quote:
'Maar Sir Alex zei: blijf communiceren'
Door EDDY VAN DER LEY
ENSCHEDE - Na het ticket voor de voorronde van de Champions League hoopt trainer Steve McClaren (48) met FC Twente ook de beker te veroveren. Het geheim van de Engelsman is zijn maatgesneden 'mensenmanagement'. ,,Het is alsof je een duif in de hand hebt,'' zegt hij beeldend. ,,Laat je te veel ruimte, dan ontsnapt de duif. Knijp je te hard, dan is-ie dood. Communiceren met spelers is alles.''
Het fenomeen 'people's manager' wint in de voetballerij steeds nadrukkelijker aan terrein en betekenis. Een trainer in de top komt er niet langer met een leuke visie en dito oefenstof alleen. Wie niet de gave en persoonlijkheid bezit om een groep voetballers langs de menselijke maat te managen, ofwel het evenwicht te vinden tussen autoriteit en de haast spreekwoordelijke 'aai over de bol', heeft een probleem.
Gertjan Verbeek bij Feyenoord, Huub Stevens bij PSV, Marco van Basten bij Ajax: zij allen sneuvelden het voorbije seizoen op het slagveld van het mensenmanagement. Ze bleken in hun contacten met de spelersgroep soms te koud, eigenwijs of recht-door-zee.
Geen wonder dat elke zichzelf respecterende topclub tegenwoordig hengelt naar Guus Hiddink. De gelauwerde Achterhoeker is de ongekroonde opperkoning van het 'people management'. Hij kan boven de groep staan, maar ook ertussen, zonder dat zijn autoriteit in het geding komt.
Het is een eigenschap die ook van toepassing is op Steve McClaren. De trainer van FC Twente, uitgerust met een laag ego, behoort tot de bloedgroep van Hiddink. Hij hecht veel belang aan duidelijkheid, maar wel in een sfeer van humor, openheid en acceptatie.
Naast de omstandigheid dat McClaren de menselijke 'touch' in zijn dna meedraagt, heeft hij een stevig leerproces achter de rug. Dat begon in zijn tijd als manager van Oxford United (tussen 1989 en 1992), toen hij met minimale middelen zo ongeveer de hele club runde. ,,Dat was een onvergetelijke en waardevolle tijd,'' vertelt hij.
,,Ik trainde het eerste, tweede en de jeugd, die ik met een busje door het land reed. Ik had achterin een krik liggen, zodat ik ook nog banden kon verwisselen. We waren echt op elkaar aangewezen, spelers en trainer. Onderwijl las ik Amerikaanse sportliteratuur. Over groepsprocessen en motivatietechnieken. Hoe smeed je een team dat een groot verloop van spelers kent, tot een succesvolle eenheid?''
Niets is evenwel leerzamer dan de ongeschreven wetten van de praktijk. In 1999 trad de relatieve 'nobody' McClaren als assistent van Sir Alex Ferguson toe tot het sterrenensemble van Manchester United. ,,Ik werd behoorlijk uitgetest,'' weet hij nog.
,,Maar Sir Alex zei: 'zoek niet de confrontatie, ga problemen uit de weg, maar blijf wel communiceren'. Het was een kwestie van investeren, maar het lukte. Als trainer moet je uren maken om groepsprocessen te leren begrijpen en doorgronden. Het maakt niet eens uit waar je traint.''
De opgedane (mensen)kennis, later bij Middlesbrough nog eens uitgediept, projecteerde hij ook op de spelers van het Engelse nationale elftal, eigenzinnige vedettes met een ego groter dan hun Hummers. ,,Maar hoe groot hun status ook is, het zijn gewone jongens die gebaat zijn bij duidelijkheid en een menselijke aanpak. Jongens als Frank Lampard, Rio Ferdinand, David Beckham en John Terry hebben ook de steun en het advies van hun trainer nodig. En gedijen bij een goede teamsfeer.''
Het missen van het EK 2008 kostte McClaren uiteindelijk de kop, maar bij FC Twente werpt zijn menselijke en duidelijke aanpak direct zoete vruchten af. Spelplezier is in Enschede de vader van het succes; op de trainingen wisselen ernst en luim elkaar haast organisch af.
De Engelsman weet ook zijn wisselspelers in Enschede steeds weer te enthousiasmeren. ,,Bij FC Twente zijn enkele spelers hun basisplaats kwijtgeraakt. Het is de kunst om die jongens toch te overtuigen van mijn werkwijze, zodat ze zich niet buiten de groep plaatsen.
,,Dat gaat soms met harde noten, soms met humor, maar altijd met natuurlijke autoriteit. Die duif mag niet wegvliegen, maar ook niet sterven.''
Met een homogeen elftal hoopt McClaren zondag ten koste van SC Heerenveen de beker te pakken. ,,Als Engelsman met gevoel voor bekertraditie verheug ik me op de 'Cupfinal'. Ik wil heel graag winnen. Mensen binnen FC Twente hebben het nog vaak over de gewonnen bekerfinale van 2001, merk ik.
,,Die prijs heeft veel indruk gemaakt. Het is toch iets met eeuwigheidswaarde, voor de geschiedenisboeken. En iets van het menselijke collectief, niet te vergeten.''