Koude winter verwacht (2005-2006) #02

Het ziet er steeds spannender uit. De laatste prognoses laten zien dat de winter ongenadig kan invallen in de komende weken. In golven komt de kou pal uit het noorden en het zal alsmaar kouder worden met van tijd tot tijd winterse neerslag. Het lijkt rap te gaan. Er is zelfs kans dat we komende week al sneeuw gaan zien, op het einde van de week vorst in de nacht.

Mooie kaarten. De verschillende modellen zijn redelijk consistent wat wil zeggen dat de kans aanzienlijk is dat het ook daadwerkelijk zo gaat uitpakken. Een vroege winter en niet zomaar een verdwaalde speldeprik. Zal ie standvastig blijken? Heel voorzichtig gezegd: de kans is aanzienlijk. De patronen die zich lijken af te tekenen hebben in het verleden voor barre winters gezorgd. Het Groenlandhoog ontwikkelt zich mooi, op de oceaan ligt een bel die depressies tegenhoudt, in het noordwesten van Rusland lijkt zich eveneens een boei van hogedruk te ontwikkelen. Goed nieuws voor de schaatsliefhebbers.

Mogelijk roet in het eten? De ontwikkeling van luchtdrukpatronen die we maandenlang hebben gehad. Onwaarschijnlijk dat dat gebeurt omdat de kaarten nu compleet anders liggen en omdat er nu andere factoren meetellen dan die je in het zomerseizoen hebt. Ander mogelijk roet is uitbraak van zeer koude lucht boven het noord-oosten van de VS dat de oceaan optrekt en voor diepe depressies zorgt. Dat laatste hoeft niet persee naar een zwoele winter te leiden met lucht uit de subtropen, maar een gure kwakkelwinter met vlees noch vis is dan mogelijk. Ook altijd leuk voor een winters plaatje en misschien anderhalve dag op de schaats, maar het is natuurlijk niet de volle mep. Het zou eigenlijk de 'normale' winter zijn, een winter die we ook in tijden niet hebben gehad.

Het is afwachten. Nog steeds is er een kans dat het na een veelbelovende aanloop gewoon weer zacht gaat worden. Een Murphywinter. Laat die schaatsen dus nog maar heel even in het vet, maar leg alvast wel wat handschoenen klaar. Het zal erg koud aanvoelen na die lange nazomer.

Oh ja, voor de winterporters die de bergen in gaan: goede vooruitzichten. De mensen in de resorts zullen ook tevreden zijn, de eerste sneeuw bleef erg lang uit. In het Alpengebied kan de komende tijd een flink pak vallen, net als in andere hooggelegen gebieden.

Cheers.

---
Van weerwoord.be kwam 'Benny' uit Koekelare met dit overzichtje. Zegt niks, ik heb het niet veriffieerd, wel leuk. Easton in cijfers:

1716
1740 (+24 jaar)
1760 (+20 jaar)
1784 (+24 jaar)
1805 (+21 jaar)
1829 (+24 jaar)
1850 (+21 jaar)
1871 (+21 jaar)
1895 (+24 jaar)
1917 (+22 jaar)
1940 (+23 jaar)
1963 (+23 jaar)
1985 (+22 jaar)
2006 (+21 jaar??)

Aardig om te weten: US meteoroloog Joe Bastardi van Accuweather, bekened vanwege lange-termijn-voltreffers, spreekt in raadselen in z'n laatste column. Hij vergelijkt de patroonontwikkeling met een American football match. Bottomline is dat hij vindt dat er serieus rekening gehouden moet worden met een stevige winter doordat jetstreams vastgeroest komen te zitten. Het breekpunt zal zijn wanneer het echte seizoen begint, we zitten nu in een overgangsfase en het kan nog alle kanten op.

