Doorgeschoten Westers triomfalisme?

mijn ryan3 wat doe je?

wat een verhaal.. ik ga lezen

Een fatsoenlijk denkend mens laat zich niet in de armen drijven van radicalen, maar een geknakte geest gevoed door jarenlange indoctrinatie is vatbaar en heeft dan een heilig geloof dat de wereld uit twee delen bestaat, grondgebied toekomend aan zijn geloof en oorlogs gebied. Dat laatste dient met alle middelen veroverd te worden.

In de ogen van de arabieren waren de berbers en palastijnen minderwaardig volk, werden vervolgt en onderdrukt totdat er een 'gemeenschappelijke' vijand ontstaat zijn 'we' allen ineens broeders. Mijn inziens staat de Islam in de kinderschoenen, heeft niet zo als het katholieke geloof geen noemenswaardige evolutie doorgemaakt. Gelukkig ik herhaal gelukkig is het overgrote merendeel van deze stroming nog enigsinds bij zinnen. Maar net als in de zwaar gereformeerde kliek is er teveel drang om anderen hun 'wil en wet' op te leggen.

Er zijn nog nooit zoveel mensen gestroven dan uit naar van een of andere god. En dat te bedenken dat het bestaan van een god nooit is aangetoond.

Ok. Allereerst, zegt men wel eens dat je teveel nadenkt? Respect

Mijn gedachtes:

quote:Iig kunnen we concluderen dat veel Westerlingen zich bedreigd voelen en bang zijn voor bijv. een overname van hun beschaving door moslims

Westerlingen voelen zich over het algemeen niet bedreigd denk ik. Waarom zouden we? We drinken er geen biertje minder en leiden geen honger en ondanks alle huidige technieken blijft het echte wereldje klein. Misschien wel kleiner dan die van "de moslim".

Cliteur is een verpersoonlijking van bepaalde ideeen, net als PF dat misschien wel was. Ik juich alle discussie toe, laat men er maar over nadenken, zolang men maar probeert zelf na te denken.

Over de zogenaamde superioriteit van onze cultuur durf ik geen uitspraak te doen, ik ben er te erg door beinvloed, natuurlijk klinken onze waarden zoals hierboven opgesomt zeer logisch en rechtvaardig, maar wie zijn wij om te bepalen wat goed of slecht is?

Cliteur doet een oprechte poging duidelijkheden te verschaffen, doch zijn meningen zijn uiterst subjectief m.i.

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 01:43 schreef Ryan3 het volgende:
AIVD meldde dat uitlatingen van opinileiders zoals Cliteur er de oorzaak van zijn dat jonge moslims in de armen worden gedreven van moslimfundamentalisten. Het is zelfs voor de apologeten van Cliteur niet moeilijk je in te leven in een jonge moslim in die de hele dag te horen krijgt dat alles waar hij, zijn familie en zijn voorvaderen voor staan achterlijk en minderwaardig is aan de Westerse beschaving.

Die kutmoslims beweren precies hetzelfde over ons, whats your point?

Ryan! .

?

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 02:00 schreef aphx het volgende:

..... maar wie zijn wij om te bepalen wat goed of slecht is?

Exactly. En wie zijn de moslims om te bepalen wat goed of slecht is.

Het is allemaal zo simpel. Wij laten hun in hun waarde en zij ons....probleem is alleen dat wat zij geloven voor hun wet is terwijl bij ons geloof en wet gescheiden is.

En dan kun je gaan discussieren wat het beste is.... een wet gebaseerd op een democratische stemming en/of puur fatsoen of een wet gebaseerd op geloof en/of puur fatsoen.

En uitteraard ben ik bevooroordeeld door opgegroeid te zijn in deze zogenaamde 'westerse' maatschappij maar ik kan me niet voorstellen dat wanneer je een Islamistische vrouw bent je echt (diep in jezelf) 'happy' kunt zijn met het moslimgeloof EN fatsoenaspect daarvan. Natuurlijk, een moslima levend volgens 'de leer' kan volmaakt gelukkig zijn omdat zij leeft volgens die leer en daar uit vrije keuze gelukkig mee is. Maar wat met die mioslima's die zich daar niet gelukkig mee voelen? Zoals ik al eerder aanhaalde...laat mekaar in je waarde en ik denk dat DAT het is waar de meeste westerlingen zich druk om maken... de islam tolereert het 'laat mekaar in je waarde' niet. De Islam kan het niet verkroppen dat er 'volgelingen' zijn die voor hun eigen gedachtegoed gaan, puur alleen omdat zij dat zelf willen en omdat waar zij voor staan eigenlijk verder niets in de weg legt m.b.t. aanhanger blijven van de islam. (zie eerwraak)

Laat ze toch... 'wij' (ahum) laten die 'strenge' christenen toch ook hun gang gaan en vice versa. Dit kan binnen de islam toch ook????

Maar nee...er zijn tal van terroristische aanslagen uit naam van het geloof...allemaal islam. Vind je het dan gek dat daar een (westerse) antipathie uit voortkomt? Het komt op die manier aleen maar over als een expansionistsische godsdienst.

Ik hoop in ieder geval dat uit mijn post blijkt dat ik absoluut NIETS tegen moslims heb maar wel tegen intolerante moslims...net zoals ik ook wat heb tegen intolerante christenen.

Geloof...allemaal leuk en aardig maar denk effe na voor iemand anders te veroordelen om zijn/haar gedachtegang.

Ryan: waar wil je het nu over hebben in je topic? Over 'triomfalisme' of over globalisering of over liberalisering? Het lijken mij heel verschillende discussies? Globalisering herkennen we op deze schaal niet uit het verleden. 'Triomfalisme' en liberalisering daarentegen zijn zo oud als (misschien wel) Europa (krijg je toch een beetje gelijk) oud is, maar kennen beide een zeer verschillende uitkomst.

De reactie van Japan vanaf Meiji heropleving van 1886 op het westers triomfalisme was vergelijkbaar. Met als uiteindelijk resultaat de Japanse deelneming aan de tweede wereld oorlog tegen de VS. En eerlijk gezegt verwacht ik weer zo iets in het oosten. Met dit keer China als hoofdrolspeler. Dat wil niet zeggen dat er een militaire uiting zal komen. Maar Taiwan wordt een testcase. Ik bespuur in allerlei media in de wereld een toenemende kritiek op de rol die de VS speelt op het toneel van de wereld politiek. Met name onder de jeugd. Om het maar op zijn chinees te zeggen. De VS gaat in intressante tijden leven.

