Wapen van Houten:
![]()
Vlag van Houten:
![]()
Logo van gemeente Houten:
![]()
Bevolkingsdichtheid 44.562 (1 januari 2006)
758 inw./km²
Geografische ligging 52°2' NB 5°10' OL
Belangrijke verkeersaders A27
Netnummer 030
Postcodes 3990-3999
Geschiedenis en architectuurDe locatie waar nu Houten ligt werd al in de Romeinse tijd bewoond, getuige de vondst van restanten van een villa naast de Hervormde Kerk (Plein) (Kolman, 1996). Deze kerk dateert gedeeltelijk uit de 12e eeuw. Met de bouw van de toren werd in 1535 begonnen. In de Middeleeuwen concentreerde de bebouwing zich hier. Op enige afstand van de hervormde kerk staat de katholieke kerk Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming, een neogotische kerk uit 1884-1885 ontworpen door architect Alfred Tepe.
De naam Houten is afgeleid van "Haltna", dat mogelijk "woonplaats in het bos" betekent (Groenedijk, 2000).
Ten westen van de huidige bebouwde kom staat Kasteel Heemstede, gebouwd rond 1645. In 1987 werd het door een brand zwaar beschadigd. Zo'n tien jaar later werd het gerestaureerd.
In 1979 werd Houten wegens zijn ligging nabij Utrecht en de spoorlijn naar Den Bosch aangewezen als groeikern. Tegenwoordig vormt de omgeving van het station het centrum van Houten; het Oude Dorp ligt nu excentrisch.
In de jaren '90 werd begonnen met het tweede grote uitbreidingsplan van Houten in het kader van het Vinex plan, waarmee Houten uitgebreid werd met zeven nieuwe wijken.
Verkeer en vervoerBij de uitbouw van Houten tot forensenstad heeft men besloten om het gebruik van de fiets te stimuleren en het gebruik van de auto te ontmoedigen. Houten heeft een stervormig net van vrijliggende voorrangsfietspaden, zodat fietsers vanuit elke wijk het centrum snel kunnen bereiken. Auto's moeten echter omrijden van de woonwijk naar de Rondweg om het centrum of een andere woonwijk te bereiken. De autowegen vanaf de rondweg worden inprikkers genoemd.
Houten ligt aan de Rijksweg A27 en station Houten ligt aan de spoorlijn Utrecht - Tiel/'s-Hertogenbosch waar doordeweeks vier stoptreinen per uur per richting vertrekken. Langs deze zelfde spoorlijn loopt een NS-tramlijn naar de zuidelijke wijk Castellum. Bijzonderheid: deze tramlijn tussen de stations Houten en Houten Castellum is de kortste spoorbaan van Nederland.
Overige kernen in de gemeente 't Goy, Schalkwijk en Tull en 't Waal