Nog een aardige link, wat meer informatie over het klimaat, de mini-ijstijd van een paar honderd jaar geleden e.d.: http://www.euronet.nl/users/e_wesker/meteo/clim-ned.html

quote:

Op vrijdag 11 november 2005 15:43 schreef Againzender het volgende:

[..]

maar dan heeft hij het zeker over de winter in Noord Amerika?

(West) Europa wordt expliciet genoemd.

Waar Bastardi op wijst is het patroon van de jetstream, de 'rivier' van snelstromende lucht op grote hoogte die grotendeels het globale weerverloop bepaalt. Hij verwacht dat de jetstreams precies gunstig komen te liggen voor stevig winterweer in onze streken waarna de boel 'op slot' gaat. Denk aan de eeuwige nazomer die we hebben gehad door een vastgeroest patroon en daardoor aanhoudend zacht tot warm weer. Nu lijkt het dus omgekeerde wereld te gaan worden met aanhoudend polaire lucht. Bastardi houdt er rekening mee. Het zou voor ons resulteren in flink wat sneeuw en vorst.

Lees hier de columns van Bastardi:
http://ukie.accuweather.com/adcbin/ukie/ukie_joe_b.asp?postalcode=&ufdb=&metric=1&partner=

Ook even een tegengeluid ter ontnuchtering: het is vaker voorgekomen dat Novembers veelbelovend uitpakten, maar lang niet al die maanden resulteerden in strenge winters. Dit scenario kan nu dus opnieuw gebeuren, al lijkt de kans nu een stukje kleiner vanwege een aantal factoren die in andere jaren minder meespeelden. We moeten maar afwachten.

Nog 1 ding: het kan de komende tijd tot pittige buien komen, met name in de kustgebieden. De Noordzee is met 14-15 graden erg warm in vergelijking met de koude bovenluchten die verwacht worden. Overlast voor het verkeer, helemaal als de trend zich voortzet en het tot vorst in de nacht gaat komen. Dat is het negatieve aspect van de winter, elk jaar vallen er weer slachtoffers. Vooral aan het begin van de winterperiode als iedereen weer even moet wennen. Aan de andere kant kan het te warme zeewater later voor serieus wat sneeuw zorgen. Mits, mits...

quote:

Op vrijdag 11 november 2005 16:42 schreef francorex het volgende:
Keromane ik denk dat je mijn post gemist hebt, was de voorlaatste post van het vorige deel.
In de veronderstelling dat je bezig was deel 2 voor te bereiden, heb je hem waarschijnlijk gemist...
[..]

Voor volgende week reeds vriestemperaturen, begrijp ik dat goed Keromane?

Wel Wel, wat een ommezwaai zou dat zijn. Het contrast met deze en vorige week kan niet groter zijn.

Maar is dit niet juist het scenario dat we nodig hebben, ervan uitgaande dat dit de koudste winter ooit zou moeten worden... , een scenario waarin al vroeg in de winter de Noordzee word afgekoeld en dus de basis legt voor een lange koude winter?

Keromane ben jij op de hoogte van de weersverwachtingen in de VS, weet jij iets van de situatie ginder, heb jij info voor de korte termijn en eventueel lange termijn, is de situatie daar gunstig voor een barre winter?

Ben daar zeer benieuwd naar. Een barre winter voor de VS zou ernstige gevolgen kunnen hebben.
Zoals steigende olieprijzen, de olie-infrastructuur en energievoorzienning is ernstig beschadigd na stormen, Katrina en Rita.
Een barre winter zal de druk, op de olieprijs, opvoeren en dus de economie van de VS geen goed doen.

Alvast bedankt en chapeau om ons allen op de hoogte te houden

PS bedoel jij met de jet, de straalstroom, zoals ze in Belgie zeggen?

Alvast bedankt

Volgende week wordt vorst mogelijk in de nacht, eigenlijk heel normaal voor de tijd van het jaar. Het is al tot grondvorst gekomen. Na maanden terrasweer is zoiets bijna voorpaginanieuws.

