Gestoorden horen niet in politiecel

De Inspectie heeft de bij de Amsterdamse crisisopvang betrokken psychiatrische inrichtingen ontboden. Zij zal ze morgen wijzen op hun verantwoordelijkheden.

Vorige maand noemde minister Borst (Volksgezondheid) in antwoord op vragen uit de Tweede Kamer onvoldoende samenwerking tussen de inrichtingen en de slechte organisatie van de crisisopvang als belangrijke oorzaken van de problemen in Amsterdam. Ook de Inspectie heeft daarop gewezen in haar jaarrapport over 2000.

De Inspectie zal morgen aandringen op onverwijlde en volledige uitvoering van het akkoord dat de bij de crisisopvang betrokken partijen in januari 2000 sloten om deze beter te laten functioneren en de gestoorden zoveel mogelijk in de eigen regio te kunnen opvangen. In 2000 moesten zelfs meer gestoorden te lang in een politiecel wachten dan in 1999, zo constateerde de inspectie.

De capaciteit van de crisisopvang wordt vóór 1 september met acht plaatsen uitgebreid, zo heeft minister Borst de Kamer geschreven. Daartoe was al eerder dit jaar besloten op verzoek van inrichtingen en zorgkantoor.

Volgens de minister hebben die haar de garantie gegeven dat met deze uitbreiding niemand meer onnodig lang in een politiecel, dat wil zeggen langer dan zes uur, op een plaats hoeft te wachten.

bron:NRC
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Soms is een politiecel beter


Door onze redacteur Jaco Alberts

De rechter beval afgelopen zondag een Amsterdamse kliniek een gestoorde patiënt op te nemen. Absurd, vindt de leiding.

AMSTERDAM, 14 AUG. Het beeld is tamelijk absurd: een politiebusje dat een psychiatrische patiënt aflevert bij de Valeriuskliniek in Amsterdam. Politieagenten begeleiden de gestoorde persoon naar de grote hal met de kleurige, gebrandschilderde ramen. Waar de netten in het trappenhuis de bezoeker eraan herinneren dat het hier om een psychiatrisch ziekenhuis gaat. Verplichte opname, ook al is er in de hele kliniek geen plaats te vinden. Zo heeft de rechtbank besloten. Het beeld is niet alleen absurd, maar ook onrealistisch, zegt waarnemend eerste geneeskundige Hein Kramer van de Stichting Geestelijke Gezondheidszorg Buitenamstel, waar de Valeriuskliniek onder valt. ,,Ook al zou Onze-Lieve-Heer bevelen dat we een patiënt moeten opnemen, we zouden het niet kunnen. Op een bepaald moment is het medisch onverantwoord om nog een patiënt op de crisisafdeling te plaatsen.'' Wie ook beveelt, Buitenamstel zal het bevel ook in de toekomst naast zich neerleggen.

Kramer laat de crisisafdeling zien met vijftien bedden op de eerste verdieping. De komst van een bezoeker kondigt hij eerst aan, om de vaak verwarde patiënten geen onnodige schrik aan te jagen. De meeste bewoners verdwijnen onmiddellijk in hun kamers. Als ze daar al niet zijn, want een van de patiënten ligt vastgebonden op een bed, een ander zit vastgebonden op een stoel. Uit gebrek aan isoleerruimtes, zegt Kramer. ,,We moeten creatief zijn.'' Een jonge vrouw schuifelt nog door de troosteloze gang. Ze vraagt of ze een vegetarische maaltijd kan krijgen.

Een grote deur biedt toegang tot vier isoleercellen, maar die gaat om privacyredenen niet open. Drie zijn bezet. Eén blijft altijd leeg, voor een noodsituatie in de kliniek. ,,Ons wordt nu gevraagd om een noodsituatie te creëren'', zegt Kramer, ,,waarbij personeel en andere patiënten ernstig gevaar kunnen lopen. Mensen vliegen elkaar aan, ze zijn vaak erg achterdochtig. Ik heb wel meegemaakt dat een patiënt in de gang zat en plotseling riep: jij moet niet aan mijn maag zitten, en vervolgens die ander aanviel. Gevolg van een psychose.''

Ook de vrijdag opgepakte psychiatrische patiënt voor wie de burgemeester had bevolen dat Buitenamstel hem moest opnemen, was zeer impulsief. ,,Ik heb het rapport over zijn gedrag gelezen. Die kun je niet in een groep behandelen, die moest onmiddellijk worden gesepareerd. Dat kan de melkboer ook nog wel bedenken.'' Lege isoleercellen waren er niet en telefoontjes naar de 43 andere instellingen in het land leverden niets op. ,,In zo'n geval is zo'n patient beter af in een politiecel'', zegt Kramer. ,,Daar krijgt hij elke twee uur bezoek van een psychiater.''

De Amsterdamse politie was het niet met de weigering van de Valeriuskliniek eens. Het kwam tot een ongebruikelijk kort geding, op zondag in het stadhuis. Burgemeester Cohen die zijn bevel genegeerd zag, wilde dat de rechter het ziekenhuis zou dwingen de patiënt op te nemen en de rechter gaf hem gelijk. Maar terwijl de advocaten van beide partijen in het stadhuis de degens nog aan het kruisen waren, hadden medewerkers van de Valeriuskliniek om één uur beet: er kwam een plaats vrij in een kliniek in Alkmaar.

