist over degene die dood is. Kies een schoenendoos als je vooral dingen op papier wilt bewaren (foto’s, bidprentje, kaarten) of maak zelf een grote houten kist als je ook grote dingen wilt bewaren (tennisracket, kleding). Versier de schatkist. Hij kan een plek van herinneringen worden, maar het kan ook zijn dat je er nooit meer in kijkt. Maar je weet dat het wel kan, ook later.
Elk jaar krijgen 7000 kinderen te maken met een sterfgeval binnen het eigen gezin. Maar ook andere kinderen krijgen te maken met de dood. Vroeg of laat gaat er iemand dood in de omgeving van je kind. Hoe meer verdriet je daar zelf om hebt, hoe moeilijker het is om goed na te denken over de manier waarop je kinderen ermee omgaan en hoe je hen het beste kunt begeleiden. Daarom is het geen gek idee om hier eens na te denken voordat het ook echt gebeurt.
Hoe vertel je wat er gebeurd is?
Volwassenen vinden het vaak moeilijk om aan een kind te vertellen dat iemand dood is. Niet ieder kind zal ook meteen begrijpen wat ‘dood’ is, maar het is toch belangrijk er wel over te praten. Juist als jezelf veel verdriet hebt. Een kind kan zich de raarste dingen in het hoofd halen als hij een rouwende ouder ziet en niet weet wat er aan de hand is. Kleine kinderen denken dat het met hen te maken heeft: dat zij er de oorzaak van zijn dat vader of moeder zo van de kaart is.
Voorkom dus dat kinderen zelf gaan fantaseren en vertel wat er gebeurd is, hoe moeilijk je dat zelf ook vindt. Treed niet onnodig in details (bijvoorbeeld bij zelfmoord of ernstige ziekte), maar vertel wel waar iemand aan doodgegaan is. De fantasie van een kind kan erger zijn dan de werkelijkheid.
Wat is dood?
Peuter en kleuters
Een peuter begrijpt nog niet zoveel van dood-zijn: het idee dat een bekend iemand er ineens niet meer is, dringt nog niet tot hen door. Noem het niet ‘slapen’ of ‘op reis’. Dood is gewoon dood, ook als je het niet begrijpt. Praat erover en verwijs daarbij naar ervaringen die het kind al heeft. Misschien heeft het kind al eens een dood vogeltje gezien of is er eens een huisdier overleden. Het is beslist niet gek om die vergelijking te maken als je met een peuter of kleuter praat over de dood.
Vertel ook over het voelen van verdriet. Je kunt zeggen dat jijzelf nu heel erg verdrietig bent en dat dat wel eens langere tijd zal duren, omdat je vader dood is waar je veel van hield, maar dat lang niet alle mensen dat hetzelfde hoeven te voelen. En dat je ook niet elke keer als iemand doodgaat hetzelfde verdriet voelt
Voorbereiding
Bedenk wel dat je een kind moet voorbereiden op wat komen gaat. Sommige kinderen willen vantevoren alles weten over wat er gebeuren gaat. Ook als ze daar niet zelf naar vragen, kun je het beste je kind voorbereiden door dat te vertellen. Vertel wat het kan verwachten, en vergeet niet de dingen te noemen die voor ons vanzelfsprekend zijn. Geef het kind de kans om ‘gekke’ vragen te stellen. Kun je de dode nog zien? Kun je de dode nog aanraken? Wanneer gaat de kist dicht? Wordt er begraven of gecremeerd? Wie is er allemaal en wat gaan we doen? Hoe lang gaat het duren? Gaat iedereen huilen, gaat mama huilen?
Vertel ook wat mag en wat niet. Kinderen hebben geen idee van de gebruiken. Bespreek dus ook mogelijke situaties. Mag ik naar de wc tijdens de ceremonie? Wat moet ik doen als ik moet huilen? Mag ik naar oma lopen om haar te troosten als ik zie dat ze huilt? Mag ik naar buiten als ik me verveel?
Maak een schatkist
In het werkboek Dood – Mijn boek over verdriet en verder gaan, staat een prachtige tip voor kinderen die een dierbaar ieman verliezen: maak een schatkist over degene die dood is. Kies een schoenendoos als je vooral dingen op papier wilt bewaren (foto’s, bidprentje, kaarten) of maak zelf een grote houten kist als je ook grote dingen wilt bewaren (tennisracket, kleding). Versier de schatkist. Hij kan een plek van herinneringen worden, maar het kan ook zijn dat je er nooit meer in kijkt. Maar je weet dat het wel kan, ook later.
Herinnering is een vorm van ontmoeting.
Uit mijn reader 'Omgaan met Rouw'.
De docente voor dit onderdeel is Riet Fiddelaers Jaspers. Binnen Nederland een autoriteit op het gebied van kinderen en rouw. Ze heeft ook heel veel boeken en boekjes hierover geschreven en uitgegeven. Oa. via de site www.in-de-wolken.nl
[ Bericht 0% gewijzigd door BE op 31-01-2007 20:56:59 ]
Ik hoop niet dat de voorbeelden te confronterend zijn, maar als ik ze weg zou laten zou een deel van de context verloren gaan.quote:HOE ROUWEN KINDEREN EN JONGEREN?
Rouwen kinderen en jongeren anders dan volwassenen? Veel is hetzelfde, het verdriet, de boosheid, de teleurstelling, het verlangen.
Maar op enkele aspecten verschillen kinderen en jongeren van volwassenen. Dat heeft vooral te maken met het feit dat ze geestelijk, gevoelsmatig en lichamelijk nog niet volgroeid zijn. Daarom kunnen ze dingen nog niet altijd begrijpen, hun gevoelens minder goed uit elkaar houden. Ze hebben naast het rouwen veel energie nodig om te groeien.
Groeien en rouw gaat niet altijd samen, dat maakt het extra lastig voor jonge mensen. En misschien is wel het belangrijkste verschil met volwassenen dat kinderen afhankelijk zijn van deze volwassenen. De ‘grote mensen’ informeren kinderen over wat er gebeurd is en wat er nog gaat gebeuren en beslissen over het feit of kinderen betrokken worden of niet.