Koudste winter?
Dat dit de koudste winter ooit zou moeten worden hoor je me niet zeggen, persoonlijk acht ik die kans heel klein. De topics zijn gestart op basis van (inmiddels deels ontzenuwde) onheilsberichten in de media, maar gaanderweg werd duidelijk dat er toch wel een gerede kans in zit dat deze winter op z'n minst normaal gaat verlopen. Dat zou alvast wel wat vorst en sneeuw opleveren en in contrast zijn met de meeste voorgaande winters sinds de jaren 80. En misschien wordt het zelfs een strenge winter zoals uit de jaren 80. Allerlei andere (welliswaar zwakkere) factoren doen voorzichtig een gooi in die richting. Maar laten we feiten en fictie uit elkaar houden. Iedere winter heeft een eigen verloop en weersomstandigheden kunnen ook enorm verschillen van plek tot plek. Denk aan de sneeuw van vorig jaar.

Hoe dan ook, er is gewoon een grotere kans dan normaal, afgaande op huidige ervaring, kennis, cijfers en prognoses van mensen die hiervoor gestudeerd hebben, dat deze winter kouder gaat verlopen dan wat we de laatste jaren gewend zijn. Een winter met wat meer sneeuw en vorst dus. Of we 62/63 gaan evenaren is iets wat niemand kan zeggen. Het weer is te grillig. Je hebt een heleboel factoren en het kan vriezen en het kan dooien.

Noordzee
De Noordzee is vooral spelbreker in niet zo'n sterke winters. Dan kun je een paar dagen vorst krijgen, maar komt een windje van zee de boel bederven en kan kou niet doorzetten. Verse sneeuw -zeker aan de kust- drupt in snel tempo weg. In een 'echte' winter met grote patronen is het effect van de zee minder groot omdat er continu kou van betekenis wordt aangevoerd in alle luchtlagen. De onderste laag kan wat zachter worden maar koelt rap weer af. Een wat warmere zee kan dan zelfs aanleiding geven tot meer neerslag terwijl de luchttemperatuur aan de grond rond het vriespunt blijft sukkelen. Vriezen/smelten is trouwens niet alleen afhankelijk van temperaturen, ook boven nul kan sneeuw sneeuw blijven, maar dat terzijde.

Een echte dooiaanval komt meestal niet van een wat warmere Noordzee maar door depressies die subtropische lucht aanvoeren. Verderop meer hierover. Een koudere Noordzee heeft m.i. marginale invloed op het weer in de Benelux wanneer het echt gaat winteren. Tja, het kan een paar graden schelen bij noord of noordwest en dat is het 'het kan vriezen, het kan dooien' verhaal, maar in een 'echte' winter is de zee niet zo'n spelbreker en zijn er genoeg momenten voor het fotoalbum of chocolademelk bij het kot. Oh ja, een (te) koude zee is in ieder geval geen garantie voor een koude winter, de kou moet ergens anders vandaan komen.

Amerika en Canada
Het noordwesten van Amerika (continent) gaat momenteel gebukt onder strenge vorst en hevige sneeuwval. Vlakbij Vancouver ligt op sommige stukken meer dan een meter. Er zijn in het gebied grote problemen met het verkeer. Het oosten daarentegen heeft te maken met uitermate zacht weer en dat komt een beetje door de geschiedenis van tropische stormen dit jaar. Er vinden nu de gebruikelijke kouinvallen plaats vanuit het noorden, die gepaard gaan met noodweer en tornado's, maar tot nu toe heeft de veel te warme lucht het telkens gewonnen. Toch zal ook daar de temperatuur omlaag gaan nu het orkaanseizoen ten einde loopt. Volgende week is de verwachting dat het serieus kouder gaat worden..