Het fundalisme is helemaal niet de laatste jaren ontstaan. Wat een onzin om dat alleen in de 20ste of 21ste eeuw te plaatsen. Dat bestond al lang. Door onze educatie lijkt het misschien alleen in Europa (en later VS) te bestaan, maar Japan kende hetzelfde honderden jaren geleden.

Bovendien kan je globalisering niet gelijk stellen aan liberalisering; kijk naar ons eigen land 300 jaar geleden en de VS slechts 80 jaar geleden.

edit: Japan dus, niet Japen.

[ Bericht 4% gewijzigd door Tropos op 31-03-2004 03:21:27 (typo) ]

Japan was honderden jaren geleden een sterke militaristiche staat. Met weinig intresse voor wat er zich buiten Japan afspleelde. Dus waar heb je het dus over.

Het moderne Islamitisch fundamentalisme is een reactie op het westers imperialisme wat door de Vs wordt gebezigt. Ik vindt dat je de huidige VS aardig kan koppelen aan de begin jaren van de Romeinse republiek. Een jong rijk wat zijn grenzen aan het verkennen is.

Aldus blijkt het fundamentalisme een kleine tegenslag in de globaliserings-oorlog die we nu kennen. Kent elke oorlog geen slachtoffers? En is Cliteur nou echt een verlies in die oorlog?


Of kunnen we misschien beter niet over globalisering praten? Maar beter over een Global Village?

Globalisering=Veramerikanisering.

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 03:40 schreef Ryan3 het volgende:

[..]
<knip>
Ergens zou je deze twee gebeurtenissen, dus Khomeiny en Afghanistan als de belangrijkste herijkings punten kunnen zien voor het tegenwoordige Islamitische fundamentalisme.

Dat ben ik gedeeltelijk met je eens. Maar je kan het begin ook het Palastijns en Isreal conflict noemen. En de oorlog in Libanon.

Dus aan de ene kant zien we Amerikaanse steun aan de Afghaanse fundamentalistische Islam en aan de andere kant zien we oorlog van de Amerikanen met de Iraanse fundamentalistische Islam.

Dat gaat niet om triomfalisme. Het gaat ook niet om het westerse imperialisme.

Het gaat om het zeker stellen van eigen waarden en normen in eigen huis. Het is navel staren van de VS, alleen dan met een rare twist die het navel staren alleen mogelijk maakt als je alle andere ideeën buiten houdt.

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 03:55 schreef Ryan3 het volgende:

[..]

Dat is dus de vraag. Globalisering zou gepaard moeten gaan aan de verspreiding van onze Westerse waarden dan, maar dat gebeurt niet. Doordat in de rest van de wereld de profit van de liberalisering niet ten goede komt aan de gehele bevolking, kan er niet een zelfbewuste middenlaag, vooralsnog, ontstaan die dezelfde rechten opeist als de middenklassen hier deden en aldus de democratie e.d. naderbij brengen. Dit zorgt ervoor dat ondanks economische ontwikkeling de stroom van asielzoekers/gelukszoekers naar het Westen toeneemt. En de bedreiging van bijv. het Islamitisch fundamentalisme, dat bestaat voor een belangrijk deel dankzij armoede, niet geringer wordt. Alleen als in bijv. Islamitische landen sprake zal zijn van een economische ontwikkeling waardoor een middenklasse ontstaat die rechten eist, zullen die regimes veranderen en zal welvaart beter verdeeld kunnen worden en de voedingsbodem voor fundamentalisme kunnen afnemen en ook onze gevoelens van angst voor een clash of civilizations. Vooralsnog zit het economische systeem dat het Westen oplegt aan de wereld zo in elkaar dat men liever de snelle winst neemt, en dus niets doet aan de economische ontwikkeling van Derde Wereldlanden, dan, zoals de VOC eertijds deed, nu genoegen nemen met minder en op de lange termijn veel grotere winst, voor iedereen...

Wie zijn nu die asielzoekers die naar Nederland komen?

Natuurlijk zijn er de uitgehuwelijkte Marrokaanse- en Turkse dames. Daarnaast kennen we de Rwandese, Ethiopische, Joegoslavische, etc. vluchtingen.

Oh ja, gelukszoekers. Welke gelukszoeker? Waar vandaan? De laatste drie jaar?

De profit van de liberalisering, die komt terecht bij de middenklasse, daar waar het Westen daadwerkelijk invloed uitoefent. Kijk naar het Nederlandse ontwikkelingsbeleid van de laatste jaren. Oh ja, die fundamentalistische staten; op welke manier ontvangt het Westen 'profit' van die landen?

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 04:20 schreef Tropos het volgende:

Oh ja, die fundamentalistische staten; op welke manier ontvangt het Westen 'profit' van die landen?

In Iran zit olie. En in Irak zit olie. Anders had de VS zich ook niet met deze regio bezig gehouden. Dat is de profit.

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 02:25 schreef Ryan3 het volgende:

[..]

Vlens, ik heb helaas al een schatje hè.

.

Goeie topics de laatste tijd, Ryan. *up*.

Maar wat is dan wel een voorbeeld van een land dat al langere tijd onder Westerse invloed staat zonder daar de vruchten van te plukken?

Ik ken de Aziatische tijgers, Egypte, de Baltische staten, Zuid-Afrika, allemaal succes-verhalen lijkt me zo?

Morgen verder trouwens, ik ga nu slapen; welterusten voor een ieder.

* KirmiziBeyaz pinkt een traantje weg

Ryan3

Waarom mag je niet zeggen dat je moreel superieur bent aan samenlevingen die mensenrechten niet respecteren? Cliteur heeft echt geen kritiek op elke moslim, alleen op fundamentalisten en samenlevingen die geen mensenrechten respecteren. Mensenrechten gaan voor respect voor een cultuur imo!

Als tweede wil ik aandragen dat in onze maatschappij de bijbel heel wat kritiek krijgt (zie de 4563621 topics over de bijbel hier in WFL), waarom zou de Koran dan niet kritisch tegen het licht gehouden mogen worden? Omdat de jonge moslim dan knapt? Dat is zo'n (....-)links standpunt!

Mensenrechten en vrijheid van meningsuiting zijn voor ons stervelingen een groot goed, laten we met ons allen voor waken deze in stand te houden!

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 01:43 schreef Ryan3 het volgende:
Er waaide dus even wat stof op hier op WFL. Aanleiding: een topic over het bij de pakken neer gaan zitten van columnist Cliteur.