Baby’s en peuters (tot drie jaar)
Hele kleine kinderen, tot ongeveer drie jaar, hebben geen echt besef van de dood. Ze kennen nog geen onderscheid tussen dingen die leven en Verlatingsangst niet levende dingen. Wel kennen ze verlatingsangst en moeten er op vertrouwen dat hun verzorgers steeds weer terugkomen om hen te voorzien van de basale levensbehoeften. Ze zijn nog volkomen afhankelijk van een mama en/of papa die hen met warmte en liefde omringen. In die zin voelen ze wat verlies is en ze kunnen daar ook onder lijden.
De kleintjes gaan op hun eigen wijze met de dood om. Ze reageren vanuit hun behoeften. Van angst is vaak geen sprake. Volwassenen schrikken hier soms van.
De papa van de tweejarige Tessa is plotseling overleden. Papa is thuis in een kist opgebaard. Het meisje wilde met haar bordje boterhammen boven op de kist zitten om zo gezellig bij papa te kunnen eten. Dat mocht van mama maar sommige familieleden konden het niet aanzien.
Vanaf welke leeftijd kunnen kinderen rouwen? Als een kind contact kan maken en zich gaat hechten, dan kan het ook rouwen. Baby’s maken al heel snel contact, de hechting is er al voor de geboorte. Iedereen weet dat kinderen zonder contact niet kunnen overleven, ook al krijgen ze
voldoende voeding. In het contact merken baby’s en kleine kinderen dat dingen veranderen.
Mama is verdrietig en gaat daarom anders met haar kindje om. De baby merkt dat bijvoorbeeld aan de spierspanning. Rouwende ouders zijn vaak een tijdlang niet in staat om anders dan op de automatische piloot voor hun kind te zorgen. Kinderen slaan deze ervaring in hun lijf op.
Zeker wanneer ze nog geen woorden ter beschikking hebben, hebben ze alleen hun lijf om te reageren.
Ouders kunnen vaak niet anders op dat moment, ze rouwen, en dat is merkbaar in hun dagelijkse functioneren. Kinderen ervaren dit, overigens niet op een bewuste manier. Maar deze informatie nemen ze mee in hun verdere leven en kan later soms op een of andere manier weer een rol gaat spelen.
Hoe kun je kleine kinderen het beste helpen?
Aanraking, knuffelen, liefdevolle aandacht is voor kleintjes het meest heilzaam. Soms kunnen ouders dit een tijdlang niet voldoende geven en is het van belang dat ere anderen zijn om hen bij te staan. Bij twee- en driejarigen is er meestal sprake van bewustzijn van het verlies. Op die leeftijd gaan kinderen met hun rouw om door de ervaring in hun spel te verwerken. Ze spelen het verlies uit via botsende autootje, poppen in een schoenendoos als kist, via playmobil, blokken of de poppenkast. Voor volwassenen gaat dat soms door merg en been maar het is een kinderlijke en ook heilzame manier.
Wanneer ze een beetje kunnen praten is uitleg over wat er gebeurt van groot belang, in woorden die ze snappen. Ook willen hele kleine kinderen al betrokken zijn en vaak meehelpen met dingen. Een tekening in de kist leggen, de kist dichtschroeven, op de begraafplaats de bloemen water geven.
Merijn is tweeėneenhalf. Zijn opa is overleden en op de avond voor de uitvaart sluit de familie samen de kist. Ook Merijn mag ‘een schroefje draaien’. Hij vindt dit heel fijn om te doen. Een half jaar later gaat ook zijn andere opa dood. Deze familie wil echter niet bij het sluiten van de kist aanwezig zijn. Merijn vraagt echter wanneer dat gaat gebeuren en staat er op om te helpen. Hij heeft geluk. Samen met de uitvaartverzorger mag hij ’alle schroefjes draaien.’ Voor Merijn is dekist sluiten een ritueel geworden en kinderen hechten aan rituelen.
Wanneer het overlijden iemand in het eigen gezin betreft, is het aan te raden te zorgen voor beeldmateriaal zoals foto’s of video van de uitvaart. Vaak komen kinderen op latere leeftijd terug op de gebeurtenis en hebben ze vragen. Dan is het fijn om naar beelden te kunnen kijken.
Daarom is het ook belangrijk om, indien mogelijk, ook kleine kinderen mee te nemen naar de afscheidsdienst.
Zes weken na de geboorte van zijn eerste kind, sterft Sander plotseling.
Zijn vrouw kiest ervoor om haar dochter Merel in een doek mee te nemen bij het afscheid en het hele gebeuren op video te laten vastleggen. Later kan Merel zeggen: “Papa was erbij op dat belangrijke moment toen ik geboren werd, en ik was er bij op dat belangrijke moment dat we afscheid moesten nemen van papa.
Wanneer Merel zichzelf later op de video van de afscheidsdienst terugziet, dan weet ze dat ze erbij heeft mogen zijn. En dat is van groot belang, ook al denken veel mensen dat het geen zin heeft dat zo’n kleintje aanwezig is. Uiteraard is het fijn als er dan iemand in de buurt is
die de baby of de peuter kan overnemen wanneer het de ouder teveel wordt of het kleintje het niet meer volhoudt. Hoe klein ook, wanneer een ouder, broer of zus overlijdt, is de mogelijkheid om betrokken te zijn belangrijk.
Kleuters (van drie tot zes jaar)
Kinderen van drie tot zes jaar kennen het verschil tussen leven en dood.
Ze gebruiken het woord 'dood' in hun gesprekken en in hun spel: 'Jij bent dood! Je moet blijven liggen.' Maar ze weten niet precies wat dood inhoudt. Ze weten dat mensen en dieren dood kunnen gaan. Ze kunnen er intens met elkaar over discussiėren.
