FOK! in de media.

quote:

Op woensdag 31 maart 2004 23:26 schreef mvt het volgende:
I>R> welke dag was dat trou8wens in de Volkskrant?

quote:

Op donderdag 1 april 2004 13:05 schreef mvt het volgende:

[..]

jammer, die ligt op het werk in de vuilnisbak

quote:

de Volkskrant

March 27, 2004

SECTION: Reflex; Pg. 13

LENGTH: 1948 words

HEADLINE: U hoort nog van ons ; Jeugdwerkloosheid Jongeren zonder opleiding dromen desondanks van de perfecte baan

BYLINE: DOOR KIM VAN KEKEN

BODY:
Piloot wil de jongen worden. Of iets anders waarmee een vette auto valt te verdienen. Hij wordt bijna achttien en dan is niets onmogelijk. Alleen school is een probleem, al drie jaar heeft hij die niet gezien. Misschien vormt dat nou net het obstakel tijdens zijn zoektocht naar de perfecte baan, net als het strafblad dat hij meezeult.

Honderden toekomstbeelden worden dagelijks beschreven aan de balie van de Amsterdamse loketten, waar werkloze jongeren naar een baan of opleiding worden geleid. Het zijn vooral fantasien over geld en roem. Idealen zijn echter steeds moeilijker te verwezenlijken nu de jeugdwerkloosheid blijft stijgen. Zeker voor drop-outs. Voor ongeschoolden blijven de deuren van veel bedrijven dicht.

'Hier komen jongens met strafdossiers die net zo dik zijn als de Dikke van Dale', vertelt Ron Zandvliet van het jongerenloket in Amsterdam-West, waar jongeren die een uitkering willen zich verplicht moeten melden. Als ze de toekomst moeten beschrijven, luidt het antwoord 'een mooie auto, leuke vrouw en cool huis'.

Ze ondervinden snel dat het alledaagse leven weerbarstiger is. Met een beetje mazzel belanden ze bij Hennie Schmidt van de Stichting Milieuwerk. Daar worden ze 'snel bij het nekvel gegrepen en in een mooi pak gehesen', om vervolgens afval te sorteren op het Regionaal Overslag Station. 'Het werk is niet sexy en rijk word je er ook niet van. Maar ze leren hier wel manieren en een vak', zegt Schmidt.

Die praktijkschool ligt in een stuk niemandsland in het Amsterdamse Westelijk Havengebied. Tussen de hightech apparatuur van het Afval Energie Bedrijf staat de kale loods van de Stichting Milieuwerk. Pal naast de enorme schoorstenen die restanten rook van het stedelijke afval uitblazen, en langs de route van vrachtwagens die met volle vaart langs de loods scheuren.

Om acht uur 's morgens staat het al blauw van de rook in de kantine bovenin het gebouwtje. Beneden scheurt een jongen met een heftruck, een oefening voor zijn examen later die middag. Als hij slaagt krijgt hij een diploma mee. 'Vaak is dit het eerste certificaat dat jongeren halen', zegt Schmidt. 'Dan vloeit er wel eens een traan.'

Vrijwel alle werknemers zijn diplomaloos en hebben langer dan twee jaar thuis gezeten. Jongeren kunnen er echter meteen terecht via Maatwerk Amsterdam, de gemeentelijke organisatie voor kansarme werklozen.

Mohammed (28) werkt nu twee jaar in de kille loods op het industrieterrein. Op zijn 15de verliet hij de lts, de technische school die inmiddels is opgegaan in het vmbo. 'Wist ik veel dat een diploma ooit Veel vmbo-leerlingen geven er voortijdig de brui aan. Ze denken maar aan een ding: hoe word ik zo snel mogelijk rijk. Maar juist het ontbreken van een diploma staat dat doel in de weg.

'Wist ik veel dat zoiets ooit van pas zou komen.'

van pas zou komen.' Nadat hij de school verliet, ging het thuis ook niet meer 'zo lekker'.

Hij belandde op straat. Mohammed had geen werk, maar wel veel geld via 'criminele zaakjes' en grote leningen. Steeds moest hij achterom kijken, zoals hij dat zelf noemt. 'Je weet wel, ik moest opletten voor de politie.' Tot Hassan plots een meisje kreeg. Hij wilde een huisje en rust, dat bleek echter lastig met hoge schulden en een strafblad.

Tevergeefs ging hij op banenjacht. 'Zelfs in de supermarkt kon ik niet als vakkenvuller aan de slag.' Zonder diploma ben je nergens, bedacht hij. 'Maar ik was te laat, had al mijn kansen verpest.' Uiteindelijk kon hij, na twee jaar zoeken terecht bij de Stichting Milieuwerk. 'Hier krijg ik kansen en respect.'

