Koude winter verwacht (2005-2006) #01

Hier nog wat links.

Franse meteo wintervooruitzicht:
November 2 graden te warm,
December 3 graden te koud, sneeuwrijk
Januari 0,7 graden te koud,
Februari 1,6 graden te koud. sneeuwrijk
http://www.lameteo.org/saison.html

Duitse Meteoworld:
November en januari ca. 1 graad te warm, december, februari en maart ca. 1 graad te koud
http://www.saevert.de/langfrist.htm

Meteo Kiev:
http://www.weerwoord.be/includes/forum_read.php?id=340733&tid=340733

Weerwoord.be over winterverwachtingen
http://ruben.weerwoord.be(...)terverwachtingen.htm

---

Nog iets interessants: de Easton cyclus. Er lijkt een merkwaardig patroon te zitten in het optreden van strenge tot zeer strenge winters. De uitkomst van de theorie, bijna 90 jaar geleden gepresenteerd, blijkt al eeuwen te kloppen maar is omstreden.

http://www.nvbm.nl/Meteorologica/archief/2004/dec/schuurmans.pdf

http://www.ijsbaantiel.nl(...)nter%20in%202006.htm

[ Bericht 25% gewijzigd door Keromane op 31-10-2005 01:58:51 ]

Uit den Ouden Doosch, 1987

quote:

Zeg heb jij dat weer besteld: pokkenweer
Hee, last van kouwe tenen kouwe oren kouwe klauwen
Anti-vries en ook nog al die regen op je kop
Weinig wind maar het is helaas een hele kouwe
En De Bilt zegt dat je morgen binnen blijven moet
Zeker weten dat we morgen lekker zweten

Eskimo's!
Wat?
Eskimo's je hoort toch wat ik zeg!
Dat betekent dat we boerenkool gaan eten

(Wat is het kou-houd)
Waterkoud (koud)
Berekoud (koud)
Koud he, berekoud
Wat is het koud he (koud)
Koud he, nou
Wat is het koud he (koud)
Koud he, berekoud
Wat is het koud he (koud)
Koud he, zo
Wat is het koud he (koud)
(Wat is het kou-houd)

Zit de vorst weer aan de grond
fris vandaag he, nou
Uit de wind is het nog wel om uit te houden
In de zon en achter glas dan scheelt het wel een jas
Koude start, hee, wie wil er effe douwen
Het journaal zegt
Het is in eeuwen niet zo koud geweest
Neem jij die vogels in De Bilt nog serieus

Eskimo's
Wat
Eskimo's je hoort toch wat ik zeg
Eskimo's, o, die zoenen met hun neus

Vlak achter een pekelwagen
Zit je je steeds af te vragen
Waarom schijnt toch nooit de zon
Zoals hij vroeger schijnen kon

Een hitje van Spaan en Vermeegen, toen we zo'n beetje gewend begonnen te raken aan Siberische winters en het KNMI op een dag iedereen geadviseerd had binnen te blijven vanwege een snijdende oostenwind en temperaturen die mogelijk niet boven de -18 zouden uitkomen. 's Middags.

Voor Engeland is er nu ca 20% kans op een witte kerst. Dus wie weet.

Het uitzonderlijke warme weer van nu hebben we te danken aan het actieve orkaanseizoen. Orkanen zijn flinke depressies die als een soort stofzuiger werken en warme lucht uit het diepe zuiden over ons streken jagen. De warme lucht in Oktober kwam zo'n beetje uit Afrika en zelfs Lapland kreeg te maken met te zacht weer.

Of het straks erg koud gaat worden of niet weet niemand natuurlijk, maar intussen is het boven Rusland ineens vlot gaan winteren. Er is op grote schaal sneeuw gevallen en de zee boven Siberie is in korte tijd dichtgevroren. Het wil nog niks zeggen, maar de winter staat alvast bij het tuinhek. Ondanks onze 20 graden. En de Fransen verwachten de koudste December sinds 1933.

