Geen enkel bedrijf wil windmolenpark Noordzee bouwen

quote:

Op vrijdag 31 oktober 2025 09:57 schreef Red_85 het volgende:

[..]
Ga dan concentreren op waar het echt toe doet. Bouw geen extra energieslurpende data centra, ga je focussen op de industrie die 80% van de uitstoot heeft en rot op met je zinloze dure maatregelen voor de consument. Om 'iets' te doen.

Miljarden aan belastinggeld voor onzin.

En dan afsluiten met dat laatste zinnetje zegt weer genoeg.

Wie bouwt er dan datacentra? De overheid?

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 11:40 schreef Zwansen het volgende:

[..]
Wie bouwt er dan datacentra? De overheid?

Nee die bouwen niet, maar veel gemeentes doen erg hun best ervoor die te krijgen

Beter houden we die subsidies in de kas en gaan we wat anders verzinnen. Als niemand wil bouwen is daar een goede reden voor, het is gewoon niet rendabel. Waarom dan toch weer onze miljoenen eraan willen verspillen?

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 00:08 schreef Jan_Onderwater het volgende:

[..]
Ik vraag me werkelijk of jij wel eens in een DC bent geweest
Heel kort door de bocht:
In een DC worden de servers met koude lucht gekoeld die lucht viert de warmte af
Deze warme lucht wordt met een warmtepomp gekoeld. Die warmtepomp transporteert de warmte naar buiten waar deze in de lucht wordt afgevoerd met een radiator en een fan, of alternatief met een koeltoren waar water over de radiatoren loopt.
Zijn nog meer manieren, maar je blijft stroom gebruiken voor de warmtepomp, door water in de laatste stap te gebruiken maak je het wat efficiënter wat nodig is omdat stroom duur is en DC’s een prijsgedreven business is.

Ik vraag me überhaupt af of je wel het artikel hebt gelezen. Ja en ik ben bij MS Middenmeer geweest.

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 14:35 schreef raptorix het volgende:

[..]
Ik vraag me überhaupt af of je wel het artikel hebt gelezen. Ja en ik ben bij MS Middenmeer geweest.

En, gaat dat anders dan ik beschrijf?

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 14:38 schreef Jan_Onderwater het volgende:

[..]
En, gaat dat anders dan ik beschrijf?

Omdat je begint met een stelling die lijkt of ik onzin praat.

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 14:45 schreef raptorix het volgende:

[..]
Omdat je begint met een stelling die lijkt of ik onzin praat.

Dat ik zeg dat tot een procent of 40 van het stroomverbruik koeling is? Dat de servers niet watergekoeld zijn?
In dat Artikel waarvan jij je afvraagt of ik het gelezenn heb staat precies hetzelfde beschreven als ik beschreef.

Voor het koelen van datacenters hoeft zeker geen (drink)water gebruikt te worden, alleen is verdamping van (oppervlakte) water wel de meest energiezuinige oplossing:

Heel goede (en terechte) vraag — dit onderwerp wordt vaak wat ongenuanceerd besproken. Laten we het technisch even ontleden:

⸻

💧 Waarom datacenters water gebruiken

Datacenters produceren enorm veel warmte door hun servers. Die warmte moet continu worden afgevoerd om een stabiele temperatuur (meestal 20–27 °C) te behouden.
Er zijn grofweg drie koelstrategieën, en het waterverbruik hangt sterk af van de gekozen methode:

1. Verdampingskoeling (met “cooling towers” of “adiabatische koeling”)
• Dit is de meest efficiënte manier qua elektriciteitsverbruik.
• Water verdampt in de luchtkoeler of koeltoren, waardoor de lucht afkoelt (zoals zweet dat verdampt op je huid).
• Het koelwater verdampt deels — dát is het echte waterverbruik waarover je hoort.
• Typische verhouding: per 1 MWh verbruikte elektriciteit gaat 1–4 m³ water verloren door verdamping.
• Veel hyperscale datacenters (zoals Google, Meta, Microsoft) gebruiken dit omdat het de PUE (Power Usage Effectiveness) sterk verbetert.