Ook al geeft het kort geding de psychiatrie de gelegenheid haar problemen nog eens over het voetlicht te brengen, bij Buitenamstel zijn ze er niet blij mee: ,,Zo'n kort geding is desastreus voor de samenwerking'', zegt Marian Nijsen, lid van de Raad van Bestuur van Buitenamstel, een fusie van een Riagg en een psychiatrisch ziekenhuis met zo'n duizend medewerkers in Amsterdam. En samenwerking met politie en gemeente, zo betoogt ze, is ,,cruciaal in zo'n complexe problematiek''.

In januari vorig jaar sloten de drie grote Amsterdamse psychiatrische organisaties met de gemeente en politie het `Amstel Zorg Akkoord'. Nijsen geeft toe dat niet alle afspraken zijn nagekomen, zoals de zeven extra bedden voor acute opname die er in oktober zouden zijn. De plannen werden al snel weer door de werkelijkheid achterhaald. En die werkelijkheid, zegt Nijsen, is dat het aantal gedwongen opnames – `inbewaringstellingen' – de afgelopen jaren explosief is toegenomen. In Amsterdam moesten in 2000 ongeveer 600 patiënten gedwongen worden opgenomen, een aantal dat ook dit jaar zal worden gehaald. Rond 1995 was dat nog minder dan de helft.

Tot voor twee tot drie maanden lukte het nog telkens om elders in Nederland een plaats te vinden als Amsterdam vol zat, maar dat is nu voorbij. Ook elders groeit het probleem. En dat terwijl er allerlei maatregelen zijn genomen om te anticiperen op de groei van het aantal inbewaringstellingen. Zo besloot Buitenamstel in de zomer een deeltijdafdeling voor patiënten met lichtere psychische problemen tijdelijk te sluiten om het personeel in te zetten op de gesloten afdelingen. ,,Dat hebben we verkeerd ingeschat'', zegt Kramer: ,,We blijken niet in staat bij dit soort incidenten de benodigde capaciteit in te zetten.''

Een van de grote problemen waarmee de psychiatrie kampt is de doorstroming, of liever gezegd de verstoppingen bij andere onderdelen van de gezondheidszorg. Alleen al in Amsterdam zijn onlangs 200 verpleeghuisbedden opgeheven als gevolg van gebrek aan personeel. Dat geeft grote druk op de crisisopvang, zegt Kramer, met schrijnende gevolgen: ,,Hoogbejaarde mensen die aan het einde van hun leven nog met een inbewaringstelling hier binnenkomen. Meneer X die wacht op een opname in een verpleegtehuis, maar intussen zijn vrouw gaat slaan. Fysiek is hij daar nauwelijks toe in staat, maar je kunt moeilijk tegen zijn vrouw zeggen: u bent nu al 55 jaar getrouwd, hou het nog maar even vol. Zo iemand krijgt een inbewaringstelling. Afgelopen jaar gebeurde dat nog met een man van 101 jaar.''

Volgens Kramer gaat het daarbij niet om incidenten, maar gebeurt het steeds vaker, tientallen keren per jaar. ,,En dan heb ik het nog even niet over oude mensen die in hun eigen urine en ontlasting moeten liggen. Daarvan zeggen we: dat is niet erg genoeg.'' En de druk op de crisisopvang zal nog verder toenemen. Ook de zogenoemde maatschappelijke opvang zoals het Leger des Heils en andere sociale pensions kampen met geld- en personeelsgebrek en moeten afdelingen sluiten. Kramer: ,,Als die mensen in problemen komen, komen ze in gróte problemen. Ze hebben geen uitbundig contact met familie en belanden op straat. En als ze dan verward zijn, volgt een inbewaringstelling.''

Zo stroomt het water naar het laagste putje, betoogt Kramer. Want de psychiatrie is het enige onderdeel van de gezondheidzorg dat een wettelijke opnameverplichting kent. Al discussieert men over vergelijkbare verplichtingen voor onder meer algemene ziekenhuizen, zo ver is het nog niet. Intussen probeert de Amsterdamse psychiatrie noodmaatregelen te nemen: vanaf 27 augustus komen er acht tijdelijke bedden beschikbaar voor crisisopvang in Amsterdam. Daar mogen patienten dan 48 uur verblijven voordat ze naar een reguliere kliniek gaan.

Op de crisisafdeling van de Valeriuskliniek staat een deur op een kier. Binnen zit een nog jonge man voor zich uit te staren: ,,Ernstig dement, grote gedragsproblemen, een erfelijke kwestie'', zegt Kramer. ,,Hij hoort eigenlijk in een verpleegtehuis.'' En waarom mogen we hem dan wél zien? ,,Hij is nu al vergeten dat we binnen waren.'

wederom bron:NRC

------------------------------------------------------

Wat is jullie mening hierover?

[Dit bericht is gewijzigd door Cosma-Shiva op 15-08-2001 14:48]

quote:

---

Op woensdag 15 augustus 2001 12:23 schreef Gia het volgende:
Ik ben het met het bericht helemaal eens, maar waarom moet het er twee keer staan? Is dat voor de duidelijkheid?

---

[Dit bericht is gewijzigd door Cosma-Shiva op 15-08-2001 15:27]