Desondanks herhaalt de geschiedenis zich. In Amsterdam-West houdt Mohammed zijn neefje van 21 jaar nauwlettend in de gaten. De jongen hangt op straat, doet niets en heeft geen diploma. 'Ook hij verdoet zijn tijd. In die wijk denken de jongens niet aan school of hun toekomst, maar aan geld en hoe ze dat zo snel mogelijk binnen kunnen halen.'

Sinds 2002 stijgt de jeugdwerkloosheid weer, voor het eerst sinds de crisis in de jaren tachtig. In februari van dit jaar zochten volgens het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) 60.800 jongeren naar een baan. De werkloosheid onder jongeren is daarmee tweemaal zo hoog als onder andere groepen.

De meerderheid van de jongeren zal ook in de komende jaren moeilijk aan een baan komen, blijkt uit recent onderzoek van het Researchcentrum Onderwijs en Arbeid in Maastricht. Het niveau van de opleiding gaat steeds meer tellen nu de werkloosheid stijgt. En dat gaan vooral drop-outs merken, zo voorspelt het instituut.

Het aantal voortijdige schoolverlaters verdubbelde in het schooljaar 2001-2002 ten opzichte van het jaar daarvoor naar 47 duizend. Volgens het ministerie van Onderwijs komt dat door een betere registratie van jongeren die zonder diploma de school verlaten. Desondanks wil het kabinet in vier jaar tijd het aantal dropoutsverminderen tot 34 duizend door onder meer de leerplicht strenger te handhaven.

Vooral veel leerlingen in het vmbo verlaten de school voortijdig. Volgens het ministerie ligt het aantal uitvallers in deze groep zelfs vijf keer zo hoog als onder andere scholieren. Veelal is een onduidelijk beeld van de toekomst de reden om te stoppen, andere oorzaken zijn studieproblemen, ruzie met leraren of problemen thuis. Op talloze jongerenforums op internet vertellen zij, op zoek naar lotgenoten, over de hekel die ze hebben aan school.

'Ik hoef niet meer naar school', jubelt de Zaanse Myrthe (17) op de website jongeren.com. Zacht uitgedrukt verliep het gesprek met de leerplichtambtenaar verre van prettig, maar ze mag wegblijven van school. Ze wil gaan werken. 'Wat moet ik anders doen.' Twee keer bleef ze zitten op de havo, en opnieuw kreeg ze een slecht rapport. Na een botsing met een docent, en haar ouders, geeft ze er nu de brui aan.

Missen zal ze haar klas niet. 'Ik heb er geen lol meer in en ik heb het gevoel dat ik een beetje dood ga van binnen. De mensen waarmee ik in de klas zit interesseren mij geen fuck', schrijft ze. Nog een keer ziet ze haar oude klasgenoten terug. 'Vanavond gala, morgen afscheid nemen van mijn homies en chicka's en dan blijf ik weg. . . ik ga nu winkelen!'

Op dezelfde site volgt een meisje, codenaam Bliss, haar voorbeeld. Ze stopt met school, zoals dat op de talloze jongerenforumsheet. 'Nadat ik het halve weekend weer aan het huilen ben geweest. Ik haat die klas echt. Als ik nu niet wegga, stort ik in.' Werk vindt ze wel, denkt ze, nu ze de 'belangrijkste beslissing ooit' heeft genomen is een baan vinden 'makkelijk'.

Drop-out Rick (21) vond zijn droombaan niet. 'Altijd als ik niet kan slapen fantaseer ik over wat ik zou doen met een bak geld. En als ik geen zin heb om te fantaseren, ga ik dingen bedenken waarmee ik in een klap ontzettend rijk kan worden. Ik heb zelfs al eens gedacht om popster te worden.' Zingen kan hij echter niet, bekent hij op de website.

Veel drop-outs overschatten zichzelf volgens Ron Zandvliet van het jongerenloket in Amsterdam-West. 'Veel jongeren hebben niet eens het eerste jaar van de vmbo afgemaakt, ze zijn analfabeet, maar zijn er toch van overtuigd dat ze snel manager kunnen worden.'

Of ze hebben nauwelijks zelfvertrouwen. 'Veel jongeren hebben nog nooit een succeservaring gehad. De school is te theoretisch, waardoor ze niet mee kunnen komen. Ze vallen uit en belanden op straat.' Zo krijgt hij vaak jongens aan de balie die officieel nog leerplichtig zijn. 'Die zijn op school niet meer te houden.'

Bij veel jongeren in achterstandswijken die lang werkloos zijn, valt een patroon te ontdekken, zegt Zandvliet. 'Vaak hebben ze een taalachterstand die niet meer is in te halen. Bovendien zien zij hun ouders ook niet werken. Ze leven van dag tot dag en kijken niet verder.' Kortom, een werkritme ontbreekt.