➕ Voordeel: zeer lage energiekosten voor koeling.
➖ Nadeel: continu waterverbruik en onderhoud van waterbehandeling.

⸻

2. Droge (lucht)koeling
• Hier wordt alleen buitenlucht gebruikt via droge koelers (vergelijkbaar met een autokoelradiator).
• Geen waterverbruik.
• Maar: bij hoge buitentemperaturen neemt de koelcapaciteit af → compressoren of chillers moeten bijspringen → hoger energieverbruik.

➕ Geen waterverbruik.
➖ Hoger elektrisch verbruik, vooral bij warm weer; grotere koelers en meer geluid.

⸻

3. Direct-expansie (DX) koeling
• Koeling via compressie (zoals een airco).
• Warmte wordt via een koudemiddelcircuit afgevoerd naar buitenunits.
• Geen water nodig, maar relatief lage efficiëntie bij grote vermogens.
• Daarom zelden toegepast voor complete datacenters — alleen in kleinere serverruimtes of als back-up.

➕ Geen waterverbruik.
➖ Hoog elektriciteitsverbruik; beperkt schaalbaar.

⸻

🌡 Waarom men niet volledig op luchtkoeling overstapt
• Efficiëntie vs. betrouwbaarheid:
Luchtkoeling is bij 10–15 °C buitentemperatuur prima, maar bij 30 °C raakt het systeem zijn capaciteit kwijt.
Datacenters moeten 24/7 betrouwbaar zijn; ze mogen dus niet afhankelijk zijn van buitentemperatuur.
• Ruimte en geluid: droge koelers zijn groot en luidruchtig, zeker bij vermogens van tientallen MW.
• Locatie: veel datacenters staan in stedelijke of industriële zones waar luchtkoeling fysiek of akoestisch niet haalbaar is.
• Kosten: hybride systemen (lucht + adiabatisch) zijn vaak de beste balans tussen CAPEX, OPEX en PUE.

⸻

🔁 Wat men tegenwoordig doet

De meeste moderne datacenters gebruiken:
• Indirecte vrije koeling: buitenlucht koelt via warmtewisselaars het watercircuit, zonder directe menging.
• Hybride koelers: werken als droge koelers tot ±22 °C buitentemp., en schakelen daarna over op adiabatische verdamping.
• Warmtehergebruik: restwarmte wordt gebruikt voor stadsverwarming (zoals bij Google Hamina of Meta Odense).

⸻

💬 Samenvattend

Koeltype Waterverbruik Energieverbruik Betrouwbaarheid Toepassing
Verdampingskoeling Hoog Laag Hoog Hyperscale DC’s
Droge luchtkoeling Geen Hoog Middel Kleine DC’s / koele klimaten
DX-koeling Geen Hoog Hoog Serverruimtes / backup
Hybride Laag Gemiddeld Hoog Moderne standaard

Wat energieverbruik aangaat zou het beter zijn DC verder noordelijk neer te zetten, dan naar NL te lokken met gesubsidieerde groene stroom. Noorwegen of Zweden.

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 11:24 schreef Jan_Onderwater het volgende:

[..]
En hoeveel gaat dat opvangen vs kosten?

Het antwoord op die vraag wordt om begrijpelijke redenen vermeden.

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 15:11 schreef Jan_Onderwater het volgende:
Wat energieverbruik aangaat zou het beter zijn DC verder noordelijk neer te zetten, dan naar NL te lokken met gesubsidieerde groene stroom. Noorwegen of Zweden.

Mee eens. In een kouder klimaat is er minder energie nodig om te koelen. Bovendien is elektriciteit van waterkrachtcentrales spotgoedkoop. Dit zijn de prijzen voor morgen:

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 15:29 schreef ACT-F het volgende:

[..]
Het antwoord op die vraag wordt om begrijpelijke redenen vermeden.
[..]

Tuurlijk, het is namelijk gewoon dom roepen met een beroep op iets magisch.

