Sorry hoor k-man...
Maar wou je nou echt beweren dat er in de Renaissance (waar Florence eigenlijk slechts tot ca. 1500 het middelpunt van was; daarna was dat toch echt Rome) een tekort aan creativiteit bestond omdat men veelal dezelfde
onderwerpen uitbeeldde?? En dat daarom de kunst uit de Renaissance eigenlijk geen kunst is? Excuses, maar da's natuurlijk dikke onzin, al was het maar vanwege de op die periode nauwelijks toepasbare scheiding tussen 'kunst' en 'ambacht' (maar dat dan even terzijde).
Waarschuwing: hieronder volgt een lang en pretentieus kontverhaal, maar toevallig weet ik echt iets van dit specifieke onderwerp...
'Creativiteit' kan zich in veel meer dingen openbaren dan in het 'onderwerp' van je kunstwerk. Natuurlijk werden in het Florence van de 15e eeuw nog steeds de religieuze onderwerpen uitgebeeld die je in de Middeleeuwen ook al tegenkwam: de Passie, de Anunciatie, David en Goliath, heiligenlevens, enfin van alles uit de Bijbel en de apocriefe bronnen.
De creativiteit van de renaissancekunstenaars ligt ook niet in hun onderwerpkeuze, maar in het feit dat zij zich de
menselijke dimensie van al die verhalen probeerden voor te stellen, en die in hun kunst naar voren wilden brengen. Dat zie je al bij de proto-renaissancekunst van Giotto: zijn cyclus in de Scrovegni-kapel in Padua is geen afstandelijke depictie van archetypische bijbelse figuren, maar een verhaal over mensen van vlees en bloed; een Jezus die lijdt, een bange Jozef en een diepbedroefde Maria. Giotto maakt een universeel menselijk drama echt voelbaar, en dat is een kenmerk van grote kunst.
[link]In Florence begint de 'echte' Renaissance (in de schilderkunst!) met Masaccio, een jong gestorven geniale kunstenaar die niet alleen pionierde in het gebruik van mathematisch perspectief, maar ook het menselijke aspect ongekend wist uit te diepen in bijvoorbeeld zijn
Wegzending uit het Paradijs in de Brancacci-kapel in de S. Maria del Carmine. Dat gaat veel verder dan een simpel 'ambacht': Masaccio begrijpt het drama achter het verhaal en vertaalt dat briljant naar zijn fresco.
[link]Als je in de Uffizi bent geweest heb je ook Botticelli's
Anunciatie gezien. Inderdaad een bekende manier om de aankondiging van Christus' geboorte af te beelden: links de knielende engel, rechts de geschrokken Maria. Maar kijk eens naar het eindeloos voorzichtige gebaar van Gabriël, die weet hoe heftig het nieuws is dat hij brengt, en naar de afwijzing tegen beter weten in door Maria, die deze eer eigenlijk niet wil maar haar lot al kent...
[link]Daarin ligt deels het genie van de kunst van de Renaissance: de menselijke realiteit achter de bekende verhalen voelbaar maken, en toch ook de grootsheid en bovenmenselijke dimensies van de figuren uit de Bijbel intact laten. Dé grote meester hierin is Michelangelo, wiens onmogelijk perfecte figuren ver van ons afstaan, maar tegelijkertijd tot ons spreken door hun houdingen. Zijn dode Christus (van de Pietà in de St. Pieter in Rome) is van een onuitsprekelijke schoonheid, maar ook een dood stuk vlees dat slap en zwaar in de armen van zijn moeder hangt. En je vóelt het, de goddelijkheid en menselijkheid die Michelangelo voor ogen had, als je naar dat blok marmer kijkt. Als dat geen kunst is...
[link]Sorry als ik een beetje lyrisch word, maar ik kan gewoon niet begrijpen hoe iemand een periode in de kunstgeschiedenis die het aanzicht van de Westerse kunst zo enorm heeft bepaald kan reduceren tot iets mechanisch als 'ambacht', zeker niet als je in Florence hebt rondgelopen...
[ Bericht 1% gewijzigd door BTM op 19-01-2005 14:06:12 ]