Nog wat links:
http://www.meteonet.nl
http://forum.weeronline.com

Voor sommige spreuken valt wel iets te zeggen, alhoewel ze nooit uitsluitsel kunnen geven. Je hebt zachtere en koudere winters en er zitten extremen tussen, maar gemiddeld genomen wordt het altijd wel een keer warm en een keer koud. Zeg maar. Valt de kou vroeg in dan kan het meteen bekeken zijn, of -bji een zeldzamere winter- wordt het nog vaker koud. Valt de kou niet vroeg in dan is de kans groter dat je toch nog een keer stevig winterweer voor je kiezen krijgt dan dat het een extreem zachte winter blijft. Het gaat over kansen.

Als in November de bladeren nog aan de bomen zitten dan kan dat betekenen dat er nog geen echte najaarsstormen zijn geweest. Rustig weer, in onze streken gaat dat meestal gepaard met vrij zachte temperaturen en geen strenge vorst of zo. De kans is bij zo'n najaar groter dat het inderdaad een keer flink koud gaat worden later ipv dat het zacht blijft. Maar in de huidige trend valt daar ook weinig over te zeggen. Misschien blijft het de hele winter zacht met een aantal dagen met voorjaarsachtige temperaturen mogelijk.

Spreuken over beukenootjes of trekvogels kloppen meestal niet. Bomen voelen niet aan wat voor weer het wordt, extra vruchten worden vooral geproduceerd doordat een boom extra energie heeft kunnen opdoen in het voorgaande jaar. Gemiddeld genomen heeft een jaar normale temperaturen met een paar uitschieters. Is het nu bijzonder warm geweest met veel regen dan is de statstische kans groter dat het in de winter een keer flink koud wordt. Maar het is beslist geen wetmatigheid.

Trekvogels uit bijv. Skandinavie kiezen voortijdig het luchtruim als het daar gaat sneeuwen en te koud wordt. Natuurlijk kan een kou-inval ginds betekenen dat het ook bij ons ineens gaat winteren in een paar weken tijd, maar ook dat is geen wetmatigheid.

Kortom, wat betreft de spreuken: het gebeurt vaker dat er niets bijzonders gebeurt. Anders zou men bij het KNMI flora en fauna wel betrekken bij de weersverwachtingen.

Je kunt een idee krijgen over het weer voor de langere periode door te kijken naar globale luchtdrukverdelingen. Lagedruk boven IJsland-Ierland en Hogedruk boven de Azoren betekent vaak een typisch zachte winter, alhoewel drukverdelingen natuurlijk ook wel eens snel kunnen veranderen. Maar meestal blijft zo'n drukverdeling 'op slot'. Met standvastige hogedruk boven Rusland-Skandinavie en lagedruk in het zuiden krijg je een langere periode aanvoer van koude lucht.

Momenteel roeren diepe oceaandepressies door de drukverdelingen boven de oceaan. Het typische Azorenhoog is op dit moment niet zo sterk. Boven Rusland is daarentegen een mooi Hogedrukgebied aan het vormen. Als dat ding nu uitgroeit tot een onvervalste klassieker met een broertje boven Skandinavie, en wanneer oceaandepressies een zuidelijkere koers gaan varen dan krijgen we hier aanvoer van koude continentale lucht. Als we daarbij nu en dan een afzwaaiend lagedrukgebiedje uit de poolstreken krijgen dan levert dat pittige sneeuw op. Denk aan begin Maart dit jaar.

Zojuist binnen... goed nieuws voor de winterliefhebber?

TWO (The Weather Outlook) in de UK is een vooraanstaand commercieel meteorologisch instituut dat lange termijnverwachtingen doet. Het zijn eigenlijk geen voorspellingen maar speculaties. Men blijft bij de gestelde prognoses en zijn dus consistent t.o.v. instituten die hun gedane prognoses aanpassen. Hoe dan ook, TWO zit redelijk vaak in de goede richting met hun verwachtingen, al zitten ze er natuurlijk ook wel eens naast.

Voor December heeft de organisatie nu geen voorspelling gepubliceerd hetgeen merkwaardig is. Normaal gesproken plaatsen aan het begin van de maand prognoses tot 45 dagen vooruit. Intussen is duidelijk geworden waarom er voor December niets gepubliceerd is. Brian Gaze, een van de belangrijkste meteorologen, heeft 'off the record' op het forum bekend gemaakt dat men uitgaat van een enorm zware weersomslag in December. De eerste helft van de maand zou koud tot zeer koud uitpakken met kans op zeer veel sneeuwval op uitgebreide schaal. Men besloot deze prognose daarom niet te publiceren.

