Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 20:08 |
om dit forum weer eens wat leven in te blazen, de volgende interessante probleemstelling. het determinisme is de eigenschap van de natuur om ons heen die luidt dat al het toekomstig gebeuren reeds vastligt. preciezer gezegd: sinds newton (die zijn hoofdwerk in 1687 publiceerde) dacht de mens te beschikken over alle nodige informatie om (in theorie!) alle vergelijkingen voor alle materiële deeltjes op te stellen. die vergelijkingen gelden voor zowel verleden, heden als toekomst, dus met newtons mechanica was in één klap bewezen dat het lot van de wereld reeds bepaald was en nog slechts op haar voltrekking wachtte. en dan nu de stelling van de week. "strikt determinisme en vrije keuze gaan samen." het is een oud probleem, zo heeft de beroemde filosoof immanuel kant (1724-1804, dus in de tijd dat het newtoniaanse gedachtegoed wijdverbreid was), die het met de stelling eens was, er één van de thema's van zijn kritik der reinen vernunft van gemaakt, maar volgens mij nog altijd controversieel. de meeste mensen die waarde hechten aan de menselijke keuzevrijheid willen niets met het determinisme te maken hebben omdat ze denken dat het één het ander uitsluit. mijn argument is in principe dat van kant. je kunt de wereld op twee heel verschillende manieren beschrijven (het idee dat er niet een uiteindelijke juiste beschrijving bestaat heet perspectivisme, maar die claim is niet eens nodig). je hebt de beschrijving in termen van geest, wil, argument, overwegingen, onbewust/bewust en ga zo maar door. daarnaast bestaat de taal die zich bedient van hersenen, chemische reacties, zenuwcellen, atomen, natuurwetten. wat de determinist zegt is mogelijk: "een mens kan niet vrij zijn om te kiezen, want de keuze ligt eigenlijk al vast in termen van newtons mechanica". | |
ZozoVII | maandag 3 november 2003 @ 20:11 |
als je in de laatste 3 zinnen de "oplossing" geeft... wat is dan je probleem (-stelling)? | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 20:12 |
quote:het is een oplossing. die staat open voor discussie en alternatieven. | |
Berserker | maandag 3 november 2003 @ 20:13 |
ik zou graag willen benadrukken dat kant een zielige, zwakke dwangneuroot was die derhalve alle reden had om deze twee domeinen onterecht van elkaar te scheiden. | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 20:15 |
quote:dan zou ik graag willen benadrukken dat kant een gevolg kreeg van een hele rits stoere heren die stuk voor stuk met al hun mannelijkheid instonden voor de juistheid van bovenstaande visie. ![]() | |
ZozoVII | maandag 3 november 2003 @ 20:17 |
quote: ![]() de enige juiste manier om te reageren op zo'n non-argument ![]() | |
ZozoVII | maandag 3 november 2003 @ 20:20 |
quote:maak 'm eens wat sterker, die stelling? ik ben nog niet in staat hier inhoudelijk op te reageren, heb wat meer houvast nodig, bijv. een stelling om me in vast te bijten. vergeef mij mijn onwetendheid | |
Louis_Cyphre | maandag 3 november 2003 @ 20:21 |
ik denk dat het er inderdaad vanaf hangt hoe je ernaar kijkt. als je kijkt naar "the big picture" is het heel goed mogelijk dat alles inderdaad zo door wetmatigheden gebonden is dat de mens geen invloed kan uitoefenen op het verloop van de geschiedenis. maar als je naar elk mens afzonderlijk kijkt geloof ik wel dat hij in zekere mate zijn eigen keuzes kan maken, en dus over vrije wil beschikt. zijn wilsuitingen zullen misschien geen invloed hebben op hoe de wereld er over duizend jaar uitziet, maar geven wel richting aan zijn eigen leven. overigens ben ik van mening dat we dit soort dingen nooit met zekerheid kunnen weten. | |
Berserker | maandag 3 november 2003 @ 20:21 |
quote:en jij hebt zo je eigen redenen voor genoemde scheiding, godvrezend sujet. ![]() | |
thabit | maandag 3 november 2003 @ 20:22 |
als mathematicus heb ik het volgende aan te geven: geef eens een definitie van vrije keuze. | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 20:23 |