Marieke is helemaal in paniek als ze ziet dat het muisje dat al dagenlang door de kamer trippelde op een morgen in de klem zit: ‘Nou is hij dood!’. Haar broertje van vijf troost haar. 'Je weet toch, het is alleen zijn velletje, zijn zieltje is al lang verdwenen.'
Kinderen begrijpen het definitieve karakter van de dood nog niet. Voor hen is dood iets tijdelijks, een soort slaap, waarbij de dode niet kan zien en niet meer kan bewegen. Ze beginnen ook te beseffen dat dood en verdriet met elkaar te maken hebben.
Manon van vijf gaat met haar oma naar het kerkhof om het graf van opa te bezoeken. Ze nemen een kerststukje mee en Manon mag het waxinelichtje aansteken. Als ze afscheid nemen bij het graf van opa zegt Manon: 'Opa blaast het kaarsje zelf wel uit, is het niet oma?'
Jonge kinderen vertonen soms reacties die voor volwassenen niet altijd te begrijpen zijn.
Aan de vierjarige Loes wordt verteld dat haar papa dood is. Ze luistert en vraagt vervolgens: "Mag ik nu buiten gaan spelen?" Voor haar moeder een onbegrijpelijke reactie. Zij gaat ervan uit dat haar dochternet zo verdrietig zal reageren als zij. Wanneer het meisje de dag na de begrafenis vraagt wanneer papa terugkomt, is ze zeer geschokt en intens bedroefd als haar moeder uitlegt dat papa nooit meer terugkomt. Het definitieve ervan had zij niet begrepen.
In de eerste vragen die kleuters stellen klinkt het verdriet nog niet door. Ze zijn vooral praktisch van aard. Zoals bij de vierjarige Davey.
We zitten stilletjes in de kring en kijken elkaar aan. 'Davey is dood, hč juf?' zegt er een. 'Ja', zeg ik gelaten en ik vertel aan de kinderen wat er precies is gebeurd. Davey is op zijn kamer onder een kastje gevallen, kon geen adem meer halen en is daardoor gestikt. Er komen veel vragen over het gebeurde zelf, zoals: Wat voor kastje? Waarom klom hij daarop? Hoorde mama dat niet? Waarom kroop hij er niet onderuit?
Eerst zijn er dus de vragen over het hoe, wat en waarom. 's Middags als de juf samen met de kleuters kaartjes maakt om aan bloemen voor Davey te hangen komen er andere vragen:
Dat is toch niet eerlijk, want alleen opa's en oma's gaan toch dood? Waar zou Davey nu zijn? Wat de leerkracht vooral verbaast, is dat de kinderen de dood niet op hun eigen leven betrekken. Er is geen spoor van angst en de kinderen praten er ongedwongen en heel gemakkelijk over. De volgende dag verloopt heel anders.
De reacties en de vragen worden persoonlijker en anders van aard. Een golf van herinneringen komt bij de kinderen op. Ze praten over de eerste dagen dat Davey op school kwam en over wat hij al wel en niet kon (…) De volgende stap is dat de kinderen beseffen dat Davey dingen niet meer kan meemaken. Ze maken zich zorgen over Daveys verjaardag (ik had Davey beloofd dat hij dan de kaarsjes mocht uitblazen) en vragen zich af of ze volgende week wel een verjaardag kunnen vieren zonder Davey.
Kinderen van deze leeftijd denken vaak dat leven en dood elkaar af wisselen. Daardoor wekken ze soms de indruk het de gewoonste zaak van de wereld te vinden dat opa gestorven is. Ze tonen grote belangstelling voor de lichamelijke en biologische kanten van de dood. 'Hij ziet wit', 'Kan hij niet meer lopen?', 'Kan opa nog horen als ik iets zeg?' Ze voelen nog geen angst voor de dood.
Het begrijpen van de dood valt ze nog moeilijk. Ze blijven vragen stellen, soms tot vervelens toe. 'Wordt opa nou niet vies in de grond?' 'Heeft hij geen honger in het graf?', 'Is dat niet zielig, zo alleen in de kist?', 'Met wie moet Dirkje nou spelen?' Langzamerhand beginnen ze te begrijpen dat dood een afscheid voor altijd is.
Hun rouwgedrag is niet altijd duidelijk voor volwassenen. Die zien dat de kleintjes bij de koffietafel na de uitvaart alweer krijgertje spelen of nauwelijks verdrietreacties vertonen. Maar kinderen moeten naast de worsteling om de dood te begrijpen in deze kleuterleeftijd leren omgaan met hun gevoelens. Hun vermogen om over gevoelens te praten en goed te uiten hoe ze zich voelen is nog niet zo ontwikkeld als bij volwassenen.
Ook al lijkt het niet altijd zo, ze zijn wel degelijk geraakt. Maar kinderen kunnen niet fulltime rouwen. Ze kunnen intens verdrietig zijn en vijf minuten laten weer volledig opgaan in hun spel of van vreugde staan te springen op de bank.
[...]
De docente voor dit onderdeel is Riet Fiddelaers Jaspers. Binnen Nederland een autoriteit op het gebied van kinderen en rouw. Ze heeft ook heel veel boeken en boekjes hierover geschreven en uitgegeven. Oa. via de site www.in-de-wolken.nl
[ Bericht 0% gewijzigd door BE op 31-01-2007 20:56:59 ]
***
Toen mijn oma overleed werd aan haar geestelijk gehandicapte dochter (mijn tante) verteld dat wanneer ze naar de sterren kijkt, de mooiste ster dat is mama. Ik krijg nog steeds rillingen als ik eraan denk. Maar volgens mij is zon manier wel de beste.. Probeer hem niet te vertellen wat er niet meer is, maar wat er nog wel is. Voor mijn tante heeft het iig gewerkt, savonds kijkt ze af en toe nog naar de sterren en dan zegt ze "dag mam". Ze vond het ook geweldig om met het vliegtuig naar turkije op vakantie te gaan, dan was ze dichterbij de sterren en dus bij haar moeder.
Sterkte!