Hans (18) vertelt op de forumsite fok.nl dat hij het 'gewoon gehad' heeft op school. 'Vmbo houdt meestal in dat je weinig zin hebt om al die vervelende vakken te leren. Nu ik gestopt ben, kan ik eindelijk iets doen wat ik echt leuk vind.' Ook codenaam Dagizomo twijfelt aan het nut van school. 'To blow or not to blow', zo omschrijft hij zijn dilemma.

'Ze blowen te veel', zegt Helena Hehanussa. In buurthuis De Tulp in de Amsterdamse wijk de Baarsjes runt ze een restaurant waar kansarme jongeren werken. 'Daardoor hebben ze een kort geheugen. Alles moet ik ze uitleggen en steeds moet ik mezelf herhalen.' Zij 'slijpt' de jongeren die via Maatwerk bij haar terecht komen, in de hoop dat ze na een halfjaar weer naar een opleiding gaan.

Hehanussa komt veel psychische problemen tegen. 'Deze jongeren worden op school zeer overschat. Ze moeten te veel zelf doen, terwijl ze dat niet aankunnen.' En ze leven in een andere wereld, zegt ze. Laatst werd De Tulp vereerd met hoog politiek bezoek. Braaf poseerden de jonge medewerkers met premier Balkenende. Toen hij wegging fluisterde een jongen: 'Leuk hoor, maar wie is die man eigenlijk?'Oud-MKB-voorzitter Hans de Boer is voorzitter van een speciale taskforce van de ministeries van Sociale Zaken en Onderwijs die tot doel heeft elke werkloze jongere binnen een halfjaar aan het werk te krijgen. Volgens hem 'dreigt de ramp van een verloren generatie' als er niet snel iets gebeurt. Vooralsnog is het de taskforce echter niet gelukt voldoende arbeidsplaatsen te vinden.

Het is 'een sociale opdracht' voor werkgevers om dit soort jongeren aan te nemen, vindt Maatwerk. Tot nu toe lukt het hen om de meeste jonge werklozen aan een baan te helpen. 'Maar de spoeling wordt wel dunner', zegt Bas van Meggelen, uitvoerder bij de jongerenloketten. Van de 745 jongeren die bij een proefproject in Amsterdam-Oost aan het werk zijn gegaan, haakten er honderd af.

Toch kom het met de meeste drop-outs uiteindelijk nog goed, stelt hij. 'Je hebt kinderen die op hun vijftiende gaan werken op de flessenafdeling van een supermarkt. Drie jaar later zijn ze chef-flessen. Daar hoor je niets over.' Het grootste probleem vormen de jongeren die weinig sociale vaardigheden hebben. 'Die zeikwijf tegen hun chef roepen.'

Dat soort jongeren komt onder meer terecht bij de Stichting Mileuwerk. Ze leren daar op tijd te komen, en respect te hebben voor een meerdere. Als ze dat doorhebben, kunnen ze gaan werken bij bijvoorbeeld de stadsreiniging. Een baan in de horeca is vaak te hoog gegrepen, aangezien ook daar klantgerichtheid voorop staat.

Het zijn vooral de banen bij de gemeentediensten die voor dit soort jongeren beschikbaar zijn. Het werk in Nederland heeft steeds meer een dienstverlenend karakter gekregen, waardoor jongeren met een gebrek aan sociale vaardigheden buiten de boot vallen. Voorheen konden ze terecht in fabrieken en bij scheepswerven, maar die zijn op grote schaal gesloten. De meeste bedrijven zitten niet te wachten op dit soort jongeren.

Zo kwam Michel (29) nergens aan de bak. Hij is analfabeet en heeft niet meer dan lagere school op zak. 'Ik had een hekel aan Nederlands en al die andere theoretische vakken en wilde gewoon met mijn handjes werken.' Op zijn zestiende ging hij aan de slag bij een sloperij. Na een aantal andere baantjes van korte duur, raakte hij werkloos.

De eisen zijn hoog, ontdekte hij al snel. 'U hoort nog van ons', kreeg hij steevast als reactie bij sollicitaties. 'Dus niet, dat gebeurde nooit.' Hij wilde snel geld verdienen, maar belandde uiteindelijk ook in de loods van het Regionaal Overslag Station in Amsterdam. 'Hier kon ik me tenminste opwerken tot job coach, ook al kan ik niet lezen of schrijven. Ergens anders ben ik een nummer, hier niet.'

'Het werk is niet sexy, en rijk word je er ook niet van. Maar ze leren hier wel manieren en een vak.' FOTO GUUS DUBBELMAN - DE VOLKSKRANT