interessant onderwerp, dat recentelijk ook al aan bod kwam. speknek presenteerde toen dezelfde visie die ik ook aanhang. helaas kregen we daar weinig respons op; om die argumentatie weer naar voren te halen hier een herhaling van mijn laatste post in dat topic: ( vrije wil bestaat niet?een deterministisch heelal? )quote:inderdaad. wederom het beruchte paaseieren verhaal: eerst ga je 5 paaseieren verstoppen, om daarna verbaasd te zijn dat je ze alle 5 terug vindt. 'alles ligt al vast, want ik vindt 5 paaseieren'. tja, nádat ze je er zelf hebt neergelegd.. anders gezegd: je benadert de realiteit vanuit een deterministisch systeem, vanuit een rationele causale denkstructuur, je creeert objectiveringen, voegt die objectiveringen samen tot een taal, wat al een enorme beperking inhoudt. de vraagstelling zelf impliceert al zijn eigen antwoord. je blijft hiermee binnen het eigen paradigma, dat het determinisme heeft voortgebracht. en nu kan ik wel weer over het subjectieve beginnen, en de geldigheid en bestaanbaarheid van niet-logsiche niet-causaal bepaalde gebeurtenissen (zoals placebo-effecten, homeopathie, het paranormale etc), maar dan gaan we offtopic. weer een ander onderwerp | |
Walter_Sobchak | maandag 3 november 2003 @ 20:23 |
allemaal ' a clockwork orange' kijken! ![]() | |
ZozoVII | maandag 3 november 2003 @ 20:23 |
quote:sjit, ik ben ontdekt ![]() * zozovii haalt zijn duivelspakje uit de kast -dat hielp belcampo immers ook- ![]() | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 20:24 |
quote:oke. laat ik dan zeggen: 1. volgens mij is het determinisme correct. de materiële wereld kan vastgelegd worden in universeel geldige natuurwetten; de materiële wereld ondergaat bovendien geen enkele interactie met de non-materiële wereld; en het lot van de kosmos en haar bewoners ligt dus vast. in plaats van te zeggen dat determinisme geen argument tegen keuzevrijheid is, verdedig ik zowel determinisme als keuzevrijheid. verder ga ik niet. kom maar op. | |
ZozoVII | maandag 3 november 2003 @ 20:27 |
je doet daarmee afstand van het griekse dualistische denken (als iets niet overeenkomstig "de waarheid" is, dan is het niet waar) en omarmt een m.i. meer joods-filosofisch denken. waarschijnlijk heeft dat voor het postmodernisme meer toekomst dan het griekse denken... | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 20:28 |
quote:dat is het hele punt. ik denk dat het hele "mysterie" het snelst wordt opgehelderd als je je afvraagt wat vrije keuze is. ikzelf denk dat je mag spreken van vrije keuze als en alleen als er sprake is van een situatie waarin je voor je daden verantwoordelijk kunt worden gehouden. (tenzij je gedwongen wordt psychedelica te slikken of boeken van mulisch te lezen.) | |
Karboenkeltje | maandag 3 november 2003 @ 20:28 |
quote:goed, maar dat determinisme komt dus voort uit een grenzeloos vertrouwen in het feit dat het universum zich altijd voorspelbaar gedraagt? toch? sluiten bepaalde (quantumechanische) fenomenen dat niet uit? [dit bericht is gewijzigd door karboenkeltje op 03-11-2003 20:30] | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 20:29 |
quote:dank je, ik had geen idee van het bestaan van dat topic. ![]() | |
ZozoVII | maandag 3 november 2003 @ 20:30 |
irrelevant? [dit bericht is gewijzigd door zozovii op 03-11-2003 20:44] | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 20:34 |