AIVD meldde dat uitlatingen van opinileiders zoals Cliteur er de oorzaak van zijn dat jonge moslims in de armen worden gedreven van moslimfundamentalisten. Het is zelfs voor de apologeten van Cliteur niet moeilijk je in te leven in een jonge moslim die de hele dag te horen krijgt dat alles waar hij, zijn familie en zijn voorvaderen voor staan achterlijk en minderwaardig is aan de Westerse beschaving. Op gegeven moment knakt er wat in je... Wat zijn die ideeën van Cliteur nu eigenlijk???

Kort en goed komt het gewraakte gedachtengoed van Cliteur erop neer, dat uit alles blijkt dat de seculiere Westerse samenleving en alles waarvoor zij staat (democratie, vrijheid van meningsuiting, scheiding van kerk en staat, persvrijheid e.d.) in feite superieur zijn aan zo'n beetje alle andere vormen van samenleving. In principe is dit een aloud denkbeeld. Deed voor het eerst van zich spreken tijdens de eerste expansie van Europa en later weer tijdens de periode van het moderne imperialisme. Als gevolg hiervan werd zowat de halve wereld opgedeeld tussen de grote Europese mogendheden. Gevolg was dat in het Westen, via de White men's burden en de mission civilatrice, een psychologie van suprioriteit werd aangekweekt. Echter als je succes van een organisatiemodel kunt aflezen aan bijv. welvaart door industrialisatie, bestaanszekerheid, veiligheid etc. dan zat er ook zeker wel een behoorlijke mate van waarheid in de bewering dat het Westen superieur was. Als je andere maatstaven erin betrok dan kon je daarover twijfelen. Het succes van het Westen ging gepaard aan de knechting van meer dan de helft van de wereldbevolking. En Europa zelf (en daardoor de wereld) was in de loop van de 20ste eeuw het toneel van twee verwoestende oorlogen, volkerenmoord, dictaturen en tot slot een Koude Oorlog. Na de tweede wereldoorlog werd de aanspraak op superioriteit dus heel wat discutabeler. Het cultureel relativisme kwam in de mode en die bepaalde dat je, geheel in lijn met wat Herodotes van Halicarnassus in de Griekse oudheid al meende, in het geheel niet kunt spreken van superioriteit of inferioriteit tussen naties en volkeren. Dat ging zo een tijdje min of meer "goed", totdat uiteindelijk de Koude Oorlog tussen de "vrij wereld" en de communistische wereld doodbloedde in het onvermogen van de communisten om nog langer deel te nemen aan de wapenwedloop. Onderliggende reden was natuurlijk dat de economie niet in staat was om het draagvlak hiervoor in stand te houden. De conclusie die men vervolgens in het Westen trok was dat nu toch echt het bewijs werd geleverd, aan het Hegeliaanse einde van de geschiedenis, dat de Westerse liberale-democratie superieur was aan al het andere. In deze waan leefden we eigenlijk tot aan 11 september 2001. Door de aanslagen op het WTC te New York en het Pentagon te Washington werden wij wreed wakker geschud uit onze zelfgenoegzaamheid. In de eerste plaats was de geschiedenis nog lang niet ten einde gekomen. In de tweede plaats werd het duidelijk dat wij ineens aan de vooravond stonden van een clash of civilizations. Deze clash of civilizations, tussen Westen en Islam, kreeg nader gestalte door het feit dat door arbeidsmigratie miljoenen moslims tegenwoordig woonachtig zijn in het Westen. Ondertussen staan Cliteur c.s., oiv de gebeurtenissen na 2001 en de constatering dat er sprake is van een clash of civilizations, pal voor de superioriteitsideologie van de seculiere Westerse samenleving.

Op zich zou je kunnen volhouden dat ook dit een vorm van fundamentalisme is. Voortkomend uit doodsangst door de bedreiging van een al dan niet terecht getergd Islamitisch fundamentalisme. Gekoppeld aan het idee dat moslims zich met miljoenen tegelijk, met alle al lange tijd voortslepende problemen van dien, in onze landen gevestigd hebben en dus eigenlijk een soort 5de kolonne (sjuuun!) vormen indien push to shuffle komt. Indien fundamentalistisch van aard kan dit superioriteisgevoel zich transformeren naar onverdraagzaam, hetgeen juist niet Westers humanistisch gedachtengoed is. Of moeten we zeggen juist wel Westers gedachtengoed? De Israëlische historicus Lev Sternhall beweerde dat in het geïndustrialiseerde Westen indien bijv. in economische malaise of anderszins in nood verkerend als het ware van nature gereageerd wordt met intolerantie. Ook de opkomst van het fascisme (ook voor een belangrijk deel een superioriteitsleer) beziet hij vanuit dit perspectief. Wie zal het zeggen.

Iig kunnen we concluderen dat veel Westerlingen zich bedreigd voelen en bang zijn voor bijv. een overname van hun beschaving door moslims. De ideeën van Cliteur lijken nog het meest op deze doorgeschoten vorm van Westers triomfalisme en zijn koren op de molen van onze angst.

Volgens mij had het allemaal een stuk korter gemogen, en zeker ook wat minder gekleurd. Ik heb jullie twistgesprekken gelezen, maar als een verdraagzamere wereld van jullie afhangt houd ik m'n hart vast.

Wat een ondermaats gedoe en een hoop gescheld zeg. Alsof men er persoonlijk belang bij heeft. Ik vind dit alles (inclusief dit vervolg erop) getuigen van een diepe onwaardigheid.

Ik vraag me ook echt af wat mensen bezield elkaar op een dusdanige wijze te bejegenen. Hangt hun persoonlijk leven en welbevinden er soms van af.

Ik heb echt met het schaamrood op mijn kaken, de discussie gadegeslagen, het enige wat mij restte was de handen ten hemel te heffen, en God te verzoeken om wat meer verstand en verdraagzaamheid.

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 01:43 schreef Ryan3 het volgende:
Er waaide dus even wat stof op hier op WFL. Aanleiding: een topic over het bij de pakken neer gaan zitten van columnist Cliteur.

AIVD meldde dat uitlatingen van opinileiders zoals Cliteur er de oorzaak van zijn dat jonge moslims in de armen worden gedreven van moslimfundamentalisten. Het is zelfs voor de apologeten van Cliteur niet moeilijk je in te leven in een jonge moslim die de hele dag te horen krijgt dat alles waar hij, zijn familie en zijn voorvaderen voor staan achterlijk en minderwaardig is aan de Westerse beschaving. Op gegeven moment knakt er wat in je...