Wat positief kan zijn voor een Europese winter is dat het oosten van de VS nog zo zacht is. Bij IJsland en Groenland heeft het water sterker kunnen afkoelen dan normaal en er is kans dat het verder dichtvriest dan normaal. De zee tussen Groenland en IJsland kan dichtvriezen waardoor je effectief gezien 'land' bij krijgt. Of dat gaat gebeuren of niet, koude lucht die aan de oostkust de oceaan optrekt veroorzaakt meestal stevige oceaandepressies die hogedruk bij IJsland/Groenland tegengaan, om vervolgens af te zakken en ons stormachtig regenweer te geven. Nu liggen de kaarten anders en zijn eventuele depressies die zich gaan vormen straks meer geneigd zuidelijkere koersen te varen. Zeker als er een lading extra ijs ligt daar.

Let wel, dat van zuidelijker koersen is een verwachting en een van de voorlopige indicatoren dat we hier qua winter mogelijk wat steviger in het zadel zitten. Nu is de situatie dus een positief signaal voor winterliefhebbers, maar het is onmogelijk om in de toekomst te kijken. De langetermijnverwachting is namelijk dat het noord-oosten van de US een flinke winter tegemoet gaat. Wat dat doet met de drukverdelingen op de oceaan is een kwestie van afwachten. Voor hetzelfde geld krijgt Groenland met zachte lucht te maken, vorig jaar December werd het er een paar keer 17 graden. Boven nul. Niet bevordelijk voor zeeijs, eerder voor een ijsje aan zee.

Wat de impact is van winter in de US weet ik niet. Men is daar wel wat gewend met winters en het is geen kwestie van 'doen we dit jaar wel of niet de verwarming aan', zoals in de Benelux zo'n beetje het geval is. Als het hier koud is wordt er flink extra gestookt, als het zacht is veel minder. Onze huizen en infrastructuur zijn ook niet echt gebouwd op diepvriestemperaturen. Als er energieproblemen zouden komen door een strenge winter op ons halfrond denk ik dat wij ze eerder voelen dan de US. Washington heeft overigens onlangs besloten om nieuwe olievelden te ontginnen in Alaska. Exclusief voor de Amerikaanse markt.

Jetstream
De straalstroom/jetstream is een luchtstroming op grote hoogte en die kan grote snelheden bereiken (honderden kilometers per uur). Vliegtuigen maken er soms gebruik van of vermijden ze. Wel, je kunt lage en hogedrukgebieden zien als tandwielen. Een laag tolt (op ons halfroind) tegen de klok in, een hoog draait meestal wat langzamer met de klok mee. Als je op de weerkaarten kijkt zie je tal van hoge en lagedrukgebieden die in feite als een groot ouderwets uurwerk met elkaar in beweging zijn en al draaiend lucht uitwisselen. Tussen sommige systemen is wat 'speling' en daar waait zo'n jetstream tussendoor. Het maakt deel uit van de systemen, jaagt ze aan, stuurt ze. Het is een wisselwerking.

Wanneer je bijv. een flinke jetstream hebt van de Amerikaanse oostkust die via ons land naar het oosten trekt dan heb je grote kans dat depressies die ginds de oceaan opkomen precies over onze streken komen en in een zwengelbeweging als een stofzuiger zachte lucht uit de subtropen aanvoeren. Koufronten in zo'n systeem die op zich niet eens 'koud' zijn in/na een winterperiode brengen neerslag. "Tegen de avond vanuit het zuidwesten perioden met regen voorafgegaan door natte sneeuw en ijzel, in het binnenland mogelijk eerst nog droge sneeuw. In de nacht geleidelijk oplopende temperaturen." klinkt wellicht bekend in de oren.