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 15:29 schreef ACT-F het volgende:

[..]
Het antwoord op die vraag wordt om begrijpelijke redenen vermeden.
[..]
Mee eens. In een kouder klimaat is er minder energie nodig om te koelen. Bovendien is elektriciteit van waterkrachtcentrales spotgoedkoop. Dit zijn de prijzen voor morgen:

[ afbeelding ]

Klopt maar het is voor nederland wel hele mooie handel.
Zeker voor armoedige waterrijke provincies als Groningen.
Daar kunnen ze wel wat gebruiken nu de Gasunie steeds minder doet.
Relatief koel klimaat en voldoende oppervlakte water voor de koeling en mogelijkheid koppelen windkracht op zee en zonne weides voor de zomer.


Rij eens door Groningen naar de Duitse grens, kilometers weiland, slootjes en niks te doen.
Er wordt veel te negatief naar gekeken in NL

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 14:49 schreef Jan_Onderwater het volgende:

[..]
Dat ik zeg dat tot een procent of 40 van het stroomverbruik koeling is? Dat de servers niet watergekoeld zijn?
In dat Artikel waarvan jij je afvraagt of ik het gelezenn heb staat precies hetzelfde beschreven als ik beschreef.

Ik vraag mij af wat voor datacenters dat zouden moeten zijn en of die in Nederland staan? Daar komt nog bij dat er datacenters in Nederland zijn waar de toevoer temperatuur de afgelopen 1.5 jaar is verhoogd rond de 27 graden.

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 16:26 schreef Anton91 het volgende:

[..]
Ik vraag mij af wat voor datacenters dat zouden moeten zijn en of die in Nederland staan? Daar komt nog bij dat er datacenters in Nederland zijn waar de toevoer temperatuur de afgelopen 1.5 jaar is verhoogd rond de 27 graden.

Heb jij betere cijfers?

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 16:24 schreef Lospedrosa het volgende:

[..]
Klopt maar het is voor nederland wel hele mooie handel.
A

Is dat ook echt zo?
Hoe veel draagt de DC industrie nu echt bij aan NL? Begrijp me goed, heb veel ermee en in gewerkt, heb ze verhuisd en opgezet, maar zou het niet veel beter zijn geweest huizen te bouwen?

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 16:47 schreef Jan_Onderwater het volgende:

[..]
Heb jij betere cijfers?

SPOILER

Om spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.

quote:

The average Power Usage Effectiveness (PUE) is projected to reach 1.25 in 2025, placing Dutch data centers among the European leaders in energy efficiency.

https://www.dutchdatacent(...)owth-and-challenges/

Nou snap ik het woordje projected, maar die 40% kan sowieso door de helft en ik denk dat het eerder richting de 10-15% gaat. Omdat in utility power alles meegenomen word, zoals computers van kantoorpersoneel, verlichting, laden van elektrische auto's etc.

[ Bericht 31% gewijzigd door Anton91 op 01-11-2025 18:11:02 ]

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 16:24 schreef Lospedrosa het volgende:
Klopt maar het is voor nederland wel hele mooie handel.
Zeker voor armoedige waterrijke provincies als Groningen.

Van alle lokaties in Nederland is Groningen sowieso de beste keuze vanwege de ruimte en stroomvoorziening. De handel zit hem vooral in de bouw en onderhoud van het gebouw met af en toe iemand op locatie om wat servers, routers en switches uit te breiden. Het leeuwendeel van het werk gebeurt op afstand. Nu ben ik zelf iemand die op locatie gaat als een probleem niet op afstand opgelost kan worden en ik kan je vertellen dat het moeilijk is om voldoende mensen te vinden in het noorden van het land. De bouw- en installatiesector zit ook niet bepaald verlegen om werk. De voordelen voor de werkgelegenheid zijn daarom minimaal tegenover de nadelen van ruimtebeslag en stroomverbruik. Glasvezelkabels trekken naar Scandinavië is goedkoper dan het trekken van stroomkabels.