Hier heb je voor de verandering een punt dat hout snijdt. Het laat niet onverlet dat het de kleine groep ettertjes is, die het voor de grotere groep moslims bederft. In de volksbuurt waar ik woon durven mensen 's avonds niet meer de straat op. Moet alles met dubbele sloten vergrendeld worden. Is er geen respect meer voor de spullen van anderen. Worden mensen als oud vuil behandeld, lastig gevallen en geschoffeerd. Dit onacceptabel gedrag is te lang door de (lokale) overheden gedoogd. Te lang mocht men er niets van zeggen, omdat men bang was als onverdraagzaam en racistisch te worden afgeschilderd. De ergernissen echter werden niet weggenomen, noch bespreekbaar gemaakt. Zo is de maatschappij er zelf verantwoordelijk voor dat de stemming van onverdraagzaamheid tot buitengewone proporties is uitgegroeid...

Eeen medaille heeft altijd twee kanten, als je wil bereiken dat er begrip van twee kanten ontstaat, dan is het zaak niet een van de twee kanten over te belichten. Dat polariseert slechts en voorkomt dat tegengestelde opvattingen ueberhaupt naar elkaar toegroeien. Door de tendentieuse toonzetting draagt jouw mening niet bepaald bij aan een meer onbevooroordeelde voorstelling van zaken.

[ Bericht 0% gewijzigd door ABBA op 31-03-2004 16:20:41 ]

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 01:43 schreef Ryan3 het volgende:
Er waaide dus even wat stof op hier op WFL. Aanleiding: een topic over het bij de pakken neer gaan zitten van columnist Cliteur.

AIVD meldde dat uitlatingen van opinileiders zoals Cliteur er de oorzaak van zijn dat jonge moslims in de armen worden gedreven van moslimfundamentalisten. Het is zelfs voor de apologeten van Cliteur niet moeilijk je in te leven in een jonge moslim in die de hele dag te horen krijgt dat alles waar hij, zijn familie en zijn voorvaderen voor staan achterlijk en minderwaardig is aan de Westerse beschaving. Op gegeven moment knakt er wat in je...

Dan is het zaak om te gaan onderzoeken of men je wat op de mouw probeert te spelen, je slechts probeert te vernederen of... dat het mogelijk tijd zou kunnen zin voor een kritisch zelfonderzoek. Iets dergelijks zou bijvoorbeeld kunnen plaatsvinden aan de hand van het boek:"De gesluierde Eva", oorspronkelijk reeds verschenen in 1977, van de Egyptische Nawal El Saadawi. Het boek handelt over vrouwenbesnijdenis, prostitutie, huwelijk, scheiding en islamitisch fundamentalisme. Vooral de positie van het islamitische meisje kwam aardig voor het voetlicht. Hoe is het de openhartige schrijfster sinds die tijd vergaan? Is zij op een voetstuk geplaatst en bejubeld om haar openhartige baanbrekende werk? Is haar stellingname gefalsificeerd en is zij verguisd...?

In 1980 werd ze opgesloten voor "misdaden tegen de staat". In 1981 stichtte ze de eerste feministische organisatie in Egypte. (Die organisatie werd in 1991 verboden na kritiek van El Saadawi op de rol van de Verenigde Staten in de Golfoorlog) In 1982 kwam ze vrij. El Saadawi kreeg herhaaldelijk doodsbedreigingen. Haar huis werd voortdurend bewaakt door gewapende wachters. In 1993 vertrok ze naar de Verenigde Staten waar ze werkte aan verschillende universiteiten.

Wat zou dat toch zijn dat misstanden niet belicht kunnen worden? Of dient ongelijkwaardigheid tussen man en vrouw te worden gekoesterd als cultureel eigen noviteit? Moeten we het maar niet over deze misstanden hebben zolang ze nog geen zichtbaar vervolg hebben gekregen in de nederlandse maatschappij? Zeker is wel dat we de in het boek beschreven misstanden niet aan iedere moslim kunnen toeschrijven. Moslims bestaan er immers in diverse varianten.

quote:

Wat zijn die ideeën van Cliteur nu eigenlijk???

Kort en goed komt het gewraakte gedachtengoed van Cliteur erop neer, dat uit alles blijkt dat de seculiere Westerse samenleving en alles waarvoor zij staat (democratie, vrijheid van meningsuiting, scheiding van kerk en staat, persvrijheid e.d.) in feite superieur zijn aan zo'n beetje alle andere vormen van samenleving.

...aldus Ryan3.

Om een wat beter beed over Paul Cliteur te krijgen volgt hier iets meer over zijn achtergrond. Paul Cliteur studeerde filosofie en rechten aan de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit. Hij bekleedde verschillende bestuursfuncties binnen de humanistische beweging. Zo was hij voorzitter van het Humanistisch Verbond, lid van de redactieraad van het tijdschrift Rekenschap en bestuurslid van de Humanistische Omroep. Cliteur is actief lid van de VVD, onder meer als curator van het wetenschappelijk instituut, de Prof. mr. B.M. Teldersstichting. Daarnaast is hij is lid van de Adviesraad Internationale Vraagstukken en plaatsvervangend lid van het Europees Waarnemingscentrum voor racisme en vreemdelingenhaat in Wenen. Sinds de zomer van 2001 is hij columnist bij het zondagochtend-televisieprogramma.

Cliteurs is echter vooral actief op het terrein van onderzoek en onderwijs. Hij is als bijzonder hoogleraar filosofie verbonden aan de TU Delft en als universitair hoofddocent Encyclopedie van de rechtswetenschap een de universiteit van Leiden. Als wetenschappelijk onderzoeker levert hij regelmatig bijdragen aan juridische en filosofische tijdschriften. Hij was columnist voor Trouw, maar hij schrijft ook regelmatig stukken in NRC Handelsblad en andere periodieken, zoals Hollands Maandblad en Maatstaf. Hij houdt zich bezig met mensenrechten, dierenrechten, religie, filosofie, levensbeschouwing en juridische onderwerpen. Op het terrein van de filosofie oriënteert hij zich voornamelijk op de ethiek en de geschiedenis van de filosofie.

