Hier nog een complete versie van het interview van Dankbaar met het AD. Leuk leesvoer:
Een interview met Wim Dankbaar over de Deventer moordzaak
Door Eddy van der Ley
Sommigen kennen je naam van je JFK onderzoek, waarover Peter R. de Vries uitzendingen heeft gemaakt. Hoe ben je nu ook geinteresseerd geraakt in de Deventer moordzaak?
Via Maurice de Hond. Een jaar geleden bestelde hij mijn boek. Hij was daar zeer lovend over. Hij heeft nog wat geholpen om media-aandacht te krijgen. Pas een paar maanden geleden zag ik op zijn website waar hij zich druk om maakt. Dus dat begon ik een beetje te lezen. Ik had van Peter R. de Vries al eens begrepen dat hij het anders zag. Wat hem betreft is Louwes gewoon de dader. Hoe meer ik begon te lezen, hoe minder ik dat begreep.
Waarom?
Omdat als je even de moeite neemt om je in de zaak te verdiepen, het duidelijk wordt dat dit een zeer slecht onderzoek is geweest, waar Louwes nooit op veroordeeld had mogen worden.
Kun je wat voorbeelden geven?
Ja, bijvoorbeeld de andere verdachte, die geen sluitend alibi heeft, wel een passend daderprofiel en ook nog een motief, waar justitie totaal niet naar wil kijken. Er wordt gewoon niet op ingegeaan. Maar los van die verdachte, is er niet voldoende bewijs tegen Louwes. De hele zaak geeft een beeld van een justitie die koste wat kost Louwes als dader wil aanwijzen, waarbij bewijs voor zijn onschuld genegeerd wordt of gewoon van tafel geveegd. Eigenlijk precies wat hij zelf zegt. Wat dat betreft zijn de overeenkomsten met de Kennedy zaak frappant. "I am a patsy", ontbreekt er nog maar aan. Hoewel , ... ook Louwes zegt: "Ik ben erin geluisd."
Ja, maar er is toch DNA van hem gevonden? Dat is toch wel heel belastend?
Dat is maar sterk de vraag. Zelfs als we ervan uitgaan dat dat DNA van het begin af aan op die blouse heeft gezeten, dan nog zijn er andere verklaringen mogelijk. De vraag is dan of de verklaring dat het DNA er alleen maar op kan zitten omdat hij haar vermoord heeft, zo waarschijnlijk is dat hij op die waarschijnlijkheid veroordeeld mag worden. Ik meen van niet, zeker gezien het verloop van het onderzoek. Maar laten we nu eerst eens vaststellen dat dat DNA niet gevonden is direkt na de moord, maar pas na vier jaar! En nadat Louwes vrijgesproken was. Dan is in elk geval de conclusie gerechtvaardigd dat het onderzoek ongelooflijk slordig was. Louwes werd twee maanden na de moord al gearresteerd. Waarom is die blouse niet meteen op DNA onderzocht?
Wat wil je daar mee zeggen? DNA is DNA.
Ik wil zeggen dat dat DNA als een konijn uit de hoge hoed komt. Hij was vrijgesproken, maar hij zat al heel lang vast op een andere bewijsvoering van het OM, namelijk die van het mes. Er was een mes gevonden anderhalve kilometer van het paats delict. Volgens het OM was dat het moordwapen. Louwes gaf braaf zijn geursporen af, en ja hoor, een speurhond bevestigt dat hij het mes in zijn handen heeft gehad. Nu kan een kind zien dat dat mes niet overeen kwam met de bloedafdruk op de blouse van de weduwe. Dat was namelijk een kort lemmet met een oplopende punt. Het gevonden mes was lang met een rechte punt. Het OM moet dit geweten hebben, tenzij ze daar allemaal een IQ van onder de 80 hebben. Toch spelen ze het klaar om een speurhond de geur van Louwes te laten ruiken. Probleem was alleen dat er geen bloed en geen DNA op zat, geen molecuul. Hoe kan een hond dan een spoor ruiken zonder 1 atoom van Louwes? Er zijn dan maar drie mogelijkheden. 1) De hond was in de war, 2) de geur van Louwes is op het mes gezet, of 3) de geurproef heeft nooit plaatsgevonden en de uitslag is verzonnen. Optie 1 lijkt mij het minst waarschijnlijk. En als het wel zo is, moeten alle geurproeven meteen worden afgeschaft. Hoe het ook zij, de rechtbank tikte het OM op de vingers en stelde dat dit mes nooit het moordwapen kon zijn, daar waren naast de bloedafdruk ook nog andere redenen voor. Louwes werd dus vrijgesproken.