quote:jazeker, de vraag is echter of de kwantummechanica het bij het rechte eind heeft. de vraag wordt helemaal dringend als je beseft dat het de snaartheorie is die heden ten dage de meeste aanhang heeft onder theoretische fysici. en volgens popper (1902-94), die voor sommige doeleinden nog wel bruikbaar is, is een wetenschappelijke theorie slechts waar tot ze weerlegd is en is dientengevolge de status "universeel geldig" voor een deugdelijke theorie niet verkrijgbaar. dit sluit het determinisme echter niet uit; wel ondermijnt het elke poging om de precieze formulering van de deterministische natuurwetten te achterhalen. david böhm (actief rond 1950) hing een nog esoterischer visie aan. hij wilde de kwantummechanica herformuleren als gevolg van een deterministische theorie. dat wil zeggen: er zijn wetten die het schijnbare toeval regeren, maar wij kennen die wetten nog niet. deze visie is helaas waarschijnlijk onhoudbaar, maar er is nog niets waterdicht bewezen (zoals, volgens popper en de zijnen, nooit zal gebeuren voor welke natuurwetenschappelijke uitspraak dan ook). | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 20:35 |
quote:de wereld wordt bekeken vanuit een theorie, en beschreven met een taal, die zich noodzakelijkerwijs beperkt tot het objectieve. de algemene voorspelbaarheid is verre van aangetoond of evident. er is dus een behoorlijk grote onzekerheid in deze. wanneer die onzekerheid bekeken wordt, beschreven wordt, middels de objectieve taal en geanalyseerd wordt middels de objectieve analyse, dan móet er wel de conclusie uit voortvloeien dat eea vast ligt. quote:als er slechts wetmatigheden bestaan, bestaat daarmee de keuzevrijheid niet. ik zie niet in hoe je dan toch van keuzevrijheid wil spreken. als je het subjectieve element er in haalt zou dat wellicht nog kunnen, maar daarmee maak je er een semantische discussie van. | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 20:37 |
quote:gek genoeg ben ik het helemaal met jullie eens, maar ik moest mijn standpunt versterken en ik kan dit dus niet openlijk toegeven. | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 20:40 |
quote:met dit antwoord heb je de volgende keer dat we elkaar ontmoeten een biertje verdiend ![]() | |
Berserker | maandag 3 november 2003 @ 20:41 |
besluiten in de geestelijke wereld worden bepaald door 'newtoniaanse' zaken in de fysieke wereld. we geven er namen aan om ze makkelijker te kunnen hanteren. elke keer het hele voorplantingsproces te voorschijn halen wanneer men het over 'geilheid' heeft zou zeer vermoeiend zijn. hoewel dit benoemen van wilsacten door zijn vereenvoudiging wellicht voor velen een scheiding suggereert zijn geest en natuur in feite één en berust elke andere mening op begripsverheerlijking. | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 20:41 |
quote:zeker weten. quote:te kort door de bocht. "analyse" is een hol begrip, aangezien het woord door honderd disciplines op driehonderd verschillende manieren gebruikt wordt. quote:ik kan de wetmatigheid in de keuzevrijheid zelfs min of meer aantonen. als ik beschouwd kan worden als een integer en (voor praktische doeleinden) rationeel wezen, dan zal ik op dezelfde manier reageren, elke keer dat ik met dezelfde situatie geconfronteerd word. ik zal op basis van de aanwezige premissen precies dezelfde afweging maken. dus het keuzeproces verloopt wetmatig zonder ook maar iets over de wetten te weten. [dit bericht is gewijzigd door koekepan op 03-11-2003 20:48] | |
Karboenkeltje | maandag 3 november 2003 @ 20:41 |
quote:nu vind ik "het omdraaispelletje" zelf erg flauw maar is het niet zo dat niets deterministisch is totdat alle eieren gevonden zijn én met zekerheid is vastgesteld dat het ook echt alle eieren zijn. nu had ik (in een ander, gelukkiger hypothetisch universum) daar mijn vader voor. "yep, dat zijn ze allemaal." in de echte wereld hebben we (nog) niet alle eieren noch een pappa die weet hoeveel er verstopt zijn (god uitgezonderd uiteraard) dus hoe komen we daar achter? | |
speknek | maandag 3 november 2003 @ 20:43 |
dit topic is nu driedubbel*, maar goed dat is een zaak van de moderators. ik heb het gevoel dat je vrije wil nu typeert als een vorm van het determinisme, in welk geval ze inderdaad goed samen gaan, maar de bedoelde tegenstelling onbeantwoord laat. __________________ | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 20:43 |