Sterkte!
If You Can't Convince Them, Confuse Them...
Easy, ten eerste heel veel sterkte.
Bij het overlijden van mijn oma zijn mijn neefje en nichtjes (toen 3,4 en 6) net als de oudere kinderen erg betrokken in het ziekte- en rouwproces. Dus veel bij oma op bezoek, ook in de laatste dagen. Na haar overlijden is ze thuis opgebaard. Wij en ook de jongsten waren daar heel veel in huis. Tekeningen maken, kaartjes schrijven en die allemaal in de kist leggen. De jongste hebben ook een knuffeltje aan oma meegegeven. Ik heb het als erg prettig ervaren. Mijn neefje en nichtjes weten er nu weinig meer van maar vinden het wel fijn er met ons over te praten.
Wat me het meest bijstaat en waar ik ook een fijn gevoel bij krijg is dat mijn jongste nichtje vroeg, terwijl ze rondhuppelde: "Lies? Wanneer is het feestje van oma afgelopen?"
Het is maar een voorbeeld, de situatie is bij iederen anders. Maar ik vind dat je mag vertellen wat er aan de hand is, als oma overleden is. Sterkte.
Bij het overlijden van mijn oma zijn mijn neefje en nichtjes (toen 3,4 en 6) net als de oudere kinderen erg betrokken in het ziekte- en rouwproces. Dus veel bij oma op bezoek, ook in de laatste dagen. Na haar overlijden is ze thuis opgebaard. Wij en ook de jongsten waren daar heel veel in huis. Tekeningen maken, kaartjes schrijven en die allemaal in de kist leggen. De jongste hebben ook een knuffeltje aan oma meegegeven. Ik heb het als erg prettig ervaren. Mijn neefje en nichtjes weten er nu weinig meer van maar vinden het wel fijn er met ons over te praten.
Wat me het meest bijstaat en waar ik ook een fijn gevoel bij krijg is dat mijn jongste nichtje vroeg, terwijl ze rondhuppelde: "Lies? Wanneer is het feestje van oma afgelopen?"
Het is maar een voorbeeld, de situatie is bij iederen anders. Maar ik vind dat je mag vertellen wat er aan de hand is, als oma overleden is. Sterkte.
Geluk zit in een klein Wolkje
Wil degene die vroeg om een witte kerst ook even vragen naar een mooie zomer?
Wil degene die vroeg om een witte kerst ook even vragen naar een mooie zomer?
We kickten allebei tegelijk Lishe.
Easy, ik stuur je morgen 3 boeken op.
'Als je dood bent, word je dan nooit meer beter?' --? een voorleesboekje.
'Waar ben je nu, zie jij me nog?' --> Boekje met teksten bij een afscheid, geschreven voor en door kinderen.
Meestal dus kinderen die een stuk ouder zijn dan Sven, maar mss kan je er wel dingetjes uithalen.
'Als vlinders spreken konden' --> Voor kinderen die rouwen.
Met een paar tips en dingen die je kan doen om er samen met hem mee bezig te kunnen zijn.
Easy, ik stuur je morgen 3 boeken op.
'Als je dood bent, word je dan nooit meer beter?' --? een voorleesboekje.
'Waar ben je nu, zie jij me nog?' --> Boekje met teksten bij een afscheid, geschreven voor en door kinderen.
Meestal dus kinderen die een stuk ouder zijn dan Sven, maar mss kan je er wel dingetjes uithalen.
'Als vlinders spreken konden' --> Voor kinderen die rouwen.
Met een paar tips en dingen die je kan doen om er samen met hem mee bezig te kunnen zijn.
***
Even uit lurkstand springt.quote:Op woensdag 31 januari 2007 11:57 schreef Brighteyes het volgende:
Uit mijn reader 'Omgaan met Rouw'.
[..]
Ik hoop niet dat de voorbeelden te confronterend zijn, maar als ik ze weg zou laten zou een deel van de context verloren gaan.
De docente voor dit onderdeel is Riet Fiddelaers Jaspers. Binnen Nederland een autoriteit op het gebied van kinderen en rouw. Ze heeft ook heel veel boeken en boekjes hierover geschreven en uitgegeven. Oa. via de site www.indewolken.nl (Is niet zo'n hele duidelijke site, de vorige keer kon ik een lijst met boeken vinden via de winkel maar nu dus niet. )
Ik geloof dat Brighteyes de volgende site bedoeld. www.in-de-wolken.nl (Dus met koppelstreepjes)
Het is inderdaad een interressante site en ook via Riet Fiddelaers is er veel informatie te vinden.
De betere boekhandel heeft ook informatieve boeken op dit gebied.
Succes en sterkte met dit alles.
Je hebt gelijk! Thanks!
Goh, wat raar en wat nep dan, want die link van mij is ook een online kinderboekenwinkel en ik bedoelde dus degene die jij gaf.
Ik heb gelijk mijn post aangepast, anders gaan mensen straks idd naar de verkeerde site.
[ Bericht 20% gewijzigd door BE op 31-01-2007 21:06:27 ]
Je hebt gelijk! 
Thanks!Goh, wat raar en wat nep dan, want die link van mij is ook een online kinderboekenwinkel en ik bedoelde dus degene die jij gaf.
Ik heb gelijk mijn post aangepast, anders gaan mensen straks idd naar de verkeerde site.
[ Bericht 20% gewijzigd door BE op 31-01-2007 21:06:27 ]
***
Ik wilde niet betweterig overkomen hoor!
Ik ken de site inmiddels erg goed en dacht nog "gut, daar is veel veranderd".
Inderdaad, verwarrend dat het bijna het zelfde is!
Nouja, opgelost!
Ik ken de site inmiddels erg goed en dacht nog "gut, daar is veel veranderd".
Inderdaad, verwarrend dat het bijna het zelfde is!
Nouja, opgelost!
Dank jullie allemaal voor de reacties tot nu toe!