Cliteur schreef onder andere:
Humanistische filosofie (1990)
Rechtsfilosofische stromingen van de twintigste eeuw (1997)
De filosofie van mensenrechten, (1999)
Rechtsfilosofie, een thematische inleiding (2001)
Verscheidenheid en verdraagzaamheid. Op de bres voor tolerantie, (2001)
Inleiding in het recht (2001)
Darwin, dier en recht (2001)
Moderne Papoea’s (2002)
Tegen de decadentie, 2003.

Verder was hij redacteur van Filosofen van het hedendaags liberalisme (1990) en Filosofen van het klassieke liberalisme, (1993).

Dit jaar verschijnt zijn boek "God houdt niet van vrijzinnigheid" bij uitgeverij Bert Bakker.

Afgaande op dit lijstje zijn er de nodige vragen te stellen bij het beeld dat Ryan3 tussen neus en lippen door van de man doet uitgaan. Iemand die een boek schrijft onder de titel Öp de bres voor tolerantie" zal toch niet ineens veranderd zijn in een intolerante beterweter. Iemand die rechtfilosofische strominegen en mensenrechten beschreef zal toch vast wel iets van kennis opgedaan hebben om tot een gedegen nadere belichting van cultuurrelativistische ethiek te kunnen komen.

Ryan3 beschrijft verder een boeiend vertoog ter promotie van cultuurrelativistisch gedachtengoed waarin hij naar mijn idee terecht stilstaat dat een vraag naar eventuele westerse morele superioriteit niet licht beantwoord kan worden. Vervolgens gaat hij dan naadloos over op het thema botsing der beschavingen.

quote:

Deze clash of civilizations, tussen Westen en Islam, kreeg nader gestalte door het feit dat door arbeidsmigratie miljoenen moslims tegenwoordig woonachtig zijn in het Westen. Ondertussen staan Cliteur c.s., oiv de gebeurtenissen na 2001 en de constatering dat er sprake is van een clash of civilizations, pal voor de superioriteitsideologie van de seculiere Westerse samenleving.

Op zich zou je kunnen volhouden dat ook dit een vorm van fundamentalisme is. Voortkomend uit doodsangst door de bedreiging van een al dan niet terecht getergd Islamitisch fundamentalisme. Gekoppeld aan het idee dat moslims zich met miljoenen tegelijk, met alle al lange tijd voortslepende problemen van dien, in onze landen gevestigd hebben en dus eigenlijk een soort 5de kolonne (sjuuun!) vormen indien push to shoffle komt.

Vreemd dat Ryan3 het stuk waarin ik beschreef dat de socialistische familie overal haar tentakels had niet helemaal goed begreep. Ik beschreef mijn bedenkingen bij hun niet democratisch gekozen adviseurs die nagenoeg het beleid bepaalden en benoemde deze tot vijanden van de democratie, achter deze vijfde colonne kan de kiezer immers geen vinger krijgen, terwijl deze in hun adviezen wel een werkelijkheidsbeeld doen uitgaan dat wordt verspreid via de media. En beetje politicus kan hier nog maar zeer moeizaam omheen. Hoe Ryan3 het voor elkaar kreeg hier een verband te leggen met de door hem aan mij toegeschreven benoeming van moslims tot 5e cononne moet hij nog maar eens uit de doeken doen. Wellicht overkwam het Ryan3 in de overmoed van het vermeende morele gelijk beide onderwerpen wat te verwarren. Ieder mens wordt een dagje ouder...

quote:

Indien fundamentalistisch van aard kan dit superioriteisgevoelt zich transformeren naar onverdraagzaam, hetgeen juist niet Westers humanistisch gedachtengoed is. Of moeten we zeggen juist wel Westers gedachtengoed? De Israëlische historicus Lev Sternhall beweerde dat in het geïndustrialiseerde Westen indien bijv. in economische malaise of anderszins in nood verkerend als het ware van nature gereageerd wordt met intolerantie. Ook de opkomst van het fascisme (ook voor een belangrijk deel een superioriteitsleer) beziet hij vanuit dit perspectief. Wie zal het zeggen.

Een aardige overweging van Lev Sternhall die in de alledaagse praktijk nogal eens hout snijdt. Meer van dergelijke geleerden en er kan mar zo een opwekking tot proselitisme ontstaan.

quote:

Iig kunnen we concluderen dat veel Westerlingen zich bedreigd voelen en bang zijn voor bijv. een overname van hun beschaving door moslims. De ideeën van Cliteur lijken nog het meest op deze doorgeschoten vorm van Westers triomfalisme en zijn koren op de molen van onze angst.

Laten we het erop houden dat Cliteur's ideeën in jouw uitleg lijken op superioriteitswaan. Cliteur's ideeën hebben echter wat meer diepgang dan jouw uitleg ervan. Het valt dan ook zeker niet mee om de wetenschap te populariseren zonder de neveneffecten van al te zwart-witte verwoording. Respect voor je pogingen.

[ Bericht 0% gewijzigd door sjun op 31-03-2004 16:02:42 ]

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 03:04 schreef Ryan3 het volgende:

[..]
Triomfalisme sluit de ogen voor allerlei vormen van zelfkritiek. Waarom is het fundamentalisme ontstaan??? In eerste instantie als uitkomst van het moderne imperialisme en de situatie na WO1. Door de invloed van het westen dus. Tegenwoordig krijgt het impulsen door de globalisering/liberalisering die niet alleen zorgt voor de toevloed van asielzoekers, maar ook de regionale verschillen ipv te verkleinen juist lijkt te vergroten. Verder zijn wij in staat als ons systeem dus zo goed werkt, dit te exporteren? Nou blijkbaar toch niet of alleen als er wat aan te verdienen valt voor ons. Het succesvol verspreiden van de seculiere samenleving mislukt vaak, omdat de (economische) basisvoorwaarden die ook voor het westen gold ontbreken...

Ik denk dat fundamentalisme een reactie is op de angst voor een culturele invasie. Nadat het Ottomaanse rijk ontmanteld raakte kwamen de West-Europeanen op om hun invloedssfeer uit te breiden. Vooral de Engelsen heben hun stempel gedrukt op de staatsindeling in het midden-oosten. Ik vind het weinig verwonderlijk dat degenen die de Engelse invloed verplicht ondergingen besloten dat het heel anders moest nadat de Engelsen en hun invloed daadwerkelijk waren vertrokken. De weinige gedeelde waarden waarop zij elkaar konden aanspreken vonden zij in islam. Gezien zij nagenoeg allen te maken hadden met een spijkerhard bewind (Egypte, Jordanië, Syrië, Saudi Arabie, Libië, Irak, Iran,...) hadden ze iets nodig dat de voorvechters heldenmoed kon bezorgen. Zo ontstond in Iran een Shi'itisch verzet tegen de Sjah dat het gezicht van ayatollah Khomeiny kreeg. Zo werd in Egypte een succesvolle aanslag op Sadat gepleegd door het islamitische verzet waaruit Al-Zawahiri voortkwam. Maar laat ik me meer tot de Nederlandse situatie beperken. Ook hier is in sommige gevallen sprake van fundamentalisme ter linker en ter rechterzijde alsmede van fundamentalisme bij sommige gelovigen.