Maar in hoger beroep werd hij veroordeeld.
Ja , omdat het OM kennelijk op het lumineuze idee kwam om de blouse maar eens te onderzoeken. Dat was blijkbaar nog niet gedaan. En ja hoor: DNA contact sporen. Na vier jaar! Zelfs een bloedvlekje van Louwes op de kraag. Bij mij rees direct de vraag of een bruikbaar DNA profiel na vier jaar nog steeds te halen is uit een miniscuul bloedvlekje. Laat staan uit een huidcel, waar er toch meerdere van moeten zijn achtergebleven. DNA zit immers in een cel en er zijn meerdere contactsporen. Leg eens een huidschilfer op je vensterbank en kom na 4 jaar terug. Er zijn regels voor het veiligstellen van DNA sporen. Je moet een bloedvlek bijvoorbeeld kurkdroog houden. Die regels zijn hier in elk geval niet gevolgd. Zo kan het OM bijvoorbeeld niet aantonen of dat bloedvlekje er in 1999 al op zat. De foto's zijn niet gemaakt of verdwenen. Rara politiepet. We moeten het OM dus maar vertrouwen? Alleen daarom al mag je je afvragen of dit bewijs ontvankelijk mag zijn. De "chain of evidence" is volgens mij niet te garanderen. En als het wel zo is, zou ik vragen het te bewijzen.
Weet je, in mijn nieuwe JFK film laat ik zien dat er geen vingerafrukken op het geweer van Oswald zaten. Het was meteen onderzocht door de FBI. Resultaat: nul komma nul. Die uitslag staat zwart op wit. Twee dagen later hebben ze opeens wel een palmprint. De begrafenisondernemer, hij leeft nog steeds, zegt dat hij de FBI moest binnen laten om die print van een dooie Oswald te nemen. Hij had moeite de inkt te verwijderen voor de begrafenis. Maar ja, die is voor geen enkele onderzoekscommissie uitgenodigd. Sorry, maar daar doet deze zaak me aan denken.
Suggereer je nu echt dat het DNA er later is opgebracht?
Ik suggereer dat het mogelijk is, en ik wil het zeker niet uitsluiten. Een journalist zei me dat het niet kon, want Louwes had geen bloed afgegeven. Dat bleek bij navraag niet juist te zijn. Louwes heeft zowel bloed afgegeven als wangslijm. En we moeten niet vergeten dat het OM een historie heeft wat betreft het veroordelen van Louwes op ondeugdelijk bewijs. Onzorgvuldig, hoe je het noemen wilt.
Maar bewijs vervalsen is iets toch heel anders?
Zo anders is het niet. Ik bedoel, als je Louwes probeert te koppelen aan een mes, waarvan je weet dat het het moordwapen niet is, dat vind ik hetzelfde. En als Louwes begint te roepen dat het DNA bewijs mogelijk vervalst is, krijgt hij prompt een spreekverbod. Als dat idee zo belachelijk is, waarom dan verbieden? Laat het hem dan juist roepen, zou ik zeggen. Bovendien denk ik dan: Mag dat wel? Gevangenen hebben ook rechten. Volgens mij is er in beginsel geen wet die gevangenen verbiedt met de pers te praten. "Er zijn regels voor gedetineerden, daar moeten ze zich aan houden", zegt het OM. Nou, ik ben niet gedetineerd. Voor mij gelden de regels van vrije meningsuiting als voor elke Nederlander. Dan roep ik het wel.