Sven is ook al een aantal keren mee geweest naar het ziekenhuis, maar er is eigenlijk nog niets aan haar te merken. Ze is ziek omdat alle onderzoeken tot nu toe dat zeggen (en die zijn vernietigend :leverkanker, onbehandelbaar ), maar ze zit meer in de rokershoek in het ziekenhuis dan dat ze op de kamer is. En hij hypert heen en weer door de gang, op het bed, van het bed, naar de gang, leuke klapdeuren die door een druk op een knop open gaan enz. dus we nemen hem maar niet te vaak mee. Als ze volgende week misschien naar huis mag (???) is het makkelijker om met hem naar oma te gaan. Daar heeft hij zijn eigen dingetjes.
[ Bericht 3% gewijzigd door easy-going op 02-02-2007 13:30:31 ]
Zoiets kan ik me ook ineens herinneren van de condeolance toen mijn moeder overleden was. Mijn neefje die het schitterend vond dat hij in een rij stond en alle mensen een hand kwamen geven. Wat een leuk feestje is dit he, zei hij toen.quote:Op woensdag 31 januari 2007 20:45 schreef Lishe het volgende:
Wat me het meest bijstaat en waar ik ook een fijn gevoel bij krijg is dat mijn jongste nichtje vroeg, terwijl ze rondhuppelde: "Lies? Wanneer is het feestje van oma afgelopen?"
Sven is ook al een aantal keren mee geweest naar het ziekenhuis, maar er is eigenlijk nog niets aan haar te merken. Ze is ziek omdat alle onderzoeken tot nu toe dat zeggen (en die zijn vernietigend :leverkanker, onbehandelbaar ), maar ze zit meer in de rokershoek in het ziekenhuis dan dat ze op de kamer is. En hij hypert heen en weer door de gang, op het bed, van het bed, naar de gang, leuke klapdeuren die door een druk op een knop open gaan enz. dus we nemen hem maar niet te vaak mee. Als ze volgende week misschien naar huis mag (???) is het makkelijker om met hem naar oma te gaan. Daar heeft hij zijn eigen dingetjes.
[ Bericht 3% gewijzigd door easy-going op 02-02-2007 13:30:31 ]
Hier had uw advertentie kunnen staan :P
Zo staat mij nog steeds bij dat ik een aantal jaren geleden met mijn jongere nichtje (toen 4) (niet als in dochter van mijn zus maar als in de dochter van mijn oom) aan de hand liep tijdens de begrafenis van mijn tante. Mijn ogen prikten van de kou en mijn nichtje dacht dat ik huilde. Ze kneep in mijn hand en zei: 'Zal ik je troosten?'quote:Op woensdag 31 januari 2007 20:45 schreef Lishe het volgende:
Easy, ten eerste heel veel sterkte.
Bij het overlijden van mijn oma zijn mijn neefje en nichtjes (toen 3,4 en 6) net als de oudere kinderen erg betrokken in het ziekte- en rouwproces. Dus veel bij oma op bezoek, ook in de laatste dagen. Na haar overlijden is ze thuis opgebaard. Wij en ook de jongsten waren daar heel veel in huis. Tekeningen maken, kaartjes schrijven en die allemaal in de kist leggen. De jongste hebben ook een knuffeltje aan oma meegegeven. Ik heb het als erg prettig ervaren. Mijn neefje en nichtjes weten er nu weinig meer van maar vinden het wel fijn er met ons over te praten.
Wat me het meest bijstaat en waar ik ook een fijn gevoel bij krijg is dat mijn jongste nichtje vroeg, terwijl ze rondhuppelde: "Lies? Wanneer is het feestje van oma afgelopen?"
Het is maar een voorbeeld, de situatie is bij iederen anders. Maar ik vind dat je mag vertellen wat er aan de hand is, als oma overleden is. Sterkte.
Zo lief .
.
History is the "know thyself" of humanity, the self-consciousness of mankind - Johann Gustav Droysen.
Dank je, de post kwam ze net brengenquote:Op woensdag 31 januari 2007 20:47 schreef Brighteyes het volgende:
Easy, ik stuur je morgen 3 boeken op.
Hier had uw advertentie kunnen staan :P
En toen was het vanmiddag ineens zover.
Moeilijk hoor om het hem te vertellen.
Nog moeilijker om goede antwoorden op de vragen te geven.
We hebben het volgende maar gezegd:
Sven, we waren vanmiddag in het ziekenhuis, oma was heel ziek he, nu is ze dood.
S: waar is ze nu dan?
We hebben het sterretjes verhaal er maar ingegooid.
S: Hoe komt ze daar dan?
S: en heeft de maan haar doodgemaakt?
S: is ze nu alleen bij de sterretjes
S: en is ze daar bang?
S; Komt ze nu nooit meer thuis?
en zo ging het nog wel even door ... af en toe spelen, en dan weer een vraag.
Hij had veel interesse in het boekje van Nijntje "Lieve oma Pluis" en dat heb ik voorgelezen. Daarna wilde hij Tractor Tom weer horen voordat hij lekker ging slapen.
Nu maar hopen dat we de komende dagen/weken een beetje de goede antwoorden op zijn vragen kunnen geven.
Pfft moeilijk dit zeg.
De andere kleinkinderen zijn allemaal een stukje ouder (van 9 tot 16) dat is toch iets makkelijker uitleggen denk ik.
Moeilijk hoor om het hem te vertellen.
Nog moeilijker om goede antwoorden op de vragen te geven.
We hebben het volgende maar gezegd:
Sven, we waren vanmiddag in het ziekenhuis, oma was heel ziek he, nu is ze dood.
S: waar is ze nu dan?
We hebben het sterretjes verhaal er maar ingegooid.
S: Hoe komt ze daar dan?
S: en heeft de maan haar doodgemaakt?
S: is ze nu alleen bij de sterretjes
S: en is ze daar bang?
S; Komt ze nu nooit meer thuis?
en zo ging het nog wel even door ... af en toe spelen, en dan weer een vraag.