quote:overigens, ook nog even voor de goede orde: dit topic moest aantonen dat het niet meer mogelijk was om nog originele stellingen hier neer te zetten. | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 20:44 |
quote:zeker niet op de naïeve manier. de kracht van een argument is niet massa maal versnelling. jemoet dus expliciteren op welke wijze je het newtoniaanse idioom een plek kunt geven in het vertoog over de geest. quote:sterker nog, het is aannemelijk dat "geilheid" in onze taalwerving (en per analogiam misschien in ons denken) eerder komt dan de kennis van voortplanting. dus geilheid is wat het is en heeft evenmin met biologische kennis te maken als verliefdheid met de chemische structuur van amfetaminen. | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 20:51 |
quote:nou, ik hoop vooral dat de verschijningsfrequentie van posts die de moeite van het reageren waard zijn wat zal toenemen. ik wil ook zónder een topic te openen in staat zijn om dit forum met plezier te lezen. ![]() nou had ik het door jou aangehaalde topic helemaal gemist. die ga ik dus nu lezen. | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 20:57 |
quote:ja is waar. maar als er een nieuwe thread is, met een eigen invalshoek, mag die toch best wel overeind blijven? dan kunnen de voorgaande topics als achtergrond cq ideeen-groeve overeind blijven. vandaar dus de bewuste keus om dit toe te laten. | |
Berserker | maandag 3 november 2003 @ 20:59 |
quote:mee eens. dat kàn. quote:daar ben ik het niet mee eens. voordat wij een begrip als 'geilheid' ter hande nemen, kennen we het alleen als verzameling impulsieve wilsacten. zouden we die impulsen (wetenschappelijk) bekijken zonder kennis van 'geilheid', dan zouden we tot dezelfde fysieke grond achter de wilsacten komen. | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 21:05 |
quote:ja, mee eens, het zou beter omschreven moeten worden in termen van causaliteit en objectiviteit etc. maar de bedoeling is duidelijk, en voor een grote-lijn discussie als deze duidelijk genoeg. quote:dan stel je dus dat het maken van keuzes neer komt op het volgen van reeds vastliggende paden. zoals ik al zei, een semantische kwestie: want dát versta ik nl niet onder een vrije keuze. | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 21:06 |
quote:dat staat erg te bezien. je moet dan eerst bewijzen dát er een unieke "objectieve"/wetenschappelijke verklaring voor de geilheid is. dit bewijs is er niet en zal er nooit komen. (de term "bewijs", zoals gebruikt in deze context, stamt namelijk uit de wiskunde en is in hoge mate non-overdraagbaar door de unieke ontologische status van de wiskunde.) aangenomen dat er geen unieke verklaring bestaat, ligt het na om te veronderstellen dat ons concept "geilheid" inderdaad gestalte geeft aan de aard van onze onderzoekingen en bevindingen. | |
Ryan3 | maandag 3 november 2003 @ 21:08 |
je reinste metaphysische kolder weer. als je er 5 paaseieren in stopt om het heelal te beschrijven en voorspellen dan krijg je er 5 paaseieren uit idd. maar die methodologische 5 paaseieren hebben we niet eens bwvs en zullen we ook nooit krijgen. altijd zal de mens kampen met kennisachterstand. we zien hoogstens maar 2 paaseieren. het is dus tijdverspilling om je af te vragen of het heelal deterministisch is, want dat kun je niet vast stellen, voer voor metaphysici dus, en het is vervolgens helemaal tijdverspilling, nee, het opwerpen van een vraag die er totaal niet toedoet zelfs, om je dan nog eens af te vragen of dit ja of nee in tegenspraak is met de schijnbare vrije wil. zelfde zie je bij de believers in tru. houden zich onledig met zogenaamde greys en nordics die al dan niet in contact staan met de familie rockefeller en prins bernhard (of all people) terwijl niet eens vast staat of er überhaupt zoiets als buitenaards leven is, laat staan met allerlei vreemde toestellen een lijndienst begonnen is naar en van de aarde. geeft ook meteen de beperkingen weer van de philosofie. als dit al philosofie is natuurlijk. iteejer gelezen hebbende komt zijn overtuiging, hoe meer ik erover nadenk, bijzonder aantrekkelijk over. net zo goed dat het aantrekkelijk voorkomt om nu "o kmp ahtejilika bk joilka" te roepen i.p.v. "ik ga een bak koffie drinken"... | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 21:09 |