Ik kon een interview met James Files krijgen in de gevangenis, omdat ze hem het recht om te praten met de media niet konden ontzeggen. Dat zijn de regels in de Amerika.
Het wordt Maurice de Hond verweten dat hij publiekelijk een andere dader aanwijst. Dat hij eigen rechter speelt. Ben je het daar mee eens?
Daar ben ik het falikant mee oneens. Het is namelijk niet zo dat Maurice maar wat onzin uitkraamt. Hij heeft zeer sterke argumenten. Hij speelt niet voor eigen rechter, hij kan ook niemand veroordelen. Hij wil dat de staat de rechter is, maar dat is nu juist zijn punt: Dat zijn ze niet, of althans geen goeie. Zijn strijd is ook niet tegen Michael de Jong of zijn vriendin, zijn strijd is tegen het OM. Tegen het falen van de rechtstaat. Ik vind juist dat hij als geen ander een burgerplicht op zich neemt. Het ergert me dan ook hoe diverse media elkaar nabouwen en Maurice verguizen. Peter R. de Vries werd ook verguisd bij Mabelgate. Hij was een sensatiebeluste egotripper enzovoort, maar toen het bewezen was, kon hij niet meer stuk. Omroepman van het jaar. Wedden dat Maurice opeens de held is als blijkt dat Louwes onschuldig is?
Rechtvaardigt die strijd dat hij iemand die geen verdachte is, belastert?
Dat vind ik geen laster. Laster is het als je het niet hard kunt maken. Sla de Dikke Van Dale erop na: "Het plegen van smaad zonder het bewijs te leveren van de waarheid van het ten laste gelegde feit en tegen beter weten in". De Jong is en blijft een verdachte waar het OM weigert naar te kijken, want Louwes MOET de dader zijn. Daar gaat het om. Het is tunnelvisie twee kanten op. Kijk, Michael de Jong en zijn vriendin liegen over hun alibi, dat is keihard bewijsbaar. Ze hebben verschillende en tegenstrijdige verklaringen afgegeven, die staan zwart op wit. Die verklaringen kunnen niet allemaal waar zijn. Ik bedoel, als je zegt dat de hele avond thuis was en later dat je in de kroeg zat, dan is minstens 1 daarvan een leugen. Als je zegt dat je in een winkel een magneetstrip hebt gekocht en de administratie weerlegt dat, dan ben je dus een leugenaar. En als je zegt dat je nooit geld van de weduwe kreeg, en diverse getuigen beweren het tegendeel, dan weet ik op wie ik mijn geld moet zetten. Die getuigen hebben immers geen enkele reden om daarover te liegen. Dan mag je stellen dat Michael en Meike liegen. Wie dan zegt dat dat laster is, kent de feiten niet. Maar weet je wat het ergste is? Dat het OM de hand boven het hoofd houdt van de leugenaars. Daar gaat het om. In feite pikken ze uit alle verklaringen, alleen die het meest gunstig zijn voor Michael en Meike, zelfs als het jaren later nog veranderd wordt omdat het beter bij hun alibi past. De getuigen die dat tegenspreken, zijn dan onbetrouwbaar. Dat is toch de wereld op zijn kop?
Dus die claim tot schadevergoeding geef je weinig kans?