Hij had veel interesse in het boekje van Nijntje "Lieve oma Pluis" en dat heb ik voorgelezen. Daarna wilde hij Tractor Tom weer horen voordat hij lekker ging slapen.
Nu maar hopen dat we de komende dagen/weken een beetje de goede antwoorden op zijn vragen kunnen geven.
Pfft moeilijk dit zeg.
De andere kleinkinderen zijn allemaal een stukje ouder (van 9 tot 16) dat is toch iets makkelijker uitleggen denk ik.
Hier had uw advertentie kunnen staan :P
Easy gecondoleerd met jullie verlies en heel veel sterkte
En als ze lacht, dan lacht de wereld met haar mee....
Eva ♥ en Iris ♥
Eva ♥ en Iris ♥
Easy, gecondoleerd.
Sterkte met de komende tijd en ook met het helpen van Sven bij het missen van oma.
Sterkte met de komende tijd en ook met het helpen van Sven bij het missen van oma.
gecondoleerd,
heel veel sterkte gewenst.
heel veel sterkte gewenst.
Men occasionally stumble over the truth, but most of them pick themselves up and hurry off as if nothing ever happened.
Sir Winston Churchill
Sir Winston Churchill
Easy !
Probeer hoe jong Sven ook is toch zo eerlijk mogelijk uit te leggen!
Dat hebben mijn oom en tante met mijn nichtje toen ook gedaan.
Ze was toen 2 jaar, nu inmiddels wordt ze 4 in Oktober!
Ze hebben haar echt vertelt dat opa "dood" is!
Veel mensen "verdoezelen" dat woord om te zeggen dat ze voor altijd slapen en niet meer wakker worden!
Ik vind dat een beetje beangstigde verwoording!
Ze vroeg ook veel: "Opa Teun slapen"?
"Nee opa is dood lieve schat"! Was het antwoord, dat haar ouders gaven.
Ze is ook gewoon mee geweest naar zijn crematie.
Ze begrijpt hoe jong ze ook is het allemaal prima!
Ze gaat ook gewoon mee naar mijn opa's rustplaats.
Als ze weggaat zegt ze altijd: "Opa dood he, dag opa" En dan zwaait ze wel eens naar hem!
Sterkte met deze periode!
Probeer hoe jong Sven ook is toch zo eerlijk mogelijk uit te leggen!
Dat hebben mijn oom en tante met mijn nichtje toen ook gedaan.
Ze was toen 2 jaar, nu inmiddels wordt ze 4 in Oktober!
Ze hebben haar echt vertelt dat opa "dood" is!
Veel mensen "verdoezelen" dat woord om te zeggen dat ze voor altijd slapen en niet meer wakker worden!
Ik vind dat een beetje beangstigde verwoording!
Ze vroeg ook veel: "Opa Teun slapen"?
"Nee opa is dood lieve schat"! Was het antwoord, dat haar ouders gaven.
Ze is ook gewoon mee geweest naar zijn crematie.
Ze begrijpt hoe jong ze ook is het allemaal prima!
Ze gaat ook gewoon mee naar mijn opa's rustplaats.
Als ze weggaat zegt ze altijd: "Opa dood he, dag opa" En dan zwaait ze wel eens naar hem!
Sterkte met deze periode!
Wir müssen leben, bis wir sterben!
Gecondoleerd Easy!
Ik sprak laatst iemand die had het idd ook over slapen gehad, dus ik zei dat dat toch meestal niet zo heel handig is, zegt ze: 'Oh, nee, maar niet zo slapen natuurlijk, anders slapen, zodat ze niet meer wakker wordt'.
Alsof een kind van 3 daar het verschil tussen weet...
Ik sprak laatst iemand die had het idd ook over slapen gehad, dus ik zei dat dat toch meestal niet zo heel handig is, zegt ze: 'Oh, nee, maar niet zo slapen natuurlijk, anders slapen, zodat ze niet meer wakker wordt'.
Alsof een kind van 3 daar het verschil tussen weet...
***
EG, gecondoleerd
op het kdv hier, is laatst ook een meisje haar moeder verloren op een nogal traumatische manier. De leidsters hebben toen ook adviezen van een psycholoog gekregen die hierin gespecialiseerd is en die gaf ook aan vooral geen andere benamingen te gebruiken, maar idd het 'harde' dood.
Bij slapen kunnen kinderen idd ook bang worden om te gaan slapen, 'oma is weg' dan kan een kind bang zijn als een andere bekende de deur uitloopt...
Dood is duidelijk.
op het kdv hier, is laatst ook een meisje haar moeder verloren op een nogal traumatische manier. De leidsters hebben toen ook adviezen van een psycholoog gekregen die hierin gespecialiseerd is en die gaf ook aan vooral geen andere benamingen te gebruiken, maar idd het 'harde' dood.
Bij slapen kunnen kinderen idd ook bang worden om te gaan slapen, 'oma is weg' dan kan een kind bang zijn als een andere bekende de deur uitloopt...
Dood is duidelijk.
I can only please one person per day. Today is not your day. Tomorrow isn't looking too good either.
Dat slapen heb ik idd ook niet gebruikt.
Ik vond het al een beetje lastig om te vertellen dat ze heel erg ziek was en toen dood ging.
Heb ook wel een aantal keren verteld dat dat niet altijd zo is. Vorige week waren we ook ziek en toen zijn we weer beter geworden, maar oma was heel erg ziek en is dood gegaan.
Ik vond het al een beetje lastig om te vertellen dat ze heel erg ziek was en toen dood ging.
Heb ook wel een aantal keren verteld dat dat niet altijd zo is. Vorige week waren we ook ziek en toen zijn we weer beter geworden, maar oma was heel erg ziek en is dood gegaan.
Hier had uw advertentie kunnen staan :P
Ik heb het aan Freek uitgelegd, dat je hart een soort batterijtje is en dat als je dood bent, dat batterijtje 'op' is.
