De enige wetenschapper die de relatie tussen acne en dieet momenteel serieus op de agenda zet is Loren Cordain (zijn website: thepaleodiet.com). In zijn laatste artikel
http://www.thepaleodiet.com/articles/Final%20Acne%20Article.pdfwijst hij erop dat sinds 1971 geen empirische studie is verricht naar de relatie tussen dieet en acne. De voor dat jaar verrichte studies zaten methodisch meestal slecht in elkaar en gaven in z'n geheel een niet duidelijk beeld. Tegelijkertijd wordt enige relatie tussen dieet en acne door de medische wetenschap naar het rijk der mythen verwezen en is iedere huisarts de spreekbuis van dit dogma. Wetenschappelijk gezien is de afwezigheid van een relatie tussen voedings en acne een nog niet getoetste hypothese en de verkondiging daarvan is een perfect voorbeeld van de mate waarin moderne wetenschappers het nalaten zelf onderzoek te doen.
De enige feiten waar we het over kunnen hebben, zijn individuele observaties en die zijn hoogstens bij hypothesevorming interessant maar voldoen volstrekt niet aan de eisen die wij stellen aan een empirische toetsing.
Chocola bevat naast vet ook veel suikers; hetzelfde geldt voor friet. Bovendien zijn het hoog glycemische voedingswaren.
We kunnen het wel over de aanwijzingen hebben:
Cordain wijst eropt dat bij jagers-verzamelaarsstammen uit zeer verschillende contreien vrijwel geen acne voorkomt.
Omdat dit verschil niet te verklaren is door een genetisch verschil moeten omgevingsfactoren als oorzaak van acne worden geduid.
Dat de medische wetenschap acne vaak ziet als een onvermijdelijke ziekte is mijns inziens schandalig, omdat het verhult dat er in principe wel degelijk een oorzaak voor is (ook al kennen we die slecht) en een oplossing (kennen we ook niet, buiten anekdotische evidenties). Acne is een westerse ziekte en is absoluut geen eigenschap die geselecteerd is.
Ga na: acne verlaagt onze aantrekkingskracht dermate, dat ons reproductief succes naar verwachting lager zal zijn. Evolutionair gezien zou je zo'n fenotype alleen verwachten te tegenkomen, onder omstandigheden die genetische expressie verhinderen.
Wat zijn omgevingsfactoren die een rol kunnen spelen? Het probleem is dat wij in vele opzichten afwijkingen van ons oorspronkelijk levenspatroon.
1) Ons voedingspatroon wijkt ernstig af van het voedingspatroon waarbij onze genen geevolueerd zijn. d.w.z: we eten nu anders dan ten tijde van onze genetische selectie. Immers, onze genen zijn niet of nauwelijks veranderd de laatste 10 duizenden jaren, terwijl ons voedingspatroon in die periode wel veranderd is. Volgens diezelfde Cordain blijkt uit data van 20e eeuwse jagers-verzamelaarsstammen dat gemiddeld 65% van het dieet uit dierlijk voedsel bestond en 35% uit plantaardig. Uiteraard zijn hier ook goed functionerende extremen zoals de Inuit of de Kong!.
De afwijkingen manifesteren zich niet alleen op macro-niveau (eiwitten, suikers, vetten) maar met name op micro-niveau. Als je de cijfers erop naslaat zie je dat het merendeel van de mensen op belangrijke vitaminen en mineralen een tekort hebben. Bovendien is het de vraag of de dagelijks aanbevolen hoeveelheid van de overheid niet aan de lage kant is. Een multi zal in deze weinig helpen (een voorbeeld: synthetische vitamine E zit in vrijwel alle multis maar doet helemaal niets, natuurlijke vitamine E heeft ook geen effect, alleen gemengde tocopherolen -gamma tocopherol- hebben een bewezen gunstig effect op de gezondheid). Het is niet moeilijk in te schatten dat wij gemiddeld veel minder vitamine B binnen krijgen als onze voorouders. De vitaminen B zijn betrokken bij zeer veel chemische processen (ook neurotransmitters).
Volgens Cordain speelt met name insuline een rol. Teveel koolhydraten eten zou i.d.d via hormoonreacties acne veroorzaken, -d.w.z in ieder geval meer dan een procent of 40 van de energie uit koolhydraten, waar ook chocola en friet aan bijdragen.
Daarnaast belangrijk en betrokken bij veel andere ziektes, zoals hart-en-vaat ziekten en mogelijk zelfs schizofrenie: een omega6-omega3 vetzuren imbalans. Dus meer visolie eten en minder meervoudigd onverzadigde plantaardige vetten (zonnebloemolie, margarine etc.)