Geen enkele. Maurice zegt terecht dat het OM een andere verdachte moet onderzoeken in plaats van te negeren. Het is niet Maurice die hem het leven zuur maakt. Het is niet Maurice die stenen door de ruit gooit, als dat al waar is. Dus Maurice zou niet mogen zeggen dat Michael de dader is? Dan mag niemand het, ik ook niet. Dat is toch kul? Ik ben benieuwd met welke argumentatie dat niet tot vrije meningsuiting hoort. Je mag in dit land zoveel zeggen. Bijvoorbeeld dat Fortuyn aanzet tot haat. Dat Balkenende of Bos het land naar de verdoemenis helpen. Het hoeft niet eens beargumenteerd te worden. Ik mag zeggen dat Bush Kennedy heeft vermoord, zonder daarvoor aangeklaagd te worden. Was het maar zo, zou ik in mijn geval zeggen, dan kan ik het meteen uitleggen. Dat is juist het mooie van dit land. Ik vind het ook zo'n zwaktebod van Brouwer dat hij indirect Maurice met een aanklacht en veroordeling dreigt. Laten ze mij maar bij die aanklacht zetten. Als ik Michael de Jong geen leugenaar mag noemen, dan dagvaard ik desnoods de politieverhoren.
Iemand is onschuldig tot het tegendeel bewezen is.
En dat geldt ook voor Louwes. Dat is juist het punt. Het OM hoort te bewijzen dat iemand schuldig is, wettig en overtuigend. We mogen ervan gaan dat onze rechtstaat die taak goed vervult. We mogen ervan uitgaan dat verdachten goed worden onderzocht en uitgesloten worden. We mogen ervan uitgaan dat het OM te goeder trouw opereert. Dat is een groot goed, dat niet vanzelfsprekend is. Maurice de Hond is een klokkenluider. Laat ik het zo zeggen: Als er voor de oorlog meer mensen als Maurice waren geweest, dan hadden we die oorlog niet gehad.
Ik bedoel, een groot goed dient bewaakt te worden. Fort Knox wordt toch ook bewaakt? Ik vind dat Maurice het OM ter verantwoording roept, en het is teleurstellend dat politici dat nog niet doen. Het lijkt de Warren Commissie wel. Onze eerdere bevindigen zijn bevestigd. Hoe? Dat gaat je geen reet aan, vertrouw ons nu maar, rapport maken we niet openbaar. Oswald is de killer, maar alles blijft tot 2039 in de kluis. Go back to sleep. Wat mij betreft komt er een parlementaire enquete.
Een parlementaire enquete?
Wat is daar zo vreemd aan? Een parlementaire enquete is een zelfonderzoek van de regering. Iedereen die ook maar iets weet over de zaak, geeft toe dat er veel fout is gegaan, behalve het OM zelf. Zoek het uit, zou ik zeggen. Het draait tenslotte om een zeer fundamentale vraag: Functioneert de rechtsstaat nog zoals het zou moeten?
Is dat ook waarom je je inzet voor de zaak?
Dat en een aantal andere factoren. Er is niets erger als de staat de vijand van het individu wordt. Dat is hier naar mijn mening het geval. Mijn overtuiging is dat Louwes onschuldig vast zit en dat de echte dader vrij rondloopt. Aan beide omstandigheden is het OM debet, en dat maakt het dubbel zo ernstig. Ik geloof dus ook dat de echte dader er een onschuldig iemand voor laat opdraaien, om nog maar te zwijgen over zijn gezin. Ook dat vind ik dubbel ernstig.
De motivatie komt voort uit de drang de leugen te willen ontbloten. Een slaaf is geen slaaf als hij denkt dat hij vrij is. Door de slaaf te laten denken dat hij vrij is, kun je hem juist je slaaf maken. Door iemand te laten denken hij de democratie verdedigt, kun je hem achter een oorlog in Irak krijgen, en dus je eigen agenda realiseren. Door iemand te laten denken dat het OM in het belang van de rechtsstaat handelt, kun je hem achter je krijgen en zelfs voor je laten werken. "Arbeit macht frei" was de drog waarmee mensen hun ondergang tegemoet liepen. Dat is het eigenlijk.