quote:dat is een verraderlijke uitspraak. je bedoelt hopelijk niet dat een mens met volledige keuzevrijheid 100% random is in de keuzes die hij maakt? en wat de analyse betreft: het is tendentieus om te veronderstellen dat de logisch-inductieve wetenschapper uit elke denkbare chaos zomaar wetmatigheden kan produceren. dat is nou juist niet het geval, zie daarvoor de geschiedenis van de wetenschap. | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 21:12 |
quote:ja en nee. ja, want je kunt moeilijk verwachten dat ik hier problemen aansnijd die in ernst niet onderdoen voor hongersnood en wapenwedlopen. nee, want de discussie zou naar gelang de uitkomst rechtvaardigen of verbieden dat wij de fysische wereld als deterministisch beschouwden op hetzelfde moment dat wij over het menselijk subject spraken als vrij in zijn keuzes. | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 21:27 |
quote:ik denk dat samenhangen gedefinieerd kunnen worden door een eerder bestaande overtuiging op een hoger abstractie-niveau. let wel, gedefinieerd! iets anders als 'bewezen'. bijvoorbeeld; een ambigue afbeelding. de oude heks, ofwel de verleidelijk jonge vrouw. beide zijn te zien, de tekening kan geinterpreteerd worden naar de éne, ofwel naar de andere interpretatie. wat dus verschillende grafische samenhangen impliceert: in het ene geval een kin, in het andere geval een wang bv. waarbij dezelfde details hetzij ondersteunend kunnen werken voor de jonge vrouw, hetzij voor de oude heks. ik denk dus dat chaos een gestructureerde en geinterpreteerde werkelijkheid kan worden door er met een zekere bevooroordeeldheid naar te kijken. dat geldt imo voor afbeeldingen, maar ook voor processen en wetmatigheden. met experimenten opstellingen vormen we ons wereldbeeld. uiteraard is de visie vanuit het experiment omgekeerd: de wereld bepaalt het experiment. is mijn bedoeling duidelijk? | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 21:30 |
jazeker, maar nu doe je een uitspraak over natuurwetten, niet over het determinisme. ![]() het determinisme kan zelfs zonder een enkele natuurwet bestaan (de vraag hoe we het determinisme dan nog kunnen bewijzen is idd open). | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 21:35 |
quote:ik denk ook dat je een verschil moet maken tussen motivatie en wil. je hebt een lekke band, je wordt daardoor gedwongen om in de regen te stoppen en die band te gaan vervangen. wil je dat doen? nee. toch doe je dat, gedwongen door omstandigheden. als er een vrije keuze is, betekent dat dat er érgens in het beslissingsmoment een ogenblik is dat de keuze tussen twee of meer alternatieven als keuze energetisch gelijkwaardig is. | |
thabit | maandag 3 november 2003 @ 21:39 |
quote:is het niet eerder de vraag hoe we het nondeterminisme kunnen bewijzen die open is? | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 21:40 |
quote:ik postuleer een proces dat middels het zien van samenhangen aanleiding kan geven tot het veronderstellen van causaliteiten. die causaliteiten vormen de moeder van zowel het determinisme als van de natuurwetten: beide zijn daar slechts uitwerkingen van. | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 21:43 |
quote:allebei, toch? | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 21:45 |