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 18:45 schreef ACT-F het volgende:

[..]
Van alle lokaties in Nederland is Groningen sowieso de beste keuze vanwege de ruimte en stroomvoorziening. De handel zit hem vooral in de bouw en onderhoud van het gebouw met af en toe iemand op locatie om wat servers, routers en switches uit te breiden. Het leeuwendeel van het werk gebeurt op afstand. Nu ben ik zelf iemand die op locatie gaat als een probleem niet op afstand opgelost kan worden en ik kan je vertellen dat het moeilijk is om voldoende mensen te vinden in het noorden van het land. De bouw- en installatiesector zit ook niet bepaald verlegen om werk. De voordelen voor de werkgelegenheid zijn daarom minimaal tegenover de nadelen van ruimtebeslag en stroomverbruik. Glasvezelkabels trekken naar Scandinavië is goedkoper dan het trekken van stroomkabels.

Ik denk dat dit onzin is vanaf jouw zijde.
Als je echt serieuze grote datacenters neerzet je altijd wel mensen kunt aantrekken en daar ook werkgelegenheid kunt bieden.
Er is nu niks hè? En meerbedrijvigheid is altijd goed, eromheen kantoren, service engineers, genouwbeheerders, en startups vanuit de uni.
Denk groter

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 20:06 schreef Lospedrosa het volgende:

[..]
Ik denk dat dit onzin is vanaf jouw zijde.
Als je echt serieuze grote datacenters neerzet je altijd wel mensen kunt aantrekken en daar ook werkgelegenheid kunt bieden.
Er is nu niks hè? En meerbedrijvigheid is altijd goed, eromheen kantoren, service engineers, genouwbeheerders, en startups vanuit de uni.
Denk groter

Enige die in het DC zelf werken, zijn de mensen die HW uitwisselen en gebouwbeheerders, de security. De kantoren, startups, gebruikers en dienstaanbieders kunnen ver weg gaan zitten.
Datacenters zijn commodities, een kosten gedreven business. Grote kostenfactor is stroom, het is dus puur zakelijk een goed idee ze zo noordelijk mogelijk neer te zetten. Je zal dan wel voor snel en breedband netwerk moeten zorgen.

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 20:06 schreef Lospedrosa het volgende:
Ik denk dat dit onzin is vanaf jouw zijde.

Ik spreek uit ervaring. Technici zijn overal schaars, vooral degenen die bereid zijn op onregelmatige tijden te werken en lange afstanden te rijden. Ik heb veel in het noorden gereden omdat er te weinig mensen waren.

Ik was eergisteren nog routers en switches aan het vervangen en hoorde wat eind twintigers aan salaris kregen om dit werk op onregelmatige tijden en 1,5 uur rijden te doen. De één besloot al ander werk te doen wat beter betaalt en op kantoor is.

Omdat ik als zelfstandige werk word ik wel marktconform betaald en rijd met alle liefde het land door, maar de spoeling is nog dunner geworden door de wet DBA. Je verkijkt je enorm op de personeelstekorten in bepaalde sectoren.

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 20:22 schreef ACT-F het volgende:

[..]
Ik spreek uit ervaring. Technici zijn overal schaars, vooral degenen die bereid zijn op onregelmatige tijden te werken en lange afstanden te rijden. Ik heb veel in het noorden gereden omdat er te weinig mensen waren.

Ik was eergisteren nog routers en switches aan het vervangen en hoorde wat eind twintigers aan salaris kregen om dit werk op onregelmatige tijden en 1,5 uur rijden te doen. De één besloot al ander werk te doen wat beter betaalt en op kantoor is.

Omdat ik als zelfstandige werk word ik wel marktconform betaald en rijd met alle liefde het land door, maar de spoeling is nog dunner geworden door de wet DBA. Je verkijkt je enorm op de personeelstekorten in bepaalde sectoren.

Dat weet ik wel aangezien ik ook datacenters ontworpen en gebouwd heb. (Meer de hardware klant, klimaatinstallaties, klimaatvloeren, computairs, noodstroom en argonblusinstallaties)
Maar je moet veel groter denken, een hele grote techsector daar neerzetten met onbeperkte groene energie, een stad of Groningen als hub en personeel aantrekken desnoods over de hele wereld. Een siliconvalley int hoge noorden.
Dat heeft die provincie echt nodig.

