quote:
Feyenoord denkt aan mental coach
De link met de situatie van Maikel Aerts is snel gelegd, maar volgens Feyenoord-trainer Erwin Koeman denkt de club al langer na over dit thema.
In november sprak Koeman al eens uitgebreid met een mental coach. ,,Mark Wotte was daar als technisch directeur toen ook bij,’’ aldus de trainer. ,,Het was een goed gesprek, maar het contact met die man is sindsdien verwaterd. Enerzijds omdat Wotte in december bij ons is vertrokken. Anderzijds omdat andere zaken prioriteit genoten. Maar het is een onderwerp dat nog steeds mijn aandacht heeft.’’
Koeman en Wotte spraken in november met Paul van Zwam. Deze afgestudeerde sportpsycholoog en eigenaar van het bedrijf Brozzsports werkt al achter de schermen bij verschillende eredivisieclubs. Onder meer SC Heerenveen en het Heracles van toekomstig Feyenoord-manager Peter Bosz maken van zijn diensten gebruik. Mark Wotte kwam bij Feyenoord met de naam van Van Zwam, met wie hij eerder werkte bij Willem II. In Tilburg stak Van Zwam tijd in de individuele begeleiding van spelers, maar hij ging er óók aan de slag met de trainers zelf.
In de top van het Nederlandse voetbal is mental coaching weer een thema sinds de terugkeer van Marco van Basten als coach. In de jaren tachtig en negentig stelde de voetballer Van Basten net als Ruud Gullit zijn vertrouwen in haptonoom Ted Troost. Bij zijn aanstelling als bondscoach van Oranje presenteerde Van Basten in 2004 mental coach Erik Reep. Die verdween na een paar maanden echter alweer van het toneel. Bij zijn vertrek werd Reep her en der weinig vleiend neergezet als ‘kruidendoktertje’.
Erwin Koeman draagt als Feyenoord-trainer vaak openlijk de ongeschreven wetten van topvoetbal uit. Dat is en blijft een survival of the fittest. Met de falende Aerts, bijna dertig jaar oud, toonde hij zondag op de persconferentie geen mededogen. Toch deed hij vorig seizoen bij RKC goede ervaringen op met een mentale begeleider. Koeman spreekt er deze week ook over in een interview met vakblad De Voetbaltrainer.
Bij RKC werd hij geconfronteerd met een jong talent dat op de trainingen steeds de sterren van de hemel speelde, maar door zijn introverte karakter in wedstrijden faalde. Na een aantal sessies met een mental coach ging het veel beter.
,,Ik zie steeds vaker dat soort jonge jongens met faalangst,’’ stelt Koeman vast. ,,Ook bij spelers die buiten het veld wel precies zeggen waar het op staat. Waarom zou je voor die groep niet iemand inschakelen die daarvoor heeft gestudeerd?’’ Eerder bij PSV liet hij ook zichzelf eens psychologisch testen. ,,Toen was ik assistent-trainer onder Guus Hiddink. Ik heb onder andere een lijst met 120 vragen ingevuld. Aan de hand daarvan ontstond er een beeld van mijn persoonlijkheid. Ik moet zeggen: dat kwam heel aardig overeen met hoe ik dacht dat ik in elkaar steek. Als speler heb ik nooit open gestaan voor mental coaching. De Ted Troost-types, die moesten bij mij niet aankloppen. Ik dop mijn eigen boontjes wel, dacht ik altijd.
,,Nu zullen nog steeds veel spelers sceptisch zijn. En dat mag. Het moet bij je passen, anders werkt het toch niet. Maar ik constateer dat het voetbal veranderd is. Bijvoorbeeld door de leeftijdsopbouw van elftallen. Het is veel jonger allemaal en de omgeving van de jonge topsporter is ook nog eens veranderd. Door allerlei invloeden is het kennelijk niet makkelijk om als 17- of 18-jarige stevig in je schoenen te staan. Mentale vaardigheden spelen een steeds grotere rol bij de definitieve doorbraak. Ik wil daar niet blind voor zijn. Overigens werkten we onder Hiddink bij PSV niet met een mental coach. Maar dat is volgens mij niet nodig als je de jarenlange ervaring van Guus zelf beschikbaar hebt.’’
Bij Feyenoord heeft conditietrainer Pierre Regnault het diploma sportpsychologie op zak. Dat is een onderdeel van de trainersopleiding bij de Nederlandse Atletiekunie, licht Regnault desgevraagd toe. Eerder droeg hij zijn kennis onder meer uit als bondscoach bij de KNAU. Hij begeleidt nog steeds tophockeyers en volleyballers. Bij Feyenoord gaat Regnault soms in gesprek met Salomon Kalou of een van de andere jonge spelers op wie veel afkomt. Maikel Aerts lieten ze in de Kuip de afgelopen dagen juist bewust met rust. ,,Een tikje op de kont geven, meer niet,’’ zegt Regnault erover. ,,Maikel is al ouder, die moet alles gewoon even rustig laten bezinken.’’
Het is de bedoeling dat de A-selectie en de jeugdploegen bij Feyenoord volgend seizoen getest worden op tal van fysieke én mentale aspecten. Pierre Regnault: ,,Je zou bijvoorbeeld kunnen denken aan IQ- maar ook EQ-testen (emotionele intelligentietest, red.).’’
Momenteel is hij bezig met het maken van een opzet, waarbij Feyenoord ook kijkt in hoeverre die bruikbaar is in de scouting. Potentiële aankopen óók mentaal gericht scouten, kan helpen een club vaker te behoeden voor miskopen. In het verleden beleefde Feyenoord weinig plezier aan aankopen als Gabor Babos, Tomek Iwan, Anthony Lurling en Richard Budding.
Erwin Koemans broer Ronald had als Ajax-trainer dezelfde ervaring met Tom Soetaers. Koeman en de Amsterdamse scouts beoordeelden de Roda-aanvaller puur op zijn voetbalkwaliteiten, iets wat bij voormalig Roda-trainer Sef Vergoossen de nodige verbazing opriep. In Limburg hadden ze al lang en breed vastgesteld dat Soetaers als de druk écht voelbaar werd ‘altijd met een keuteltje in de broek’ voetbalde. In Amsterdam zakte de linksbuiten, gehaald voor vier miljoen euro, finaal door het ijs.
Jaren geleden lichtte Pierre Regnault de jeugdafdeling van Ajax al eens helemaal door. Dat gebeurde toen Co Adriaanse nog bij de club zat en het ging nog uitsluitend om fysieke testen. Als Feyenoord definitief zou besluiten naast Regnault een vaste mentale begeleider in de technische staf op te nemen, moet het een ‘integer’ persoon worden.
,,Met integer bedoel ik: geen brulboei,’’ stelt Regnault. ,,Niet iemand die Feyenoord wil gebruiken om reclame voor zichzelf te maken. Een persoon voor achter de schermen, iemand bij wie spelers zich écht bloot durven te geven. Tegenover de trainer doen ze dat nou eenmaal minder makkelijk.’’