quote:imo, door uit te gaan van het volgende: quote:dit zou je kunnen aantonen door een setting te verzinnen waarin dergelijke neutrale wilskeuze-momenten kunnen worden beinvloed door externe, energetisch niet gekoppelde invloeden. áls dergelijke beinvloeding mogelijk is, bestaat er dus kennelijk een gebied dat níet door natuurwetten gereageerd wordt; maar een stuk keuzevrijheid in zich heeft. vandaar dus ook mijn belangstelling voor het paranormale, plus enkele aspecten uit de psychiatrie waarin ik dergelijke fenomenen niet onwaarschijnlijk acht. | |
k3vil | maandag 3 november 2003 @ 21:47 |
ik had het al eens in een vrije wil topic gepost, maar ach nog maar een keer dan. interessant artikel mbt het onderwerp: | |
thabit | maandag 3 november 2003 @ 21:49 |
quote:waarschijnlijk wel ja, maar ik doelde meer op het volgende: als een bepaald verschijnsel deterministisch is, lijkt me dit veel malen makkelijker aantoonbaar dan wanneer een bepaald verschijnsel niet determinischtisch is. | |
Ryan3 | maandag 3 november 2003 @ 21:49 |
quote:in de eerste plaats is het maar 1 vraag die gesteld wordt. is het heelal van big bang tot en met ons (huidige) gedrag deterministisch of niet? als je vervolgens bepaalt of ons gedrag al dan niet deterministisch is zou dat wel of niet implicaties moeten hebben voor het heelal... maar wat voor het heelal geldt, en dan vooral tijdens de eerste splitsecond na de big bang, geldt ook voor ons gedrag. het valt niet te bepalen of ons gedrag volledig deterministisch is of niet. daar is eenvoudig geen methode voor of je zou een computer moeten hebben die dunnetjes de hele geschiedenis van het heelal terugrekent indien jij een parameter verandert dan wel er moet wetenschappelijk bewijs komen voor de 10de dimensie oid. ik denk dat je hoogstens kunt stellen dat bepaalde dingen deterministisch zijn (in het mechanistische universum vanaf 1 splitsecond na de big bang) en dat bepaalde dingen zich onttrekken aan de mogelijkheid om vast te stellen dat zij deterministisch zijn. zelfde als de constructie tijdreizen. als ik terugga in de tijd en er op 20 april 1889 voor zorg dat een bepaalde zuigeling in de wieg gesmoord wordt, dan zal dit tamelijk ernstige repercussies hebben voor de wereldgeschiedenis (en misschien zelfs voor mijzelf en wel dusdanig dat ik die zuigeling nooit had kunnen smoren). als ik echter terugga in de tijd en ik smoor per ongeluk het verkeerde kind dan zal dat heel wat minder repercussies hebben voor de wereldgeschiedenis en overleef ik het wel, maar 6 miljoen joden niet. in het klein geldt dat ook voor de oorzaken van ons gedrag. maar ook dit is metaphysica. | |
thabit | maandag 3 november 2003 @ 21:50 |
quote:ik zie niet hoe dit het nondeterminisme aantoont. | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 21:50 |
quote:causaliteit is dan ook slechts een benaming voor het principe dat de natuurwetten belichamen. het is als met heideggers zijn. alle objecten zijn. dit is de ene kwaliteit die alle objecten, alle zijnden, met elkaar gemeen hebben. maar wat is het? je kunt er niets zinnigs over zeggen zonder je schuldig te maken aan tautologieën of mystiek. hetzelfde met de causaliteit. de causaliteit is geen op zich staand begrip, maar een afgeleide van de natuurwetten. de bewering dat "de causaliteit de moeder is van alle natuurwetten" is dus equivalent aan de bewering dat "de letter s de moeder is van alle wetenschappelijke verhandelingen over sneeuw". ik vermoed echter dat dit niet het punt is. jouw opvatting is heel goed te verenigen met die van popper, die zegt dat natuurwetten, wetenschappelijke theorieën niets meer zijn dan (voorlopige) modellen. het gaat erom dat het determinisme niet ondermijnd wordt door de diskwalificatie van deze of gene natuurwet. het is onbewezen en onweerlegd. | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 21:51 |
quote:zeker geen kolder imo. het dwingt je jezelf te blijven realiseren wat je nou eigenlijk aan het doen bent. het continu jezelf en je eigen denkmethodieken betwijfelen en onderdeel te maken van zelfreflectie is zeer nuttig, toch? ander vraagje: je schrijft 'filosofie' als 'philosofie', waarom dan niet als 'philosophie'? | |