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 20:25 schreef Lospedrosa het volgende:

[..]
Dat weet ik wel aangezien ik ook datacenters ontworpen en gebouwd heb. (Meer de hardware klant, klimaatinstallaties, klimaatvloeren, computairs, noodstroom en argonblusinstallaties)
Maar je moet veel groter denken, een hele grote techsector daar neerzetten met onbeperkte groene energie, een stad of Groningen als hub en personeel aantrekken desnoods over de hele wereld. Een siliconvalley int hoge noorden.
Dat heeft die provincie echt nodig.

Ik denk dat we als EU er zeker naartoe moeten gaan onafhankelijk zijn op cloud, IT, systemen moeten worden. Overheden zouden het voortouw kunnen nemen door voor Europese oplossingen te gaan. Maar het is eerder zo dat gemeente ambtenaren zich maar wat graag laten inpakken door bv MS

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 20:25 schreef Lospedrosa het volgende:

[..]
Dat weet ik wel aangezien ik ook datacenters ontworpen en gebouwd heb. (Meer de hardware klant, klimaatinstallaties, klimaatvloeren, computairs, noodstroom en argonblusinstallaties)
Maar je moet veel groter denken, een hele grote techsector daar neerzetten met onbeperkte groene energie, een stad of Groningen als hub en personeel aantrekken desnoods over de hele wereld. Een siliconvalley int hoge noorden.
Dat heeft die provincie echt nodig.

Dan weet je ook hoeveel stroom dat verbruikt en wat er nog aan capaciteit aan te vragen is. Wat jij in gedachten hebt staat natuurlijk mooi op je cv maar die ruimte kun je beter benutten voor woningen. We (de technici) zitten echt niet verlegen om werk.

Groningen en andere provincies waar woningen relatief goedkoop zijn is populair bij randstedelijke pensionado die hun rijtjeshuis in de randstad verkopen en een vrijstaande woning daar kopen. Daarmee zorgen ze al voor een geldstroom voor de middenstand en recreatiesector. Er is nergens in het land grote werkeloosheid om verdere uitbreiding van werkgelegenheid, zeker in de technische sector, te rechtvaardigen.

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 20:30 schreef Jan_Onderwater het volgende:

[..]
Ik denk dat we als EU er zeker naartoe moeten gaan onafhankelijk zijn op cloud, IT, systemen moeten worden. Overheden zouden het voortouw kunnen nemen door voor Europese oplossingen te gaan. Maar het is eerder zo dat gemeente ambtenaren zich maar wat graag laten inpakken door bv MS

Gebrek aan (EU) ambitie en bang voor klimaatdoelen.
Het houdt ons teveel tegen, geen positivisme alleen neerslachtige klimaatverhalen.
Iemand hoeft maar een goed plan te hebben wat groots en mooi is en zeer winstgevend op de lange termijn.
En er staan hele volksstammen te procederen, en schreeuwen dat het allemaal oh zo slecht is voor millieu, ooooh al dat water en die stroom en er moeten wegen bij komen en huizen. En er is vlinder in het gebied die beschermd is en een molletje.
Huilie huilie

quote:

Op zaterdag 1 november 2025 20:42 schreef ACT-F het volgende:

[..]
Dan weet je ook hoeveel stroom dat verbruikt en wat er nog aan capaciteit aan te vragen is. Wat jij in gedachten hebt staat natuurlijk mooi op je cv maar die ruimte kun je beter benutten voor woningen. We (de technici) zitten echt niet verlegen om werk.

Groningen en andere provincies waar woningen relatief goedkoop zijn is populair bij randstedelijke pensionado die hun rijtjeshuis in de randstad verkopen en een vrijstaande woning daar kopen. Daarmee zorgen ze al voor een geldstroom voor de middenstand en recreatiesector. Er is nergens in het land grote werkeloosheid om verdere uitbreiding van werkgelegenheid, zeker in de technische sector, te rechtvaardigen.

Je zit op een totaal ander denkniveau als ik.