Gaze is een van de mensen die kritiek had op de UK meteorologische dienst omdat zij de pers en politiek inlichtte over een grote kans op een bijzonder strenge winter, terwijl dat erg voorbarig is en zonder nuance de publieke aandacht trekt. TWO wil dus expliciet niet meedoen aan 'paniekzaaien'. Maar toch: ook TWO houdt dus rekening met ongekend winterweer.

Nog meer goed nieuws, of achteraf gezien misschien alweer een dooie mus? De luchtdrukopbouw begint steeds meer gelijkenissen te vertonen met die in 1962. De winter van 62/63 was de koudste in meer dan honderd jaar. Vanaf Kerst tot ver in het voorjaar veel ijs (rivieren, zee) en sneeuwstormen. Ongekend lage temperaturen. Als komende winter op de winter van toen gaat lijken mogen we inderdaad een ongekende kou-inval in December verwachten.

Resumee, de zaken die zouden kunnen duiden op een aanstaande strenge winter:
- een bijzonder sterk orkaanseizoen. 1933, 1969 en 1996 leverden eveneens winters van formaat op. Eind november houdt het seizoen op en komt er wat rust in de oceaantent.
- de (omstreden) Easton cyclus. In 2006/2007 zitten we aan het begin van een nieuwe 89-jarige loop, volgens de theorie levert elke ca. 22 jaar een strenge winter op, en elke 89 jaar een 'cluster' van strenge winters. De historische cijfers komen overeen met de kennelijke cyclus, maar het is onduidelijk wat er achter de Easton cyclus zou moeten zitten. De resultaten uit het verleden kunnen puur toeval zijn, al is de kans daarop bijzonder klein.
- een weergaloos prachtig hogedrukgebied in ontwikkeling boven Rusland, vooralsnog met een voor ons gunstige ligging
- het plotselinge snel dichtvriezen van noordelijke zeeen in de afgelopen weken
- we zitten rond een zonneminimum (rond 2000 was het maximum, de cyclus duurt ca. 11 jaar)
- last but not least: de prognoses van diverse weerinstituten wereldwijd a.d.h.v. uiteenlopende complexe modellen

De zaken die kunnen duiden op een zachte winter:
- de tendens van de afgelopen pakweg tien jaar
- de statistisch gezien grote kans op een normale, meest zachte winter
- globale opwarming (2005 is recordwarm, zonder een El Nino van betekenis)
- de chaos van het weer: het kan vriezen, het kan dooien.

Schaatsen uit het vet, bivakmutsen inslaan, aandelen chocolademelk. Of worden het toch de strandstoelen?

Een zeer strenge winter levert naast mooie plaatjes en verhalen voor het nageslacht natuurlijk ook problemen op. Denk aan stijgende brandstofprijzen, problemen in de energievoorziening, leidingen die defect raken, wegen die kapotvriezen, allerhande verkeersongemakken.


(B.Nijssen, Elsevier)

[ Bericht 0% gewijzigd door Keromane op 01-11-2005 12:50:38 ]

Niet dat het iets zegt, maar hier zijn twee kaarten met de druk op wat grotere hoogte. Die patronen bepalen zo'n beetje wat voor weer het wordt.

De eerste laat een recente kaart zien, de tweede de kaart van Kerst 1962.

Merci, let wel dat ik geen meteoroloog ben en dat ik er ook niet voor gestudeerd heb. Ik vind het interessant en pik hier en daar wat op. Info die ik geef is 'as is' en onder voorbehoud.

Voor noord Amerika wordt verwacht dat het westelijke deel wat zachter is dan normaal terwijl de oosthoek juist kouder dan normaal uitvalt. Na de 'perfect storm' van vorige week zijn er intussen al wat records gebroken m.b.t. vroege koude en sneeuwval.