Ryan3 | maandag 3 november 2003 @ 21:53 |
quote:dat is zo, maar dan kun je beter andere vragen stellen. bijvoorbeeld een vraag met betrekking tot het morele. quote:dat staat toch niet? philosophie? vind ik dan. | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 21:55 |
quote:ryan3, de taal-estheticus. ![]() | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 22:00 |
quote:weer die kleine verschillen in begripsinhoud ![]() ik zie causaliteit als een concept, dat ingevuld kan worden, geconcretiseerd kan worden, tot een natuurwet. causaliteit is in mijn opvatting een ordenend vermogen van de menselijke psyche, een onmisbaar gereedschap wat nodig is om tot beeld- en geluidsinterpretatie te komen. maar we gaan offtopic ![]() quote:natuurwetten zijn een model, uiteraard. want het zijn woorden. al dan niet op schrift gesteld. dus, een model. want de taal is een model, met de 'objectieve benoeming' als bouwsteen. die 'objectieve benoeming' is per definitie een model, een gedefinieerde abstractie, een gelijkschakeling van een aantal subjectieve waarnemingen tot een centraal neutraal objectief begrip. | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 22:03 |
quote:waarom is dat beter? quote:woordbeelden zijn idd belangrijk. spelling als meta-taal etc. persoonlijk roept het gebruik van een woordbeeld als 'photo' bij mij vragen op als 'heb jij daguerre nog persoonlijk gekend'. ![]() | |
Ryan3 | maandag 3 november 2003 @ 22:05 |
zeg iteejer, btw, ik sluit dus veel theorieën die jij weleens ventileert absoluut niet uit hè. o kmp ahtejilika bk joilka | |
Ryan3 | maandag 3 november 2003 @ 22:07 |
quote:omdat dat eventueel antwoord geeft op pragmatische vragen. ik vrees alleen dat de vragen ook niet eenduidig te beantwoorden zijn. dit in het kader van de duitser die zichzelf liet kannibaliseren uiteraard... quote:ik denk, maar ik weet het niet zeker, dat het een vorm van humor is... quote:idd ja... | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 22:08 |
quote:ik mot geen koffie. couperus-drankje. hooguit goed als verdunnend medium voor whiskey. | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 22:11 |
maar, koekepan, graag je commentaar op mijn bewering dat jouw absolute natuurwetten slechts een zichzelf bewijzende interpretatie zijn ![]() | |
Ryan3 | maandag 3 november 2003 @ 22:16 |
quote:is toch connectie tussen de theorie en praktijk. m.a.w. de theorie kan voorspellingen doen? | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 22:28 |
wat iteejers bewering betreft dat natuurwetten zichzelf zouden bewijzen zoals je je eigen paaseieren terugvindt, dat lijkt me niet hard te maken. natuurlijk is reeds in de waarneming de methode vervat, dit werd al door de door mij erg bewonderde pragmatist william james opgemerkt -- en ik weet zeker dat hij niet de eerste was. anders gezegd: waarnemingen zijn reeds "besmet" met een "theoretisch vooroordeel" en mogen dus niet beschouwd worden als objectief. het is dus duidelijk dat er niet zoiets bestaat als objectiviteit in de wetenschap. maar dat een natuurwet zichzelf bewijst, daar heb ik nou nog nooit van gehoord, laat staan dat ze dat zou doen op een circulaire wijze. | |
Ryan3 | maandag 3 november 2003 @ 22:32 |
quote:ik denk dat james heel wel in zijn nopjes was met een theorie die een accurate voorspelling kan doen. | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 22:40 |
quote:...terwijl het hem koud liet of die theorie aanspraak maakte op de titel "universele, alles-verklarende natuurwet". | |
Ryan3 | maandag 3 november 2003 @ 22:43 |
quote:tuurlijk. quote: | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 22:46 |