Nu is het mogelijk dat de jetstream al kronkelend op de kaart in een soort ideale positie komt te liggen met weinig veranderingen. De boel gaat 'op slot'. Je kunt een hoofdstromig krijgen die vanuit het verre noorden over Skandinavie en ons land richting zuid Europa trekt: een jetstream die noord van een Groenlandhoog een frisse neus haalt om vervolgens in een scherpe bocht pal zuid te gaan. Je krijgt dan koude lucht en storingen/lagedrukgebieden uit de poolstreken hebben de neiging om op die polar express mee te drijven. Als de omstandigheden goed zijn kun je fikse kou zien en flinke sneeuwval. Blizzards in onze streken zijn zeldzaam, maar meestal het resultaat van een uitdiepend polar low. Relatief warm zeewater vinden ze daarbij heel fijn. Begin Maart was het een dubbel systeem dat boven Nederland kwam stil te liggen, twee fronten die tegen elkaar botsten boven het IJsselmeer. In 78/79 waren het ook polar lows die tientallen centimeters sneeuw dumpten en de temperaturen lieten kelderen bij stormwinden. De beruchte ijzel van dat jaar was het gevolg van niet goed doorzettende dooiaanvallen, subtropische lucht die niet kon doordringen.


Enfin, wat vastgeroeste jetstreams betreft: afgelopen najaar was er ook zoiets, maar dan anders. Toen kregen we de hele tijd de wind uit Noord Afrika, vandaar (deels) de belachelijk hoge temperaturen. Op dit moment lijkt het er vaagjes op dat het precies andersom wordt. Als het inderdaad tot een maandenlange polar express komt in de 'ideale' setting dan kun je je borst natmaken en gaan we een zeer strenge winter tegemoet met niet alleen de lusten. Vooralsnog is het veel te vroeg om daar een uitspraak over te doen, de kans op zoiets is gewoon enorm klein. Sowieso is de kans op de koudste winter in 100 jaar 1 op 100, en alleen wanneer de koudste winter nog niet geweest is. Daarbij hebben we jarenlang opwarming gehad en was 2005 wereldwijd recordwarm. De voorbereidingen op een mooie winter lijken in ieder in gang te zijn. Voorlopig. We houden het in de gaten.

In de meest extreme setting komt het systeem in de volgende weken op z'n plek te liggen en krijgen we maandenlang koudegolf na koudegolf en beleven we een winter die we eerder kennen van bijv. North Dakota. In dat geval zou deze winter die van 62/63 naar de kroon steken. Die kans is erg klein. Eind December is meer te zeggen over het mogelijke verdere verloop van de winter.

---



[ Bericht 0% gewijzigd door Keromane op 11-11-2005 19:30:48 ]

M'n secretaresse wil het niet.

quote:

Op vrijdag 11 november 2005 22:30 schreef Sterke_Yerke het volgende:

[..]

Zelf dus, ben je weerkundige?

Nee, alleen geinteresseerd. Ik run een ICT bedrijfje.

Op internet kun je enorm veel vinden en als je wat oppikt heb je zo een verhaaltje. Wat ik hier in een verloren uurtje schrijf is onder voorbehoud, om je weerkundige te noemen heb je een zware vakopleiding nodig en jarenlange ervaring. Zelf heb ik alleen kaas gegeten van de grote lijnen en wat grondbeginselen. En ik heb natuurlijk mooie herinneringen aan bijzondere weersomstandigheden zoals de winters 78/79 en die van de jaren 80.

Maniack28 studeert meteorologie.

---

Laatste nieuws: http://nitro2.zattevriend(...)%20verslaggeving.mpg

[ Bericht 11% gewijzigd door Keromane op 11-11-2005 23:39:04 ]

Er zijn inderdaad geen verbanden tussen seizoenen, misschien dat een gewone winter extra koud aanvoelt na een lange warme zomer. Net zoals volgende week aanmerkelijk kouder zal zijn dan de 18 graden van vorige week.

Actueel, het KNMI houdt nu ook rekening met vorst:


ca. 75 van de berekeningen gaan nu uit van hogedruk boven de oceaan, maar er zijn er ook die uitgaan van depressievorming bij IJsland waardoor we zachter weer gaan zien. Prognoses zo ver weg kunnen ineens weer veranderen, maar het is wel voor het eerst dat vorst overdag tot de reeele mogelijkheden hoort.