Hoe zouden we een blinde adoratie voor antieke waarden tot iets constructiefs kunnen omzetten? Ontegenzeggelijk bieden die oude waarden ook kwaliteiten als oog voor familie en verwanten waarin het in het hedendaagse Nederland nog wel eens schort. Bashar Assad van Syrië schetste enkele maanden voordat de oorlog in Irak begon een te volgen weg naar een succesvolle dialoog: "Voor Arabieren gaat waardigheid boven alles zelfs boven voedsel." Zolang de Amerikaanse politiek die werkelijkheid niet erkent is ze gedoemd te mislukken". Voor mij kunnen we dit signaal vertalen naar omgangsregels die ons in Nederland nader op weg kunnen helpen.

Zo zal er naast ruimte voor waardigheid in mijn optiek ook oog moeten zijn voor de positie van de vrouw in Nederland. Hierbij wordt wat mij betreft ingegaan op de Koran, het VN-vrouwenverdrag en het Nederlandse emancipatiebeleid. Wellicht kunnen vanuit de Koran verbanden worden gelegd opdat openlijk kan worden gediscussieerd over thema’s als de rechten van de vrouw, verdeling van zorgtaken en arbeid, de reproductieve gezondheid van de vrouw en familierecht. Een dergelijke openheid voorkomt angst voor het vreemde bij een deel van de autochtone bevolking.

In Nederland staan we aan de vooravond van een noodzakelijke 'Osmose' (wederzijdse doordringing) om onze samenleving met succes te kunnen vormen.Dit kan slechts als partijen in interactie met elkaar. Dat betekent dat er zowel oog moet zijn voor diversiteit aan kwaliteiten als voor diversiteit aan misstanden en verbeterpunten in onze samenleving. Blind de ogen sluiten voor kwaliteiten of misstanden levert slechts een half werkelijkheidsbeeld op. Op basis van een dergelijk werkelijkheidsbeeld kan natuurlijk geen passend beleid worden geschreven, laat staan dat noodzakelijk (maat)werk kan worden uitgevoerd.

Het geeft daarom geen pas dat slechts een selectieve werkelijkheidsinkleuring de goedkeuring van de politieke opinievormers kan wegdragen zoals jarenlang gebeurde doordat de socialistische stroming zichzelf met succes van het predikaat moreel gelijkhebbende voorzag. Zij bestendigde dit predikaat door ieder die om nadere belichting vroeg of misstanden van een andere belichting dan de politiek correcte voorzag terloops (a la Wölgens, Pronk en Wallage in de media en Ryan3 hier op dit forum) of openlijk (zoals politiek zittende leiders tot aan de verkiezingen van 2002 deden) in een bruine hoek te drukken of anderszins te diskwalificeren. Wat mij betreft veranderen deze tijden waarbij terdege gewaakt moet blijven worden voor doorschieten naar de andere kant.

[ Bericht 0% gewijzigd door sjun op 31-03-2004 19:27:09 ]

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 19:44 schreef Ryan3 het volgende:
Aaah, vriendje sjuuun gaat ineens uit een ander vaatje tappen, zie ik...

Of niet??? Heeft hij zijn masker afgezet??? Of slechts een ander, nieuw masker opgezet??? Is dit een schijnbeweging??? Om nog een beetje respectabel over te komen c.q. om zijn deskundigheid te etaleren??? Je weet het maar nooit met blagen zoals hij.

Het topic doet zijn naamgever alle eer aan!...

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 18:28 schreef sjun het volgende:
Ik denk dat fundamentalisme een reactie is op de angst voor een culturele invasie. Nadat het Ottomaanse rijk ontmanteld raakte kwamen de West-Europeanen op om hun invloedssfeer uit te breiden. Vooral de Engelsen heben hun stempel gedrukt op de staatsindeling in het midden-oosten. Ik vind het weinig verwonderlijk dat degenen die de Engelse invloed verplicht ondergingen besloten dat het heel anders moest nadat de Engelsen en hun invloed daadwerkelijk waren vertrokken. De weinige gedeelde waarden waarop zij elkaar konden aanspreken vonden zij in islam. Gezien zij nagenoeg allen te maken hadden met een spijkerhard bewind (Egypte, Jordanië, Syrië, Saudi Arabie, Libië, Irak, Iran,...) hadden ze iets nodig dat de voorvechters heldenmoed kon bezorgen. Zo ontstond in Iran een Shi'itisch verzet tegen de Sjah dat het gezicht van ayatollah Khomeiny kreeg.

Nee hoor, it's the economy, stupid. Het is zoals Ryan3 zegt:

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 03:55 schreef Ryan3 het volgende:
Dat is dus de vraag. Globalisering zou gepaard moeten gaan aan de verspreiding van onze Westerse waarden dan, maar dat gebeurt niet. Doordat in de rest van de wereld de profit van de liberalisering niet ten goede komt aan de gehele bevolking, kan er niet een zelfbewuste middenlaag, vooralsnog, ontstaan die dezelfde rechten opeist als de middenklassen hier deden en aldus de democratie e.d. naderbij brengen.
[knip]
Alleen als in bijv. Islamitische landen sprake zal zijn van een economische ontwikkeling waardoor een middenklasse ontstaat die rechten eist, zullen die regimes veranderen en zal welvaart beter verdeeld kunnen worden en de voedingsbodem voor fundamentalisme kunnen afnemen en ook onze gevoelens van angst voor een clash of civilizations.
[knip]

Lees Karen Armstrong er maar op na.

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 23:35 schreef OllieA het volgende:

[..]

Nee hoor, it's the economy, stupid. Het is zoals Ryan3 zegt:
[..]

Lees Karen Armstrong er maar op na.