een natuurwet: je herkent iets, wat steeds terugkomt. zoals de vorm van een bepaald object. de 'gestalt' van dat object. dat maakt het mogelijk dat je een bepaalde vorm in een wolk definieert als stoel, bijvoorbeeld. want de toevalsvorm kan bv de gestalt van een stoel benaderen. zo ook met wetten. alleen zijn dat ingewikkelder vormen: vormen, die hun volle identiteit pas krijgen als ze worden afgespeeld als een film, als een proces. steeds weer net zo. de gestalt van de zwaartekracht, de gestalt van het magnetisme. ik heb iemand (een schizofreen) meegemaakt die in een acute psychose er van overtuigd was geraakt dat de zwaartekracht niet zozeer werd veroorzaakt door de aantrekking van massa's volgens newtons gravitatie-wet, maar door onzichtbare armpjes. armpjes van de wereld, die tot doel hadden alle dingen weer terug te geven aan die wereld, middels het laten vallen weer aan de aardoppervlakte terug te geven. de gestalt van de armpjes, dus. snap je mijn punt? | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 23:00 |
quote:ik geloof dat wij het redelijk eens zijn geworden in de afgelopen twee jaar. zo vind ik vestdijk tegenwoordig ook een prutsschrijver. | |
Koekepan | maandag 3 november 2003 @ 23:03 |
quote:zeker, en als je de gestalt eruithaalt ben ik je man. ![]() | |
iteejer | maandag 3 november 2003 @ 23:06 |
quote:discussies met jou zijn altijd zeer onderhoudend ![]() | |
Ryan3 | dinsdag 4 november 2003 @ 00:20 |
quote:klopt, alleen het verbazingwekkende van dit alles is dat je 20 jaar jonger bent dan ik... overigens begin ik iteejer ook steeds meer te begrijpen. | |
Berserker | dinsdag 4 november 2003 @ 00:27 |
zeg. laten we niet te collegiaal worden. ![]() | |
Nynex | dinsdag 4 november 2003 @ 15:44 |
wat wordt er bedoeld met "vrije" keuze? hoe defineer je zoiets; een keuze die _jij_ maakt, maar dat werpt vragen op als wie of wat je bent, enz. al je gedachtes vinden fysiek plaats in je hersens en is het argument aan te dragen dat die net als alle andere materie zich volgens natuurwetten moeten gehoorzamen. dit maakt voor mij dat de toekomst in feite al "bestaat", en dat we deze niet kunnen veranderen, precies zoals we het verleden niet kunnen veranderen. het enige wat je dan overhoud is tijd en bewustzijn, beide vage, slecht gedefineerde begrippen. ik zie het universum liever als een soort fractal; er is ooit een formule ingevoerd die de basis van de fractal heeft gelegd, maar wie of wat de formule heeft ingevoerd is net als een programmeur van een fractal niet direct betrokken bij alle kleine kantjes en vormpjes van de fractal, maar is wel verantwoordelijk voor het uiteindelijke resultaat, de fractal als geheel. dit ondersteunt in feite ook weer determinisme. maar dat is niet persee negatief ofzo hoor.. ik ben liever een tandwiel in een machine dat een onsignificant klein chaotisch iets. | |
gnomaat | dinsdag 4 november 2003 @ 23:23 |
quote:wat bedoel je dan precies met een "vrijheid van keuze" in een deterministische wereld? doel je dan op het functioneel hebben van een keuze, omdat wij dit zo ervaren, hoewel dit proces wel degelijk volledig wetmatig verloopt? kan een computer een vrije wil hebben, denk je? | |
thabit | woensdag 5 november 2003 @ 02:57 |
in hoeverre heeft determinisme te maken met determinanten? | |
#ANONIEM | zaterdag 22 november 2003 @ 19:37 |
ik heb toch een topic hiervoor gevonden want ik heb een stuk tekst gemaakt over het actie-reactie principe (wel in het engels sorry) en het komt hierop neer dat ook willekeurigheid voldoet aan het actie-reactie principe (omdat het niet willekeurigheid kan zijn) en dat bewustzijn e.d. direct in verband staan met de hersenen en dat er geen aanleiding is om te geloven dat er een zogenaamde ziel is. hiervoor gebruik ik een simpel voorbeeld van het gedrag en invloed van het instinct zelf, wat ook onder bewustzijn wordt verstaan. quote:is veel leestekst ik weet het, maar misschien toch interessant om een gedeelte ervan te lezen. | |
digitaLL | zondag 23 november 2003 @ 13:47 |
quote:#ANONIEM dit komt overeen met de voorlopige conclusie die ik heb mbt het verband actie<=>reactie ,info en bewustzijn. [dit bericht is gewijzigd door digitall op 23-11-2003 14:02] |