Brian Gazer van TWO liet in September weten dat als ie een totale winterverwachting zou moeten maken hij toch met vrij grote zekerheid zou gokken op een koude. Hij gaf aan dat we na relatief zachte winters weer langzaam richting normaal gaan. De winterse taferelen van de afgelopen jaren zouden gezien kunnen worden als voorbodes dat 'er iets in de lucht hangt'.

Nog een dooie mus, van het TWO forum: de temperatuurverhoudingen tussen de verschillende maanden sinds het begin van deze zomer komen vrijwel exact overeen met... die van 1962. Nou ja, als je bewust patronen gaat zoeken kom je altijd overeenkomsten tegen.

Hier nog de forecast voor de USA:
http://wwwa.accuweather.com/promotion.asp?dir=aw&page=winterfrcst

Dat je elke herfst hoort dat het koud gaat worden klopt ten dele. Kranten en publiek doen misschien aan wishfull thinking, meteorologen gaan hun integriteit niet in de waagschaal zetten. Je hoort nu vanuit elke hoek dezelfde (voorzichtige) verwachtingen met een dikke nadruk op 'kans'. Het weer mag chaotisch zijn, maar ontwikkelingen volgen wel bepaalde patronen. Op grote schaal heb je patronen zoals bijv. de zonnevlekcyclus, de fluctuerende warme golfstroom, de oscillaties in luchtstromen, zelfs het simpele feit dat je om de zoveel jaar een koude winter om je oren krijgt. Dit wil nog niks zeggen over de aanstaande winter, maar er zijn nu verdomde veel aanwijzingen dat er iets bijzonders staat te gebeuren. Vandaar dit topic. Het blijft derhalve een kans en iemand die beweert het nu al zeker te weten jokt.

Afgelopen winter kwamen de voorspellingen (voor Nederland) niet uit. Het zou toen inderdaad ook goed kunnen gaan winteren, maar door een blokkade van hogedruk boven de Britse eilanden kwamen we telkens net niet aan de beurt. Dat terwijl het (onverwachts) totaan de middellandse zee stevige winterde. De polar lows van Maart waren puur toeval, het zijn kortstondige lokale events die nooit op lange voorhand te voorspellen zijn. Was de koers iets anders geweest dan hadden we geen vlok gezien. Bij ons in Brabant heeft het die dag trouwens amper gesneeuwd. Snif.

1978 was raar. Ik logeerde bij m'n grootouders zoals elke kerstvakantie en het was saai grauw weer. Op een dag viel er wat motsneeuw, maar de verwachtingen waren dat het saai grijs weer zou blijven. Daags voor oudejaar werd het noorden ineens getrakteerd op een onverwachte sneeuwstorm en kelderden de temperaturen bij stormachtige wind. De meteorologen daar (De Jong, Pelleboer) volgden de ontwikkelingen op de voet en probeerden het KNMI in te lichten, maar de Bilt deed in eerste instantie niet open. Terwijl er sneeuwduinen werden opgejaagd was het officiele weerbericht nog steeds dat het typisch Hollands winterweer zou zijn. De nacht voor oudejaarsdag was het zuiden aan de beurt. Die ochtend wist ik niet wat ik zag als 9-jarige, met sneeuw die bijna tot m'n knieen kwam. Buitenspelen was leuk voor even, het was stervenskoud met een snijdende wind en de sneeuw plakte helemaal niet lekker. Het was wel mooi met een asgrauwe lucht boven een bijna onherkenbaar landschap.

Nou ja, de verdere winter bleef dooilucht en diepvrieslucht boven ons land om de eer strijden. We hadden in feite een ijzige kwakkelwinter te pakken. Een aantal keren ijzelde het stevig en kon je gaan schaatsen op straat. Al eerder geschreven. Een bijzondere winter was het terwijl ik de typische jaren-80 winters toch meer als 'winter' heb ervaren. Toen stevige sneeuwval, lange tijd diepvriestemperaturen, 11 stedentochten.

Ach, de laatste winter van betekenis is alweer tien jaar geleden en die was heel saai. Het mag wel weer een keer.

Op een ander forum kwam iemand ook met de opmerking dat de zomer warm zou moeten zijn geworden volgens de prognoses, maar dat het tegenviel, en dat 'dus' de prognoses niet klopten.