Ik vind het jammer dat ook deze thread weer bijna tot een scheldpartij aan het verworden is. Mag ik je wijzen op deze link, waar ingegaan wordt op de armoede vraag. In "The Crisis of Islam: Holy War and Unholy Terror" van Bernard Lewis wordt uit de doeken gedaan wat het probleem van de fundamentalisten is. Kort samengevat wordt gesteld dat het grote probleem de steun van Amerika aan de corrupte regimes is en niet zozeer wereldwijde armoede. In het midden Oosten zit geld genoeg; het wordt alleen niet goed verdeeld.

quote:

Does al-Qaeda invoke poverty to justify its attacks?
Sometimes, when it overlaps with the group’s core grievances. Al-Qaeda’s 1998 manifesto “Declaration of the World Islamic Front for Jihad against the Jews and the Crusaders” lists three main anti-American complaints: the stationing of American troops on Saudi soil, civilian suffering in Iraq since the Gulf War, and Jewish control of Jerusalem. At least two of these grievances are arguably related to poverty; the 1998 declaration says that U.S. military forces in the Arabian Peninsula are “plundering its riches,” and many critics outside al-Qaeda have argued that U.N. economic sanctions, not the policies of Saddam Hussein’s regime, are responsible for low standards of living and civilian misery in Iraq. The declaration adds that Americans’ “purposes” for oppressing Muslims “are religious and economic.”

However, al-Qaeda has not expressed concerns about the non-Muslim poor, and it has been sustained by the personal wealth of bin Laden, income generated by businesses he set up to fund it, and rich donors in the Persian Gulf and elsewhere.

bron: eerder gegeven url

quote:

Op donderdag 1 april 2004 11:29 schreef Ryan3 het volgende:

[..]

1. er geen sprake was van een eigen Verlichtingsperiode en 2. de traditie van de Islam, net zo goed als de traditie van het Christendom in Europa destijds, dit (alle verandering) tegenhoudt.

Begrijp ik uit deze opmerking dat de Islam vergeleken bij het westerse verlichtingsideaal achterop is (geraakt)?

quote:

Op donderdag 1 april 2004 13:25 schreef Ryan3 het volgende:

[..]

Ik geloof geenszins dat bij een dergelijk vaststelling iets wordt gezegd dat omstreden is. Je kunt na zo'n vaststelling natuurlijk ophouden met nadenken, dit als speerpunt verheven van al je zogenaamd diepzinnige gedachten en lekker genieten van je superioriteit, zoals velen blijkbaar doen, maar in feite kom je daarmee niet verder... . Kortom: lekker roepen dat je de beste bent, is nogal kortzichtig...

Ik heb slechts een vraag aan jou gesteld en daarmee niet willen suggereren dat 'wij' (de westerse beschaving) beter zijn. Ik snap dan ook niet geheel het begin en de slotzin van jouw antwoord!

quote:

Op donderdag 1 april 2004 13:25 schreef Ryan3 het volgende:

[..]

Ik geloof geenszins dat bij een dergelijk vaststelling iets wordt gezegd dat omstreden is. Je kunt na zo'n vaststelling natuurlijk ophouden met nadenken, dit als speerpunt verheven van al je zogenaamd diepzinnige gedachten en lekker genieten van je superioriteit, zoals velen blijkbaar doen, maar in feite kom je daarmee niet verder... Kortom: lekker roepen dat je de beste bent, is nogal kortzichtig...

Ik heb slechts een simpele vraag aan jou gesteld, en daarmee niet willen suggereren dat 'wij' (westerse beschaving) beter zijn. Ik snap dan ook niet echt het begin en de slotzin van jouw antwoord.

[ Bericht 0% gewijzigd door ABBA op 01-04-2004 13:56:24 ]

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 04:41 schreef Tropos het volgende:
Maar wat is dan wel een voorbeeld van een land dat al langere tijd onder Westerse invloed staat zonder daar de vruchten van te plukken?

Interessante vraag. Zou graag ook een antwoord hierop vernemen.

quote:

Op donderdag 1 april 2004 12:27 schreef ABBA het volgende:

[..]

Begrijp ik uit deze opmerking dat de Islam vergeleken bij het westerse verlichtingsideaal achterop is (geraakt)?

Van meet af aan was de Islam als in zichzelf gekeerde religie gedoemd om stilstaand achterop te raken. Een t.v. uitzending van de Moslim Omroep behandelde moslimfilosofen in de middeleeuwen, alsmede hun vertaling van Griekse wijsgeren. Grote invloed op het Christelijk denken. Helaas leidde, aldus een imam dit vertalen niet tot een doorbraak in het moslimdenken. Dit religieuze in zichzelf gekeerd zijn is tot op heden, aldus dezelfde imam, nog niét doorbroken.
Hetgeen de emancipatie van de moslim(a) vooralsnog (b)lijkt tegen te houden.

In een ander topic(?) wordt naar een verlichte moslim gevraagd: ik verwijs naar: de tolerante geloofsstromingen van Alevieten en dansende Derwisjen.

quote:

Op donderdag 1 april 2004 10:15 schreef Vagere_Hein het volgende:

[..]

Ik vind het jammer dat ook deze thread weer bijna tot een scheldpartij aan het verworden is.

Dat was dus inderdaad niet als scheldpartij bedoeld, maar als een benadrukking van het feit dat fundamentalisme vooral gefaciliteerd wordt door economische mechanismen (zoals nu wel drie keer gezegd: het niet-creëeren van een middenklasse die zijn eigen broek kan ophouden). En niet, zoals sjun stelt, door angst voor een culturele invasie.
Het is precies zoals je zegt: er is geld genoeg, maar het wordt niet goed verdeeld.
En dat benadrukte ik dus ook, in mijn quote van Ryan3.

Daarbij verwees ik naar Karen Armstrong: De strijd om God : een geschiedenis van het fundamentalisme. Overigens beargumenteert ze in haar boek dat (hedendaags) fundamentalisme géén terugkeer is naar oudere vormen van godsdienst, maar juist een modernisering van oudere vormen, een aanpassing van die godsdienst aan hedendaagse omstandigheden.
Armstrong illustreert dat (onder andere) zowel aan de hand van Amerikaans christelijk fundamentalisme in de jaren 90 (denk aan types als Jerry Faldwell, en Jim Bakker), als aan hand van de manier waarop Khomeiny de islam in het Iran na Reza Phalavi vorm heeft gegeven.

Dit is misschien een nog wat andere invalshoek om te kijken naar het westers triomfalisme: Als niet wordt onderkend dat fundamentalisme in essentie een modernisering betekent van een religie, maar gezien wordt als een terugkeren naar achterlijkheid, een terugkeren naar vroeger tijden, dan zou je wel eens de essentie kunnen missen van dat fundamentalisme, en van de aantrekkingskracht die het kan hebben op grote groepen mensen.