2) Beweging. Ook dit zou wat uit kunnen maken, er zijn allerlei mechanismen te bedenken. Tegelijkertijd zijn er mensen met acne die veel sporten, wat om andere factoren vraagt.
3) Stress. Behoeft geen uitleg. Echter, het is onwaarschijnlijk dat wij aan significant meer stress lijden, het lijkt me eerder waarschijnlijk dat veel jonge mensen minder stress hebben dan onze jagende voorouders, al is dat speculatief).
4) Recentelijk geintroduceerde stoffen: transvetten (leidt ook tot hart en vaatziekten) zoals in koekjes, snackfood etc.; bonen, granen, pinda's etc.; melkproducten (al lijkt hier meer aanpassing op te zijn)
5) Huidcreme's, shampoos, scheerschuim etc. Alles wat wij op onze huid gooien behalve water is verdacht.
6) Pesticiden, luchtvervuiling etc. Het menselijk lichaam kan wel wat hebben (wat wij aten zat vol met giftige stoffen waar ons lichaam daarom een zeer grote weerstand tegen heeft).
7) Slaap/Zonlicht. Wij komen minder in de zon en slapen onregelmatiger. Slaap is deels belangrijk voor de hormoonbalans.
Als wij op al deze gebieden onze evolutionaire voorgeschiedenis niet zouden verloochenen, zou het goed kunnen zijn dat wij alle farmaceutische middelen tegen acne niet meer nodig hebben. Wat daar de lange termijn effecten en bijeffecten van zijn is ook maar de vraag (het is m.i. naief om de grote farmaceutische bedrijven te vertrouwen - nog naiver om op alle gebieden je huisarts te vertrouwen).
Belangrijk is te realiseren dat het op voedingsgebied geen zin heeft 1 ding te veranderen of een paar soort voedingswaren zoals chocola weg te laten, omdat er een fundamentele afwijking is op zeer veel gebieden. Het enige dat helpt is meer natuurlijke producten te eten - dus geen industriele producten, minder graan producten -, producten met lage glycemische waarden, relatief MEER vet te eten t.o.v het aantal koolhydraten (bij voorkeur enkelvoudig onverzadigde vetten of goede oude roomboter i.p.v margerine), meervoudig onverzadigde plantaardigeolieen weg te laten. Supplementen (vitamine B, zinc, levertraan) zijn ook onmisbaar.
Cordain heeft ook goede tips maar pas op: het percentage eiwitten ligt m.i. te hoog bij hem (30%). Dit heeft als reden dat hij ervan uitgaat dat wij hele dieren gegeten moeten hebben, terwijl beschrijvingen van jagers verzamelaars toch echt aantonen dat wij met name de vette gedeelten en de organen gegeten hebben - het spiervlees gooiden we waarschijnlijk weg. 15% tot 20% van de energie eiwitten, of 1-1,5g. eiwitten (hangt van de activiteit af is) is beter.
Conclusie: praktisch gezien is het bijna onmogelijk om nog te eten wat je zou moeten eten. Neem bijvoorbeeld vis: de oceanen zijn zo vervuild dat het onverantwoord is om elke dag vis te eten, met name grote vissen als tonijn. Bovendien is de compositie van het vlees veranderd door domesticatie, is fruit zoeter etc. Tegelijkertijd is er veel vooruitgang te boeken en kan acne misschien succesvol op natuurlijke wijze bestreden worden.
Belangrijk is dat we realiseren dat acne, kanker, hart-en vaat ziekten allemaal moderne ziektes zijn. Het is dus helemaal niet uitgesloten dat hetzelfde mechanisme actief is. Wie acne dus op oppervlakkige wijze bestrijd, d.m.v een medicijn, heeft het echte probleem nog niet verholpen dat zich later op fatalere wijze kan manifesteren.
Het probleem van veel hedendaags medisch onderzoek is dat er slechts 1 factor gevarieerd wordt in clinische trials. Dit heeft als voordeel dat we de werkzaamheid van individuele factoren kunnen isoleren en controleren. Tegelijkertijd zou de werkzaamheid van 1 factor wel eens te klein kunnen zijn, om echt een effect te bewerkstelligen. De medische wetenschap zou er m.i. dan ook beter aan doen om een heel dieet te varieren en de uitkomst op het verloop van acne te onderzoeken.
Groeten, Frank.