Kan ook geen nieuw batterijtje in. Nou hebben we gelukkig nog niet met de dood te maken gehad hier, althans niet sinds de tijd dat Freek zich er bewust van is. Toch komen die vragen dan ook, al kan ik het daarom nu wel op deze manier uitleggen.
Kan ook geen nieuw batterijtje in. Nou hebben we gelukkig nog niet met de dood te maken gehad hier, althans niet sinds de tijd dat Freek zich er bewust van is. Toch komen die vragen dan ook, al kan ik het daarom nu wel op deze manier uitleggen.
Losing love is like a window in your hart,
everybody sees you're blown apart, everbody sees the wind blow.
everybody sees you're blown apart, everbody sees the wind blow.
Ik vertel heel schijterig dat je pas dood gaat als je heel oud bent
Losing love is like a window in your hart,
everybody sees you're blown apart, everbody sees the wind blow.
everybody sees you're blown apart, everbody sees the wind blow.
Dat kan ik er eventueel ook nog wel bij vertellen als hij daar vragen over gaat stellen iddquote:Op dinsdag 27 februari 2007 22:09 schreef Leah het volgende:
Ik vertel heel schijterig dat je pas dood gaat als je heel oud bent
Hier had uw advertentie kunnen staan :P
Easy, gecondoleerd. Ik denk dat je het goed aan hebt gepakt, ik zou ook niks anders weten.
Katja is hier een tijdlang bezig geweest met de dood. Mijn schoonmoeder sprak toen heel veel met haar over mijn schoonvader, die vlak voor haar geboorte gestorven is. Mijn schoonmoeder is aan het dementeren en weet het ene moment wel dat haar man overleden is en het volgende moment denkt ze dat hij nog leeft en elk moment thuis kan komen. Dat is voor Katja natuurlijk heel verwarrend geweest. Op een gegeven moment ging ze aan wildvreemden in een winkel vragen of opa nu dood was of alleen maar weg.
Inmiddels weet ze dat opa dood is en niet meer terug komt en dat oma af en toe in de war is, maar een moeilijk onderwerp is en blijft het en ik vind het best moeilijk om daar op een ontspannen, open manier met haar over te praten.
Katja is hier een tijdlang bezig geweest met de dood. Mijn schoonmoeder sprak toen heel veel met haar over mijn schoonvader, die vlak voor haar geboorte gestorven is. Mijn schoonmoeder is aan het dementeren en weet het ene moment wel dat haar man overleden is en het volgende moment denkt ze dat hij nog leeft en elk moment thuis kan komen. Dat is voor Katja natuurlijk heel verwarrend geweest. Op een gegeven moment ging ze aan wildvreemden in een winkel vragen of opa nu dood was of alleen maar weg.
Inmiddels weet ze dat opa dood is en niet meer terug komt en dat oma af en toe in de war is, maar een moeilijk onderwerp is en blijft het en ik vind het best moeilijk om daar op een ontspannen, open manier met haar over te praten.
Als je goed om je heen kijkt zie je dat alles gekleurd is.
Easy gecondoleerd.
Vreselijk moeilijk om te weten hoe je het moet aanpakken.
Want buiten het feit dat je graag goed bezig bent zit je ook met je eigen verdriet en is het ook moeilijk om het te verwoorden terwijl je zelf misschien nog met zoveel vragen zit.
Sterkte!
Vreselijk moeilijk om te weten hoe je het moet aanpakken.
Want buiten het feit dat je graag goed bezig bent zit je ook met je eigen verdriet en is het ook moeilijk om het te verwoorden terwijl je zelf misschien nog met zoveel vragen zit.
Sterkte!
Sterkte Easy.
Ingewikkeld he zulke dingen. Wij hadden het laatst dus ook en ik heb ook verteld dat de opa in kwestie dood was gegaan. Dat hij niet meer kan ademhalen en dat hij daardoor niets meer kan. Jolie is natuurlijk ook nog wat jonger en die nam dat gewoon aan. Ze vroeg wel één keer aan mijn zus waarom het dan was. Ik heb overigens ook niet gezegd dat het je pas dood gaat als je heel oud bent omdat ik niet wil dat ze bang wordt en denkt dat andere oude mensen ook dood gaan.
Ingewikkeld he zulke dingen. Wij hadden het laatst dus ook en ik heb ook verteld dat de opa in kwestie dood was gegaan. Dat hij niet meer kan ademhalen en dat hij daardoor niets meer kan. Jolie is natuurlijk ook nog wat jonger en die nam dat gewoon aan. Ze vroeg wel één keer aan mijn zus waarom het dan was. Ik heb overigens ook niet gezegd dat het je pas dood gaat als je heel oud bent omdat ik niet wil dat ze bang wordt en denkt dat andere oude mensen ook dood gaan.
Waarop de dochter van een goede vriendin erop stond dat ze haar haar liet verven. "Maar waarom dan?" "Dan zie je er niet zo oud uit, en dan ga je niet dood".quote:Op dinsdag 27 februari 2007 22:09 schreef Leah het volgende:
Ik vertel heel schijterig dat je pas dood gaat als je heel oud bent
Gecondeleerd Easy,
Je heb het goed aangepakt, ik zal het waarschijnlijk niet anders hebben gedaan. Je kan kinderen moeilijk voor de domme houden. Vroeg of laat komen de vragen toch.
[ Bericht 42% gewijzigd door Eliminator20 op 28-02-2007 02:20:38 ]
Je heb het goed aangepakt, ik zal het waarschijnlijk niet anders hebben gedaan. Je kan kinderen moeilijk voor de domme houden. Vroeg of laat komen de vragen toch.
[ Bericht 42% gewijzigd door Eliminator20 op 28-02-2007 02:20:38 ]
Ik denk dat je het prima aanpakt Easy. Of althans op dezelfde manier als wij indertijd, en dat lijkt niets traumatisch opgeleverd te hebben
Ik heb trouwens het sterretjesverhaal niet gehouden, maar meer iets in de trant van 'opa is dood, en ik weet werkelijk niet of hij nog 'ergens' is of niet'. Nu wordt dat vergemakkelijkt doordat we veel te maken hebben met verschillende culturen en godsdiensten, wat het makkelijk maakt om oudste duidelijk te maken dat de een vaak iets anders gelooft dan de ander. Ze begrijpt dat soort dingen bovendien goed.