Waarom deel je je overtuiging niet met Peter R. de Vries?
Ha, dat heb ik echt wel gedaan, want als er iemand iets kan betekenen, is hij het wel, maar hij deelt mijn opvatting niet.
Neem je hem dat kwalijk?
Nee, want ook hij mag zijn opvatting hebben. Bovendien baseert hij zijn mening vooral op het DNA bewijs en ik kan hem moeilijk verwijten dat hij zich niet kan voorstellen dat dat vervalst is. Ik heb zijn uitzendingen nog eens teruggezien en wat ik hem wel een beetje verwijt, is onzorgvuldigheid. Ik bedoel, Peter, als bekende mediaman, is iemand die een zaak kan maken en breken. Meestal maakt hij ze, hij heeft ook mijn Kennedy verhaal op de kaart gezet, maar in dit geval vind ik dat hij slordig is omgegaan met die verantwoordelijkheid. Te weinig objectief. Zo had hij een zeer omslachtige verklaring voor de diepte van de messteken. Als er een handdoek om het mes had gezeten, dan kunnen de messteken minder diep zijn dan het mes lang is. Dat mag zo zijn, maar als dan naderhand blijkt dat dat mes niet het moordwapen was, dan had ik een excuusje richting Louwes op zijn plaats gevonden. Bij mijn weten is dat niet gebeurd. Verder vind ik dat je een andere verdachte niet moet laten zeggen dat Louwes de koelbloedige dader is, zeker als Louwes zelf niemand anders beschuldigt. Dan moet je die andere verdachte ook een paar kritische vragen stellen. Ook doet hij een reconstructie van het telefoongesprek zoals Louwes het voorspiegelt. Dat zou niet in 16 seconden kunnen, Peter komt tot 19, maar de reconstructie van Peter's eigen scenario "ik sta voor de deur, doe even open", laat hij achterwege. Dat duurt volgens mij veel langer want je moet eerst een verklaring geven waarom je voor de deur staat en waarom de weduwe open moet doen. De vraag waarom je moet bellen als je al voor de deur staat, wordt ook niet beantwoord. Bovendien wordt Louwes's verklaring, dat hij een belastingvrijbedrag heeft doorgegeven, ondersteund door de feiten. Een notitie met dat bedrag werd op de plaats delict gevonden.
Wat vind jij van de discussie over de anonieme briefjes?
Zeer relevant. Een missing link. Het valt me op dat er in het Louwes scenario totaal geen verklaring voor de briefjes wordt gezocht. Terwijl ze toch duidelijk met de moord te maken hebben. Dat snap ik ook wel, want er is geen verklaring voor de briefjes in het Louwes scenario. Net zoals Oswald's CIA file niet in het scenario van past van de verknipte gek. Dus daar hebben we het dan liever niet over. Het handschrift is niet van Louwes noch van iemand in zijn kring. Ze passen wel uitstekend in het Michael de Jong scenario. Wat blijft er dan over? Hardnekkig ontkennen dat Meike de briefjes heeft geschreven. Er wordt zelfs gezegd dat beide briefjes niet door dezelfde persoon zijn geschreven. Door Brouwer ondere andere. Maurice vertelde me dat je dan niet te goeder trouw bent. Nou, daar ben ik het mee eens, tenzij Brouwer die briefjes zelf niet heeft gezien, wat me sterk lijkt.
Meike ontkent toch zelf ook dat ze de briefjes heeft geschreven?