Prognoses worden uitgedrukt in kansen en de kans op een warme zomer was groter dan de kans op een frisse. En was de zomer fris? Er werd verder even aan voorbijgaan dat we in Juni een aantal dagen tegen de 35 zaten, ongekend hoog. Er gaan jaren voorbij dat de 30 amper gehaald wordt. Juli en Augustus verliepen welliswaar vrij normaal, maar we hebben tot eergisteren (voor Nederlandse begrippen) regelmatig bijna zomerse temperaturen gehad. Het afgelopen zomerseizoen mag je best als 'warm' bestempelen. De prognoses klopten redelijk.

Tja. Seizoensverwachtingen zijn experimenen, nooit een eenduidige voorspelling of verwachting. Het publiek is wel geneigd om het als zodanig op te pakken. En dan is het alles of niets, terwijl de heetste zomers en koudste winters perioden van normaal weer kennen.

Vorig jaar viel de winter niet zo streng uit als verwacht door een blokkerend hoog bij de UK dat voor ons net iets te dichtbij lag, terwijl zuid-Belgie en Frankrijk bijv. veel sneeuw kregen en er zelfs sneeuw op de palmbomen bij de middellandse zee lag. Bij ons alleen even serieus winterweer begin Maart. Voor sommigen betekent dat dan dat de prognoses complete onzin waren. Hetzelfde dus als met zomerprognoses en mensen die gewend zijn geraakt aan een bijna subtropisch klimaat.

Nogmaals, voor de criticasters onder ons: in de huidige winterprognoses is er 1/3e kans dat de komende winter normaal tot zacht gaat verlopen. Pin je anders daarop vast. Prognoses komen altijd wel een beetje uit. Het gaat over kansen en we hebben op dit moment 2/3 kans op een koude winter. Een kans op basis van alle data en kennis die we hebben. Vandaar de topictitel 'koude winter verwacht'. Het is een behoorlijke kans. Geen claim.

Een animatie van de sneeuw- en ijsbedekking van de afgelopen 31 dagen:
http://www.ssd.noaa.gov/PS/SNOW/DATA/asia-1mo-loop.html

Mooi om te zien hoe zeeen dichtvriezen en hoe een tapijt sneeuw wordt neergelegd.

Dit is het kaartje van begin Maart:


En dit van gisteren:


Archief afgelopen jaar:
http://www.ssd.noaa.gov/PS/SNOW/ARCHIVE/EuAsia/

Er is wel iets over te zeggen. Kansen. Daar gaat het om.

Meteorologie is naast emperische wetenschap een heel stuk kansberekenen. Supercomputers op de instituten doen niet anders. En er zijn wel degelijk globale patronen en verbanden. Een weerbericht op 3 november met "op 7 januari in de ochtend nog nevelig en koud, in de middag kans op sneeuwbuien' zul je niet horen. Maar er is best te zeggen of de kans groter dan normaal is dat we een koudere winter krijgen in Europa. En ook dan kan het zijn dat het bij een paar weken diepvries blijft (target gehaald) terwijl we de rest van de tijd bijna in T-shirt buitenlopen.

Bij een opbouw van een standvastige hogedruk boven Skandinavie-Rusland is de kans groot dat ie nog wel even zal blijven hangen, de kans is kleiner dat zo'n ding in een klap van de kaart wordt geveegd. Dat weten we uit het verleden. En zo zijn er tal van zaken die welliswaar geen uitsluitsel geven, maar wel iets zeggen over de kansen. Vervolgens heb je de meest uiteenlopende methoden om de kans plus een marge vast te stellen.

De Easton cyclus bestaat, tenzij het een ongelofelijk toeval is. En ja, het kan zomaar toeval wezen. Er is een verband tussen zonnevlekken en weerbeeld. Ook dat kan toeval wezen. Er is geen verband aangetoond tussen Easton en zonnevlekken. Het is namelijk niet duidelijk wat er achter de Eastoncyclus zit. Als het uberhaupt bestaat.