Wat ik in die tjjd las, was dat kinderen toelaten wat ze aankunnen, mits je ze daar de ruimte voor geeft. Dat bleek inderdaad zo te zijn. Onze oudste was natuurlijk nog wat jonger dan Sven nu, maar heeft in eerste instantie alles voornamelijk alles voor kennisgeving aangenomen, en kwam later pas met vragen (vooral tijdens bezoek aan oma, waar opa dus niet meer was) en tranen. Zelfs nu nog (precies twee jaar later) komen er zo af en toe kleine stukjes.
Het is moeilijk uitleggen, maar soms is het een voordeel dat het zo vroeg al is voorgekomen: voor de oudste is de dood vrij normaal. De jongste zegt het helemaal niets.
Edit: bijna te simpel om op te schrijven, maar laat ik het toch even doen: oudste komt nog wel eens met "Ik mis opa". Een simpel "ja, ik ook meis" voldoet dan eigenlijk. Vooral geen "ja maar hij was al oud" of, nog erger, "dat moet je niet doen hoor" of iets in die trant.
Ik heb trouwens het sterretjesverhaal niet gehouden, maar meer iets in de trant van 'opa is dood, en ik weet werkelijk niet of hij nog 'ergens' is of niet'. Nu wordt dat vergemakkelijkt doordat we veel te maken hebben met verschillende culturen en godsdiensten, wat het makkelijk maakt om oudste duidelijk te maken dat de een vaak iets anders gelooft dan de ander. Ze begrijpt dat soort dingen bovendien goed.
Wat ik in die tjjd las, was dat kinderen toelaten wat ze aankunnen, mits je ze daar de ruimte voor geeft. Dat bleek inderdaad zo te zijn. Onze oudste was natuurlijk nog wat jonger dan Sven nu, maar heeft in eerste instantie alles voornamelijk alles voor kennisgeving aangenomen, en kwam later pas met vragen (vooral tijdens bezoek aan oma, waar opa dus niet meer was) en tranen. Zelfs nu nog (precies twee jaar later) komen er zo af en toe kleine stukjes.
Het is moeilijk uitleggen, maar soms is het een voordeel dat het zo vroeg al is voorgekomen: voor de oudste is de dood vrij normaal. De jongste zegt het helemaal niets.
Edit: bijna te simpel om op te schrijven, maar laat ik het toch even doen: oudste komt nog wel eens met "Ik mis opa". Een simpel "ja, ik ook meis" voldoet dan eigenlijk. Vooral geen "ja maar hij was al oud" of, nog erger, "dat moet je niet doen hoor" of iets in die trant.
Easy gecondoleerd. En moeilijk hoor om met al je eigen verdriet ook het verdriet van jullie Sven in goede banen te leiden. Maar zoals ik het lees doen jullie dat hartstikke goed
Dikke kus en sterkte
Dikke kus en sterkte
De jan lul van het geheel.
Alles is gaan hangen, behalve me lach :)
Kutsch; tussen kut en kitsch
Het voelt heerlijk!!!!
Alles is gaan hangen, behalve me lach :)
Kutsch; tussen kut en kitsch
Het voelt heerlijk!!!!
Gecondoleerd Easy.
Bij onze kennissen (ouders van Ruben) hebben ze de "Engeltjes-variant" toegepast.
Ruben's zusje is ongeveer van Sven's leeftijd, zij heeft eerst lang nagedacht over deze uitleg en vervolgens gevraagd waar zijn vleugeltjes dan waren (Ruben was toen nog thuis opgebaard).
Zo kun je toch elke keer weer voor verrassingen komen te staan, ik denk dat je een creatief brein nodig blijft hebben voorlopig.
Sterkte de komende dagen.
Bij onze kennissen (ouders van Ruben) hebben ze de "Engeltjes-variant" toegepast.
Ruben's zusje is ongeveer van Sven's leeftijd, zij heeft eerst lang nagedacht over deze uitleg en vervolgens gevraagd waar zijn vleugeltjes dan waren (Ruben was toen nog thuis opgebaard).
Zo kun je toch elke keer weer voor verrassingen komen te staan, ik denk dat je een creatief brein nodig blijft hebben voorlopig.
Sterkte de komende dagen.
... ♥ ik mis je ♥
Easy en familie, gecondoleerd
Ik denk dat je het goed hebt gedaan Easy, deze dingen zijn nooit makkelijk om te vertellen of uit te leggen, maar ik denk dat wanneer je de ruimte laat om vragen te stellen en je daar eerlijk in bent, je al een heel eind bent.
Heel veel sterkte voor jullie gewenst!
Ik denk dat je het goed hebt gedaan Easy, deze dingen zijn nooit makkelijk om te vertellen of uit te leggen, maar ik denk dat wanneer je de ruimte laat om vragen te stellen en je daar eerlijk in bent, je al een heel eind bent.
Heel veel sterkte voor jullie gewenst!
Gecondoleerd Easy.
En ik vind het fijn dat je dit topic hebt gestart. Want ik peins er wel eens over, hoe ik over een tijd dit soort onderwerpen het beste kan bespreken met mijn dochtertje.
En ik vind het fijn dat je dit topic hebt gestart. Want ik peins er wel eens over, hoe ik over een tijd dit soort onderwerpen het beste kan bespreken met mijn dochtertje.
DancingPhoebe op <a href="http://forum.fok.nl/topic/1352192/3/51#73971988" target="_blank" >23/10/09</a>:[/b]
God, wat is het toch een dunne scheidslijn tussen een vrije geest zijn en je plek in het universum niet kennen :')
God, wat is het toch een dunne scheidslijn tussen een vrije geest zijn en je plek in het universum niet kennen :')
|
|