Natuurlijk, maar als ze ze wel geschreven heeft, heeft ze een motief als geen ander om het te ontkennen. Dat tweede briefje kwam in een envelop. Door wie is die dichtgelikt? Ze zijn toch zo goed met DNA? Of is die envelop ook zoek? Ik sprak met een andere misdaadjournalist. Die vertelde me dat alibi-verklaringen van familie of vrienden, zoals de vrouw van Louwes, geen klap waard zijn. Dat is hetzelfde als een verklaring van de verdachte zelf. Nou wordt ie mooi. Wat is Meike van Michael dan? En Michael's alibi staat of valt met de verklaringen van Meike, die ook nog eens aantoonbaar tegenstrijdig zijn. Maar daar wordt wel waarde aan gehecht? Het meten met twee maten slaat nergens op. Kijk nou naar dat herzieningsonderzoek. Weet je wat, al die nieuwe getuigen van de Hond, daar doen we niks mee, we gaan die blouse nog eens onderzoeken. Tjakkaa, 5 nieuwe DNA sporen! Inclusief nog een bloedvlek die we eerder niet hadden gezien.
Overigens, de koelbloedige berekenende moordenaar Louwes vergeet kennelijk ook tegen zijn vrouw te zeggen: "Zeg even dat ik om 9 uur thuis was". Want dat wist zij niet meer precies, wat ook logisch is na twee maanden. En zo koelbloedig en berekenend was die moord niet. Dat was duidelijk iemand die zijn zelfbeheersing verloor en een mes bij zich had. Laten er nu talloze getuigen zijn die dat beeld van Michael de Jong bevestigen. Getuigen waar het OM niks van wil weten! Maar Maurice de Hond mag niet zeggen dat hij Michael waarschijnlijker als dader vindt?
Wat vond je van het interview dat Michael en Meike onlangs hebben gegeven?
Dat vond ik vooral een klaagzang over hoe Maurice de Hond hun leven heeft vergald. Ik weet nog wel iemand wiens leven is vergald. In Lelystad. Ik zou zo'n interview juist gebruiken om duidelijk te maken dat ze dat ze niet schuldig zijn. Maar verder dan dat het OM dat heeft aangetoond, kwamen ze niet. Ophouden, Maurice! Dat was eigenlijk de boodschap. Daarnaast viel het me op dat hun advocaat, in een interview de volgende dag, niet keihard zijn handen in het vuur steekt voor de onschuld van zijn client. Dat maak je toch zelden mee. Hij was niet bij de moord aanwezig en kende het dossier niet helemaal. Wie weet vindt meneer Vlug het ook een lastige kwestie. Het is tenslotte ook een man die zijn kinderen netjes wil opvoeden.
Wat gaat er nu gebeuren?
Nou ja, Knoops werkt aan een herzieningsverzoek en Maurice de Hond komt uit met een pamflet. Wellicht dat dat de publieke opinie verder kan lostrekken, want daar moet het toch van komen. Wie weet staat er een klokkenluider op waar het OM niet om heen kan. Zelf denk ik dat Meike een zwakke schakel kan zijn. Als ze daderkennis heeft en enigszins is opgevoed, dan moet de psychische druk gigantisch zijn.
In dat pamflet wordt ook een beloning van een ton uitgeloofd. Door anonieme vrienden van Louwes. Heb jij daar iets mee te maken?
Dat anonieme is wat overdreven. Ik wil best zeggen dat het mijn idee was, maar Louwes betaalt het zelf, ik schiet het alleen voor als dat nodig is. Wie dat doet, is van ondergeschikt belang. De anonimiteit was met name omdat ik in alle rust Peter R. voor de zaak wilde winnen. Maar dat gebeurt niet of duurt toch te lang, dus de reden voor anonimiteit vervalt een beetje. Het is eigenlijk een no brainer. Als hij wordt vrijgesproken, kan hij me sowieso snel terugbetalen uit de schadevergoeding. Want dat die er bij vrijspraak gaat komen, is een ding dat zeker is. En hoger dan bij de Puttense moordzaak of Cees B. Behalve gezicht verliest het OM dan ook geld, om nog maar eens wat motieven voor de doofpot te noemen.
In de Puttense moordzaak is nooit een dader bekend geworden.
Jawel hoor.
Wie dan?
Justitie.
Nu met gitaar!