Wat oktobers betreft, van de tien warmste oktobers werden er drie gevolgd door barre winters. De meeste overige winters mochten er ook wezen. In tegenstelling tot de tien koudste Oktobers waar vrijwel alleen zachte winters op volgden. Ook dat kan toeval wezen. Je hoort mij geen verband leggen tussen Oktobertemperatuur en winterverloop. De kans dat je sterke afwijkingen krijgt in zo'n eeuwtabel is vele malen groter dan bijv. dat winters zich eeuwenlang houden aan een Eastoncyclus.

Ik ben sowieso meer geinteresseerd in wat meteorologen te zeggen hebben. Mensen die ervoor gestudeerd hebben en jarenlange ervaring hebben opgebouwd. Roepen vanaf de zijlijn dat het allemaal onzin is is wel heel gemakkelijk. Seizoensvewachtingen zijn het nattevingerwerk ontgroeid en de uitkomsten kloppen de laatste jaren heel aardig. Kan ook niet anders wanneer je weerpatronen uit gaat zetten tegen kansen. Helemaal als je nagaat dat verschillende instituten nog wel eens met verschillende prognoses willen komen. 'Het kan vriezen, het..' Maar de hoofdmoot van de mainstream blijkt aardig te kloppen. Vorige winter, afgelopen zomer, het orkaanseizoen.

En kortere termijnverwachtingen? Die gaan wel iets verder dan 3 dagen, het is geen 1970 meer. Maar het blijven kansen. Woon je op de speldenknop Nederland dan kan het weer totaal anders dan verwacht uitpakken terwijl het een paar kilometer over de grens wel klopt. Zelfs in ons land kunnen enorme verschillen optreden. Kijk naar afgelopen winter. Sneeuwstorm bij Enkhuizen, in Eindhoven slechts anderhalve vlok.

Het kan vriezen, het kan dooien. Maar er is best wat te zeggen over de kans. Zeker weten doe je pas achteraf Maar dat maakt het m.i. niet minder interessant.

Intussen ook tegengeluiden van het meteorologische front:
Wolfgang Roeder in Berlijn verwacht een normale tot zachte winter. Roeder heeft in het verleden laten zien dat ie het redelijk vaak bij het rechte eind heeft. Roeder voorspelt overheersende luchtdrukafwijkingen t.o.v. normaal over langere periodes.

Metcheck UK kwam vandaag met een forecast.

quote:

Significantly colder than average : 5%
Slightly colder than average : 20%
Average : 30%
Slightly warmer than average : 40%
Significantly warmer than average : 5%

http://www.metcheck.com/V40/UK/FREE/winter.asp

En tot slot toch nog een paar dooie winterkoninkjes: de poolzeeen zijn twee weken eerder dan vorig jaar dezelfde tijd weer gaan bevriezen. Verder is het zeewater bij IJsland veel kouder dan normaal. Dit kan theoretisch beter een hogedruk in het gebied in stand houden. Weer verder naar het noorden is het water veel 'warmer' dan normaal, hetgeen tot het ontstaan van 'poolstoringen' kan leiden. Dat alles zou weer goed kunnen zijn voor winterweer hier: polar lows die naar onze streken gestuurd worden. (Een polar low veroorzaakte de extreme sneeuwval begin Maart en jaren geleden in 1978) Doe er een mooi H-tje bij die schommelt tussen Rusland en Skandinavie en we hebben een aardige winter te pakken. Roet in het eten zou een hogedruk boven/vlakbij de UK zijn, net als vorig jaar. Of natuurlijk een trein aan diepe oceaandepressies en een verdomde Azoren-H.

PS, ook van Metcheck: Een kaartje dat de zomersneeuwbedekking laat zien op het continent. De sneeuw die er in Juli en Augustus ligt. Het loopt terug door de globale opwarming, maar kijk eens naar de jaartallen met pieken. 1978 - 1987 - 1996 - .... ? ;-)

Mensen die niet van kou houden: morgen kan het weer 20 graden worden. Helaas wel met wind en buien, dus zonnen op een terrasje zit er niet in.

Nog even een dooie winterkoning m.b.t. Roeder. De Berlijnse meteoroloog zelf is gestopt met seizoensprognoses, collega's maken nu gebruik van z'n methode en zijn minder succesvol gebleken.