[ Bericht 0% gewijzigd door OllieA op 01-04-2004 23:12:54 (typo) ]

Ollie en Ryan3, bedankt voor de tip. Ik ga er eens naar op zoek.

quote:

Op donderdag 1 april 2004 22:47 schreef OllieA het volgende:

[..]

Dit is misschien een nog wat andere invalshoek om te kijken naar het westers triomfalisme: Als niet wordt onderkend dat fundamentalisme in essentie een modernisering betekent van een religie, maar gezien wordt als een terugkeren naar achterlijkheid, een terugkeren naar vroeger tijden, dan zou je wel eens de essentie kunnen missen van dat fundamentalisme, en van de aantrekkingskracht die het kan hebben op grote groepen mensen.

Een feitelijk pleidooi voor een 'verduistering' van het verlichtingsideaal onder het mom van een mondiale modernisering der godsdiensten???

quote:

Op vrijdag 2 april 2004 10:19 schreef ABBA het volgende:

[..]

Een feitelijk pleidooi voor een 'verduistering' van het verlichtingsideaal onder het mom van een mondiale modernisering der godsdiensten???

Ik begrijp je niet helemaal.
Armstrongs visie is geen pleidooi voor fundamentalisme. Als het al een pleidooi is, dan is het een pleidooi voor een zo onderbouwd mogelijke visie op wat dat fundamentalisme precies is. En in haar betoog beargumenteert ze dat een wezenskenmerk van fundamentalisme is dat het een modernisering is, en een aanpassing aan hedendaagse maatschappelijke omstandigheden.
En ik meende te moeten constateren dat we, voor een beter begrip van wat er gaande is het misschien beter op die manier kunnen zien, dan als een vorm van achterlijkheid, omdat je dan de essentie mist.
Ook van mijn kant is dat dus bepaald geen pleidooi voor fundamentalisme. En zeker niet voor het verduisteren van het verlichtingsideaal. Een genuanceerde en historisch onderbouwde analyse van een verschijnsel als fundamentalisme lijkt me juist rechtstreeks in de traditie van de verlichting te staan.
Mocht ik je post verkeerd hebben opgevat, verklaar je nader.

ik heb dat boek besteld en ben benieuwd hoe ze dit onderbouwt. vooralsnog begrijp ik het niet. zeg je nu dat het fundamentalisme een modernisering is ? het gaat er in het fundamentalisme toch om om je leven in te richten op hun interpretaties van Koran en Hadith.

Bedoel je dat dit modernere interpretaties zijn van een nog "orthodoxere" islam ?

quote:

Op vrijdag 2 april 2004 21:38 schreef Viola_Holt het volgende:
ik heb dat boek besteld en ben benieuwd hoe ze dit onderbouwt. vooralsnog begrijp ik het niet. zeg je nu dat het fundamentalisme een modernisering is ? het gaat er in het fundamentalisme toch om om je leven in te richten op hun interpretaties van Koran en Hadith.

Bedoel je dat dit modernere interpretaties zijn van een nog "orthodoxere" islam ?

Het is een dik boek.
En Armstrong heeft het overigens niet alleen over de islamitische vorm van het fundamentalisme, maar ook over de christelijke en de joodse.

Een grondgedachte van Armstrong is dat, wil religie overleven, ze zich zal moeten aanpassen aan de noden en omstandigheden van de gelovige in zijn eigen tijd. Een religie die niet met zijn tijd meegaat is ten dode opgeschreven, schrijft ze meen ik ergens.
Vaak worden dan aanpassingen die in de richting gaan van 'losser omgaan' met de heilige schriften gezien als vernieuwingen. Aanpassingen die de schriften min of meer onverkort laten, (de fundamentalistische) worden doorgaans gezien als een vlucht naar achteren. Achterlijkheid, zeg maar, het begrip dat in de discussie over de islam de laatste tijd de boventoon voert.

Armstrong laat zien dat ook deze varianten (de fundamentalistische dus) wel degelijk moderniseringen zijn, in die zin (onder andere) dat de schriften geplaatst worden in de huidige maatschappelijke context, tegemoetkomend aan de noden en plagen van onze tijd, en dat moderne strategieën worden gevoerd om gelovigen te winnen.
De born-again televisie-evangelisten, en hun fundamentalistisch christendom zijn daar wel een goeie illustratie van. Je kan ze bepaald modern noemen: het zijn geen Amish, nietwaar.
De manier waarop Khomeiny gestalte gaf aan de islam in Iran na de sjah is ook een goeie illustratie. Om dit enkel te betitelen als een beweging achterwaarts is echt veel te kort door de bocht.

Net als deze post van mij, waarmee ik het werk van Armstrong slecht weergeef.
Het is een heel dik boek

quote:

Op zaterdag 3 april 2004 09:54 schreef Ryan3 het volgende:
Om tegemoet te komen aan de veranderende eisen en behoeften van gelovigen, zal een religie veranderen, volgens Armstrong. Is een religie niet in staat te veranderen dan wordt ze afgedankt. De mensen schikken zich niet naar God, God schikt zich naar de mensen als het ware. Zo beschouwt is het fundamentalisme niet een trip down memory lane, die men zomaar kan negeren, maar een vernieuwing van de godsdienst.

Voorlopig beschouw ik dit pleidooi echter als niets anders dan het hernieuwd aanwakkeren van dienstigheid aan God, maar dan gestoken in een zogenaamd moderner jasje. Nergens echter wordt de godsdienstige leer van het dogma expliciet onder de loep genomen. In wezen grijpen alle (democratische) ideologieën terug op het monotheïstisch geloofsideaal. Dit teruggrijpen op de vaste geloofswaarden kan een regressie van het verlichtingsideaal tot gevolg hebben, en op elk gewenst moment nog steeds de basis vormen voor een hernieuwd fundamentalisme.

Het universeel menselijke (de universele verklaring van de rechten van de mens) overstijgt om het even welke religie. Het Franse model van een volstrekt seculiere staat - zonder godsdienstige inmenging en verstrengeling - is een grondwettelijke levensbeschouwing die voor de (toekomstige) moderne werldburger de gulden middenweg kan vormen!

quote:

[ Bericht 0% gewijzigd door lucida op 03-04-2004 11:30:09 ]

quote:

Uiteindelijk zal arm dan rijk verzwelgen...

Met andere woorden, we zijn dan allemaal arm.